Landare espermatofitoen ugalketarako egiturak eta azalpna

1. ESPERMAFITOEN
UGALKETA

2. ESPERMATOFITOEN UGALKETA
SEXUALA
• Espermatofitoetan
(eboluzionatuenak)
esporofitoak eratzen du
aparatu begetatiboa.
• Zurtoinaren gune jakin
batzuetan hosto eraldatu
batzuk eratzen dira, hauek
ohiko fotosintesia burutu
ordez LOREA izeneko ugal-
aparatua eratzen dute.
• Lorearen barruan gametofitoa
garatzen da lehortzetik
babestua
a: gimnospermoen lore arrak
b: gimnospermoen lore emeak
Angiospermoen lorea

3. ESPERMATOFITOEN UGALKETA
SEXUALA (gimnospermo eta angiospermoetan)
• Organo sexual arrak, ESTAMINEAK dira (hosto
eraldatuak)
• Estaminetan sortzen dira espora arrak polen
aleen barruan, bertan, polen alearen barruan
garatzen da gametofito ar ñimiñoa
• Organo sexual emeak KARPELOAK dira (hosto
eraldatuak)
• Karpeloetan sortzen dira espora emeak
obuluaren barruan, bertan, obuluan, garatzen da
gametofito emea, gametofito arra baino
handiagoa izan arren oso txikia dena

4. Gimnospermoen ugalketa sexuala
(haziaren eraketa)
• Gimnospermoen loreak ez dira
deigarriak, sexu bakarrekoak dira eta
bakunak dira, estaminez edo karpeloz
osaturik soilik
• Estaminetan polen zakuak garatzen
dira, hauen barnean polen aleak eta
beren barnean gametofito arrak.
• Karpeloetan obuluak sortzen dira,
hauen barnean gametofito emeak
• Polen alea pistiloaren estigmaraino
heltzen denean, gametofito arrak hodi
bat igortzen du muturrean gameto
arrak daramatzalarik eta gameto
emeraino heltzen da, bi gametoak
elkartzean ernalketa ematen da eta
ZIGOTOA eratzen da
• Zigotoak, mitosiz garatu eta ENBRIOIA eratzen du (landaretxo berria)
• Enbrioia garapenarekin jarritzeko elikagaiez horniturik dago eta lehortzetik
babesten duten bilgarri gogor batzuez ere bai (obuluak hornitua) eta multzo
osoak HAZIA eratzen du
• Haziaren barruan ,enbrioiak luzaroan iraun dezake bizi latentean, inguruneko
baldintzak garatzeko egokiak izan arte.

6. • Lore ikusgarriagoak eta konplexuagoak dituzte
• Gehienak hermafroditak dira, ugal-aparatuan
estamineak eta karpeloak dituzte batera
• KALIZAK eta KOROLAK lore-bilgarria osatzen
dute. Lorea pipil fasean dagoenean, lore
bilgarriak ugaltze-organo heldugabeak babesten
ditu animaliengandik eta baldintza
gogorrengandik. Lorea heldu eta pipila
irekitzean, animalientzako egitua erakargarri
bihurtzen da polinizazioa errazteko.
Angiospermoen ugalketa sexuala
(hazia eta fruitua)

7. Angiospermoen ugalketa sexuala
(hazia eta fruitua)
• ESTIGMA: itsaskorra da
eta irkidura bat du;
polena harrapatzeko eta
hozitzeko zeregina du
• ESTILOA: bere funtzioa
polen-hodia gidatzea eta
elikatzea da, obulura eta
gameto emera hel dadin
• Pistiloa edukitzea eta, beraz, obulua obulutegi
barruan egotea da angiospermoen loreen
bereizgarri bat, gimnospermoetan obulua
agerian baitago karpeloan.

8. Angiospermoen ugalketa sexuala
(hazia eta fruitua)
• Polena estigmara
heltzean, polen-hodia
osatzen da, obulutegiaren
barruan dagoen
obuluraino heltzen dena.
• Polen-hodia hazten
jarraitzen du gametofito
emera heldu arte
• Polen-hodian dagoen
gametofito arrak
gametofito emea
ernaltzen du eta zigotoa
sortzen da

9. • Zigotoa garatu eta ENBRIOI bilakatzen da
• Obulua HAZI bihurtzen da
• Obulutegia FRUITU bihurtzen da.
• Fruitura eratzeko prozesuan, petaloak,
sepaloak eta estamineak ihartu eta erori
egiten dira
Angiospermoen ugalketa sexuala
(hazia eta fruitua)

10. • Ernaldutako obulua garatu eta hazi bihurtzen da
• Ernalketaren ondoren, obulutegia fruitu bihurtzen da
(azal, mami eta hezur)
• Lore pedunkulua fruituaren pedunkulu bilakatzen da
• Fruitua organo bat da, eta haziak barreiatzen laguntzen
du
Angiospermoen ugalketa sexuala
(hazia eta fruitua)