Hoe kunnen we onze ecosystemen klimaatslim beheren met het oog op de toekomst? Dat is de vraag waarmee postdoctoraal onderzoeker aan de KULeuven Ellen Desie de Translab Kampus op 12 mei 2022 afsloot.
Jana Lefevere van Stuifzand over tradities en een dorpsgemeenschapAvansa Kempen
Janna Lefevere is erfgoedexperte bij Stuifzand. Ze biedt jullie een historische trip langsheen onze Kempense dorpen. Samen met jullie ontdekt ze graag of het typische Kempense dorp bestaat, wat een hechte dorpsgemeenschap maakt of kraakt en welke rol tradities daarin spelen. Ze praatte daarover op het netwerkevent van Avansa Kempen 'Het kloppend hart van het dorp'
Leen Heylen
is onderzoekster bij Vonk 3 (Thomas More). Vergrijzing, nieuwe gezinssamenstellingen, veranderingen in basisvoorzieningen en mobiliteitsgedrag zijn herkenbare tendensen die het dorpse leven stevig onder druk zetten. Vaak worden ‘zorgzame buurten en dorpen’ hierop als antwoord geformuleerd. Maar wat schuilt er achter deze beleidstaal? En hoe maken we onze dorpen zorgzaam? Leen gaf hierover enkele belangrijke inzichten mee op het netwerkevent van Avansa Kempen 'Het kloppend hart van het dorp'
beweging.net over de motor van het lokale middenveldAvansa Kempen
Bart is is provinciaal directeur bij beweging.net, Mieke is er maatschappelijk innovator voor de Kempen. Generaties lang gaf het christelijke middenveld stem aan zijn leden en plaatste het werknemers - of de lagere middenklasse zo je wil - tot diep in de 20ste eeuw in het centrum van de politieke besluitvorming. Op lokaal vlak speelden organisaties als kwb, KAJ, Femma, Okra, Samana en de plaatselijke groepen van CM of ACV een belangrijke rol in die dynamiek.
Vandaag bestaat dat verzuild systeem niet langer. Toch wil beweging.net samen met mensen en organisaties nog altijd het verschil maken, zeker op lokaal vlak. De concrete aanpak en projecten zullen geënt moeten zijn op nieuwe maatschappelijke spelregels. Bart & Mieke praatten daarover op het netwerkevent van Avansa Kempen 'Het kloppend hart van het dorp'
Hoe kunnen we onze ecosystemen klimaatslim beheren met het oog op de toekomst? Dat is de vraag waarmee postdoctoraal onderzoeker aan de KULeuven Ellen Desie de Translab Kampus op 12 mei 2022 afsloot.
Jana Lefevere van Stuifzand over tradities en een dorpsgemeenschapAvansa Kempen
Janna Lefevere is erfgoedexperte bij Stuifzand. Ze biedt jullie een historische trip langsheen onze Kempense dorpen. Samen met jullie ontdekt ze graag of het typische Kempense dorp bestaat, wat een hechte dorpsgemeenschap maakt of kraakt en welke rol tradities daarin spelen. Ze praatte daarover op het netwerkevent van Avansa Kempen 'Het kloppend hart van het dorp'
Leen Heylen
is onderzoekster bij Vonk 3 (Thomas More). Vergrijzing, nieuwe gezinssamenstellingen, veranderingen in basisvoorzieningen en mobiliteitsgedrag zijn herkenbare tendensen die het dorpse leven stevig onder druk zetten. Vaak worden ‘zorgzame buurten en dorpen’ hierop als antwoord geformuleerd. Maar wat schuilt er achter deze beleidstaal? En hoe maken we onze dorpen zorgzaam? Leen gaf hierover enkele belangrijke inzichten mee op het netwerkevent van Avansa Kempen 'Het kloppend hart van het dorp'
beweging.net over de motor van het lokale middenveldAvansa Kempen
Bart is is provinciaal directeur bij beweging.net, Mieke is er maatschappelijk innovator voor de Kempen. Generaties lang gaf het christelijke middenveld stem aan zijn leden en plaatste het werknemers - of de lagere middenklasse zo je wil - tot diep in de 20ste eeuw in het centrum van de politieke besluitvorming. Op lokaal vlak speelden organisaties als kwb, KAJ, Femma, Okra, Samana en de plaatselijke groepen van CM of ACV een belangrijke rol in die dynamiek.
Vandaag bestaat dat verzuild systeem niet langer. Toch wil beweging.net samen met mensen en organisaties nog altijd het verschil maken, zeker op lokaal vlak. De concrete aanpak en projecten zullen geënt moeten zijn op nieuwe maatschappelijke spelregels. Bart & Mieke praatten daarover op het netwerkevent van Avansa Kempen 'Het kloppend hart van het dorp'
Blijkbaar delen we in de Kempen al heel lang heel veel. In de Middeleeuwen was de grote meerderheid van de gronden gemeenschappelijk bezit. Welke principes lagen aan de basis van dat collectieve model? En welke lessen kunnen we eruit trekken voor de samenleving vandaag en morgen?
Het Buurtbudget is een som geld voor een wijk of een buurt.
Twee Kempense buurten in Arendonk en Balen gebruikten dit geld om de samenhang en de leefbaarheid van hun buurt te verbeteren, in samenspraak met het lokaal bestuur.
Tot wat is een buurt in staat als je ze autonomie geeft? Wat als burgers en beleid gedeelde verantwoordelijkheid krijgen? We deelden onze ervaringen met buurtbudgetten tijdens een studievoormiddag op 21 januari 2020.
Michaël Opgenhaffen over online polarisatieAvansa Kempen
Op maandagavond 16 december 2019 hielden we in Kasterlee met Vormingplus Kempen voor de achtste maal een Kempens netwerkevenement, ditmaal rond het thema polarisatie.
Christophe Busch sprak er, en ook Michaël Opgenhaffen, professor en directeur van het masterprogramma journalistiek aan KU Leuven en onderzoeker aan het Instituut voor Mediastudies. Die had het over online polarisatie: de rol van sociale mediaplatformen, nieuwsmedia, politici en gebruikers.
sprak in oktober 2019 voor de Kempsense Cultuurwerkers. "De manier waarop mensen deelnemen aan de samenleving is zo hard veranderd. Veel mensen verenigen zich niet meer permanent. Die jongeren van onder de vijftig (knipoogt) vullen hun vrije tijd heel anders in dan wie geboren werd vóór de zapcultuur – de gemiddelde deelnemer van de cultuurraad dus eigenlijk.”
Op 9 mei 2019 was er de dertiende editie van de TransLab Kampus: dé Kempense bijeenkomst voor iedereen die met transitie en duurzaamheid bezig is.
Die draaide rond duurzame voeding.
Jef Van Eyck had het over het mondiale voedselprobleem (uitdagingen, problemen, oplossingen). TransLab K en Voedselteams stelden er ook de Duurzame Menukaart voor: een brochure met 10 tips om op het werk duurzame voedingskeuzes te maken.
Wouter Cyx van Kelvin Solutions op Translab Kampus (Turnhout, juni 2018) over huishoudelijke warmtevoorziening zonder aardgas, en wat daar voor een wijk voor nodig is tegen 2050
Een korte voorstelling door Jef Van Eyck van de plannen en doelstellingen van deze hernieuwbare energiecoöperatie. Hij praatte ook over het gerealiseerde windturbineparkproject en de geplande zonne-energieprojecten.
Over de studie voor een Hoogstraats cultuurhuis Avansa Kempen
Daan Aerts verhaalt over de stappen die in Hoogstraten gezet werden om een onderbouwd advies te verkrijgen over de ontwikkeling van een gemeenschapscentrum.
De wereld verandert zienderogen. We zien meer en meer mensen lokaal bezig om meer greep te krijgen. Op hun leven, op hun voeding, op hun aankoopgedrag, op het samenleven. Dat doen ze door samen dingen te lenen, ruilen, delen, huren.
Ook in de Kempen zijn er zo veel plaatselijke initiatieven: samentuinen, repair cafés, voedselteams, buren die auto’s delen, cohousing, …
Dat heet transitie: het draait niet langer alleen om ‘hebben’, maar meer om ‘delen’.
Van 1 april tot 30 juni 2017 lieten we de Kempen kennis maken met die duurzame burgerinitiatieven.
Nieuws bij de vleet over o.a. het nieuwe stilteproject Atlas Stille Kempen, de bloeiende werking van Natuurpunt/CVN rond zorgtuinen en een inspiratiedag in voorjaar ’18 van Welzijnszorg Kempen over Kwaliteitsvolle aandacht in de zorg.
Blijkbaar delen we in de Kempen al heel lang heel veel. In de Middeleeuwen was de grote meerderheid van de gronden gemeenschappelijk bezit. Welke principes lagen aan de basis van dat collectieve model? En welke lessen kunnen we eruit trekken voor de samenleving vandaag en morgen?
Het Buurtbudget is een som geld voor een wijk of een buurt.
Twee Kempense buurten in Arendonk en Balen gebruikten dit geld om de samenhang en de leefbaarheid van hun buurt te verbeteren, in samenspraak met het lokaal bestuur.
Tot wat is een buurt in staat als je ze autonomie geeft? Wat als burgers en beleid gedeelde verantwoordelijkheid krijgen? We deelden onze ervaringen met buurtbudgetten tijdens een studievoormiddag op 21 januari 2020.
Michaël Opgenhaffen over online polarisatieAvansa Kempen
Op maandagavond 16 december 2019 hielden we in Kasterlee met Vormingplus Kempen voor de achtste maal een Kempens netwerkevenement, ditmaal rond het thema polarisatie.
Christophe Busch sprak er, en ook Michaël Opgenhaffen, professor en directeur van het masterprogramma journalistiek aan KU Leuven en onderzoeker aan het Instituut voor Mediastudies. Die had het over online polarisatie: de rol van sociale mediaplatformen, nieuwsmedia, politici en gebruikers.
sprak in oktober 2019 voor de Kempsense Cultuurwerkers. "De manier waarop mensen deelnemen aan de samenleving is zo hard veranderd. Veel mensen verenigen zich niet meer permanent. Die jongeren van onder de vijftig (knipoogt) vullen hun vrije tijd heel anders in dan wie geboren werd vóór de zapcultuur – de gemiddelde deelnemer van de cultuurraad dus eigenlijk.”
Op 9 mei 2019 was er de dertiende editie van de TransLab Kampus: dé Kempense bijeenkomst voor iedereen die met transitie en duurzaamheid bezig is.
Die draaide rond duurzame voeding.
Jef Van Eyck had het over het mondiale voedselprobleem (uitdagingen, problemen, oplossingen). TransLab K en Voedselteams stelden er ook de Duurzame Menukaart voor: een brochure met 10 tips om op het werk duurzame voedingskeuzes te maken.
Wouter Cyx van Kelvin Solutions op Translab Kampus (Turnhout, juni 2018) over huishoudelijke warmtevoorziening zonder aardgas, en wat daar voor een wijk voor nodig is tegen 2050
Een korte voorstelling door Jef Van Eyck van de plannen en doelstellingen van deze hernieuwbare energiecoöperatie. Hij praatte ook over het gerealiseerde windturbineparkproject en de geplande zonne-energieprojecten.
Over de studie voor een Hoogstraats cultuurhuis Avansa Kempen
Daan Aerts verhaalt over de stappen die in Hoogstraten gezet werden om een onderbouwd advies te verkrijgen over de ontwikkeling van een gemeenschapscentrum.
De wereld verandert zienderogen. We zien meer en meer mensen lokaal bezig om meer greep te krijgen. Op hun leven, op hun voeding, op hun aankoopgedrag, op het samenleven. Dat doen ze door samen dingen te lenen, ruilen, delen, huren.
Ook in de Kempen zijn er zo veel plaatselijke initiatieven: samentuinen, repair cafés, voedselteams, buren die auto’s delen, cohousing, …
Dat heet transitie: het draait niet langer alleen om ‘hebben’, maar meer om ‘delen’.
Van 1 april tot 30 juni 2017 lieten we de Kempen kennis maken met die duurzame burgerinitiatieven.
Nieuws bij de vleet over o.a. het nieuwe stilteproject Atlas Stille Kempen, de bloeiende werking van Natuurpunt/CVN rond zorgtuinen en een inspiratiedag in voorjaar ’18 van Welzijnszorg Kempen over Kwaliteitsvolle aandacht in de zorg.
8. de Merode: innoverend en gastvrij platteland
de Merode: platteland met
klasse
e Merode: zelfbewust platteland
9. PIJLER 1: ‘de Merode plattelandsregio
met klasse’
“We koesteren de kwaliteiten van onze regio”
alle hefboomprojecten en acties die zich in de eerste plaats
richten op het behoud, de bescherming en de verdere
ontwikkeling van de in de streek voorkomende natuur-,
landschaps- en erfgoedwaarden.
het geheel van die waarden = kip met gouden eieren
basis voor de beoogde streekontwikkeling
10. Stilte en rust in de Merode
Voldoende rust en stilte in het gebied waarborgen door bijvoorbeeld
stiltegebieden af te bakenen (goedkeuring integraal plan: maart 2007)
In Gerhagen is de afbakening van een stiltegebied al aan de gang. Initiatieven
die de kwaliteit van dit stiltegebied behouden of verbeteren, worden
aangemoedigd. Stiltewandelingen zoals die nu al bestaan onder leiding van
stiltegidsen, kunnen voor een grotere sensibilisatie zorgen.
Ook kan worden bekeken of het niet nuttig is om het stiltegebied in Gerhagen
uit te breiden over de provinciegrenzen heen. Eventueel kan ook de afbakening
van nieuwe stiltegebieden worden overwogen.
Herwaarderen religieus erfgoed:
Eén van de uitzonderlijke troeven van het gebied is de aanwezigheid van de
abdijen van Averbode en Tongerlo en de pelgrimsplaats Scherpenheuvel. De
uitzonderlijke aanwezigheid van drie vitale religieuze sites op zo'n korte afstand
van elkaar heeft niet alleen een grote uitstraling naar mensen met verschillende
levensbeschouwingen/ religies, maar ook naar recreanten in het algemeen. Dat
gegeven moeten we profileren vanuit een heel eigen en toekomstgerichte
opdracht in deze tijd. Bovendien is het belangrijk dat we rond die plaatsen de
gewenste sfeer creëren: een sfeer waarbij bezoekers in het gebied de rust
vinden die de ze nodig hebben.
10
11. Economisch belang
Nederlands onderzoek wees uit dat onder meer stilte –
afwezigheid van drukte erg belangrijk zijn voor wandelaars in
het landelijke gebied :
11
0
5
10
15
20
25
Juist aan die als belangrijk beoordeelde parameters wordt
hard gewerkt
16. Tewerkstelling in toeristisch-recreatieve sector: 52-104 jobs
Functieverandering van gronden: 2.934 € verlies (jaarlijks)
Tijdelijke effecten o.b.v. investering: 53 arbeidsjaren
Indirecte effecten: 7-13 jobs en 68 arbeidsjaren
Geschatte economische meerwaarde
inrichting Averbode Bos & Heide
17.
18. PIJLER 2: ‘de Merode als innoverend
en gastvrij platteland’
“we ontwikkelen onze streek, steunende op haar
specifieke kwaliteiten”
pijler één plaatst de specifieke kernkwaliteiten van de
regio centraal. In pijler twee worden de horizontale
verbanden afgelijnd die vanuit deze kernkwaliteiten
kunnen gelegd worden met een aantal economische
activiteiten:
Landbouw;
plattelandsrecreatie en –toerisme;
opzetten proces branding;
nieuwe economische dragers.
Collabor8
19. COLLABOR8 = samenwerken voor economische
ontwikkeling op basis van streekidentiteit
EU-project Interreg IV B NWE
1/10/2008 – 31/3/2012 (3,5 jaar)
9 partners:
Lead partner: South Kerry Development Partnership Ltd. (IE) met
ondersteuning van ERA21
VLM, Plattelandsproject de Merode (BE)
Toerisme Oost-Vlaanderen vzw, Meetjesland (BE)
Dienst Landelijk Gebied, onderdeel Nationaal projectbureau Nieuwe
Hollandsche Waterlinie (NL)
Stichting Veemarktkwartier, Tilburg (NL)
Westcountry Rivers Trust (UK)
South Downs Joint Committee (UK)
Brecon Beacons National Park Authority (UK)
Merthyr Tydfil County Borough Council (UK)
20. Opzet
Ontwikkelen van een netwerk van ondernemers uit de
landbouw-, toeristisch recreatieve en erfgoedsector
Het op de kaart zetten van dit netwerk onder de merknaam de
Merode
Merknaam waarvan de unique selling proposition gevormd
wordt door de kwaliteiten in natuur, landschap, erfgoed, rust en
stilte
Ondernemersnetwerk werkt gezamenlijk nieuwe product markt
combinaties uit:
Bvb trektocht te paard in combinatie met lunch in restaurant en
overnachting in B&B
Familiale trektocht doorheen gebied per ezel gecombineerd met verblijf op
hoeve en bezoek aan museum heemkundige kring
Uitwerking menu’s gebruik makend van streekproducten;
…
21. 21
Realisaties
Collabor8 partner meetings:
Deelname ondernemers de Merode in Wales (februari 2009)
en in het Meetjesland (oktober 2009)
Bezoek van ondernemers uit buurlanden bij ondernemers in
de Merode (oktober 2009)
Deelname aan meeting in oktober 2010
Ondernemersbrochure (december 2009)
Folderrekken en folders per ondernemer (december 2009)
Deelname aan de Kasteelfeesten te Meerlaer (mei 2010)
Ondernemersbrochure (update juni 2010)
Deelname aan PROMINANT 2010: lancering de Merode box
26 september de Merodehappening met lancering toeristische
wandelkaart (eerste oplage)
Deelname aan Countryside beurs einde oktober – begin
november met lancering algemene, wervende de
Merodebrochure
22. 22
Nog geplande acties
Bundeling cultuurhistorie van de regio
Folders per ondernemer update december 2010
Communicatieplan en mobiel paviljoen zomer
2011
Ontwikkeling digitale info-systemen
De Merode symposium in 2011
Publicatie definitieve wandelkaart
Ontwikkeling toeristische kaart
Ontwikkeling mogelijkheden visitor pay
backsystemen