In de zorg kunnen we veel succesvoller zijn, wanneer we afstappen van het huidige productiesysteem, waar mensen klanten zijn en professionals productiemedewerkers. Wanneer we het contact tussen mensen centraal stellen ontstaat er nieuwe ruimte, zowel voor professionals als voor mensen die een ondersteuningsvraag hebben. Ruimte, waardoor het beter en toch goedkoper wordt. Daarvoor is het nodig dat we het denken omdraaien. Niet het aanbod moet centraal staan, zoals nu, maar de ondersteuningsbehoefte. Door het vergroten van de zelfredzaamheid van clienten en hun netwerk kunnen we dan krachten mobiliseren, die momenteel onvoldoende gebruikt worden. Het maakt het mogelijk dat professionals weer meer ruimte krijgen om hun afwegingen te maken op basis van wat zich aandient en nodig is. Door af - dan wel op te schalen, wanneer nodig, kunnen ze inspelen op verandering in de behoefte aan ondersteuning van clienten. Het vraagt om uit te gaan van vertrouwen in plaats van het huidige op wantrouwen gebaseerde systeem. Zie voor een toelichting: http://cases.zorgaanzet.org/#!135001

1. PRODUCTIESYSTEEM VAN DE ZORG
Behoefte
Vraag
Indicatie
Financiering Aanbod
Mede gebaseerd op: Frieslab 2013

2. PRODUCTIESYSTEEM VAN DE ZORG
Behoefte
Vraag
Indicatie • Fabriek
•Klem
•Groei
Financiering Aanbod

3. Controle en vertrouwen
Paradigma van controle
• Systeem wereld
• Externe zekerheid
• Kaders
• Externe legitimatie
• Sturen
• Zorgen voor
• Inspraak
• Tijdelijke oogst
Paradigma van vertrouwen
• Leefwereld
• Interne kracht
• Waarden
• Intrinsieke keuze
• Coachen
• Zorgen dat
• Samenspraak
• Structurele oogst

4. Controle en vertrouwen
Paradigma van controle
• Systeem wereld
• Externe zekerheid
• Kaders
• Externe legitimatie
• Sturen
• Zorgen voor
• Inspraak
• Tijdelijke oogst
Paradigma van vertrouwen
• Leefwereld
• Interne kracht
• Waarden
• Intrinsieke keuze
• Coachen
• Zorgen dat
• Samenspraak
• Structurele oogst
Oordelen Aanspreken Benoemen Luisteren
Overnemen Samendoen Begeleiden Monitoren
Autoritair Strijdend Verbindend Presentie
Wantrouwen Twijfel Geïnformeerd vertrouwen Blind vertrouwen
Gebaseerd op: Blommaert & van den Broek 2013; Caelen 2013; Wilms 2012;

5. Naar een nieuwe toekomst
Behoefte
Vraag
Monitoring
Financiering Arrangement

6. NU
• Aanbod
• Productie
• Deel van mens
• Beperking
• Statisch
• Claim
• Zorgen voor
Straks
• Behoefte
• Programma
• Heel de mens
• Mogelijkheden
• Dynamisch
• Inspiratie
• Zorgen dat
De beweging

7. DE BEWEGING
Oud
• Individualisme
• Zelfredzaamheid
• Marktwerking
• Concurrentie
• Verantwoorden
• Scoren
• Hokjesgeest
• Het systeem
• De baas zijn
• Sturen met geld
Nieuw
• We doen het samen
• Samenredzaamheid
• Zorgzaamheid
• Samenwerken
• Vertrouwen
• Menselijke maat
• Ontschotting
• De cliënt
• De regisseur zijn
• Verbindingen leggen
Op basis van e-mail Kees Eken, voorzitter WMO-Raad Maastricht

8. Sleutels voor transformatie zorg
• Vermijd dirigistische, beheersmatige interventies
• Gebruik eenvoudige kaders, die
praktijkmensen uitnodigen om te innoveren
• Focus op veranderingen met
lange-termijn positieve effecten
• Simuleer een diversiteit aan scenario’s
• Bestrijd basis-overtuigingen van huidige systeem
Bron: R. Swanson e.a. Rethinking health systems strengthening, 2012