Araling Panlipunan 7 - Outline

1. Noli Me Tangere – Jose Rizal
Uri – Kathangisip
Tagapaglimbag– ginastusanni MaximoViola
Petsang paglilimbag–1887 sa Europa
 Hango sa latinang pamagatnitona “touch me not” (huwagmo akongsalingin)
 Hango sa binasaniyangkwentong“Uncle Tom’sCabin”ni HarrietBeacherStowe na pumapaksa
sa kasaysayanng mga alipingNegrosakamayng mga panginoongputtingAmerikano.
Inilalalrawanditoangiba’tibangkalupitanatpagmamalabisngngmga puti sa mga itim.
Inihambingniyaitosakapalarangsinapitngmga Pilipinosakamayng mga Kastila
 Kinuhaitoni Rizal sa ebanghelyoni Juan:20:13-17 sa Bibiliyanatumutukoykungpaano
pinagsusuotngmgapatalastasang mga may ketongupanglubayansilangmga nakakasalubong
nila.Mas madalasitongtinatawagna Noli,atang salinsa inglesnitoaysocial cancer.
 1884 – isinulatangunangbahagi ng Noli saMadrid noongsiyaay nag-aaral pa ng Medisina
 Nangmakataposng pag-aaral,nagtungosiyasa Parisat doon ipinagpatuloyangpagsusulatnito.
 SA Berlinnataposni Rizal angpagsusulatnghulingbahagi ngnobela.
Characters:
KapitanTiyago-amani CrisostomoIbarra
CrisostomoIbarra
Padre Sibyla
DonyaVictorina
Padre Damaso
Tinyente Guevarra
At ilangmatataasna tao sa lipunanKastila
Don Rafael-amani MariaClara
Maria Clara- kasintahanni Maria Clara,ipinasoksakumbentongSantaClara para mag madre
Elias-angnagligtaskayIbarranoongmalalagpakansiyangbato sa pinapagwangpaaralan
Linares-binatangnaisipakasal ni DamasokayMaria Clara na galingsa Espanya
Padre Salvi-angnagsabi kayMaria Clarana ang kanyangtunay na ama ay si Padre Damaso
 Angama ni Maria Clara ay pinaratanganni Padre Damaso na isangerehat pilibusterodahil
sa hindi itonagsisimbaat nangungumpisal


2. Sa bayan ngSan Diego
REPLEKSIYON:
ANG NOLIAY HANGOSA TUNAY NA BUHAY NIRIZAL,
NAKATUON SA PANG-AAPINGMGA KASTILA SA MGA PILIPINONA KAGAYA NIRIZALNA NILABANAN
NIYA ANG MGA KASTILA.

3. EL FILIBUSTERISMO
Isinulatnoong1888
Sa London,noong1888 gumawasiyang maramingpagbabagosa plotat pinagbuitniyaangilangmga
kabanata.Ipinagpatuloyni rizal angpagtatrabahosa kaniyangmanuskritohabangnaninirahansaParis,
Madrid at Brussel at nakompletoniyaitonoongMarso29, 1891 sa Biarrtiz.
ValentinVentura–ang kanayngkaibigannanagpahiramng perasa kanya upangmaipalimbagat
mailathalangmaayosang aklatnoongSetyembre 22,1891.
Tagapaglimbag– F. MeyervanLoo Pressni Ghent1891
El Filibusterismo –“AngPaghahari ng Kasakiman”
Iniaalayniyaitosa 3 paring martirna sinaGomez,Burgos,at Zamora
 13yrs na ang nakalipasngmamataysi Sisa at Elias
 Si Basilioangnakaalamna si Simounaysi Ibarra na nagbabalatkayolamang,kayasiya
tinangkangpatayinni Simounngunithindi niyaitoginawaathinikayatnaitoay sumamasa
kanyasa paghihiganti sapamahalaangKAstila.Si Basilioaytumanggi dahil gustoniyangmatapos
ang kanyangpag-aaral.
 May mga estudyante nalumapitkaySimounatnaisnamagpaturo ng wikangEspanyol ngunit
itunuroniyaang mga itosa paaralangmga kastilaang nagtuturo.
 Nakulongsi Basilionadawitsaisangkaguluhanngunithndi siyatinulunganni Padre Camorra,si
Simounangdahilanngkanyangpaglaya
 Pagkalabassakulunganni Basiliosiyaaynagpuntakay Simounatpumayagna umanibsa
paghihiganti samgakastila.
 Sa isanghandaan,gumawasi Simounngisanglamparana may hugisgranada na kasinlaki ngulo
ng tao. ang magarangilawanna itoang magiginghandogsamga ikakasal na sinaJuanitoat
Paulita.
 Mula ng siyaay bumaliksaPilipinasbuhatsaEuropa,ang pag-iibigannilani MariaClara at
pagbabalatkayoniyanamag-aalahassapakay na maiguhoangPamahalaanng isang
paghihimagsik.Pagkataposngpangungumpisalaynamataysi Simoun.
 Sa naisna maiwaksi angnapakalakingkayamanangnaiwanngmag-aalahas,kayamaangnaging
kasangkapannitosa pagtatanimngmga bukto’tna gawainay itinapon ni Pari Florentinosa
karagatan ang kahongaserona kinatataguanngdi-matatayangkayamananni Simoun.
Characters:
Simoun– isangmag-aalahas
Isagani-nagingkasintahanatiniirogni Paulita
Basilio

4. Juli-kasintahanni Basilio
Don TimoteoPelaez-amani Juanito,kasosyosanegosyoni Simoun
Juanitoat PaulitaGomez-angmgaikakasal naang ninongayang KapitanHeneral
Pari Florentino –nahuli niyasi Simounsamay karagatan,at itoay nagtangkana uminomnglasondahi
lsaayaw magpahuli ngbuhay.Ipinagtapatsakanyani Simounangtunaynitongkatauhan.
REPLEKSIYON:
ANG NOBELA AY PAMPOLITIKA NA NAGPADAMA, NAGPAHIWATIGATNAGPAGISINGPANGLALOSA
MAALBA NA HANGARINGMAKAPAGTAMONGTUNAY NA KALAYAAN ATKARAPATAN NGBAYAN.