1. MEERVOUD IN VGT
Onderzoeksrapport 2011
Isabelle Heyerick
Mieke Van Braeckevelt
Jorn Rijckaert
Danny De Weerdt
Mieke Van Herreweghe
Myriam Vermeerbergen

2. MEERVOUD IN VGT ?
REGENEN+++ Is dit meervoud?
RIJDEN+++ Is dit meervoud?
ETEN+++ Is dit meervoud?
DRINKEN+++ Is dit meervoud?
..... ....
Neen, want het meervoud gaat over meer dan één
voorwerp, mens of dier.

3. MEERVOUD IN VGT
• HEEFT 5 AUTO
• MENS 3 CL “3-mensen-staan-achter-elkaar”
• OP TAFEL TWEE PAN (tweehandig)
• APPEL HOOP

4. MEERVOUD IN VGT - RESULTATEN
Drie hoofdmanieren van meervoud in VGT:
1. de basisvorm van het gebaar verandert
2. een gebaar wordt toegevoegd
3. het gebaar heeft al een meervoudige betekenis
(inherent meervoud)

5. 1. BASISVORM VERANDERT
Het manuele gedeelte van
het gebaar verandert:
dubbele articulatie

6. DUBBELE ARTICULATIE
• alleen om te zeggen dat er twee zijn
• weak drop

7. DUBBELE ARTICULATIE
Kan niet voor alle gebaren:
Tweehandig Eenhandig
• FIETS
• APPEL
• AUTO
• SNOEP, ...
• RESTAURANT
• GEBOUW, ...

8. FONOLOGIE
De parameters van een gebaar:
• handvorm
• beweging
• articulatieplaats
• oriëntatie
• (non-manuele markeerders)

9. FONOLOGIE
Voorbeelden:
• handvorm bvb. BRIEF - SUCCES
• oriëntatie bvb. ANTWERPEN - BEL
• articulatieplaats bvb. WETEN - ZIEN
• beweging bvb. BAKKER - ROEIEN
• (non-manuele
markeerders)

10. FONOLOGIE
invloed op manier van meervoud?

11. FONOLOGIE
De parameters van een gebaar:
• handvorm
• oriëntatie geen invloed
• articulatieplaats
• beweging wel invloed
• (non-manuele markeerders)

12. FONOLOGIE
Articulatieplaats in VGT:
1. op het lichaam AAP, SOLDAAT
2. op het gezicht HOND
3. aan de mond VOGEL
4. op de zwakke hand STEEN
5. voor het lichaam BOOT
6. naast het lichaam VALIES

13. FONOLOGIE
Beweging in VGT:
1. enkelvoudige padbeweging MENS, TRUI, ...
2. herhaalde padbeweging PAN, FIETS, ...
3. enkelvoudige handinterne BOEK, SCHAAR, ...
beweging
4. herhaalde handinterne
beweging BOOM, VOGEL, ...
5. complexe beweging KOE, VOS, VIS, ...

14. DUBBELE ARTICULATIE
Fonologie: articulatieplaats
Kan NIET bij sommige
Kan bij sommige gebaren
gebaren
• met articulatieplaats de
zwakke hand (weak drop) • met articulatieplaats het
bvb. BOOM bovenlichaam
• met articulatieplaats voor bvb. SOLDAAT
het lichaam • met articulatieplaats het hoofd
bvb. PAN bvb. SNOEP, APPEL
• met articulatieplaats naast
het lichaam
bvb. VALIES

15. DUBBELE ARTICULATIE
Fonologie: beweging
Kan bij sommige gebaren:
• met een herhaalde padbeweging
bvb. VALIES
• met een herhaalde handinterne beweging (weak
drop)
bvb. BOOM, BORD

16. 1. BASISVORM VERANDERT
1. dubbele articulatie
2. aanpassing van de beweging

17. 1. BASISVORM VERANDERT
Aanpassing van de beweging:
• herhaling van de beweging
• toevoeging van padbeweging

18. AANPASSING VAN DE
BEWEGING
Herhaling van de beweging (reduplicatie)
• een bewegingscomponent wordt meer dan één
keer uitgevoerd.
• op dezelfde plaats
bvb. BEHA, TRUI, BLIK, HUIS
• op een andere plaats
bvb. HUIS

19. AANPASSING VAN DE
BEWEGING
• toevoeging van
padbeweging
(lineair)
• toevoeging van
padbeweging
(niet-lineair)

20. AANPASSING VAN DE
BEWEGING
Fonologie: articulatieplaats
Kan NIET bij sommige
Kan bij sommige gebaren:
gebaren:
• met articulatieplaats het
bovenlichaam • met articulatieplaats naast het
bvb. BEHA,TRUI lichaam
• met articulatieplaats de bvb. VALIES
zwakke hand
bvb. BOOM, BORD, STEEN • met articulatieplaats het
• met articulatieplaats voor het hoofd
lichaam bvb. BRIL, HOND
bvb. BOOT, HUIS, TAS

21. SAMENVATTEND
Manuele gedeelde van het gebaar verandert:
1. dubbele articulatie (weak drop)
2. aanpassing van de beweging
• herhaling (reduplicatie)
• toegevoegde padbeweging (lineair of niet-
lineair)

22. 2. TOEVOEGEN VAN GEBAAR
1. gebaar van het conventionele lexicon
2. gebaar van het productieve lexicon
3. een wijsgebaar of sweepgebaar

23. 2. TOEVOEGEN VAN GEBAAR
Gebaar van het conventionele lexicon
a. cijfer (incorporatie niet in onderzoek)
b. kwantificeerder (VEEL, VERSCHILLENDE,
ALLEMAAL, goc VEEL, ...)
c. verzamelgebaar (HOOP, ROMMEL, RIJ,
GROEP, ...)

24. 2. TOEVOEGEN VAN GEBAAR
1. gebaar van het conventionele lexicon
2. gebaar van het productieve lexicon
3. een wijsgebaar of sweepgebaar

25. 2. TOEVOEGEN VAN GEBAAR
Gebaar van het productieve lexicon
a. classifierconstructie

26. 2. TOEVOEGEN VAN GEBAAR
1. gebaar van het conventionele lexicon
2. gebaar van het productieve lexicon
3. een wijsgebaar of sweepgebaar
• wijsgebaar: index vinger
• sweepgebaar: 5-hand

27. SAMENVATTEND
1. gebaar van het conventionele lexicon
a. cijfer
b. kwantificeerder
c. verzamelgebaar
2. gebaar van het productieve lexicon
a. classifierconstructie
3. een wijsgebaar of sweepgebaar

28. 2. TOEVOEGEN VAN GEBAAR
Fonologie: articulatieplaats / beweging
Voor alle gebaren (ongeacht articulatieplaats/beweging) is
mogelijk:
1. toevoegen van een gebaar uit bevroren lexicon (cijfer
(incorporatie), kwantificeerder, verzamelgebaar)
2. toevoegen van een gebaar uit productieve lexicon
(classifierconstructie)
3. toevoegen van een wijsgebaar/sweepgebaar

29. COMBINATIES
Toevoegen van een gebaar
Belangrijk:
De verschillende manieren om meervoud te tonen
kunnen gecombineerd worden!
Enkele combinaties zijn niet mogelijk: volgens logica

30. Onderling te
combineren met
elkaar
Onbepaalde hoeveelheid:
Bepaalde hoeveelheid: GEEN COMBINATIES
- kwantificeerder
- cijfer
- verzamelgebaar
ALLES TE ALLES TE
COMBINEREN COMBINEREN
Onbepaald en locatief
Bepaald & locatief
- sweepgebaar
- classifierconstructie
- classiferconstructie
- wijsgebaar
- wijsgebaar

31. COMBINATIES
Toevoegen van een gebaar
Voorbeelden:
VIER TELEFOON CL “telefoon”++ ROMMEL CL
“telefoon” ++
VERSCHILLEND SCHILDER CL “kader”++++ sweep
ZWART VOGEL TWEE loca locb +++ TWEE

32. VOLGORDE
TENDENS:
Vooraan - gebaren die de hoeveelheid aangeven
(cijfer, kwantificeerder)
Achteraan - gebaren die extra informatie geven
(verzamelgebaar, classifierconstructie,
wijsgebaar/sweepgebaar)
wg3 ETEN HAMBURGER HEEFT TWEE FRIETEN CL“twee_friet”
VEEL TELEFOON ROMMEL CL“telefoons_liggen_door_elkaar”
TREIN DRIE CL“drie_treinen_rijden_in_een_boog”
➡ GEEN vaste regels!

33. 3. INHERENT MEERVOUD
Betekenis van het gebaar = meervoud
a. meervoudige vorm = enkelvoudige vorm
➡ FRIETEN, GRAS
b.er is een enkelvoudige vorm en het inherent
meervoud bestaat uit herhaling van de beweging
➡ MENSEN, KINDEREN, BOS, KLEREN

34. CONCLUSIE:
MEERVOUD IN VGT
1. de citeervorm van het manuele gedeelte a. dubbele articulatie
het gebaar verandert verandert b. reduplicatie
a. cijfer
uit het conventionele lexicon b. kwantificeerder
c. verzamelgebaar
2. een gebaar wordt
toegevoegd uit het productieve lexicon a. classifierconstructie
a. wijsgebaar
wijsgebaar/sweepgebaar
b. sweepgebaar
3. het lexicale gebaar heeft in de citeervorm al meervoudige betekenis (inherent
meervoud)

35. CONCLUSIE:
MEERVOUD IN VGT
• het manuele gedeelte van de citeervorm kan niet van alle
gebaren veranderd worden: fonologische restricties spelen een
rol
• combinaties worden vaak gebruikt, maar niet alles is mogelijk.
Bepaald versus onbepaald
• wat betreft de volgorde is er een tendens maar geen algemene
regel

36. MEERVOUD IN VGT
UITDRUKKEN
Uitdrukken van de idee dat er meer dan één is:
EEN OUD SCHAAP EEN JONG SCHAAP
ZWART ROOD GROEN ORANJE TRUI ROZE TRUI
EEN AUTO ANDER AUTO
HEEFT PLAFOND HEEFT HOUT “balk” HAAK++++ PAN
HANGEN++++ PAN HANGEN+++