Rura miedziana i z tworzywa sztucznego porównanie
Akademia Miedzi
10.2009
Rura miedziana i z tworzywa sztucznego - porównanie
Rodzaje rur miedzianych

• Rury miedziane i z tworzyw
sztucznych to materiał powszechnie
stosowany w praktyce instalacyjnej.
Należy jednak mieć na uwadze cechy
którymi się charakteryzują, gdyż ma to
wpływ na
bezpieczeństwo, trwałość, niezawodn
ość eksploatacji instalacji.
• Opracowanie podparte badaniami
przedstawia aspekty związane
z zastosowaniem rur miedzianych oraz
rur z tworzyw sztucznych:
•
•
•
•
•

PEX: sieciowany polietylen
PE: polietylen
PP: polipropylen
PB: polibutylen
Wielowarstwowy PEX: rura typu
PEX/aluminium/PEX

2 | Rura miedziana i z tworzywa sztucznego – porównanie | 11.2009
Rura miedziana i z tworzywa sztucznego - porównanie
Rodzaje rur miedzianych

• Rury miedziane zajmują mniejszą ilość miejsca, co ułatwia ich montaż
we wnękach i bruzdach. Dla porównania, aby uzyskać natężenie przepływu
185 l/h, należy zastosować następujące średnice rur :

miedź

PP

polietylen

PEX

PB

Wielowarstwowy
PEX

Średnica
zewnętrzna

15 mm

26,8 mm

26,4 mm

17,4 mm

26,0 mm

24,6 mm

Średnica
wewnętrzna

13 mm

13 mm

13 mm

13 mm

13 mm

13 mm

3 | Rura miedziana i z tworzywa sztucznego – porównanie | 11.2009
Rura miedziana i z tworzywa sztucznego - porównanie
Porównanie rozszerzalności cieplnej

• Rura miedziana rozszerza się liniowo
pod wpływem ciepła, w mniejszym
stopniu niż rury z tworzyw sztucznych
(np. dla rury o długości 5 mb, jest to
4,25 mm).

Rozszerzalność liniowa mm / 5mb rury
37.50 40.00

40
30

17.50

20

• UWAGA: za punkt odniesienia
przyjęto różnicę temperatur 0-50°,
rura o przekroju 15x1mm.

4 | Rura miedziana i z tworzywa sztucznego – porównanie | 11.2009

10
0

4.25

6.25
Rura miedziana i z tworzywa sztucznego - porównanie
Wydłużenie rur miedzianych

• Mniejsze wydłużenie rur miedzianych jest korzystne, gdyż:
• rury i złączki są poddane mniejszym naprężeniom,
• konieczna jest mniejsza ilość elementów do kompensacji wydłużeń
liniowych (ramiona elastyczne i inne),
• łatwiej można uniknąć interferencji lub kolizji ze strony innych instalacji,
• wymaga mniej przestrzeni by skompensować rozszerzalność liniową;
większe odległości między podporami (mniej elementów mocujących).

5 | Rura miedziana i z tworzywa sztucznego – porównanie | 11.2009
Rura miedziana i z tworzywa sztucznego - porównanie
Opory przepływu przez rury

• Minimalny opór ścian instalacji podczas przepływu
• Odporność na zużycie
Chropowatość bezwzględna mm
0.016
0.014
0.012
0.01
0.008
0.006
0.004
0.002
0

0.015

0.005

0.007

0.015

0.007

0.0015
miedź

tworzywa
sztuczne

6 | Rura miedziana i z tworzywa sztucznego – porównanie | 11.2009

wielowarstwowy
PEX

Nowa instalacja
Stara instalacja
Rura miedziana i z tworzywa sztucznego - porównanie
Przekrój rur w instalacji

• Zastosowanie rur miedzianych zapobiega utracie ciśnienia związanej
ze zmniejszeniem przekroju rury. Plastikowe akcesoria instalacyjne mogą
zmniejszać przekrój rury aż o 68%.

instalacja z miedzi – przepływ 100%

instalacja z tworzyw sztucznych
typu A – przepływ 64%

instalacja z tworzyw sztucznych
typu BA – przepływ 68%

7 | Rura miedziana i z tworzywa sztucznego – porównanie | 11.2009
Rura miedziana i z tworzywa sztucznego - porównanie
Odporność na wysokie temperatury

• Miedź jest odporna na działanie
Temperatura topnienia oC
maksymalnych temperatur zarówno
1200
w trybie roboczym, jak i przy pożarze.
1083 C
• Instalacja miedziana łączona lutem
1000
twardym może wytrzymać temperatury
powyżej 450°C.
800
• Elementy konstrukcyjne budynków
600
mieszkalnych powinny przynajmniej
spełniać wymogi przeciwpożarowe
400
określone dla klasy A2. Miedź
zaliczona została do klasy A1
200
(europejska klasa A1 odpowiada
klasie produktów niepalnych).
0
miedź

8 | Rura miedziana i z tworzywa sztucznego – porównanie | 11.2009

120 C

tworzywa
sztuczne
Rura miedziana i z tworzywa sztucznego - porównanie
Odporność na wysokie temperatury

• Biorąc pod uwagę wysoki poziom kwasowości oraz korozyjności kwasu
chlorowodorowego, jego maksymalne stężenie w powietrzu, nie stanowiące
zagrożenia dla organizmu ludzkiego, wynosi 7mg/m3.
• Podczas spalania zaledwie jednego kilograma PCV wydziela się 250.000 mg
kwasu chlorowodorowego. Miedź nie wydziela toksyn przy spalaniu.
• Miedź zachowuje więc wysokie własności ogniotrwałe, dodatkowym
zastosowaniem są więc instalacje tryskaczowe.

9 | Rura miedziana i z tworzywa sztucznego – porównanie | 11.2009
Rura miedziana i z tworzywa sztucznego - porównanie
Odporność na zmiany ciśnienia i temperatury

maksymalne ciśnienie robocze bar
• Miedź jest wysoce wytrzymała na
maksymalne ciśnienie pracy i odporna
300
na pęknięcia.
300
• UWAGA: przekrój rury miedzianej
w stanie wyżarzonym 15x1mm,
zakładana temperatura 20°C.

200
100

21
0

10 | Rura miedziana i z tworzywa sztucznego – porównanie | 11.2009

15

11

22

42
Rura miedziana i z tworzywa sztucznego - porównanie
Odporna na skrajne ciśnienie i temperatury

• Rury miedziane w porównaniu do rur wykonanych z tworzyw sztucznych
są odporne na działanie skrajnych ciśnień i temperatur.

Uszkodzenie na skutek mrozu.
Rura PEX, będąca częścią domowej instalacji
grzewczej i wody pitnej, zniszczona przez
deformację tworzywa sztucznego.

Deformacja i pęknięcie plastikowej rury
w wyniku przegrzania połączonego
ze wzrostem ciśnienia wewnętrznego.

11 | Rura miedziana i z tworzywa sztucznego – porównanie | 11.2009
Rura miedziana i z tworzywa sztucznego - porównanie
Żywotność instalacji

• Rury z miedzi są odporne na zużycie w przeciwieństwie do rur z tworzyw
sztucznych, dla których okres pracy silnie zależy od temperatur roboczych.
Rodzaj instalacji

temp.
pracy

czas pracy
(lata)

temp
maks.

czas pracy
(lata)

temp.
awarii*

czas pracy w
temp. awarii (h)

CWU do 60°C

49

80°C

1

100°C

100

Ogrzewanie
podłogowe

40°C

25

50°C

4,5

65°C

100

60°C

25

70°C

2,5

100°C

100

Ogrzewanie
grzejnikowe

Tworzywa
sztuczne

60°C

20°C

14

90°C

1

100°C

100

80°C

10

90°C

1

100°C

100

Rodzaj instalacji

temp.
pracy

czas pracy
(lata)

temp
maks.

czas pracy
(lata)

temp.
awarii*

czas pracy w
temp. awarii (h)

CWU do 60°C

nieograniczony

80°C

nieograniczony

100°C

nieograniczony

Ogrzewanie
podłogowe

60°C

nieograniczony

80°C

nieograniczony

100°C

nieograniczony

Ogrzewanie
grzejnikowe

miedź

60°C

80°C

nieograniczony

90°C

nieograniczony

100°C

nieograniczony

* temperatura awarii – dot. okresów awarii instalacji, w których może nastąpić wzrost temperatury do wartości awaryjnej
12 | Rura miedziana i z tworzywa sztucznego – porównanie | 11.2009
Rura miedziana i z tworzywa sztucznego - porównanie
Żywotność instalacji

• Efekt starzenia się:
• Rura do wody ciepłej, PP typ 3, 16x2,7 mm. Rozpad struktur
makromolekularnych w wyniku starzenia się. Skaryfikacja wewnętrznej
powierzchni rury z powodu pojawiających się pęknięć.
• Wewnętrzna powierzchnia rury PCV przedarta na skutek starzenia się
materiału.

13 | Rura miedziana i z tworzywa sztucznego – porównanie | 11.2009
Rura miedziana i z tworzywa sztucznego - porównanie
Żywotność instalacji

• Efekt wydłużeń liniowych:
• Uszkodzenie wielowarstwowej rury PEX spowodowane różnymi
współczynnikami rozszerzalności liniowej jej komponentów.
• Wewnętrzne oddzielenie się warstwy PEXU od aluminium i tworzenie się
fałdy w następstwie kurczenia się poziomych odcinków instalacji.
Współczynnik rozszerzalności liniowej PEXU jest 10 razy wyższy od
aluminium.

14 | Rura miedziana i z tworzywa sztucznego – porównanie | 11.2009
Rura miedziana i z tworzywa sztucznego - porównanie
Żywotność instalacji

• Efekt zużycia się:
• Zużycie materiału wskutek nieskompensowanego wydłużenia liniowego.
• Zewnętrzne pęknięcia w instalacji powstałe po 3-5 latach jej użytkowania
pod wpływem naprzemiennych cyklów uginania się rury.

15 | Rura miedziana i z tworzywa sztucznego – porównanie | 11.2009
Rura miedziana i z tworzywa sztucznego - porównanie
Żywotność instalacji

• Odporność na korozję:
• Tworzywa sztuczne dostarczają jednocześnie azotu i związków węgla, które
są niezbędne do metabolizmu mikrobów
i drobnoustrojów. Do pewnego stopnia korozja drobnoustrojowa może
spowodować niewielkie ubytki, wgłębienia i pęknięcia materiału.

Odspojenie się chemicznej warstwy
ochronnej na skutek erozji rury
do wody ciepłej PP typ 3, 16x2,7 mm.

16 | Rura miedziana i z tworzywa sztucznego – porównanie | 11.2009
Rura miedziana i z tworzywa sztucznego - porównanie
Żywotność instalacji

• Minimalna podatność miedzi na osadzanie się kamienia:
• Warstwa kamienia osadza się we wszystkich typach instalacji
hydraulicznych bez wyjątku i bez względu na materiał z którego są
wykonane, również w tych z tworzyw sztucznych.
• Elektryczność statyczna wytwarzana wewnątrz rury z tworzywa sztucznego
sprzyja i znacznie podnosi jej zdolność do przyciągania cząsteczek
wapnia, tworząc nawet zatory z kamienia.

Polipropylenowa rura do ciepłej wody
z zaskorupiałym/inkrustowanym
osadem z kamienia.

17 | Rura miedziana i z tworzywa sztucznego – porównanie | 11.2009
Rura miedziana i z tworzywa sztucznego - porównanie
Wpływ na jakość wody

• Miedź jest nieprzepuszczalna i odporna na większość szkodliwych czynników
zewnętrznych.
• Miedź nie powoduje zmian smaku, zapachu oraz wyglądu wody.
• Miedź jest nieprzenikalna dla promieni UV, stanowi barierę antydyfuzyjną dla
tlenu, jest nieprzepuszczalna dla większości zewnętrznych czynników
chemicznych.

• Miedź nie starzeje się, a jej skład chemiczny nie ulega zmianom, chroni przed
korozją i nie sprzyja narastaniu materiału mikrobiologicznego.

miedź
Chłonność
(pochłanianie wody
w temperaturze 22°C)

PEX

wielowarstwowy PEX

niechłonne

0,01 mg/d

niechłonne

18 | Rura miedziana i z tworzywa sztucznego – porównanie | 11.2009
Rura miedziana i z tworzywa sztucznego - porównanie
Działanie przeciwdrobnoustrojowe

• W wyniku badań naukowych dowiedziono przeciwdrobnoustrojowego
działania miedzi, która m.in. hamuje rozwój takich mikroorganizmów jak:
• Escherichia Coli - pałeczka okrężnicy
• Legionella Pneumophila - pałeczka Legionelli
• flora bakteryjna występująca w środowisku wodnym:
Actinomuicor elegans, Bacterium linens, Tuorolopsi utilis, Acromobacter
Fischeri, Photobacterium Phosphoreum, Mercenaria mercenaria, Polio virus,
Paramecium Caudatum, Compylobacter jejuni,Salmonella Entrica

19 | Rura miedziana i z tworzywa sztucznego – porównanie | 11.2009
Rura miedziana i z tworzywa sztucznego - porównanie
Działanie przeciwdrobnoustrojowe

• Płytki Petriego zawierające miedź oraz PCV. Fotografie przedstawiają
zachowanie się kolonii bakterii ze szczepu Escherichia Coli
po 24h kontaktu z tymi substancjami.
• Miedź zapobiega rozmnażaniu się bakterii. Tworzywa sztuczne są
środowiskiem sprzyjającym namnażaniu się patogenów
chorobotwórczych.

0h
20 | Rura miedziana i z tworzywa sztucznego – porównanie | 11.2009

24h
Rura miedziana i z tworzywa sztucznego - porównanie
Działanie przeciwdrobnoustrojowe

• Miedź nie sprzyja rozmnażaniu
się pałeczek Legionelli w wodzie,
ich poziom w rurach z PEXU jest
dziesięciokrotnie wyższy.
• CFU - jednostka tworzenia kolonii.
• Dane pochodzą z biuletynu
KIWA (Nr ref. KWR 02.090)
opublikowanego w lutym 2003 r.

częstość występowania pałeczek
Legionelli w wodzie CFU
10000

8000
6000
4000
2000
0
miedź

21 | Rura miedziana i z tworzywa sztucznego – porównanie | 11.2009

tworzywa
sztuczne
Rura miedziana i z tworzywa sztucznego - porównanie
Działanie przeciwdrobnoustrojowe

• Na powierzchni miedzi
zaobserwowano mniejszą ilość
biofilmu. Jest to jedyny materiał,
na którym widoczna jest redukcja
biofilmu po wstrząsie termicznym
(wygrzewie antybakteryjnym).

ilość ATP (pg/cm2)
1800
1600

1400
1200

1000
800
600
400
200
0
miedź

22 | Rura miedziana i z tworzywa sztucznego – porównanie | 11.2009

tworzywa
sztuczne
Rura miedziana i z tworzywa sztucznego - porównanie
Działanie przeciwdrobnoustrojowe

• Obecność pałeczek wywołujących
chorobę legionistów w biofilmie jest
60 razy większa w przypadku
powierzchni z PEXU niż z miedzi.

liczba pałeczek Legionelli na jednostkę
powierzchni pokrytej biofilmem (CFU/cm2)
1800
1600
1400
1200
1000
800
600
400
200
0
miedź

23 | Rura miedziana i z tworzywa sztucznego – porównanie | 11.2009

tworzywa
sztuczne
Rura miedziana i z tworzywa sztucznego - porównanie
Miedź, a zdrowie

• Stwierdzono obecność w wodzie
ponad 30 lotnych związków
organicznych (VOC) których źródłem
(migracji) są materiały z tworzyw
sztucznych (HDPE, PEX oraz PCV).
Część z nich to związki
zidentyfikowane w bazie danych CAS
jako substancje toksyczne (patrz:
międzynarodowa skala określająca
stopień toksykologiczności
związków).

24 | Rura miedziana i z tworzywa sztucznego – porównanie | 11.2009
Rura miedziana i z tworzywa sztucznego - porównanie
Miedź, a zdrowie

• Niektóre z tych substancji są
odpowiedzialne za intensywną
aktywność bakteryjną, która, poza
innymi skutkami, jest przyczyną
przykrego zapachu wody.
Wreszcie, rosnący niepokój budzi
również fakt gromadzenia się
niektórych z tych substancji w
organizmie, co może mieć szkodliwy
wpływ na ludzkie zdrowie i prowadzić
do tak poważnych schorzeń jak
zaburzenia hormonalne.
• Badania naukowe wskazują, że rury
z tworzyw sztucznych wydzielają
substancje organiczne, które
powodują zmianę smaku, zapachu
i jakości wody.
25 | Rura miedziana i z tworzywa sztucznego – porównanie | 11.2009
Rura miedziana i z tworzywa sztucznego - porównanie
Miedź, a zdrowie

• Koncentracja miedzi we krwi
zdrowego człowieka waha się
pomiędzy 1,1 a 5 mg/l. Organizm
niemowląt potrzebuje trzy razy tyle.
• Miedź jest pierwiastkiem śladowym
niezbędnym do prawidłowego
funkcjonowania wielu podstawowych
organów.
• Światowa Organizacja Zdrowia
informuje, że istnieje większe ryzyko
występowania problemów
zdrowotnych związanych
z niedoborem miedzi aniżeli z jej
nadmiarem w organizmie.

26 | Rura miedziana i z tworzywa sztucznego – porównanie | 11.2009
Rura miedziana i z tworzywa sztucznego - porównanie
Miedź, a zdrowie

• Miedź jest metalem naturalnie
występującym w skorupie ziemskiej
i zasobach wodnych, z których
korzysta człowiek, co nie stanowi
żadnego zagrożenia dla zdrowia
ludzkiego.
• Zalecane jest dzienne spożycie
2/3 mg żelaza oraz miedzi w celach
zdrowotnych.

27 | Rura miedziana i z tworzywa sztucznego – porównanie | 11.2009
Rura miedziana i z tworzywa sztucznego - porównanie
Wytwarzanie i przetwarzanie materiału - porównanie

Etap cyklu życiowego

miedź

PEX

Źródło surowca

surowce mineralne / wtórne

Przetwarzanie surowca

rafinowanie

Produkcja rury

wytłaczanie, laminowanie,
ciągnienie

wytłaczanie

Produkcja złączek

odlewanie / renowacja

formowanie wtryskowe /
odlewanie / renowacja

Rodzaj połączeń

spawane, zaciskowe,
gwintowane

spawane, zaciskowe, klejone

Cykl życia instalacji

nieograniczony

ograniczony ze względu na
warunki konstrukcyjne i
eksploatacyjne

Ponowne wykorzystanie
w tym samym celu

tak

ograniczone

28 | Rura miedziana i z tworzywa sztucznego – porównanie | 11.2009

wydobycie ropy naftowej
rafinowanie / rozpad
katalityczny
Akademia Miedzi
Polskie Centrum Promocji Miedzi
ul. św. Mikołaja 8-11
50-125 Wrocław
Tel.:
+48 (71) 78 12 502
E-mail: pcpm@copperalliance.pl

www.copperalliance.pl

2
9

| Presentation title and date

Rura miedziana i z tworzywa sztucznego - porównanie

  • 1.
    Rura miedziana iz tworzywa sztucznego porównanie Akademia Miedzi 10.2009
  • 2.
    Rura miedziana iz tworzywa sztucznego - porównanie Rodzaje rur miedzianych • Rury miedziane i z tworzyw sztucznych to materiał powszechnie stosowany w praktyce instalacyjnej. Należy jednak mieć na uwadze cechy którymi się charakteryzują, gdyż ma to wpływ na bezpieczeństwo, trwałość, niezawodn ość eksploatacji instalacji. • Opracowanie podparte badaniami przedstawia aspekty związane z zastosowaniem rur miedzianych oraz rur z tworzyw sztucznych: • • • • • PEX: sieciowany polietylen PE: polietylen PP: polipropylen PB: polibutylen Wielowarstwowy PEX: rura typu PEX/aluminium/PEX 2 | Rura miedziana i z tworzywa sztucznego – porównanie | 11.2009
  • 3.
    Rura miedziana iz tworzywa sztucznego - porównanie Rodzaje rur miedzianych • Rury miedziane zajmują mniejszą ilość miejsca, co ułatwia ich montaż we wnękach i bruzdach. Dla porównania, aby uzyskać natężenie przepływu 185 l/h, należy zastosować następujące średnice rur : miedź PP polietylen PEX PB Wielowarstwowy PEX Średnica zewnętrzna 15 mm 26,8 mm 26,4 mm 17,4 mm 26,0 mm 24,6 mm Średnica wewnętrzna 13 mm 13 mm 13 mm 13 mm 13 mm 13 mm 3 | Rura miedziana i z tworzywa sztucznego – porównanie | 11.2009
  • 4.
    Rura miedziana iz tworzywa sztucznego - porównanie Porównanie rozszerzalności cieplnej • Rura miedziana rozszerza się liniowo pod wpływem ciepła, w mniejszym stopniu niż rury z tworzyw sztucznych (np. dla rury o długości 5 mb, jest to 4,25 mm). Rozszerzalność liniowa mm / 5mb rury 37.50 40.00 40 30 17.50 20 • UWAGA: za punkt odniesienia przyjęto różnicę temperatur 0-50°, rura o przekroju 15x1mm. 4 | Rura miedziana i z tworzywa sztucznego – porównanie | 11.2009 10 0 4.25 6.25
  • 5.
    Rura miedziana iz tworzywa sztucznego - porównanie Wydłużenie rur miedzianych • Mniejsze wydłużenie rur miedzianych jest korzystne, gdyż: • rury i złączki są poddane mniejszym naprężeniom, • konieczna jest mniejsza ilość elementów do kompensacji wydłużeń liniowych (ramiona elastyczne i inne), • łatwiej można uniknąć interferencji lub kolizji ze strony innych instalacji, • wymaga mniej przestrzeni by skompensować rozszerzalność liniową; większe odległości między podporami (mniej elementów mocujących). 5 | Rura miedziana i z tworzywa sztucznego – porównanie | 11.2009
  • 6.
    Rura miedziana iz tworzywa sztucznego - porównanie Opory przepływu przez rury • Minimalny opór ścian instalacji podczas przepływu • Odporność na zużycie Chropowatość bezwzględna mm 0.016 0.014 0.012 0.01 0.008 0.006 0.004 0.002 0 0.015 0.005 0.007 0.015 0.007 0.0015 miedź tworzywa sztuczne 6 | Rura miedziana i z tworzywa sztucznego – porównanie | 11.2009 wielowarstwowy PEX Nowa instalacja Stara instalacja
  • 7.
    Rura miedziana iz tworzywa sztucznego - porównanie Przekrój rur w instalacji • Zastosowanie rur miedzianych zapobiega utracie ciśnienia związanej ze zmniejszeniem przekroju rury. Plastikowe akcesoria instalacyjne mogą zmniejszać przekrój rury aż o 68%. instalacja z miedzi – przepływ 100% instalacja z tworzyw sztucznych typu A – przepływ 64% instalacja z tworzyw sztucznych typu BA – przepływ 68% 7 | Rura miedziana i z tworzywa sztucznego – porównanie | 11.2009
  • 8.
    Rura miedziana iz tworzywa sztucznego - porównanie Odporność na wysokie temperatury • Miedź jest odporna na działanie Temperatura topnienia oC maksymalnych temperatur zarówno 1200 w trybie roboczym, jak i przy pożarze. 1083 C • Instalacja miedziana łączona lutem 1000 twardym może wytrzymać temperatury powyżej 450°C. 800 • Elementy konstrukcyjne budynków 600 mieszkalnych powinny przynajmniej spełniać wymogi przeciwpożarowe 400 określone dla klasy A2. Miedź zaliczona została do klasy A1 200 (europejska klasa A1 odpowiada klasie produktów niepalnych). 0 miedź 8 | Rura miedziana i z tworzywa sztucznego – porównanie | 11.2009 120 C tworzywa sztuczne
  • 9.
    Rura miedziana iz tworzywa sztucznego - porównanie Odporność na wysokie temperatury • Biorąc pod uwagę wysoki poziom kwasowości oraz korozyjności kwasu chlorowodorowego, jego maksymalne stężenie w powietrzu, nie stanowiące zagrożenia dla organizmu ludzkiego, wynosi 7mg/m3. • Podczas spalania zaledwie jednego kilograma PCV wydziela się 250.000 mg kwasu chlorowodorowego. Miedź nie wydziela toksyn przy spalaniu. • Miedź zachowuje więc wysokie własności ogniotrwałe, dodatkowym zastosowaniem są więc instalacje tryskaczowe. 9 | Rura miedziana i z tworzywa sztucznego – porównanie | 11.2009
  • 10.
    Rura miedziana iz tworzywa sztucznego - porównanie Odporność na zmiany ciśnienia i temperatury maksymalne ciśnienie robocze bar • Miedź jest wysoce wytrzymała na maksymalne ciśnienie pracy i odporna 300 na pęknięcia. 300 • UWAGA: przekrój rury miedzianej w stanie wyżarzonym 15x1mm, zakładana temperatura 20°C. 200 100 21 0 10 | Rura miedziana i z tworzywa sztucznego – porównanie | 11.2009 15 11 22 42
  • 11.
    Rura miedziana iz tworzywa sztucznego - porównanie Odporna na skrajne ciśnienie i temperatury • Rury miedziane w porównaniu do rur wykonanych z tworzyw sztucznych są odporne na działanie skrajnych ciśnień i temperatur. Uszkodzenie na skutek mrozu. Rura PEX, będąca częścią domowej instalacji grzewczej i wody pitnej, zniszczona przez deformację tworzywa sztucznego. Deformacja i pęknięcie plastikowej rury w wyniku przegrzania połączonego ze wzrostem ciśnienia wewnętrznego. 11 | Rura miedziana i z tworzywa sztucznego – porównanie | 11.2009
  • 12.
    Rura miedziana iz tworzywa sztucznego - porównanie Żywotność instalacji • Rury z miedzi są odporne na zużycie w przeciwieństwie do rur z tworzyw sztucznych, dla których okres pracy silnie zależy od temperatur roboczych. Rodzaj instalacji temp. pracy czas pracy (lata) temp maks. czas pracy (lata) temp. awarii* czas pracy w temp. awarii (h) CWU do 60°C 49 80°C 1 100°C 100 Ogrzewanie podłogowe 40°C 25 50°C 4,5 65°C 100 60°C 25 70°C 2,5 100°C 100 Ogrzewanie grzejnikowe Tworzywa sztuczne 60°C 20°C 14 90°C 1 100°C 100 80°C 10 90°C 1 100°C 100 Rodzaj instalacji temp. pracy czas pracy (lata) temp maks. czas pracy (lata) temp. awarii* czas pracy w temp. awarii (h) CWU do 60°C nieograniczony 80°C nieograniczony 100°C nieograniczony Ogrzewanie podłogowe 60°C nieograniczony 80°C nieograniczony 100°C nieograniczony Ogrzewanie grzejnikowe miedź 60°C 80°C nieograniczony 90°C nieograniczony 100°C nieograniczony * temperatura awarii – dot. okresów awarii instalacji, w których może nastąpić wzrost temperatury do wartości awaryjnej 12 | Rura miedziana i z tworzywa sztucznego – porównanie | 11.2009
  • 13.
    Rura miedziana iz tworzywa sztucznego - porównanie Żywotność instalacji • Efekt starzenia się: • Rura do wody ciepłej, PP typ 3, 16x2,7 mm. Rozpad struktur makromolekularnych w wyniku starzenia się. Skaryfikacja wewnętrznej powierzchni rury z powodu pojawiających się pęknięć. • Wewnętrzna powierzchnia rury PCV przedarta na skutek starzenia się materiału. 13 | Rura miedziana i z tworzywa sztucznego – porównanie | 11.2009
  • 14.
    Rura miedziana iz tworzywa sztucznego - porównanie Żywotność instalacji • Efekt wydłużeń liniowych: • Uszkodzenie wielowarstwowej rury PEX spowodowane różnymi współczynnikami rozszerzalności liniowej jej komponentów. • Wewnętrzne oddzielenie się warstwy PEXU od aluminium i tworzenie się fałdy w następstwie kurczenia się poziomych odcinków instalacji. Współczynnik rozszerzalności liniowej PEXU jest 10 razy wyższy od aluminium. 14 | Rura miedziana i z tworzywa sztucznego – porównanie | 11.2009
  • 15.
    Rura miedziana iz tworzywa sztucznego - porównanie Żywotność instalacji • Efekt zużycia się: • Zużycie materiału wskutek nieskompensowanego wydłużenia liniowego. • Zewnętrzne pęknięcia w instalacji powstałe po 3-5 latach jej użytkowania pod wpływem naprzemiennych cyklów uginania się rury. 15 | Rura miedziana i z tworzywa sztucznego – porównanie | 11.2009
  • 16.
    Rura miedziana iz tworzywa sztucznego - porównanie Żywotność instalacji • Odporność na korozję: • Tworzywa sztuczne dostarczają jednocześnie azotu i związków węgla, które są niezbędne do metabolizmu mikrobów i drobnoustrojów. Do pewnego stopnia korozja drobnoustrojowa może spowodować niewielkie ubytki, wgłębienia i pęknięcia materiału. Odspojenie się chemicznej warstwy ochronnej na skutek erozji rury do wody ciepłej PP typ 3, 16x2,7 mm. 16 | Rura miedziana i z tworzywa sztucznego – porównanie | 11.2009
  • 17.
    Rura miedziana iz tworzywa sztucznego - porównanie Żywotność instalacji • Minimalna podatność miedzi na osadzanie się kamienia: • Warstwa kamienia osadza się we wszystkich typach instalacji hydraulicznych bez wyjątku i bez względu na materiał z którego są wykonane, również w tych z tworzyw sztucznych. • Elektryczność statyczna wytwarzana wewnątrz rury z tworzywa sztucznego sprzyja i znacznie podnosi jej zdolność do przyciągania cząsteczek wapnia, tworząc nawet zatory z kamienia. Polipropylenowa rura do ciepłej wody z zaskorupiałym/inkrustowanym osadem z kamienia. 17 | Rura miedziana i z tworzywa sztucznego – porównanie | 11.2009
  • 18.
    Rura miedziana iz tworzywa sztucznego - porównanie Wpływ na jakość wody • Miedź jest nieprzepuszczalna i odporna na większość szkodliwych czynników zewnętrznych. • Miedź nie powoduje zmian smaku, zapachu oraz wyglądu wody. • Miedź jest nieprzenikalna dla promieni UV, stanowi barierę antydyfuzyjną dla tlenu, jest nieprzepuszczalna dla większości zewnętrznych czynników chemicznych. • Miedź nie starzeje się, a jej skład chemiczny nie ulega zmianom, chroni przed korozją i nie sprzyja narastaniu materiału mikrobiologicznego. miedź Chłonność (pochłanianie wody w temperaturze 22°C) PEX wielowarstwowy PEX niechłonne 0,01 mg/d niechłonne 18 | Rura miedziana i z tworzywa sztucznego – porównanie | 11.2009
  • 19.
    Rura miedziana iz tworzywa sztucznego - porównanie Działanie przeciwdrobnoustrojowe • W wyniku badań naukowych dowiedziono przeciwdrobnoustrojowego działania miedzi, która m.in. hamuje rozwój takich mikroorganizmów jak: • Escherichia Coli - pałeczka okrężnicy • Legionella Pneumophila - pałeczka Legionelli • flora bakteryjna występująca w środowisku wodnym: Actinomuicor elegans, Bacterium linens, Tuorolopsi utilis, Acromobacter Fischeri, Photobacterium Phosphoreum, Mercenaria mercenaria, Polio virus, Paramecium Caudatum, Compylobacter jejuni,Salmonella Entrica 19 | Rura miedziana i z tworzywa sztucznego – porównanie | 11.2009
  • 20.
    Rura miedziana iz tworzywa sztucznego - porównanie Działanie przeciwdrobnoustrojowe • Płytki Petriego zawierające miedź oraz PCV. Fotografie przedstawiają zachowanie się kolonii bakterii ze szczepu Escherichia Coli po 24h kontaktu z tymi substancjami. • Miedź zapobiega rozmnażaniu się bakterii. Tworzywa sztuczne są środowiskiem sprzyjającym namnażaniu się patogenów chorobotwórczych. 0h 20 | Rura miedziana i z tworzywa sztucznego – porównanie | 11.2009 24h
  • 21.
    Rura miedziana iz tworzywa sztucznego - porównanie Działanie przeciwdrobnoustrojowe • Miedź nie sprzyja rozmnażaniu się pałeczek Legionelli w wodzie, ich poziom w rurach z PEXU jest dziesięciokrotnie wyższy. • CFU - jednostka tworzenia kolonii. • Dane pochodzą z biuletynu KIWA (Nr ref. KWR 02.090) opublikowanego w lutym 2003 r. częstość występowania pałeczek Legionelli w wodzie CFU 10000 8000 6000 4000 2000 0 miedź 21 | Rura miedziana i z tworzywa sztucznego – porównanie | 11.2009 tworzywa sztuczne
  • 22.
    Rura miedziana iz tworzywa sztucznego - porównanie Działanie przeciwdrobnoustrojowe • Na powierzchni miedzi zaobserwowano mniejszą ilość biofilmu. Jest to jedyny materiał, na którym widoczna jest redukcja biofilmu po wstrząsie termicznym (wygrzewie antybakteryjnym). ilość ATP (pg/cm2) 1800 1600 1400 1200 1000 800 600 400 200 0 miedź 22 | Rura miedziana i z tworzywa sztucznego – porównanie | 11.2009 tworzywa sztuczne
  • 23.
    Rura miedziana iz tworzywa sztucznego - porównanie Działanie przeciwdrobnoustrojowe • Obecność pałeczek wywołujących chorobę legionistów w biofilmie jest 60 razy większa w przypadku powierzchni z PEXU niż z miedzi. liczba pałeczek Legionelli na jednostkę powierzchni pokrytej biofilmem (CFU/cm2) 1800 1600 1400 1200 1000 800 600 400 200 0 miedź 23 | Rura miedziana i z tworzywa sztucznego – porównanie | 11.2009 tworzywa sztuczne
  • 24.
    Rura miedziana iz tworzywa sztucznego - porównanie Miedź, a zdrowie • Stwierdzono obecność w wodzie ponad 30 lotnych związków organicznych (VOC) których źródłem (migracji) są materiały z tworzyw sztucznych (HDPE, PEX oraz PCV). Część z nich to związki zidentyfikowane w bazie danych CAS jako substancje toksyczne (patrz: międzynarodowa skala określająca stopień toksykologiczności związków). 24 | Rura miedziana i z tworzywa sztucznego – porównanie | 11.2009
  • 25.
    Rura miedziana iz tworzywa sztucznego - porównanie Miedź, a zdrowie • Niektóre z tych substancji są odpowiedzialne za intensywną aktywność bakteryjną, która, poza innymi skutkami, jest przyczyną przykrego zapachu wody. Wreszcie, rosnący niepokój budzi również fakt gromadzenia się niektórych z tych substancji w organizmie, co może mieć szkodliwy wpływ na ludzkie zdrowie i prowadzić do tak poważnych schorzeń jak zaburzenia hormonalne. • Badania naukowe wskazują, że rury z tworzyw sztucznych wydzielają substancje organiczne, które powodują zmianę smaku, zapachu i jakości wody. 25 | Rura miedziana i z tworzywa sztucznego – porównanie | 11.2009
  • 26.
    Rura miedziana iz tworzywa sztucznego - porównanie Miedź, a zdrowie • Koncentracja miedzi we krwi zdrowego człowieka waha się pomiędzy 1,1 a 5 mg/l. Organizm niemowląt potrzebuje trzy razy tyle. • Miedź jest pierwiastkiem śladowym niezbędnym do prawidłowego funkcjonowania wielu podstawowych organów. • Światowa Organizacja Zdrowia informuje, że istnieje większe ryzyko występowania problemów zdrowotnych związanych z niedoborem miedzi aniżeli z jej nadmiarem w organizmie. 26 | Rura miedziana i z tworzywa sztucznego – porównanie | 11.2009
  • 27.
    Rura miedziana iz tworzywa sztucznego - porównanie Miedź, a zdrowie • Miedź jest metalem naturalnie występującym w skorupie ziemskiej i zasobach wodnych, z których korzysta człowiek, co nie stanowi żadnego zagrożenia dla zdrowia ludzkiego. • Zalecane jest dzienne spożycie 2/3 mg żelaza oraz miedzi w celach zdrowotnych. 27 | Rura miedziana i z tworzywa sztucznego – porównanie | 11.2009
  • 28.
    Rura miedziana iz tworzywa sztucznego - porównanie Wytwarzanie i przetwarzanie materiału - porównanie Etap cyklu życiowego miedź PEX Źródło surowca surowce mineralne / wtórne Przetwarzanie surowca rafinowanie Produkcja rury wytłaczanie, laminowanie, ciągnienie wytłaczanie Produkcja złączek odlewanie / renowacja formowanie wtryskowe / odlewanie / renowacja Rodzaj połączeń spawane, zaciskowe, gwintowane spawane, zaciskowe, klejone Cykl życia instalacji nieograniczony ograniczony ze względu na warunki konstrukcyjne i eksploatacyjne Ponowne wykorzystanie w tym samym celu tak ograniczone 28 | Rura miedziana i z tworzywa sztucznego – porównanie | 11.2009 wydobycie ropy naftowej rafinowanie / rozpad katalityczny
  • 29.
    Akademia Miedzi Polskie CentrumPromocji Miedzi ul. św. Mikołaja 8-11 50-125 Wrocław Tel.: +48 (71) 78 12 502 E-mail: pcpm@copperalliance.pl www.copperalliance.pl 2 9 | Presentation title and date