In bibliotheken, archieven en musea is een goede registratie van de collectie een absolute voorwaarde voor professioneel collectiebeheer en ontsluiting van de collectie voor het publiek. Maar hoe zorgt u ervoor dat deze registratie efficiënt wordt gepland en uitgevoerd? En welke metadatastandaarden moet u respecteren om vindbaarheid en uitwisselbaarheid te optimaliseren? En welke hulpmiddelen zijn hiervoor beschikbaar? Tijdens deze introductie worden de CEST-richtlijnen voor het beschrijven van erfgoedcollecties nader toegelicht.

2. CEST-RICHTLIJNEN
INVENTARISEREN
Bert Lemmens & Henk Vanstappen
(PACKED vzw)

3. INHOUD
• business case van registreren
• standaarden?
• tools?

5. WAAROM REGISTREREN?
• collectie vindbaar maken
• collectie beheren
• data hergebruiken & uitwisselen
• data publiceren

7. Pieter Brueghel de Oude
Pieter Brueghel I
Pieter Bruegel, 1525-ca 1569
Bruegel, Pieter, 1525?-1569
Bruegel, Pieter de Oudere
Bruegel, Pieter, l'ancien
Bruegel, Pieter, d.ä.
Brueghel, Pieter, o Velho
Брейгель, Питер, ок.
האב ,פיטר ,ל
Brueghel, Pieter the Elder,
1528-1569
Breughel, Pieter, the Elder

9. DATASTANDAARDEN
• datastructuur: welke gegevens?
• data value: welke waarden?
• data content: hoe noteren?

11. DATA STRUCTUUR STANDAARDEN
Een datastructuurstandaard (schema)
legt een groep beschrijvingselementen
vast, waarmee een bepaald objecttype
wordt beschreven.

12. DATA STRUCTUUR STANDAARDEN
Een datastructuurstandaard (schema)
legt een groep beschrijvingselementen
vast, waarmee een bepaald objecttype
wordt beschreven.
Een beschrijvingselement bevat
informatie over een bepaald aspect
van een objectbeschrijving.

13. DATA STRUCTURE STANDAARDEN
• generiek: Dublin Core
• collecties: Cometa, DC-CAP, RSLP
• archieven: EAD, ISAD(G)
• museumobjecten: CDWA, Spectrum,
LIDO
• bibliotheek: MARC, ISBD
• digitale collecties: METS, MPEG-DIDL

14. DATA SRUCTURE STANDAARDEN
• leerobjecten: IEEE LOM
• film: EN 15907
• personen: FOAF, MADS
• concepten: SKOS
• locaties: KLM, WGS84

16. DUBLIN CORE METADATA SCHEMA
element betekenis
title titel
creator vervaardiger
subject onderwerp
description beschrijving
publisher uitgever
contributor andere bijdrager
date datum
type objecttype
format vorm of afmeting
identifier unieke code
source bron
language taal van het object
relation gerelateerde bron
coverage plaats of tijd
rights rechten

19. CDWA LITE

20. TERMINOLOGIE IN XSD (MODS XML)

21. TERMINOLOGIE IN SKOS (RDF)

22. CROSSWALK

23. DATA METADATA CROSSWALK
Een crosswalk legt bepaalt hoe
elementen van verschillende schema’s
zich tot elkaar verhouden.

24. METADATA CROSSWALKS
• brug tussen Silos of the LAMs
• vaak op basis van Dublin Core
• soms deel van standaard
• twee richtingen

27. DATA VALUE STANDAARDEN
Een data value standaard legt vast
welke waarden binnen een
beschrijvingselement kunnen worden
gebruikt.

28. DATA VALUE STANDAARDEN 1
• generiek: Wikipedia, wikidata, dbpedia,
freebase
• personen & organisaties: ULAN,
RKDArtists, ODIS, ISIL, viaf.org
• concepten: AAT, Iconclass, LCSH

29. DATA VALUE STANDAARDEN
• locaties: TGN, Geonames, ISO 3166,
CRAB
• talen: ISO 639-x
• museumobjecten: CONA
• rechten: CreativeCommons

30. AAT

31. ODIS

32. VIAF

33. VIAF
Links:
http://viaf.org/
http://viaf.org/viaf/95761864/
http://viaf.org/viaf/95761864/rdf.xml
http://viaf.org/viaf/95761864/viaf.xml
http://viaf.org/viaf/95761864/marc21.xml
http://viaf.org/viaf/95761864/justlinks.json
Queries:
http://viaf.org/viaf/search?query=cql.any+%3D+”Brueghel,
Pieter”&httpAccept=application/rss%2bxml

34. DOMEINEN & IDENTIFIERS
domein identifier
Jansens Jan
ISBN 978 0 5862 0747 5
AAT 300033618
Wordnet painting
viaf.org 95761864
wikipedia.org Pieter_Bruegel_the_Elder
dbpedia.org Pieter_Bruegel_the_Elder
geonames.org 2800867

35. PERSISTENTE URLS
base url identifier
http://viaf.org/viaf/ 95761864/
http://wikipedia.org/ Pieter_Bruegel_the_Elder/
http://dbpedia.org/pag
Pieter_Bruegel_the_Elder/
e/
http://geonames.org/ 2800867/

36. DATA VALUE STANDAARDEN:
GEBRUIK
• identifier (unieke code, bv. URI)
• bron (de standaard zelf, bv. VIAF)
• waarde (string, bv. naam)
• extra elementen (enrichment, bv. datum)

37. DATA CONTENT STANDAARDEN
Een data content standaard legt vast
hoe een waarde binnen een
beschrijvingselement wordt genoteerd.

38. DATA CONTENT STANDAARDEN
• publicaties: AACR2, RDA, VLACC
• archiefcollecties: DACS
• museumobjecten: CCO, MovE Invulboek
• datum & tijd: ISO 8601 (YYYY-MM-DD)

39. MOVE INVULBOEK

40. GETTY DATE RULES

41. DATAPROFIELEN
• ook: application profile
• standaarddatastructuur
+ elementen uit andere schema’s
+ standaardterminologie
+ beschrijvingsregels
• terugwaarts compatibel
• onmisbaar

42. DATAPROFIELEN

44. TOOLS: REGISTRATIESOFTWARE
• open technologie
• open architectuur: modulair
• ondersteuning standaarden
• logging en gebruikersbeheer
• user community

45. TOOLS: DATACLEANING
• spreadsheet: sorteren, filteren, …
• Erfgoedstats
• Open Refine