werthyjhgfdsdfgh

1. OPERATING SYSTEM
Presented By:
Amil Abdullzada
Əməliyyat Sistemləri

2. Contents:
• ƏS nədir? (What is operating system)
• ƏS əməliyyatları (Operations of OS)
• ƏS-nin strukturu (Structure of OS)
• ƏS-nin xüsusiyyətləri (Features of OS)
• GUI(Qrafik istifadəçi interfeysi,Graphical User İnterface)
• Çoxistifadəçili (Multiuser)
• Çoxtapşırıqlıq (Multitasking)
• Multiprocessing
• Multithreading
• ƏS-nin növləri (Types of OS)
• Müsbət və mənfi cəhətləri (Advantages and Disadvantages)

3. Əməliyyat sistemi nədir?
Tərif:
• Əməliyyat sistemi (ƏS)
kompüterin aparat resurslarını
idarə edən proqramlar
toplusudur.
Əməliyyat sistemsiz kompüter,
kompüter deyildir! (said by Amil )
“Əməliyyat sistemi istifadəçi və
kompüter avadanlığı arasında
interfeys rolunu oynayır”

4. Operations Of OS
Kompüterin
yandırıb,söndürülməsi
Coordinate Tasks
Establish An Internet Connection
İstifadəçi interfeysinin təmin
edilməsi
Configure Devices
Control a network
Proqramların idarə edilməsi
Manage Memory
Provide Utilities

5. Structure Of operating system
User Interface
•İstifadəçi əməliyyat sistemi ilə qarşılıqlı əlaqə qurur
Kernel
•Əməliyyat sisteminin nüvəsi, əməliyyat sisteminin
yüklənməsini təmin edir

6. Əməliyyat sisteminin xüsusiyyətləri
ƏS
GUI Multiuser Multitasking Multiprocessing Multithreading

7. • GUI
• GUI (Grafik İstifadəçi İnterfeysi) Əməliyyat Sistemi, qrafik və nişanları əhatə
edir və əsasən bir kompüter sıçanı istifadə edilərək idarə olunur.

8. • Multi-user
• Multi-user - Çox istifadəçili əməliyyat sistemi bir neçə
istifadəçiyə eyni kompüterdən eyni vaxtda və/yaxud
fərqli vaxtlarda istifadə etməyə imkan verir (LINUX)

9. • Multi Tasking
• Bir neçə proqram prosesinin eyni vaxtda işləməsinə imkan verən əməliyyat
sistemi
Aşağıda multitasking əməliyyat sistemlərinin bəzi nümunələri verilmişdir:
• Unix
• Windows XP
• Windows Vista

10. • Multi Processing
• Birdən çox kompüter prosessorunu dəstəkləyə və istifadə edə bilən
əməliyyat sistemi.
• Paylaşıla bilən birdən çox CPU
Aşağıda multiprocessing əməliyyat sistemlərinin bəzi nümunələri verilmişdir:
• Linux
• Unix
• Windows 2000

11. • Multi Threading
• Proqramın kiçik hissələri ƏS tərəfindən lazım olduqda yüklənir
• Proqram təminatının müxtəlif hissələrinin eyni vaxtda işləməsinə imkan
verən əməliyyat sistemləri
Bu kateqoriyaya aid olan əməliyyat sistemləri bunlardır:
• Linux
• Unix
• Windows 2000

12. Types of operating system
 Stand Alone əməliyyat sistemi.
 Server əməliyyat sistemi.
 Quraldırılmış əməliyyat sistemi.

13. Stand
Alone
əməliyyat
sistemləri
WINDOWS
MAC OS
LINUX
Stand Alone əməliyyat sistemi/Desktop(masaüstü) əməliyyat sistemləri

14. Mübət
Cəhətlər
İstifadəsi
rahatdır
Güncəl
Oyun
Tanış
interfeys
Mənfi
cəhətlər
bahalıdır
Sabit deyil
Təhlükəsiz
deyil
Mənfi və müsbət cəhətlər (Windows)

15. Mənfi və müsbət cəhətlər (MAC OS)
Müsbət
cəhətlər
Yaraşıqlı)
GUI
Qrafik
dizaynerlər
üçün
əlverişli
Stabil
Təhlükəsiz
Mənfi
cəhətlər
Oyun üçü
əlverişli
deyil
bahalı
Proqram
təminatı
tam
işləmir

16. Mənfi və müsbət cəhətlər (LINUX)
Advantages
Pulsuz))
Təhlükəsiz
Zəif pc-
lərdə belə
istifadə
Disadvantages
Proqram
təminatı
tam aktiv
deyil
Yüklənməsi
və istifadəsi
çətindir
Digərləriylə
oxşarlığı
yoxdur

17. Server Əməliyyat sistemləri
Server əməliyyat sistemləri istifadəçilər üçün platformalar təmin etmək məqsədilə
dizayn edilmişdir .
Onların əsas məqsədi təhlükəsizliyi, sabitliyi və əməkdaşlığı təmin etməkdir.
Onların əksəriyyəti veb serverlər, e-poçt agentləri və terminal xidmətləri kimi
xüsusi proqram alətləri paketi ilə gəlir. Server əməliyyat sistemləri üçün ümumi
proqramlar :
 Fayl və printer mübadiləsi(paylaşılması)
 Tətbiq xidmətləri (verilənlər bazası daxil olmaqla)
 Veb sayt xidmətləri
 E-poçt, qrup proqramı və mesajlaşma
 Terminal xidmətləri
 Keşləmə

18. Server
ehtiyacları
İdarəetmə
Sabitlik
Təhlükəsizlik
Server Ehtiyacları

19. Mobil Əməliyyat sistemləri
Mobile OS
Symbian
OS
iPhone OS RIM
BlackBerry
Windows
Mobile
Linux Palm OS

20. UBUNTO 12.10
Xüsusiyyətlər(müsbət):
• Eleqant Qrafika
• Virusdan azad
• Daha sürətli giriş
• Daha yaxşı sabitlik
• Pulsuz ubunto bulud
saxlama.
Mənfi:
• Buraya audio, video
kodeklər daxil deyil.

21. WINDOWS 8
Xüsusiyyətlər(müsbət)
• Daha yaxşı sabitlik
• Əsas OS kimi istifadə
edilə bilər.
• Planşetlərlə əla dəstək.
Mənfi:
• Viruslara meylli.
• Ödənişli
• Başlat menyusu o deyil)

22. MACINTOSH
Xüsusiyyətlər(müsbət)
• Möhtəşəm Qrafika.
• Daha yaxşı sabitlik.
• Böyük Effektlər.
• Möhtəşəm İnterfeys.
Mənfi
• Viruslara meylli.
• Ölçü demək olar ki, 3 GB-dır.

23. LINUX MINT
Xüsusiyyətlər(müsbət)
• Virussuz
• Daha sürətli
• Audio və Video əvvəlcədən
daxil edilmişdir.
Mənfi
• Aşağı səviyyədə Graphical
User Interface

24. Nəticə olaraq:
• Əməliyyat sistemi müxtəlif
istifadə üçün müxtəlif tətbiq
proqramları arasında aparatın
istifadəsini idarə etdiyi və
koordinasiya etdiyi üçün onun
kompüter sistemində çox mühüm
rol oynadığını söyləyə bilərik.