Michabhoomi Clarification Pattayam Kമിച്ചഭൂമി പതിവ്, പതിവ് കാലാവധിക്ക് മുൻപുള്ള കൈമാറ്റം, പട്ടയം നഷ്ടപെടൽ, പർച്ചേസ് പ്രൈസ് അടക്കാത്തവരുടെ പ്രശ്നം, മിച്ച ഭൂമിയിലെ അന്യകൈവശക്കാർ , മിച്ച ഭൂമിയിലെ കരം അടവ് James Joseph Adhikarathil

1. ഭരണഭാഷ- മാ ഭാഷ
എൽ.ബി. എ1/2400/2022. ലാൻഡ് േബാർഡ് ഓഫീസ്
തി വന രം - 695033
േഫാൺ നം.0471 2322841, 2328149
ഇെമയിൽ:slbtvpm@gmail.com
തീയതി. 25-10-2023
സർ ലർ
വിഷയം :- 1963 െല േകരള പരി രണ നിയമ കാരം സർ ാരിൽ നി ി മാ ിയ
മി മി- വിതരണം െച തി ളള മാർഗനിർേ ശ ൾ റ വി
ചന :- ഉ വി ത്.
1963- െല േകരള പരി രണ നിയമ കാരം സർ ാരിൽ നി ി മാ ിയ മി മി ,
അർഹരായ വർ ് പതി ് െകാ തി ം ഏെ മി മി അന ാധീനെ ടാെത
സംര ി തി ളള നടപടികൾ ശ മാ ാ മാർഗനിർേ ശ ൾ റെ വിേ ത്
അനിവാര മാെണ ് കാ . േകരള പരി രണ നിയമം 96- ◌ാ◌ം വ ് കാരം മി മി പതി ്
നൽ േ ാൾ ത ാറാ ഓഫർ ഓഫ് അൈസൻെമൻെ◌റ് , ഡീഡ് ഓഫ് അൈസൻെമൻെ◌റ് ,
പ യം എ ിവ ക ികള◌ിൽ നി ം ന െ സാഹചര ിൽ അവ െട പകർ ിനായ◌ു◌ം യ
വില അട ാ ആ കൾ പി ീട് അത് അട ് പ യം വാ തിന◌ാ ം റവന ഓഫീ കെള
സമീപി ാ ് . കാല ഴ ം െകാ ് ഓഫീ കളിെല പ യ ഫയ കൾ ന െ സാഹചര ിൽ
പകർ ് അ വദി ാൻ എ ് നടപടികളാണ് സ ീകരിേ െത ് ീകരണം ജി കളിൽ നി ്
ആവശ െ ് . ടാെത മി മിയായി പതി ് കി ിയ മി 12 വർഷേ ് അന വ രി ാൻ
പാടി ാെയ ിരിെ , ജീവിത സാഹചര ൾ നിമി ം കാലാവധി ് ൻപ് ൈകമാ ം നട ിയ
േക കളിൽ എ ് ടർനടപടിയാണ് സ ീകരിേ െത ം ീകരണം നൽേക ത്
അനിവാര മാെണ ് കാ . േമൽ പറ സാഹചര ളിൽ ജന ൾ അ ഭവി
ി കൾ പരിഹരി ാൻ വെട പറ മാർ നിർേ ശ ൾ റെ വി .
1. മി മിഏെ തിൻെ◌റ വിവരം വിേ ജി ം താ ി ം ഉ 15-◌ാ◌ം ന ർ രജി റിൽ
േരഖെ താണ്. ടാെത ഈ വിവരം, െറലിസ് േസാ ് െവയറിൽ േരഖെ േ ം
മി മിയിൽ ൈകേ ം ഉ ാകാെത സംര ി ക ം േവണം. സം ാനെ മി മി െട
െപാ വായ േമൽേനാ ം ജി ാ കള ർ ായിരി ം. മി മി അന ാധീനെ ് േപാകാെത
സംര ി ാ മതല തഹസിൽ ദാർ ാ ത്.
2. മി മിയായി ഏെ മി, ഏെത ി ം െപാ കാര ിനായി ആവശ െ ിൽ
അതിനായി റിസർ ് െച ാ താണ്.(വ ് 96 IA). പതിവിന് േയാഗ മ ാ മിക ം
ഇ കാരം റിസർ ് െച ് നീ ിവേ താണ്. ഇ കാരം റിസർ ് െച ാ ളള അധികാരം
ലാൻഡ് േബാർഡിന് ആയതിനാൽ അതിനാ ളള പാർശ ജി ാ കള ർമാർ ലാൻഡ്
േബാർഡിന് സമർ ിേ താണ്.
I/156338/2023

2. 3. െപാ ആവശ ിനായി റിസർ ് െച മി മികൾ പി ീട് വ ികൾ ് പതി ്
െകാ േ തായ സാഹചര ായാൽ അ ം മി ഡീറീസർ ് െചേ താണ്.
ഇതിനാ ളള പാർശ ം ലാൻഡ് േബാർഡിന് സമർ ിേ താണ്.
4. 1963-െല േകരള പരി രണ നിയമ കാര ം 1970-െല േകരള പരി രണ സീലിംഗ് ച ൾ
കാര മാണ് മി മി പതി ് നൽകാ നടപടികൾ സ ീകരിേ ത്. ജി ാ കള റാണ്
മി മി പതിവ് നടപടികൾ സ ീകരിേ ത്.
5. പതി ് നൽകാ ളള മികൾ, സർെ െച ് േ ാ കളായി തിരിേ ം സർെ െ ്
ത ാറാേ മാണ്. എ ാ േ ാ കളിേല ം ഗതാഗത െസൗകര ം ഉറ ാേ ം ആയത്
െ ിൽ േരഖെ േ മാണ്.
6. േകരള പരി രണ സീലിങ് ച ളിെല 25 തൽ 33 വെര ച ളിൽ മി മി പതിവ്
നടപടികെള ി തിപാദി . സീലിങ് ച ളിെല േഫാറം 16- ലാണ് മി മി പതിവിന്
അേപ ണി ് െകാ േനാ ീസ് സി ീകരിേ ത്. വിേ ജ്, താ ്, തേ ശസ യം
ഭരണ ാപന ൾ എ ിവിട ളിെല േനാ ീസ് േബാർ കളിൽ ആയത് പതിേ താണ്
ആവശ മാെണ ിൽ മലയാള ദിന ളി ം േനാ ീസ് സി ീകരി ാ താണ്. 17-◌ാ◌ം
ന ർ േഫാറ ിലാണ് ക ികൾ അേപ സമർ ിേ ത്. അേപ യിൽ േകാർ ് ഫീ
ാ ് പതിേ തി .
7. പതി ് നൽേക മിയിൽ ൈകവശ ാർ ഉെ ിൽ, അവർ ത മിയിൽ valuable
improvements വ ിയി െ ിൽ അർഹത പരിേശാധി ് അവർ ് തെ ത മി
പതി ് നൽകാ താണ്.ഇ രം സാഹചര ിൽ, മി മിയിെല ൈകവശ ാർ
ഓേരാ ം ൈകവശം വ ിരി മി െട വിവര ൾ, സർേ െ ് എ ിവ
തഹസിൽദാർ ത ാറാ ി ജി ാ കള ർ ് സമർ ി ണം. പതിവ് നടപടികൾ
സ ീകരി േ ാൾ ൈകവശ മി അവർ ് തെ പതി ് നൽേക താണ്.
8. േഫാറം 16- ൽ മി മി പതിവി അേപ കൾ ലഭി ് കഴി ാൽ 96-◌ാ◌ം വ ിേല ം
30-◌ാ◌ം ച ിേല ം വ വ കൾ ് വിേധയമായി അേപ ക െട അർഹത െട
അടി ാന ിൽ ൻഗണനാ മം നി യി ണം. ഒ താ ിൽ പതിവിന് ത ാറാ ിയ ം
ൈകവശ ാരി ാ മായ മി െട 87.5 ശതമാനം രഹിതരായ കർഷക
െതാഴിലാളികൾ ം 12.5 ശതമാനം െച കിട ൈകവശ ാർ ം യാെതാ മി ം
വീെ ാനി ാ ജ ിമാർ ം പതി ് െകാ േ താണ്. ഈ 87.5 ശതമാന ിൻെ◌റ 50
ശതമാനം മി, പ ികജാതി പ ിക വർ ിൽെ അേപ കർ ് പതി ് നൽകണം.
9. അേപ കരിൽ നി ് നിയമാ തം അർഹത ളളവ െട ലി ് ത ാറാ ണം. സീലിങ്
ച ളിെല 30-◌ാ◌ം ച ിെല വ വ കൾ കാരം അർഹതാ ലി ് ത ാറാേ താണ്.
പതി ് നൽേക മിയിൽ ൈകവശ ടികിട കാർ ഉെ ിൽ അവർ ാണ് ഒ ാമെ
I/156338/2023

3. ൻഗണന നൽേക ത്. സർ ാർ മിയിൽ നി ് റ ാ െ വർ, സർ ാർ മിയിൽ
നി ് കാർഷിക െതാഴിൽ ന െ വർ, ട ിയവർ ് അ പരിഗണന നൽകണം. മി മി
ിതി െച വിേ ജിെല താമസ ാർ, അ വിേ ജിെല താമസ ാർ, ആ താ ിെല
താമസ ാർ ട ിയവർ ് യഥാ മം ടർ ളള ൻഗണന നൽകണം.
10. ഒ വ ി ് ഒ ഏ ർ വെര മി മാ െമ പതി ് നൽകാൻ പാ ള . ൈകവശ ിൽ
മി ളള ആളിെന ം ണേഭാ ാവായി െതെരെ ാം. എ ാൽ ൈകവശ ളള മി ം
പതി ് നൽ മി ം ടി ആെക ഒ ഏ ർ വെരേയ ആകാ . എ ി ാ ം
അേപ കരിൽ രഹിതർ ഉെ ിൽ അവർ ായിരി ണം ൻഗണന നൽേക ത്.
11. പതി ് നൽേക വ െട ലി ് ത ാറാ ി കഴി ാൽ 18-◌ാ◌ം ന ർ േഫാറ ിൽ
അൈസനി ് ജി ാ കള ർ ഓഫർ ഓഫ് അൈസൻെമ ് നൽേക താണ്. വിവാഹിതരായ
ആളാെണ ിൽ ഭാര െട ം ഭർ ാവിെ ം േപരിലാണ് ഓഫർ നൽേക ത്.
12. ഓഫർ ഓഫ് അൈസൻെമ ് കി ി ഴി ാൽ ക ികൾ പർേ സ് ൈ സ് അടേ താണ്.
േകരള പരി രണ നിയമ ിെല 4-◌ാ◌ം പ ികയിൽ തിപാദി കയാണ് പർേ സ്
ൈ സ് ആയി നി യിേ ത്. ഈ ക െമാ മാേയാ ഗ േളേയാ അട ാ താണ്.
ആദ ഗ അട േ ാൾ മി പതി ് നൽകാ താണ്. ഗ ളായാണ് അട െത ിൽ
ബാ ി ളള ഗ ൾ ് 4.5% നിര ിൽ തിവർഷ പലിശ അടേ താണ്.
13. പർേ സ് ൈ സിൻെ◌റ ആദ ഗ അട കഴി ാൽ 19-◌ാ◌ം ന ർ േഫാറ ിൽ ജി ാ
കള ർ, ഡീഡ് ഓഫ് അൈസൻെമ ് ക ി ് നൽേക താണ്. ഇേതാെടാ ം പതി ് കി ിയ
മി ക ി ് അതി കൾ കാണി ് ജി ാ കള ർ ഏൽ ി ് നൽേക താണ്(ച ം 31(8) േഫാറം
19-െല ഡീഡ് ലഭി ക ികൾ ് േഫാറം 20-ൽ പ യം നൽേക താണ്. പ യം നൽേക ത്
താ ് തഹസിൽദാർ ആണ്. ടാെത, പ യ ിന തമായി റവന റി ാർ കളിൽ മാ ം
വ േ ം സർെ ഡിമാർേ ഷൻ െ ് ാബല ിൽ വ േ ം
തഹസിൽദാ െട മതലയാണ് (ച ം31(9). പ യം നൽകിയതിൻെ◌റ വിവര ൾ 21-◌ാ◌ം
ന ർ രജി റിൽ േരഖെ േ മാണ്.റിസർ ് െച മി െട വിവര ം ഈ
രജി റിൽ േരഖെ േ താണ്.(ച ം 33)
14. പതി ് കി ിയ മി heritable ആണ് എ ാൽ alienable അ . 11.03.2009 തീയതി വെര പതി ്
നൽകിയ മി 12 വർഷേ ് alienate െച ാൻ പാടി . 11.03.2009-ന് േശഷം പതി ് നൽകിയ
മികൾ 20 വർഷേ ് alienate െച ാൻ പാടി എ ് ച ം 29-ൽ വ വ െച ിരി .
എ ാൽ, പതി ് കി ിയ മി ധനകാര ാപന ളിൽ പണയം വ ാൻ നിയമപരമായി
തട മി ാ താണ്.(ച ം 29 (2))
15. ഏെത ി ം വ ികൾ ് േമൽ പറ കാലയളവിനക ് മി alienate െചേ
സാഹചര േമാ ആവശ േമാ ഉെ ിൽ ആയതിന് അ മതി നൽ വാൻ സർ ാരിന്
അധികാര ായിരി ം.(ച ം 29).
I/156338/2023

4. 16. മി പതി ് കി ിയ ആൾ പ ികജാതി പ ിക വർ വിഭാഗ ിൽെ ആളാെണ ിൽ േമൽ
പറ കാലയളവി ളളിൽ മി ൈകമാേറ സാഹചര ായാൽ അേത വിഭാഗ ിൽ
ആ കൾ ് മി alienate െച തിനായി ജി ാ കല െട അ മതിയാണ് വാേ ത്. (ച ം
29(4))
17. പതി ് കി ിയ മി 12 വർഷേ ് alienate െച ാൻ പാടി ാെയ ിരിെ ൻകാല ളിൽ ചില
വ ികൾ ഈ കാലാവധി ക ് മി നിയമാ തം രജിേ ഷൻ നട ി ൈകമാ ൾ
നട ിയി ്. അകാല ൈകമാ ം നട ിയതിനാൽ അവർ ് കരമടവ്, േപാ വരവ്,
സർ ിഫി കൾ നൽകൽ ട ിയ വിനിേയാഗ അവകാശ ൾ റവന ഓഫീ കളിൽ
വില തായി പരാതി ഉയ . ഇ ര ിൽ ആയിര ണ ിന് ആ കൾ ി ്
അ ഭവി .
18. മി മി പതി ് കി ിയവർ, േമൽ പറ കാലാവധി ിൽ മി alienate െച ാ legal
consequence െന റി ് നിയമ ിൽ തിപാദി ി ്. അകാല ൈകമാ ം നട ിയാൽ,
അ രം രജിേ ഷേനാ ആധാരേമാ അസാ വാ ം എ ് നിയമ ിൽ വ വ െച ി ി .
ൈകമാ ം െച ് കി ിയ ആളിൻെ◌റ കരമടവ്, േപാ വരവ്, സർ ിഫി കൾ നൽകൽ
ട ിയ റവന അവകാശ ൾ വില ാൻ നിയമ ിൽ വ വ യി .ൈകമാ ം നട ിയ
വ ി ് പി ീട് ഗവൺെമൻെ◌റ് മിേയാ മി മിേയാ പതി ് കി തി േയാഗ ത
ഉ ായിരി ി എ താണ് പതിവ് മി അകാല ൈകമാ ം നട ിയാ legal consequence.
ആയതിനാൽ 11.03.2009 ന് ൻപ് മി മി പതി ് കി ിയവർ നട ിയ അകാല ൈകമാ ൾ
സാ കരിേ നിയമപരമായ ആവശ മി . അ രം േക കളിൽ 12 വർഷം കഴി റ ്
ഇേ ാഴെ ൈകവശ ാരന് ർ മായ വിനിേയാഗ അവകാശം ലഭി താണ്. അവർ ്
കരമടവ്, േപാ വരവ് സർ ിഫി കൾ നൽകാൻ ട ിയ വിനിേയാഗ അവകാശ ൾ
വില ാേനാ തടയാേനാ പാടി .
19. മി മി പതി ് കി ിയ ആൾ ് ഈ മി മ ൾേ ാ അന രാവകാശികൾേ ാ ൈകമാ ം
െച ാ ം അവരിൽ നി ം നി തി സ ീകരി ാ ം ഉേദ ാഗ ർ വി ഖത കാണി തായി
യിൽ െ ി ്. ായാധി ക തിനാ ം മ െട ആ ിതനാ യതിനാ ം
അൈസനി ് സർ ാരി ൻെ◌റ വീട് നിർ ാണ പ തികൾ, ബാ ് േലാൺ എ ിവ
ലഭി ാതിരി ക ം െച . ഈ സാഹചര ിൽ മി മി പതി ് കി ിയ ആൾ ് ഈ മി
മ ൾേ ാ അന രാവകാശി കൾേ ാ ൈകമാ ം െച ാ താെണ ം ആയത് heritable
എ തിൻെ◌റ പരിധിയിൽ ഉൾെ െവ ം 03-10-2023 തീയതിയിെല റവന എൻ1/152/2023
ക ് കാരം സർ ാർ ീകരണം നൽകിയി ്. ആയതി നാൽ മ ൾേ ാ
അന രാവകാശി കൾേ ാ നട അ രം ൈകമാ ൾ സാ വാണ്.
20. മി പതി ് കി ക ം ൈകവശം വ ് അ ഭവി ക ം െച ചില വ ികൾ ് ഓഫർ
ഓഫ് അൈസൻെമ ്/ ഡീഡ് ഓഫ് അൈസൻെമ ് ലഭി ി െ ി ം പ യം ലഭി ി ി .
ഇ രം സാഹചര ളിൽ ആർ ാ േണാ പ യം അ വദി ത് അയാ െട േപരിൽ പ യം
എ തി ത ാറാേ ം പകർ ് അേപ കന് നൽകാ മാണ്.എ ാൽ പതിവ് ലഭി
I/156338/2023

5. ആേളാ നിയമാ ത അന രാവകാശി കേളാ തെ ഇേ ാ ം പതിവ് മി ൈകവശം
വ ിരി ക ം അവർ ് മ ് ആധാര ൾ ഇ ാതിരി ക ം െച ാൽ പ യം അ വദി
ആളിൻെ◌റേപരിൽ പ യം എ ക ം ഇേ ാഴെ ൈകവശ ാരന് ഒറിജിനൽ പ യം
നൽേക മാണ്.
21. പർേ സ് ൈ സ് അട ാ ത് കാരണം പ യം ലഭി ാ ം എ ാൽ അൈസനിേയാ
അയാ െട നിയമാ ത അവകാശികേളാ വില വാ ിയ ആ കേളാ ആണ് ഈ മി
ൈകവശം വ ിരി െത ിൽ, വീ മാ ാ ി ഈ ക ം 4.5 ശതമാനം പലിശ ം അടവാ ി
പ യം അ വദിേ താണ്. പതിവ് നടപടികൾ സ ീകരി ാ അധികാരം ജി ാ കള ർ ്
ആയത് െകാ ് തെ േമൽപറ വീ ം മാ ാ ാൻ ജി ാ കള ർ ് അധികാര ായിരി
താണ്.
22. പ യം ന െ േപായ സാഹചര ിൽ പ യഫയൽ ലഭ മാെണ ിൽ ആ വിവര ൾ
ഉപേയാഗി ം ഫയൽ ലഭ മെ ിൽ ലഭ മായ മ ് വിവര ൾ ഉപേയാഗി ം പ യം ന ി ്
നൽകാ താണ്. ന ി സാഹചര ൾ തിപാദി ് ഒ നടപടി മം
റെ വിേ താണ്. അ കാരം നിർ ഹി േ ാൾ ആ െട േപരിലാേണാ പ യം
അ വദി ത് അവ െട േപരിൽ തെ പ യം ന ി ണം. ഇേ ാഴെ ൈകവശ ാരന്
മ ് ആധാര ൾ ഉെ ിൽ പ യ ിൻെ◌റ പകർ ് അ വദി ാൽ മതിയാ താണ്.
എ ാൽ പതിവ് ലഭി ആേളാ നിയമാ ത അന രാവകാശികേളാ പതിവ് മി ൈകവശം
വ ിരി ക ം അവർ ് മ ് ആധാര ൾ ഇ ാതിരി ക ം െച ാൽ പ യം അ വദി
ആളിൻെ◌റേപരിൽ പ യം എ ക ം ഒറിജിനൽ പ യം ഇേ ാഴെ ൈകവശ ാരന്
നൽേക മാണ്.
23. മി മി പതി ് കി ിയ ആ കൾ മി, ൈകവശ ിൽ വ ാെത ഉേപ ി ് േപായ
സാഹചര ിൽ , പതി ് നൽകിയ വ ി ് നിയമാ സരണം േനാ ീസ് നൽക◌ി
അേ ഹ ിനെ◌ (മരണെ േപായ◌ി െ ിൽ നിയമാ ത അവകാശികെള) േനരിൽ േക
േശഷം പതിവ് നടപടി ജി ാ കള ർ റ ് െചേ ം ആ മി ് തായി പതിവ് നടപടി
സ ീകരിേ മാണ്.പതിവ് ലഭി വ ിെയ കെ ാൻ കഴി ിെ ിൽ പ ിക് േനാ ീസ്
സി ീകരി ാൽ മതിയാ താണ്. അ രം മി മ ് വ ികൾ അനധി തമായി
ൈകവശെ ി അ ഭവി ് വരികയാെണ ിൽ അവർ ് തെ അർഹത പരിേശാധി ്
പതി ് നൽകാ മാണ്.
24. മി മി പ യം അ വദി വ ിക െട േ ാ കൾ പര രം മാറി േപായി താ ം മാറി
ൈകവശ ിൽ വ ിരി േ ാ ിൽ വീട് വ ം improvements വ ി ം നിരവധി
വർഷ ളായി അ ഭവി ് വ സാഹചര ൾ ഉ ്. സാഹചര ൾ തിപാദി ് ജി ാ
കള ർ ഒ തി ൽ നടപടി മം റെ വി ◌് ഇ രം ൾ പരിഹരി ◌ാ താണ്.
25. പ യം ലഭി മി, ഭാഗികമായി ൈകവശം വ ക ം ഭാഗികമായി ഉേപ ി ക ം െച
സാഹചര ിൽ ഉേപ ി െ മി മ ് വ ികൾ യാെതാ േരഖ മി ാെത നിരവധി
I/156338/2023

6. വർഷ ളായി ൈകവശം വ ് അ ഭവി ക ം െച ാൽ, പ യക ികൾ ഉേപ ി അ ം
മി െട പതിവ് റ ് െച ് നടപടി മം റ ി ാ ം നഃപതിവ് നടേ
മാണ്. പ യം ലഭി ക ികൾ ് പറയാ ത് പറയാൻ അവസരം നൽേക താണ്.
Arjun Pandian IAS
SECRETARY (LB)
െസ റി
ഇത് ക ർ ജനേറ ് െച മാണമാകയാൽ മാന ൽ ഒ ് ആവശ മി . ഈ ക ിെ ആധികാരികത
പരിേശാധി തിന് https :/ eoffice .kerala .gov .in എ െവ ൈസ ് പരിേശാധി ാ താണ്.
I/156338/2023