1.Tarihte bu ay 1453 Osmanlı Devleti Hükümdarı Fatih Sultan Mehmet ve
ordusu tarafından İstanbul fethedildi.Tam 33 gün
süren kuşatmanın ardından kazanılan zaferle İstanbul,
Osmanlı Devleti’nin başkenti oldu.
1. 2.İcatlar-Fotoğraf Makinesi Bazen mutlu olduğumuz anlarda, bazen ilginç bir şeyler gördüğümüzde, bazen de sevdiklerimizle birlikteyken fotoğraf çekiyoruz.
2. 3. Ormandaki Dostlarımız – Uzun boylarıyla, zarif duruşlarıyla herkesin sevgisini kazanan zürafaları tanıyalım.
4. Geri dönüşü ile eğlenceli etkinlikler uçurtma
5.Çocuk Moda
6.Gökyüzünün sınırsız güzellikleri-Geceleri farklı gündüzleri farklı güzellikte olan gökyüzünde neler var birlikte bakalım ve ilginçliklerle dolu gökyüzü dünyasına birlikte adım atalım.
7.Sanat- Resim- İnsanlar çok eski zamanlardan bu yana duygularını ve düşüncelerini farklı şekillerde anlatmak için sanatı kullanmışlardır.
8.Minik Toprak Canlıları
9. Uğur Böceğ-Uç Uç Uğur böceğim Annen Bana terlik Pabuç Alacak… Bir dene Bakalım
10.Kahkahalı Sayfalar
11. Tekerlemeler
12. Haydi Mutfağa-Önlüğü tak kollarını sıva, Harika bir deneyim seni bekliyor.
13.İngilizce Öğreniyorum. Haydi kıyafetlerimizin İngilizce karşılıklarını öğrenelim!
14. Panora-Çocuk- Ayın Kitapları,
15.Kim Korkan kırmızı başlıklı kız’dan?
16. Ayın Filmleri Panora Çocuk
17. Anıl Koleji- Büyük Kolej
18.Darüşsifa Okulları-Gürçağ Okulları
19. Jale tezer Koleji- Mektebim Koleji(Yaşamkent Kampüsü)
20. En sevdiğin Markalar Panora’da
Boyama
Tarihte Bu Ay
İcatlar
Ormandaki Dostlarımız
Geri Dönüşüm ile Eğlenceli Etkinlikler
Panora‘da Çocuk Modası
Gökyüzünün Sınırsız Güzellikleri
Sanat
Minik Toprak Canlıları
29 Ekim Şiiri
Bulmaca
Haydi Mutfağa
İngilizce Öğreniyorum
Ayın Kitapları ve Filmleri
Okullar
Panora’dan Masallar
Editör Yazısı Tarihte Bu Ay İcatlar Ormandaki Dostlarımız Geri Dönüşüm ile Eğlenceli Etkinlikler Panora‘da Çocuk Modası Gökyüzünün Sınırsız Güzellikleri Sanat Minik Toprak Canlıları Mutlu Yıllar Panora Sanat Merkezi’nde Bu Ay Haydi Mutfağa İngilizce Öğreniyorum Ayın Kitapları ve Filmleri Okullar Kahkahalı Sayfalar
Editör Yazısı
Boyama
Tarihte Bu Ay
İcatlar
Ormandaki Dostlarımız
Geri Dönüşüm ile Eğlenceli Etkinlikler
Panora‘da Çocuk Modası
Gökyüzünün Sınırsız Güzellikleri
Sanat
Minik Toprak Canlıları
Kahkahalı Sayfalar
Tekerlemeler
Haydi Mutfağa
İngilizce Öğreniyorum
Ayın Kitapları ve Filmleri
Okullar
Merhaba, ben Mustafa. Nam-ı diğer EnDeli... Reklam yazarı, sosyal medya uzmanı, amatör tiyatrocu, profesyonel fotoğrafçı, dalgıç, yaratıcı drama eğitmeni, İzmir Delileri'nin kurucusu ve lideriyim.
Deliler olarak dünyamızı daha güzel, daha eğlenceli bir yer yapmaya çalıştık bunca zaman.Artık İzmir'de başlayan "deliler" hareketi tüm Türkiye'ye yayılacak, herkesin içindeki delilik ortaya çıkacak! Jimmy Key Eğlence Müdürü arıyormuş, daha fazla aramasına gerek kalmadı bence, sen ne dersin?
1.Tarihte bu ay 1453 Osmanlı Devleti Hükümdarı Fatih Sultan Mehmet ve
ordusu tarafından İstanbul fethedildi.Tam 33 gün
süren kuşatmanın ardından kazanılan zaferle İstanbul,
Osmanlı Devleti’nin başkenti oldu.
1. 2.İcatlar-Fotoğraf Makinesi Bazen mutlu olduğumuz anlarda, bazen ilginç bir şeyler gördüğümüzde, bazen de sevdiklerimizle birlikteyken fotoğraf çekiyoruz.
2. 3. Ormandaki Dostlarımız – Uzun boylarıyla, zarif duruşlarıyla herkesin sevgisini kazanan zürafaları tanıyalım.
4. Geri dönüşü ile eğlenceli etkinlikler uçurtma
5.Çocuk Moda
6.Gökyüzünün sınırsız güzellikleri-Geceleri farklı gündüzleri farklı güzellikte olan gökyüzünde neler var birlikte bakalım ve ilginçliklerle dolu gökyüzü dünyasına birlikte adım atalım.
7.Sanat- Resim- İnsanlar çok eski zamanlardan bu yana duygularını ve düşüncelerini farklı şekillerde anlatmak için sanatı kullanmışlardır.
8.Minik Toprak Canlıları
9. Uğur Böceğ-Uç Uç Uğur böceğim Annen Bana terlik Pabuç Alacak… Bir dene Bakalım
10.Kahkahalı Sayfalar
11. Tekerlemeler
12. Haydi Mutfağa-Önlüğü tak kollarını sıva, Harika bir deneyim seni bekliyor.
13.İngilizce Öğreniyorum. Haydi kıyafetlerimizin İngilizce karşılıklarını öğrenelim!
14. Panora-Çocuk- Ayın Kitapları,
15.Kim Korkan kırmızı başlıklı kız’dan?
16. Ayın Filmleri Panora Çocuk
17. Anıl Koleji- Büyük Kolej
18.Darüşsifa Okulları-Gürçağ Okulları
19. Jale tezer Koleji- Mektebim Koleji(Yaşamkent Kampüsü)
20. En sevdiğin Markalar Panora’da
Boyama
Tarihte Bu Ay
İcatlar
Ormandaki Dostlarımız
Geri Dönüşüm ile Eğlenceli Etkinlikler
Panora‘da Çocuk Modası
Gökyüzünün Sınırsız Güzellikleri
Sanat
Minik Toprak Canlıları
29 Ekim Şiiri
Bulmaca
Haydi Mutfağa
İngilizce Öğreniyorum
Ayın Kitapları ve Filmleri
Okullar
Panora’dan Masallar
Editör Yazısı Tarihte Bu Ay İcatlar Ormandaki Dostlarımız Geri Dönüşüm ile Eğlenceli Etkinlikler Panora‘da Çocuk Modası Gökyüzünün Sınırsız Güzellikleri Sanat Minik Toprak Canlıları Mutlu Yıllar Panora Sanat Merkezi’nde Bu Ay Haydi Mutfağa İngilizce Öğreniyorum Ayın Kitapları ve Filmleri Okullar Kahkahalı Sayfalar
Editör Yazısı
Boyama
Tarihte Bu Ay
İcatlar
Ormandaki Dostlarımız
Geri Dönüşüm ile Eğlenceli Etkinlikler
Panora‘da Çocuk Modası
Gökyüzünün Sınırsız Güzellikleri
Sanat
Minik Toprak Canlıları
Kahkahalı Sayfalar
Tekerlemeler
Haydi Mutfağa
İngilizce Öğreniyorum
Ayın Kitapları ve Filmleri
Okullar
Merhaba, ben Mustafa. Nam-ı diğer EnDeli... Reklam yazarı, sosyal medya uzmanı, amatör tiyatrocu, profesyonel fotoğrafçı, dalgıç, yaratıcı drama eğitmeni, İzmir Delileri'nin kurucusu ve lideriyim.
Deliler olarak dünyamızı daha güzel, daha eğlenceli bir yer yapmaya çalıştık bunca zaman.Artık İzmir'de başlayan "deliler" hareketi tüm Türkiye'ye yayılacak, herkesin içindeki delilik ortaya çıkacak! Jimmy Key Eğlence Müdürü arıyormuş, daha fazla aramasına gerek kalmadı bence, sen ne dersin?
2. HER AYIN 1’İNDE ÇIKAR
Sahibi
TÜBİTAK Adına Başkan
Prof. Dr. Yücel Altunbaşak
Genel Yayın Yönetmeni
Sorumlu Yazı İşleri Müdürü
Duran Akca
duran.akca@tubitak.gov.tr
Yayın Yönetmeni
Aslı Zülal
asli.zulal@tubitak.gov.tr
Editör
Alp Akoğlu
alp.akoglu@tubitak.gov.tr
Yayın Danışma Kurulu
Adnan Bahadır
Prof. Dr. Meryem Beklioğlu
Prof. Dr. Ş. Şebnem Ellialtıoğlu
Doç. Dr. M. Necati Demir
Doç. Dr. Hatice Zeynep İnan
Doç. Dr. Serap Tıraş Teber
Yrd. Doç. Dr. Rıza Ülker
Redaksiyon
Özlem Özbal
ozlem.ozbal@tubitak.gov.tr
Araştırma ve Yazı Grubu
Meryem Arzu Aruntaş
arzu.aruntas@tubitak.gov.tr
Meltem Yenal Coşkun
meltem.coskun@tubitak.gov.tr
Pınar Dündar
pinar.dundar@tubitak.gov.tr
Suzan Lema Gençer
suzan.gencer@tubitak.gov.tr
Seçil Güvenç Heper
secil.heper@tubitak.gov.tr
Bilge Nur Karagöz
bilge.karagoz@tubitak.gov.tr
Zuhal Özer
zuhal.ozer@tubitak.gov.tr
Kübra Sıvışoğlu
kubra.sivisoglu@tubitak.gov.tr
İletişim Bilgileri
Meraklı Minik Dergisi
Akay Caddesi No: 6
06420 Bakanlıklar /Ankara
Tel (312) 298 95 61 (Yazı İşleri)
Faks (312) 427 66 77 (Yazı İşleri)
İnternet www.tubitak.gov.tr/merakliminik
e-posta merakli.minik@tubitak.gov.tr
ISSN 977-1307-1998
Fiyatı 4 TL
Baskı
PROMAT Basım Yayın San. ve
Tic. A.Ş.
http://www.promat.com.tr/
Tel (212) 622 63 63
Baskı Tarihi: 28.03.2014
Dağıtım
Turkuvaz Dağıtım Pazarlama A.Ş.
http://www.tdp.com.tr
"Benim manevi mirasım ilim ve akıldır"
Mustafa Kemal Atatürk
Grafik Tasarım
Fulya Koçak
fulya.kocak@tubitak.gov.tr
Ayşegül Doğan Bircan
aysegul.bircan@tubitak.gov.tr
Çizer
Pınar Büyükgüral
pinar.buyukgural@tubitak.gov.tr
İdari Hizmetler
Yeter Sivrikaya
yeter.sivrikaya@tubitak.gov.tr
Mali Yönetmen
Mehmet Ali Aydınhan
mali.aydinhan@tubitak.gov.tr
Abone İlişkileri
abone@tubitak.gov.tr
Tel (312) 468 53 00
Sevgili Okurlarımız,
Bu sayımızda size gemileri anlatıyoruz. Eski dönemlerde gemiler,
insanların yaşamında çok önemli bir yer tutuyormuş. Motorlu taşıtların
geliştirilmesinden sonra tren ve uçak taşımacılığının da yaygınlaşmasına
bağlı olarak bazı alanlarda gemilerin yerini diğer taşıtlar almış. Ama
gemiler günümüzde özellikle yük taşımacılığındaki önemini koruyor.
Dergimizin içinde de yük taşımacılığında kullanılan konteyner gemileri,
gemi çeşitleri, gemilerdeki meslekler, deniz fenerleri ve çekek yerleriyle
ilgili sayfalar bulacaksınız. Dergimizin sayfalarında evde çocuklarla birlikte
yapabileceğiniz “Yüzer mi, Batar mı?” adlı bir deneye de yer verdik.
Çıkartmalar ve eşleme oyunu kartlarıyla birlikte sizin için hazırladığımız
deniz feneri maketini, gemilerin özelliklerini anlatan Gemi Kitabı’nı ve
Deniz Yolculuğuna Hazırlık oyununu da dergimizin ekinde bulabilirsiniz.
Dergimizin içinde yer alan Yolcu Vapurları Yola Çıkıyor oyununda
kullanılacak zar ve piyonlar da dergimizin ekinde bulunuyor. Yeni sayımızı
seveceğinizi umuyoruz. Her zamanki gibi hepinizi sevgiyle kucaklıyoruz.
Aslı Zülal
4. 3
Bu gemi, konteyner adı verilen büyük, metal kutular
taşıyor. Konteynerlerin içinde çeşit çeşit şey
var. Yiyecekler, giyecekler, elektronik eşyalar ve
mağazalarda satılacak daha birçok başka şey.
Konteynerler vinçler yardımıyla gemiden
indirilip taşınıyor. Sonra bazıları tırlar ve
trenlerle gidecekleri yerlere götürülüyor.
5. 4
Geminin yükü boşaldıktan sonra vinçler
gemiye yeni konteynerler yüklüyor.
Geminin yakıt tankı ve su tankı dolduruluyor. Gemide
çalışanların gereksinim duyacağı şeyler de yüklendikten
sonra gemi tekrar yola çıkmaya hazır hale geliyor.
6. 5
Aslı Zülal
Çizim: Pınar Büyükgüral
İşte, gemi kalkıyor. Yüklenen
konteynerleri başka bir limana
götürmek üzere yola çıkıyor.
Güle güleee!
Hav!
7. 6
Limanda Neler Oluyor?
Resimde konteyner taşıyan gemilerin geldiği bir liman görüyorsun. Gemilere yüklenen
ve gemilerden indirilen konteynerler trenlerle taşınıyor. Konteynerler özel vinçler
yardımıyla taşınıp yükleniyor. Ancak bu resimde bazı tuhaflıklar var. Haydi resmi
incele ve tuhaflıkları bul.
9. 8
Suyun Üzerinde Gider, Çeşit
Bu bir arabalı vapur. Arabalı
vapurlar otomobil, minibüs, kamyon
gibi taşıtları ve insanları bir kıyıdan
diğerine taşımaya yarar.
Balıkçı gemisi balık avcılığındakullanılmak üzere yapılmış özel birgemidir. Bu gemilerde geniş balıkağları bulunur.
Alamy/Dijitalimaj
Alamy/Dijitalimaj
10. 9
Çeşit Gemiler Römorkör büyük gemilerin
limana yanaşmasına ve limandanayrılmasına yardımcı olur. Çok
güçlü bir motoru vardır. Gemileriitip çekerek onları yönlendirir.
Burada bir römorkör,
bir konteyner gemisini
iterek geminin yönünü
değiştirmesine
yardım ediyor.
Bu bir sahil güvenlik
gemisi. Sahil güvenlik
gemisi denizde zor
durumda kalmış
gemilerin, teknelerin
ve insanların
kurtarılmasında
kullanılır.
Alamy/Dijitalimaj
SahilGüvenlikKomutanlığı
11. 10 Pınar Dündar
Bu taşıtın adı hoverkraft. Hoverkraft, alt kısmındaki
özel hava yastığı sayesinde hem karada hem suda
hem de buzun üzerinde gidebilir. Hoverkraftlar
genellikle yük ve yolcu taşımak için kullanılır.
Bu da bir kruvaziyer. Kruvaziyerler çok büyük yolcu
gemileridir. İçlerinde yemek salonları, tiyatro ve
konser gibi çeşitli etkinliklerin gerçekleştirildiği
salonlar ve yüzlerce yolcu kamarası bulunur.
Alamy/Dijitalimaj
Alamy/Dijitalimaj
12. Arabalı vapur
Römorkör
Hoverkraft
11
Hangi Gemi Eksik?
İşte dört farklı gemi. Aşağıdaki her satırda bu gemilerden biri eksik.
Eksik olanları çıkartmalar arasından bulup yerlerine yapıştırır mısın?
Pınar Dündar
Çizim: Nazlı Tunalı
Balıkçı gemisi
13. 12
Kâğıt Gemi Yapalım
Kâğıt gemi yapmak için yalnızca bir dosya kâğıdına gereksinimin var.
Kâğıdını aldıysan haydi başlayalım!
1. Dosya kâğıdını ortadan ikiye katla.
Bunu, kâğıdın kısa kenarları üst üste
gelecek şekilde yap.
2. Kâğıdı, açık uçları sana yakın olacak
biçimde tut. Üst köşelerini kâğıdın
ortasına doğru katla.
3. Kâğıdın alt bölümünün üstteki katını
yukarı doğru katla. Aynı katlamayı kâğıdın
arkasını çevirip diğer kat için de yap.
4. Kâğıdın bir şapkaya benzedi. Şimdi
şapkanın içini aç ve iki köşeyi birleştir.
Bunu yapınca bir kare elde edeceksin.
5. Kareyi açık köşesi sana yakın olacak biçimde tut. Karenin alt köşesinin üstteki katını
yukarı doğru katla. Aynı katlamayı kâğıdın arkasını çevirip diğer kat için de yap.
Böylece bir üçgen elde edeceksin.
14. 13
Meltem Yenal Coşkun
Fotoğraflar: Alp Akoğlu
Çizim: Nazlı Tunalı
6. Oluşan üçgenin ortasını fotoğraftaki
gibi aç. İki köşeyi birleştirerek bir kare
elde et.
7. Karenin bir köşesinde iki yana açılabilen
katlar oluştu. Bu katları iki yana doğru
çek. İşte kâğıt gemi ortaya çıktı!
8. Kâğıt gemiyi masaya koy ve düzgün
bir şekil alması için biraz bastır.
9. Şimdi geminin altına bak. Burada bir
boşluk var. Bu boşluğu parmaklarınla
biraz genişlet. Bu boşluk sayesinde gemin
dengede duracak.
10. İşte kâğıt gemin yüzmeye hazır!
İstersen renkli
kâğıtlardan bir sürü
gemi yapıp bunlarla odanı
süsleyebilirsin. Bunun için gemilere bir parça
bant yardımıyla ip yapıştırabilirsin. Sonra da
bu ipleri odandaki herhangi bir yere bağlayıp
gemilerin havada asılı kalmasını sağlayabilirsin.
15. 14
Yüzer mi, Batar mı?
Doruk, Irmak ve Öykü, nelerin suda yüzebileceğini görmek için bir deney yapıyorlar.
Bir leğeni suyla doldurmuşlar. Çevreden topladıkları eşyaları tek tek suya koyuyorlar.
Leğendeki eşyaların neler olduğunu söyleyebilir misin? Bunlardan hangileri batmış?
Hangileri yüzüyor?
16. 15
Bilge Nur Karagöz
Çizim: Bengi Gençer
Çocuklar leğenin çevresindeki diğer
küçük eşyaları da suya koyacaklar. Sence
bunlardan hangileri yüzecek, hangileri
batacak? Onları gösterebilir misin?
İstersen sen de bir
leğene su doldurup
hangi eşyaların
yüzüp hangilerinin
batacağını
keşfedebilirsin.
17. AdasıSincap
Yolcu Vapurları Yolculuğa Çıkıyor
16
Yolcu Vapurları Yola Çıkıyor
İki yolcu vapuru birazdan yola çıkacak. Biri Tavşan Adası’ndan Sincap Adası’na
gidecek. Diğeri de Sincap Adası’ndan Tavşan Adası’na gidecek. Yolda Kirpi Adası’na
uğrayacaklar. Haydi, yolcu vapurlarını gidecekleri yerlere ulaştır!
Oyunun Kuralları
• Bu oyun iki kişiyle oynanır.
• Oyunu oynamak için dergimizin ekinde verdiğimiz
zar ve piyonlar gerekir.
• Oyunculardan biri piyonunu Tavşan Adası İskelesi’ne,
diğeri de Sincap Adası İskelesi’ne yerleştirir.
• Oyunun amacı piyonları kutular üzerinde ilerleterek diğer iskeleye ulaştırmaktır.
Fırtınaya
yakalanmadan
iskeleye ulaşmak
için biraz hızlanman
gerek. Üç kutu ileri
git.
Kayalıkların
çevresinden
dolanmak
için bir kutu
ileri git.
18. Adası
Tavşan
Adası
Kirpi
17
Bilge Nur Karagöz
Çizim: Nazlı Tunalı
Akıntı seni
yavaşlattı. Bir
kutu geri git.
Büyük
bir gemi
geçiyor.
Yarattığı dalgadan
etkilenmemek için
iki kutu ileri git.
• Oyuna kimin başlayacağına karar verilir.
• İlk oyuncu zarı atar. Piyonunu oyun alanındaki kutular
üzerinde, zarda gelen sayı kadar ilerletir.
• Oyuncunun piyonunun geldiği kutuda bir yönerge varsa
oyuncu buna uygun hareket eder.
• Sıra diğer oyuncuya geçer.
• Oyunculardan birinin piyonu diğer iskeleye ulaştığında
oyun biter.
19. 18
Gemi makinistleri geminin makine dairesinde çalışır. Geminin motorunun
bakımı ve onarımıyla ilgilenirler. Gemide yeterli yakıtın bulunup
bulunmadığını da kontrol ederler.
Kaptan,
yardımcılarıyla
birlikte, geminin
gideceği
yere güvenli
bir şekilde
varmasını
sağlar. Ayrıca
yola çıkmadan
önce geminin
yolculuğa hazır
olmasından
sorumludur.
Gemilerde Kimler Çalışır?
Gemilerde birbirinden farklı işler yapan pek çok kişi çalışır.
Onlardan bazılarının neler yaptığını öğrenmek ister misin?
Cultura/MontyRakusen/GettyTürkiye
Imageforum/GettyTürkiye
20. 19
Aşçı gemideki çalışanlar ve yolcular için yemek pişirir. Yolculuk için alınacak
yiyeceklerin ve mutfak malzemelerinin listesini yapar.
Güverte tayfaları güvertenin temizlik ve bakım işlerini yapar. Geminin
halatlarla rıhtıma bağlanması ve rıhtımdan ayrılırken halatların
çözülüp toplanması güverte tayfalarının sorumluluğundadır.
PınarDündar
Alamy/Dijitalimaj
Alamy/Dijitalimaj
21. 20
Denizcilerin Yol Göstericisi
Deniz Fenerleri
Deniz fenerleri denizcilerin nerede olduklarını
belirlemelerine ve yollarını bulmalarına yardımcı olan
yapılardır. Genellikle kule biçimindedirler. Bu kulenin
tepesindeki camlı bölümden geceleri güçlü ve parlak
bir ışık yayılır. Denizciler hangi deniz fenerinin ışığının
hangi renkte olduğunu ve nasıl yanıp söndüğünü bilirler.
Böylece güvenli bir şekilde ilerlerler.
22. Eskiden deniz fenerlerinde fener
bekçileri yaşardı. Fener bekçileri
fenerlerin yakılıp söndürülmesi ve
bakımıyla ilgilenirdi. Günümüzdeyse
deniz fenerleri genellikle otomatik
olarak yanıp sönüyor. 21Pınar Dündar
Fotoğraflar: Alamy / Dijitalimaj
Deniz fenerleri genellikle beyazdır.
Bazılarıysa çizgili olacak şekilde
boyanır. Bu, gündüzleri de kolayca
fark edilmelerini sağlar.
Deniz fenerinin tepesi
yakından böyle görünüyor.
23. 22
Balıkçı Tekneleri
Küçük deniz taşıtlarına genellikle tekne denir. Bu resimde üç çeşit tekne var.
Haydi resmi incele ve hangi tekneden kaç tane olduğunu say.
24. 23
Aslı Zülal
Çizim: Bilgin Ersözlü
Aşağıdaki şekilde tekne
çeşitlerinin altında boş
kutucuklar var. Hangi
tekneden kaç tane varsa
kutuculara o kadar sayıda
çarpı (x) işareti koy.
25. 24
Çekek Yerinde Neler Var?
Burası bir çekek yeri. Burada bozulan tekneler tamir ediliyor. Boyası eskiyen
tekneler yeniden boyanıyor. Haydi resmi incele ve burada neler oluyor anlat.
26. Aşağıdaki küçük resimleri büyük resimde bulabilir misin?
25
Bilge Nur Karagöz
Çizim: Ayşe İnan Alican
27. Gemilerin alt bölümleri
neden farklı renkte olur?
Bora Akoğlu - 4,5 yaş - Ankara
Çok Merak
Ediyorum
Gemilerin gövdelerinin bir kısmı suyun altında kalır. Gemilerin suyun
altında kalan bu bölümüne karina adı verilir. Gemiler uzun süre
yolculuk ettiklerinde yosun ve midye gibi bazı deniz canlıları karinaya
tutunabilir. Hatta bazen bu deniz canlıları burada çoğalmaya başlar.
Zamanla karinada biriken bu canlılar geminin hızını yavaşlatır.
Bunu önlemek için karina özel bir boyayla boyanır. Genellikle kırmızı
ya da mavi olan bu boyalar deniz canlılarının karinaya tutunmalarını
ve burada yaşamalarını önler.
26
28. Sorularınızı Bekliyoruz!
Tohumlarla ilgili merak ettiğiniz sorularınızı
15 Mayıs’a kadar bize gönderin. Bu sorulardan birini
ya da birkaçını Haziran 2014 sayımızda yanıtlayalım.
Adınızı, soyadınızı, yaşınızı ve yaşadığınız ili
yazmayı unutmayın.
İşte adreslerimiz:
e-posta: merakli.minik@tubitak.gov.tr
Adres: TÜBİTAK Meraklı Minik Dergisi
“Çok Merak Ediyorum” Köşesi
Akay Caddesi No: 6 06420 Bakanlıklar / Ankara
Bilge Nur Karagöz
Fotoğraf: Alamy / Dijitalimaj
27
30. 29Yazı ve fotoğraflar: Deniz Özmen
Kivinin ve portakalın
kabuklarını soyun. Kiviyi boyuna iki parçaya
kesin. Portakalı dilimlerine ayırın. Kivi parçaları ve
portakal dilimleri teknelerin gövdelerini oluşturacak.
Yelkenleri yapmak için elmadan üçgen şeklinde ince
parçalar kesin. Bu parçaları kürdanla kivi parçalarının ve
portakal dilimlerinin üzerine yerleştirin.
İşte yelkenli tekneleriniz hazır.
Afiyet olsun.
31. Şubat 2014 sayımızda atık malzemeler kullanarak suda giden
bir taşıt maketi yapmanızı istemiştik. İşte maketlerinizle
birlikte çektirdiğiniz fotoğraflarınız. Burada yer veremediğimiz
fotoğraflarınızı da internet sayfamızda görebilirsiniz. İnternet
sayfamızın adresi: http://www.tubitak.gov.tr/merakliminik
Küçük
İşbaşında
Eller
Ahmet Hancı - 4 yaş - Bayburt
Gökçe Akalın - 2 yaş - Manisa Burak Efe Kurban - 4 yaş - Adana İrem Kuzu - 5 yaş - Bolu
Nahide Elif Erdoğan - 2,5 yaş - Aydın
Serhat Sağınç - 3,5 yaş - Balıkesir
Utku Öztürker - 4,5 yaş - Eskişehir
Deniz Baydemir - 5,5 yaş - Ankara
Erdal Özgür Uzun - 4 yaş - İstanbulYakup Buğra Darakci - 5 yaş - Malatya
Defne Hergül - 5 yaş - Denizli
Elif Aydemir- 3 yaş - Antalya
Ayşenur (7 yaş) ve Büşra (5 yaş) Akkaş - Artvin Çağan Polat - 3 yaş - Samsun Elif Bilge - 3,5 yaş - Konya Eren Gündoğdu - 6 yaş - Trabzon
32. Haziran 2014 sayımız için bir
ayçiçeği şapkası tasarlamanızı
istiyoruz. Şapkanızla birlikte
çektirdiğiniz fotoğrafınızı, adınızı,
soyadınızı, yaşınızı ve oturduğunuz
ili de yazarak bize gönderin. Bunun
için 15 Mayıs 2014’e kadar
süreniz var. Adreslerimiz aşağıda:
TÜBİTAK Meraklı Minik Dergisi
“Küçük Eller İşbaşında” Köşesi
Akay Caddesi No: 6
06420 Bakanlıklar / ANKARA
e-posta: merakli.minik@tubitak.gov.trBura Uğur Çimen - 7 yaş - Erzincan Neva Naz Kır - 7 yaş - Eskişehir Utku Çelebioğlu - 5 yaş - Kocaeli
Ayşe Dilem Tunç - 6 yaş - Kastamonu Yiğit Kağan Özatlı - 2,5 yaş - Aksaray Hatice Elifnur Kıdıl - 6 yaş - İstanbul
Batuhan Fettah - 6 yaş - Bursa
Merve Ecrin Tan - 5 yaş - Van
Enis Çolak - 6 yaş - MersinBalkan Akkaya - 5 yaş - Ankara
İdil Taş - 5 yaş - Gaziantep Mehmet Kayra Bayil - 4,5 yaş - Afyonkarahisar Ada Akdoğan - 2,5 yaş - İzmir
Rasih Mete Cihanoğlu - 5 yaş - Ankara
33. Kitap...
Oyun...
Öneri...
32
Deniz Feneri
Maketi’nin Yapılışı
Bu sayımızda dergimizle birlikte verdiğimiz
Deniz Feneri Maketi’nin parçaları iki kartonda
yer alıyor. Bu iki kartondaki tüm parçaları
ayırın.
A kartonundaki 1 numaralı parça maketin
tabanını oluşturacak. Bu parça deniz fenerinin
yer aldığı kayalığın bir bölümünü gösteriyor.
2, 3 ve 4 numaralı parçaların beyaz bölümlerini
arkaya katlayın. Bu bölümlere yapıştırıcı
sürün. Bunları taban parçasındaki yerlerine
numaralarına göre yapıştırın. Bunlar denizdeki
kayalıklar.
B kartonundaki 5 numaralı parça deniz
fenerinin gövdesi. Bu parçanın üzerindeki
daire şeklindeki parçaları çıkarın. Oluşan
boşluklar deniz fenerinin pencereleri.
Dikdörtgen şeklindeki parçayıysa kesimli
yerlerinden ayırın, kalan kenarını da öne
doğru katlayın. Burası da deniz fenerinin
kapısı. Üzerinde 6, 7 ve 8 yazan bölümleri
de kesim yerlerinden ayırın. Gövdenin iki
kenarındaki sarı bölgelerden birine yapıştırıcı
sürün. İki sarı bölgeyi üst üste gelecek şekilde
birbirine yapıştırın. Böylece fenerin gövdesini
oluşturacaksınız.
9 numaralı parçanın turuncu renkli
bölgelerinden birine yapıştırıcı sürün. İki
turuncu bölgeyi üst üste gelecek şekilde
birbirine yapıştırın. Böylece bir çember
oluşacak. Çemberin iç yüzeyindeki üç yeşil
bölgeye yapıştırıcı sürün. Çemberi deniz
fenerinin gövdesine geçirin. Yapıştırıcı
sürdüğünüz yeşil bölgeleri fenerin gövdesindeki
6, 7, 8 numaralı bölgelerin arka yüzeyinde
bulunan yeşil bölgelere yapıştırın. Böylece
fenerin gövdesindeki balkonu oluşturacaksınız.
10 numaralı parçanın pembe bölümlerine
yapıştırıcı sürün, buraları deniz fenerinin
gövdesinin iç yüzeyindeki pembe bölümlere
yapıştırın. 11 numaralı parçanın mor
bölümlerine de yapıştırıcı sürün ve buraları da
deniz fenerinin gövdesinin iç yüzeyindeki mor
bölümlere yapıştırın.
Oluşan deniz fenerini taban parçasının
üzerine yerleştirin. İşte Deniz Feneri
Maketi’niz hazır! İsterseniz bu maketi gece
lambası olarak da kullanabilirsiniz. Bunun için
pille çalışan küçük bir lambayı kulenin içine
yerleştirmeniz yeterli.
Meltem Yenal Coşkun
Çizim: Pınar Büyükgüral
34. 33
Aslı Zülal
Çizim: Bilgin Ersözlü
Bu ay dergimizin ekinde verdiğimiz kartlarda gemi
resimleri var. Bu resimlerin her biri iki parçadan
oluşuyor. Bu parçalardan biri bir kartta, diğeri başka
bir kartta bulunuyor. Bu kartlarla bir eşleme oyunu
oynayabilirsiniz. Önce kartları birbirinden ayırıp
karıştırın. Resimli yüzleri alta gelecek şekilde yere
dizin. Sonra kartları ikişer ikişer açın. Açtığınız
iki kartta aynı gemi resminin parçaları bulunuyorsa
bu kartları ayırın. Açtığınız kartlarda iki farklı
gemi resminin parçaları varsa bu kartları tekrar
ters çevirip başka iki kart açın. Bu şekilde gemi
resimlerini tamamlamaya çalışın. Dilerseniz bu
oyunu iki ya da daha fazla oyuncuyla, kartları sırayla
açarak da oynayabilirsiniz.
Gemi Kartlarıyla
Eşleme Oyunu
Küçük Korsan
Bu sayımızda size korsanlarla ilgili iki kitap
tanıtmak istiyoruz. Günışığı Kitaplığı’nın yayımladığı
“Küçük Korsan” kitaplarının kahramanı Leo, boyu
bir metreyi geçince babasının korsan gemisine
taşınıyor. Leo’nun babasının korsan gemisinin
dolaştığı denizlerde, hazine taşıyan gemiler
yok. Bu nedenle yüz yıl önce minicik bir adanın
yakınında battığı söylenen, altın yüklü kocaman bir
gemiyi arıyorlar.
Dizinin ilk kitabı olan Küçük Korsan İşbaşında’da,
Leo’nun meslek seçimi anlatılıyor. Leo, büyüyünce
geminin aşçısı olmak istiyor. Oysa herkes ondan
babası gibi kaptan olmasını bekliyor. Sonunda Leo
büyüyünce bir “aşçı kaptan” olmaya karar
veriyor ama, bu arada da çok eğlenceli şeyler
oluyor. Küçük Korsan Hazine Peşinde’deyse
Leo’nun babası, on üç yılda bir yapılan
korsan kaptanlar genel kurul toplantısına
davet ediliyor. Ama toplantıya katılmadan
önce babasının diğer korsanlara verdiği sözü
yerine getirebilmesi için bir hazine bulmaları
gerekiyor. Bu serüvende onlara Leo’nun
annesi ve bir zamanlar çok güçlü ve korkunç bir
kaptan olan büyükannesi yardım ediyor. İşler
büyükannenin planladığı gibi gitmese de sonunda
hazine bulunuyor ve Leo’yla babası toplantıya
katılıyorlar... Küçük Korsan kitaplarının ikisinde
de okuyucuları çok eğlendirebilecek ayrıntılar ve
sürprizler var. Posta martılarını, korsanların nasıl
öpüştüğünü, bir kaptan korsana emir verebilecek
tek kişinin kim olduğunu da bu kitaplardan
öğrenebilirsiniz. Küçük Korsan kitaplarını,
dünyaca ünlü çocuk yazarı Christine Nöstlinger
yazmış, Thomas M. Müller resimlemiş. Kitabın
çevirmeniyse Mine Kazmaoğlu.
Aslı Zülal
Küçük Korsan
40. --------------’-----
Gemi Kitabı
Bu kâğıttan küçük bir kitap yapabilirsin.
Önce kâğıdı kırmızı kesikli çizgilerden kes.
Böylece üç ayrı parça elde edeceksin.
Bu parçaları sarı çizgilerden arkaya katla.
Parçaları, sayfa numaraları birbirini izleyecek
biçimde iç içe koy ve ortasından zımbala.
Gemi kitabın hazır! Şimdi üzerine adını
yazabilirsin.
9 2
7 4
Meltem Yenal Coşkun
Çizim: Pınar Büyükgüral
Burası da geminin
arkası, yani kıçı.
Pervane geminin ana makinesine
yani ana motoruna bağlı. Çünkü
pervaneyi geminin ana makinesi
döndürüyor. Ana makine
geminin bacasının altında
yer alan makine dairesinde
bulunuyor.
Geminin kaptanı gemiyi kaptan köşkünden
yönetiyor. Gemiye buradaki direksiyona
benzeyen dümeni çevirerek yön veriyor.
Dümeni çevirdiğinde geminin kıçında, suyun
altında kalan dümen yelpazesi hareket
ediyor. Böylece gemi, kaptanın istediği
yöne doğru gidiyor.
Geminin bir yerde beklemesi
gerektiğinde suya demir atılıyor.
Demir çok sağlam bir ip ya da zincirle
gemiye bağlı. Ağır olduğu için geminin
sürüklenmesini engelliyor.
Demir, gemi hareket halindeyken
demir locası denen yerde duruyor.
Makine
Dairesi
41. 1 10
3 8
5 6
Burası geminin
önü, yani başı.
Geminin kıçından başına doğru çizilmiş bir
çizgi olduğunu hayal et. Öyle ki bu çizgi
gemiyi ikiye bölsün.
Geminin kıç tarafında, suyun içinde kalan
bölümünde büyük bir pervane var.
Pervane dönerek geminin ilerlemesini sağlıyor.
Gemilerde beyaz, yeşil ve kırmızı renkli fenerler var.
Sayıları geminin büyüklüğüne göre değişiyor. Hareket
halindeki her gemi güneş battıktan sonra, güneşin
doğuşuna kadar bu fenerleri yakmak zorunda.
Geminin odalarına kamara deniyor. Kamaraların bazıları
yolcular için bazıları da geminin çalışanları için.
İşte geminin bu çizginin solunda kalan
bölümüne iskele deniyor. Sağında kalan
bölümüneyse sancak.
42. Meraklı Minik dergisinin Nisan 2014 sayısının ekidir.
Çizim: Pınar Büyükgüral
2
3
4
9
10
3
2
4
Deniz Feneri Maketi -A-
Deniz Feneri Maketi’nin
yapılışını dergimizin
32. sayfasında bulabilirsiniz.
11
47. Çarşaf ve yastık Çarşaf ve yastıkKaptan Kaptan
Bavullar Taşıtlar Su Yolcular
YiyeceklerÇalışanlarYakıtKaptan
Çarşaf ve yastık Yiyecekler Havlu Su
BavullarKaptanYakıtYolcular
Deniz Yolculuğuna Hazırlık Oyunu - Kartlar ve Pullar
49. Çarşaf ve yastık Havlu Havlu Havlu
Yakıt Havlu Yiyecekler Yolcular
BavullarKaptan ve çalışanlarSuÇarşaf ve yastık
Havlu Konteynerler Yakıt Çarşaf ve yastık
YiyeceklerBavullarKaptan ve çalışanlarSu
Deniz Yolculuğuna Hazırlık Oyunu - Kartlar ve Pullar
50. Deniz Yolculuğuna Hazırlık Oyunu - Pullar
Yolcular Yolcular Yolcular Bavullar
Bavullar Bavullar Bavullar Taşıtlar
Çalışanlar Konteynerler Kaptan ve Çalışanlar Kaptan ve Çalışanlar
YiyeceklerYiyeceklerYiyeceklerYiyecekler
Yakıt Yakıt Yakıt Yakıt
SuSuSuSu
MeraklıMinikdergisininNisan2014sayısınınekidir-Çizim:BengiGençer
53. AdasıSincap
Yolcu Vapurları Yolculuğa Çıkıyor
16
Yolcu Vapurları Yola Çıkıyor
İki yolcu vapuru birazdan yola çıkacak. Biri Tavşan Adası’ndan Sincap Adası’na
gidecek. Diğeri de Sincap Adası’ndan Tavşan Adası’na gidecek. Yolda Kirpi Adası’na
uğrayacaklar. Haydi, yolcu vapurlarını gidecekleri yerlere ulaştır!
Oyunun Kuralları
• Bu oyun iki kişiyle oynanır.
• Oyunu oynamak için dergimizin ekinde verdiğimiz
zar ve piyonlar gerekir.
• Oyunculardan biri piyonunu Tavşan Adası İskelesi’ne,
diğeri de Sincap Adası İskelesi’ne yerleştirir.
• Oyunun amacı piyonları kutular üzerinde ilerleterek diğer iskeleye ulaştırmaktır.
Fırtınaya
yakalanmadan
iskeleye ulaşmak
için biraz hızlanman
gerek. Üç kutu ileri
git.
Kayalıkların
çevresinden
dolanmak
için bir kutu
ileri git.
54. Adası
Tavşan
Adası
Kirpi
17
Bilge Nur Karagöz
Çizim: Nazlı Tunalı
Akıntı seni
yavaşlattı. Bir
kutu geri git.
Büyük
bir gemi
geçiyor.
Yarattığı dalgadan
etkilenmemek için
iki kutu ileri git.
• Oyuna kimin başlayacağına karar verilir.
• İlk oyuncu zarı atar. Piyonunu oyun alanındaki kutular
üzerinde, zarda gelen sayı kadar ilerletir.
• Oyuncunun piyonunun geldiği kutuda bir yönerge varsa
oyuncu buna uygun hareket eder.
• Sıra diğer oyuncuya geçer.
• Oyunculardan birinin piyonu diğer iskeleye ulaştığında
oyun biter.
55. Yolcu Vapurları Yola Çıkıyor Oyunu - Piyonlar ve Zar
Meraklı Minik dergisinin Nisan 2014 sayısının ekidir.
Çizim: Nazlı Tunalı
Zarı kartondan ayırın.
Kat yerlerinden arkaya katlayın.
Kulakçıklara yapıştırıcı sürün.
Küp elde edecek şekilde
yapıştırın.
Piyonları yerlerinden çıkarın.
Ortalarından arkaya katlayın.
Kırmızı ve turuncu renkli
kulakçıkları öne katlayın. Vapur
resimlerinin arkasına denk gelen
bölümlerine yapıştırıcı sürüp
yapıştırın.
Dergimizin 16-17. sayfalarındaki oyunda kullanılacak malzemeler.