1. PREZERWATYWA (bez recepty)
Jedna z najstarszych, barierowych metod dostępna jest
w wersji dla mężczyzn oraz dla kobiet.
Jeżeli prezerwatywy dla mężczyzn są właściwie
stosowane, wykazują 98% skuteczność - według
wskaźnika Pearla wartość 2, co oznacza 20 ciąż w ciągu
roku na 1000 kobiet. Z kolei prezerwatywy dla kobiet
wykazują niższą, bo 95% skuteczność (wartość
wskaźnika Pearla 5, czyli 50 ciąż na 1000 kobiet na rok).
Prezerwatywa dla mężczyzny
To cienka osłonka z lateksu lub poliuretanu, którą nakłada się
(rozwija) na penisa w stanie wzwodu przed odbyciem
stosunku płciowego, aby zapobiec przedostaniu się
plemników do pochwy kobiety.
Taka prezerwatywa jest z jednej strony zamknięta, a u szczytu
na ogół zakończona niewielkim balonikiem, w którym zbiera się nasienie po wytrysku.
Wówczas mężczyzna powinien przytrzymać prezerwatywę na prąciu, aby zapobiec
wydostaniu się z niej plemników podczas wycofywania się z pochwy.

2. Prezerwatywa dla kobiet
To pochewka zakończona dwoma giętkimi pierścieniami
wykonanymi z gumy poliuretanowej, z których jeden jest
zamknięty i służy do umieszczenia prezerwatywy w pochwie, a
drugi pozostaje na zewnątrz, zakrywając częściowo srom. W czasie
stosunku stanowi barierę pomiędzy penisem a pochwą oraz szyjką macicy oraz chroni
zewnętrzne części narządów płciowych kobiety. Dzięki temu, zmniejsza ryzyko zakażenia
patogenami przenoszonymi przez bezpośredni kontakt ze skórą (np. wirusem opryszczki czy
krętka bladego, który wywołuje kiłę). Prezerwatywę nakładamy bezpośrednio przed
stosunkiem, wyściela ona luźno pochwę, nie trzeba jej wyjmować od razu po ejakulacji.
Niestety, mimo iż z założenia ma być dostępna dla każdego i bez recepty, trudno ją dostać,
gdyż jest w niewielu aptekach. Nie da się ukryć, że bardziej popularne są klasyczne
prezerwatywy - przeznaczone dla mężczyzn.
W porównaniu z nowoczesnymi metodami hormonalnymi prezerwatywy są mniej skuteczne
pod względem zapobiegania ciąży, jednak stanowią jedyną metodę chroniącą przed
chorobami przenoszonymi drogą płciową, w tym przed wirusowym zapaleniem wątroby typu
B, zakażeniem wirusem HIV, chlamydii, HPV (wirusowi, który jest również groźny dla
mężczyzn, a u kobiet wywołuje raka szyjki macicy), wirusowi opryszczki. Dlatego też wiele
par stosuje prezerwatywę równolegle do innych form antykoncepcji, np. tabletek.
Zdania są podzielone
Część mężczyzn uważa, że prezerwatywy psują spontaniczność współżycia i w związku z tym
są mało podniecającym elementem sztuki kochania. Jednocześnie stosowanie prezerwatywy
może być odbierane jako dowód troski i dbałości o
partnera.
Chociaż prezerwatywy są bardzo wytrzymałe, mogą
czasem pęknąć. Istnieje również prawdopodobieństwo,
że zsuną się trakcie stosunku lub ulegną osłabieniu pod
wpływem substancji oleistych, takich jak krem do
opalania czy bezwodne środki nawilżające, na przykład wazelina. Jeżeli do tego dojdzie
podczas współżycia płciowego bez stosowania innej skutecznej metody, należy rozważyć
zastosowanie awaryjnej metody antykoncepcyjnej.

3. Podsumowanie:
Zalety:
- łatwa dostępność bez recepty
- możność natychmiastowego zastosowania
- zabezpieczenie przez zakażeniami przenoszonymi drogą płciową
Wady:
- skuteczność uzależniona od dokładnego przestrzegania instrukcji użycia
- obniżenie doznań seksualnych
- możliwość uczulenia na lateks
- kapturek (prezerwatywa dla kobiet) może w czasie stosunku ulec przesunięciu.
PLASTER ANTYKONCEPCYJNY ( tylko na receptę)
Zasada działania tabletki dwuskładnikowej została wykorzystana do stworzenia nowej drogi
podania hormonów – przez skórę.
Plastry antykoncepcyjne przykleja się na skórę brzucha,
uda, pośladków lub zewnętrznej powierzchni ramienia
(należy pamiętać, by nie umieszczać go w pobliżu
piersi). Hormony - estrogen i progestagen - są uwalniane
stale przez okres siedmiu dni i przenikają przez skórę do
krwiobiegu. Plaster zmienia się co tydzień, zawsze w tym samym dniu. Po wykorzystaniu
trzech plastrów następuje siedmiodniowa przerwa, która wywołuje krwawienie z odstawienia.
Metoda ta działa poprzez zahamowanie jajeczkowania, czyli uwolnienia komórki jajowej z
jajnika. Wpływa również na zagęszczenie śluzu wokół szyjki macicy, przez co utrudnia
plemnikom przedostanie się do jamy tego narządu.
Jeżeli plaster jest stosowany prawidłowo, wykazuje 99,7% skuteczność, co oznacza, że w
ciągu roku w ciążę zajdzie trzy na tysiąc kobiet, które zdecydowały się na wybór tej metody
antykoncepcyjnej. W tym przypadku wskaźnik Pearla wynosi 0,3.

4. Plastry są nieprzezroczyste (beżowego koloru), w związku z tym są widoczne. Zakres
możliwych działań niepożądanych jest analogiczny jak w przypadku tabletki
dwuskładnikowej – mniejsze ryzyko zaburzeń żołądkowych a większe podrażnień skóry.
Podsumowanie:
Zalety plastra są takie same jak tabletki dwuskładnikowej, a dodatkowymi zaletami jest to,
że wymaga zmiany tylko raz na tydzień i zawiera mniejsze dawki hormonów, ponieważ
trafiają one bezpośrednio przez skórę do ogólnego krążenia krwi.
Wady to:
- możliwość podrażnienia skóry
- jest przeciwwskazany u kobiet z nadwagą i otyłością, bo jest u nich mniej skuteczny.
PIERŚCIEŃ DOPOCHWOWY ( tylko na receptę)
Pierścień zakłada się samodzielnie, głęboko do pochwy, gdzie pozostaje
przez 3 tygodnie uwalniając dwa rodzaje hormonów – estrogen i
progestagen. Hormony - estrogen i progestagen - są uwalniane stale
przez okres 21 dni i przenikają przez tkanki pochwy do krwiobiegu. Po
tym czasie pierścień wyjmuje się i następuje siedmiodniowa przerwa,
która wywołuje krwawienie z odstawienia.
Metoda ta działa poprzez zahamowanie jajeczkowania, czyli uwolnienia
komórki jajowej z jajnika. Wpływa również na zagęszczenie śluzu
wokół szyjki macicy, przez co utrudnia plemnikom przedostanie się do jamy tego narządu.
Tak, skuteczność pierścienia dopochwowego jest wysoka, wynosi 99,7%. Jeśli będzie
stosować się go prawidłowo, w ciągu roku w ciążę zajdą tylko 3 kobiety na tysiąc. Oznacza
to, że w grupie 1000 kobiet prawidłowo stosujących pierścień notuje się 3 ciąże na rok.
Możliwe działania niepożądane podczas stosowania pierścienia dopochwowego są zasadniczo
takie same jak w przypadku innych środków antykoncepcyjnych zawierających estrogen i
progestagen (jak tabletka dwuskładnikowa czy plaster). Specyficzne dla pierścienia mogą być
podrażnienie pochwy, dyskomfort lub upławy. Ponadto niektóre kobiety mogą czuć jego
obecność.

5. Podsumowanie:
Wady:
Niektóre kobiety, stosujące antykoncepcję hormonalną mogą tracić ochotę na współżycie
seksualne. Uwaga dotyczy wszystkich hormonalnych metod antykoncepcyjnych. Ale nie
trzeba jej odczytywać jako dotyczącą tylko Hormonalny pierścień dopochwowy.
Zalety:
Bardzo dobry, odwracalny efekt antykoncepcyjny. Po zaprzestaniu stosowania pierścienia
dopochwowego płodność powraca najczęściej już w następnym cyklu. Uważa się, że
bezpośrednio po zaprzestaniu stosowania pierścienia dopochwowego (tak jak przy
stosowaniu pigułek) prawdopodobieństwo zajścia w ciążę może być nawet wyższe niż
zwykle.
Zmniejszenie lub niewystępowanie objawów zespołu napięcia przedmiesiączkowego (u
kobiet, które przed tym cierpiały na tę dolegliwość).
Zmniejszenie dolegliwości związanych z krwawieniami miesiączkowymi oraz ryzyka
wystąpienia (u danej kobiety) niedokrwistości. Ta zaleta jest skutkiem zmniejszenie utraty
krwi podczas miesiączkowania.
Zmniejszenie częstości występowania zapaleń przydatków i ciąż pozamacicznych.
Łagodzenie dolegliwości związanych z endometriozą
Zmniejszenie częstości występowania raka trzonu macicy i raka jajnika.
Zmniejszenie ryzyka rozwoju mięśniaków macicy.
Zmniejszenie ryzyka rozwoju torbieli jajników.
Zmniejszenie ryzyka powstawania łagodnych zmian w piersiach (torbieli, włókniaków).
Stosowanie antykoncepcji hormonalnej ma znaczenie w profilaktyce osteoporozy.
Stosowanie pierścienia dopochwowego nie zakłóca przebiegu zbliżenia seksualnego.
Pierścień, w porównaniu z pigułkami, jest łatwiejszy w stosowaniu a przez to jego
skuteczność może być znacznie wyższa
Bez obawy o skuteczność mogą go stosować nawet pacjentki, które mają zaburzenia
czynności przewodu pokarmowego (np. skłonność do biegunek, zespół wrażliwego jelita
itp.).
DWA RODZAJE ZASTRZYKÓW ANTYKONCEPCYJNYCJ (tylko na receptę)
Zastrzyki to hormonalna metoda antykoncepcji, która polega na regularnym wstrzykiwaniu
leku do organizmu
Na świecie dostępne są dwa typy zastrzyków antykoncepcyjnych: zawierające zarówno
estrogen, jak i progestagen (podawane co
miesiąc, niedostępne w Polsce) oraz takie,
w skład których wchodzi jedynie
progesteron (stosowane co trzy miesiące).

6. Te ostatnie mogą być stosowane (podobnie jak minipigułki) przez kobiety karmiące bądź
nietolerujące estrogenu i są w Polsce dostępne.
Zastrzyk antykoncepcyjny podaje się domięśniowo w pośladek lub w ramię. Zaaplikowane w
ten sposób hormony są następnie powoli uwalniane do krwiobiegu. Mechanizm działania tych
leków polega na nie dopuszczeniu do jajeczkowania, a także na zagęszczeniu śluzu wokół
szyjki macicy, co utrudnia plemnikom przedostanie się do jamy tego narządu.
Zastrzyki trzymiesięczne wykazują 99,7% skuteczność, co oznacza, że w ciągu roku trzy na
tysiąc stosujących je kobiet zajdzie w ciążę. Dla tej metody wskaźnik Pearla pokazuje wynik
0,3.
U niektórych kobiet podczas stosowania tej metody miesiączki stają się nieregularne lub
całkowicie ustają. Czasem obserwuje się także zwiększenie masy ciała. Ponadto u niektórych
kobiet, które zdecydowały się na wybór zastrzyków antykoncepcyjnych występują bóle lub
zawroty głowy i trądzikowe zmiany skórne. Powrót regularnych miesiączek i płodności może
być opóźniony po zaprzestaniu przyjmowania zastrzyków.
Podsumowanie:
Zalety:
wysoka skuteczność antykoncepcyjna według indeksu Pearla: 0,2;
konieczność pamiętania o zażyciu antykoncepcji tylko raz na kwartał;
działanie antykoncepcyjne zaraz po podaniu zastrzyku;
zmniejszenie ryzyka rozwoju endometriozy;
zmniejszenie dolegliwości związanych z zespołem napięcia przedmiesiączkowego.
Wady:
większe ryzyko zakrzepów;
zwiększenie ryzyka rozwoju osteoporozy;
przeciągające się krwawienia miesiączkowe po podaniu zastrzyku;
tycie przy długotrwałym stosowaniu środka antykoncepcyjnego;
długotrwały efekt antykoncepcyjny – w ciążę można zajść średnio po dziesięciu
miesiącach od ostatniej iniekcji;
w niektórych przypadkach konieczność ginekologicznego wywoływania miesiączki.

7. TABLETKA JEDNOSKŁADNIKOWA („MINIPIGUŁKA”)- tylko na receptę
Stosowana przede wszystkim przez kobiety karmiące piersią oraz niemogące przyjmować
hormonu estrogennego.
Tabletka jednoskładnikowa („minipigułka”) zawiera tylko jeden rodzaj hormonu –
progestagen (odpowiednik naturalnego progesteronu). Jego stałe przyjmowanie (bez przerw
pomiędzy opakowaniami) prowadzi do zahamowania
owulacji oraz zagęszczenia śluzu szyjkowego.
Warto ponownie podkreślić, że w trakcie
przyjmowania tego leku nie robi się przerw pomiędzy
opakowaniami. Po zakończeniu jednego opakowania
(28 tabletek/28dni) należy od razu rozpocząć kolejne.
Skuteczność „minipigułki” jest analogiczna jak tabletki dwuskładnikowej, gdyż wynosi 0,3
według wskaźnika Pearla. Poprawnie stosowana minipigułka daje więc 99,7% pewności, co
oznacza, że spośród tysiąca przyjmujących ją kobiet w ciągu roku w ciążę może zajść trzy z
nich.
Minipigułka nie zawiera estrogenu, który negatywnie wpływa na laktację, zmniejszając ilość i
jakość mleka. Dlatego ta metoda antykoncepcji przeznaczona jest zwłaszcza dla kobiet
karmiących piersią, choć nie tylko. Mogą ją stosować również te kobiety, których organizm
nie toleruje estrogenu, w tym również osoby z chorobami wątroby, nadmierną krzepliwością
krwi.
Podsumowanie:
Zalety:
- Zmniejszenie lub niewystępowanie objawów zespołu napięcia przedmiesiączkowego (u
kobiet, które przedtem cierpiały na tę dolegliwość).
- Zmniejszają dolegliwości związanych z krwawieniami miesiączkowymi oraz ryzyka
wystąpienia (u danej kobiety) niedokrwistości. To ostatnie wynika ze zmniejszenie utraty
krwi podczas miesiączkowania.

8. - Stosowanie jednoskładnikowych pigułek antykoncepcyjnych nie zakłóca przebiegu
zbliżenia seksualnego.
Wady:
- Trzeba pamiętać by pigułki przyjmować regularnie (codziennie i o stałej porze). Nie
powinno się robić żadnych przerw w stosowaniu tych pigułek.
TABLETKA DWUSKŁADNIKOWA („PIGUŁKA”)- tylko na receptę
Tabletki dwuskładnikowe wybiera ponad 80% kobiet stosujących hormonalną
antykoncepcję. Nic w tym dziwnego, gdyż jest to odwracalna i skuteczna metoda na to, do
długotrwałego zapobiegania niechcianej ciąży.
Pigułka dwuskładnikowa (złożona) zawdzięcza swoją nazwę
obecnym w niej dwóm syntetycznym hormonom. Są nimi –
estrogen (odpowiednik naturalnego estradiolu) i progestagen
(odpowiednik naturalnego progesteronu). Dzięki nim, tabletka
antykoncepcyjna działa hamująco na proces owulacji, uniemożliwiając comiesięczne
uwalnianie komórki jajowej, a co za tym idzie, uniemożliwiając zapłodnienie. Dodatkowo w
czasie stosowania tabletki antykoncepcyjnej śluz szyjki macicy pozostaje nieprzenikalny dla
plemników oraz wstrzymane są cykliczne przemiany błony śluzowej macicy.
Skuteczność pigułki dwuskładnikowej jest wysoka, wynosi, przy bezbłędnym stosowaniu,
99,7%. (Wskaźnik Pearla 0,3). Oznacza to, że w grupie 1000 kobiet prawidłowo stosujących
„pigułkę” notuje się 3 ciąże na rok.
Poza działaniem antykoncepcyjnym pigułki dwuskładnikowe wykazują inne,
pozaantykoncepcyjne efekty. Mianowicie – zwiększają regularność miesiączek i skracają czas
ich trwania, jednocześnie zmniejszając obfitość krwawienia, czym pośrednio zmniejszają
ryzyko anemii.
Dzięki przeciwdziałaniu łojotokowi oraz gromadzeniu się wody w organizmie, niektóre
pigułki antykoncepcyjne przyczyniają się do zmniejszenia natłuszczenia włosów i skóry,
zapobiegają trądzikowi oraz nadmiernemu owłosieniu, a także mogą przeciwdziałać
wzrostowi masy ciała z powodu retencji wody.

9. Nie ma wątpliwości, że stosowanie tabletki antykoncepcyjnej zmniejsza ryzyko wystąpienia
ciąży pozamacicznej, raka jajnika i raka macicy. Czasami lekarze decydują się na
zastosowanie „pigułki” u kobiet chorych na endometriozę (chorobę związaną z obecnością
błony śluzowej macicy poza jej jamą) oraz u kobiet z zespołem policystycznych
(wielotorbielowatych) jajników.
W trakcie pierwszych miesięcy przyjmowania tabletek mogą występować tak zwane
adaptacyjne objawy niepożądane, np.: krwawienie w trakcie cyklu, bóle głowy czy tkliwość
piersi. Organizm w tym czasie adaptuje się do nowej sytuacji hormonalnej. Jeżeli zauważysz,
że stosowane przez ciebie tabletki działają niekorzystnie na stan twojego zdrowia, skonsultuj
się w tej sprawie z lekarzem, który może zmienić produkt lub zaproponować inną metodę
planowania rodziny.
Do poważnych, na szczęście rzadko występujących działań niepożądanych „pigułki” zalicza
się zakrzepicę (min. zatorowość płucną), nadciśnienie, zaburzenia czynności wątroby (w tym
nowotwór). Pełna lista możliwych działań niepożądanych znajduje się w ulotce dołączonej do
każdego opakowania. Ulotki te są na bieżąco modyfikowane i uzupełniane o najnowsze
wyniki badań naukowych dotyczących bezpieczeństwa stosowania produktów leczniczych.
Aby uzyskać receptę na tabletki antykoncepcyjne (czy inną hormonalną antykoncepcję),
należy w pierwszej kolejności udać się na wizytę do ginekologa, podczas której przeprowadzi
on wywiad i wykona podstawowe badania. Nie należy się obawiać takiej wizyty. Jest ona
konieczna, aby prawidłowo wybrać metodę zabezpieczającą przed niechcianą ciążą,
dostosowaną do indywidualnych potrzeb i cech organizmu danej kobiety. Istnieje bowiem
cały szeroki wachlarz różnorodnych rodzajów tabletek, które mimo że mają podobne
działanie zasadnicze, mogą różnić się między sobą pozostałymi właściwościami.
Podsumowanie:
Zalety:
- z reguły nie wpływa na aktywność seksualną, a czasem korzystnie libido się zwiększa
- w cyklu po odstawieniu tabletek można już zajść w ciążę
- dochodzi do uregulowania miesiączek, które dodatkowo stają się mniej obfite
zmniejszają ryzyko nowotworów jajnika i trzonu macicy
- zabezpieczają dzięki estrogenom przed osteoporozą.

10. Wady:
- należy zażywać je codziennie o stałej porze,
- ominięcie jednej dawki może osłabić działanie antykoncepcyjne
- dostępne są na receptę.
WKŁADKA WEWNĄTRZMACICZNA TRADYCYJNA (SPIRALA)- bez recepty, ale
zakłada tylko lekarz)
Tradycyjna wkładka wewnątrzmaciczna to niewielkie urządzenie, zazwyczaj w kształcie
litery T, wykonane z elastycznego plastiku i miedzi, wkładane do jamy macicy przez lekarza
ginekologa.
Tradycyjna wkładka wewnątrzmaciczna wyposażona jest w dwie krótkie nitki pozostające
wewnątrz pochwy, dzięki którym można sprawdzić, czy znajduje
się ona we właściwym miejscu. Spiralę należy wymieniać w
różnych odstępach czasowych – od trzech do dziesięciu lat, w
zależności od rodzaju. A zatem stanowi długotrwale działającą, a
przy tym odwracalną metodę antykoncepcji.
Tradycyjna wkładka wewnątrzmaciczna nie dopuszcza do
zapłodnienia w wyniku współdziałania kilku czynników, takich
jak: wzrost gęstości śluzu szyjkowego powstały poprzez działanie
jonów miedzi i hormonów na gruczoły szyjki macicy, które go
produkują, co w efekcie spowalnia ruch plemników. Kolejnym czynnikiem
antykoncepcyjnym jest pojawienie się w śluzie krwinek białych (leukocytów), których
zadaniem jest niszczenie bakterii i wirusów, a w tym wypadku również plemników. Ponadto
działanie spirali upośledza ruchliwość plemników w wyniku działania plemnikobójczego
jonów miedzi. Natomiast poprzeczne ramiona wkładki utrudniają plemnikom wejście do
jajowodów (bariera mechaniczna).
Prawidłowo stosowana spirala wykazuje 99,4% skuteczność, co oznacza, że w ciągu roku w
ciążę zajdzie 6 na tysiąc kobiet, które jej używają. Według wskaźnika Pearla jej skuteczność
wynosi 0,6%.
Podczas stosowania tradycyjnej wkładki wewnątrzmacicznej krwawienia miesiączkowe mogą
się stać bardziej nasilone, trwać dłużej lub być bardziej bolesne (reakcja macicy na ciało

11. obce). Od 1-3 miesięcy po założeniu spirali istnieje ryzyko wystąpienia bólów podbrzusza i
okolicy krzyżowej.
HORMONALNA WKŁADKA WEWNĄTRZMACZNA (tylko na receptę)
Hormonalna wkładka wewnątrzmaciczna to długotrwała i wygodna metoda
antykoncepcyjna uwalniająca do organizmu jedynie niewielkie ilości hormonu
progestagennego.
Wkładkę w kształcie litery T o wysokości ok. 3 centymetrów lekarz ginekolog umieszcza w
jamie macicy. Uwalnia ona tam niewielkie ilości hormonu progestagennego, który działa
przede wszystkim miejscowo. Działanie ogólnoustrojowe wkładki hormonalnej jest
minimalne – u większości kobiet nie dochodzi do
zahamowania owulacji (jajeczkowania).
Wkładka hormonalna zapobiega ciąży do pięciu lat.
Jednak, jeżeli zdecydujesz się przerwać jej
stosowanie, może zostać wyjęta w dowolnym
momencie.
Według najnowszych badań działanie wkładki
hormonalnej polega na uniemożliwieniu zapłodnienia
poprzez zablokowanie aktywności plemników.
Jednocześnie dochodzi do zagęszczenia śluzu w szyjce macicy oraz znacznej przebudowy
błony śluzowej macicy. Tylko u niektórych kobiet dochodzi do zahamowania jajeczkowania.
Ta metoda antykoncepcyjna daje 99,8% skuteczności, a więc w rezultacie jej stosowania, w
ciąże zajdą w ciągu roku tylko dwie na tysiąc kobiet. Zgodnie ze wskaźnikiem
Pearla wewnątrzmaciczna wkładka hormonalna osiąga lepszy wynik niż inne dostępne w
Polsce metody. Jednym z powodów jest fakt, że raz założona wkładka działa bez przerwy i
nie można zapomnieć o przyjęciu kolejnej dawki.
Podsumowanie:
Zalety wkładek to:
- wysoka skuteczność
- długotrwałe działanie

12. - brak ogólnoustrojowych objawów ubocznych
- możliwość stosowania u kobiet karmiących piersią
Wady wkładek to:
- na początku bóle podbrzusza
- niekiedy plamienia
- możliwość częstszych zapaleń dróg rodnych
- konieczność regularnych wizyt u lekarza
- możliwość niezauważalnego wypadnięcia wkładki
- po usunięciu wkładki nie od razu można zajść w ciążę
TABLETKA „PO” (tylko na receptę)
Jeśli pęknie prezerwatywa, zapomnisz o tabletce lub wcale nie użyjesz zabezpieczenia,
możesz sięgnąć po antykoncepcję postkoidalną, zwaną również awaryjną, doraźną bądź po
prostu – „pigułką po”.
Tą metodę stosuje się jedynie sporadycznie, w razie
nagłego wypadku. Nie powinna ona bowiem zastąpić
regularnych form antykoncepcji, ponieważ jest od nich
znacznie mniej skuteczna. Skuteczność tej metody określa
się na około 84%.
To pojedyncza tabletka, którą należy przyjąć doustnie
przed upływem określonego czasu od stosunku płciowego
bez skutecznego zabezpieczenia. Dostępne są dwa rodzaje preparatów skutecznych do 72 lub
120 godzin.
Zależy od czasu, jaki minął od odbytego stosunku. Im szybciej zastosuje się „pigułkę po”–
tym większa szansa, że nie zajdzie się w ciążę. Dlatego też
wskaźnik Pearla trudno określić precyzyjnie, ale powinien

13. być lepszy niż 25. Należy pamiętać, że skuteczność w pierwszej dobie jest najwyższa a potem
maleje.
Klasyczna „pigułka po” (ta do 72 godzin) zawiera relatywnie wysoką dawkę hormonu
progestagennego, odpowiednik 10 tabletek „pigułki” do regularnego stosowania. Przyjmuje
się, że taka uderzeniowa dawka hormonów może opóźnić jajeczkowanie oraz powodować
zmiany błony śluzowej macicy, które zmniejszają możliwość implantacji (zagnieżdżenia).
Nowsza „pigułka po” (ta do 120 godzin) zawiera substancję, którą można nazwać
antyhormonem (antyprogesteronem) blokującą receptory hormonalne. Przyjmuje się, że obie
pigułki działają tak samo.
Warto wiedzieć, pigułka z antyhormonem może obniżać skuteczność regularnie stosowanej
metody antykoncepcji hormonalnej.
Podsumowanie:
Zalety:
- jest to jedyna metoda zapobiegania ciąży po stosunku bez zabezpieczenia
Wady:
- bardzo zaburza gospodarkę hormonalną kobiety ponieważ zawiera dużą dawkę
progestagenu
- nie nadaje się jako metoda antykoncepcji do regularnego stosowania
- nie daje stuprocentowej pewności
- dostępna na receptę.
IMPLANT (niedostępny w Polsce)- tylko na receptę
Implant jest niewielką, giętką rurką nasączoną hormonem progestagenowym,
wszczepianym pod powierzchnię skóry wewnętrznej części ramienia.
Implanty muszą być wszczepiane przez lekarza. Zabieg ten wykonuje się w znieczuleniu
miejscowym.
Hormon uwalnia się do krwiobiegu w okresie trzech lat, po czym należy udać się na wizytę
do ginekologa w celu wyjęcia implantu. Metoda ta działa przez zahamowanie jajeczkowania i
zagęszczenie śluzu w szyjce macicy, utrudniając plemnikom przedostanie się do tego narządu.

14. Implant wykazuje 99,95% skuteczność, co
oznacza, że w ciągu roku w ciążę zajdzie 0,5 na
tysiąc kobiet, które zdecydowały się na jego
aplikację. Implant i wkładka hormonalna
wykazują w praktyce najwyższą skuteczność
antykoncepcyjną ze względu na brak możliwości
popełnienia błędu w dawkowaniu. Obie te metody działają bez wzglądu na to czy o nich
pamiętamy czy nie.
Implant nadaje się do stosowania przez kobiety, które pragną uzyskania długotrwałej
antykoncepcji. Mogą go również używać matki karmiące piersią i kobiety nietolerujące
estrogenów.
Podsumowanie:
Wady i zalety implantu antykoncepcyjnego:
Decyzja o zastosowaniu metody antykoncepcyjnej w postaci implantu wymaga
przeprowadzenia szczegółowego wywiadu z lekarzem ginekologiem. Konieczne jest
wykluczenie wszelkich przeciwwskazań do zastosowania tej metody. Nie zaleca się tej
metody osobom, u których podejrzewa się ciążę, ale także chorym na raka piersi lub wątrobę
albo zbyt często narzekającym na nieuzasadnione krwawienia z pochwy, plamienia. Jeżeli
jednak lekarz nie stwierdzi niepożądanych objawów, istnieje możliwość wszczepienia
implantu. Jednakże dobrze jest wiedzieć, że oprócz tego, że szybko wszczepia się ten implant
i pozwala on na swobodę przez 5 lat, to istnieje ryzyko pojawienia się trądziku lub bólów
głowy. Nierzadko zdarza się także, że kobiety po wszczepieniu implantu antykoncepcyjnego
narzekają na rozregulowany cykl miesiączkowy i bóle piersi, ale także na fakt, że zwiększyła
się im waga ciała.
METODY „NATURALNE” I STOSUNEK PRZERYWANY (bez recepty)
Metody okresowej wstrzemięźliwości płciowej („naturalne”)
Należą tu sposoby rozpoznania/przewidzenia okresu płodnego na podstawie różnorodnych
objawów (na przykład podstawowej temperatury ciała,
gęstości śluzu szyjkowego) wymagające okresowego unikania
współżycia.

15. Są to metody rzadko polecane ze względu na relatywnie niską skuteczność w praktyce. Z
drugiej strony pogłębienie wiedzy o funkcjonowaniu własnego organizmu i doskonalenie
samoobserwacji mogą okazać się pomocne przy próbie zajścia w ciążę.
W przypadku bezbłędnego stosowania skuteczność może osiągać nawet ponad 95% (indeks
Perla poniżej 5, czyli poniżej 50 ciąż na 1000 kobiet na rok).
Stosunek przerywany
Właściwie to nie powinien w ogóle być tu opisywany z powodu bardzo niskiej skuteczności.
Co prawda przy założeniu perfekcyjnego stosowania metody skuteczność może wynieść
nawet 96% to jednak prawidłowe stosowanie jest prawie niemożliwe (patrz poniżej). W
praktyce skuteczność wynosi 73% (indeks Pearla 27, czyli 270 ciąż na 1000 kobiet na rok).
Stosunek przerywany polega na wycofaniu członka z pochwy tuż przed wytryskiem nasienia.
Trudno takie postępowanie uznać za metodę antykoncepcyjną, tym bardziej, że jego
skuteczność jest co najmniej problematyczna.
Podsumowanie:
Zalety metod naturalnych:
- nie wymagają recepty lekarza.
- są obojętne dla zdrowia.
- pozwalają dokładnie poznać własny rytm płodności.
- zbliżają partnerów, gdyż wymagają wzajemnego zaufania.
- są aprobowane przez Kościół jako jedyne metody antykoncepcji, więc nie powodują
konfliktu sumienia u osób chcących postępować zgodnie z wytycznymi swojej religii.
Wady:
- wymagają dużo dyscypliny i umiejętności obserwacji reakcji swojego organizmu.
- nie są zbytnio skuteczne, gdyż reakcje organizmu zmieniają się pod wpływem stresu,
infekcji czy zmiany klimatu. Zdarza się, że zmiany, które sygnalizują dni płodne są na tyle
subtelne, iż trudno je zauważyć. Naturalne metody zapobiegania ciąży w szczególności
zawodzą u bardzo młodych kobiet o nieregularnym cyklu miesiączkowym.
- zawodzą u kobiet, które często zmieniają partnerów.

16. - metody te są raczej trudne do przyjęcia dla osób wykazujących duży temperament
seksualny, jak również kobiet (około 20 procent), które odczuwają najsilniejszą chęć
współżycia właśnie w okresie płodnym.
ABSTYNENCJA
Jest to niepodejmowanie żadnego rodzaju stosunków seksualnych. Metoda polega na
zapobieganiu kontaktowi
seksualnemu i wymianie płynów ciała między partnerami. Może to być wspólna decyzja obu
osób lub tylko jednej
z nich.
Skuteczność – bardzo wysoka, niemal 100% (zawsze istnieje niewielkie ryzyko związane z
przenoszeniem nasienia
manualnie, np. nasienie może się przenieść na dłoniach jeśli nastąpi kontakt z narządami
płciowymi kobiety).
Nieprawdziwe opinie na temat abstynencji:
– abstynencja powoduje sinienie jąder u mężczyzn
– kobiety i mężczyźni decydujący się na abstynencję są stłumieni seksualnie
– nikt nie praktykuje tej metody
Zalety:
– najwyższa skuteczność zapobiegania ciąży i infekcjom przenoszonym droga płciową
(powstrzymywanie
się od kontaktów genitalnych, oralnych, analnych)
– nic nie kosztuje
– nie ma skutków ubocznych
– zredukowanie ryzyka, mniej zmartwień, napięć i konfliktów związanych z ryzykownymi
zachowaniamiseksualnymi
– można zacząć stosować w każdym momencie życia, nawet po okresie aktywności
seksualnej