MiFID2 lijkt nog ver weg maar door de grote impact op de kernprocessen van beleggingsondernemingen is dit slechts schone schijn. Het is echt tijd om te beginnen!

1. NUMMER 3 / 201664 FINANCIAL
INVESTIGATOR
// THEMA NIEUWE WET- EN REGELGEVING
MiFID2: GROTE IMPACT,
OOK MET UITSTEL!
MiFID2 lijkt nog ver weg maar door de grote impact op de kernprocessen van
beleggingsondernemingen is dit slechts schone schijn. Het is echt tijd om te
beginnen!
Terwijl MiFID1 zich voornamelijk richtte
op aandelen en er positieve resultaten
geboekt werden, waren er ook ongewenste
en onvoorziene gevolgen. MiFID2
adresseert drie hoofdgebieden. Ten
eerste vertegenwoordigt MiFID2 de
laatste pijler van het G20-commitment
van de Europese Commissie naar
aanleiding van de kredietcrisis, om
binnen de Over-the-Counter (OTC)
derivatenmarkten het risico te reduceren
en transparantie te bewerkstelligen.
Dit volgt op de European Market
Infrastructure Regulation (EMIR),
opgesteld om de stabiliteit van de
OTC-derivatenmarkten in de EU te
vergroten, en de Alternative Investment
Fund Managers Directive (AIFMD) die
hedge funds en private equity firma’s
reguleert. Ten tweede adresseert MiFID2
de onvoorziene gevolgen van MiFID1 en
ten derde wordt voorzien in een nog
betere beleggersbescherming.
MiFID2 bevat nog veel meer dan hier-
boven beschreven en heeft een zeer
brede en grote impact op de beleggings-
industrie. In figuur 1 vindt u een over-
zicht van de hoofdkarakteristieken. In
ieder geval is duidelijk dat MiFID2 een
veel bredere scope heeft dan MiFID1.
Haast alle beleggingscategorieën
worden geraakt, net als een breder scala
aan instellingen die financiële diensten
aanbieden.
MiFID2 is vooral relevant voor beleggings-
ondernemingen en uiteraard voor
banken die beleggingsdiensten verlenen
MiFID2
MiFID2 is een herziening van de in 2007
ingevoerde Europese richtlijn MiFID
(MiFID1). Tevens kent MiFID2 de
introductie van de verordening MiFIR.
MiFID staat voor Markets in Financial
Instruments Directive en in principe was
toepassing voorzien op 3 januari 2017.
De Commissie stelde echter een uitstel
van 1 jaar voor en dit uitstel is inmiddels
bekrachtigd.
en beleggingsactiviteiten verrichten.
UITSTEL IS GEEN AFSTEL
Inmiddels is dus duidelijk geworden dat
MiFID2/MiFIR is uitgesteld met een jaar.
De implementatiedatum is verschoven
naar 3 januari 2018. De Europese
Commissie gaf als reden op: de complexe
technische infrastructuur die dient te
worden opgezet om MiFID2 effectief te
laten zijn. Dit uitstel was onvermijdelijk
en nodig om een volledige en correcte
implementatie door de betrokken
marktpartijen überhaupt mogelijk te
maken. Echter, ook toezichthouders
hadden moeite om een en ander goed
onder controle te krijgen. Denk daarbij
aan het verwerken van data van circa
300 handelssystemen en de circa 15
miljoen financiële instrumenten die in
scope komen.
WIJZIGINGEN MiFID2
Met het verlenen van uitstel kwam ook
naar voren dat er compromissen zijn
gesloten. Op het gebied van ‘package
transactions’ met betrekking tot het
‘pre-trade transparency regime’. Ook
werd een verduidelijking geïntroduceerd
van de vrijstelling voor het voor eigen
rekening handelen van ‘corporate’
eindgebruiker en zijn Securities Finance
Transactions (SFT’s) uitgesloten van de
MiFID2 transparantieverplichtingen.
Tekstueel dienen deze compromissen
nog te worden vastgelegd tijdens
technische bijeenkomsten. Vervolgens
dient de bereikte overeenkomst dan te
worden goedgekeurd door zowel het
Door Roger Coenen
Roger Coenen
Foto:ArchiefRCConsultancy

2. NUMMER 3 / 2016 65FINANCIAL
INVESTIGATOR
verplichtingen. Ten tweede: ‘Asset
quality’ verplicht de beleggings-
onderneming tot identificatie van hoog-
waardige liquide activa in de portefeuille.
Dit ter proactieve bevordering van het
liquiditeitenmanagement. Ook is er de
verplichting tot ‘clock synchronisation’.
En ten derde, ‘Research & Execution’.
Hier dient geadresseerd te worden:
commission management (execution &
research budget) en ‘best execution’
bepalingen en de broker selectie.
TRADING
Trading behelst de functionaliteit van
het ordermanagement inzake tijdige en
efficiënte uitvoering. De activiteit
betreft hier: ordermanagement. De
impact van MiFID2 vertaalt zich in twee
aspecten: hoe te handelen en waar te
handelen en orders te rapporteren?
Clock synchronisation, market data,
Direct Electronic Access (DEA), ‘Waivers’
Europees Parlement als de Europese
Raad. De plenaire sessie in het
Parlement vindt begin juni plaats.
Daarnaast heeft ESMA op 14 maart
jongstleden een verzoek ontvangen van
de Europese Commissie om drie
Regulatory Technical Standards (RTS)
te herschrijven. Deze betreffen:
1) positielimieten voor commodity
derivatives, 2) de criteria ter bepaling
wanneer een activiteit ondersteunend is
aan de hoofdactiviteit en 3) non-equity
transparency. Of deze vraag om de RTS
te herschrijven tot verdere vertragingen
gaat leiden, valt nog te bezien.
MARKT IMPACT
Als we MiFID2 bekijken vanuit de
buy-side en specifieker kijken naar de
impact op het beleggingsproces ofwel
de levenscyclus van een order, wordt
duidelijk dat veel processen en werk-
stromen van een vermogensbeheerder
worden geraakt. De anatomie van een
order kan worden onderverdeeld in:
1) pre-trade, 2) trading, 3) trade
management en 4) operations.
PRE-TRADE
De pre-trade activiteit voorziet in
informatie om een beleggingsbeslissing
te nemen. De activiteiten betreffen
market data en analyses. MiFID2
beïnvloedt dit proces ten eerste op
het gebied van transparantie. Nieuwe
handelsplatformen1
gaan nieuwe data
leveren, ook komen er pre-trade
en de hoedanigheid van handelen (als
‘Agent’ of ‘Principal’) zijn aspecten van
hoe te handelen. Bij ‘waar te handelen
en orders te rapporteren’ dient gedacht te
worden aan: orderrapportage, market
data (wederom), lidmaatschap van een
handelsplatform, fragmentatie van
liquiditeit en de diverse (nieuwe)
handelssystemen.
In ieder geval geldt dat MiFID2 duidelijk
voorschrijft hoe beleggingsondernemingen
orders dienen uit te voeren. Beleggings-
ondernemingen maken zich daarnaast in
toenemende mate ongerust over
datalekken door de nieuwe pre-trade
transparantievereisten, maar ook door
de post-trade rapportageverplichtingen.
Beleggingsondernemingen zullen
sowieso opgezadeld worden met het
implementeren van nieuwe limieten en
controleprocessen en ook zal de
monitoring verder moeten worden
aangescherpt. Er komen meer keuzes in
hoe orders uitgevoerd moeten worden,
concurrentie tussen handelssystemen
doet zijn intrede, en fragmentatie van
liquiditeit en ordertypes staan in het
vooruitzicht. Het zal een behoorlijke
puzzel worden om al deze zaken te
integreren.
TRADE MANAGEMENT
Dit behelst straight-through-processing
(STP) en de tijdige allocaties. De
activiteiten betreffen: elektronische
orderbevestiging, allocatie en settlement
instructies.
Op dit gebied schrijft MiFID2 in feite
niets voor. Echter, de vereisten die
invloed hebben op de andere aspecten
van het beleggingsproces zullen ook
hier hun weerslag hebben.
OPERATIONS
Operations betreft de processen van
boeken, settlement en het transfereren
van gelden, evenals de post-trade
regelgevende aspecten. Als activiteiten
gelden: electronic settlement links en
post-trade verplichtingen. De meest
arbeidsintensieve component hier is het
rapporteren van transacties. MiFIR
vereist het rapporteren van 65 velden
Figuur 1: MiFID2 characteristics
Bron: Roger Coenen, RC Consultancy Advisory & Training
MiFID2 is
vooral relevant voor
beleggingsondernemingen
en uiteraard voor banken
die beleggingsdiensten
verlenen en
beleggingsactiviteiten
verrichten.

3. NUMMER 3 / 201666 FINANCIAL
INVESTIGATOR
NUMMER 3 / 201666 FINANCIAL
INVESTIGATOR
// THEMA NIEUWE WET- EN REGELGEVING
Dit artikel is geschreven door Roger Coenen,
zelfstandig consultant Financiële Regelgeving
en Risicomanagement.
MiFID2:
• Grote impact: uitstel is geen
afstel, onmiddellijk starten
is essentieel
• Grote impact: vermogens-
beheerprocessen worden
hard geraakt
• Grote impact: non-compliance
is geen optie, minimum boete
is EUR 5 miljoen
1 Een handelsplatform onder MiFID2 betekent: een
gereglementeerde markt, een Multilateral Trading
Facility (MTF) of een Organised Trading Facility (OTF)
2 Bron: Het handhavingsregime onder MiFID II, enkele
nieuwe bevoegdheden van de Autoriteit Financiële
Markten nader bezien, door mr. A.A. van Gelder en
mr. J. Dinant, Tijdschrift voor Financieel Recht, nr. 12
december 2014
(onder MiFID1 zijn dat er 23), waarbij
slechts 13 velden hetzelfde blijven als
onder het huidige regime. Deze te
rapporteren velden komen bovenop het
rapporteren van derivatentransacties
onder EMIR. Met name verlangt MiFIR
het rapporteren van veel ID’s
(identificaties van handelaren en cliënten).
In ieder geval geldt dat nieuwe compliance-
processen dienen te worden opgesteld
en geïmplementeerd. Bovendien zullen
partijen die het handelen en de
ordermanagement-technologie hebben
uitbesteed nieuw beleid moeten
ontwikkelen om toezicht te blijven
houden op hun technologiepartners.
Uitbesteding ontslaat niemand van de
plicht om ‘in control’ te zijn!
In het kader van dit artikel voert het te
ver om gedetailleerd in te gaan op
bovenstaande punten van MiFID2.
Bovendien is er geen standaard MiFID2
template, dat over elke beleggings-
onderneming kan worden gelegd.
Maatwerk is echt op zijn plaats.
HANDHAVINGSREGIME ONDER
MiFID22
In de Wft is de Autoriteit Financiële
Markten (AFM) aangewezen als
toezichthouder. De AFM heeft in deze
onderzoeksbevoegdheden en de
bevoegdheid tot het nemen van
maatregelen. Bij het vaststellen van het
soort en de hoogte van een boete (het
nemen van maatregelen) houdt de
toezichthouder rekening met een aantal
criteria. Ten aanzien van de hoogte van
de bestuurlijke boetes gelden onder
MiFID2 maximale geldboetes voor
rechtspersonen van ten minste EUR 5
miljoen of ter waarde van 10% van de
jaaromzet, danwel – als deze onderdeel
is van een concern – van de geconsolideerde
jaaromzet op holding-niveau. Voor
natuurlijke personen gelden eveneens
maximale geldboetes van ten minste
EUR 5 miljoen. Omdat MiFID2 alleen een
ondergrens stelt aan de maximum-
bedragen zouden lidstaten ervoor
kunnen kiezen om het maximumbedrag
hoger te stellen dan EUR 5 miljoen.
Onder de huidige Wft is het maximum
overigens gesteld op EUR 4 miljoen (of
twee keer dat bedrag bij recidive).
MiFID2 schrijft slechts een ondergrens
voor, dus in de praktijk zal er nog steeds
ruimte bestaan voor lidstaten om de
huidige (lagere) boetebedragen aan te
houden (zolang er een ondergrens van
EUR 5 miljoen wordt aangehouden).
CONCLUSIE
Naast de aanstaande inwerkingtreding
van MiFID2 zijn er nog meer regel-
gevingen die momenteel spelen. PRIIPS
(Packaged Retail and Insurance-based
Investment Products) voorziet particuliere
beleggers van gemakkelijk te begrijpen
informatie om afgewogen beslissingen
te maken bij het vergelijken en kopen
van beleggingsproducten. UCITS V
(Undertakings for the Collective Investment
in Transferable Securities) versterkt de
bescherming van beleggers door het
versterken van aansprakelijkheden bij
een eventueel verlies van UCITS-activa
en verduidelijkt de verantwoordelijkheden
van de depositary bij de bewaring van
activa. Op 21 juni start de clearing-
verplichting voor clearing members
onder EMIR. Overige marktpartijen
krijgen gefaseerd met deze verplichting
te maken, voor pensioenfondsen geldt
in principe nog een vrijstelling tot 16
augustus 2017. En dit alles in het licht
beziend van de opbouw van de Capital
Markets Union (CMU).
MiFID2 kan gezien worden als complex
en arbeidsintensief, maar andere
regelgevende trajecten mogen dus niet
uit het oog worden verloren.
Het verleende en tevens broodnodige
uitstel is geen reden tot achteroverleunen;
directe actie is vereist in de vorm van
een requirements-analyse, een gap-
analyse, een prioriteitenvaststelling
met duidelijke tijdlijnen en de start van
een MiFID2-project.
Beleggingsondernemingen zullen
bestaande activiteiten onder de loep
moeten nemen en hun compliance-
monitoring daarop moeten afstemmen.
Men zal meer informatie aan cliënten
moeten verstrekken, de toezichthouders
vragen om transparantie bij meer typen
financiële instrumenten en uitgevoerde
transacties zullen moeten worden
gerapporteerd. Een opmerking bij het
rapporteren van transacties: de
toezichthouder verlangt dat er vanaf het
ingaan van MiFID2 juist, tijdig en
volledig wordt gerapporteerd. Op
coulance hoeft niet te worden gerekend.
Ten slotte, het handhavingsregime
onder MiFID2 maakt heel duidelijk dat
het zaak is dat deze complexe regel-
geving juist, tijdig en volledig wordt
geïmplementeerd. «
Het verleende
en tevens broodnodige
uitstel is geen reden
tot achteroverleunen;
directe actie is vereist.