Download luận văn thạc sĩ với đề tài: Các giải pháp đổi mới quản lý dạy học thực hành theo tiếp cận năng lực thực hiện cho sinh viên sư phạm kỹ thuật

1. - 3 -
MỤC LỤC
Trang
Trang phụ bìa 1
Lêi cam ®oan 2
Môc lôc 3
Nh÷ng côm tõ viÕt t¾t trong luËn ¸n 5
Danh môc c¸c b¶ng 6
Danh môc c¸c s¬ ®å, biÓu ®å, ®å thÞ 7
Më ®Çu 8
Ch-¬ng 1 - C¬ së lý luËn cña qu¶n lý d¹y häc thùc hµnh
theo tiÕp cËn n¨ng lùc thùc hiÖn
cho sinh viªn S- ph¹m kü thuËt 20
1.1.Tæng quan nh÷ng c«ng tr×nh liªn quan ®Õn vÊn ®Ò nghiªn cøu 20
1.1.1. ë n-íc ngoµi 20
1.1.2. ë trong n-íc 24
1.2. Mét sè kh¸i niÖm c¬ b¶n 27
1.2.1. S- ph¹m kü thuËt 27
1.2.2. Sinh viªn s- ph¹m kü thuËt 28
1.2.3. D¹y häc thùc hµnh 29
1.2.4. N¨ng lùc thùc hiÖn 30
1.2.5. Qu¶n lý 32
1.3. Quan niÖm vÒ ®µo t¹o theo tiÕp cËn n¨ng lùc thùc hiÖn 36
1.3.1. §Æc ®iÓm cña ph-¬ng thøc ®µo t¹o theo tiÕp cËn NLTH 38
1.3.2. Tiªu chuÈn n¨ng lùc thùc hiÖn 47
1.4. Néi dung qu¶n lý d¹y häc thùc hµnh theo tiÕp cËn NLTH 48
1.4.1. Kh¸i qu¸t vÒ qu¶n lý d¹y häc thùc hµnh 48
1.4.2. Néi dung qu¶n lý d¹y häc thùc hµnh theo tiÕp cËn NLTH 50
1.5. D¹y häc thùc hµnh theo tiÕp cËn NLTH trong ®µo t¹o GVDN 59
Ch-¬ng 2 - Thùc tr¹ng qu¶n lý d¹y häc thùc hµnh
t¹i c¸c tr-êng s- ph¹m kü thuËt 69
2.1. VÊn ®Ò ®µo t¹o GVKT - DN t¹i c¸c tr-êng SPKT 69
2.1.1. Quy m« vµ ngµnh nghÒ ®µo t¹o cña c¸c tr-êng, khoa SPKT 69
2.1.2. VÒ qu¶n lý ®µo t¹o GVDN 75
2.1.3. C¸c ®iÒu kiÖn ®¶m b¶o cho d¹y häc thùc hµnh 80
2.2. T×nh h×nh viÖc lµm vµ sö dông GVDN (HiÖu qu¶ ®µo t¹o ngoµi) 81
2.3. Thùc tr¹ng qu¶n lý d¹y häc thùc hµnh t¹i c¸c tr-êng SPKT 82
2.3.1. VÒ qu¶n lý néi dung ch-¬ng tr×nh ®µo t¹o 83
2.3.2. VÒ c¬ cÊu thêi l-îng thùc hµnh, thùc tËp 88
2.3.3. Sù phï hîp cña c¸c KNTH trong ch-¬ng tr×nh DHTH 91
2.3.4. Qu¶n lý ph-¬ng ph¸p d¹y häc thùc hµnh 92

2. - 4 -
2.3.5. C¸c h×nh thøc tæ chøc thùc tËp ngoµi tr-êng 98
2.3.6. VÒ c¬ së vËt chÊt 99
2.3.7. Qu¶n lý kiÓm tra, ®¸nh gi¸ kü n¨ng thùc hµnh trong DHTH 100
2.4. Nh÷ng yÕu kÐm vµ nguyªn nh©n 101
2.4.1. Nh÷ng yÕu kÐm 101
2.4.2. Nguyªn nh©n 102
Ch-¬ng 3 - C¸c gi¶i ph¸p §æi míi qu¶n lý d¹y häc thùc hµnh
theo tiÕp cËn n¨ng lùc thùc hiÖn
cho sinh viªn s- ph¹m kü thuËt 105
3.1. Môc tiªu ph¸t triÓn ®éi ngò GVDN ®Õn n¨m 2010 105
3.1.1. Môc tiªu chung 105
3.1.2. Môc tiªu cô thÓ 106
3.1.3. Ph-¬ng h-íng x©y dùng vµ ph¸t triÓn ®éi ngò GVDN 107
3.2. Nh÷ng nguyªn t¾c ®æi míi qu¶n lý DHTH theo tiÕp cËn NLTH 109
3.2.1. §¶m b¶o tÝnh ®ång bé 109
3.2.2. §¶m b¶o tÝnh thùc tiÔn 110
3.2.3. §¶m b¶o tÝnh kh¶ thi 111
3.3. C¸c gi¶i ph¸p ®æi míi qu¶n lý DHTH theo tiÕp cËn NLTH 111
3.3.1. Gi¶i ph¸p 1: §æi míi qu¶n lý môc tiªu, néi dung ch-¬ng tr×nh
DHTH theo tiÕp cËn NLTH 113
3.3.2. Gi¶i ph¸p 2: §æi míi qu¶n lý ph-¬ng ph¸p DHTH theo tiÕp cËn
NLTH cho ®éi ngò GV c¸c chuyªn ngµnh kü thuËt 126
3.3.3. Gi¶i ph¸p 3: §æi míi qu¶n lý qu¸ tr×nh luyÖn tËp kü n¨ng thùc hµnh
nghÒ theo tiÕp cËn NLTH cho SV SPKT 135
3.4. Th¨m dß vÒ tÝnh kh¶ thi cña c¸c gi¶i ph¸p 144
3.5. Thùc nghiÖm øng dông c¸c gi¶i ph¸p ®· ®Ò xuÊt t¹i tr-êng s- ph¹m kü
thuËt Nam §Þnh 146
3.5.1. Thùc nghiÖm gi¶i ph¸p ®æi míi qu¶n l‎ý môc tiªu, néi dung ch-¬ng
tr×nh DHTH theo tiÕp cËn NLTH t¹i tr-êng SPKT Nam §Þnh 146
3.5.2. Thùc nghiÖm gi¶i ph¸p ®æi míi qu¶n l‎ý ph-¬ng ph¸p d¹y thùc hµnh
theo tiÕp cËn NLTH cho ®éi ngò GV c¸c chuyªn ngµnh kü thuËt 150
3.5.3. Thùc nghiÖm gi¶i ph¸p ®æi míi qu¶n l‎ý qu¸ tr×nh luyÖn tËp KNTH
nghÒ theo tiÕp cËn NLTH cho SV SPKT 153
KÕt luËn vµ khuyÕn nghÞ 166
Danh môc c«ng tr×nh cña t¸c gi¶ 169
Tµi liÖu tham kh¶o 171
PHỤ LỤC 168

3. - 5 -
NHỮNG CỤM TỪ VIẾT TẮT TRONG LUẬN ÁN
CĐKT Cao đẳng kỹ thuật
CĐ SPKT Cao đẳng Sư phạm kỹ thuật
CĐ/ĐH Cao đẳng/ Đại học
CMKT Chuyên môn kỹ thuật
CNH, HĐH Công nghiệp hóa, hiện đại hóa
CNKT Công nhân kỹ thuật
CNXH Chủ nghĩa xã hội
CTQL Chủ thể quản lý
CTM Chế tạo máy
DN Dạy nghề
DACUM Development of A Curriculum
DHTH Dạy học thực hành
ĐC Đối chứng
ĐHKT Đại học kỹ thuật
ĐH SPKT Đại học Sư phạm kỹ thuật
ĐVHT Đơn vị học trình
ĐTQL Đối tượng quản lý
GDKT - NN Giáo dục kỹ thuật nghề nghiệp
GD Giáo dục
GD-ĐT Giáo dục và đào tạo
GV Giảng viên
GVDN Giáo viên dạy nghề
GVKT - NN Giáo viên kỹ thuật - nghề nghiệp
GVKT - DN Giáo viên kỹ thuật - dạy nghề
KH và CN Khoa học và công nghệ
KNTH Kỹ năng thực hành
LĐ,TB&XH Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội
NLTH Năng lực thực hiện
PP Phương pháp
PPDH Phương pháp dạy học
PTDH Phương tiện dạy học
QL Quản lý
SPKT Sư phạm kỹ thuật
SVTN Sinh viên tốt nghiệp
SVNC Sinh viên năm cuối
TN Thực nghiệm

4. - 6 -
THCN - DN Trung học chuyên nghiệp - dạy nghề
DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 1.1. Các đặc trưng cơ bản để phân biệt đào tạo truyền thống và đào tạo
theo tiếp cận NLTH 43
Bảng 1.2. Các nhiệm vụ và công việc của GVDN 62
Bảng 2.1 Quy mô ngành nghề đào tạo của các trường, khoa SPKT 69
Bảng 2.2. So sánh chương trình của 4 loại hình đào tạo SPKT do các trường
SPKT đang quản lý 83
Bảng 2.3. Mức độ phù hợp giữa các khối kiến thức trong nội dung chương
trình đào tạo 87
Bảng 2.4. Mức độ đánh giá về thời lượng thực hành, thực tập trong chương
trình đào tạo 90
Bảng 2.5. Mức độ phù hợp của các KNTH trong chương trình đào tạo 91
Bảng 2.6. Các nội dung kiến thức, KNTH cần bổ sung thêm vào chương trình
đào tạo 91
Bảng 2.7. Thực hiện những chức năng sư phạm trong các bước hướng dẫn và
luyện tập 94
Bảng 2.8. Các mức độ đánh giá về quản lý phương pháp DHTH 97
Bảng 2.9. Tình hình đội ngũ GV ở các trường CĐ SPKT 97
Bảng 2.10. Mức độ phù hợp của các hình thức tổ chức thực tập 99
Bảng 2.11. Mức độ đáp ứng về cơ sở vật chất cho DHTH 100
Bảng 3.1. Kết quả thăm dò về tính khả thi của các giải pháp 145
Bảng 3.2. Bảng phân bố tần số Fi về số SV đạt điểm Xi 156
Bảng 3.3. Phân bố tần suất fi và tần suất tích lũy fi
 159

5. - 7 -
DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ, BIỂU ĐỒ, ĐỒ THỊ
Sơ đồ 1.1. Mối quan hệ của các mục tiêu dạy học theo tiếp cận NLTH 40
Hình 1.1. Mục tiêu dạy học thực hành 51
Biểu đồ 2.1. Quy mô đào tạo GVDN tại các trường CĐ SPKT 72
Biểu đồ 2.2. Tình hình về việc làm của SV SPKT sau khi tốt nghiệp GVDN 81
Biểu đồ 2.3. Mức độ phù hợp giữa việc làm và chuyên môn được đào tạo của
GVDN sau khi tốt nghiệp 82
Sơ đồ 2.1. Bố trí kế hoạch dạy học thực hành sản xuất với các khối kiến thức
theo tiến độ giảng dạy tại các trường CĐ SPKT 88
Sơ đồ 3.1. Quy trình xây dựng chương trình đào tạo ngành Cơ khí - Hàn 147
Đồ thị 3.1. Đồ thị phân bố tần suất fi 160
Đồ thị 3.2. Đồ thị tần suất tích lũy fi  161

6. - 8 -
MỞ ĐẦU
1. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI
Trước những đòi hỏi bức bách của thời đại cũng như thực tiễn của nước
ta trong tiến trình đẩy mạnh sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá (CNH,
HĐH), Đảng ta chủ trương và nhấn mạnh việc phát huy cao độ nội lực đồng
thời tranh thủ nguồn lực bên ngoài, chủ động hội nhập kinh tế quốc tế để phát
triển nhanh, bền vững đất nước. Nguồn lực con người hay nguồn nhân lực với
ý nghĩa như một yếu tố cơ bản của nội lực kinh tế, xã hội sẽ đóng vai trò
quyết định trong việc thực hiện mục tiêu phát triển đó. Nguồn nhân lực đó chỉ
có thể phát triển đầy đủ, có hệ thống và bền vững thông qua các tác động của
hoạt động Giáo dục - Đào tạo (GD-ĐT), trong đó, dạy nghề (DN) là một bộ
phận rất quan trọng.
Kết luận của Hội nghị lần thứ VI Ban chấp hành Trung ương khoá IX đã
nêu rõ rằng chúng ta cần phải “điều chỉnh cơ cấu đào tạo, tăng nhanh dạy
nghề và trung học chuyên nghiệp (THCN). Hiện đại hoá một số trường dạy
nghề nhằm chuẩn bị đội ngũ công nhân bậc cao có trình độ tiếp thu, sử dụng
công nghệ mới và công nghệ cao. Hình thành hệ thống đào tạo kỹ thuật thực
hành với nhiều cấp trình độ, đẩy nhanh tiến độ xây dựng một số trường đại
học, trường dạy nghề trọng điểm. Xây dựng đề án cơ cấu lại hệ thống đào tạo
và cơ quan quản lý chỉ đạo, điều hành quốc gia về nguồn nhân lực của cả
nước. Tiếp tục sắp xếp, củng cố lại mạng lưới các trường nhất là các trường
đại học, cao đẳng, trung học chuyên nghiệp và dạy nghề”. Giáo viên dạy nghề
(GVDN) giữ một vị trí quan trọng trong sự nghiệp đào tạo đội ngũ CNKT. Có
tới 60 - 70% thời lượng trong dạy học của GVDN là dạy thực hành. Ở người
GVDN không chỉ có kiến thức vững về chuyên môn kỹ thuật mà còn phải có
đạo đức, có kỹ năng sư phạm, kỹ năng giao tiếp và kỹ năng quản lý. Đó là
những nhân tố tạo nên NLTH.
Khi giải quyết vấn đề này, bên cạnh việc tiếp cận những vấn đề ở tầm vĩ

7. - 9 -
mô, chúng ta cũng cần thiết phải tiến hành nghiên cứu nội dung ở cấp vi mô
tác động đến các trường Sư phạm kỹ thuật (SPKT) và đến từng ngành, nghề
khác nhau. Ở những lĩnh vực này, trước hết phải nói đến việc đổi mới quản lý
mục tiêu, nội dung, chương trình đào tạo cho từng ngành nghề theo từng trình
độ khác nhau dưới tác động của quản lý, của tiến bộ kỹ thuật và công nghệ,
trong đó có công nghệ dạy học. Hiện nay, do chưa có chuẩn chương trình nên
ở nước ta, mỗi trường đã tự xây dựng cho mình một chương trình riêng với
cấu trúc, tỷ lệ dạy học lý thuyết/thực hành, số đơn vị kiến thức khoa học cơ
bản/kỹ thuật cơ sở/chuyên môn/sư phạm khác nhau. Phương thức đào tạo theo
niên chế khó có khả năng tiếp cận và thích ứng với thực tiễn sản xuất, với tiến
bộ KH và CN. Các trường SPKT mới có khả năng đào tạo được khoảng hơn
20 ngành nghề nhưng lại trùng lặp đã dẫn đến tình trạng vừa thừa, vừa thiếu
GV, trong khi đó, các trường THCN&DN đang cần GV cho gần 400 ngành
nghề khác nhau nhưng chưa có nơi nào đào tạo.
Vì vậy, nội dung chương trình đào tạo GVDN cũng cần được xây dựng
lại sau khi đã có chuẩn thống nhất cho từng trình độ. Bên cạnh đó, để thực
hiện chủ trương đào tạo theo tín chỉ và liên thông giữa các trình độ, việc quan
trọng là phải cấu trúc lại toàn bộ chương trình các bậc SPKT theo học phần –
học trình, môđun liên thông để tùy thuộc đối tượng đầu vào, người học có thể
thấy mình cần gì học nấy, không ngừng được nâng cao trình độ từ dạy nghề
đến trung học, cao đẳng và đại học mà không phải học đi, học lại những điều
đã phải học như hiện nay. Tiếp đến là cần nghiên cứu vấn đề đổi mới phương
pháp cũng như phương tiện dạy học ở từng bộ môn kỹ thuật nói riêng, đặc
biệt là tìm hiểu phương thức quản lý DHTH và xác định các phương pháp
kiểm tra đánh giá. Đây là những lĩnh vực hầu như bị bỏ trống. Cho đến nay,
chưa có một công trình nghiên cứu quản lý giáo dục nào được công bố để tìm
kiếm những giải pháp và khuyến nghị nào về quản lý dạy học các bộ môn kỹ
thuật được đề xuất cho các trường SPKT.

8. - 10 -
Chính vì vậy để thực hiện chiến lược phát triển giáo dục nói chung và
giáo dục nghề nghiệp nói riêng, việc nghiên cứu, vận dụng phương thức đào
tạo GVDN theo tiếp cận NLTH cho SV SPKT là có tầm quan trọng đặc biệt
đến chất lượng đội ngũ GVDN.
Đề tài: "Các giải pháp đổi mới quản lý DHTH theo tiếp cận NLTH cho
SV SPKT" được tiến hành nghiên cứu nhằm góp phần giải quyết những vấn
đề về lý luận và thực tiễn trong việc nâng cao chất lượng đào tạo.
Mặt khác, các kết quả nghiên cứu có khả năng được áp dụng rộng rãi ở
các trường trong hệ thống SPKT sẽ góp phần thúc đẩy sự phát triển của sự
nghiệp giáo dục đào tạo GVDN hiện nay.
2. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU
Đề xuất các giải pháp đổi mới quản lý dạy học thực hành (DHTH) theo
tiếp cận năng lực thực hiện (NLTH) cho SV SPKT .
3. KHÁCH THỂ VÀ ĐỐI TƢỢNG NGHIÊN CỨU
3.1. Khách thể nghiên cứu
Dạy học thực hành theo tiếp cận NLTH cho SV SPKT
3.2. Đối tƣợng nghiên cứu
Các giải pháp đổi mới quản lý DHTH theo tiếp cận năng lực thực hiện
cho SV SPKT
4. GIẢ THUYẾT KHOA HỌC
Hiện nay, việc quản lý DHTH tại các trường SPKT còn có những yếu
kém, bất cập trên các mặt nội dung, phương pháp, phương tiện, cách thức tổ
chức thực hiện. Điều đó đã dẫn đến tình trạng SV sau khi tốt nghiệp GVDN
lại chậm thích ứng với thực tiễn, bỡ ngỡ khi hướng dẫn thực hành và chậm
phát triển NLTH nghề nghiệp. Nếu thực hiện được đồng bộ các giải pháp đổi
mới quản lý mục tiêu, nội dung chương trình DHTH theo tiếp cận NLTH, đổi
mới quản l‎ý phương pháp, phương tiện dạy thực hành theo tiếp cận NLTH
cho đội ngũ GV các chuyên ngành kỹ thuật, đổi mới quản lý quá trình luyện

9. - 11 -
tập KNTH nghề cho SV SPKT thì sẽ góp phần nâng cao được chất lượng đào
tạo GVDN của các trường SPKT.
5. NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU
5.1. Nghiên cứu cơ sở lý luận của quản lý DHTH theo tiếp cận NLTH
cho sinh viên (SV) SPKT.
5.2. Khảo sát, đánh giá thực trạng quản lý DHTH tại các trường SPKT.
5.3. Đề xuất các giải pháp đổi mới quản lý DHTH theo tiếp cận NLTH
cho SV SPKT. Tiến hành thực nghiệm (TN) nhằm minh chứng cho tính khả
thi và hiệu quả của các giải pháp.
6. GIỚI HẠN VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU
Đề tài được giới hạn ở việc nghiên cứu về đổi mới quản lý DHTH theo
tiếp cận NLTH cho SV SPKT. Việc khảo sát, đánh giá thực trạng quản lý
DHTH đã được tiến hành ở một số trường CĐ/ ĐHSPKT. Tổ chức thực
nghiệm sư phạm kỹ thuật về các giải pháp QL DHTH ngành Cơ khí – Hàn tại
trường SPKT NĐ.
7. PHƢƠNG PHÁP LUẬN VÀ CÁC PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
7.1. Phƣơng pháp luận
Những luận điểm của quan điểm hệ thống - cấu trúc của quá trình đào
tạo, quan điểm phát triển, quan điểm thực tiễn, quan điểm khách quan là
những tư tưởng phương pháp luận chỉ đạo cho việc thực hiện các nghiên cứu
của công trình này.
Phương pháp duy vật lịch sử và duy vật biện chứng là cơ sở lý luận
chung của mọi nhận thức khoa học. Tác giả luôn bám sát, vận dụng các
nguyên lý, quy luật, phạm trù của phép duy vật biện chứng và duy vật lịch sử
để nghiên cứu, xem xét về quản lý giáo dục nói chung và QL DHTH nói riêng
trong quá trình đào tạo GVDN.
Phương pháp tiếp cận hệ thống khi mọi sự vật, hiện tượng có mối quan
hệ tương tác với nhau và cybernetique - điều khiển học để triển khai nghiên

10. - 12 -
cứu những vấn đề của đề tài.
7.2. Phƣơng pháp nghiên cứu lý luận
Trong luận án có sử dụng hệ các phương pháp nghiên cứu lý luận, phân
tích, tổng hợp, khái quát hoá lịch sử nghiên cứu việc QL DHTH theo tiếp cận
NLTH xem trong suốt tiến trình phát triển của nó đã có tác giả nào đi vào tìm
hiểu vấn đề này, họ đã giải quyết được những gì và những gì còn tồn tại chưa
được giải quyết mà mình phải đi vào tìm hiểu, giải quyết tiếp.
Phân tích hoạt động và giao tiếp QL DHTH theo tiếp cận NLTH để
nhận thức được thực trạng tổ chức, quản lý các quá trình DHTH các bộ môn
kỹ thuật nhằm xác định mặt mạnh, mặt yếu kém và nguyên nhân, làm cơ sở
cho việc xác định các giải pháp đổi mới.
Nghiên cứu kết quả rèn luyện KNTH nghề theo tiếp cận NLTH nhằm
làm sáng tỏ thêm quá trình phát triển phương thức đổi mới QL DHTH kỹ
thuật – nghề nghiệp; phân tích quá trình hoạt động của thày và trò trong bài
giảng thực hành…
Các phân tích khoa học sư phạm và công nghệ để hiểu rõ các đặc trưng
bản chất, phát hiện các đặc điểm trong quá trình hình thành – vận động và
phát triển của các hiện tượng và quá trình nghiên cứu tạo cơ sở đề xuất các
giả thuyết lý luận và các giải pháp thực tiễn trong nghiên cứu SPKT.
Phân tích và tổng hợp các tư liệu, tài liệu kinh điển, đặc biệt là các văn
kiện của Đảng, Nhà nước đề cập đến chiến lược phát triển kinh tế và chiến
lược việc làm thời kỳ 2001- 2010 nhất là mục tiêu phát triển đội ngũ GVDN.
So sánh, khái quát hóa gắn với năng lực nghiên cứu và vốn kinh
nghiệm, sự hiểu biết đối tượng trong quản lý đào tạo của tác giả để tư duy lý
luận nói chung và lý luận SPKT nói riêng.
Phương pháp nghiên cứu về lý luận SPKT là một công cụ quan trọng
trong nghiên cứu về quản lý giáo dục, về công tác đào tạo kỹ thuật - nghề
nghiệp theo tiếp cận NLTH ở nước ta trong thời kỳ phát triển mới theo hướng

11. - 13 -
CNH, HĐH.
7. 3. Phƣơng pháp nghiên cứu thực tiễn
Luận án đã sử dụng các phương pháp nghiên cứu thực tiễn, quan sát,
đàm thoại, phỏng vấn, lấy ý kiến chuyên gia và thực nghiệm sư phạm kỹ thuật
nhằm thu thập những thông tin cần thiết về thực trạng quản lý DHTH theo
tiếp cận NLTH ở các trường SPKT.
Khảo sát, điều tra thực trạng QL DHTH tại các trường SPKT thông qua
bộ phiếu trưng cầu ý‎ kiến đối với các đối tượng: SV SPKT, GV, cán bộ QL
của các trường SPKT, các cơ sở DN đang sử dụng GVDN.
Quan sát có chủ định hoạt động DHTH và những vấn đề có liên quan
đến quản lý DHTH với các đối tượng là hoạt động của GV và SV trong giờ
dạy thực hành nghề; quá trình hình thành và phát triển kỹ năng lao động của
SV sau một tuần/tháng thực hành cơ bản; hiện tượng suy giảm năng lực rèn
luyện KNTH của SV vào giờ cuối của buổi thực hành...
Phạm vi và mức độ quan sát cũng có nhiều tầng nấc khác nhau. Có thể
thực hiện quan sát tổng thể, theo dõi, ghi nhận hoặc quan sát chuyên biệt đối
tượng cần nghiên cứu.
Để quan sát có kết quả, phù hợp với nhiệm vụ nghiên cứu, tác giả đã
thiết kế bộ công cụ quan sát thích hợp với đối tượng quan sát như: Phiếu
quan sát giờ hướng dẫn thực hành nghề (phụ lục 2.6) nhằm thu nhận thông
tin trung thực khách quan tạo điều kiện xử lý số liệu quan sát đưa đến các
nhận xét đúng về đối tượng nghiên cứu.
Phỏng vấn các đối tượng như SV SPKT, GV, cán bộ quản lý… nhằm
thu thập thông tin để bổ sung, củng cố những kết luận khoa học.
Phương pháp tổ chức lấy ý kiến chuyên gia: Tổ chức xemina, hội thảo
khoa học với chủ đề “Một số biện pháp về QL DHTH nhằm nâng cao chất
lượng đào tạo kỹ năng nghề tại trường CĐ SPKT NĐ” ; “ Thực trạng và giải
pháp nâng cao chất lượng đào tạo đội ngũ GVDN”... với sự tham gia của các

12. - 14 -
chuyên gia có uy tín khoa học như: Ban Giáo viên - Tổng cục Dạy nghề, Viện
Chiến lược & Chương trình – Bộ Giáo dục & Đào tạo; một số trường SPKT,
các cơ sở đào tạo nghề có sử dụng GVDN...
Tiến trình hội thảo theo các bước sau:
+ Chuẩn bị hội thảo
+ Tổ chức điều hành hội thảo
+ Tổng kết hội thảo
Các báo cáo khoa học được công bố trên Tạp chí khoa học giáo dục và
kỷ yếu của hội thảo khoa học.
Phương pháp lấy ý kiến chuyên gia được sử dụng trong giai đoạn tiến
hành nghiên cứu và tổng kết kết quả nghiên cứu.
Phương pháp tổng kết kinh nghiệm thông qua tổ chức các buổi trao đổi,
tọa đàm ở các cơ sở dạy nghề, các cuộc hội thảo chuyên ngành, các buổi báo
cáo kinh nghiệm dạy tốt, học tốt, QL giỏi, hội thi GV giỏi, thi tay nghề giỏi…
Các phương pháp nghiên cứu trên được tác giả luận án sử dụng nhằm
làm rõ thực trạng quản lý DHTH ở các trường SPKT.
Phương pháp thực nghiệm sư phạm kỹ thuật đã được sử dụng để kiểm
nghiệm giả thuyết khoa học, xác định mối quan hệ nhân quả giữa từng nhân
tố tác động tới quá trình nghiên cứu. Thực hiện quy trình xây dựng chương
trình đào tạo ngành Cơ khí – Hàn đã được tiến hành theo ba giai đoạn: 1/ Giai
đoạn điều tra, khảo sát; 2/ Giai đoạn thiết kế chương trình; 3/ Giai đoạn chuẩn
y và thực hiện.
Các kết quả thực nghiệm là cơ sở chứng minh tính đúng đắn của giả
thuyết khoa học đồng thời thông qua thực nghiệm nhằm chủ động tìm ra
những vấn đề mới, phát hiện mới về một phương thức đào tạo nghề mới theo
tiếp cận NLTH.
Việc tổ chức thực nghiệm được tiến hành theo các giai đoạn sau:
1. Mẫu thực nghiệm được chọn:

13. - 15 -
Trường SPKT NĐ, các chuyên ngành kỹ thuật Cơ khí – Chế tạo máy; Cơ
khí - Động lực; Cơ khí – Hàn, GV chuyên ngành kỹ thuật, SV SPKT chuyên
ngành... được đưa vào thực nghiệm. Số lượng mẫu thực nghiệm vừa đủ để có
thể xác định số lượng mẫu cần thiết thỏa mãn những yêu cầu cho trước về xác
suất của kết luận ước lượng và độ sai lệch tương đối của ước lượng. Xác định
số lượng mẫu cụ thể như: phương pháp chọn ngẫu nhiên; phương pháp chọn
máy móc và phương pháp chọn phân loại.
2. Bồi dưỡng cộng tác viên
Trong thực nghiệm SPKT rất cần có một đội ngũ cộng tác viên làm cơ sở
cho thực nghiệm, đội ngũ này là cán bộ QL đào tạo, GV chuyên ngành kỹ
thuật được bồi dưỡng về mọi mặt khi tiến hành thực nghiệm, họ hiểu rõ mục
đích, nhiệm vụ, nội dung, kế hoạch tổng thể và các phương pháp tiến hành
thực nghiệm...
3. Theo dõi tiến trình thực nghiệm
Tiến hành theo dõi, quan sát toàn bộ quá trình thực nghiệm theo từng
giai đoạn; Sử dụng các bộ công cụ để ghi chép, đo đạc, thu thập các số liệu
thực nghiệm và kiểm tra, đánh giá từng bước trong quy trình...
4. Đánh giá kết quả và tổng kết thực nghiệm
Tất cả các tài liệu thu thập được kiểm tra và đánh giá sơ bộ, phân loại
theo giai đoạn nghiên cứu. Việc sử lý các tài liệu thực nghiệm được tiến hành
theo quy trình với phương pháp, mục tiêu thích hợp với yêu cầu và nội dung
nghiên cứu. Các phân tích chủ yếu theo hai thành phần. Phần phân tích định
tính và phân tích thống kê định lượng.
Về mặt định lượng, việc xử lý các số liệu thực nghiệm thường được sử
dụng các cách tính thống kê – xác suất với một số giá trị sau: 1/ Giá trị trung
bình; 2/ Độ lệch chuẩn. Các giá trị trung bình và độ lệch chuẩn của thực nghiệm
được tính chuyển sang tập tổng quát các công thức của thống kê toán học.
Thực nghiệm SPKT nhằm kiểm chứng giả thuyết khoa học, qua đó phát

14. - 16 -
hiện vấn đề mới trong lĩnh vực nghiên cứu của đề tài.
Các phương pháp nghiên cứu trên được thực hiện nhằm đảm bảo mức độ
chính xác, độ tin cậy cần thiết cho các số liệu và xác định tính khoa học, khả
thi của các giải pháp quản lý DHTH theo tiếp cận NLTH cho SV SPKT, góp
phần nâng cao chất lượng đào tạo GVDN.
8. NHỮNG ĐÓNG GÓP MỚI CỦA LUẬN ÁN
8.1. Về lý luận
Luận án làm rõ thêm nội hàm của một số khái niệm như SPKT, SV
SPKT, DHTH, NLTH, tiêu chuẩn NLTH, xác định được các nội dung của QL
DHTH theo tiếp cận NLTH là: QL mục tiêu DHTH; QL nội dung DHTH;
Quản lý phương pháp và phương tiện DHTH; Quản lý kiểm tra, đánh giá.
Luận án đã phân tích được những đặc điểm của phương thức đào tạo
theo tiếp cận NLTH, sự khác biệt so với đào tạo truyền thống; đồng thời chỉ
ra những yêu cầu khách quan phải đổi mới QL DHTH theo tiếp cận NLTH
cho SV SPKT.
Trên cơ sở phân tích các vấn đề lý luận QL, luận án đã có những đóng
góp mới cho khoa học QL như: Đã làm rõ các phạm trù cơ bản của quản lý
DHTH để minh chứng cho một phương thức đào tạo mới; Đã xác định được
cơ sở khoa học của các giải pháp đổi mới QL DHTH theo tiếp cận NLTH
bằng phân tích lý luận, phân tích thực tiễn và thực nghiệm khoa học.
Trên cơ sở đó, luận án khẳng định tính ưu việt của DHTH theo tiếp cận
NLTH cho SV SPKT và đề xuất các giải pháp QL để thực hiện cách tiếp cận
đó nhằm đáp ứng tốt các yêu cầu của sự nghiệp đào tạo GVDN trong giai
đoạn hiện nay và các năm tiếp theo.
8.2. Về thực tiễn
Thông qua các phương pháp nghiên cứu thực tiễn, luận án đã đánh giá
thực trạng các nội dung quản lý DHTH; Xác định được những yếu kém,
nguyên nhân trong đào tạo GVDN. Đề xuất và thực nghiệm ba giải pháp đổi

15. - 17 -
mới QL DHTH theo tiếp cận NLTH cho SV SPKT. Nội dung của việc đổi
mới QL DHTH đảm bảo được các nguyên tắc chủ yếu của các giải pháp được
đề xuất phải mang tính đồng bộ, tính thực tiễn và tính khả thi.
Với ba giải pháp đổi mới quản lý có tính chất cốt lõi, có tác động và ảnh
hưởng trực tiếp đến quá trình DHTH đã được thực hiện nhằm nâng cao NLTH
cho SV SPKT. Bao gồm các nội dung:
+ Xây dựng được nội dung, chương trình đào tạo ngành Cơ khí - Hàn
dựa trên phương pháp mới theo kỹ thuật DACUM. Chương trình đã đảm bảo
tính khoa học, cơ bản coi trọng DHTH theo tiếp cận NLTH và xuất phát từ
yêu cầu của thực tiễn đào tạo GVDN cho các cơ sở dạy nghề. Nội dung của
chương trình đã phù hợp với khung chương trình đào tạo trình độ CĐ SPKT
của Bộ GD&ĐT và được đưa vào áp dụng đào tạo đối với ngành Cơ khí - Hàn
tại trường SPKT NĐ.
+ Bồi dưỡng kỹ năng dạy thực hành theo tiếp cận NLTH cho đội ngũ
GV chuyên ngành kỹ thuật thông qua các lớp đào tạo, bồi dưỡng chuyển giao
kỹ năng dạy thực hành do các chuyên gia của Viện chiến lược và chương
trình thuộc Bộ GD & ĐT thực hiện tại trường SPKT NĐ. Lớp chuyển giao kỹ
năng dạy thực hành theo tiếp cận NLTH cho GV các chuyên ngành kỹ thuật
mà trọng tâm là kỹ năng dạy thực hành có kết quả khóa học là 100% GV đạt
loại khá, giỏi.
+ Thực nghiệm đối chứng cho SV SPKT năm cuối thuộc khóa 31 ở các
ngành Cơ khí - Hàn; Cơ khí - Động lực; Cơ khí - CTM với các bài KNTH tiếp
cận NLTH được biên soạn theo phương pháp 4D gồm các công việc cơ bản:
Xác định chính xác tên năng lực; Lập phiếu 4D; Phiếu hướng dẫn thực hiện;
Phiếu giao bài tập theo nhóm.
Kết quả thu được bằng việc phân tích kết quả định tính, định lượng qua
các phiếu đánh giá NLTH của từng ngành đào tạo theo phương pháp toán
thống kê: Lập bảng phân phối, bảng tần suất hội tụ, vẽ các đường đặc trưng

16. DOWNLOAD ĐỂ XEM ĐẦY ĐỦ NỘI DUNG
MÃ TÀI LIỆU: 50572
DOWNLOAD: + Link tải: Xem bình luận
Hoặc : + ZALO: 0932091562