2. 01
01 Voorwoord
02 Executive Summary
Online piracy voorkomen en bestraffen
Meer ondersteuning voor vrijwilligers
Investeringen in infrastructuur stimuleren
Vergunningsprocedure optimaliseren en verkorten
De veiligheidscultuur versterken
De internationale concurrentiepositie van het Belgisch voetbal
verzekeren
03 Call to action
04 Bibliografie
Inhoudstafel
02
06
10
14
18
24
28
32
36
37
Nieuw sociaal contract tussen voetbal, samenleving en politiek
3. Voorwoord
01
In het voorjaar van 2024 is ons voetbal
sportief in goede doen. Onze topcompetitie,
de Jupiler Pro League, staat voor een
spannend slot. Een spannende race voor de
titel en de Europese plaatsen in de
Champions’ Play-offs, maar de apotheose
van het seizoen 2022-2023 toonde aan dat
de strijd pas in de laatste seconde gestreden
is. Ook in de Europe Play-offs en de
Relegation Play-offs is de spanning te
snijden. In de tweede afdeling, de Challenger
Pro League, staan U23 teams hun mannetje
tegen teams die strijden voor de promotie
naar de hoogste afdeling. De integratie van
de U23 teams sluit het hiaat in de
postformatie van onze jeugdopleiding en
heeft een overduidelijk positief effect op de
ontwikkeling van onze talenten.
De Lotto Super League beleeft haar eerste
seizoen onder de vleugels van de Pro
League. Het pas voorgestelde gezamenlijke
beleidsplan voor het vrouwenvoetbal van de
KBVB, ACFF, Voetbal Vlaanderen en de Pro
League spreekt de stevige ambitie uit om het
vrouwenvoetbal in ons land op alle vlakken te
versterken, zowel sportief, commercieel als
qua governance. Een collectief beleid dat de
ontwikkeling van de sport en de kansen van
jonge meisjes en topspeelsters alleen maar
ten goede kan komen.
Op het Europese toneel overwinterden drie
van onze clubs in de Conference League.
Dankzij een tweede opeenvolgende seizoen
met sterke Europese prestaties staat België
stevig op de achtste plaats in de UEFA-
coëfficiëntenranglijst en mogen we omhoog
kijken naar Nederland en Portugal. Onze
kampioen 23-24 is alvast rechtstreeks
geplaatst voor de poulefase van de
Champions League.
Onze Rode Duivels maken zich de zesde keer
op rij klaar voor een groot toernooi, het EK
2024 in Duitsland. Ondanks het afscheid van
enkele vaandeldragers van de ’gouden
generatie’, die ons zoveel voetbalplezier
schonk, staat er ook nu een sterk nationaal
mannenelftal. Een elftal dat nieuw talent uit
onze internationaal geroemde
jeugdopleidingen koppelt aan de klasse van
onze gevestigde waarden. Onze Red Flames
speelden een mooie Nations League
03
Nieuw sociaal contract tussen voetbal, samenleving en politiek
02
4. 05
Nieuw sociaal contract tussen voetbal, samenleving en politiek
04
Nieuw sociaal contract tussen voetbal, samenleving en politiek
campagne, maar misten de Final Four en dus
ook een ticket voor de Olympische Spelen in
Parijs. Maar ze toonden, met overwinningen
tegen Engeland en Nederland, dat ze
behoren tot de Europese subtop.
Onze gedeelde ambitie om ons land
internationaal op de kaart te zetten via
voetbalevenementen blijft onverminderd
groot. Na het succesvol organiseren van het
EK U19 voor vrouwen afgelopen zomer, is
onze volgende doelstelling om het WK
vrouwenvoetbal 2027 samen met Nederland
en Duitsland te hosten. Dit zou ons voetbal
een nieuwe extra boost bezorgen.
Binnenkort valt de beslissing over wie het
toernooi over drie jaar mag organiseren. We
kijken vol spanning uit naar deze uitkomst en
blijven vastberaden om onze ambitie te
realiseren.
Voetballen is gezond. Voor de fysieke en
mentale ontwikkeling van onze jeugd en van
wie al wat ouder is. Ons amateurvoetbal
kende wederom een groei van het aantal
actieve voetballers, de sterkste groei liet
zich optekenen bij ons meisjes- en
vrouwenvoetbal. Meer dan 500.000
wedstrijden vinden elk seizoen plaats op alle
Belgische voetbalterreinen Er wordt volop
ingezet op sporttechnische ontwikkeling van
onze clubs, maar eveneens op de
cultuurverandering binnen ons voetbal: meer
respect, meer fair play en minder geweld. De
rol die onze clubs, coaches, refs, en
voetbalouders spelen in de ontwikkeling van
kinderen en jongeren is niet te
onderschatten als je weet dat een
voetballertje ongeveer 12 uur per week met
zijn/haar sport bezig is.
Ons voetbal staat er anno 2024 dus goed
voor. En net daarom moeten we verder aan
de slag. Om ons voetbal verder te doen
groeien, in de breedte en aan de top. Er zijn
immers ook grote uitdagingen, die een
bedreiging vormen of een drempel
betekenen voor de groei van onze sport;
veiligheid, het gebrek aan infrastructuur en
ruimte, nieuwe stadiondossiers die
aanslepen, de steeds moeilijkere zoektocht
naar vrijwilligers, de opkomst van online
piracy en de druk op de internationale
concurrentiepositie.
De voetbalfamilie wil haar positieve sociale
impact nog versterken. Om dat te doen
vraagt het voetbal geen geld aan de
overheid. Wel overleg en ondersteuning.
Omdat een sterk voetbal, van de basis tot de
top van de pyramide, goed is voor de
samenleving. Samen willen we bijna 600.000
Belgen van vijf tot vijfenzeventig jaar aan het
voetballen brengen, waaronder tien procent
voetbalsters. Honderdduizend unieke
deelnemers aan maatschappelijke projecten
van het profvoetbal, waaronder vijfduizend
G-voetballers. Bijna vijf miljoen landgenoten
die dankzij ons voetbal in vervoering worden
gebracht Honderdduizend vrijwilligers die
mee het sociale weefsel vormen in onze
samenleving.
Met dit document, deze
engagementsverklaring, reikt het hele
Belgische voetbal de hand naar het beleid.
We willen meer positieve impact realiseren
op de maatschappij. Maar dat kan alleen
samen. Het is een uitnodiging voor een
permanente en constructieve dialoog, met
concrete aanbevelingen voor meer sport,
een groeiend voetbal en een sterkere
samenleving.
Lorin Parys, CEO Pro League
Piet Vandendriessche CEO KBVB
Philippe Rosier, CEO Voetbal Vlaanderen
Daniel Boccar, Secrétaire Général ACFF
5. Executive
summary
02
Inleiding
Ons voetbal is aanwezig in elk facet van onze
samenleving. Het is een favoriet
gespreksonderwerp op maandag in de trein,
op vrijdag aan de koffiemachine op het werk
en het domineert niet zelden
familiebijeenkomsten. Wedstrijden worden
hernomen op speelplaatsen en besproken op
weg naar de training van jong en oud,
jongens en meisjes.
Onze sport begeestert en mobiliseert, de
impact is enorm. Deloitte voerde de voorbije
jaren voor zowel het professioneel als het
amateurvoetbal de oefening uit om de
concrete impact van ons voetbal te meten.
En kwam met cijfers die ons gevoel
onderbouwen. De impact van onze sport is
aanzienlijk, op economie en de maatschappij.
De inkomsten uit het Belgische profvoetbal
dragen direct, indirect en in afgeleide vorm
bij aan de samenleving. Alleen al in het
seizoen 2021-2022 was de bijdrage van het
Belgische profvoetbal aan de economie goed
voor in totaal 1,2 miljard euro. Bovendien
heeft het 5.136 banen opgeleverd en 117
miljoen euro aan belastingen opgebracht.
De Pro League en haar clubs vergroten de
maatschappelijke impact van voetbal via
structurele projecten, met 311 lokale sociale
initiatieven in 2022 met in totaal 96.479
deelnemers. Tot deze initiatieven horen het
opstarten van 35 G-teams met 779 G-
voetballers en de ondersteuning van 99
amateurclubs, waarbij in totaal 18.000
mensen betrokken zijn. In een breder
perspectief kunnen clubs bogen op 4,9
miljoen fans die hun ploegen actief volgen en
steunen.
Ondertussen blijft ook de amateursport het
goed doen. In totaal zijn maar liefst 560.000
mensen actief in onze voetbalclubs. Het
amateurvoetbal in Vlaanderen heeft een
socio-economische impact van in totaal 1,4
miljard euro. Zo is er een positieve impact
van 78 miljoen euro op de fysieke
gezondheid, 456 miljoen op het mentaal
welzijn, 105 miljoen euro op het sociaal
welzijn, integratie en inclusie en een
aanzienlijke economische directe, indirecte
of afgeleide impact van 760 miljoen euro.
Voor de Federatie Wallonië-Brussel komen
we tot een totale sociaaleconomische
impact van 916,7 miljoen euro. Dit omvat een
positieve impact van 59 miljoen euro op de
fysieke gezondheid, 343 miljoen euro op het
mentale welzijn, 79 miljoen euro op het
sociale welzijn, integratie en inclusie en een
significante economische impact van 436
miljoen euro wat betreft directe, indirecte en
afgeleide wijze.
In dit substantiële bedrag zit echter nog niet
de bijdrage van duizenden vrijwilligers die
kinderen, jongeren, volwassenen, senioren
en G-voetballers, ongeacht hun
achtergrond, de kans bieden om te
voetballen - op het veld, in een zaal, in een G-
club of tijdens wandelvoetbal. Bovendien
zorgt een sterke
amateurvoetbalgemeenschap voor een
grotere en meer gevarieerde talentenpool,
wat cruciaal is om ook in de toekomst
internationaal succesvol te blijven.
07
06 Nieuw sociaal contract tussen voetbal, samenleving en politiek
6. 09
08
Maar voetbal kan en moet nog meer doen. Zo stelde de Pro League aan het begin van het
seizoen 2023-24 een FSR-strategie (Football & Social Responsibility) voor 3 seizoenen voor, die
voortbouwt op bestaande kaders zoals de ESG-rapportage, de Duurzame
Ontwikkelingsdoelstellingen van de VN en de strategie en criteria van de UEFA. Het FSR-
beleidsplan van de Pro League draait rond drie sleutelelementen: inclusie, welzijn en
ecologische duurzaamheid. De Pro League organiseerde haar werk rond 5 thematische pijlers:
de strijd tegen racisme en discriminatie, de integratie van achtergestelde groepen in de
samenleving, de integratie van personen met een beperking, het bevorderen van gezondheid
en welzijn en tot slot aandacht voor onze ecologische duurzaamheid. Daarnaast heeft de Pro
League nog twee pijlers die als rode draad door de andere lopen: fans betrekken bij de
maatschappelijke verantwoordelijkheid van de clubs en werken aan het governance-aspect
van FSR om de clubs te begeleiden bij de professionalisering en de integratie van FSR in de
dagelijkse werking van de club. Met deze strategie wil de Pro League het bereik, de diepgang en
de kwaliteit van haar sociale projecten vergroten, de samenwerking met amateurclubs
versterken en het vrouwenvoetbal verder ontwikkelen. De ambities zijn o.a.:
1.
Online piracy voorkomen en
bestraffen
2.
Meer ondersteuning voor
vrijwilligers
3.
Investeringen in infrastructuur
stimuleren
4.
Vergunningsprocedure
optimaliseren en
verkorten voor elke Belg
en organisatie met
bouwplannen
• 250.000 deelnemers betrekken bij 500 sociale projecten (+ 150.000 deelnemers in
vergelijking met 2022),
• samenwerken met vijf keer zoveel amateurclubs
• het voetbal verder promoten en zo 85.000 meisjes warm maken voor deze sport in
België.
Daarnaast gaan Belgische profclubs een
financieel engagement aan om hun
toegevoegde waarde voor de maatschappij
te versterken. Ze zullen minstens 3% van
hun inkomsten investeren in
jeugdontwikkeling, vrouwenvoetbal of G-
voetbal en gemeenschapsinitiatieven; op
basis van de cijfers van seizoen 2021-2022
zal dit neerkomen op 11,5 miljoen euro per
jaar of meer dan 50 miljoen euro over de
komende 5 jaar.
Ons voetbal wil zijn engagement de
komende jaren dus nog versterken. En via
een sterk en maatschappelijk betrokken
voetbal, mee bouwen aan de samenleving.
Voor een duurzaam resultaat reiken we de
hand aan het beleid om samen te bouwen
aan een robuust ecosysteem en een sterke
internationale positie. We hebben 6
strategische pijlers geïdentificeerd waar
overheden en voetbalorganisaties samen
aan de slag moeten om een duurzaam en
competitief voetballandschap te verzekeren
dat ook in de toekomst verder bijdraagt aan
onze samenleving en economie. We vragen
daarbij geen extra financiële middelen, wel
gestructureerd overleg en ondersteuning
om de uitdagingen hieronder aan te pakken.
5.
De veiligheidscultuur
versterken 6.
Een stabiel beleid dat oog
heeft voor de internationale
concurrentiepositie
Nieuw sociaal contract tussen voetbal, samenleving en politiek
Nieuw sociaal contract tussen voetbal, samenleving en politiek
7. 11
10
1. Online piracy voorkomen en
bestraffen
Vaststellingen
Sport en live-evenementen zijn cruciaal om
een divers Europees en nationaal cultureel
kader te stimuleren, mensen samen te
brengen en een gemeenschapsgevoel te
creëren. Voor de organisatie en live-
uitzending van dergelijke evenementen zijn
weliswaar aanzienlijke investeringen nodig,
maar tegelijkertijd dragen ze ook bij aan de
economische groei en creëren ze banen.
Illegaal streamen (m.a.w. digitale piraterij)
kan leiden tot een aanzienlijk
inkomstenverlies voor de hele sector en haar
ecosysteem en heeft zo een directe impact
op spelers, organisatoren van live- en
sportevenementen, omroepen, freelancers
en dus ook op clubs, federaties,
adverteerders en media. Deze praktijkt
dreigt op termijn de financiële haalbaarheid
van het ganse ecosysteem te ondermijnen1.
.
leeftijdsgroep tussen 16 en 24 jaar). De
penetratiegraad van het illegaal streamen in
België ligt op 5,4%, wat meer is dan het
Europese gemiddelde van 4,5%2 . Bovendien
is de penetratiegraad van illegaal streamen
in 2023 naar schatting gestegen tot 6,75%,
wat wijst op een versnelling in het gebruik in
België3 . Bovendien bleek uit een bevraging
die de Pro League in 2024 onder fans hield
dat 33% van de 16- tot 24-jarigen die
streamingdiensten gebruiken om voetbal te
kijken, illegale streams gebruikt.
Wanneer we deze cijfers vertalen naar
betaal-tv voor sportcontent in België is dit
goed voor een geschat inkomstenverlies van
134 miljoen euro per jaar en een jaarlijks btw-
verlies van 24 miljoen euro.4 Aangezien deze
schattingen beperkt zijn tot de directe
inkomsten uit betaal-tv, wordt verwacht dat
het totale inkomstenverlies voor de hele
sector, het bijbehorende ecosysteem en de
overheid aanzienlijk hoger zal uitvallen
Illegale IPTV-inkomsten vs. potentieel
btw-verlies in België
[in miljoen EUR, 2023]
134
24
Illegal IPTV-inkomsten BTW-Verlies
In 2021 waren er in België 457.000
gebruikers die illegaal streamden, wat
neerkomt op een stijging van bijna 25% ten
opzichte van de cijfers die in 2018 werden
opgetekend. Die stijging is voornamelijk te
wijten aan het jeugdsegment (m.a.w. de.
Er is nog steeds geen concrete stakingsprocedure voorzien in de Europese of nationale
wetgeving in Europese landen voor het illegaal uitzenden of streamen van live
sportevenementen5. Als we België vergelijken met andere Europese landen, valt op dat Italië,
Frankrijk en Spanje koplopers zijn op het gebied van regulering van audiovisuele sportcontent.
Deze landen hebben expliciete gedragscodes en specifieke procedures om problemen in dit
domein aan te pakken. België, Portugal en Oostenrijk daarentegen hebben de minst uitgebreide
nationale regelgeving inzake het uitzenden van live sportevenementen. In het bijzonder zal de
ontwikkeling van een nationale regelgeving die inzet op dynamische en/of live blocking
injunctions - gerechtelijke bevelen om servers die illegale streams hosten te blokkeren-, met
bepalingen inzake live (sport)evenementen die organisatoren van (sport)evenementen
procesbevoegdheid verlenen, aanzienlijk bijdragen tot de strijd die België levert tegen digitale
piraterij.
Door de strijd tegen digitale piraterij op te voeren en het bestaande regelgevingskader voor het
identificeren en bestraffen van digitale piraterijactiviteiten te versterken met bijkomende
nationale regelgeving die van toepassing is op audiovisuele sportcontent, kan het
concurrentievermogen van de Belgische sport- en creatieve industrieën verder worden
versterkt. Het belang van het beschermen van de legale verspreiding van live content en de
nood aan doeltreffende middelen om de illegale verspreiding van beelden tegen te gaan werd
onderstreept door verschillende instanties en organisaties, waaronder de Europese Commissie
(in hun aanbeveling van 4 mei 2023), European Leagues (de organisatie die de Europese
voetbalcompetities vertegenwoordigt), en nationale actoren zoals Agoria en het mediabedrijf
Eleven Sports, deel van de DAZN-groep.
Nieuw sociaal contract tussen voetbal, samenleving en politiek
Nieuw sociaal contract tussen voetbal, samenleving en politiek
8. Aanbevelingen
De overheid kan een cruciale rol spelen door rekening te houden met de volgende
aanbevelingen:
• Initiëren en uitvoeren van de handhaving van de "Wet van 19 juni 2022 tot
omzetting van Richtlijn (EU) 2019/790" om houders van auteursrechten
doeltreffende instrumenten te geven om de illegale verspreiding van hun content
online tegen te gaan en oprichten van een speciaal orgaan ter bestrijding van
piraterij door de overheid (als onderdeel van de FOD Financiën). Dit speciale orgaan
zal de illegale verspreiding van online content niet alleen in de sportsector
bestrijden, maar zal ook het gehele ecosysteem ondersteunen.
• Samenwerking en overleg faciliteren tussen het speciale orgaan ter bestrijding
van piraterij en belanghebbenden in de hele waardeketen (v.b. ISP's, DNS-
aanbieders, betalende diensten, adverteerders, enz.) om de impact in elke fase te
begrijpen en de ontwikkeling van passend beleid en passende protocollen te
garanderen.
• Zorgen voor dynamische en/of live blocking injunctions om de relevante
belanghebbenden/het speciale orgaan ter bestrijding van piraterij in staat te stellen
actieve illegale livestreams tijdig te verhinderen (cf. Frankrijk, Nederland, Spanje en
het Verenigd Koninkrijk2).
13
12 Nieuw sociaal contract tussen voetbal, samenleving en politiek
Nieuw sociaal contract tussen voetbal, samenleving en politiek
9. In januari 2022 werd het gunstige belastingregime voor verenigingswerk in Vlaanderen voor de
derde keer hervormd. In de plaats van een "overeenkomst verenigingswerk" wordt sinds de
hervorming een regulier arbeidscontract gebruikt. Onder dit arbeidscontract zijn sportclubs nu
verplicht om een beroepsongevallenverzekering voor hun verenigingswerkers af te sluiten, wat
de administratieve verantwoordelijkheden merkelijk vergroot. Bijgevolg pleiten sportclubs voor
een vereenvoudiging van het statuut.
85% van de Vlaamse amateurclubs die deelnamen aan de bevraging van Voetbal Vlaanderen en
Deloitte in februari 2024 geeft aan dat hun administratieve last de voorbije jaren enorm is
toegenomen, waarbij ongeveer 61% zegt dat de lasten te groot zijn voor de club. Uit de
bevraging blijkt ook dat taken zoals boekhouding, vergoedingen uitbetalen, en subsidies
aanvragen het meest zijn toegenomen de voorbije jaren. In Wallonië en Brussel wordt de
administratieve druk ook steeds zwaarder bevonden door clubs (bv. op boekhoudkundig vlak).
Vrijwilligers worden ontmoedigd zodat er bijna een voltijds equivalent nodig is om een club
administratief te beheren. De omslachtige administratieve procedures bemoeilijken ook
subsidieaanvragen. Het verminderen van administratieve procedures en/of ondersteuning in de
vorm van administratief personeel (aanstelling van ondersteunend personeel van ADEPS of
gemeenteniveau) moet worden overwogen.
2. Meer ondersteuning voor
vrijwilligers
Vaststellingen
In het seizoen 2022-2023 kon het
amateurvoetbal in België bogen op 520.721
actieve spelers en 560.000 leden, met een
aanzienlijke socio-economische impact van
2,3 miljard euro. Die impact is voornamelijk
te danken aan de inzet van duizenden
vrijwilligers (56.000 vrijwilligers in
Vlaanderen alleen al) die elke week opnieuw
gul hun tijd hierin investeren. Deze
vrijwilligers zorgen ervoor dat kinderen,
jongeren, volwassenen, ouderen en G-
voetballers van alle achtergronden de kans
krijgen om te voetballen, of dat nu op het
veld is, in een hal, in een G-club, of tijdens
wandelvoetbal.
15
14
nieuwe vrijwilligers nodig. 77% van de clubs
geeft aan dat het moeilijk is om genoeg
vrijwilligers aan te trekken, terwijl slechts 7%
dit probleem niet lijkt te hebben. Veel
vrijwilligers haken na verloop van tijd af door
de lage vergoeding en beperkte vrije tijd.
Bovendien heeft meer dan een derde van de
clubs problemen om scheidsrechters aan te
werven, en een kwart heeft te kampen met
een tekort aan trainers.
Dezelfde trend kan worden waargenomen in
Wallonië en Brussel. De meeste clubs
bevestigen inderdaad een tekort aan
vrijwilligers door een gebrek aan erkenning
(in termen van wettelijke status en
vergoeding), waaronder een aanzienlijk
tekort aan scheidsrechters (bijna 50% van
de eerste teams heeft geen scheidsrechters
in meer dan 10% van hun wedstrijden). De
structurele daling van het aantal erkende
scheidsrechters in de Federatie Wallonië-
Brussel in de afgelopen jaren is ook het
gevolg van de bredere sociale problemen
zoals racisme, discriminatie en in het
bijzonder geweld.
De invoering van flexi-jobs in de Belgische
sportsector in januari 2023 is een
veelbelovende oplossing voor het afnemend
aantal vrijwilligers. Flexi-jobbers zijn een
flexibele en potentieel kostenefficiënte
aanvulling op de traditionele vrijwilliger.
Hierdoor kunnen amateurclubs vissen in een
grotere en gevarieerdere talentenvijver en
kunnen ze hun mensen ook financieel
vergoeden voor hun tijd en expertise. Maar
het inschakelen van flexi-jobbers blijft voor
de meeste sportfederaties en clubs in de
sportsector onbereikbaar door de strikte
beperkingen van het statuut. Momenteel
kunnen alleen redders hiervan gebruik
maken. Bovendien betekenen flexi-jobbers,
in tegenstelling tot vrijwilligers, een kost
voor de organisatie, met extra papierwerk en
administratie.
De meeste amateurvoetbalclubs rekenen op
vrijwilligers voor hun dagelijkse werking,
onderhoud, en training. Maar vrijwilligers
vinden wordt een steeds grotere uitdaging.
Volgens een recente bevraging van Voetbal
Vlaanderen en Deloitte, ingevuld door 346
amateurvoetbalclubs in Vlaanderen, heeft
91% van de amateurvoetbalclubs
Nieuw sociaal contract tussen voetbal, samenleving en politiek
Nieuw sociaal contract tussen voetbal, samenleving en politiek
10. Aanbevelingen vanuit het amateurvoetbal
De overheid kan een cruciale rol spelen voor het amateurvoetbal door de volgende
aanbevelingen te implementeren :
• Het wettelijke statuut voor trainers, jeugdcoördinators en vrijwilligers
vereenvoudigen. Het nieuwe registratieproces is ingewikkeld met te veel vereisten,
wat extra administratie betekent waardoor veel vrijwilligers het registratieproces
omzeilen.
• De wettelijke status van vrijwilligers herzien. Een van de redenen voor het gebrek
aan vrijwilligers is het gebrek aan erkenning (in termen van wettelijke status en
vergoeding); de status van vrijwilligers moet daarom worden herzien om deze
aantrekkelijker te maken.
• Regionale overheden zouden middelen kunnen uittrekken voor een facilitator om
amateurclubs te helpen met de steeds grotere administratieve belasting en de
uitdagingen op het gebied van werkdruk en beschikbare vrijwilligers.
• De rekrutering, training en het behouden van scheidsrechters aanmoedigen. Er
kunnen drie belangrijke actiegebieden worden geïdentificeerd:
• Versterken van de rekrutering van scheidsrechters, in het bijzonder door het
verbeteren van hun voorwaarden.
• Betere permanente opleiding voor scheidsrechters, in het bijzonder door het
opzetten van lokale trainingscentra, in samenwerking met bestaande clubs.
Deze integratie van meer gestructureerde scheidsrechteropleidingen binnen
clubnetwerken zou middelen vereisen, waaraan de overheid zou kunnen
bijdragen als onderdeel van hun engagement voor onderwijs en inclusie en
tegen maatschappelijke problemen zoals geweld en verschillende vormen van
discriminatie (ras of geslacht in het bijzonder).
• Een focus op het behouden van gevormde scheidsrechters. We zien een
toename van het aantal scheidsrechters die tijdens het seizoen afscheid
nemen. Dit zou preventief opgevangen kunnen worden door betere
ondersteuning en bescherming voor actieve scheidsrechters, op het gebied van
fysieke integriteit en mentale of psychologische ondersteuning.
17
16
Nieuw sociaal contract tussen voetbal, samenleving en politiek Nieuw sociaal contract tussen voetbal, samenleving en politiek
11. 19
Nieuw sociaal contract tussen voetbal, samenleving en politiek
18
Nieuw sociaal contract tussen voetbal, samenleving en politiek
3. Investeringen in infrastructuur
stimuleren
Vaststellingen
Het is bekend dat de ontwikkeling van
ultramoderne polyvalente sportcentra niet
alleen de mogelijkheden van clubs een
enorme boost kan geven, maar ook
maatschappelijk en economisch een stevige
meerwaarde kan betekenen , zoals blijkt uit
het jaarlijkse socio-economische
effectenrapport. De bouw van dergelijke
infrastructuur, inclusief toegangs- en
mobiliteitscomponenten, kan een
aanzienlijke meerwaarde betekenen voor
buurten of steden, en over het hoofd
geziene gebieden nieuw leven inblazen en
aantrekkelijker maken. Bovendien genereren
nieuwe of gerenoveerde sportfaciliteiten
een nieuwsgierigheidseffect, wat leidt tot
een geschatte jaarlijkse toename van het
bezoekersaantal met 10-20%7. Dit vertaalt
zich in een hogere sociale en economische
waarde voor sportclubs en de gehele
samenleving.
225,4 miljoen euro in Nederland tussen 2011
en 2016). De steun die wordt gegeven aan
Nederlandse clubs in de hoogste en op één
na hoogste afdeling van het betaald voetbal
omvat volgens onderzoek van Investico
bijna alle gemeenten die een profclub
huisvesten. Bovendien suggereren eerdere
onderzoeken dat dit geen eenmalige steun
is, maar al sinds 1996 consequent wordt
waargenomen, met een jaarlijks bedrag van
gemiddeld 40 miljoen euro.
Deze bedragen omvatten zowel directe als
indirecte steun, zoals overheidssteun voor
het oprichten van polyvalente
sportfaciliteiten via gunsttarieven (v.b.
lagere huur of aankoop van gronden onder
de marktprijs), voordelige
kredietvoorwaarden (v.b. garanties,
leningen), belastingvoordelen & subsidies of
investeringen.
We hebben naar onze noorder- en
zuiderburen gekeken en hebben vastgesteld
dat de Franse en Nederlandse overheden de
stadioninfrastructuur financieel
ondersteunen, wat erop kan wijzen dat dit
fenomeen in heel Europa voorkomt. De
omvang van de financiële steun is
aanzienlijk (nl. 1,9 miljard euro in Frankrijk en
Financiële steun van de (lokale) Nederlandse en Franse overheid voor
voetbalinfrastructuur (2011-2016)
Opmerking: De periode 2011-2016 werd gekozen voor vergelijkingsdoeleinden, aangezien de meeste
steun in de afgelopen jaren in deze periode werd verleend, bijvoorbeeld dankzij de UEFA Euro 2016 die in
Frankrijk werd georganiseerd - Bron: Deloitte analyse
Club (NL) Aard van de financiële steun Financieel bedrag
FC Den Bosch
› Kwijtschelding achterstallige huur
› Verwerving van opleidingsfaciliteiten
3,1 MLN EUR
MVV › Kwijtschelding van uitstaande schulden 3,6 MLN EUR
NEC › Verkrijging van een kooprecht 2,20 MLN EUR
PSV › Sale-and-lease-back transactie 48,0 MLN EUR
Willem II › Verlaging huurprijs 2,4 MLN EUR
ADO
› Financiering stadion
› Gedeeltelijke sale-and-lease-back
37,0 MLN EUR
Ajax › Financiering stadion in ruil voor aandelen 32,0 MLN EUR
AZ Alkmaar › Aankoop van grond onder de marktprijs 26,0 MLN EUR
FC Groningen › Lening voor opleidingsfaciliteiten 4,9 MLN EUR
FC Utrecht › Exploitatiekosten van het stadion 5,7 MLN EUR
FC Twente › Garantie bieden 32,0 MLN EUR
Hercules › Lening voor nieuw stadion 6,0 MLN EUR
RKC › Acquisitie van opleidingsveld 0,3 MLN EUR
Roda › Verlaging huur stadion 0,3 MLN EUR/jaar
Roda › Garantie bieden 11,0 MLN EUR
Roda › Kwijtschelding van achterstallige huur 1,1 MLN EUR
Roda › Betalen voor de exploitatie van het stadion 0,4 MLN EUR/jaar
JC Sparta › Verwerving van aandelen in het stadion 6,0 MLN EUR
Totaal 225,4 MLN EUR
Club (FR)
Totale kosten van het
stadion
Particuliere
investeringen
Overheidsinvestering
AS Saint-Étienne 69,4 MLN EUR 0 EUR (0%) 69,4 MLN EUR (100%)
OGC Nice 211 MLN EUR 0 EUR (0%) 211 MLN EUR (100%)
Lille Olympique
Sporting Club
585 MLN EUR 0 EUR (0%) 585 MLN EUR (100%)
FC Girondins de
Bordeaux
221,4 MLN EUR 20 MLN EUR (10%) 201,4 MLN EUR (90%)
Olympique de
Marseille
474,8 MLN EUR 0 EUR (0%) 474,8 MLN EUR (100%)
Le Havre AC 154 MLN EUR 4 MLN EUR (2,5%) 150 MLN EUR (97,5%)
Paris Saint-Germain 75 MLN EUR 75 MLN EUR (100%) 0 MLN EUR (0%)
Olympique Lyon 632 MLN EUR 430 MLN EUR (68%) 202 MLN EUR (32%)
Totaal 2,4 MLD EUR 529 MLN EUR (22%) 1,9 MLD EUR (78%)
12. Ook in Italië, Spanje en Duitsland krijgen
voetbalclubs overheidssteun. In Italië zijn
door het Salva Calcio decreet de schulden
van de Italiaanse voetbalclubs verminderd
van 1,32 miljard euro naar 400 miljoen euro. In
Spanje laat de wetgeving een
schuldenverlichting voor LaLiga-clubs toe,
Duitsland investeerde dan weer 546 miljoen
euro in stadioninfrastructuur. Hoewel
verschillende Belgische clubs onder de vorm
van waarborgen steun verkregen van lokale
overheden, is het duidelijk dat deze niet in
verhouding zijn tot de ondersteuning in
bovenstaande landen. Dit creëert een
ongelijk speelveld voor onze clubs.
Als we de Belgische clubs vergelijken met hun
tegenhangers in andere landen (Frankrijk,
Portugal, Oostenrijk, Nederland, Schotland en
Zwitserland) op het gebied van
stadionleeftijd, wordt het duidelijk dat onze
clubs ook op dit vlak achterlopen: onze
stadions zijn gemiddeld 30% ouder, met een
21
Nieuw sociaal contract tussen voetbal, samenleving en politiek
20
Nieuw sociaal contract tussen voetbal, samenleving en politiek
gemiddelde leeftijd van 76,3 jaar. Niet alleen
zijn de stadions in België gemiddeld ouder,
ook de structurele stadionrenovaties zijn de
op een na oudste in België.
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
110
120
130
140
Stadionleeftijd
in
jaren
België Frankrijk Portugal Oostenrijk Nederland Schotland Zwitserland
Ø = 76,3
Ø = 51,3
Ø = 54,6
Ø = 30,3
Ø = 51,4
Ø = 90,5
Ø = 41,9
= gemiddelde leeftijd van een
stadion
Leeftijd van voetbalstadions in de hoogste divisies
[Gebaseerd op de startdatum van de werken, 2023]
Het is dan ook niet verwonderlijk dat bijna
55% van de Belgische fans aangeeft dat
onze stadions aan verbetering toe zijn8. Deze
situatie houdt aan ondanks het feit dat de
Pro League clubs gezamenlijk een budget
van meer dan 500 miljoen euro hebben
uitgetrokken voor de ontwikkeling of
renovatie van trainingsfaciliteiten en
stadions.
In Vlaanderen staan veel amateurclubs voor
grote uitdagingen door de verouderde
infrastructuur. Een bevraging die in het kader
van deze studie onder de clubs werd
doorgevoerd, toont aan dat ongeveer 60%
van de kleedkamers en 68% van de kantines
ouder zijn dan 20 jaar. 16% van de clubs
heeft zelfs kleedkamers die ouder zijn dan 40
jaar. Wat de kantines betreft, heeft bijna 1 op
4 clubs een kantine die ouder is dan 40 jaar.
Meer nog, 70% van de Vlaamse amateurclubs
geeft aan dat ze zouden moeten uitbreiden
om meer kinderen te kunnen opvangen. Die
uitbreiding is vooral nodig voor de
kleedkamers en voetbalvelden.
In Wallonië en Brussel kan een gelijkaardige
trend worden vastgesteld. Veel jongeren en
volwassenen sporten in verouderde
faciliteiten. De kwaliteit van de velden,
kleedkamers en kantines is in veel clubs
onvoldoende. Bovendien blijkt uit een
enquête die in 2023 werd uitgevoerd door de
Association des Etablissements Sportifs
(AES) en de Association Interfédérale du
Sport Francophone (AISF) dat 61% van de
clubs in de Federatie Wallonië-Brussel niet
over voldoende velden beschikt om aan hun
behoeften te voldoen en dat 64% van de
sportfederaties niet over de geschikte
infrastructuur beschikt voor topsport. Het
gebrek aan lokale en toegankelijke
sportinfrastructuur is een van de prioriteiten
die uit deze enquête naar voren komt.
Samenvattend kunnen we stellen dat de
combinatie van overheidssteun en de
huidige toestand van onze stadions duidelijk
maakt dat Belgische voetbalclubs achterop
hinken op het vlak van stadioninfrastructuur.
Ter illustratie moet worden opgemerkt dat
België momenteel niet kan voldoen aan de
vereisten voor de organisatie van
internationale evenementen (v.b. finales van
de UEFA Europe Conference League, UEFA
Cup, U21 EK, de final 4 van de Nations
League, EURO's en Wereldbekers enz.),
waardoor we enorme kansen voor onze
economie en samenleving laten liggen. De
gezamenlijke kandidatuur van België,
Duitsland en Nederland om in 2027 de FIFA
Women's World Cup te organiseren zou de
impuls kunnen zijn die nodig is om verder te
werken aan de Belgische
stadioninfrastructuur.
13. Aanbevelingen vanuit het profvoetbal
De overheid kan een cruciale rol spelen voor het amateurvoetbal door de volgende
aanbevelingen te implementeren:
• Belgische (lokale) overheden kunnen helpen bij de bouw van polyvalente
sportcentra via algemeen bestaande waarborgregelingen (hefboom- en
aanpassingsmechanismen zoals de PMV-waarborg van Gigarant in Vlaanderen, de
garantieregelingen van Brussel Financiën of Wallonie Entreprendre). Door als derde
partij borg te staan voor een bankfinanciering, kunnen overheden of gemeenten de
financiële lasten van de clubs verlagen en het risico op zich nemen voor
infrastructuren die van algemeen belang worden geacht.
• Nieuwe infrastructuur creëert waarde voor alle belanghebbenden en kan een hele
gemeenschap nieuw leven inblazen. Belgische (lokale) overheden moeten
duurzame mobiliteitsoplossingen promoten en ontwikkelen rond en naar
polyvalente sportfaciliteiten door de aanleg van nieuwe metro- of treinlijnen, extra
parkeerplaatsen, openbaar vervoer, enz.
23
Nieuw sociaal contract tussen voetbal, samenleving en politiek
22
Nieuw sociaal contract tussen voetbal, samenleving en politiek
Aanbevelingen vanuit het amateurvoetbal
De overheid kan een cruciale rol spelen voor het amateurvoetbal door de volgende
aanbevelingen te implementeren:
• Lokale overheden moeten samen met clubs investeren in nieuwe sportfaciliteiten
want veel jongeren en volwassenen sporten nu in verouderde centra. Vergeleken
met onze buurlanden schiet de kwaliteit van onze velden, kleedkamers en
clubhuizen bij veel clubs tekort. De renovatie van synthetische velden, met
betrekking tot de Europese richtlijn (SBR) over micropartikels of de reorganisatie
van de infrastructuur op het gebied van toegankelijkheid (parkeerplaatsen,
elektrische terminals, beveiligde fietsenstallingen, enz.
• Met een sociale participatie of een aandelenbelang van lokale gemeenten in de
infrastructuur wordt een langetermijnsrelatie met de club aangegaan, blijft het
lokale en sociale karakter van de club behouden en ontstaat een socio-
economische meerwaarde door polyvalente sportfaciliteiten te stimuleren.
• Ruimte en meer middelen voorzien voor de uitbreiding van amateurclubs.
Momenteel staat 28,1% van de leden in Vlaanderen op een wachtlijst terwijl de
clubs in de Federatie Wallonië-Brussel ook te maken hebben met grote
wachtlijsten, vooral in Brussel. Clubs kunnen niet meer leden toelaten door
plaatsgebrek en een tekort aan vrijwilligers.
14. 4. Vergunningsprocedure optimaliseren en verkorten
Vaststellingen
De regelgevingsprocedure voor het verkrijgen van vergunningen voor bouwprojecten in België
is complex en tijdrovend en neemt vaak meerdere jaren in beslag. In deze ingewikkelde
procedure moet contact genomen worden met verschillende regelgevende instanties, moet
aan uiteenlopende vereisten worden voldaan en zijn er lange wachttijden, wat leidt tot hogere
kosten, uitgestelde of afgevoerde economische investeringen en minder belastinginkomsten
voor de overheid.
In theorie duurt de procedure in België gemiddeld naar schatting 212 dagen, dat is 40% langer
dan het gemiddelde in andere EU-landen met een hoog inkomen (152 dagen). In de praktijk
echter liep in 2021 de gemiddelde wachttijd voor het verkrijgen van een bouwvergunning in
Vlaanderen op tot meer dan 3 jaar en 5 maanden. De situatie in Wallonië is niet veel beter dan
die in Vlaanderen. De procedure voor het verkrijgen van een vergunning duurt iets minder lang,
maar de juridische bezwaarprocedure sleept dan weer langer aan, wat resulteert in een
gemiddelde doorlooptijd van 3 jaar en 6 maanden. In Brussel duurde het in 2021 gemiddeld 2
jaar en 7 maanden om een vergunning te verkrijgen, waarbij in 42% van de gevallen bezwaar
werd aangetekend. Bijgevolg kan een bouwproject in Brussel gemiddeld pas 5 jaar en 2
maanden na de eerste aanvraag worden opgestart9, met in bepaalde gevallen (bij grote
bouwprojecten) wachttijden van meer dan 11 jaar10.
25
Nieuw sociaal contract tussen voetbal, samenleving en politiek
24
Nieuw sociaal contract tussen voetbal, samenleving en politiek
Economische impact 2021
Vlaanderen Wallonië Brussel
M² ontwikkeling in
vergunnings- of
beroepsprocedure
1,02 mln m2 0,39 mln m2 1,3 mln m2
Impact op
belastinginkomste
n
1,2 bln
EUR
0,4 bln
EUR
1,6 bln
EUR
Gemiddelde doorlooptijd bouwvergunning
Vlaanderen Wallonië Brussel
Vergunning 22
maanden
20
maanden
31
maanden
% Beroeps-
procedure
39% 28% 42%
Beroeps-
procedure
19
maanden
22
maanden
31
maanden
Totaal 22
maanden
22
maanden
22
maanden
15. Aanbevelingen
De overheid zou rekening moeten houden met volgende elementen om de
vergunningsprocedure en de looptijd ervan te optimaliseren (niet alleen voor
sportgerelateerde infrastructuur, maar voor alle sectoren) :
• De Belgische overheden kunnen de vergunningsvereisten vereenvoudigen door de
rol van de regelgevende instanties te beperken (v.b. het aantal betrokken
instanties) en door te zorgen voor een zekere flexibiliteit in het proces, v.b. door toe
te staan dat een fout in de initiële aanvraag tijdens de lopende procedure kan
worden rechtgezet.
• Door de (te verwachten) termijnen en vereisten van het goedkeuringsproces helder
te communiceren (v.b. via een document met beste praktijken, inclusief te
verwachten termijnen en administratieve documenten), kunnen de Belgische
overheden zorgen voor duidelijkheid en transparantie. Dit zal entiteiten een precies
inzicht geven in de verwachte duur, waardoor ze kunnen anticiperen op de
mogelijke (economische) impact op hun activiteit en eventueel de wachttijden
kunnen verkorten.
• De personeelssterkte en technische ondersteuning voor de betreffende
departementen (v.b. raad voor vergunningsbetwistingen, Raad van State)
uitbreiden om de wachttijd voor het verkrijgen van vergunningen te verkorten
27
Nieuw sociaal contract tussen voetbal, samenleving en politiek
26
Nieuw sociaal contract tussen voetbal, samenleving en politiek
Het verlies aan belastinginkomsten voor de overheid ten gevolge van deze lange
vergunningsprocedure wordt geschat op 3,2 miljard euro voor 202111 , door het mislopen van
inkomsten uit onroerende voorheffing en inkomsten uit belastingen op arbeid tijdens de
bouwwerken. De Pro League clubs hebben samen een budget van meer dan 500 miljoen euro
uitgetrokken voor de ontwikkeling of renovatie van trainingscentra en stadions; de lange
vergunningsprocedures blijven echter voor uitdagingen zorgen.
De complexe en tijdrovende vergunningsprocedure bezorgt ons land België een
concurrentienadeel. Private en publieke entiteiten dienen in overleg te gaan om tot
oplossingen te komen die bevredigend zijn voor alle partijen.
16. mogelijkheid voor stewards en veiligheidsagenten om identiteitscontroles uit te voeren en de
gecentraliseerde databank met stadionverboden zijn grote stappen vooruit. Echter kan het
potentieel niet optimaal benut worden door de nog steeds bestaande lacunes. Zo bevat de
databank enkel de naam van de uitgeslotenen maar geen foto’s en kunnen de lijsten niet
gedeeld worden met stewards. De Pro League is voorstander van een aanpassing van het
wettelijk kader, waardoor de databanken identificatie-factoren kunnen bevatten, biometrische
controlepunten mogelijk worden en het concreet maken van de optie van de meldingsplicht. We
herhalen de vraag naar een elektronisch aanmeldingssysteem om de stadionverboden te
verifiëren. Ook moet de wetgever onderzoeken in welke vorm een internationaal stadionverbod
mogelijk is.
Identificatie in tribune
Hoewel de clubs wettelijk verplicht zijn toe te zien op de toepassing van het Reglement van
Inwendige Orde, het identificeren van overtreders en ertoe gebonden is een camerasysteem te
installeren, laat de wetgeving niet toe om de veiligheidsverantwoordelijken van voldoende
bevoegdheden te voorzien om over te kunnen gaan tot identificatie van verdachten. Zo kan er
geen databank geraadpleegd worden. Veiligheidsverantwoordelijken moeten zich baseren op
parate kennis, informatie uit sociale media of verklaringen van ooggetuigen. Deze werkwijze
staat niet in verhouding tot de toegenomen complexiteit van de voetbalveiligheid. We pleiten
daarom voor een centrale databank met identificatie-kenmerken om vlotter te kunnen
overgaan tot identificatie. Ook moeten de wettelijke mogelijkheden uitgebreid worden zodat
Artificial Intelligence meegenomen kan worden in dit proces en willen we de mogelijkheid
voorzien dat private veiligheidsactoren clubs kunnen ondersteunen in identificaties.
5. De veiligheidscultuur versterken
Vaststellingen en aanbevelingen vanuit het profvoetbal
Sinds de Covid-pandemie kent het Europese voetbal een opleving in voetbalgerelateerd
wangedrag. Ook in ons land werd een toename van incidenten in de stadions vastgesteld na de
terugkeer van toeschouwers in de stadions. Deze evolutie zette het voetbal, de administratie,
de Minister van Binnenlandse Zaken en de politiediensten aan tot een nieuw actieplan “Samen
voor Veilig Voetbal”, gericht op het verhogen van de pakkans bij inbreuken, het sneller
afdwingen en opvolgen van sanctionering en het nastreven van een uniforme aanpak binnen
alle stadions. In navolging van het plan werd door Minister van Binnenlandse Zaken Annelies
Verlinden de wet op de voetbalveiligheid aangepast. Hoewel het proces in overleg met het
voetbal plaatsvond, liet de nieuwe wet een aantal kansen liggen om gekende knelpunten aan te
pakken en clubs toe te staan gericht en efficiënt om te gaan met de geïdentificeerde
veiligheidsproblemen. Het voetbal vraagt dan ook initiatief om de komende legislatuur te
werken aan efficiënt en uniform beleid inzake voetbalveiligheid.
29
Nieuw sociaal contract tussen voetbal, samenleving en politiek
28
Nieuw sociaal contract tussen voetbal, samenleving en politiek
Stewardwerking
De huidige bevoegdheden die de clubs als
organisatoren van voetbalwedstrijden en -
evenementen toebedeeld zijn, beperken hun
slagkracht in het veiligheidsbeleid. Deze
vaststelling komt het meest duidelijk naar
voren in de meest concrete veruitwendiging
van het beleid, met name de stewardwerking.
Noch wat betreft controle, interventie of
fouillering hebben stewards de tools om de
rol uit te voeren die de wetgeving van hen
verlangt. We vragen een aanpassing van het
wettelijk kader, een versterking van de
functie en een opsplitsing qua profiel en
takenpakket. Daarbij is een aanpassing van
de fouilleringsbevoegdheid gekoppeld aan
een meer risicogebaseerde benadering
noodzakelijk.
Handhaving stadionverboden
Veiligheidsverantwoordelijken geven aan dat
de beperkte bevoegdheden die hen
toegekend worden door de wetgever niet
toelaten een doeltreffend beleid te voeren
qua handhaving van de stadionverboden. De
recente wijzigingen, zoals het uniform
ticketingbeleid, de wettelijke
17. 31
Nieuw sociaal contract tussen voetbal, samenleving en politiek
30
Nieuw sociaal contract tussen voetbal, samenleving en politiek
Sanctionering overtredingen
In 2022 stichtte de Pro League in
samenwerking met de KBVB de Nationale
Kamer voor Burgerrechtelijke Uitsluitingen.
Dit college laat clubs toe om vlot en op
uniforme wijze overtreders van het RIO te
verbannen uit de Belgische voetbalstadions.
Zo’n procedure duurt, beroepsprocedure
inbegrepen, 25 dagen. Deze termijn staat in
schril contrast met de procedures voor het
opleggen van een administratief of
gerechtelijk stadionverbod die gemiddeld 6
maanden duren. Dit maakt dat hoe zwaarder
de inbreuk weegt, des te langer het duurt eer
de sanctie uitgesproken wordt. Deze
vaststelling houdt een gevoel van
straffeloosheid bij de supporter in stand.
Daarom dringen we aan om in te zetten op de
duurtijd van deze procedures en parallel te
kijken via welke wegen sancties opgelegd
kunnen worden aan de supporters, zoals een
opname van voetbalgerelateerde feiten in de
GAS-wetgeving zodat GAS-boetes met
onmiddellijke inning mogelijk worden. Ook
wordt gevraagd dat processen-verbaal
gedeeld kunnen worden met
veiligheidsverantwoordelijken zodat zij in
staat zijn vlot over te gaan tot identificatie en
sanctionering van verdachten.
Dialoog en uniformiteit
In een bevraging uitgevoerd door de faculteit
Recht en Criminologie van de UGent in
samenwerking met de Pro League in 2023
rapporteerden de
veiligheidsverantwoordelijken van de
professionele voetbalclubs dat de
Voetbalwet, afhankelijk van de politiezone,
anders wordt toegepast. Zo leeft het gevoel
onder supporters dat bij de ene club meer is
toegelaten dan bij een andere club, mede
door een verschil in sanctioneringsbeleid
tussen de politiediensten. Ook wordt de
combiregeling niet bij elke gemeente op
dezelfde manier gehanteerd. In sommige
gevallen wordt ze systematisch gehanteerd
als organisatorische maatregel, anders dan
haar beoogde doel als veiligheidsmaatregel.
Dit veroorzaakt frustraties bij supporters en
omstanders. Daarom wordt gepleit om de
wet uniform toe te passen over het hele
grondgebied, de criteria voor wat een
risicowedstrijd uitmaakt wettelijk vast te
leggen en toe te zien op de correcte
toepassing van de combiregeling.
Pyrotechniek: van zero-tolerance naar zero-
risk
Ondanks het zero-tolerance beleid rond het
gebruik van pyrotechniek en het verhogen
van de sancties, blijft pyrotechnisch
materiaal de kop opsteken in de Belgische
voetbalstadions. Dit is mede gekoppeld aan
de hierboven genoemde knelpunten. Naast
het feit dat het zero-tolerance beleid
inherent onmogelijk is, beperkt ze de
mogelijkheden van de clubs om
compromissen te sluiten met haar
supporters, wat schadebeperking
bemoeilijkt. Daarom suggereert de Pro
League dat het zero-tolerance beleid
aangepast wordt naar een zero-risk beleid
teneinde een realistische strategie te
implementeren die veiligheid als
uitgangspunt neemt, maar ruimte laat voor
overleg en wisselwerking tussen clubs en
supporters.
Aanbevelingen vanuit het amateurvoetbal
Overheden kunnen een cruciale rol spelen voor het amateurvoetbal door de volgende
aanbevelingen in overweging te nemen:
• Geef meer steun (op federaal en regionaal niveau) aan preventieve projecten die
maatschappelijk relevant zijn. De uitdagingen in het voetbal weerspiegelen bredere
maatschappelijke problemen zoals racisme, discriminatie, wangedrag en geweld in
de samenleving. Ondanks actief beleid en steun voor clubs blijven de uitdagingen
toenemen met bijvoorbeeld +35,9% van het aantal gevallen van geweld in de
Federatie Wallonië-Brussel tussen het tweede deel van het seizoen 2022-2023 en
het eerste deel van het seizoen 2023-2024, en een aanzienlijke stijging van het
aantal meldpunten in verband met racisme en discriminatie tussen het seizoen
2022-2023 en het huidige seizoen (102 klachten tegen 173). Er zijn onvoldoende
middelen om preventieve interventies en monitoring van initiatieven met betrekking
tot inclusie, gelijke kansen, integratie en welzijn mogelijk te maken (bijv. monitoring
van het initiatief "Fair-Play voor ouders").
• Doelgerichte overheidssteun:
• Training en opleiding: ondersteuning voor coaches, trainers of administratief
personeel, zodat clubs hun eigen middelen rechtstreeks kunnen investeren in
de opleiding van jongeren. Het ter beschikking stellen van materiaal of het
bijstaan bij trainingen en/of competities behoren ook tot de belangrijkste
verzoeken om overheidshulp vanuit het veld.
• Gezondheid: In het bijzonder het ter beschikking stellen van
eerstehulpuitrusting, of zelfs apparaten voor dringende zorg zoals AED's
(automatische externe defibrillatoren), het ter beschikking stellen van
personeel om ze te onderhouden, of het ter beschikking stellen van erkende
trainers voor kwalificaties zoals eerste hulp
18. 6. De internationale concurrentiepositie van het Belgisch voetbal verzekeren
Vaststellingen
Het internationale karakter van sport blijkt uit verschillende factoren, zoals het toenemende
belang van internationale competities, de toename van buitenlandse investeerders, de
exponentiële groei van de internationale transfermarkt en het grote aantal buitenlandse
actoren in de verschillende competities over de hele wereld.
In de UEFA-ranking, die wordt berekend op basis van de prestaties van clubs die hun land
vertegenwoordigden in de 5 voorgaande campagnes van de UEFA Champions League, UEFA
Europa League en UEFA Europa Conference League, staat België momenteel op de 8e plaats.
Het seizoen 22/23, met een totaal van 14.200 coëfficiëntpunten (de hoogste coëfficiënt ooit
toegekend aan België) heeft in grote mate bijgedragen aan de huidige ranking en illustreert de
internationale competitiviteit van ons land, die we de komende jaren willen behouden.
De regelgeving inzake internationale transfers van sportlui verschilt aanzienlijk van land tot
land en de impact van deze regelgeving is verstrekkend. De diverse en vaak ingewikkelde regels
creëren een complex landschap, waardoor bepaalde landen gunstiger of net minder gunstig
zijn voor internationale transfers. Internationaal krijgt de Belgische voetbalcompetitie steeds
meer erkenning voor haar uitstekende talentdetectie en -ontwikkeling. Twee belangrijke
factoren die bijdragen tot de positie die België nu inneemt op de internationale transfermarkt
zijn:
Het huidige fiscale en sociale statuut voor profsporters in België
Belangrijke elementen van het huidige regime voor alle profsporters in België zijn o.a.
i) een vrijstelling van de bedrijfsvoorheffing van 75%, onder bepaalde voorwaarden,
samen met een herinvestering van 55% van de ingehouden bedrijfsvoorheffing in de
opleiding van spelers jonger dan 23 jaar, ii) een doelgroepvermindering van 65% die
van toepassing is op de werkgeversbijdragen en iii) een aftrek in de vorm van een
sportbonus voor de werknemersbijdragen, wat neerkomt op een vermindering van
ongeveer 60%.
Vanuit Europees perspectief zijn onze werkgeverslasten gemiddeld. Als we de totale
loonkosten voor een vergelijkbaar nettoloon vergelijken tussen België, Nederland en
Frankrijk, dan zijn de totale loonkosten in ons land vergelijkbaar met die in Nederland,
maar gunstiger dan in Frankrijk. Analyse toonde aan dat de totale multiplicator van
werkgeverslasten 2,06 bedraagt, vergelijkbaar met Nederland maar minder dan de 2,9
in Frankrijk. Met de enige directe steunmaatregelen die beschikbaar zijn voor het
professionele voetbal, eindigden we in de Europese middenmoot wat betreft
loonkosten. Als we rekening houden met de andere directe financiële steun van
concurrerende voetballanden - infrastructuur, kwijtschelding van schulden en
dergelijke - vallen we buiten die middenmoot.
33
Nieuw sociaal contract tussen voetbal, samenleving en politiek
32
Nieuw sociaal contract tussen voetbal, samenleving en politiek
De herziene fiscale hervormingen in het Belgische profvoetbal, die van kracht werden
op 1 januari 2022, hadden voornamelijk gevolgen voor de sociale bijdragen en de
belastinginhouding van voetbalclubs, wat resulteerde in extra recurrente kosten van
28,6 miljoen euro per seizoen12. Daarnaast zijn voetbalclubs sinds januari 2023
verplicht om voetballers vakantiegeld te geven, wat ongeveer 7 miljoen euro per
seizoen kost. Als gevolg hiervan hebben de fiscale hervormingen van de afgelopen
jaren geleid tot een totale recurrente kostenpost van 35,6 miljoen euro per seizoen
voor alle voetbalclubs samen. Aangezien dit cijfer alleen de impact van de fiscale
hervormingen op voetbalclubs omvat, maar niet de impact op individuele spelers, zal
naar verwachting de totale jaarlijkse impact nog groter zijn dan dit bedrag. De
volgende vijf jaar zal het profvoetbal bijna 200 miljoen extra belastingen betalen.
Het is daarom van belang om te kunnen rekenen op een stabiel fiscaal en sociaal kader
om de concurrentiepositie van ons voetbal te behouden. Dat kader stimuleert
investeringen in jeugdspelers voor het Belgische voetbal. In het seizoen 2021-2022
werd 58,1 miljoen euro geïnvesteerd in de jeugd, waarmee de wettelijke vereiste van
30,5 miljoen euro ruimschoots werd overschreden en de betrokkenheid van de clubs
bij de ontwikkeling van jong talent wordt onderstreept.
Aanbeveling
De overheid kan bijgevolg een cruciale rol spelen door rekening te houden met de
volgende aanbeveling:
• Het huidige sociale en fiscale statuut behouden om clubs in staat te stellen
concurrerend te blijven op internationaal en Europees niveau, terwijl investeringen
in jeugdspelers, die de afgelopen jaren een sterke groei hebben gekend, moeten
worden aangemoedigd.
19. Calltoaction
03
Een oproep tot actie: Jaarlijks structureel overleg met de overheid om het
Belgische voetbal en de samenleving een boost te geven
Net zoals ons voetbal impact heeft en ambieert op alle lagen van de samenleving, zo heeft elk
beleidsniveau en -domein invloed op onze sport en haar ecosysteem. De effecten van lokale
beslissingen, regionale decreten, federale wetgeving of Europese initiatieven zijn voelbaar in
het beheer en de bedrijfsvoering van onze sport en onze clubs. Beslissingen genomen in één
beleidsdomein, kunnen gevolgen hebben die veel breder gaan.
Daarom roept de hele voetbalfamilie op tot overleg over bevoegdheidsdomeinen en -niveaus
heen, met een jaarlijkse interministeriële conferentie. Deze bijeenkomst zou
vertegenwoordigers van het voetbal samenbrengen met beleidsvoerders uit de domeinen
sport, financiën en fiscaliteit, justitie, veiligheid, omgeving en milieu en gelijke kansen, Zo’n
structureel overleg, garandeert coördinatie en opvolging van de vele aspecten van het voetbal
en de raakvlakken met het beleid en de samenleving. Zowel kwesties uit het professionele
voetbal als het grassroots- en amateurvoetbal, jeugdopleiding, sociale projecten, de brede
vrijwilligerswerking zouden zo vanuit een breed beleidsperspectief bekeken kunnen worden,
waarbij de impact van beleid op verschillende niveaus en in verschillende domeinen globaal
onderzocht kan worden.
Op die manier kan het engagement dat we met de hele voetbalfamilie in dit document opnemen
voor meer samenwerking en meer lokale sociale projecten met grotere impact concreet vorm
krijgen in afstemming met het beleid. En zo kan het voetbal een nog grotere positieve bijdrage
leveren aan de Belgische samenleving als geheel.
35
Nieuw sociaal contract tussen voetbal, samenleving en politiek
34
20. Bibliografie
04 37
36
1 "Commissie beveelt maatregelen aan ter bestrijding van online piraterij van sport- en andere
live-evenementen" Europese Commissie, 2023
2 2021 APAA illicit IPTV rapport
3 DAZN Belgium
4 DAZN Belgium
5 'Mapping report on national remedies against online piracy of sports content', Europees
Waarnemingscentrum voor de audiovisuele sector, 2021.
6 'Mapping report on national remedies against online piracy of sports content', Europees
Waarnemingscentrum voor de audiovisuele sector, 2021.
7 Europese Voetbalstatistieken
8 Bevraging fans Pro League: 2024
9 Upsi-BVS jaarverslag, 2021
10 ‘Belgische vastgoedsector wacht soms tien jaar op een bouwvergunning’, De Tijd, 2021
11 Upsi-BVS jaarverslag, 2021
12 Studie naar de socio-economische impact van de Pro League op de Belgische economie,
2023
Nieuw sociaal contract tussen voetbal, samenleving en politiek