Review on Basic Agricultural Science Part-1 (Myanmar Language)

1. အ ခြေြေံစိုက်ပျိုး ေးသိပ္ပံပညာကိုခပန်လည်သုံးသပ်ခြေင်း (အပိုင်း-၁)
Review on ‘Basic Agricultural Science (Part -1)’
ပါ ောက္ခ ေါက်တာေျိုးကကယ်
Email - mkywe1@gmail.com
09-793246996
1

2. Rationale
• History of Higher Education in Agriculture
• Use of Library
• Use of ICT, IoT e.g. Digital Agriculture
• Lifelong Learning (Knowledge Sharing)
• Employability after Graduation
• Q & A
2

3. • အဓိပ္ပါယ်(၁) Agriculture is the Science and Art of producing crops and
livestock for economic purposes.
• စိုက်ပျိုး ေွေးခေူ ေးဆိုသည်ေှာ စိုက်ပျိုးသီးနှံနှင့် ေွေးခေူ တိေိစ္ဆာန်ေျား ကို စီးပွေား ေးအေ
ထုတ်လုပ်ခြေင်းဆိုင်ော သိပ္ပံနှင့်ဝိဇ္ဇာ၊ နည်းပညာခြစ်ပါသည်။
3

4. Green Way App.
•
အစိေ်း ောင်လေ်း - Home
• https://greenwaymyanmar.com
•
အ ထွေ ထွေဗဟုသုတ - အ တွေးအခေင် ဆာင်းပါး
4

5. စိုက်ပျိုး ေွေးခေူ ေး၏ အ ေးပါ သာ အဓိကအြေျက် (၄)ြေျက်ေှာ-
(၁) စိုက်ပျိုး ေွေးခေူ ေးသည် လူသားအားလုံး၏ အဓိက လိုအပ်ြေျက် ခြစ်သည်။
အာြေိကတိုက် စုစု ပါင်း လူဦး ေ၏ ၈၀%နှင့် ခေန်ောနိုင်ငံ
စုစု ပါင်းလူဦး ေ၏ ၇၀%သည် စိုက်ပျိုး ေွေးခေူ ေးအ ပါ် ေှီြေို နေပါသည်။
(၂) စုစု ပါင်းလူဦး ေ ၅၀-၆၀%ကို အလုပ်အကိုင် ပးနိုင်ပါသည်။
(၃) နိုင်ငံခြေားဝင် ငွေတိုးတက်ေှု (Source of Foreign Exchange Earnings FE)
ေှာ ြွေ ပးနိုင်ပါသည်။
(၄) လူသားအားလုံး အစားအ သာက် ေးကင်းလုံခြေုံ ေး (Food Safety and
Food Security) အတွေက် ရိုးေှင်း သာ စိုက်ပျိုး ေွေးခေူ ေး
အစားအစာေျားက အာေြေံ ပးနိုင်သည်။
5

6. အြေန်း (၂) အပင်ကကီးထွေားေှု Plant Growth
• အပင်ကကီးထားေှုေှာ အပင်နှင့် ၎င်း၏အစိတ်အပိုင်းေျား ဆက်တိုက်ကကီးထွေား
ြွေံ့ဖြိုးတိုးတက်လာခြေင်း ခြစ်ပါသည်။ (The progressive development of an
organism) အပင်၊ အေွက်၊ အပွေင့်၊ အသီး စသည်တို့ေှာ အ ခြောက်အ လးြေျိန် (Dry
Weight)၊ အခေင့်(သို့)အလျား (Height or Length) နှင့် အြေျင်း(Diameter) စသည်တို့
န့စဉ်ဆက်တိုက် ကကီးထွေား လာခြေင်းကို ဆိုလိုပါသည်။ ထိုကကီးထွေားေှုကို အပင်ဗီဇ
အြေျက်အလက် အ ကကာင်းအေင်း (Genetic Factors) နှင့် ပတ်ဝန်းကျင် ဆိုင်ော
အြေျက်အလက်အ ကကာင်းအေင်း (Environmental Factors) ၂ြေုက
လွှေ်းေိုးထားပါသည်။
6

7. အြေန်း (၃) ပတ်ဝန်းကျင်ေျား Environments
• (၁) ဇီဝသက်ေှိ ကကာင့် အ ကကာင်းအေင်းေျား (Biotic Factors)
• (၂) ဇီဝသက်ေှိေဟုတ်ေဲ အ ကကာင်းအေင်းေျား (Abiotic Factors)
7

8. အြေန်း (၄) ခေဆီလွော Soil
(က) ခေဆီလွှာဓါတု ဗေ (Soil Chemistry)
(ြေ) ခေဆီလွှာရူပ ဗေ (Soil Physics)
(ဂ) ခေဆီလွှာအဏုဇီဝ ဗေ (Soil Microbiology)
(ဃ) ခေဆီလွှာဇီဝ ဗေနှင့် ဇီဝဓါတု ဗေ (Soil Biology and Biochemistry)
(င) ခေဆီလွှာထိန်းသိေ်း စာင့် ေှာက် ေး (Soil Conservation)
(စ) ခေဆီလွှာအေျိုးအစားြေွေဲခြေားခြေင်း (Soil Classification)
8

9. အြေန်း (၅) ေ Water
• ေသည် စိုက်ပျိုး ေးအတွေက်သာေက သက်ေှိအားလုံးအတွေက်
အ ခြေြေံလိုအပ်ြေျက် (Essential Requirement) ခြစ်ပါသည်။
စိုက်ပျိုး ေွေးခေူ ေးတွေင်သာေက ကျန်းော ေး၊ နထိုင်စား သာက် ေး၊
သယ်ယူပို့ ဆာင် ေးအားလုံးအတွေက် ေက် ပါင်းစုံေှ
လိုအပ်လျက်ေှိပါသည်။
9

10. အြေန်း (၆) အစားအစာ Foods
• အစားအ သာက်သိပ္ပံနှင့် နည်းပညာသည် လူသားအားလုံး
ကျန်းောကကံြေိုင် ေးအတွေက် န့စဉ် လိုအပ်လျက်ေှိ သာ ောသာေပ်ခြစ်ပါသည်။
• Food Science and Technology
• Food Engineering
10

11. အြေန်း (၇) အခပည်ခပည်ဆိုင်ောစိုက်ပျိုး ေွေးခေူ ေး
International Agriculture
အညွှန်း (Indicators) အ ေေိကန် နယ်သာလန် ခေန်ော
စုစု ပါင်းဧေိယာ(ဟက်တာ) ၉,၁၄၇,၄၂၀ ၃၃,၇၂၀ ၆၅၃,၂၉၀
လူဦး ေ (သန်း) ၃၃၁.၀ ၁၇.၁ ၅၄.၄
စိုက်ပျိုး ခေ (ဟက်တာ) ၄,၀၅၈,၆၂၅ ၁၇,၉၆၀ ၁၂၇,၆၀၀
စိုက်ပျိုး ခေ %/စုစု ပါင်း ခေ ၄၄% ၅၃% ၁၉%
စိုက်ပျိုး ေွေးခေူ ေးပို့ကုန်
(ေီလီယံ ေါ်လာ)
၁၅၀.၀ ၉၄.၀ ၇.၈
လူတစ်ဦးတနှစ်၀င် ငွေ
(အ ေေိကန် ေါ်လာ)
၅၆၈၀၃ ၄၅၁၇၅ ၁၁၃၃
ဇယား(၁) အမေရိကန်၊ နယ်သာလန်နှင့် မေန်ော နှိုင်းယှဉ်ချက် (၂၀၂၀ ကေ္ဘာဘဏ်)
11

12. ဇယား(၁) ကေ္ဘာ့နိုင်ငံေျားရှိ
စိုက်ပျိုးမေွေးမေူမရးတက္ကသိုလ်ေျား
(List of Agricultural Universities, 2021)
စဉ် နိုင်ငံ လူဦး ေ (သန်း)
စိုက်ပျိုး ေွေးခေူ ေးတက္ကသိုလ် (အ ေအတွေက်)
အစိုးေ ပုဂ္ဂလိက
၁ အိန္ဒိယ ၁၃၅၂ ၆၇ -
၂ တရုတ် ၁၄၅၉ ၇၉ -
၃ ေဂဂလား ေ့ေှ် ၁၆၃ ၁၀ ၅
၄ ဂျပန် ၁၂၆ ၄၃ ၁၅
၅ ေ လးေှား ၃၂ ၈ -
၆ ထိုင်းနိုင်ငံ ၆၉ ၁၄ ၂
၇ ဗီယက်နေ် ၉၇ ၁၁ -
၈ ြိလစ်ပိုင် ၁၀၉ ၂၄ -
၉ ခေန်ော ၅၄ ၂ -
12

13. အြေန်း (၈) သီးနှံသစ် တာ ော နှာစိုက်ပျိုးခြေင်း
Agroforestry
• သီးနှံသစ် တာ ော နှာ စိုက်ပျိုးခြေင်းဆိုသည်ေှာ ခေဆီလွှာတစ် နောတည်းပင်
သစ် တာပင်၊ စားသုံးသီးပင် (တနည်းအားခြင့် နှစ်ေှည်အပင်) ေျားနှင့်
တစ်နှစ် အာက်သက်တေ်း ေှိ သာ လယ်ယာသီးနှံ၊ ဥယျာဉ်ခြေံသီးနှံေျား (သို့ေဟုတ်)
နှစ်ေှည်တိေိစ္ဆာန်စားကျက် (Pasture)၊ ပဲပင်နှင့်ခေက်ပင်ေျား (Legumes and Grasses)
အတူတကွေ ော နှာ စိုက်ပျိုးခြေင်း (Mixed Cropping) ခြင့် ခေကကီးကို အကျိုးေှိေှိ
အသုံးြေျခြေင်းခြစ်ပါသည်။
13

14. အြေန်း (၉) စားကျက်သီးနှံေျား
Pasture/Forage Crops
• 'ခေက် (GRASS) ကိုအသုံးြေျသီးနှံအခြစ် ေစိုက်ပျိုး သးသေျှ၊
ေူဝါေြေျေှတ်ေည့်သူေျား၊ ဆုံးခြတ်ြေျက် ြေျေည့်လူကကီးေျား
သ ောေ ပါက် သးသေျှ ထိုနိုင်ငံ၏ စိုက်ပျိုး ေွေးခေူ ေး
ေတိုးတက် သးပါ’
14

15. အြေန်း (၁၀) စိုက်ပျိုး ေးအင်ဂျင်နီယာ
Agricultural Engineering
- စက်ေှုလယ်ယာ (Farm Machinery)၊
- သိပ္ပံနည်းကျ လယ်ယာ ခေေျား စနစ်တကျ ြာ် ဆာင်ထားေှု (Farm Structure)၊
- ေသွေင်း ေထုတ်အင်ဂျင်နီယာပညာ (Irrigation and Drainage Engineering)၊
- လယ်ယာ ခေေျား တိုင်းတာနည်းစနစ်ေျား (Farm Surveying)
- ေိတ်သိေ်းြေျိန်လွေန်နည်းပညာ (Post-Harvest Technology)
- အစားအ သာက်ဆိုင်ောအင်ဂျင်နီယာ (Food Engineering)
15

16. 16
အြေန်း (၁၀) စိုက်ပျိုး ေးအင်ဂျင်နီယာ
Agricultural Engineering
- ထုတ်ပိုးနည်းပညာ (Packaging Technology)
- ကကိတ်ြေွေဲနည်းပညာ (Milling Technology)
- ခေဆီလွောအင်ဂျင်နီယာ (Soil Engineering)
- တိေိစ္ဆာန် ေွေးခေူ ေးဆိုင်ောအင်ဂျင်နီယာပညာ (Engineering for
Animal Husbandry )
- ငါးပုဇွေန် ေွေးခေူ ေးဆိုင်ောအင်ဂျင်နီယာပညာ (Engineering for
Fishery/Aquaculture)

17. Dr.Myo Kywe
Email - dr.myokywe@yau.edu.mm
mkywe1@gmail.com
09-793246996