1. Na zdjęciu: ikony lat 50. na Świecie (Marilyn Monroe) i w Polsce (Władysław Gomułka) opracował Dawid Rosół

2. 22.07.1952
konstytucja PRL
wzór: konstytucja ZSRR z 1936 r.
W 1947 uchwalono tzw. małą konstytucję.
W 1949 roku rozpoczęto przygotowywanie
projektu pełnej konstytucji.
W styczniu 1952 r. gotowy projekt poddano
„ogólnonarodowej dyskusji” (jak podawano
później wzięło w niej udział 11 mln Polaków).
W tym czasie projekt wysłano do Moskwy.
Stalin naniósł na nim swoje poprawki. Próbną
wersję uzupełnił jeszcze Bolesław Bierut.
z artykułu 1 konstytucji:
„Polska Rzeczpospolita Ludowa jest paostwem
demokracji ludowej (…) [w którym] władza
należy do ludu pracującego miast i wsi”

3. * dla uczczenia Stalina w 1953 r. Katowice
przemianowano na Stalinogórd;
do oryginalnej nazwy powrócono w 1956 r.
1953
śmierd Stalina *
W marcu 1953 roku w Moskwie
zmarł Józef Stalin.
Oficjalnie podano, że przyczyną
śmierci był wylew. Pojawiły się
jednak plotki o zabójstwie (Stalin
prawdopodobnie przygotowywał
kolejną „czystkę”).
Ta śmierd (wbrew nadziejom
wielu) nie tylko nie spowodowała
liberalizacji, ale jeszcze wzmocniła
kult Stalina.
W PRL-u Bierut z Cyrankiewiczem
nadal rządzili żelazną ręką.

4. „(…) Terror ten [stalinowski] był faktycznie skierowany nie
przeciwko resztkom rozbitych klas wyzyskiwaczy, lecz przeciwko
uczciwym pracownikom partii i państwa radzieckiego. (…)”
z przemówienia Chruszczowa w 1956 r.
1956
XX zjazd KPZR
Nikita Chruszczow
Po śmierci Stalina w ZSRR rozpoczęła się
walka o władzę, z której zwycięsko wyszedł
przywódca ZSRR w latach 1953-1964
Nikita Chruszczow
Nikita Chruszczow – nowy I Sekretarz
Komunistycznej Partii Związku Radzie-
ckiego.
W 1956 roku, podczas XX zjazdu KPZR
Chruszczow wystąpił z referatem potę-
piającym Józefa Stalina.
Ta niespodziewana krytyka przyniosła
zmiany w Polsce i na Węgrzech.
Z Moskwy nie wrócił już do Polski
Bolesław Bierut, który nie wpisywał się w
nową politykę prowadzoną przez
komunistów. Oficjalnie zmarł na zawał
serca.

5. 1956
rewolucja
na Węgrzech
Zmiany w Moskwie oraz wy-
darzenia roku 1956 w Polsce
(patrz następne slajdy) dopro-
wadziły do wybuchu rewolucji na
Węgrzech.
Węgierskie władze szybko
poparły protestujące społeczeo-
stwo. Ogłoszono neutralnośd
kraju i jego wystąpienie z Układu
Warszawskiego.
W odpowiedzi władze radzieckie
zdecydowały o inwazji. 60 tys.
żołnierzy Armii Czerwonej ru-
szyło na Budapeszt. Węgrzy,
którzy nie otrzymali pomocy
z Zachodu, skapitulowali po
tygodniu walk.

6. czerwiec 1956
wydarzenia
w Poznaniu
/28 czerwca 1956 roku robotnicy zakładów im. H. Cegielskiego (największego zakładu w
Poznaniu) rozpoczęli protest; kiedy do protestujących przyłączyli się pracownicy innych
zakładów i mieszkaocy Poznania obok haseł ekonomicznych pojawiły się hasła wolnościowe,
antykomunistyczne i antyradzieckie; liczbę protestujących szacowano na sto tysięcy;
bezsilne władze zdecydowały o wprowadzeniu do miasta wojska (w tym dywizji
pancernych); rozpoczęto walki z robotnikami; w ciągu dwóch dni brutalnie spacyfikowano
protesty;
czerwiec ‘56 był pierwszym wielkim kryzysem społecznym w okresie PRL-u
„Każdy prowokator czy szaleniec,
który odważy się podnieść rękę
przeciwko władzy ludowej, niechaj
będzie pewny, że mu tę rękę władza
ludowa odrąbie.”
Józef Cyrankiewicz,
29 czerwca 1956
/do protestujących/
zobacz więcej:
http://www.czerwiec56.ipn.gov.pl/

7. październik 1956
Władysław Gomułka
I sekretarzem KC PZPR
Po śmierci Bieruta (marzec ’56) i wydarzeniach
poznaoskich (czerwiec ‘56) w Polsce narastało
napięcie społeczne.
Obawiający się wybuchu kolejnych protestów
Chruszczow przybył w październiku 1956 do
Warszawy. W kierunku miasta posuwały się też
stacjonujące w Polsce oddziały Armii Czerwonej.
Do walk, ani rewolucji jednak nie doszło.
Napięcie zostało rozładowane przez wybór
na I Sekretarza KC PZPR popularnego w spo-
łeczeostwie Władysława Gomułki.
W kraju rozpoczęły się reformy, nazywane odwilżą
gomułkowską bądź destalinizacją.

8. odwilż 1956-7
rezygnacja z przymusowych kołchozów
uwolnienie prymasa Wyszyoskiego
umowa paostwo - Kościół
powrót ostatnich zesłaoców z ZSRR(29 tys.)
ustalenie zasad stacjonowania Armii Czerwonej w Polsce
wyrzucenie większości Rosjan z armii polskiej
rehabilitacja skazanych w okresie stalinizmu(1,5 tys.)
zwolnienie z więzieo niewinnie skazanych
(35 tys.)
ukaranie największych zbrodniarzy komunistycznych

9. koniec