Extremists

1. Орындаған:Тілебалды Ақбұлыт

2. Экстремизм (фр. extremisme, лат. extremus) —
«шеттеу» яғни орталықтан ауытқу, белгіленген жерден тыс кету деген
мағына береді) — жалпы тәртіпті мойындамайтын, өзінің пікірімен ғана іс-
әрекет жасаушы дегенді білдіреді. Экстремизмнің пайда болу себебі,
адамның надандыққа, көрсеқызарлыққа бейімделген көзқарасынан пайда
болады. Яғни, тек менің ғана пікірім болуы керек деген сияқты. Бұл ең
алғашқы этаптары болып саналады. Экстремизмнің тағы бір көрінісі басқа
біреуді көре алмау, түсінбеу немесе түсінгісі келмейтін адамдардан
шығады. Лаңкесшілер дұрыс бағытқа жол көрсететін адамдардың кеңесіне
мүлдем құлақ аспайды. Олар өздерін ең таза кіршіксіз деп санап, басқаның
барлығын адасушыларға жатқызып, жөн білетін адамдарды
мойындамайды. Міне, осының салдарынан әлемде түрлі төңкерістер мен
қантөгістер орын алуда.

3. грек жұрнағымен аяқталатын «экстремизм» деген латын сөзі «шеттеу»,
яғни орталықтан ауытқу, кандай да бір белгіленген шектен тыс кету деген
мағына береді. «Экстремизм» сөзінің ең жақын синонимі «радикализм».
Бұл сөз де жанама түрде мейлі дінде, мінез-құлықта, пікірде болсын,
қалыпты, дұрыс деп қабылданған деңгейден ауытқу. Экстремизм жалпы
түрде ешбір мөлшерді, тәртіпті мойындамайтын, өзінің шектен шыққан
пікірі мен іс-әрекеттері арқылы ерекшеленген адамдарды білдіреді.
Саяси ортада пайда болган Экстремизм - саяси Экстремизм, ал діни
ортада пайда болган Экстремизм - діни Экстремизм деп аталады. XXI
ғасырдың соңғы жылдарында діни жағдайлармен байланысқан
Экстремизм қанатын кең жайып келеді. Алайда бұл Экстремизмнің пайда
болу сахнасы саяси орта болғандықтан, шын мәнінде діни Экстремизм
бола алмайды. Экстремизмнің пайда болуы.

4. Экстремизмнің бірінші белгісі адамның надандыққа,
көрсоқырлыққа негізделген өз көзқарасы, пікірінің
орындалуын табанды түрде талап етуі. Мұндай
адамдар басқа көпшіліктің қажеттіліктері мен ақиқи
жағдайын түсінбейді немесе түсінгісі келмейді. Олар,
жөн білетін, дұрыс багыт көрсете алатын адамдардың
ешқайсысын мойындамайды. Өзіне сын көзімен қарау
деген түсінік олар үшін жат. Олардың түсінігінде тек
олар ғана тура, басқаның барлығы да адасушылар.
Сондықтан да олар басқаларды әділетсіз, эрі қатігез
деп айыптауды өзіне міндет санайды, өздерін кіршіксіз,
таза Пайғамбардың орнында көреді. Сондықтан, аяғы
әртүрлі қақтығыстарға алып баратын жалған пікірлер
таратып, мэжбүрлеу арқылы осы пікірлерді
мойындайтын, шариғатқа, заңға қайшы келетін
қадамдар жасайды.

5. Экстремистердің пайда болуының екінші себебі, олардың
ешбір қажеті болмаса да эр істе шектен тыс шығып кетуге
бейім тұруы. Басқаларды да осыған итермелейді. Нәтижесінде
адамдар арасындағы қалыпты қарым-қатынас бұзылып,
қоғамдағы үйлесімді тіршілік арнасынан ауытқып,
әлеум.толқулардың тууына себеп болады. Экстремистік
көріністің үшінші түрі, сырт көзге байқалмайтын, адамдарға
деген күдік пен сенімсіздіктен туады. «Күдікшіл адамдардың
басқалар туралы жаман ойлайтын себебі, оның санасы
басқаларды өзіне жау көрді» - дейді психотерапевт
мамандары. Яғни, бір адам, екінші бір адам жайында бір
нәрсе айтқан болса, онда ол өзі жайында не жақсы, не жаман
нэрсені айтқан болып шығады. Жалпылама алынған «Кінәсі
дәлелденбеген - кінәсіз» деген қағидаға қарсы келіп,
экстремистер басқаны жылдам кінәлай отырып, тез үкім
шығарады. Олар адамға қай уақытта күдікпен қараса, сол
сәтте сол адам кінәлі болып шыға келеді. Неге күдіктенгенін
талдап жатпайды, «ол кінәлі», деген қорытындыға келеді.
Түзеуге, тәубеге келуге болатын пендешілік амалдарды сонша
қиындатып, адамдарды кінәлі дәрежесінде көрулері оп-оңай.

6. Экстремизм түрлері
Саяси экстремизм
Діни экстремизм
Ұлттық экстремизм
Экономикалық экстремизм
Экологиялық экстремизм
«интернеттегі экстремизм»
Жастар экстремизмі

7. Саяси экстремизм – бұл саяси идеологияның
шектен тыс дәрежеде қабылдануы, өз
көзқарасынан басқа барлық көзқарастарға
төзбеушілік, басқалардың өміріне,
бостандығы мен құқықтарына немқұрайлы
қарау көрініс тапқан саяси мақсаттарды
қабылдау. Ол саяси билік пен саяси күрес пайда
болғаннан бері бар. Көп жағдайда белгілі бір
елдегі мемлекеттік жүйені, саяси режимді
түбегейлі өзгертуге бағытталған. Сол және
оң экстремизм түрлері аталмыш саяси
экстремизмнің тармақтары болып
табылады.
Діни экстремизм – белгілі бір дінді түсіндіруде
өте радикалды және фундаменталистік
көзқарастарды ұстануымен ерекшеленетін
әртүрлі діни ұйымдар мен конфессияларға,
топтар мен ағымдарға жататын жеке
тұлғаларға тән белгілі бір діни идеология мен іс-
әрекетке негізделген экстремизмнің бір түрі
болып табылады. Олар қолданыстағы діни
дәстүрлерді түбегейлі өзгерту немесе жою
мақсатымен бітіспес қарсыласуға (физикалық
зорлық-зомбылықты жан-жақты қолдану,
билікті күшпен басып алу, мемлекеттік жүйені
күштеп өзгерту секілді әрекеттерді қоса
алғанда) барудан тайсалмайды .

8. Ұлттық экстремизм – ұлттық мәселені шешудің ең тиімді құралы басқа ұлттар мен нәсілдерге
төзбеушілік, ұлттық эксклюзивтілікке, максимализмге деген сенім ретінде күш қолдану тәжірибесінің
идеологиясы.”Өз ұлтының” мүдделерін, оның құқықтарын, мәдениеті мен тілін қорғау тұрғысынан әрекет
ете отырып, басқа ұлттың және этникалық топтардың осындай құқықтарын қабылдамайды.
Экстремизмнің бұл бағыты сепаратизммен тығыз байланысты және көпұлтты халқы бар
мемлекеттердің құлдырауына әкеліп соғады.
Экономикалық экстремизм – бірыңғай меншік формасын және біртұтас шаруашылық жүргізу әдістерін
құруға деген ұмтылысында көрініс табады, сонымен қатар мемлекет тарапынан экономикалық саланы
реттеуінен толық бас тартумен, кәсіпкерлік қызметтегі бәсекеге қабілеттілікті жоюмен, әлеуметтік
шығындардың күрт қысқартылуымен сипатталады.
Экологиялық экстремизм дегеніміз – табиғатты қорғау саясатына, сондай-ақ осы бағыттағы
ғылыми-техникалық прогреске қарсы бағытталған әрекеттерді білдіреді және өз кезегінде қолайсыз
өндірістерді жою қоршаған ортаның сапасын жақсартудың жалғыз дұрыс бағыты деп тұжырымдайды.

9. Бүгінгі таңда қоғамда «интернеттегі
экстремизм» сияқты экстремизм түрі
танымал болуда. Ол өзінің мәні
бойынша экстремистер ұстанатын
идеяларды, мақсаттарды және
құндылықтарды насихаттауға
бағытталған. Интернет желісінде
халықты заңға қайшы әрекеттерге
шақыратын экстремистік сипаттағы,
бірақ сонымен қатар «заңдылықтың»
шымылдығын жамылған ақпарат
орналастырылады.
Жастар экстремизмі ең қауіпті
экстремизмнің бірі болып табылады. Бұл
жастар тарапынан, қолданыстағы
қоғамдық ережелер мен мінез-құлық
нормаларына немқұрайдылық таныту
негізінде көрініс табады. Жастар
өздерінің жас ерекшеліктерімен, рухани
әлемінің әлі толық
қалыптаспағандығымен, сондай-ақ
әлеуметтік-экономикалық және
қоғамдық-саяси жағдайымен
сипатталатын ерекше әлеуметтік және
психологиялық ерекшеліктері бар
әлеуметтік топ контексінде
қарастырылады.

10. Экстремизмге қарсы іс-қимыл туралы
16-баптан турады
2005 жылғы 18 ақпанда
қабылданған

11. 1-бап. Осы Заңда пайдаланылатын негiзгi ұғымдар
2-бап. Қазақстан Республикасының экстремизмге қарсы ic-қимыл туралы заңнамасы
3-бап. Қазақстан Республикасында экстремистiк ұйымдарды құруға тыйым caлу
4-бап. Экстремизмге қарсы iс-қимылдың негiзгi мiндеттерi мен принциптерi
5-бап. Экстремизмге қарсы iс-қимылдың негізгi бағыттары
6-бап. Мемлекеттiк органдардың экстремизмнiң алдын алу саласындағы құзыреті
7-бап. Мемлекеттiк органдардың экстремизмдi анықтау және оның жолын кесу жөнiндегі құзыретi
8-бап. Ұйымды экстремистiк деп тану тәртiбi
9-бап. Экстремистік ұйымдарды, экстремистік деп танылған ақпараттық материалдарды және
экстремизмді жасағаны үшін жауаптылыққа тартылған адамдарды есепке алу
10-бап. Қазақстан Республикасы мемлекеттiк органдарының шет мемлекеттердiң органдарымен
және халықаралық ұйымдармен экстремизмнің алдын алу, анықтау және жолын кесу саласындағы
өзара ic-қимылы
11-бап. Мемлекеттiк органдардың қызметiн үйлестiру
12-бап. Экстремистік материалдарды әкелуге, басып шығаруға, әзірлеуге және (немесе) таратуға жол
бермеу
13-бап. Бейбiт жиналыстар, митингілерді, шерулерді, пикеттерді және демонстрацияларды өткізген
кезде экстремизмдiжүзеге асыруға жол бермеу
14-бап. Экстремизмдi қаржыландыруға жол бермеу
15-бап. Қазақстан Республикасы азаматтарының, шетелдiктер мен азаматтығы жоқ адамдардың
экстремизмдi жүзеге асырғаны үшiн жауаптылығы
16-бап. Ұйымдардың экстремизмдi жүзеге асырғаны үшiн жауаптылығы

12. назарлаңызға
рахмет