Unai presenta una queja sobre la atención recibida en el centro médico el pasado sábado. Esperó 3 horas en la sala de espera y luego la enfermera dijo que le atendería pero no lo hizo. Después de 4 horas totales, el médico finalmente le atendió y le puso un yeso, pero unos días más tarde el yeso se cayó porque el médico lo había puesto mal. Unai pide que atiendan a la gente más rápido y paguen una indemnización si la atención es deficiente.
3. Argi iturri naturalak
• Argi iturri naturalak eguzkia eta beste
izarrak dira. Eguzkia energiaren zati bat argi
moduan igorten da. Argi hori espazioan
hedatzen da, eta Lurra zein eguzki sistemako
beste planetak argitzen dauz.
4. Argi iturri artifizialak
• Argi iturri artifizialek (adibidez,
bonbillek) gizakien parte-hartzea behar
dabe argia igorteko.
6. Norabide guztietara
hedatzen da
• Argia norabide guztietan hedatzen da,
horregaitik, ilunpetan dagoan gela baten
lanpara bat iziotzen dagunean, gela
guztia argitzen da.
7. Zuzen hedatzen da
• Argia zuzen hedatzen da, horregaitik,
ilunpetan dagoan gela baten besaulki bat eskuargi batez argituta ere besaulkiaren atzean
dagoana ilunpetan egongo da oraindik.
Horregaitik sortzen dira gerizpeak.
8. Argiaren hedapenaren
abiadurea
• Argiaren hedapenaren abiadurea argiak
zeharkatzen dauan ingurunearen araberakoa
da. Adibidez, aireak urak baino dentsitate
txikiagoa dauka, horregaitik argia bizkorrago
hedatzen da airean.
10. Gorputz gardenak
• Gorputz gardenek, adibidez, erakuslehio
bateko beirak edo aire garbiak, argi izpiei
pasatzen izten deutsee. Horregaitik, horreen
atzean dagozan objetuak oso garbi ikusten
dira.
11. Gorputz zeharrargiak
• Gorputz zeharrargiek, adibidez, hainbat
beirak eta plastikoek, argi izpi batzuei
bakarrik izten deutsee pasatzen. Horregaitik,
horreen atzean dagozan objetuak lausotuta
ikusten doguz.
12. Gorputz opakuak
• Gorputz opakuek, (adibidez, egurrak edo arrokek) ez
deutsee argi izpiei pasatzen izten. Horregaitik ez da
ikusten horreen atzean dagoana. Argiak zeharkatu
ezin dauzanez eta argia zuzen hedatzen danez, objetu
horreen atzean geriza izeneko eremu ilun bat sortzen
da.
18. Argia xurgatzea
• Argiak gorputz bategaz talka egiten dauanean,
izpi batzuk gorputzak xurgatzen dauz.
Xurgatutako izpien argi energia bero energia
bihurtzen da, eta gorputzaren tenperatureak
gora egiten dau.
20. Argiaren errefrakzinoa
• Argia ingurune batetik bestera aldatzean gertatzen
dan fenomeno horri errefrakzinoa deitzen jako.
• Lenteak argi izpiak errefraktatzen dabezan gorputz
gardenak dira eta horreen bidez ikusten doguzan
objektuen neurria aldatzen dabe.
23. Soinuaren hedapenaren
abiadurea
• Hedapen abiadurea uhinek zeharkatzen daben
ingurunearen araberakoa da. Ingurunea zenbat eta
dentsoagoa izan, orduan eta bizkorrago hedatzen da
soinua. Adibidez: airean soinuak segundoko 340 metro
egiten dauz; uretan, 1.500 metro; eta burdinean,
4.900 metro.
25. Intentsitatea edo bolumena
• Intentsitatearen edo bolumenaren bidez,
soinu ozenak, adibidez, kamioi baten klaxona,
eta soinu ahulak, adibidez, katu baten
urrumea, bereizten dira.
26. Tonu altuak eta baxuak
• Tonuaren bidez, soinu altuak eta baxuak
bereiztu daitekez. Adibidez, biolinaren
soinua danborrarena baino altuagoa da.
27. Tinbrea
• Tinbrea soinua igorten dauan gorputzaren araberako
ezaugarria da. Tronpeta batek eta flauta batek tonu
eta intentsitate berbereko soinua igorten badabe,
ezaugarri honi esker bereiztuko dogu soinua zer
musika tresnak sortu dauan.
29. Oihartzuna
• Oihartzuna soinu uhinek gorputz bategaz zut talka
egiten dabenean sortzen da. Soinu uhinak islatu eta
jatorrira itzultzen dira. Ohiartzuna sortu daiten,
soinu iturriaren eta soinuak talka egiten dauan
gorputzaren artean 17 metroko tartea beharr da,
gitxienaz.
31. Soinua eta zaratea
• Emon daigun zure logelan zagozala, etxeko beharrak
egiten, eta, bitartean, hormearen beste aldean,
auzoko musikea oso ozen entzuten dagoala. Auzokoa
beretzat atsegina dan soinuaz gozatzen dabil;
zuretzat, ostera, zarata gogaikarria da,
kontzentratzen izten ez deutsuna.
