E-Learning

1. Aralin 6 – Produksyon
MODYUL 1: Mga Pangunahing
Konsepto ng Ekonomiks

2. FOCUS QUESTION
Ano ang kahalagahan ng produk-
syon at ng mga salik nito sa ating
pang araw-araw na pamumuhay?

3. BALANGKAS NG PAKSA
A. Konsepto ng Produksyon
B. Mga Salik at Antas ng Produksyon
C. Production Possibility Frontier
D. Production Function at Law of
Diminishing Returns
E. Production Costs at Revenues

4. PRODUKSYON
A. Produksyon – isang proseso ng
pagpapalit anyo ng mga input upang
makalikha ng output.
B. Input – mga kagamitan sa
produksyon.
C. Output – nalilikhang produkto sa
produksyon.

6. D. Production Function – nagpapakita
ng relasyon ng input at output.
E. Tangibles – mga produktong
nakikita at nahahawakan (Goods).
F. Intangibles – mga produktong hindi
nakikita o nahahawakan (Services).

7. LUPA PAGGAWA
KAPITAL ENTREPRENYUR
SALIK NG
PRODUKSYON

8. SALIK NG PRODUKSYON
A. Kapital (Capital) – tumutukoy sa
mga kalakal na nakakalikha ng iba
pang produkto.
1. Circulating Capital – mabilis mag-
palit ng anyo gaya ng kuryente at
langis.

9. 2. Fixed Capital – hindi mabilis
magpalit-anyo gaya ng pabrika at
gusali.
3. Indivisible Capital – hindi nahahati
gaya ng trak, makinarya atbp.
4. Free Capital – ito ay malayang
gamitin ng entreprenyur gaya ng
tubig.

10. 5. Specialized Capital – ito ay may
takdang gamit na capital sa
produksyon gaya ng computer,
makinarya atbp.
B. Ang salapi o pera ay tinatawag na
Financial Capital ngunit ito ay hindi
nakakagawa ng produkto.

11. C. Depresasyon – unti-unting pag-
kasira ng kapital dahil sa paggamit ng
mga ito sa produksyon.
D. Interest – ang kitang ng isang
entreprenyur sa paggamit ng kapital.
E. Savings – ang kitang hindi gina-
gamit ng tao para sa pagkonsumo.

13. F. Lupa (Land) – tumutukoy sa mga
kapa-kinabangan ng tao sa kalikasan.
1. Hindi gumagalaw at naililipat
2. Ito ay may hangganan (bounded).
3. May iba’t ibang gamit.
G. Rent – kabayarang tinatanggap sa
salik na lupa.

15. H. Paggawa (Labor) – pisikal at
mental na kakayahan ng tao upang
makalikha ng produkto.
I. Wage o Sahod – kabayarang
tinatanggap ng manggagawa.
J. Minimum Wage – pinakamababang
sahod na itinakda ng pamahalaan.

17. K. Full-time at Part-time Workers
L. Contractual at Regular Workers
M. Blue-Collar at White Collar Jobs
N. Skilled, Semi-skilled at Unskilled
O. Theory of Value – ni William Petty,
sa paggawa nagmumula ang halaga
ng isang bagay.

18. P. Entreprenyur (Entreprenuer) – nag-
papatakbo, nagmamay-ari at nanga-
ngasiwa ng isang negosyo.
Q. Profit o Tubo – kabayarang tina-
tanggap ng isang entreprenyur.
R. Pamahalaan – may malaking epek-
to sa produksyon at mga salik nito.

19. ANTAS NG PRODUKSYON
A. Antas ng Produksyon – ang bawat
bawat produktong gagawin ay du-
maraan sa iba’t ibang bahagi o
proseso ng produksyon.
1. Una o Panimula (Primary) – pagka-
lap ng input na gagamitin. Halim-
bawa, pagtatanim ng palay (Proseso)

20. , pag-aani ng palay (Produkto).
2. Intermedya (Intermediate) – ang
proseso ng pagpipino ng mga hilaw
na salik sa iba’t ibang antas ng
pagpipino. Halimbawa, pagbabalat at
paglilinis ng bagong aning palay
(Proseso), linis na bigas (Produkto).

21. 3. Patapos (Terminal o Final) – paglik-
ha ng tapos na produkto. Halimbawa,
pagsaing ng bigas (Proseso), kanin
(Produkto).

22. PRODUCTION FUNCTION
A. Fixed Input (FI) – salik ng
produksyon na hindi nagbabago gaya
ng gusali, pabrika atbp.
B. Variable Input (VI) – salik ng pro-
duksyon na nagbabago o madaling
dagdagan o bawasan gaya ng bilang
ng manggagawa.

23. C. Total Physical Product (TP)– kabu-
uang produktong nagawa gamit ang
input.
D. Marginal Physical Product (MP) –
karagdagang output sa bawat pagtaas
ng isang variable input.
Formula: MP = ∆TP / ∆VI

24. C. Average Physical Product (AP) –
produktong nagawa ng bawat mang-
gagawa o variable input.
Formula: AP = TP / VI
D. Law of Diminishing Returns –
bawat karagdagang VI habang hindi
nagbabago ang FI, ang TP ay patuloy
na tumataas ngunit sa MP ay unti-
unting bumababa.

25. Fixed
Input (FI)
Variable
Input (VI)
Total Physical
Product (TP)
Marginal Physical
Product (MP)
1 0 0 -
1 1 3 3
1 2 8 5
1 3 15 7
1 4 28 13
1 5 45 17
1 6 60 15
1 7 70 10
1 8 72 2
1 9 72 0
1 10 71 -1

26. LAW OF DIMINISHING RETURNS

27. PRODUCTION COSTS
A. Production Costs – anumang gastu-
sin na may kinalaman sa paglikha ng
mga produkto. Implicit at Explicit Cost
B. Fixed Cost (FC) – gastusin sa pagba-
bayad ng salik na hindi nagbabago.
C. Variable Cost (VC) – gastusin na
umaayon sa lebel ng produksyon.

28. D. Total Cost (TC) – kabuuang gastusin
sa paglikha ng produkto.
Formula: TC = FC + VC
E. Average Fixed Cost (AFC) – gastusin
ng FC sa bawat produkto.
Formula: AFC = FC / TP
F. Average Variable Cost (AVC) –
gastusin ng VC sa bawat produkto.

29. Formula: AVC = VC / TP
G. Average Total Cost (ATC) – gastusin
ng bawat produktong nalilikha.
Formula: ATC = TC / TP
H. Marginal Cost (MC) – karagdagang
gastos sa bawat produktong nalikha.
Formula: MC = ∆TC / ∆TP

30. PRODUCTION COST CURVES

31. TP FC VC TC MC AFC AVC ATC
0 50 0 50 - - - -
1 50 80 130 80 50 80 130
2 50 110 160 30 25 55 80
3 50 150 200 40 16.67 50 66.67
4 50 210 260 60 12.50 52.50 65
5 50 290 340 80 10 58 68
6 50 400 450 110 8.34 66.67 75
7 50 550 600 150 7.14 78.57 85.71

32. PRODUCTION COST CURVES

33. REVENUES
A. Revenue – bentang natanggap
dahil sa pagbenta ng produkto.
B. Total Revenue (TR) – kabuuang
benta na natanggap kapalit ng
produkto.
Formula: TR = Presyo (P) X TP

34. C. Average Revenue (AR) – benta sa
bawat produktong na ipnagbili.
Formula: AR = TR / TP
D. Marginal Revenue (MR) – karag-
dagang benta sa bawat karagdagang
produktong ipinagbili.
Formula: MR = ∆TR / ∆TP

35. Total
Product
(TP)
Presyo
(P)
Total
Revenue (TR)
Average
Product
(AP)
Marginal
Revenue
(MR)
1 17 17 17 -
2 17 34 17 17
3 17 51 17 17
4 17 68 17 17
5 17 85 17 17
6 17 102 17 17
7 17 119 17 17
8 17 136 17 17

36. REVENUE CURVES

37. PROFIT MAXIMIZATION
A. Total Revenue (TR) > Total Cost (TC)
– nararapat lang na ang benta ay higit
na mataas kumpara sa gastusin.
B. Marginal Revenue (MR) = Marginal
Cost (MC) – antas o dami ng pro-
duksyon na makakapagbigay ng
pinakamalaking tubo sa negosyante.

38. TP P TR TC Tubo MR MC
1 17 17 30 -13 - -
2 17 34 39 -5 17 9
3 17 51 50 1 17 11
4 17 68 65 3 17 15
5 17 85 82 3 17 17
6 17 102 100 2 17 18
7 17 119 124 -15 17 24

39. PROFIT MAXIMIZATION (TR > TC)

40. PROFIT MAXIMIZATION (MR - MC)