Miek De Kepper
•Download as PPTX, PDF•
0 likes•187 views
sprak in oktober 2019 voor de Kempsense Cultuurwerkers. "De manier waarop mensen deelnemen aan de samenleving is zo hard veranderd. Veel mensen verenigen zich niet meer permanent. Die jongeren van onder de vijftig (knipoogt) vullen hun vrije tijd heel anders in dan wie geboren werd vóór de zapcultuur – de gemiddelde deelnemer van de cultuurraad dus eigenlijk.”
Recommended
More Related Content
Similar to Miek De Kepper
Similar to Miek De Kepper (20)
More from Avansa Kempen
More from Avansa Kempen (20)
Miek De Kepper
- 2. van 19de eeuw tot na WOII Grote sociale bewegingen Cultuurleven en cultuurbeleid in het teken van de VERZUILING: verenigingsleven van wieg tot graf emanciperend versus controle
- 3. Historische rol van de steden
- 4. Rode draden in 50 jaar lokaal cultuurbeleid 1. Grote continuïteit 2. Sturende krachten 3. Beleid voeren via… 4. Sterk DNA … De toekomst?
- 5. 1. Grote continuïteit twee sleutelmomenten met vele gedeelde kenmerken
- 6. Eerste sleutelmoment ’60-’74 Democratisering van onderwijs en van CULTUUR - duidelijke keuze voor de democratisering van cultuur - met de culturele centra en de bibliotheken als lokale speerpunten - professionele onderbouw - een pluralistische sfeer - actieve rol van de gemeenten als inrichtende overheid
- 7. Context: de mythische jaren ‘60 Economische voorspoed – sociale bescherming Kernbegrippen: - Persoonlijke vrijheid en individuele zelfontplooiing - kritische zin en emancipatiegerichtheid, - levensbeschouwelijke openheid - verzet tegen strakke sociale kaders van kerk, werk, gezin en sociale klasse - maatschappelijk engagement en protest … ontstaan van culturele raden in tal van gemeenten Start van de federalisering: naar een Vlaams cultuurbeleid
- 8. De postbode luistert naar Bach
- 9. Nieuwe economie en nieuwe politiek 1999-2008 • Globalisering en glokalisering • Digitale revolutie • Licht economisch herstel • Paarse (groene) regering • 2de sleutelmoment: decreet lokaal cultuurbeleid
- 10. Cultuur is het cement van de samenleving
- 11. 2001: decreet lokaal cultuurbeleid • Alle functies van cultuurbeleid: creatie - spreiding – bemiddeling – bewaring – educatie m.i.v. ‘adviesraden’ • Grotere rol voor de steden en gemeenten • Meer couleur locale (beleidsplannen) • Nieuwe professionalisering: Cultuurbeleidscoördinator (CBC) • Nieuwe indeling CC- GC • Taken bibliotheek: basisvoorziening waar elke burger terechtkan met vragen over kennis, cultuur, informatie en ontspanning’
- 12. twee sleutelmomenten met vele gedeelde kenmerken • Periode van economische voorspoed • Speelt in grote tendens in de samenleving • Veranderingen begeleid door extra middelen • Visie - daadkracht bij aantal belanghebbenden • Goed voorbereid
- 13. 2. Sturende krachten: van verzuiling naar pluralisme
- 18. 2. Sturende krachten: van sterke Vlaamse sturing naar decentralisering
- 21. 21
- 24. 4. Sterk DNA
- 25. Aandacht voor beleid en voor eigen context: couleur locale
- 27. Ook kleine gemeenten met cultuurbeleid
- 31. Alles is locatie! de derde plek nabijheid - openbaarheid
- 32. Recente ontwikkelingen tot 2014 • Effecten van economische crisis voelbaar sinds 2010 • Toch nog vele nieuwe projecten • Inbedding in stadskernvernieuwing en dorpskernversterking • BIB en cc/gc en …. als derde plek • Meer aandacht voor publieke ruimte • Hedendaagse beeldende kunst
- 33. 33
- 34. Recente ontwikkelingen tot 2014 (2) • Impact van bestuurlijke hervormingen …? • BBC 2014: cultuurplan wordt geïntegreerd in 6jarig gemeentelijk plan • 2016 Decreet lokaal cultuurbeleid verdampt (alleen Brussel en Vlaamse rand) • Integratie Gemeentefonds • 2018: Provincies niet langer bevoegd voor persoonsgebonden materie • Effecten???
- 35. Toekomst? Al bezig… • 1. grote continuïteit… ook lokaal? • 2. (lokaal) beleid via – Gebouwen: derde plek koesteren – Professionalisering en … vrijwilligerswerk – Financiële middelen • 3. sterk DNA … lokaal vertalen…ook digitaal • 4. belang van locatie: lokale culturele ruimte: meer dan cc en bib / openbare ruimte • 5. burgerbetrokkenheid en lokale verankering: sleet op formule van CR … • 6. verruimen, vervlechten en verbinden: regio / andere sectoren • 7. Vlaamse stimuli?
- 36. Versleten formule… of Sleet op de formule? • Spanning tussen adviseur – organisator – Kwaliteit van de adviezen – CR als organisator naast vele anderen ? • Samenstelling – Leden voor het leven? – Nieuwsoortige verenigingen? – Jong loslopend wild? – Gebrek aan jong bloed? • Werkwijze – Vergaderitis • Sleet op de formule? Op zoek naar nieuwe vormen in heel Vlaanderen
- 37. Van inspraak naar burgerparticipatie? • Toverformule bestaat niet • Relatie veld / CR en gemeente: eigen aanpak • Nieuwe werkwijzen • Meer projectmatig • Beperkt in tijd • Wisselende samenstellingen • ….
Editor's Notes
- .
- Om het culturele leven en het cultuurbeleid van de steden en gemeenten maar zeker ook van de Vlaamse overheid te begrijpen moet je terug naar de 19de eeuw. Nav de groeiende industrialisering ontstaan de grote sociale bewegingen; ze reiken zowel bescherming en veiligheid als emancipatie aan. Ze focussen immers niet alleen op de materiële omstandigheden, maar ook op waarden en normen tot en met de invulling van de vrijetijdsbeleving. Ze leggen meteen de basis voor de verdere verzuiling. ONTSTAAN VAN vele VERENIGINGEN Een brede waaier van verenigingen opereert vanuit de eigen volkshuizen of gildehuizen en begeleidt de bevolking, samen met het ziekenfonds, de vakbond en de coöperatie, van de wieg tot het graf. Daarmee is de verzuiling een basiskenmerk van het cultuurleven en van het cultuurbeleid. En dat blijft zo tot in de jaren 60 – en langer - van de vorige eeuw.
- De eerste culturele overheidsinstellingen zijn initiatieven van de grote steden. Die hebben sinds de middeleeuwen een traditie in het ondersteunen van onder meer sociale en culturele initiatieven via financiële middelen, het geven van opdrachten of het aankopen van kunstwerken. Vanaf het midden van de 19de eeuw organiseren ze zelf schouwburgen ,LEUVEN - academies en conservatoria en ondersteunen ze de amateurkunsten en de eerste vormen van openbaar bibliotheekwerk. Vorig jaar 150 jaar. Geschiedenis van Vlaanderen is ook een geschiedenis van de steden…
- 1971 Renaat Roels pluralistische Stichting Lodewijk De Raet Functies van gemeentelijk cultuurbeleid Oproep tot vorming van advies en inspraakorganen Pas decennia later een eigen decretaal kader
- 2de deel van de titel verklaard
- Periode van economische voorspoed Speelt in grote tendens in de samenleving respectievelijk de democratisering van cultuur en de opkomst van het (g)lokale, met de decentralisering als bestuurlijke onderbouw Veranderingen begeleid/gesmeerd met extra middelen Toch ook wel visie en daadkracht bij aantal belanghebbende die ervoor gaan en elkaar vinden! De nieuwe wetgeving komt in beide periodes niet uit de lucht gevallen. Ze is telkens goed voorbereid, vaak in een vorige legislatuur met onderzoek, visietrajecten, voorbereidende of tussentijdse maatregelen zoals bijvoorbeeld het stopzetten van de erkenningen van cultuurcentra.
- De Belgische overheid komt maar traag in actie. De toenemende industrialisering vereist wel een meer geschoolde bevolking. Met de adultenscholen en later het verplicht onderwijs tot 14 jaar neemt de overheid meer initiatief en start de democratisering van het onderwijs, overigens in heel Europa. De bibliotheken hebben dus duidelijk de langste voorgeschiedenis – een overdaad van verzuilde volksbibliotheken, meestal van slechte kwaliteit, de rondreizende boekenkisten, de leeshonger tijdens de eerste wereldoorlog, De Wet betreffende de openbare bibliotheken in 1921 is de eerste specifieke cultuurwetgeving. De eerste overheidsmaatregelen voor de volksopvoeding passen bij het ‘ontvoogden’ en opvoeden van de bevolking. Schuw de slechte boeken Geschiedenis van de bibliotheken leest als een ontvoogdingsverhaal, soms een triller, vaak ontroerend Zoals de rondreizende boekenkisten, de onthutsende verslagen van davidsfonds propagandisten Maar net als in het onderwijs: grote zorg voor ‘de ziel van’….
- De lange en moeizame weg naar een moderne wetgeving voor bibliotheken is bepaald door de verzuilde krachten en machten; het ontstaan van de culturele centra past dan weer in context van seculariserende samenleving, toen de zuilen de last van hun eigen huizen niet langer konden dragen, maar ook die wetgeving is er niet zonder slag of stoot gekomen. Ook hier speelde de verzuiling op de achtergrond, al was het maar door de koppeling van wetgevende initiatieven met het Cultuurpact als dominante factor.
- In verzuilde sfeer beleeft ieder cultuur in de eigen huizen. Door de talloze katholieke zalen, gedifferentieerd volgens de standen, de vele socialistische volkshuizen, de liberale huizen en, zij het veel beperkter, de Vlaamse huizen is de culturele infrastructuur als het ware de versteende verzuiling
- De verregaande verzuiling heeft in de geschiedenis zeker voor ongewenste neveneffecten gezorgd. Maar toch ook graag enige nuance daarbij: ze heeft er evenzeer toe geleid dat het DNA van bibliotheken en culturele centra een emancipatorische dimensie bevat.
- We zijn nu verbaasd of doen wat lacherig over vele normen: aantal cm tussen de rekken in de bibliotheek, de verplichte openingsuren en periodes, de verplichte leskeukens in de centra… in de startperiode hebben ze de kwaliteit en de professionalisering alleszins in de hand gewerkt. Het quasi opheffen van specifieke wetgeving voor lokaal cultuurbeleid en de recente inkanteling van de middelen in het gemeentefonds is (wellicht) de laatste fase in deze evolutie van decentralisering. DNA overheidsinitiatief
- Het beleid heeft steeds , analoog aan de aanpak binnen het onderwijs ingezet op het trio van gebouwen – mensen – financiële middelen
- De gebouwen van de bibliotheken en cultuur- en gemeenschapscentra zijn uiteraard het meest zichtbare resultaat van beleid. Doorheen de recente periode hebben de open oproepen van de Vlaamse Bouwmeester een positief effect gehad op de kwaliteit van de architectuur. Het is daarenboven opvallend dat nieuwe of verbouwprojecten steeds meer een onderdeel worden van grotere werven van stadsvernieuwing of dorpskernversterking.
- Ondanks de grote zichtbaarheid van de gebouwen heeft het beleid wellicht het meest effect geressorteerd door de professionalisering. Om het met een boutade te zeggen: zonder professionele input en omkadering zouden die gebouwen ook minder ‘renderen’. Het is trouwens vaak omgekeerd gelopen: de nieuwe jonge garde bibliothecarissen heeft na de invoering van het bibliotheekdecreet in 1978 geijverd voor nieuwe gebouwen. Wat die professionalisering betreft staat er in de toekomst een dubbele taak te wachten: de zorg om de ervaring van de mensen die uittreden, te bergen – en vooral binnen de bibliotheken zijn dat er heel veel en ongeveer tegelijk - én om nieuwe profielen te ontwikkelen. Er liggen trouwens tal van kansen open om meer mensen, zeker met een intussen hoger opgeleide bevolking, te betrekken en dan niet om de tickets te controleren of hapjes te maken…
- De financiële middelen: ook daar zitten wetmatigheden in. We hebben natuurlijk nooit genoeg! Dat terzijde, bij de start van wetgeving komen er steeds nieuwe middelen ter ondersteuning. Die middelen komen dan in een volgende periode meestal onder druk in een combinatie van economische crisis en/of andere politieke prioriteiten. Er is wel een constante: de lokale besturen vangen de tekorten die zo ontstaan meestal op. Ze financieren sowieso meer dan 50% van de werking van de bibliotheken en de centra. Die grote lokale inbedding heeft hier zijn voordelen, zeker als je dat vergelijkt met Nederland. Maar de gevolgen van de economische crisis zijn intussen wel zichtbaar in de cijfers, zeker in de middelen voor de werking van de bibliotheken. Dat speelt ook bij de centra, maar die hebben meer mogelijkheden om zelf inkomsten te genereren. De resultaten van beleid meten in al zijn complexiteit is niet evident. Algemeen kan je stellen dat goede wetgeving inspeelt op noden, het resultaat is van consultatie en overleg en dat de betere wetgeving ook stimulerend werkt. Het Vlaamse beleid voor lokaal cultuurbeleid heeft, terugblikkend, echt wel effecten opgeleverd, zij het in verschillende mate doorheen de tijd en verschillend voor de grote variatie van de 308 steden en gemeenten. Zonder die Vlaamse injecties zou het landschap er vandaag in elk geval anders, zeg maar schraler, uitzien.
- Doorheen de jaren blijken de bibliotheken en de cultuur- en gemeenschapscentra – en het lokaal cultuurbeleid - over een sterk DNA te beschikken. Ook al worden er gaandeweg andere woorden of begrippen voor gebruikt: de kern blijft wel dezelfde. Democratisering van cultuur wordt vertaald in kansen bieden en in het versterken van mensen in hun individuele en maatschappelijke ontplooiing: empowerment om het met een mooi Nederlands woord te zeggen. We zien het in de gastvrijheid voor de individuele en de georganiseerde gebruiker, voor het klassieke en het nieuwe verenigingsleven, de vele initiatieven voor doelgroepen; we merken het in de initiatieven van gemeenschapsvorming, van cultuurspreiding. Socialiseren volgt uit deze opdracht; het is niet toevallig dat alle bibliotheken en cultuur- en gemeenschapscentra inzetten op kinderen en gezinnen en samenwerken met het onderwijs. Ze hebben door hun werking een bijdrage geleverd tot onder meer de professionalisering en de kwaliteit van het jeugdtheater en van de jeugdliteratuur, en van de cultuurspreiding in het algemeen. Dat mag vandaag ook even gezegd.
- Literaire tuin Karel Jonckheere
- seniorenfeest
- huiskamerconcerten
- Kunstenaarsroute WAK 2014
- Theaterevocatie open monumentendag 2014
- Project Vedodroom ism jeugddienst
- Zowel onderzoek als de praktijk tonen steeds weer het belang van nabijheid aan, de zoektocht naar uniciteit, authenticiteit en gemeenschappelijkheid. Die versterkte aandacht voor het lokale binnen een geglobaliseerde wereld krijgt een nieuwe naam: glokalisering. Het verwijst naar de opwaardering voor het lokale niveau, het belang van de steden en gemeenten, de overtuiging dat vernieuwing van onderuit moet komen. Het openbare karakter van de lokale initiatieven biedt een garantie tot een open, neutrale en laagdrempelige werking; het is meteen het onderscheid met commerciële of privé initiatieven. Een onderscheid dat we moeten bewaken en een positie die we moeten koesteren en blijven waarmaken. Daarbij wordt de publieke ruimte als dusdanig steeds crucialer.
- EEN UITNODIGING TOT REFLECTIE en DEBAT