2. Droga nazistów do władzy
Rząd Hitlera istniał od zagarnięcia władzy 30 stycznia 1933 aż do jego śmierci 30 kwietnia 1945
(łącznie 12 lat i 3 miesiące).
Negocjacje Pokojowe w Wersalu/ przyjęto, że odpowiedzialność za wojnę
ponoszą Niemcy. W efekcie zobowiązano Niemcy do wycofania się ze
zdobytych terytoriów, pozbawiono kolonii oraz zakazano im
utrzymywania armii o znacznej wielkości. Kolejną surową karą były
reparacje wojenne w wysokości 132 miliardów marek w złocie (później ta
kwota została zmniejszona)
Naziści szerzą propagandę i strach
Kryzys ekonomiczny i brak demokracji/ hiperinflacja, wielu mieszkańców
straciło wiarę w rządzących polityków, a także
w proces demokratyczny. Różne ruchy i partie ekstremistyczne próbowały
wykorzystać tę sytuację. Jednym z nich była NSDAP.
3. Hitler wybrany kanclerzem - zakaz działania innych partii/ Wspomagani kryzysem
politycznym, wykorzystując intensywną propagandę, przemoc uliczną i wsparcie ze strony
wpływowych grup, naziści wyrośli z małej partii w 1928 r. (2,6% głosów) na największą partię
Niemiec w listopadzie 1932 r. (44% głosów). 30 stycznia 1933 r. politycy konserwatywni
zdołali przekonać niemieckiego prezydenta Paula von Hindenburga do mianowania Adolfa
Hitlera na stanowisko kanclerza rządu mniejszościowego składającego się z partii
konserwatywnych i socjalistycznych.
W lutym 1933 r. został podpalony budynek Reichstagu w Berlinie. Naziści wykorzystali to
wydarzenie do uchwalenia nowych przepisów, które umożliwiły im terroryzowanie
przeciwników politycznych. Miesiąc później, w marcu 1933 r., założono pierwszy obóz
koncentracyjny w Dachau, w którym uwięziono przeciwników politycznych Hitlera, takich jak:
komuniści, socjaldemokraci i członkowie związków zawodowych. Po zamordowaniu lub
aresztowaniu komunistycznych i socjaldemokratycznych członków parlamentu naziści byli w
stanie przeforsować w parlamencie prawa, które zakończyły demokrację. Działalność
wszystkich innych partii politycznych została zakazana i zaostrzono prześladowania
przeciwników politycznych i grup uważanych za „nie pasujące” do niemieckiego
społeczeństwa.
4. Członkowie SS – ochroniarze A. H.
Julius Schaub, Julius Schreck, (Adolf Hitler), Hans Georg
Maurer, Edmund Schneider
5. 29 kwietnia 1945 roku, dzień przed popełnieniem samobójstwa, dyktator w
obecności świadków oraz Waltera Wagnera – notariusza i zarazem radnego
dzielnicy Pankow zawarł cywilny związek małżeński z Evą Braun
30 kwietnia 1945, podczas oblężenia Berlina, Hitler wraz z poślubioną dzień
wcześniej Evą Braun popełnił samobójstwo. Powszechnie przyjmuje się, że
uczynił to strzelając z pistoletu w skroń i jednocześnie rozgryzając fiolkę z
cyjankiem (niektórzy, głównie sowieccy historycy utrzymują, iż w
rzeczywistości został zastrzelony przez swoich adiutantów lub straż
przyboczną), w podziemnym schronie pod gmachem Starej Kancelarii
Rzeszy w Berlinie (wcześniej zarządzając w celu zbadania skuteczności
trucizny, otrucie swojego psa – Blondi). Miał wtedy 56 lat.
Spalone szczątki byłego przywódcy III Rzeszy zostały pogrzebane we
wschodnich Niemczech przez agentów KGB, a w 1970 ostatecznie spalone.
W 1993 w byłych archiwach radzieckich znaleziono dwa fragmenty czaszki,
mające należeć do Hitlera
6. Braun spotkała Hitlera w Monachium, kiedy
miała 17 lat, pracując jako asystentka i
modelka osobistego fotografa Hitlera. Dwa
lata później zaczęła z nim coraz częściej się
spotykać. Na początku ich znajomości
próbowała dwukrotnie popełnić
samobójstwo. Od 1936 mieszkała w
rezydencji Hitlera w Berghofie niedaleko
Berchtesgaden, gdzie ukrywała się podczas
II wojny światowej. Braun
z zawodu była fotografką i wiele kolorowych
fotografii i filmów Hitlera, które przetrwały
do dziś, są jej autorstwa. Eva Braun była
bardzo ważną postacią w najbliższym
otoczeniu Hitlera, z którym jednak nie
pokazywała się publicznie aż do połowy
1944 roku, kiedy jej siostra Gretl poślubiła
oficera łącznikowego Waffen-SS przy
Głównej Kwaterze Adolfa Hitlera, Hermanna
Fegeleina.
Adolf Hitler stworzył swój publiczny wizerunek jako Wodza żyjącego w abstynencji seksualnej, bez rodziny,
w całkowitym poświęceniu swojej misji politycznej i narodowi niemieckiemu. Jego trwający 14 lat związek z
Evą Braun był stale ukrywany przed opinią publiczną i wszystkich oprócz jego najbliższego kręgu
7.
8. Hermann Fegelein (1906–1945) – SS-Gruppenführer, osobisty przedstawiciel Heinricha Himmlera, oficer łącznikowy Waffen-SS przy Głównej
Kwaterze Adolfa Hitlera.
W prezencie ślubnym Hitler mianował go
generałem dywizji Waffen-SS.
25 kwietnia 1945 Fegelein opuścił potajemnie
bunkier Hitlera pod Kancelarią Rzeszy
prawdopodobnie z zamiarem ucieczki do
neutralnej Szwajcarii. Po tym jak telefonicznie
usiłował nakłonić Evę Braun do ucieczki
z Berlina, odnaleziono go 27 kwietnia w stanie
ciężkiego upojenia alkoholowego w jego
berlińskim mieszkaniu w towarzystwie
niezidentyfikowanej rudowłosej kobiety
(prawdopodobnie agentki brytyjskiej zatrudnionej
w poselstwie tureckim).
W trakcie aresztowania znaleziono przy nim torby
z pieniędzmi, klejnotami oraz fałszywymi
paszportami. Christa Schroeder, sekretarka Hitlera
i inne osoby z jego kręgu były przekonane, że
Fegeleina i Evę Braun łączył co najmniej
platoniczny romans.
Na polecenie Hitlera po doprowadzeniu do bunkra
zdegradowany (właściwie autodegradacja – sam
zerwał dystynkcje) w celu dalszego pełnienia
służby liniowej jako szeregowiec. W dalszej
kolejności został oddany pod doraźny sąd wojenny
pod przewodnictwem. Po odroczonym na
kilkanaście godzin z powodu upojenia
alkoholowego uproszczonym procesie skazany na
karę śmierci przez rozstrzelanie.
Gretl Braun i HF/ czerwiec1944
9. Eva i HF
O lewej: Joachim von Ribbentrop, Bruno Loerzer/as lotnictwa/
myśliwce) , Hermann Goering, i Karl Doenitz/ Kriegsmarine-
Wehrmacht/ prezydent. Florian Geyer – nazwa pułku kawalerii
10. Procesy norymberskie
procesy przeciwko gł. zbrodniarzom
III Rzeszy, oskarżonym o popełnienie 4
rodzajów zbrodni: uczestnictwa w
spisku w celu popełnienia zbrodni
międzynar., zbrodni przeciw pokojowi,
zbrodni wojennych i zbrodni
przeciwko ludzkości, przeprowadzone
1945–49 w Norymberdze.
Po raz pierwszy zastosowano w nich
zasadę odpowiedzialności karnej
mężów stanu za zbrodnie
międzynarodowe.
Akt oskarżenia obejmował 24 osoby oraz 8 organizacji i grup: rząd
Rzeszy, kierownictwo polit. NSDAP, SS, SD, Gestapo, SA, Sztab
Generalny i Nacz. Dowództwo Wehrmachtu. Na ławie oskarżonych zabrakło 3
osób: R. Ley popełnił samobójstwo, M. Bormann zaginął, G. Krupp został wyłączony z procesu
ze względu na stan zdrowia. Wyrokiem Trybunału, ogłoszonym 30 IX–1
X 1946, skazano na karę śmierci 12 oskarżonych: H. Göringa, J.
von Ribbentropa, W. Keittla, E. Kaltenbrunnera, A. Rosenberga,
H. Franka, W. Fricka, J. Streichera, F. Sauckela, A. Jodla, A.
Seyss-Inquarta, M. Bormanna (zaocznie); na karę
dożywotniego więzienia: R. Hessa, W. Funka, E. Raedera; na
okresowe kary więzienia: K. Dönitza, B. von Schiracha, A.
Speera, C. von Neuratha; uniewinnieni (przy sprzeciwie sędziego Nikitczenki)
zostali: H. Fritzsche, F. von Papen, H. Schacht. Skazanych na karę śmierci
stracono 16 X 1946, z wyjątkiem Göringa (popełnił
samobójstwo) i Bormanna (nie został odnaleziony). Za
organizacje zbrodnicze uznano SS, SD, Gestapo i kierownictwo polit. NSDAP.
Trybunał nie uznał (przy sprzeciwie sędziego Nikitczenki) za zbrodnicze: rządu
Rzeszy, SA, Sztabu Generalnego i Nacz. Dowództwa Wehrmachtu, zaznaczając,
iż nie wyklucza to indywidualnej odpowiedzialności karnej członków tych grup.
13. W pierwszym rzędzie: Göring, Hess, Ribbentrop, Keitel;
w drugim: Dönitz, Raeder, Schirach, Sauckel
14. Arthur Seyss-Inquart
namiestnik Rzeszy w Austrii, a później komisarz Rzeszy w
Holandii w okresie II wojny światowej. Skazany w
Normyberdze na powieszenie. Psycholog więzienny Gustave
Gilbert podczas swoich badań na osadzonych ustalił ich
iloraz inteligencji (IQ) – Seyss-Inquart miał wynik 141. Jego
ostatnie słowa brzmiały: „Mam nadzieję, że ta egzekucja to
ostatnia tragedia podczas drugiej wojny światowej i że nauką
płynącą z wojny będzie pokój i zrozumienie, które powinny
istnieć wśród ludzi. Wierzę w Niemcy”. Wyrok wykonano 16
października 1946 roku.
15. Baldur von Schirach
W 1945 r. pod przybranym nazwiskiem Richard
Falk udał się do Schwazu w Tyrolu, gdzie
nierozpoznany pracował jako tłumacz w
placówce amerykańskiej. Dodatkowo zajmował
się działalnością pisarską – rozpoczął
tworzenie powieści Tajemnica Myrny Loy. 5
czerwca 1945 r. niespodziewanie (jako von
Schirach oficjalnie był uważany za zmarłego)
ujawnił swoją prawdziwą tożsamość
i poddał się aliantom zachodnim. Jako powód
podał „możliwość odpowiadania przed sądem
międzynarodowym” i osądzenia swojej winy.
Zmotywował go do tego fakt oskarżenia
organizacji Hitlerjugend, na czele której
powinien stanąć, i uznał, że on ponosi
odpowiedzialność za jej działalność, mimo że
organizacją kierował wówczas Axmann.
Przez Trybunałem w Norymberdze został
skazany za „zbrodnie przeciw pokojowi” oraz
„zbrodnie przeciw ludzkości” na 20 lat w
więzieniu. Wyrok odbył w więzieniu w
Spandau. Na wolność wyszedł w 1966 roku. W
1967 r. opublikował swoje wspomnienia Ich
glaubte an Hitler (Wierzyłem w Hitlera).
W 1940 utracił przewodnictwo w Hitlerjugend na rzecz Artura Axmanna, jednocześnie Hitler mianował go
gauleiterem Wiednia (funkcję tę pełnił do końca wojny). Przez następne lata Schirach był odpowiedzialny za wysłanie
185 tys. Żydów z Wiednia do obozów koncentracyjnych. W przemówieniu 15 września 1942 określił deportacje Żydów
jako „wkład do kultury europejskiej”. Później jednak krytykował warunki deportacji Żydów i postulował „umiarkowane
traktowanie” mieszkańców Europy Wschodniej.
M.in. z powodu interwencji jego żony Henrietty u Hitlera, po jej powrocie z Holandii, gdzie była świadkiem
brutalności Niemców – popadł w niełaskę w 1943, jednak zachował stanowisko.
16. Joseph Goebbels
Po klęsce pod Stalingradem powierzono mu zadanie
przygotowania narodu niemieckiego do wojny totalnej. Od
1944 roku pełnił funkcję pełnomocnika Rzeszy ds. totalnej
mobilizacji i komisarza obrony Berlina, co sprawiło, że stał
się trzecim, po Hitlerze
i Heinrichu Himmlerze, najważniejszym dygnitarzem w
Rzeszy.
Wszelkie przejawy niemieckiej kultury starał się
podporządkować ideologii nazistowskiej, czemu służyła
utworzona przez niego w 1933 roku Izba Kultury Rzeszy.
W końcowym okresie wojny opowiadał się za
kontynuowaniem walki bez względu na ofiary wśród
ludności cywilnej. Był fanatycznym nazistą – wprowadził
60-godzinny tydzień pracy, zakazał wszelkich form
rozrywki, wymagał poświęcania życia dla Führera i dobra
Rzeszy.
17. W kwietniu 1945 roku postanowił się przenieść wraz z rodziną do
bunkra Hitlera. W testamencie politycznym Hitler wyznaczył go na
swojego następcę na stanowisko kanclerza Rzeszy, dlatego przez
kilka godzin po śmierci Hitlera zajmował formalnie urząd kanclerza
Rzeszy.
1 maja 1945 roku zabił swoją żonę Magdę, która uprzednio połknęła
kapsułkę z cyjankiem, strzelając jej w tył głowy. Przed tym
zamordowanych zostało przez nią i doktora Stumpfeggera sześcioro
jej dzieci (źródła historyczne mówią, że podano im cukierki z
cyjankiem): Helga (12 lat), Hildegarda (11 lat), Helmut (9 lat),
Hedwiga (8 lat), Holdine (7 lat), Heidrun (4 lata). Następnie Goebbels
sam popełnił samobójstwo około godziny 20:30 (część źródeł
historycznych mówi, że samobójstwo popełnił w ogrodzie przed
bunkrem kancelarii Rzeszy).
4 maja 1945 w małej miejscowości między Berlinem a Bernau ciało
Goebbelsa (wraz z nim były tam zwłoki jego sześciorga dzieci i żony)
rozpoznał Hans Fritzsche, komentator radiowy
Joseph Goebbels po wojnie został uznany za jednego z głównych
zbrodniarzy wojennych.
Wigilia 1937
18. Hermann Goering
Oficer i działacz nazistowski, jeden z twórców i
głównych postaci hitlerowskiej III Rzeszy, zbrodniarz
wojenny. As myśliwski z czasów I wojny światowej,
w latach 1933–1945 minister lotnictwa Rzeszy, w
latach 1935–1945 dowódca niemieckiego lotnictwa
wojskowego (Luftwaffe). W latach 1928–1945 poseł
do Reichstagu. Od 10 kwietnia 1933 do 23 kwietnia
1945 premier Prus, największego niemieckiego kraju
związkowego. Był jedną z najważniejszych osób,
które umożliwiły zbudowanie potęgi Adolfa Hitlera.
Zmarł w wyniku samobójstwa.
20. W 1939 roku obraz
został zagrabiony przez
okupantów
niemieckich, służył jako
dekoracja wawelskiej
rezydencji Hansa
Franka, następnie został
wywieziony do
Niemiec, skąd w 1946
roku został ponownie
sprowadzony do
Krakowa.
Ekipa Goeringa ukradła 22.000 dzieł sztuki i zabytków w całej Europie
Dzieła dopełniła Armia Czerwona
21. Göring w więzieniu podczas
samodegradacji, 22 maja 1945
8 maja 1945 w pobliżu zamku Fischhorn w Austrii, dobrowolnie oddał się w
ręce wojsk amerykańskich. Do czasu rozpoczęcia procesu został
internowany wraz z innymi osadzonymi w Luksemburgu. Był bardzo
zdumiony, gdy dowiedział się, że stanie przed międzynarodowym
trybunałem i będzie sądzony za zbrodnie wojenne. Ostatni okres swego
życia podsumował: „Przynajmniej żyłem jak należy przez dwanaście lat”.
Twierdził, że wszystko co robił, miało służyć jak najlepiej interesom Niemiec,
w tym uzbrajanie Niemiec.
15 października 1946 o godzinie 22:45, tuż przed wykonaniem egzekucji
Göring popełnił samobójstwo, używając cyjanku, który prawdopodobnie
miał ukryty w szklanej fiolce umieszczonej w fajce.
22. Operacja Paperclip
Kryptonim operacji przeprowadzonej przez amerykańskie służby specjalne w
końcowym okresie i po zakończeniu II wojny światowej, mającej na celu
przerzucenie do Stanów Zjednoczonych czołowych niemieckich naukowców.
Był to projekt prowadzony przez amerykański wywiad w latach 40. i 50. XX
wieku. W trakcie jego realizacji do USA ściągnięto ponad tysiąc uczonych,
techników i inżynierów – nie bacząc na ich dawną działalność w partii
nazistowskiej a niekiedy i podejrzenie o zbrodnie wojenne. Projekt ten był
pogwałceniem prawa amerykańskiego i międzynarodowych ustaleń,
dotyczących zwalczania nazizmu w powojennej rzeczywistości.
Amerykanie byli szczególnie zainteresowani specjalistami z dziedzin
aerodynamiki, broni rakietowej (jak ci pracujący nad projektami V1 i V2), broni
chemicznej i medycyny.
23. Zdjęcie przedstawiające grupę 104 niemieckich naukowców, wśród nich Wernher von Braun i Arthur Rudolph – Fort
Bliss, 1946.
24. Wernher von Braun
Konstruktor rakiet; podczas II wojny światowej
współtwórca pocisków balistycznych V2,
członek partii nazistowskiej, oficer SS; po
wojnie czołowy współtwórca programu
kosmicznego Stanów Zjednoczonych, pionier
podboju kosmosu.
Był głównym projektantem pocisku
balistycznego Aggregat 4, która stała się
„bronią odwetową” V2. Von Braun był
pomysłodawcą wykorzystania więźniów
obozów koncentracyjnych do produkcji rakiet.
Przy produkcji rakiet w zakładach obozu
koncentracyjnego Mittelbau-Dora (Turyngia)
wykorzystywano tysiące przymusowych
robotników; około 25 tysięcy nie przeżyło
tego okresu.
25. W przededniu kapitulacji Niemiec, von Braun z gronem
współpracowników, oddał się 2 maja 1945 roku w ręce
Amerykanów, licząc na możliwość kontynuowania prac
nad rakietami do celów cywilnych. Amerykańskie
władze, w obliczu rysującej się konfrontacji z państwami
komunistycznymi, przyjęły część grupy von Brauna, jak
również część ocalałych podzespołów pocisków V2.
Przez pierwsze lata powojenne von Braun i inni
niemieccy specjaliści rakietowi pracowali i mieszkali
skoszarowani w Forcie Bliss.
Pracując w ramach programów US Army, von Braun
uczestniczył w projektowaniu pocisku balistycznego
średniego zasięgu Redstone. Na podstawie tej
konstrukcji stworzono następnie rakietę Jupiter C, która
31 stycznia 1958 roku wyniosła na orbitę pierwszego
amerykańskiego sztucznego satelitę Ziemi Explorer 1.
Von Braun został zatrudniony w powstałej w 1958 roku
NASA.
26. Kolejnym dziełem von Brauna była rakieta Saturn V, która
pozwoliła wylądować amerykańskim astronautom na Księżycu.
Za to osiągnięcie został odznaczony w 1969 roku jednym z
najwyższych odznaczeń: Distinguished Service Medal. W 1970
roku został zastępcą dyrektora NASA do spraw planowania, w
1972 odszedł jednak z NASA i podjął zatrudnienie w firmie
lotniczej Fairchild Aircraft.
Mimo że cieszył się szacunkiem w Stanach Zjednoczonych,
widmo jego nazistowskiej przeszłości powróciło na początku
lat siedemdziesiątych. Kiedy „Paris Match” opublikował
entuzjastyczny artykuł o von Braunie, do redakcji napłynęło
kilka listów od czytelników, którzy rozpoznali człowieka na
fotografiach. Czytelnicy byli byłymi więźniami Mittelwerk, w
czasie wojny zmuszanymi do pracy nad V2, a ich
wspomnienia o von Braunie różniły się diametralnie od
charakterystyki przedstawionej w artykule. Twierdzili, że
osobiście wydawał rozkazy egzekucji więźniów za rzekomy
sabotaż i powinien stanąć przed trybunałem
międzynarodowym jako zbrodniarz wojenny. Zarzuty nie
doprowadziły wprawdzie von Brauna przed żaden trybunał,
ale ostatnie lata życia upłynęły mu na tłumaczeniu się ze
swojej wojennej przeszłości; zmarł w 1977 w atmosferze
mnożących się podejrzeń.
Wernher von Braun podczas startu Apollo 11