The Book of Tobit, also known as the Book of Tobias, is a 3rd or early 2nd century BC Jewish work describing how God tests the faithful, responds to prayers, and protects the covenant community.

2. 1-ГЛАВА
1 Нефтали уруусунан Тобиттин, Тобиелдин уулу,
Ананиелдин уулу, Адуелдин уулу, Габаелдин уулу,
Асаелдин тукумунан болгон Тобиттин сөздөрү китеби;
2 Ал Ашур падышасы Эмессардын тушунда Асердин
үстүндөгү Галилеядагы Нефтали деп аталган шаардын оң
жагындагы Тибеден туткундалып кеткен.
3 Мен Тобиттик өмүр бою чындыктын жана адилеттиктин
жолдору менен жүрдүм, бир туугандарыма жана мени
менен Ниневага, Ашур жерине келген элиме көп
кайрымдуулук кылдым.
4 Мен өз жеримде, Ысрайыл жеринде жаш кезимде, атам
Нефтали уруусунун бүт уруулары курмандык чалыш үчүн,
Ысрайылдын бардык урууларынын ичинен тандалган
Иерусалимдин үйүнөн өлдү. Ал жерде Эң Жогорку
Кудайдын үйүнүн ийбадатканасы бардык доорлор үчүн
ыйыкталып, курулган.
5 Көтөрүлүшкө чыккан бардык уруулар жана менин атам
Нефталинин үйү Баалга кунажынга курмандык чалышты.
6 Бирок мен Иерусалимге майрамдарда көп барчумун,
анткени бүт Ысрайыл элине түбөлүктүү мыйзам боюнча
белгиленгендей, биринчи түшүм алып, биринчи
кыркылган түшүмдүн ондон бир бөлүгүнө ээ болдум. Мен
курмандык чалынуучу жайда Арундун уулдарын ыйык
кызмат кылуучуларга беришти.
7 Арундун биринчи ондон бир бөлүгүн Иерусалимде
кызмат кылган Арундун уулдарына бердим, дагы ондон
бир бөлүгүн сатып, Иерусалимге барып, жыл сайын
өткөрчүмүн.
8 Үчүнчүсүн атамдын апасы Дебора мага буйругандай,
кимдир бирөөлөргө бердим, анткени мен атамдан жетим
калдым.
9 Андан сырткары, мен эр жетип, өзүмдүн бир тууганым
Аннага үйлөнүп, андан Тобия төрөдүм.
10 Биз Ниневиге туткундалып кеткенибизде, менин бир
туугандарымдын баары жана менин бир туугандарым
башка улуттагылардын нанын жешти.
11 Бирок мен тамактанбай койдум.
12 Анткени мен Кудайды бүт жүрөгүм менен эстедим.
13 Эң Жогорку Кудай мага Душмандын алдында ырайым
кылып, ырайым кылды, ошондуктан мен анын
куткаруучусу болдум.
14 Мен Мадияга барып, Мадайдын Рагес шаарындагы он
талант күмүшкө Габриянын бир тууганы Габаелге аманат
кылып калтырдым.
15 Энемассар өлгөндө, анын ордуна уулу Санхейрип
падыша болду. Анын үй-жайы бузулгандыктан, мен
Медияга бара албадым.
16 Душмандын убагында мен бир туугандарыма көп
садака бердим, нанымды ачкаларга бердим.
17 Менин кийимим жылаңачтарга: эгерде мен өз элимден
кимдир бирөө өлгөнүн же Нинебинин дубалдарына
ыргытылганын көрсөм, аны көмүп коем.
18 Эгерде Сенхейрип падыша Жүйүт жеринен качып
келгенден кийин кимдир бирөөнү өлтүрсө, мен аларды
жашыруун көмүп койгом. Анткени ал каары менен
көптөрдү өлтүрдү; Бирок алардын сөөгү падышадан
изделип, табылган жок.
19 Нинебиликтердин бири барып, мен жөнүндө падышага
арызданганда, аларды көмүп коюп, жашынып калдым.
Өлүм жазасына тартылып жатканымды түшүнүп, коркуп
кетип калдым.
20 Ошондо менин бүт мал-мүлкүмдү зордоп алып
кетишти, аялым Анна менен уулум Тобиядан башка эч
нерсем калган жок.
21 Андан беш элүү күн өткөн жок, анын эки уулу аны
өлтүрүп, Арарат тоолоруна качып кетишти. Анын ордуна
уулу Сархедон падыша болду. Ал атасынын эсебине жана
анын бардык иштерине бир тууганым Анаелдин уулу
Акияхарды дайындады.
22 Акиахар мен үчүн жалынгандыктан, мен Ниневага
кайтып келдим. Акиахар шарап сунуучу, мөөрдүн
сакчысы, үй башкаруучусу жана эсеп-кысап боюнча
көзөмөлчүсү болчу.
2-БӨЛҮМ
1 Мен үйгө кайтып келгенде, аялым Анна уулум Тобия
менен бирге жети жуманын ыйык майрамы болгон
Элүүнчү күн майрамында мага калыбына келтирилгенде,
мага жакшы кечки тамак даярдалды. Мен тамактанып
отурдум.
2 Мен эттин көп экенин көрүп, уулума мындай дедим:
«Барып, Теңирди ойлогон бир туугандарыбыздан кандай
кедейди тапсаң, алып кел. Мына, мен сени күтүп жатам.
3 Ал кайра келип: «Ата, биздин бир элибиз муунуп өлүп,
базар аянтында кууп чыкты», – деди.
4 Анан мен эттин даамын татып бүтө электе туруп, күн
батканга чейин аны бир бөлмөгө алып кирдим.
5 Анан мен кайтып келип, жуундум, тамакты оор абалда
жедим.
6 Амостун пайгамбарлыгын эстеп, ал айткандай:
«Силердин майрамдарыңар ыйга, бардык
кубанычтарыңар ыйга айланат».
7 Ошондуктан мен ыйладым, күн баткандан кийин барып,
мүрзө жасап, көмдүм.
8 Бирок кошуналарым мени шылдыңдап: «Бул киши бул
үчүн өлүм жазасына тартылуудан али коркпойт. Бирок, ал
өлгөндөрдү кайра көмөт.
9 Ошол эле түнү мен мүрзөдөн кайтып келдим да,
короомдун дубалынын жанында уктап калдым.
10 Дубалда таранчылар бар экенин, менин көзүм ачык
болгондуктан, таранчылардын көзүмө жылуу тезек
кирерин, көзүмө аппак болуп жатканын билбедим, мен
дарыгерлерге кайрылдым, бирок алар мага жардам
беришпеди. Мен Элимайга барганга чейин Акиахар мени
багып турду.
11 Аялым Анна да аялдардын жумушун аткарчу.
12 Ал аларды үй ээлерине жөнөткөндө, алар анын акысын
төлөп, бир улакчыдан башка дагы беришти.
13 Ал менин үйүмдө болуп, ыйлай баштаганда, мен ага:
«Бул бала кайдан келген?» – деп сурадым. уурдалган
жокпу? аны ээлерине берүү; Анткени уурдалган нерсени
жегенге болбойт.
14 Бирок ал мага мындай деп жооп берди: «Бул эмгек
акыдан да көбүрөөк белекке берилди», – деди. Бирок мен
ага ишенген жокмун, аны ээлерине бер деп буйрук
бердим, мен андан уялдым. Бирок ал мага мындай деп
жооп берди: «Сенин садакаң менен адил иштериң кайда?
Мына, сен жана сенин бардык иштериң белгилүү.
3-ГЛАВА
1 Ошондо мен кайгырып ыйладым, кайгымда сыйынып,
мындай дедим:
2 Оо, Теңир, Сен адилсиң, Сенин бардык иштериң, сенин
бардык жолдоруң – ырайым жана чындык, Сен түбөлүккө
акыйкат жана акыйкат соттойсуң.
3 Мени эсте, мени кара, менин күнөөлөрүм, наадандыгым
үчүн, сенин алдыңда күнөө кылган ата-бабаларымдын
күнөөлөрү үчүн мени жазалаба.

3. 4 Анткени алар Сенин осуяттарыңа баш ийишкен жок,
ошондуктан Сен бизди олжого, туткунга, өлүмгө,
ошондой эле арасына чачырап кеткен бардык элдерге
маскаралоочу накыл катары куткардың.
5 Эми Сенин өкүмдөрүң көп жана чындык: менин
күнөөлөрүм менен ата-бабаларымдын кылган иштери
боюнча мага жооп бер, анткени биз Сенин осуяттарыңды
сактаган жокпуз, Сенин алдыңда чындык менен жүргөн
жокпуз.
6 Эми мага өзүң каалагандай мамиле кыл жана менин
рухумду менден алууну буйру, ошондо мен эрип, жер
болуп калышым үчүн, анткени мен үчүн жашагандан көрө
өлгөнүм пайдалуу, анткени мен жалган уктум. жемелеп,
көп кайгырып жатат: буйрук бер, мен азыр бул кайгыдан
кутулуп, түбөлүк жайга барайын. Менден жүзүңдү бурба.
7 Ошол эле күнү Мидиядагы Экбатан шаарында
Рагуелдин кызы Сара да атасынын күңдөрү тарабынан
кордолду.
8 Анткени ал жети күйөөсүнө күйөөгө тийген болчу,
аларды Асмодей каардуу рух өлтүргөн, алар аны менен
жата электе эле. Күйөөлөрүңдү муунтуп өлтүргөнүн
билбейсиңби? Сенин жети күйөөң бар эле, сен алардын
бирөөсүнө да ат койгон эмессиң.
9 Эмне үчүн алар үчүн бизди сабап жатасың? Эгер алар
өлгөн болсо, алардын артынан кете бер, уул да, кызды да
көрбөйбүз.
10 Муну укканда ал абдан кайгырып, өзүн муунтуп
өлтүрдү деп ойлоду. Ал: «Мен атамдын жалгыз кызымын,
эгерде мен муну кылсам, бул ага акарат болот, анын
карылыгын кайгы менен көргө алып келем», – деди.
11 Анан ал терезени карап сыйынып, мындай деди:
«Кудай-Теңирим, Сен алкышсың, Сенин ыйык жана
даңктуу ысымың түбөлүккө даңкталсын, Сенин бардык
иштериң түбөлүккө даңкталсын.
12 Эми, Теңир, мен көзүмдү жана жүзүмдү Сага карай
койдум.
13 «Мени жерден алып кеткиле, мындан ары кордоону
укпайм», – деп айт.
14 Сен билесиң, Теңир, мен адам менен бардык
күнөөлөрдөн тазамын.
15 Мен туткунда жүргөн жерде өзүмдүн ысмымды да,
атамдын да атын эч качан булгабаганым үчүн: мен
атамдын жалгыз кызымын, анын мураскор баласы да,
жакын тууганы да, уулу да жок. Анын тирүүсүнөн, мен
ага аялдыкка бере алам: менин жети күйөөм мурда эле
өлгөн. жана эмне үчүн жашашым керек? Эгерде менин
өлүшүм сага жакпаса, анда мага бир аз көңүл буруп, мага
боорукердик менен мамиле кылууну буйру.
16 Ошентип, экөөнүн тең сыйынуусу улуу Кудайдын
улуулугунун алдында угулду.
17 Рафаел экөөнү тең айыктыруу үчүн, башкача айтканда,
Тобиттин көзүнүн агысын кетирүү үчүн жана Рагуелдин
кызы Сараны Тобиттин уулу Тобияга аялдыкка берүү
үчүн жиберилди. жана Асмодейди жаман рухту
байлагыла; Анткени ал мурастоо укугу менен Тобияга
таандык болчу. Ошол эле убакта Тобит үйүнө келип,
үйүнө кирди, Рагуелдин кызы Сара анын үстүнкү
бөлмөсүнөн түшүп келди.
4-БӨЛҮМ
1 Ошол күнү Тобит Мидия каарында Габаелге берген
акчасын эстеди.
2 Анан ичинен: «Мен өлүмдү кааладым. Эмне үчүн мен
өлөр алдында уулум Тобияны чакырбайм?
3 Аны чакырып: «Уулум, мен өлгөндө көмүп кой. энеңди
барк кылба, аны өмүрүң өткөнчө сыйла, ага жага турган
иштерди кыл, аны капа кылба.
4 Балам, сен анын курсагында кезинде ал сен үчүн көп
коркунучтарды көргөнүн эсте, ал өлгөндө, аны менин
жаныма бир көргө көм.
5 Уулум, өмүр бою Кудай-Теңирибизди эстеп жүр, сенин
эркиң күнөөгө батып, Анын осуяттарын бузууга жол
бербесин.
6 Эгерде сен чынчыл болсоң, анда сенин иштериң өзүңө
жана бардык адилеттүү адамдарга ийгиликке жетет.
7 Малыңдан садака бер; Садака бергенде көзүң көрө
албасын, эч бир жакырдан жүзүңдү бурба, Кудайдын
жүзү сенден бурулбайт.
8 Эгерде колуңда көп болсо, ошого жараша садака бер,
эгер аз болсоң, ошого жараша берүүдөн коркпо.
9 Анткени сен керектүү күнгө каршы өзүң үчүн жакшы
кенч топтойсуң.
10 Анткени бул садака өлүмдөн куткарат жана
караңгылыкка кирүүгө жол бербейт.
11 Анткени кайрымдуулук - Эң Жогорку Кудайдын көз
алдында аны бергендердин баарына жакшы белек.
12 Уулум, бардык бузуктуктан сак бол, эң негизгиси өз
ата-бабаларыңдын тукумунан аял ал, атаңдын уруусунан
эмес бөтөн аялга аял алба, анткени биз пайгамбарлардын
балдарыбыз, Нух, Ыбрайым. , Ыскак жана Жакып: Эсиңде
болсун, уулум, биздин ата-бабаларыбыз башынан эле өз
урук-туугандарынан аялдарга үйлөнүп, балдарына бата
алышканын жана алардын тукумдары жерди мурастаарын
унутпагыла.
13 Ошондуктан, уулум, бир туугандарыңды сүй, өз
элиңдин уул-кыздарын, өз элиңдин уул-кыздарын жек
көрбө, анткени алардан аял алба, анткени текебердик –
кыйроо жана көп азап, адепсиздик – чирип. жана чоң
муктаждык: анткени бузукулук ачарчылыктын энеси.
14 Сен үчүн кылган эч кимдин акысы сенде калбасын,
аны колунан бербе, анткени сен Кудайга кызмат кылсаң,
ал да сага кайтарып берет. жана бардык сүйлөшүүдө
акылдуу бол.
15 Өзүң жек көргөн эч кимге муну кылба: сени мас кылуу
үчүн шарап ичпе, жолуңда масчылык сени менен
кетпесин.
16 Наныңдан ачкаларга, кийимиңден жылаңачтарга бер.
Садаканы молчулукка жараша бер.
17 Адил адамдын көрүстөнүнө наныңды төк, ал эми
мыйзамсыздарга эч нерсе бербе.
18 Акылдуулардын баарынан кеңеш сура, пайдалуу
кеңешти баркка алба.
19 Кудай-Теңириңди ар дайым даңктай бер, сенин
жолдоруң түз болушун, бардык жолдоруң менен
кеңештериң ийгиликтүү болушун Андан тиле, анткени ар
бир эл кеңешпейт. Бирок Теңир Өзү бардык
жакшылыктарды берет, Ал кимди кааласа, ошону
басынтат. Ошондуктан, уулум, Менин осуяттарымды эсте,
аларды эсиңден чыгарба.
20 Эми аларга айтып коёюн, мен Мадиядагы Каарданган
жеринде Габрия уулу Габаелге он талант тапшырдым.
21 Уулум, коркпо, биз жакыр болуп калдык, анткени сен
Кудайдан корксоң, бардык күнөөлөрдөн оолак болуп, Ага
жаккан иштерди кылсаң, сенин байлыгың көп.
5-ГЛАВА
1 Ошондо Тобия мындай деп жооп берди: «Ата!
2 Мен аны тааныбаганым менен, акчаны кантип алам?

4. 3 Анан ал ага кол жазманы берип, ага мындай деди: «Мен
тирүү кезимде, сени менен бара турган кишини изде, мен
ага айлык берем. Барып, акчаны ал.
4 Ошондуктан ал кишини издеп барганда, периште
болгон Рафаэлди тапты.
5 Бирок ал билген жок. Ал ага: «Сен мени менен Рагеске
бара аласыңбы? Ал жерлерди сен жакшы билесиңби?
6 Периште ага: «Мен сени менен барам, мен жолду
жакшы билем, анткени мен бир тууганыбыз Габаелге
түнөп калдым», – деди.
7 Ошондо Тобия ага: «Атама айткыча, мен үчүн кал», –
деди.
8 Анан ага: «Бар да, калба», – деди. Анан атасына кирип:
«Мына, мен өзүм менен бара турган бирөөнү таптым», –
деди. Анан: «Аны мага чакыр, мен анын кайсы уруудан
экенин жана ал сени менен бара турган ишенимдүү
адамбы же жокпу, билейин», – деди.
9 Ал аны чакырды, ал кирип келди, алар бири-бири менен
саламдашышты.
10 Ошондо Тобит ага: «Бир тууганым, сен кайсы уруудан,
кайсы уруудан экениңди көрсөтчү», – деди.
11 Ал кимге: «Уулуң менен бара турган уруу, уруу, же
жалчы издеп жатасыңбы?» – деди. Ошондо Тобит ага:
«Бир тууганым, сенин тукумуңду жана атыңды
билмекмин», – деди.
12 Анан ал: «Мен улуу Ананиянын жана сенин бир
туугандарыңдын уулу Азариямын», – деди.
13 Ошондо Тобит: «Кош келдиң, бир тууган! Эми мага
ачууланба, анткени мен сенин урууң менен үй-бүлөңдү
билейин деп сурадым. Анткени сен менин бир
тууганымсың, чынчыл жана жакшы адамсың, анткени мен
Иерусалимге табынуу үчүн чогуу барып, тун балдарды
жана түшүмдүн ондон бир бөлүгүн курмандыкка
чалганыбызда, ошол улуу Самайдын уулдары Анания
менен Жонатты билем. Алар бир туугандарыбыздын
катачылыгына азгырылган жок: бир тууганым, сен жакшы
адамсың.
14 Мага айтчы, сага кандай акы берейин? Күнүнө бир
драхм жана өз уулума керектүү нерселерди бересиңби?
15 Ооба, эгер аман-эсен кайтып келсеңер, айлыгыңарга
бир нерсе кошуп берем.
16 Ошентип, алар абдан ыраазы болушту. Анан Тобияга:
«Жолго даярдан, Кудай сени жакшы жолго чыгарсын», –
деди. Уулу жолго баарын даярдап койгондон кийин,
атасы: «Бул киши менен бара бер, асманда жашаган
Кудай сапарың ийгиликтүү болсун, Кудайдын периштеси
сени коштоп жүрсүн», – деди. Ошентип, экөө тең
жигиттин ити менен жөнөштү.
17 Бирок анын энеси Анна ыйлап, Тобитке: «Уулубузду
эмнеге кетирдиң? Ал биздин алдыбызда кирип-чыгуучу
колубуздун таягы эмеспи?
18 Акчага акча кошууга ач көз болбогула, бирок балабыз
үчүн таштандыдай болсун.
19 Анткени Теңирдин бизге бергени жетиштүү.
20 Ошондо Тобит ага: «Карындашым, кам санаба. Ал
аман-эсен кайтып келет, аны сенин көзүң көрөт.
21 Анткени жакшы периште аны менен бирге болот, анын
сапары ийгиликтүү болот, ал аман-эсен кайтып келет.
22 Анан ал ыйлап бүттү.
6-ГЛАВА
1 Алар жолго чыгып, кечинде Тигр дарыясына келип,
ошол жерде түнөштү.
2 Жигит жуунганы түшкөндө, дарыядан бир балык
секирип чыгып, аны жеп салгысы келди.
3 Ошондо периште ага: «Балыкты ал», – деди. Жигит
балыкты кармап, жээкке тартты.
4 Периште ага: «Балыкты ачып, жүрөктү, боорду жана
өттү алып, аман-эсен кой», – деди.
5 Жигит периште айткандай кылды. Алар балыкты кууруп,
аны жешти. Анан экөө тең жолго чыгышты, Экбатанга
жакындап калышты.
6 Ошондо жигит периштеден: «Азария бир тууган!
7 Ошондо Ыйса ага: «Жүрөккө жана боорго тийип, эгер
жин же жин ооруп калса, анда эркектин же аялдын
алдында түтүн түтөтүшүбүз керек, ошондо партия
мындан ары кыжаалат болбойт», – деди.
8 Өт болсо, көзүндө агарган адамды майлоо жакшы,
ошондо ал айыгат.
9 Алар Каарданган жерге жакындашканда,
10 Периште жигитке мындай деди: «Бир тууган! Анын
Сара деген жалгыз кызы бар. Мен анын атынан сүйлөйм,
ал сага аялдыкка берилсин.
11 Анткени сен анын тукумусуң, анткени анын ээлик
укугу сага таандык.
12 Ал эми күң адилеттүү жана акылдуу. жана биз Каардан
кайтып келгенде, биз никени белгилейбиз, анткени мен
билем, Рагуел Мусанын мыйзамы боюнча аны башкага
ала албайт, бирок ал өлүм жазасына тартылат, анткени
мурас укугу башка бирөөнө караганда сага көбүрөөк
таандык. башка.
13 Ошондо жигит периштеге мындай деп жооп берди:
«Азария бир тууган, мен уктум, бул күң жети кишиге
берилген, алардын баары нике бөлмөсүндө өлгөн.
14 Эми мен атамдын жалгыз уулумун жана ага кирсем,
мурункудай болуп өлүп каламбы деп коркуп жатам,
анткени аны каардуу рух сүйөт, ал денеге эч кимди
кыйнабайт, бирок ага келгендерден башкага зыяны
тийбейт. анын; Ошондуктан мен да өлүп каламбы деп
корком, мен үчүн атам менен апамдын жанын кайгы
менен көргө алып келем, анткени аларды көмө турган
башка уулу жок.
15 Ошондо периште ага мындай деди: «Сен өзүңдүн
тууганыңдын аялына үйлөнүү жөнүндө атаңдын сага
берген осуяттарын эстейсиңби? Ошондуктан мени ук, оо,
бир тууганым; Анткени ал сага аялдыкка берилет. Сен
жинди эсепке алба; Анткени ошол эле түнү ал сага
күйөөгө берилет.
16 Нике бөлмөсүнө киргенде, жыпар жыттуу заттын
күлүн алып, алардын үстүнө балыктын жүрөгү менен
боорун сүйкөп, аны менен түтүн бышырып ал.
17 Ошондо шайтан аны жыттап, качып кетет, кайра
келбейт, бирок сен ага келгенде, экөөң тең туруп,
боорукер Кудайга сыйынгыла, ал силерге боорукер болуп,
куткарат. коркпо, анткени ал сага башынан эле
дайындалган. Сен аны сакта, ал сени менен барат. Анын
үстүнө ал сага балалуу болот деп ойлойм. Муну укканда
Тобиас аны сүйүп, жүрөгү ага кошулду.
7-ГЛАВА
1 Экбатанга келгенде, алар Рагуелдин үйүнө келишти,
Сара аларды тосуп алды, алар бири-бири менен
саламдашышкандан кийин, аларды үйгө киргизди.
2 Ошондо Рагуел аялы Эднага: «Бул жигит менин аталаш
бир тууганымдын Тобитине кандай окшош экен!
3 Рагуел алардан: «Бир туугандар, кайдансыңар? Алар:
«Биз Ниневада туткунда жүргөн Нефталим
уулдарынанбыз», – дешти.

5. 4 Ошондо Ыйса аларга: «Биздин тууганыбыз Тобитти
билесиңерби? Алар: «Биз аны билебиз», – дешти. Анан:
«Ден соолугу жакшыбы?
5 Алар: «Ал тирүү, ден соолугу чың», – дешти, Тобия
болсо: «Ал менин атам», – деди.
6 Рагуел ордунан ыргып туруп, аны өптү да, ыйлап
жиберди.
7 Анан ага батасын берип: «Сен чынчыл жана жакшы
адамдын уулусуң», – деди. Бирок ал Тобиттин сокур
экенин укканда кайгырып ыйлап жиберди.
8 Анын аялы Эдна менен кызы Сара да ыйлап жиберишти.
Андан тышкары, алар аларды шаңдуу коноктошту; Анан
бир кочкорду союп, дасторконго эт камдап коюшту.
Ошондо Тобиас Рафаэлге, Азария бир тууган, сен жолдо
эмнени айтып жүргөнүңдү айт, бул ишти колго алсын, –
деди.
9 Ал бул тууралуу Рагуелге айтты. Рагуел Тобияга: «Же-
ич, көңүл ач.
10 Анткени сен менин кызыма үйлөнүшүң керек, бирок
мен сага чындыкты айтам.
11 Мен кызымды жети кишиге күйөөгө бердим, алар
ошол түнү өлүп, ага келишкен. Бирок Тобиас: «Бири-
бирибизге ант бермейинче, мен бул жерден эч нерсе
жебейм», – деди.
12 Рагуел мындай деди: «Андай болсо, аны мындан ары
ушундай кылып ал, анткени сен анын аталаш бир
тууганысың, ал сеники, жана ырайымдуу Кудай сага
бардык жагынан ийгилик берет», – деди.
13 Анан кызын Сара чакырды да, ал атасынын жанына
келди да, аны колунан кармап, Тобияга аялдыкка берип:
«Мына, аны Мусанын мыйзамы боюнча алып, өзүңө алып
бар. ата. Ал аларга батасын берди.
14 Анан Эднаны аялы деп атады да, кагазды алып,
келишимдердин документин жазып, мөөр басты.
15 Анан алар жей башташты.
16 Рагуел аялы Эднаны чакырып, ага: «Эже, дагы бир
бөлмө даярдап, аны ошол жакка киргизиңиз», – деди.
17 Ал анын айтканын аткаргандан кийин, аны ал жакка
алып келди.
18 Сооронуп кал, кызым. Асман менен жердин Теңири
сенин кайгың үчүн сага кубаныч тартууласын: сооронуч,
кызым.
8-ГЛАВА
1 Кечкисин ичип бүтүшкөндөн кийин, Тобияны ага алып
келишти.
2 Ал бара жатып, Рафаэлдин сөздөрүн эстеп, жыпар
жыттуу заттардын күлүн алып, анын үстүнө балыктын
жүрөгү менен боорун коюп, түтүндү.
3 Жаман рух жыттаганда, ал Мисирдин четине качып
жөнөдү, периште аны байлап койду.
4 Экөө тең камалгандан кийин, Тобия төшөктөн туруп:
«Эже, тур да, Кудай бизге боору ооруса экен деп
сыйыналы», – деди.
5 Ошондо Тобия мындай деп баштады: «Ата-
бабаларыбыздын Кудайы, сен даңктуусуң, Сенин ыйык
жана даңктуу ысымың түбөлүккө даңкталсын! асман сага
жана бардык жаратууларыңа батасын берсин.
6 Сен Адамды жаратып, ага Обо энени жардамчы кылып
бердиң, алардан адам баласы чыкты. ага өзүнө окшош
жардам берели.
7 Эми, Теңир, мен бул карындашымды кумардын айынан
эмес, чынчылдык менен кабыл алам, ошондуктан биз
картайышыбызды ырайымдуулук менен буйру.
8 Аял ага: «Оомийин», – деди.
9 Ошол түнү экөө тең укташкан. Рагуел туруп, барып,
мүрзө жасады.
10 «Ол да өлүп калбасын деп корком», – деди.
11 Рагуел үйүнө келгенде,
12 Ал аялы Эднага мындай деди: Күңдөрдүн бирин жибер,
ал тирүүбү, көрсүн, эгер ал жок болсо, биз аны көмөлү,
аны эч ким билбейт.
13 Кыз эшикти ачып, ичине кирип, экөө тең уктап
жатканын көрдү.
14 Анан чыгып, анын тирүү экенин айтты.
15 Ошондо Рагуел Кудайды даңктап, мындай деди: «Оо,
Кудай, Сен ар кандай таза жана ыйык мактоолор менен
даңкталууга татыктуусуң. Ошондуктан ыйыктарың сени
бардык жаратууларың менен бирге даңкташсын. Сенин
бардык периштелериң жана сени тандап алгандарың
түбөлүккө даңкташсын.
16 Сен мактоого татыктуусуң, анткени сен мени
кубандырдың; Мен ойлогон нерсе мага келген жок. Сен
болсо бизге Өзүңдүн улуу ырайымың менен мамиле
кылдың.
17 Ата-бабаларынын жалгыз баласы болгон эки балага
ырайым кылганың үчүн Сен мактоого татыктуусуң: Теңир,
аларга ырайым кыл, алардын өмүрүн кубаныч жана
ырайым менен бүтүр.
18 Ошондо Рагуел кызматчыларына мүрзөнү толтурууну
буйруду.
19 Ал үйлөнүү тоюн он төрт күн өткөрдү.
20 Анткени нике күнү бүтө электе, Рагуел ага ант берип,
никенин он төрт күнү бүтмөйүнчө, кетпей турганын
айткан эле.
21 Анан ал мүлкүнүн жарымын алып, атасына аман-эсен
барсын. Калганын аялым экөөбүз өлгөндө алыш керек.
9-ГЛАВА
1 Ошондо Тобия Рафаелди чакырып, ага мындай деди:
2 Азария бир тууган, өзүң менен бир кулуңду, эки төөңдү
ал да, Мадиядагы каары Габаелге барып, мага акча алып
кел, аны тойго алып кел.
3 Рагуел Мен кетпейм деп ант берген.
4 Бирок атам күндөрдү санайт. Эгерде мен көпкө чыдасам,
ал аябай өкүнөт.
5 Рафаел чыгып, Габаелге түнөп, ага кол жазмасын берди.
Ал мөөр басылган баштыктарды алып чыгып, ага берди.
6 Таң эрте экөө тең чыгып, тойго келишти. Тобия аялына
батасын берди.
10-ГЛАВА
1 Атасы Тобит күн сайын санап жүрдү.
2 Ошондо Тобит: «Алар камалдыбы? Же Габаел өлүп, ага
акча бере турган киши жокпу?
3 Ошондуктан ал абдан өкүндү.
4 Ошондо аялы ага: «Уулум өлдү, анткени ал көпкө жатат.
Ал аны боздоп ыйлай баштады:
5 Уулум, мен эч нерсеге көңүл бурбайм, анткени мен сени
коё бердим, көзүмдүн жарыгы.
6 Тобит ага: «Тынчыңды кой, кам санаба, анткени ал
коопсуз», – деди.
7 Бирок аял: «Тынчыңды карма, мени алдаба. менин
уулум каза болду. Ал күн сайын алар барган жол менен
чыгып, күндүзү эч кандай тамак жебей, түнү бою уулу
Тобияны ыйлаганын токтоткон эмес, тойдун он төрт күнү
бүткүчө, Рагуел тойго барам деп ант берген. ошол жерде
өткөр. Ошондо Тобиас Рагуелге: «Мени коё бер, анткени
атам менен апам мени көрүшпөйт», – деди.

6. 8 Кайнатасы ага: «Мени менен кал, мен атаңа киши
жиберем, алар сага эмне болуп жатканын айтып беришет»,
– деди.
9 Бирок Тобия: «Жок! бирок атама барайынчы.
10 Рагуел туруп, ага аялы Сараны, мал-мүлкүнүн
жарымын, кулдарын, бодо малын, акчасын берди.
11 Анан аларга батасын берип: «Балдарым, асмандын
Кудайы силерге жакшы жолду берсин», – деп, коё берди.
12 Анан ал кызына: «Ата-энеңди, азыр сенин ата-энеңди
сыйла, мен сен жөнүндө жакшы кабар угайын», – деди.
Ал аны өптү. Эдна Тобияга дагы мындай деди:
«Асмандагы Теңир сени калыбына келтирсин, сүйүктүү
бир тууганым, мен өлгөнгө чейин сенин кызым Саранын
балдарын көрүшүм үчүн, Теңирдин алдында кубанышым
үчүн, мен кызымды сага тапшырам. атайын ишеним;
Кайда ага жамандык кылбагыла.
11-ГЛАВА
1 Ушундан кийин Тобиас жолго чыкты, Кудайды даңктап,
ага жакшы жол бергени үчүн, Рагуел менен анын аялы
Эднага батасын берип, Ниневага жакындаганга чейин
жолго чыкты.
2 Ошондо Рафаел Тобияга: «Бир тууганым, атаңды кантип
таштап кеткениңди билесиң.
3 Кел, сенин аялыңдын алдына шашып, үйдү даярдайлы.
4 Колуңа балыктын өтүн ал. Ошентип, алар жолго
чыгышты, ит алардын артынан жөнөдү.
5 Анна уулунун жолун карап отурду.
6 Анын келе жатканын байкап калып, атасына: «Мына,
сенин уулуң да, аны менен кеткен киши да келе жатат», –
деди.
7 Ошондо Рафаел: «Мен билем, Тобия, сенин атаң көзүн
ачат», – деди.
8 Ошондуктан анын көзүн өт менен майла, аны менен
сайып алсаң, ал сүртөт, ошондо агы түшүп, сени көрөт.
9 Анан Анна чуркап чыгып, уулунун мойнуна жыгылып,
ага: «Уулум, сени көргөнүм үчүн, мен мындан ары өлүмгө
ыраазымын», – деди. Экөө тең ыйлап жиберишти.
10 Тобит да эшикке чыгып, мүдүрүлүп калды, бирок уулу
ага чуркап келди.
11 Анан атасын кармап алып, ата-бабаларынын көзүнө өт
менен сыйпалап: «Ата, жакшы үмүттөн!» – деди.
12 Анын көзү ачыла баштаганда, аларды ушалап койду.
13 Анын көзүнүн четинен аппак чыгып, уулун көргөндө
мойнуна жыгылды.
14 Ал ыйлап: «Оо, Кудай, Сен даңктуусуң, Сенин
ысымың түбөлүккө даңкталсын! Сенин бардык ыйык
периштелериң бактылуу.
15 Сен мени камчылап, аядың, анткени мына, мен уулум
Тобияны көрүп турам. Анын уулу кубанып барып,
атасына Мадияда болгон улуу окуяларды айтып берди.
16 Ошондо Тобит Нинева дарбазасынын алдынан келини
менен жолугуу үчүн чыгып, Кудайды даңктап, кубанып
жатты.
17 Бирок Тобия алардын алдында ыраазычылык билдирди,
анткени Кудай ага ырайым кылган. Ал келини Сарага
жакындап келип, ага батасын берип: «Кош келдиң, кызым!
Анын Нинебидеги бардык бир туугандарынын арасында
кубаныч бар эле.
18 Акияхар менен анын бир тууганынын уулу Насбас
келди.
19 Тобиянын үйлөнүү тою чоң кубаныч менен жети күн
өттү.
12-ГЛАВА
1 Ошондо Тобит уулу Тобияны чакырып алып, ага:
«Уулум, карачы, ал кишинин сени менен кеткен акысы
бар, сен ага дагы бересиң», – деди.
2 Тобия ага мындай деди: «Оо, ата!
3 Анткени ал мени сага аман-эсен алып келди, аялымды
айыктырды, мага акча алып келди, сени да айыктырды.
4 Ошондо карыя: «Бул ага тиешелүү», – деди.
5 Ал периштени чакырып, ага: «Алып келгениңдин
жарымын алып, аман-эсен кет», – деди.
6 Анан экөөнү тең бөлүп алып, аларга мындай деди:
«Кудайга даңк айткыла, Аны даңктагыла, Аны
даңктагыла жана бардык тирүүлөрдүн алдында силерге
кылган иштери үчүн Аны мактагыла. Кудайды даңктоо,
Анын атын даңазалоо жана Кудайдын иштерин урматтоо
менен жарыялоо жакшы; Ошондуктан аны мактоодон
тартынбагыла.
7 Падышанын сырын жашыруу жакшы, ал эми Кудайдын
иштерин ачып берүү сыймык. Жакшылык кыл, сага эч
кандай жамандык тийбейт.
8 Намаз орозо, зекет жана адилдик менен жакшы.
Адилетсиздик менен көп нерседен, адилдик менен бир аз
жакшы. Алтын салгандан көрө садага берген жакшы.
9 Анткени садага өлүмдөн куткарат жана бардык
күнөөлөрдү жок кылат. Зекет жана адилдик кылгандар
өмүргө толот.
10 Ал эми күнөө кылгандар өз өмүрүнө душман.
11 Мен сенден эч нерсе сактабайм. Анткени мен:
«Падышанын сырын сактоо жакшы, ал эми Кудайдын
иштерин ачуу сыймык», – дедим.
12 Ошентип, сен жана келиниң Сара сыйынганда, мен
сенин тиленүүлөрүңдү Ыйыктын алдына алып келдим,
сен өлгөндөрдү көмгөндө, мен да сени менен болдум.
13 Сен туруп, кечки тамагын калтырып, өлгөндөрдү
жабуу үчүн кечиктирбегениңде, сенин жакшылыгың
менден жашырылган жок, бирок мен сени менен болдум.
14 Эми Кудай мени сени жана келиниң Сараны
айыктыруу үчүн жиберди.
15 Мен Рафаэлем, жети ыйык периштенин биримин, ал
ыйыктардын сыйынууларын айтып, Ыйыктын даңкынын
алдында кирип-чыгып турат.
16 Экөө тең тынчсызданып, жүзтөмөндөп жыгылышты,
анткени коркуп жатышты.
17 Бирок Ыйса аларга: «Коркпогула, анткени баарыңар
жакшы болот. ошондуктан Кудайды мактагыла.
18 Анткени мен эч кандай ырайымым үчүн эмес,
Кудайыбыздын эрки менен келдим. Ошондуктан аны
түбөлүккө мактагыла.
19 Ушул күндөрү мен силерге көрүндүм. Бирок мен жеген
да, ичкен да жокмун, бирок силер аян көрдүңөр.
20 Эми Кудайга ыраазычылык билдиргиле, анткени Мен
Мени Жибергенге барам. бирок жасалган нерселердин
баарын китепке жаз.
21 Алар ордунан туруп, аны көрүшкөн жок.
22 Анан алар Кудайдын улуу жана кереметтүү иштерин
жана Теңирдин периштеси аларга кантип көрүнгөнүн
моюнга алышты.
13-ГЛАВА
1 Ошондо Тобит кубаныч менен сыйынуу жазып, мындай
деди: «Түбөлүк тирүү Кудайга даңк!
2 Анткени ал камчы салат, ырайым кылат, тозокко алып
барат, кайра тирилтет, анын колунан эч ким качып кутула
албайт.

7. 3 Ысрайыл уулдары, бутпарастардын алдында аны
моюнга алгыла, анткени Ал бизди алардын арасына
чачыратып жиберди.
4 Ал жерде Анын улуулугун жарыя кылгыла, аны бардык
тирүүлөрдүн алдында даңктагыла, анткени Ал биздин
Теңирибиз, Ал биздин түбөлүккө Атабыз Кудай.
5 Ал бизди мыйзамсыздыктарыбыз үчүн жазалайт, кайра
ырайым кылат, бизди арасына чачыратып жиберген
бардык элдерден чогултат.
6 Эгерде силер Ага бүт жүрөгүңөр менен, бүт акыл-
эсиңер менен кайрылып, Анын алдында туура иш
кылсаңар, анда ал силерге кайрылып, жүзүн силерден
жашырбайт. Ошондуктан ал сени эмне кылаарын көр, аны
бүт оозуң менен ачык айт, Кудуреттүү Теңирди даңктап,
түбөлүктүү Падышаны даңктай бер. Өзүмдүн туткунда
жүргөн жеримде Мен Аны даңктайм, Анын кудурети
менен улуулугун күнөөкөр элге жарыялайм. Эй,
күнөөкөрлөр, бурулуп, Анын алдында адилеттүү болгула:
Ал силерди кабыл алып, ырайым кылаарын ким айта алат?
7 Мен Кудайымды даңктайм, менин жаным Асман
Падышасын даңктайт, Анын улуулугуна кубанам.
8 Бардык адамдар сүйлөсүн, бардыгы Аны адилдиги үчүн
макташсын.
9 Оо, Иерусалим, ыйык шаар, ал сенин балдарыңдын
иштери үчүн сени сабайт, адил адамдардын уулдарына
кайра ырайым кылат.
10 Теңирди даңктагыла, анткени ал жакшы; түбөлүктүү
Падышаны даңктагыла, анын жыйын чатыры сага
кубаныч менен кайрадан курулсун, ал жерде туткунда
болгондорду сени кубантсын, сени түбөлүккө сүйсүн.
алар аянычтуу.
11 Көптөгөн элдер Кудай-Теңирдин ысмына колдорунда
тартуулары, Асман Падышасына тартуулары менен
келишет. бардык муундар сени зор кубаныч менен
даңктайт.
12 Сени жек көргөндөрдүн баарына наалат, сени
түбөлүккө сүйгөндөрдүн баары бактылуу.
13 Адилдердин балдары үчүн кубангыла, кубангыла,
анткени алар чогулуп, адилдердин Теңирине даңк
айтышат.
14 Сени сүйгөндөр бактылуу, анткени алар Сенин
тынчтыгыңа кубанышат. Анткени алар сенин бүт
даңкыңды көрүп, сен үчүн кубанышат жана түбөлүккө
кубанышат.
15 Жаным улуу Падышаны Кудайды даңктай берсин.
16 Анткени Иерусалим сапфир, изумруд, асыл таштар
менен курулат: дубалдарың, мунараларың жана
дубалдарың таза алтындан.
17 Иерусалимдин көчөлөрү берилл, карбункул жана Опир
таштары менен төшөлөт.
18 Анын бардык көчөлөрүндө: «Аллелуя! Алар Аны
даңктап: «Муну түбөлүккө даңазалаган Кудайга даңк!
14-ГЛАВА
1 Ошентип, Тобит Кудайды даңктап бүттү.
2 Ал сегиз элүү жашта эле, көзү көрбөй калганда, сегиз
жылдан кийин кайра калыбына келтирилди.
3 Ал абдан карып калганда, уулун жана анын уулдарын
чакырып, ага: «Уулум, балдарыңды ал. Анткени мына,
мен карып калдым жана бул жашоодон кетүүгө даярмын.
4 Мидияга бар, уулум, анткени мен Жунус пайгамбар
Нинева жөнүндө айткан сөздөрүнө ишенем: анын
талкаланат. Мидияда бир канча убакытка тынчтык болот.
жана биздин бир туугандарыбыз ошол жакшы жерден жер
бетине чачырап кетишет: Иерусалим ээн калат, андагы
Кудайдын үйү өрттөлөт жана бир канча убакытка ээн
калат.
5 Кудай дагы аларга ырайым кылып, аларды ибадаткана
кура турган жерге кайра алып келет, бирок ошол доор
аяктаганга чейин, мурункудай болбойт. Ошондон кийин
алар туткунда болгон бардык жерлеринен кайтып келип,
Иерусалимди даңктуу курушат жана пайгамбарлар
айткандай, Кудайдын үйү анда түбөлүккө даңктуу имарат
менен курулат.
6 Ошондо бардык элдер бурулуп, Кудай-Теңирден
чындап коркушат, өздөрүнүн буркандарын көмүшөт.
7 Ошентип, бардык элдер Теңирди даңктайт, Анын эли
Кудайды тааныйт, Теңир Өз элин даңазалайт. Ал эми
Кудай-Теңирди чындык жана адилеттик менен
сүйгөндөрдүн баары бир туугандарыбызга ырайым кылып,
кубанышат.
8 Эми, уулум, Нинебиден кет, анткени Жунус пайгамбар
айткан сөздөр сөзсүз аткарылат.
9 Сен болсо мыйзамды жана осуяттарды сакта, өзүңдү
ырайымдуу жана адилеттүү бол, ошондо ал сага жакшы
болот.
10 Анан мени жана апаңды мени менен кошо көм. бирок
мындан ары Ниневада калба. Эсиңде болсун, уулум, Аман
аны тарбиялаган Акиахарды кантип кармаганын, аны
жарыктан чыгарып, аны караңгылыкка кантип алып
келгенин жана аны кайра кантип сыйлаганын эсте.
Манасса кайыр-садага берип, алар койгон өлүм тузагынан
кутулду, бирок Аман торго түшүп, өлдү.
11 Ошондуктан, уулум, кайрымдуулук эмне кыларын,
адилдик кантип куткарарын карап көр. Муну айткандан
кийин, ал жүз сегиз элүү жашта, төшөктөгү арбагын
берди. Ал аны сый-урмат менен көмдү.
12 Апасы өлгөндө, Анна аны атасынын жанына койду.
Бирок Тобиас аялы жана балдары менен Экбатанага,
кайын атасы Рагуелге кетти.
13 Ал сый-урмат менен карып, атасы менен кайын энесин
сый-урмат менен көмүп, алардын мал-мүлкүн жана атасы
Тобитти мураска алган.
14 Ал жүз жыйырма жети жашында Мидиядагы
Экбатанда көз жумду.
15 Бирок ал өлөр алдында Набухадоносор менен
Ашуероштун басып алган Нинева шаарын талкалаганын
угуп, өлөр алдында Нинева үчүн кубанган.