Loes Nijsmans (VIAA) presenteerde tijdens de studiedag 'Niet al goud wat blinkt' een lopende traject van VIAA dat een antwoord probeert te formuleren op de vraag van hun content partners: 'Wat met audiovisuele dragers na digitalisering?' Meer info: http://www.faronet.be/node/50476

2. To save or not to save
Wat met uw audiovisuele dragers na
digitalisering?

3. INHOUD
I. DE AANLEIDING
II. DE EERSTE STAP
III. DE BRAINSTORM
IV. DE PANELDISCUSSIE
V. DE TOEKOMSTIGE ACTIES
VI. HET RESULTAAT ?

4. I. DE AANLEIDING

5. II. DE EERSTE STAP
VIAA content partners
Regionale omroepen en publieke omroep (VRT)
• GEEN bewaaropdracht -> productie
• Eerder geneigd om af te stoten om plaats te maken in
de depots
Cultureel erfgoedinstellingen
• WEL bewaaropdracht
• Eerder geneigd om bij te houden
> depots geraken overvol

6. II. DE EERSTE STAP
1. PARTNERS
VIAA kan dit vraagstuk niet alleen oplossen
+ FARO
+ PACKED
(+VVBAD)
 Oplijsting van factoren die kunnen meespelen
tijdens een beslissing

7. II. DE EERSTE STAP
2. BESLISSINGSFACTOREN
BETROUWBAARHEID DIGITALE KOPIE
Kwaliteitscontrole = verantwoordelijkheid CP

8. II. DE EERSTE STAP
2. BESLISSINGSFACTOREN
AFSPEELBAARHEI
D

9. II. DE EERSTE STAP
2. BESLISSINGSFACTOREN
PRESERVERING
Magnetische dragers
(vb. cassettes)
Optische dragers
(vb. CD)
Film (pellicule)
Koel: 12°C Relatief koel: 20°C Koud: 5°C
Relatief droog: 50% Relatief droog: 50% RH
(max.)
Droog: 25%

10. II. DE EERSTE STAP
2. BESLISSINGSFACTOREN
CAPACITEIT

11. II. DE EERSTE STAP
2. BESLISSINGSFACTOREN
DRAGER vs.
INHOUD

12. II. DE EERSTE STAP
2. BESLISSINGSFACTOREN
JURIDISCHE
ASPECTEN

13. II. DE EERSTE STAP
2. BESLISSINGSFACTOREN
AFSTOTEN?

14. II. DE EERSTE STAP
3. INTERNATIONALE EXPERTENFORA
• Algemene tendens op fora zoals PrestoCentre, AMIA en IASA
= bewaren
• Weinig vertrouwen in digitale kopies
• Zo lang mogelijk terug kunnen gaan naar analoge drager,
MAAR:
 Magnetische dragers degraderen gestaag, ook andere meer recente
dragers worden obsolete
 Afspeelapparatuur en onderdelen worden schaarser
=> Geen eeuwige tactiek

15. III. DE BRAINSTORM
 8 VIAA content partners
 Doel = achterhalen met welke vragen en
moeilijkheden de CP’s zitten i.v.m. dit
onderwerp en wat ze van VIAA en van het
beslissingskader verwachten.

16. III. DE BRAINSTORM
 4 oefeningen

17. III. DE BRAINSTORM
1. Welke argumenten heeft u PRO afstoting?
In volgorde van belangrijkheid:
1. Plaatsgebrek in het depot
2. Degradatie van de analoge dragers
3. Gebrek aan afspeelapparatuur => onbruikbare
dragers
4. Inhoud primeert op de drager

18. III. DE BRAINSTORM
1. Welke argumenten heeft u PRO afstoting?
5. Beheer van zowel analoog als digitaal is dubbelop
6. Digitale kopie voorhanden dus inhoud is
raadpleegbaar
7. Soms verschillende kopies van 1 opname op
verschillende dragers: niet allemaal bewaren
8. Gebrek aan expertise: zowel op vlak van apparatuur
als dragertypes

19. III. DE BRAINSTORM
1. Welke argumenten heeft u PRO afstoting?
Belangrijke opmerking !
Al deze argumenten hebben een financiële consequentie
> KOST is een belangrijke factor in het pro-afstoting
verhaal

20. III. DE BRAINSTORM
2. Welke argumenten heeft u CONTRA afstoting?
In volgorde van belangrijkheid:
1. Juridische argumenten & decreten
2. Uniciteit van de drager of objectwaarde
3. Onzekerheid over kwaliteit digitale kopie
4. Vragen over duurzaamheid van de digitale kopie
5. Link met originele afspeelapparatuur/ervaring/intentie
van de maker

21. III. DE BRAINSTORM
2. Welke argumenten heeft u CONTRA afstoting?
6. Digitaal collectiebeheer: expertise en kost
7. Evolutie digitaliseringsstandaarden en –technologie
8. Wel voldoende en adequate depotruimte voorhanden
9. Begrip van technologische context van de analoge
dragers in de toekomst
10.Tijd en kost van de selectie zelf

22. III. DE BRAINSTORM
3. Hoe moet zo’n beslissingskader eruit zien?

23. III. DE BRAINSTORM
3. Hoe moet zo’n beslissingskader eruit zien?
• Determinatietabel op basis van:
• mogelijkheden (kan het?)
• wenselijkheden (is het opportuun?)
• Bevat informatie over manier van afstoten
• Afweging kunnen maken tussen de pro’s en contra’s:
wat weegt het hardst door bij de beslissing?

24. III. DE BRAINSTORM
3. Hoe moet zo’n beslissingskader eruit zien?
• Kernachtige formulering en argumentatie: to the point en
overzichtelijk
• Goede definities bij de verschillende stappen
• Flowchart: elke stap in de flowchart krijgt een duidelijke
handleiding/checklist met verschillende uitkomsten (ja; ja,
maar; nee; nee, tenzij; etc.)
• Op welk niveau: object, deelcollectie,… dit maakt verschil in
beslissingsproces!

25. III. DE BRAINSTORM
4. SWOT
Sterktes
- Duidelijkheid
- Verantwoording (naar directie,
subsidiegevers, publiek)
- “Standaard”
- Documenteren van de beslissing
- Zet aan tot kwaliteitscontrole
(= 1e stap)
Zwaktes
- Tijdsintensief
- GEEN standaard
- Facultatief
- Niet waterdicht
Kansen
- Vertrekpunt voor breder afstootbeleid
- Interne én externe verantwoording
van acties
- Subsidiegevers overtuigen van nut
Bedreigingen
- Wordt snel een log instrument
- Druk om af te stoten kan verhogen

26. IV. DE PANELDISCUSSIE
SOIMA Conference 2015
 4 internationale AV-archivarissen &
digitaliseringsexperts
• Unaniem voorstander van BEWAREN
• Weinig vertrouwen in digitale kopie
• Mogelijkheid behouden om in toekomst opnieuw te
digitaliseren

27. V. DE TOEKOMSTIGE ACTIES
1. WAT?
 Inzetten op duurzaam digitaal colletiebeleid
 Vertrouwen in digitale kopie versterken!
 Werken aan criteria rond kwaliteitscontrole
 Verdere studie van internationale good practices
 Noden van cultureel erfgoedinstellingen in kaart
brengen

28. V. DE TOEKOMSTIGE ACTIES
2. WIE?
 VIAA
 FARO
 PACKED
 (VVBAD)
 …
 Cultureel erfgoedinstellingen zelf

29. VI. HET RESULTAAT
1. WAT WILLEN WE?
 Traject
 Discussie aanwakkeren
 Nog niet matuur genoeg om nu beslissingen te
nemen
 CP’s begeleiden bij hun beslissingstraject
 Uitwerken van testproject
 Elk geval is anders!

30. VI. HET RESULTAAT
2. WAT WILLEN WE NIET?