Semester 1 17/18 , Shariah & Law Dept, Academy of Islamic Studies, University of Malaya

1. ABDUL MU’IZ BIN MOHD TAMYES ( IEL150001 )
MOHAMAD AMIRUL AFIQ BIN MOHAMAD BASERI ( IEL150008 )
MUHAMAD HANIF BIN RAMLI ( IEL150009 )
ZULHAFIZ BIN OTHMAN ( IEL150029 )
IUEL3305
UNDANG-UNDANG TANAHDR. ZALINA BINTI ZAKARIA
[ HAK KE ATAS TANAH ORANG LAIN ]

2. PENGENALAN
Kanun Tanah Negara (KTN) menyediakan beberapa peruntukan bagi
membenarkan pemilik tanah untuk menggunakan tanah orang lain, terutama tanah
yang berjiran bagi tujuan mendapat akses ke tempat awam.
(misal : tanah yang terkunci atau tersekat dari mendapat laluan ke tempat awam)
Wujud Hak di Atas Melalui Keadaan
Persetujuan
bersama
(ismen)
Persetujuan bersama melalui
kuatkuasa undang-undang PBN
(Hak Lalu-lalang Pentadbir Tanah)
Pembaktian
(Hak Lalu-lalang awam
pembaktian)
2
1
3

3. ISMEN
( seksyen 282, KTN )
TAKRIF
Apa-apa hak yang diberikan oleh seorang pemunya kepada seorang yang
lain, untuk kenikmatan berfaedah dari tanahnya
( seksyen 283, KTN )
FAEDAH  Hak untuk melalui di atas tanah servien.
 Hak untuk melarang dari melakukan sesuatu ke atas tanah servien
seperti melarang servien dari membina bangunan di atas tanah yang
ditentukan dalam sempadan ismen.
* TANAH DOMINAN (Tanah Menguasai)
: Tanah yang mendapat faedah dari mana-mana ismen
*TANAH SERVIEN (Tanah Menanggung)
: Tanah yang dipunyai oleh pihak yang memberikan ismen
*Pemilik bagi tanah-tanah itu dikenali sebagai PEMILIK DOMINAN & PEMILIK SERVIEN
1
2

4. CIRI-CIRI ASAS
(Disebut dalam kes Re Ellenborough Park )
Terdapat hak milik
dominan dan hak
milik servien.
Terdapat hak yang dinikmati oleh
pemilik dominan ke atas tanah
pemilik servien.
Pemilik tanah dominan
dan pemilik tanah
servien terdiri dari orang
yang berbeza
Hak yang
diberikan
hendaklah
boleh menjadi
perkara ismen.
2
1
3
4
CIRI-CIRI
LAIN
Hak ismen mesti ditentukan dengan jelas seperti hak
lalu lalang atau hak membenarkan ruang atas digunakan
seperti disebut didalam Jadual III Borang 17A.
Ismen boleh
diberikan secara
bertempoh atau
selama-
lamanya.
Pemberi ismen atau pemilik servien mesti pemunya
berdaftar kepada tanah servien. Penerima pajak, penyewa
dan pemegang lessen tidak layak memberikan ismen.
( seksyen 286(2), KTN )
( seksyen 282, KTN )
1
2
3
4
3

5. PENDAFTARAN
Setiap ismen wajib
didaftarkan
( seksyen 286, KTN )
Terdapat dua borang pendaftaran
ismen iaitu borang 17A untuk
biasa dan 17B bagi ismen berbalas
sokongan dinding kongsi
Tidak dapat membantu
untuk menguatkuasakan
ismen yang tidak berdaftar
( seksyen 206(3), KTN )
Ismen tidak berdaftar
adalah tidak sah
walaupun terdapat
perjanjian antara
kedua belah pihak.
Boleh
mengandungi
persetujuan untuk
mengenakan
bayaran tertentu
sebagai balasan
kepada hak isemen
5
KTN tidak mengiktiraf ismen
dalam bentuk ekuiti

6. KESAN6
 Ismen mengikat pihak lain yang mengambil alih hak milik ke atas
tanah itu.
 Ismen boleh dinikmati oleh pihak lain yang menerima pindahmilik
tanah pemilik dominan.
 Ismen turut dinikmati oleh pemegang pajakan, penyewa dan
pemegang gadaian.
( seksyen 215(2)
@ seksyen 287, KTN )
( seksyen 287, KTN )
( seksyen 215(3)(a), KTN )
KEMUNGKIRAN
PEMILIK
SERVIEN
7
 Pemilik dominan boleh bertindak menghalang sekatan yang
menghalang penikmatan ismen. Tindakan ini hanya boleh dilakukan
setakat yang perlu bagi perlaksanaan ismen sahaja.
 Pemilik dominan boleh menuntut ganti rugi.
 Pemilik dominan boleh tuntut injuksi dari mahkamah bagi melarang
pemilik servien dari mengingkari ismen.
( Umpamanya jika pemilik servien menjual tanah itu kepada pihak ketiga, pihak ketiga juga
terikat dengan ismen yang sedia ada itu. Ini kerana ismen adalah kekal bersama-sama dengan
tanah sehingga ia terbatal atau dibatalkan menurut undang-undang)

7. PENAMATAN8
Pelepasan melalui borang 17C
iaitu apabila pemilik dominan
melepaskan hak ismen. Ia perlu
mendapat izin penyewa,
penerima pajak dan pemegang
gadaian jika ada.
( seksyen 289, KTN )
3
1 2
Pembatalan oleh Pendaftar
dengan alasan
Cantuman iaitu apabila tanah dominan dan
tanah servien dimiliki oleh orang yang
sama. Penamatan ismen akan berlaku
dengan syarat tanah dominan tidak
tertakluk kepada penyewaan, pajakan atau
gadaian dan tanah servien tidak tertakluk
kepada pajakan, penyewaan dan pemegang
gadaian yang telah mengambilmilikan.
( seksyen 290, KTN )
( seksyen 291, KTN )
Ia telah dihapuskan kerana cantuman
Tempoh ismen tamat
Ismen telah ditinggalkan
Ismen menjadi usang

8. Datin Siti Hajar V Murugasu
FAKTA KES
Defendan membuat suatu jalan merentasi
tanah plainif untuk ke jalan utama.
Plaintiff tidak berpuas hati dan menyaman
defendan kerana menceroboh dan
melakukan kerosakan
1
2
Sama ada common law atau Kanun Tanah
Negara yang terpakai dalam penentuan
ismen dalam kes ini
3
Membenarkan tuntutan plaintif dan mendenda
defendan kerana menceroboh & melakukan kerosakan.
Mengarahkan defendan menbayar kadar sewaan
sepanjang penggunaan tanah dari tahun 1964 sehingga
1969
4
Plaintif mewarisi tanah dari suaminya, manakala
defendan membeli tanah dari pemilik
sebelumnya, bernama Tun Syed Abd Rahman
Suami plaintiff dan pemilik tanah defendan
sebelumnya saling menggunakan tanah masing-
masing sebagai laluan untuk ke jalan utama
Setelah kematian suami plaintif & pmbelian defendan,
timbul pertikaian oleh plaintif. Defendan prnah
menghantar surat, namun tiada balasan :- tiada
kebenaran diberikan. Defendan terus menggunakan
tanah sehingga plaintif membawa kes ke mahkamah
Hakim mengatakan pembelaan bahawa laluan
itu diiktiraf sebagai ismen tidak terpakai.
Common law berkenaan ismen telah
dimansuhkan oleh KTN pada tahun 1965
[1970] 2 MLJ 153
ISU KES
KEPUTUSAN KES
ALASAN PENGHAKIMAN
Sesuatu ismen hendaklah didaftarkan di bawah
Sek 286 KTN oleh servien sebelum boleh
dinikmati faedahnya oleh dominan.

9. HAK LALU LALANG PENTADBIR TANAH
TAKRIF
Satu hak yang membolehkan PBN/pemunya tanah berimilik lain/orang
awam untuk melalui di atas tanah bermilik untuk mendapat akses ke
tempat awam/hutan simpanan/tanah rizab/tanah untuk mengambil
batuan. Tempat awam = tepi pantai/sungai/stesen keretapi/jalan awam dll.
BENTUK  PERSENDIRIAN: hak yang diberikan untuk faedah PBN/pemunya tanah
beri milik yang ditentukan. Turut boleh digunakan oleh pihak yang
mendapat kebenaran secara nyata atau tersirat.
 AWAM: hak yang diberikan untuk faedah awam.
1
2
3 CIRI-
CIRI
• Diwujudkan dan dikuatkuasakan oleh PBN melalui Pentadbir Tanah.
• Keengganan pemunya tanah tidak menjejaskan kesahihannya.
• Hak tanggungjawab yang timbul kekal walaupun berlaku pindah milik.
• Pemunya tanah berhak mendapat pampasan yang ditentukan oleh
Pentadbir Tanah.

10. PROSEDUR
(Seksyen 390, KTN)
PERSENDIRIAN: melalui Borang
28A oleh PBN/ pemunya tanah/
penduduk yang dihantar
kepada Pentadbir Tanah.
2
1
4
4
AWAM: apabila Pentadbir
Tanah berpendapat bahawa
kewujudan satu hak lalu lalang
awam menjadi mustahak.
PERMOHONAN
PENYELIDIKAN/
SIASATAN
PENYELIDIKAN (investigation):
mendapatkan maklumat
samada kewujudan hak lalu
lalang itu perlu atau tidak.
SIASATAN (enquiry): pertemuan
antara pihak berkepentingan
dengan Pentadbir Tanah jika hasil
penyelidikan tidak memadai.

11. 3
• Dikeluarkan setelah Pentadbir Tanah berpuas hati bahawa hak itu wajar diwujudkan.
• Menyatakan dengan jelas tentang tanah, tempat awam dan jalan terbabit.
• Menyatakan syarat dan sekatan jika ingin ditetapkan.
PERINTAH
MEMORIAL4
• Dimasukkan ke dalam dokumen hak milik daftaran dan dokumen hak milik keluaran.
• Bagi menunjukkan kewujudan hak lalu lalang Pentadbir Tanah kepada sesiapa sahaja
yang berurusniaga dengan tanah berkenaan.
PENAMATAN5
• Jika Pentadbir Tanah mendapati bahawa pihak yang diberikan hak telah melanggar
syarat atau jika hak tersebut tidak mustahak lagi.
• Dilakukan dengan memotong memorial yang telah dibuat di atas dokumen hak milik.

12. Thankam De Silva V Pentadbiar Tanah Daerah Larut & Matang
FAKTA KES
Kes rayuan berkenaan permohonan hak lalu lalang
persendirian oleh perayu ditolak oleh PTD. Perayu
berhujah PTD telah tersilap dengan tidak melakukan
inkuiri dengan lebih teliti dalam menyiasat
keperluan memgadakan hak lalu lalang persendirian
1
2
Sama ada PTD tidak menyiasat sebetulnya keperluan
perayu tersebut & sama ada PTD tidak mematuhi
prosedur ketika menolak permohonan perayu
3
Menolak rayuan dan mengekalkan
keputusan PTD
4
Perayu memberikan alasan jambatan
berdekatan telah runtuh, menyebabkan beliau
tidak dapat mengeluarkan hasil pertaniannya
PTD menggunakan kuasanya sesuai dengan Sek
390 KTN. PTD telah melakukan siasatan,
walaupun jambatan itu runtuh, namun masih
terdapat akses rasmi lain yang boleh digunakan
untuk melakukan kerja-kerjanya itu
PTD telah melakukan siasatan yg mencukupi, sekiranya
PTD melakukan siasatan mendalam pun, keputusannya
masih sama, berdasarkan fakta fakta
Alasan perayu tidak mencukupi untuk menjustifikasikan
perlunya wujud satu laluan khas kerana perayu boleh
memohon pembaikan jambatan tersebut
[1995] 4 CLJ 584
ISU KES
KEPUTUSAN KES
ALASAN PENGHAKIMAN
Hak pemilik tanah lain juga perlu dijaga, terdapat pemilik
tanah di laluan yang dpohon perayu, jika dibenarkan , tanah
pemilik tersebut akan terbahagi dua, kerana laluan itu
berada ditengah2 tanah.

13. HAK LALU LALANG
PEMBAKTIAN
APA?
Hak orang awam untuk melalui merentasi tanah milik persendirian
dengan asas bahawa ia telah digunakan sekian lama tanpa sebarang
bantahan oleh pemunya tanah.
1
TUJUAN?2 Untuk kegunaan awam tanpa mengkhususkan kepada mana-mana pihak
tertentu. Bagi membuktikan kewujudan hak ini pihak yang mendakwa
kewujudannya perlu menunjukkan terdapat pembaktian.
Tanah itu digunakan oleh orang
awam untuk laluan
Penggunaan itu telah berlaku sejak sekian
lama sehigga pemunya tanah menyedari
bahawa orang ramai mengganggap bahawa
tanah it dibaktikan untuk kegunaan ramai dan
pemunya tidak pernah mengambil apa-apa
tindakan untuk membetulkan tanggapan ini.
Dapat diandaikan bahawa
pemunya telah memberikan hak
lalu lalang itu.

14. PERBEZAAN
Hak Lalu Lalang Pembaktian vs Ismen
Untuk kegunaan awam bukan
persendirian dan tidak melibatkan pihak-
pihak seperti pemunya servien dan
pemunya dominan. Ia tidak perlu
persetujuan bertulis mahupun berdaftar
seperti ismen kerana ia berkuatkuasa
berdasarkan fakta kes.
Hak Lalu Lalang Pembaktian
vs Pentadbir Tanah
Tidak memerlukan kelulusan Pentadbir
Tanah, walaupun elemen keperluan wujud
bagi kedua-dua hak. Prinsip pembaktian
ini berasaskan kaedah Common Law
bukannya mengikut KTN sebagaimana
hak lalu lalang Pentadbir Tanah.

15. Lye Thean Soo & Ors
V Syarikat Warsaw
FAKTA KES
Responden di dalam kes ini ialah kontraktor perlombongan
pasir. Dia telah membuat perjanjian dengan beberapa
permunya tanah untuk melombong, mengerjakan dan
mengeluarkan pasir dari tanah-tanah mereka.
1
Kemasukannya kepada tanah-tanah itu melalui jalan atas satu
lot tanah yang telah dirizabkan untuk beberapa tahun sebagai
jalanraya dan diperuntukkan untuk tujuan itu dan digunakan
oleh orang awam. Sungguhpun tanah itu telah diserahkan
kepada kerajaan ia belum diambil alih oleh kerajaan.
Responden mendakwa bahawa perayu-perayu telah
berkomplot secara haram dengan niat jahat untuk merugikan
perniagaan responden dengan menghalang jalan masuk itu dan
menahan lori-lori mereka dan kenderaan-kenderaan lain
membawa pasir keluar masuk daripada tanah-tanah itu.
2
Sama ada lot itu adalah jalanraya awam sebelum 1957
Sama ada lot itu adalah jalanraya awam selepas 1957
Sama ada laluan di atas tanah itu dikira sebagai ismen atau pembaktian
Menolak rayuan, Jalan telah dilalui oleh orang ramai
sejak sekian lama
Penyerahan semula tanah kepada PBN, walaupun
belum diambil alih, mewujudkan hak lalu lalang
mengikut Seksyen 195(1)
[1990] 3 MLJ 369
ISU KES
3 KEPUTUSAN KES
ALASAN PENGHAKIMAN4
Common law dalam isu pembaktian tanah ini diterima
mahkamah
Kes Datin Siti Hajar tidak dipakai dalam kes ini, kerana ismen
lebih berbentuk kegunaan persendirian, manakala
pembaktian adalah kegunaan awam
Tanah yang dipertikai ialah lot 1277 , yang menjadi laluan
umum, telah pun diserahkan kepada PBN
Pembaktian diiktiraf melalui 2 cara; diberikan oleh statut,
atau penyerahan tanah oleh pemilik asal dan penerimaan oleh
masyarakat.

16. RUJUKAN
Lembaga Penyelidikan Undang-undang
Malaysia, Akta Kanun Tanah Negara 1965,
International Law Book Services, (Hingga 5th
April 2017 ), Kuala Lumpur.
Muhammad Fathi Yusof, Undang-Undang
Tanah di Malaysia, Universiti Teknologi
Malaysia (UTM).
1
2
Program Ijazah Sarjana Muda Jurisprudens
(Eksternal), Undang-undang Tanah, Fakulti Undang-
undang, Universiti Malaya.
3
4
CLJ Legal Network, http://www.cljlaw.com