Kuriboashi magazine issue 124. 2013 |1434 ުރިޚާއ ްލުދާމުޖ | 12 ުދަދައ
ެގްއެޅޮކްނިރަދ ުދަމ ިހެވިދ .االاللهأكربالإلهاللهربأكالله
ެގުމުވުދެތ ިއަގުޤްއަހ ެގުނީދްމާލްސިއ ިއަގުތިހ
ަތްނަވިތިރީކަދަގ ިވްއެދ ްނަކިރެތްނާމީއ ިއާޝޯޖ
.ެވެޓްއުހ ުރުކުޝ ާދްމަޙ ްށައާލާޢަތ ﷲ
ްނޭޖްއާރިހެވިދ ެގްނެމުރަހައ ުދައިމ ީއިމ
.ެވެކެރަޒްނަމިރެވާފުއ ްސެވްށަރަވ ާދްނުމަންނެފ
ިވްއުނޮފ ިއަކަޓްށަކަމުނޭބެއ ްނެމުރަހައ ާލާޢަތ ﷲ
ިދައ .ެވެމުރުކ ްނަކުޅައ ްށަހާލިއެއ .ެވެމުނޭބ
ްށަކަޗްއަކެއީކެއ ީތަމްނިބިމ ްނީދ ުހާލިއެއ
.ެވެމުރުކަމާރުގަނހ ްނެދްނާދ ްށަމުއަޖްއެވްމިއާޤ
ްނުލަމަޢ ިއާހަބ ްށަންނެމުރަހައ ިއަކަޓްށަމަކެއ
ިހެވިދ ުދައިމ .ެވެމުރުކ ްއެމަކާހިރުހ ްތޮއ ްނެވެރުކ
ެމުކިނ ިއަގުޤްއަހ ެގުނީދ ްމާލްސިއ ިއަގުޑަނގްސަފ
ްނުރުކާފުއ ްސެވ ީކަމުލުފުއުޑައ ްނުނިމަޑުކ ެމްނެއ
ްއަތްސާސައ ެގުނީދ ްމާލްސިއ .ެވެކެމަކ ުޤްއަހ
ިހެވިދ ީކަމުލުފުއ ުޑައ ާލާވޮގ ްށަމުރުކިރެތާކްއަރ
ިއަގުތިހ ެގްނުހީމެއ ިދައ ްމުޒަޢ ިއާރަވްއިހ ެގްނިރަދ
ިހެވިދ .ެވެކެމަކ ޭދްށޮކ ަމާހ ިބޯލ ާވްށަޗްއަމެގުނީދ
ާރުކިބޯލ ްށަނީދްމާލްސިއ ީއިމ ްސެވްނުޚީރާތ ެގެޖްއާރ
.ެވެއެދްނެގެވަމާހ ްނަކްއެމުއަޤ ުނުޅުއިރިދ ްއެކަތްނިރަދ
ްނުރަވަށަކަމަހ !ޭވޭންނިރަދ ިތެވުބޮލ ިހެވިދޭއ
.ެވެއަގުޢާފިދ ެގުޤްއަޙ ީތުކިނަޔިތ ްނުހީމިއަބަޔިތ
.ެވެއަގުޢާފިދ ެގުޅުފ ަމިލަކ ެގުބްއަރ ިރެވ ެގުކަތްމަލާޢ
ްއަތުލަމަޢ ެގްނުހީމިއަބަޔިތ ުހާލިއެއ ްނުރަވަށަކަމަހ
ާރުކ ުކެއާމަކ ިރެތްސާލްޚިޢ .ެވެއެވްނެގިޑޮވާވަލްއަބ
.ެވެމަކިށުހ ާވްއަރުކުނުރާކޭބ ުހާލިއެއ ްއެލަމަޢ
.ެވެއެވްނެގިޑޮވﷲ ުކެއ ާންނުނިމުއުމ ްނުރަވަށަކަމަހ
ުޑައިތ ،ީކަމުތުކިނިތ !ެވޭންނިރަދ ިތެވުބޮލ ިހެވިދ ޭއ
ެގާނޭއ ިއާއާނާޠިއަޝ ީކަކަތުރޫއުޝަޔިތ ،ީކަމުލުފުއ
ިދައ .ެވެކެމެކެނޭހުރުނ ްސެވްނުނީޤަޔަމަހ ްނުނާވުއައ
ެގުނީދްމާލްސިއ ްނުކަތްނުވޭރ ިރެވުރަކަމ ެގްނުހީމެއ
ެގްނެމުރަހައ ްއަތަމަހ ިއާކަތުލޫސުއ ިތެވިރ
ީނީދާލ ިއާއަދާސަފަނުތިފ ާލާތްއަނ ްނިއުޢަމަތްޖުމ
ްނުހީމެއ ްށަމުވެންނެގަށައ ާވުރިދ ްއަތަދާއ
ިތެޑޮބ ަދަފިމ ޭޅެއ ްއަތަކްއަސަމ ާދްނުމަރުކ
ްނެވެރުކްށަންނުހީމެއ ްށަމުލާތްއަނ ްއަތްސަރުހ
ްތަޢީރ ަޝ ީމާލްިސއ ީނަވްނުނޭބ
4 ާޙްފަސ
5. ާޔިޑީމ ާރާޝަބ ްލައ | ާލްއަޖަމ ިށޯބިރުކ
2013 |1434 ުރިޚާއ ްލުދާމުޖ | 12 ުދަދައ
ީމަކެނާރުކ ްނުހީމެއ ްއެތަކްއަސަމ ާހިރުހ ްތޮއ
ުކެއިއާމުވ .ެވެކެތަޤީޤަޙ ޭދިކެހްށަމަކެއ ްޚީރާތ
ްށަމުއިދްށައިރުކ ިއަގުރަވްއިހ ިއާމުޒަޢ ިވުދެތިތ
ިއަގުގަމިތ .ެވެމަލާވޮގ ްށަންނިރަދ ިތެވުބޮލ ިހެވިދ
ްށަކަތާޔިނައ ިއާކަތްނުހެޖްނޮގ ާހެމްނެއާވާމިދ
ިއާރަވްއިހ ެގުމުލިތަމިރުކ ިއަގުކެއާމަކިރެތްއެކ
.ެވެމަލާވޮގ ްސެވްށަމުޔިދ ްށައިރުކ ުކެއާމުޒަޢ
ިއާރަވްއިހ ަޔިތ .ެވޭންނިރަދ ިތެވުބޮލ ިހެވިދ ޭއ
ާމާޅައަޑަނކ ުމުޒަޢ ްށަމުއިދްށައިރުކ ުކެއާމުޒަޢ
ްތައީރަޝ ީމާލްސިއ ީކަޑަނގްސަފ ިހެވިދ .ެވެށާގިނހ
ްށަމުދެހ ްށަކަޑަނގްސަފ ާވިއަފިވެރުކ ްމިއާޤ
ީނާވްއަތަޤީޤަޙ ްއަތްނެފަވުހ ާދްނުމެކެދ ްނެމުރަހައ
الله صىل( ާލޫސަރ ީއެއ .ެވެނަގިވެވްއެކަތ ީނާބުރުޤ
ްސެވްނީބާޙަޞ ެގުނާފ ެގޭލަކެއ ިއާއ )وسلم عليه
ްއަތީނާބުރުޤ ާވިއަފެވ ިއަގުޤްއަޙ ެގުނީދ ްމާލްސިއ
ިތެވުބޮލިހެވިދ ްނުމަކްނެހެއ .ެވެންނިއަދަފ
ްށަކަޗްއަކެއ ީކެއ ްނީދ ްމާލްސިއ .ެވޭންނިރަދ
ާމަވުތިބާސ ިއަގުތޮގިމ ްނެދްނާދްށަމުއަޖްއެވްމިއާޤ
ިއަގުޤްއަޙެގްއެސާސައ ެމްނެއ ެގުނީދ .ެވެށާގިހ
ާމަވުދެތ ްށަމުރުކްމިއާޤ ްނީދ ިޅުމ ްނިއަދަފ ިވުދެތ
ިއަގުތޮގ ަމަހިރުފ ެގޭއ ަމިލަކެދ ެގުދީޙުއަތ .ެވެށާގިނހ
ާލާޢަތ ﷲ ީނެހެއ .ެވެށާގިނހާމަވުދެތ ްށަމުރުކ ުމިއާޤ
ްނުހީމިއަބަޔިތްށަނީދ ްމާލްސިއ ީނަވަންނަގިޑޮވ ިދެއ
ްނީދ ްމާލްސިއިޅުމ .ެވެށަމުނަވ ްށަކަޗްއަކެއ ީކެއ
.ެވެށަމުރުކ ްމިއާޤ ިއަގުތޮގ ަމަހިރުފެގޭއ
:ީނަވިއަފާވަވްއަރުކ ީޙަވ ެގާލާޢާތ ﷲ
َاَلو ًةَّفَاك ِْملِّالس ِيف ُوالُخْدا واُنَمآ َنيَِّذلا اَهُّيَأ اَي
ٌنيِبُّم ٌّوُدَع ْمُكَل ُهَّنِإ َِانطْيَّالش ِاتَوُطُخ واُعِبَّتَت
ްނުހީމިއަބަޔިތ .ެވޭންނުކަތްސީމ ިވްނާމީއޭއ''
.ެވެށާންނަވ ްށަކަޗްއަކެއީކެއ ްށަނީދްމަލްސިއ
.ެވެށޭލްއެހުނ ްށަކަތްނުވޮގ ެގާނާޠިއަޝ ިދައ
ިރުހ ްށަންނުހީމިއަބަޔިތ ީއެއ ްނުރަވަށަކަމަހ
)209:ާރަޤަބ ްލުތަރޫސ( ”.ެވެކެވްއުދައ ާވްނެގެވުޅާފ
ްށަންނިރަދ ެގްނެމުރަހައ .ެވޭންނިރަދ ިހެވިދ ިތެވުބޮލޭއ
ީނޭވެދާދޯހ ްއެއުޢަމަތްޖުމ ްނާމައ ެރުވްށައިމ
ްނުކަތްނުހެޖުނަމަހ ާހެމްނެއ ީއާމިތްޖިއ ިދައ
ީމާލްސިއ ީނޭވެދާދޯހ ްއެލުއަހާމ ާވިއަފެވްތަމާލަސ
.ެވެންނުމުރުކްމިއާޤ ީތަމްނިބިމ ްއަޢީރަޝ
ްފާސްނިއާނ ީނަވިއަފްސިއައ ްނީދިމ ީނެހެއ
ެގުމަކިރެވުލުދައ ިއާފާސްނިއ ާލެހޮފްނިތަމްނިބިމ
ެގްނެމުރަހައ .ެވެށަމުއަނެގ ްނުނާސްނިއ ްށަލަޔިހ
،ާމިއުބާރ ،ިއާމުރޭފުގަމ ާވިމިއަފެވުމާއ ިއަގުއަމަތްޖުމ
ީނީދާލ ްސެވްނޫނިމ ިދައ ،ާއިރާފަޔިވ ެގުމުކްއިވިށަހ
.ެވެލްއަހްއެއ ިނަކެއަމަހ ީކަލްއަހ ެގުކަތްނަކ ާހެމްނެއ
عليه الله صىل( ާޔްއިބަނ ިއާނާއުރުޤ ިތިރީކ ީއެއ
5 ާޙްފަސ
6. ާޔިޑީމ ާރާޝަބ ްލައ | ާލްއަޖަމ ިށޯބިރުކ
2013 |1434 ުރިޚާއ ްލުދާމުޖ | 12 ުދަދައ
ްށަމުރުކ ުލަމަޢ ިއަގޭއ ީހަބެއ .ެވެތަންނުސ )وسلم
ީނެހެއ .ެވެމުރުކުލަމަޢްށަތޮގ ާވިއަފާވަގްނައ
ިވްއެރުކުޤްލަޚ ްއެޗްއެކަތ ިއާކަމަކ ާހިރުހިމ ީކަކަތްތޮގިމ
.ެވެތޮގ ިވެގްނެއ ާލާޢަތ ﷲ ަތްނަވިތިރީކ ަދަގ
ްއެއުޢަމަތްޖުމ ީވުނެމ ްނުމުރުކްމިއާޤްއެތައީރަޝެއ
ާޔްއިބަނ ެގްނެމުރަހައ .ެވެތައީރަޝ ެނާވުނިގާޔިތ
ުނުވުނޮފ ެގިއަކަމަކެއ )وسلم عليه الله صىل(
ްޘީދަހ )وسلم عليه الله صىل( ާޔްއިބަނ .ެވެކަތްނަކ
،ެވެއެވިއަގިއަނާމ ެގްއެޅުފްސަބ ާވިއަފާވްއަރުކ
وسلم عليه الله صىل الله رسول أن عنهام الله ريض عمر ابن عن
وأن الله إال إاله ال أن يشهدوا حتى الناس أقاتل أن أمرت ( قال
ذلك فعلوا فإذا الزكاة ويؤتوا الصالة ويقيموا الله رسول محمدا
عىل وحسابهم اإلسالم بحق إال وأموالهم دمائهم مني عصموا
عليه متفق ) تعاىل الله
ާވުނ ުކަހާލިއ ްނެހެއ ާވްނެގެވުޤްއަހ ާވަޔިފ ''ﷲ
ެގާނލަކެއ ީކަނާފ ެގުދަމްއަހުމ ިދައ ިއާށަމަކ
ްނެދްނާދ ްށަމުއަޖްއެވިކެހ ްށަމަކާލޫސަރ
ްށަމުރުކ ަމާރުގަނހ ްށަޅޮކެދ ިއާންނުކަތްސީމ
''.ެވެއެވްނެގިވެވުރުމައ ްށަނާފެގޭލަކ ްނަމިތ
!ެވޭންނިރެވ ުމްލިޢ ާހެމްނެއ ެގުތަމްނުއ ިހެވިދޭއ
ްށަމުރުކާދައ ްނުހީމިއަބަޔިތުބިޖާވ ެގްނުހީމިއަބަޔިތ
ްނިއަދަފިމިއަގުޤްއަހ ެގުނީދ ެގ ﷲ .ެވެށޭހެޖުންސަފ
ްށަންނެމުރަހައ ްއަތުލޫސުއ ިއާކަތަމަހ ެގުމުތުކިނ
ިއަގުނީދްމާލްސިއ ިއާމަކްތާމ ެގޭއ .ެވެށޭދ ާޔިކ
ްށަންނެމުރަހައ ްއަތްމުކުޙ ެގުކަތްއަތްނަކެއ
ެގުނީދ ްމާލްސިއ .ެވެށޭދާވުލިފ ްނުޅޮއ ީދާޔިކ
ުޝޯޖ ިއާތާބުޒަޖ ެގުމުވ ްނާބުރުޤ ެމުކިނިއަގުޤްއަހ
ުރުކިޛ ްނުޚީރާތީމާލްސިއ ްއަތާޘިދާހ ަދަފ ޭދެފުއ
6 ާޙްފަސ
ްށަންނެމުރަހައ ަމަނެޖްއެވ ްއަތީނާބުރުޤިމ .ެވެށޭދްށޮކ
ީދާޔިކ ަރޫޖުއ ްތޮއ ިއަގުތަރިޚާއ ިއާއެޔިނުދ ިއަގުލަދަބ
ްލިފާޣިމ ްއަތްތިހ ެގްނެމުރަހައ .ެވެށޭދްށޮކަމުދަނހ
ެގާނޭއ ިއާއ ާނާޠިއަޝ ،ާވްއަލޭހްނިދިނ ެގުމަކ
ްއަތްނުޅޮއާވިއަފާވުރައ ްށަންނެމުރަހައ ްނުނާވުއައ
ްނުހީމިއަބަޔިތ ިދައ .ެވެށޭދްށޮކ ްނާޔަބ ުޤްއަހ ީދާވުލިފ
ިއަގުފަސ ީރުކ ެމްނެއ ިއަގުމުތުކިނިމ ެގްނެމުރަހައ
ެރުވ ްށަންނެމުރަހައ ިއަގުމަކިމީނެހެއ .ެވެށާވ
.ެވެޑޮބާމްނިޒ ާވްއަޗްއަމ ެގްނުހީމިއަބަޔިތ
ިއާނޫނާޤ ެގާނޯތިއަޝ ުޑަނގްސަފ ިހެވިދ ީކައާޢުދ
ެގުތަޢީރަޝ ީމާލްސިއ ެވްތަމާލަސްނުށަދ ެގިއަދިދ
ެގްނިރަދިހެވިދ ިދައ .ެވެމުޔިދ ްށަށަދ ެގުލަޔިހ
،ާވްއަރުކ ަދަގުރަވ ިބޯލ ާވްށަނީދްމާލްސިއ ިއަގުކަތްއިހ
ިއާރަވްއިހ ެގުމުތުކިނ ިއަގުޤްއަހ ެގުނީދްމާލްސިއ
ްމާލްސިއ .ެވެމުވްއެރުކަދަގުރަވ ްނަކިރެތްނާމީއ
ިބިތްށަރާޔްއަތ ްނާވްނާބުރުޤ ެމުކިނ ިއަގުޢާފިދ ެގުނީދ
!ްނީމާއ .ެވެމުވްއެރުކ ަނިގ ާވްއަރުކުރުތިއ ްނިރަދ
7. ާޔިޑީމ ާރާޝަބ ްލައ | ާލްއަޖަމ ިށޯބިރުކ
2013 |1434 ުރިޚާއ ްލުދާމުޖ | 12 ުދަދައ
ޭދެފުއ ިއަގޭރެތ ެގްނުމިލްސުމ ްސިއައ ްށަކަރާހިމ(
ްތަޢީރަޝ ީމާލްސިއ ީކަލާވުސ ްއެއ ުޑޮބ ެމްނެއ
ްއެނިހިކ ީނާރުކ ުޛީފްނަތ ިއަގުކަތްނިބ ުމިލްސުމ
ިއަކަޓްށަމުއަނެގ ްތަޢީރަޝ ީމާލްސިއ ެ؟ވެޔްއެހ
ްއެމަކްނޮކ ީވްނަރުކ ްއަތްނުމިލްސުމ ުތުގަވިމ
ެ؟ވެޔްއެހ
ްނުމެދ ިއަގްއެތޮގުމްނާޢ ،ްށަލާވުސ ުމްއިހުމ ިމ
.ެވެމަލްށޮކ ްނާޔަބ ިއަގީރިތ ްއަތުބާވަޖ ަންނައ
ެގޭއ .ެވެންނުމުނިދ ުމީލުޢަތ ިއާތަޔްއިބުރަތ -1
ްނުކަނާމަޒ ްސެމްނޮކ ުތަލާޙ ެގްނެމެރަހައ ،ްނުބަބަސ
ްށައަލްއިމައ ްއެމަކިރެވ ީމާލްސިއ ،ެވުލަދަބ
ޭކެދ ުކަޔަބްއެނައ ިއަގުމަކިމ ިދައ .ެވެއެނޭދެފުއ
ްށަމުރުކ ަމާރުގަނހ ިއާންނުވްއުދަޢ ްތަމްއުއ ީކަތޮގ
ިއަގުމުނިދ ުމީލުޢަތ ިއާތަޔްއިބުރަތ ،ްނެދްނަވުރާޔްއަތ
.ެވެމުބިތ
ުރާބ ،ެދަވ ްށައެރެތ ެގުމާޡިނ ެގީސަރްކޮމިޑ -2
ްށަމުއަނެގ ްތަޢީރަޝ ީމާލްސިއ ،ުހަފ ްށަމުދޯހ
.ެވެންނުމުރުކ ްތަކްއަސަމ
ްރީރްޙަތްއުބްޒިޙ ާވިއަގުމަކ ްއެތަޢާމަޖ ުރޫހްޝަމ -3
ީމާލްސިއ ީއެއ .ެވެންނީތަމ ެގުލޫޞުއ ޭޅުގްނެގ
،ާވުރުކ ިރެތްނުލޭހ ްތަމްއުއ ްނުތޮގޭހެބ ިއާތަޢީރަޝ
،ްށޮކިރެތްނުލޭހ ްނުމިލްސުމ ްނުތޮގޭހެބ ިއާތަސާޔިސ
ިދައ .ެވެންނުމުރުކްތަކްއަސަމ ްށަމުދޯހ ުތަރްޞުނ
ެގުޖާޖިތްޙިއ ިއާކަތާރަހާޒުމ ިއަގްއެތޮގ ުޑަނގިއަމ
ްށަތަޢީރަޝ ީމާލްސިއ ްނެގިއަވްއާބ ްއަތްނުލާގިނހ
7 ާޙްފަސ
8. ާޔިޑީމ ާރާޝަބ ްލައ | ާލްއަޖަމ ިށޯބިރުކ
2013 |1434 ުރިޚާއ ްލުދާމުޖ | 12 ުދަދައ
.ެވެންނުމަވޮގ ިދެއ
ެގﷲ ިއަކަޓްށަމުރުކ ުމިއާޤ ްތަޢީރަޝ ީމާލްސިއ -4
.ެވެންނުމުރުކ ަމާރުގަނހ ިއަގުގަމ
ުމްނިހުމިމ ،ިއަގުދެމ ެގްނުމިލްސުމ ްސަކައެމްނޮކ
ެގުކަތްނުވުތާފަތުލާޔިޚ ާވިއަފިދެފުއ ުދެމ ިއާމުމްނިނ
ްނިއެރެތ ެގުކަތްތޮގ ުނުވެންނެދ ިއަގީތަމ ،ްނިއެރެތ
ްނާޔަބ ްނަކިއަބޮކ ީކަތޮގ ުޅަގަނރ ެމްނެއ ިއަގުމަކިމ
ީޤާލްވައ ުރަވްނައ ްލައ ްމާމިއ ްޚިއެޝ ްނުމަވްއަރުކ
.ެވެއިވުޅާދިވ )الله ުހަމިޙަރ(
،ްށަންނުހީމ ާރުކ ާވުޢަދ ުދެމ ިއާތޮގ ަމަތަރުފ «
ްއެއަފިވެދ ްއެމުރެއިރުކ ްސެވުކަހަވުދ ްށަތަމްއުއ
،ްނުމުވެދ ުތަޔްއިބުރަތ ާވްނެގީށަކެއ .ެވެތެނ
ްށައާލަޙުރަމ ެގުމުރުކުޛީފްނަތ ،ްއަތްތަޔްއިބުރަތެއ
ީނެބިތ ްނުހީމެއ ،ްސެވްނުމުހެޖ ުތުގަވ ެގުމުރުކުރުތަދ
،ިބިތެއ ަމަހ ާޅާންއެޅަވަޔިފ ްސެވްއެއ ްށަމަކެއ
ުކެއިއާއިމ ަމަހ .ެވެއަގާލަޙުރަމ ެގުތަޔްއިބުރަތ
.ެވެއެނާދަހ ުޅޮކެދ ިއާމުރުކުދާހިޖ ްނުހީމެއ
،ީކައާތުކުނ ާވިއަފިޅޮއ ްށަޑޮބ ެމްނެއ ްށަންނުހީމެއ
ާވްށަކަލީޖ ެމްނެއ ީކައާލަޙުރަމ ެގުތަޔްއިބުރަތ
ީކައާލަޙުރަމ ެގުތަޔްއިބުރަތ ިދައ .ެވެމަކްއެއާލަޙުރަމ
ީކައަނާމ .ެވެނޫނ ްއެއާލަޙުރަމ ަންނޮއ ްށަކަލީޖ ްއަތެއ
ްށަތަމްއުއިމ )وسلم عليه الله صىل( ﷲ ުލޫސަރ
.ެވެންނުތަޔްއިބުރަތ ީވެޓްއެފ ،ުލަދަބ ިވްއެދްސެނެގ
ްއަތްއަތްނަކެއ ިދައ .ެވެންނުދާހިޖ ީވެމްނިނ ިދައ
.ެވެއަގޭރެތ ެގުތަދްއުމ ެގްއެލީޖ ެމްނެއ ީގިނހ
.ެވެއަގޭރެތ ެގުރަހައ 23 ެމްނެއ ީގިނހ ްއެމަކ ާހިރުހެއ
ޮޔެހ ެމްނޮކ ިއައ ްށަތަމްއުއ ެމްނެހެއ ަމަހ ިދައ
ެގުތަދްއުމ ެގްއެލީޖ ެމްނެއ ،ީނަވިއަފްސިއައ ްއެލަދަބ
.ެވެއެނޭދިކެހ ްށަމަކިމ ްޚީރާތ .ެވެއަގޭރެތ
ްށަމުއަނެގ ުލަދަބ ްނެގެދަވ ްށައެރެތ ެގީސަރްކޮމިޑ
،ީނަވިއަފިއަށަފ ްނަކެއ ،ްއަތްތާރަފ ާރުކ ްތަކްއަސަމ
ްށަމަކ ްއެމާޡިނ ެގުރްފުކ ީކަމާޡިނ ެގީސަރްމޮކިޑ
ާރުކުނުލޫބަޤ ުމާޡިނެއ ްނުހީމެއ ިދައ .ެވެންނުމަނުބ
ްނުނޭބ ުމާޡިނެއ ްނުހީމެއ ްސެވަމަންނެހެއ ،ިއާށަމަކ
،ިއަގުރުތަދ ާރުކ ްށަމުދޯހ ުރާބ ިނަކެއަމަހ ،ީނަރުކ
ާވުޢަދ ެގްނުހީމެއ ިދައ .ެވެއަގުތޮގ ެގްއެތަލީޞަވ
ްމިއާޤ ްތަޢީރަޝ ީމާލްސިއ ،ްނުމުބިލ ުރާބ ީކައ
.ެވެމުރުކ
ީރުކ ެގިއަހިދަވުނ ިއާއަގުކަތ ުރަހައ ެގިއަހިޑްއައ
ެގްއެރަބްމެމ ެމްނޮކ ެގްނުނާވްޚިއްލައ ،ިއަގުޅޮކ
.ެވެންނިއަދަފިމ ަމަހ ީނުވިއ ުޑައ ްށަންނަހައ ްނުތާރަފ
ުމްނާޢ ުނުވްއޭބ ްނުމުވުފާލިޚ ިއާމަކިމ ްނީފަލަސ
ްނާދަނހ ްށަޅަގަނރ ްށަރަވ ްނެރަހައ ްއަތާރަވްޝަމ
.ެވެޓްއުހަބެއ
ުކެއ ިއާންނުޚިއެޝ ްއެއަބ ެގްނުނާވްޚިއްލައ ިދައ
ްސެވްނީތަމ ްއަތްނުވުލަދްއަބ ަޞްއާޚ ުނުވްއޭބ
ިއަގުކަތްނުވުލަދްއަބެއ .ެވެޓްއުހަބެއ ްނާދަނހ ްނެރަހައ
.ެވެއަޔިދ ްނުމަނުބ ްށޮކ ުރާރުކަތ ،ްނުޚިއެޝ
ްސެވަމަންނެހެއ ،ްއެޗްއެއ ީނީދާލ ީކައ ީސަރްކޮމިޑ“
،ީކަބަބަސ ާވިރެވިއަބިމ ްނެމެރަހައ ިއަގުކަތުބާޚިތްނިއ
ްނުލްއޮކުލަދަބ ުމާޡިނިމ ީކަތަޔިނ ެގްނެމެރަހައ
”.ެވެއީތާވްށަމަކ
:ީތޮއްނަލެނުބ ަމަތަރުފ ްނުތޮގޭޅުގ ިއާމަކިމ
ެގުމާޡިނެއ ިދައ ެދަވ ްށައެރެތ ެގީސަރްކޮމިޑ
ްނީރެވުލުހައ ެގުމާޡިނެއ ،ިއާންނުމަރުކ ްނުނޭބ
ީސަރްކޮމިޑ ްނެދ ،ިއަގުހަފ ްށަމުރުކާވުޢަދ ްށަމަކ
ިދައ .ެވެކެމުލާވުޅޮއ ުޑޮބ ީކަމުނުބ ޭމަރުކުނުލޫބަޤ
.ެވެކެގޮދ ުޑޮބ
ާހާރުކުނ ަމާރުގަނހ ުކެއ ިއާންނުރަފާކ ،ްނުމިލްސުމ
8 ާޙްފަސ
9. ާޔިޑީމ ާރާޝަބ ްލައ | ާލްއަޖަމ ިށޯބިރުކ
2013 |1434 ުރިޚާއ ްލުދާމުޖ | 12 ުދަދައ
ްއެމަކ ަދްއުހ ީކަމުލާވުޅޮއ ްށަންނުވްއުދަޢ ،ުކަދިނހ
،ީކައަލަސްއަމ ިއަގުމަކިމ ްސެވަމަނ .ެވެނޫނ
ީޓާރޕ ޭޅުއިމ ްނެގެވިރެވިއަބ ިއަގީސަރްކޮމިޑ
ިއާންނުމިލްސުމ ުދައިމ ،ިއަގުތޮގާރުކ ުލޫބަޤ ްއަތ
)ްޓްނެމީރްގެއ( ާދަހާޢުމ ީނަވުދެމެދ ިއާންނުރަފާކ
ިއާންނުރަފާކ ީބިތިމ ްނުމިލްސުމ ިދައ .ެވެއަފިދެހ
ްނުހީމެއ ްށަމަކ ިއަގުތަލާޙ ެގިއަމާރުގަނހ ުކެއ
.ެވެއެރުކުނ ްއެލޫބަޤ
ުކެއ ިއާންނުރަފާކ ްނެމެރަހައ ްނުމަކްނެހެއ
ުގޮދ ްށަންނުހީމެއ ،ަމަނ ިބިތ ިއަގްއެއާދަހާޢުމ
.ެވެއެވުނ ްއެންނެގެވ ަދްއުހ ްނުލާވުޅޮއ ިއާމުދެހ
ްއެނާމަޒ ްއަތެއ ްނެމާމިތ :ީކައަލަސްއަމ ަނަވެދ
ިއަގުރިޚާއ ،ްއެގޮދ ާދްނެގްނުމަރުކ ުރާރުކަތ ްނެދްނަވ
ަދަފިމ .ެވެމުވްނާމްނީއ ްށަގޮދެއ ްސެވްނެމާމިތ
ްނުކަތުރަހައ ެގިއަހިޑްއައ ްއަތްތަޢާމަޖ ިއާކަތީޓާރޕ
ްނުޅުފޭބެއ ްށަންނުޅުފޭބޭބ ަންނަދ ްނެގިށެފ
ްށަންނުހީމެއ ،ްށަކަރަވްނިމ ިވިނަރުކްނާރިއަހ
ްއަތުލަދަބ ާވިއަފްސިއައ )ްށަކަތްތަޢާމަޖ ަދަފެއ(
.ެވެއެނާދްނެގިނެފ
ީނެވިއ ުޑައ ،ްނުތާރަފ ެގްނިރެވ ެގްނުހީމެއ ުރާހިމ
ްމާޡިނ ެގީސަރްކޮމިޑ ްސެވްށަތަޤީޤަހ ަމަހ ްނުހީމެއ
ްށޮކިނަނުބ ްނުހީމެއ ްނިއަދަފިމ .ެވެއަކަހާވ ާރުކުލޫބަޤ
.ެވެމީފިއަހައުޑައ ުކަރަހަފ ްއަތެއ ްނެރަހައ
ްނުޓޯވިމ ިދައ ،ްނަރުކުލޫބަޤ ްނުލުޓޯވ ްނެމެރަހައ«
ްށަކައީޓާރޕ ެގުރުފުކ ަތަވުނ ީވަޔިނުދ ީކަތޮގ ާމްނިނ
ްނެމެރަހައ ްސެވަމަނީވ ިއަގުމަކްނުނިދ ްނަކިރެވ
ްނުހީމެއ ްނިއަދަފިމ ”ުލޫބަޤ ިހުރ ުދެމ ިއާތޮގެއ
.ެވެއެނުބ
ްށަސުފަނާވަހ ެގްނުހީމ ،ްނުތަޔްއިޞިއަޙ ެގްއެމިލްސުމ
.ެވެއެނާވުނ ްނެގްށޮކުލޫބަޤ ްނެމެރަހައ ްއަތްތޮގ ޭދެއ
ްނެމެރަހައ ،ަމަނ ިފްށޮކުރާޔިޚ ްތޮގެއ ްނުހީމެއ “
ްތޮގެއ ްނުހީމެއ ިދައ ،ްނަނާރުކ ުޛީފްނަތ ްނަކެއ
ުޑޮބ ީނާރުކުލޫބަޤ ްނެމެރަހައ ،ަމަނިފްށޮކުނ ުރާޔިޚ
»ްތޮގ ާނުބ ުޑަނގިއަބ
ުޑަނގިއަބ ުޑޮބ ީކަތޮގ ާވްށަޗްއަމ ެގްނެމެރަހައ
،ުދާހިޖ( ިޑަނކ ،ްސަނުހުރުނ ،ްސަނުހުރ ިއާމަކެއ
ުމިއާޤ ްތަޢީރަޝ ެގﷲ ،ްނެގްށޮކްނުނޭބ )ުރާބ
،ްށަކެދ ްނެދެއ ްށަމަކެއ ުޑަނގިއަބ ުޑޮބ .ެވެމުރުކ
ްނެމެރަހައ ްށޮކުނ ުމިއާޤ ްތަޢީރަޝ ީމާލްސިއ
.ެވެއެނާވުނ ްނެގެބިތ
.ެވެއިވްއެރުކ ްޘީދަޙ )وسلم عليه الله صىل( ީބަނ
الساعة يدي بني (بعثت :وسلم عليه الله صىل الله رسول «قال
له رشيك ال وحده الله يعبد حتى بالسيف
),1304 برقم ًارصمخت السنن يف داود أبو وأخرجه
ްނުކަތްސީމ ،ީނުވްއުނޮފ ްށޮކްއެއާކައިޑަނކ ްނަމިތ''
''.ެވެނެދްނާދ ްށަމުރުކ ްނަކުޅައ ިނަކެއ ްށައ ﷲ
ީކަގަމ ޭހެޖްނާވުޢަބަތ ްސެވްނެމެރަހައ ްނުމަކްނެހެއ
...ާވަލްއަބ 18 ާހްފަސ ްށަމުވުޅާދިވ ްށަރުތިއ
9 ާޙްފަސ
11. ާޔިޑީމ ާރާޝަބ ްލައ | ާލްއަޖަމ ިށޯބިރުކ
2013 |1434 ުރިޚާއ ްލުދާމުޖ | 12 ުދަދައ
ިއަގުކަތުޅޮކްނަކ ިކެއ .ެވެއަގްއެމުހެޖުނަމަހ ުމުއަޤިޅުމ
.ެވެމުޅޮފާޅަތ ިއަގުދެމ ެގުކަތީޓާރޕ .ެވެކެތާރަހާޒުމ
ްނުރުކްނަކްއަވ ިއާމުއެކުތަވްޝިރ ިއާމުދެހ ުގޮދ
ިއާންނުހުލުފ .ެވެއ ެޖްއެވުމްއާއ ިއަގާރިއާދ ީސާޔިސ
ްއެޅޮކ ީވްނާދުނ ީވްނާދ ްނުހީމ ާޓްއަހަލަބްނަމައ
ީނަދ ްނުމަވ ްނަމަޔިކްށަކަރުމައ ާހަންނައ ިގޭނނ
ިއަގުރަވެއޮއ ީސާޔިސ ެގީސަރްކޮމިޑ ޭދެޅުކުނ .ެވެއ
ާހިކ ީއިމ ުދިނހ ާދްނެގެވުތްސަމ ިހެޖ ްނިހެވިދ
ްސާސްޙިއ ްނަކްއެމާޒިނ ެގުމުޅުއިރިދ ެގްއެރަވްނެފްށަދ
ެ؟ވެޔްއެހ ްށަންނީރަދ ިހެވިދ ްއަތިކ ީނުވެރުކ
ެގުމަކަމަހިރުފ ެގްމާޒިނ ެގީސަރްކޮމިޑ ޭދެޅުކުނ
ްތަކްއަސަމ ްސެވުދަބައ ްނުހީމ ާކްއަދ ަކަހާވ
ެގްއެއަބްއެއ ީއެއ .ެވެށަކަމަޓްއަބ ްއެއ ީނަރުކ
ުހަފްށަމުލާޓްއަވ ްނުހީމެއ ުހަފ ްށަމުކްއެދްނަކިނުއ
ިމ ިދައ .ެވެކެހޭރެގުމަކިރެވަދާވ .ެވެމުރެއިރުކ
.ެވެއެރުކ ްނުނޭބ ްއަތުލޫޞުއ ިކެއ ިއަގުމުލާޓްއަވ
ީކަލޫޞުއ ްއެއ ުޑޮބ ްނަކުރުތުހ ެމްނެއ ްނިއެރެތެގޭއ
ްށަކަތުމުއަޤ ެގުރޭބ ުހަފްށަމުރުކުޑޮބ ްއަތްނުހެޖުނަމަހ
ެގްނުހީމިއަބެއ ްނެގިއަކްއަދ ްއަތުރަޒްނަމ ެއ
.ެވެމުރުކ ުލްއަހ ްނަކްނަކ ްނުށަދ ެގުދާޝުރިއ
ިމ ްށަމުދޯހ ުލްއަހ ިއާދަދަމިއާއީހެއ ްނުހީމިއަބިމ
ެގްނުރާފްއުކ ެ؟ވެޔްއެހ ްނުތާގ ެގްއެއަބްނޮކ ީނެދެއ
ީސަރްކޮމިޑ ޭދެޅުކުނ ިމ ެމްއެދެތ .ެވެންނުތާގ
.ެވެއ ާޔްއިވ ްނުހީމިއަބެއ ީކަންނިއަފަބެގ ްމާޒިނ
ީމާލްސިއ ަތްއަސްނިއަތްއަސ ީނަރުކ ާވުޢަދ
ިއަގުމުދެހ ްނޫނާޤ ްސެވަމަނ ،ެވެށަމަކ ެގްއެމުއަޤ
ީސާޔިސ .ެވެއާންނުރާފްއުކ ީނަރުކ ާރަވްޝަމ
ެގްނުރާފްއުކ ީނަދ ިއަފެވުދ ިއަގުމުދޯހ ްއަތުލްއަހ
ިއަވަޔިފްނުހެޖްނޮގ ްށައ ﷲ ީއިމ ެހަފ .ެވެށަޑުބިއަފ
ެގ تعالى ﷲ ެ؟ވެޔްއެހ ްއެމަކްނޮކ ްނެދ
ްށަންނެމެރަހައ ުރޫތްސުދ ެގުހާލިއެއ ިއާކަތުނޫނާޤ
ްށަންނުމިލްސުމ ްނުރަވަށަކަމަހ ެ؟ވެޔްއެހ ީނެދުފުނ
ިތިރީކ .ެވެއ ީއެއ ީކަނޫނާޤ ިވްއުޅެއަޑަނކ تعالى ﷲ
ެގ )وسلم عليه الله صىل( ﷲ ުލޫސަރ ިއާނާއުރުޤ
ްށަމުހެޖ ްނިއަފުޅޮކ ިއަގުލްޞައ ެދ ިމ .ެވެތަންނުސ
ުލޫބަޤ ްށަމަކެނޭބިލ ްއެލްއަހ ްނުތާގ ެގްނުރަފާކުހަފ
ެ؟ވެޔްއެހ ެނާންނޮއްއެމަކ ަޔޮމ ެރުވްށަމުރުކ
11 ާޙްފަސ
12. ާޔިޑީމ ާރާޝަބ ްލައ | ާލްއަޖަމ ިށޯބިރުކ
2013 |1434 ުރިޚާއ ްލުދާމުޖ | 12 ުދަދައ
ިވެބްއިތިއަގުދެމ ެގުމުހެޖުނަމަހ ިމ ިއާމަކިލޮބަލަހ ިމ
ްނަމައ !ެވޭންނުތްޚުއ ިއާންނުޚައ ްމިލްސުމ ިތެވުބޮލ
ްނުރަވަށަކަމަހ ީނަވްނުބިލ ްނުހެޖަމަހ ިއާމަކްނާމައ
ﷲ ާވިއަފާވްއުޅައަޑަނކ ްށަޗްއަމ ެގްނެމެރަހައ
.ެވެންނުމުރުކ ުޒީފްނަތ ްތަޢީރަޝެގ تعالى
ެގްނީސޭސްނަރަފ ިއާންނިސޭރިގިނއ ،ިއާއާކިރެމެއ
ްސެވްއެއ ެނޭބިލ ްށަންނުމިލްސުމ ްނިއާރަވްޝަމ
ީކަންނުހީމިއަބެއ ިއަގުތަޤީޤަޙ .ެވެއާންނޯންއެއާފްނަމ
ިދައ .ެވެންނުވްއުދަޢިތެޑޮބ ެގުނީދުމާލްސިއ
ްނުނީޤަޔ ަމަހ ުދުޢަވ ެގ تعالى ﷲ ެމްނެހެއަމަހ
ްށަކައީޙަވ ެގުހާލިއެއ .ެވެއެނާވުންއެގޮދ ްސެވ
ުހާލިއެއ .ެވެއެނާންނާނ ްއެލަދަބ ްސެވުކަހަވުދ
ެގްނުރާފްއުކ ،ީނަވިއަފާވަގްނައ ްށަންނުމިލްސުމ
ްނުމިލްސުމ ،ްށަނީދ ެގްނުހީމިއަބެއ ،ްށަތަލްއިމ
ެގްނެމެރަހައ ްނުރާފްއުކެއ ްނެދްނާދ ްށަމުއަޖްއެވަޢޫޖުރ
ެގްނުހީމެއ ްނުމަކްނެހެއ .ެވެށަމަކ ެނޭހުރުނ ްށަޗްއަމ
ްނީދ ިތެވޮބޮލ ެގްނެމެރަހައ ިއަކަޓްށަމުދޯހ ްނުހުރ
ްނުނޭބ ްސެވުކަކެއ ަމަހ ްނިއެރެތ ެގިއަޔިތްނަލްށޮކޫދ
ީސާޔިސ ިއާމަކިރެވަދާވ ީސާޔިސ .ެވެއެނާވުނ
ިއާތަވްޝިރ ،ިއާމަކިރެވިހެކ ީސާޔިސ ިއާކަތުގޮދ
ިރެވުފާޞްނިއ ެމްނެއ ެގ تعالى ﷲ ީކަމުރުކ ްނަކްއަވ
ަލްއިމައ ިއަގުހަފްށަމުހެޖްނިއަފުޅޮކ ިއަގްމާޒިނ
ްނުބަބަސެގުމުވްނަމަޔިކ ްށަކަތްނުނާޤ ީޢަޟަވ ޭދެޅުކުނ
ެގުމަކްލިފާޣ .ެވެކަތާޖީތަނ ިރެވަމާތިހ ަންނުކިނ
ިއަގްމާޒިނ ޭދެޅުކުނ ެގީސަރްކޮމިޑ ާލޭހ ްނިދިނ
ްއަތަޢީރަޝ ެގتعالى ﷲ ،ުހަފްށަމުހެޖ ްނިއަފުޅޮކ
ީނެހެޖުނ ްސެވިދައ ުތުޤަވ ެގުމުނިދ ުރްޞަނ
ަޙްލުސ ިއަގުތޮގްތެނ ްއެކްއަޝ ްސެވްއެއ ެ؟ވެއޯތ
ްނިތަމ ުޑުއ 7 ީނަވ ްނަކްނާމައ ްނަމައ ިއާތަޙަލްޞަމ
.ެވެއަގްމާޒިނ ިރެވިތަމ ިވްއެލިއަވާބ تعالى ﷲ
=ްއެމުޔިލ ާވިއަފާގަނ ްނިއ ްމާލްސިއ ޮރފ ްކިލްކ =
،ިއާންނީޢަޔިޝ ީކަދީޙުއަތ ެގުތަޔްއިމުއަޤ
،ިއާންނީދޫހަޔ ،ިއާންނިއާރާޞަނ
ްށައ تعاىل ﷲ ިދައ ،ްނިރެވުލުހައ ެގީސަރްކޮމިޑ
ްށަނީދ ެގتعاىل ﷲ ،ިއާންނުހީމާރުކަރާސްއަރުފ
ެގުތަޙަލްސަމ ްސެވްނެމްނެއިމ ،ްނުހީމާރުކްތާމާލަމ
ިއަގްއެމަނ ްސެވްނޫނެއ ަތަވުނ ިއަގުމަނ
ާރުކްތަކްއަސަމ ްށަމުދެހ ިއަގުތޮގެގްއެޑަނގިތަކެއ
.ެވެދީޙުއަތ ެގްނުރަފާކ ީއިމ ،ެވެކެދީޙުއަތ
ީއިމ ަތަވުނ .ެވެދީޙުއަތ ެގްނުކިރްޝުމ ަތަވުނ
،ިއާމަކެގާމިތްތާގ ްއަތްނުކިރްޝުމ ެގްނުޝިއަރުޤ
ިއަކަޓްއަތަހަލްސަމ ެގުމިބ ،ިއާށަވައ ،ިއާކަތާލީބަޤ
عليه الله (صىل ާޔްއިބަނ ްށަމުވުޢާބަތ ްށަންނުހީމެއ
ްސެވުކަހަވުދ ުކަމަކެއ .ެވެދީޙުއަތ ިލާވޮގ ްށައ )وسلم
.ެވެނާވުނ ިއަގުމަކުދީޙުއަތ ެގްނުލޫސަރ ީއިމ
ެގުޤްއަޙ ީކަދީޙުއަތ ެގުބްއަރ ިރެވ ެގުކަތްމަލާޢ ެހަފ
ޭދްށޮކުޤަރަފ ްނިރެވުލުހައ ެގުލިޠާބ ިއާންނިރެވުލުހައ
ެގުތަޔްއިމުއަޤ ްސެވަމަންނެހެއ .ެވެކެދީޙުއަތ
ްނަކަތްނަވުޚައ ިއަގުދެމ ެގްނުހީމިއަބެދިމ ީކަދީޙުއަތ
.ެވެކެދީޙުއަތ ާރުކްތަކްއަސަމ ްށަމުރުކުމިއާޤ
12 ާޙްފަސ
13. ާޔިޑީމ ާރާޝަބ ްލައ | ާލްއަޖަމ ިށޯބިރުކ
2013 |1434 ުރިޚާއ ްލުދާމުޖ | 12 ުދަދައ
،ިއާންނުބަބަސ ެގުމުލާވޮގ ްށަގަމ ެގާލާޢަތ ެގﷲ
ްއަކަތްއަތްނަކިއަބުނ ިއަލާވޮގ ްށަކަތްއަތްނަކޮޔެހ
ްއެންނުމިލްސުމ ްސާހ ްއަތެއ ްނުބަބަސ ެގުމުރުކާނަމ
ްއެންނުމިލްސުމ ްސާހ ްއަތެއ ެރުކުލުތަޤ ިއަގޭޔިނުދ
ަނިގ ިއަގްއެދިނހ ާދްނުމެވެދ ާޔިނައ ިވެރުކުރަޔްއަހ
ިދައ .ެވެއ ީތަމްނަކްނޭމިހުނަހ ީނެބިތ ްނުމިލްސުމ
ްއެރުކިފ ްނެހެއ ީވުނެމ ުރުކިފ ެގުކަތްނުދެއ ީވަޔިނުދ
ާލްށޮކިތެނ ްނާދަނހ ްނިތަމ ްތަރިޚާއ ިދައ .ެވެތެނ
ްނިބޯލ ީނަވ ްއަތްތިހ ެގްނުހީމެއ ުދެމިއާތާޔަޙ ިމ
ިއަގުނާއުރުޤ ިތިރީކ ާލާޢަތ ﷲ .ެވެންނެގިރުފ
:ީނަވްއަރުކީޙަވ
ިދައ ެރުކްނުކަތްސީމ ިދައ « :ީއަނާމ
ްށަތާޔަޙ ީވަޔިނުދ ،ްށަޑޮބ ްސެވެރުވ ްށަންނުކުރްޝުމ
ްށަނާފެގޭލަކ ިއަގުމަކުކަޔަބ ާވްނެގެވިތެވިހަދ ެމްނެއ
ްނަކެނާވަންނަގިއަޑަވިނެފ )ްނީދޫހަޔ( ްނުހީމިއަބެއ
ްސާހްއެއ ްށަކަހީމެމްނޮކ ެގްނުހީމެއ .ެވެރަވަށަކ
ިދައ .ެވެއެދެއ ްށޮކީހ ްށަމުވްއެދ ްއެރުމުޢ ެގުރަހައ
ްނުބާޒަޢ ުކަހީމެއ ،ީއެއ ްނުވެރުކުގިދ ުރުމުޢ ެގްއެހީމެއ
ްނުހީމެއ ިދައ .ެވެއެވުނ ިއަގުމަކްއެމަކ ާވުރުކުރުދ
».ެވެއެވްނެގިޑޮވާވަލްއަބ ްށަޅޮމ ﷲ ްއަތުލަމަޢ ާރުކ
)96:ާރަޤަބ ްލުތަރޫސ(
ިއާތާޔަޙ ީވަޔިނުދ ެގްނުހީމިއަބެއ ްނުމިލްސުމ ަނިގ
ިނަކެއަމަހ ެގްނުހީމެއ ،ީކަރަވްނިިމ ާވިއަފިހެމާލިޅުގ
ިއާއ ާސިއަފ ،ިއާއާލިއާޢ ެގްނުހީމެއ ީކަމުދެއ
ެގުތާޔަޙ ީވަޔިނުދ .ެވެމުޅުއ ިއަގޭރެތ ެގީރާފިޔވ
ެގުތާޔަޙ ީވަރްޚުއ ްށަޑޮބ ެރުވ ްށަކަތްއަތްނަކ
ީނަވ ްނުހީމެއ ްނަކެނޭހެޖްނާވްސިއ ްއަތްއަތްނަކ
ްށަކަތުރުމައ ެގﷲ ިދައ .ެވެއަފިތެނ ްނާދަނހ
ްސެވްނަރުކ ްތަކްއަސަމ ާޅައަދަގ ްށަމުތަގ ްނަމަޔިކ
ީކަމުވްނަމަޔިކެއ ިދައ .ެވެއަލްށޮކިތެންނާދަނހ
ާވްނެގެވަހޭސަފ ްށަމުރުކ ްށަންނެމެރަހައ ިނަކެއަމަހ
.ެވެނޫނ ްއެމުވ ްނަމަޔިކ ްށަކަތްއަތްނަކ
ިއަގުތޮގ ާރުކ ާވުޢަދ ުރާހިމ ްނުމިލްސުމ ްއެއަބ
،ީކަމުރުކުދާމަނ ްތަންނުސ ިއާމުފިހ ަދޯރ ްތަންނުސ
ްއަތްއަތްނަކިއަބުނ ިއަލާވޮގ ްށަކަތްއަތްނަކޮޔެހ
ަނާރުފ ެގްނުމިލްސުމ ިދައ ިއާމުރުކާނަމ
ުޑޮބ ްނަކޮޔެހ ްސެވެރުވ ްށަމުނިދްށޮކުޢާފިދ
ްށޮކުޢާފިދ ްނިތެމަކިނ ްނުހީމ ަދަފިމ .ެވެކެކަތުލަމަޢ
ްއަތްއަތްނަކިއަބުނ ިއަލާވޮގ ްށަކަތްއަތްނަކޮޔެހ
ްއަތުމާނުދަބ ްސޯގ ިކެއިކެއ ިއަގުލޮބ ެގްނުހީމ ާރުކާނަމ
ަދަފިމ )ުﷲހަމިޙަރ( ްމިޔްއަޤ ްލުނުބިއ .ެވެއަވުޅައ
ީނަވ ާނާޠިއަޝ « : ީނަވުޅާދިވ ުދެމ ިއާންނުހީމ
ެގްނުހީމެއ ީއެއ .ެވެއަފާދްއަރުފުގަމ ްނުހީމ ްއެއަބ
ެރުވްށަމުރުކާނަމ ްއަތްއަތްނަކޮޔެހ ިއަގީތަމޯލ
ުއާޖ ުޝ ުމްއުއ
13 ާޙްފަސ
14. ާޔިޑީމ ާރާޝަބ ްލައ | ާލްއަޖަމ ިށޯބިރުކ
2013 |1434 ުރިޚާއ ްލުދާމުޖ | 12 ުދަދައ
ާމ ްއަތްނަކުޅައ ްތަންނުސ ަލަހަކ ްއެއަބ ،ްށަޑޮބ
ިދައ .ެވެއަވުރުކަފިސ ިއަގުމަކ ަމަހިރުފ ިދައ ިތީރ
ްށަކަތްއަތްނަކޮޔެހ ީކަރަވްނިމ ާވިއަފްސޮގ ްއަތްނަކިމ
ުތަޞުރުފ ެގުމުރުކާނަމ ްއަތްއަތްނަކިއަބުނ ިއަލާވޮގ
ްސެވްށަތިހ ްށަމުރުކ ްނަކެއ ްސެވުރިއ ާވްނެގިބިލ
ީނަރުކަފިސ ްނުހީމ ަދަފިމ ްނިރެވުމްލިޢ .ެވެމުރޭނ
ްނުހީމ ާވިއަޖަރަދ ުށަދ ެމްނެއ ާވިއަގުނީދްމާލްސިއ
.ެވެށަމަކެއ
ާލާޢަތ ﷲ ީކަމަކ ުޑަނގިއަމ ެމްނެއ ެގުނީދިމ ީނެހެއ
ެގްއެހީމެއ .ެވެމުރުކ ްއަތްއަތްނަކ ިވްއެރުކުރުމައ
ްށައާހީމ ާރުކަފާފ ީއާހީމ ާރުކުނ ާދައ ްއަތުބިޖާވ
.ެވެކެހީމ ުޑޮބ ްނަކިއަބުނ ްސެވެރުވ
،ިއާމްލިޢ ެގުކަތ ްނުވެގްނެއ ީހާލިއ ެގާލާޢަތ ﷲ
،ިއާދާޝުރިއ ިވެންނެގ )وسلم صىلﷲعليه( ާލޫސަރ
ްސެވްށަކަރަވްނިމަޑުކ ުމްލިޢ ެގުޅުޕްތާޔަޙ ެގްނީބާޙަޞ
،ީކަމަކ ެނާވަމާހ ިގެނއ ްށައާހީމ ާވްނެގިބިލ
ަގަހާފ ްށަމަކްނިރެވާވްޤަތ ެމްނެއ ިއަގުނާމަޒިމ
ެމްނެއ ިއަގުތަޤީޤަޙ ީކަންނުހީމ ިއަފިވެރުކ
.ެވެމަކ ްނުހީމ ަޑުކ ްނަކިރެވާވްޤަތ
ީނާވ ިއަގިއަބިކ ެގްއެހީމ ަދަފެއ ްސެވްނުރަވަށަކަމަހ
ެގާލާޢަތ ﷲ ީނެހެއ ެ؟ވެޔްއެހ ްއެމަކިރެވާވްޤަތ ްނޮކ
ްނުކަތްސީމ ،ުދިނހ ޭވެރުކ ުޑުނފުޑުނފ ްއަތުރާޢިޝ
ާލޫސަރ ،ުދިނހ ާވިއަފްނެގެވުރުދ ްނުނީދ ެގުހާލިއެއ
ްއަތުނޫމ ްނުތަންނުސ ެގ )وسلم صىلﷲعليه(
ުކެއ ިއާކަތިހ ުޑަމ ްސެވުދިނހ ާވިއަފިވެލާރުބަނއ
ެގްއެހީމ ަދަފެއ .ެވެއެރުހ ުނަހ ްނެގްށޮކުދްނަބ ަގަނއ
ްލިޠާބ .ެވެލާސިމ ެގްއެނާޠިއަޝ ްނަމްނަމ ީކަލާސިމ
ްށައާނާޠިއަޝ ާނުބްސަބ ީކަންނުހީމ ާކްއަދ ްއަތަކަހާވ
.ެވެންނިއަދަފާވ
ެގްއެއަބެއ ،ީއަޔިދ ްނެގެވިށަކިލަބ ްނީދްމާލްސިއ
ެމްނޮކ ާވްނެގެވިރެތާކްއަރ ުޅޮކިތެއާކ ިއާއަނާރުފ
ްއެތޮގ ްސެވްއެއ ާވ ްށަނީދްމާލްސިއ ،ިއަގްއެދިނހ
ެ؟ވެޔްއެހ ްނޫނ ްނުކަބަބަސ ެގްނުހީމ ާދަހ ާލަބުނ
ްނުހީމ ުޑޮބ ްނަކޮޔެހ ެމްނެއ ްނިއެރެތ ެގްނުހީމ ިއަބިމ
ްސެވަމަނ ްނެހެއ .ެވެއަކްއަދ ްއެނޫމ ާވިއަފެވަރެދ
ާވިއަފިހެމާލިޅުގ ިއާކަޗްއެއ ެއ ްތިހ ެގްނުހީމިއަބެއ
ްނުތޮގޭޅުގ ިއާއ ާސިއަފ ްށަކަލާސިމ ްއެޗްއެއ
ްށަމުރުކްލިޞާޙ ްނަކެއ ަމަނެޖްއެވިތަމިރުކ ްއެމުހެޖްނޮގ
.ެވެއެނާވުނ ްއެމުލިހެޖ ްސެވްށަމުރުކ ްއެމަކ ެމްނޮކ
ްނުރުތިއ ެގުމުވުޤްއަޙ ާފޯކ ެގﷲ ްށަންނުހީމ ަދަފިމ
ީއެއ ިދައ .ެވެއެވިތަމިރުކ ްއަތްތާބީޞުމ ާވްނެގެވުޑޮބ
.ެވެށަރަވްނިމ ޭގެނއ ްސެވުނ ްނަކެއ ްށަންނުހީމެއ
.ެވެކެތިހ ާވިއަފެވުރަމ ިނަވިއަފެވްނުހީމެއ
ﷲ ީކަމުވްނެގިރިދ ްތިހ ެގާހީމ ްސެވްނުރަވަށަކަމަހ
ިދައ .ެވެމުވ ަދަގުރަވ ްނަކިރެވިޅުރ ަންނޮއ ިއަކަޓްށައ
ިއަގުމުވިރެތީހެއ ްށަންނުމާލްސިއ ިއާންނުމިލްސުމ
».ެވެއެނާރުކ ާދައ ްށައަމަހިރުފ ިއަބ ެގާނޭއ
)176 ާޙްފަސ ،2 ްމުއިލޮވ ،ްނީއިޤްއަވުމ-ްލައ ްމާލްޢައ (
=ްއެމުޔިލ ާވިއަފާގަނ ްނިއ ްމާލްސިއ ޮރފ ްކިލްކ =
14 ާޙްފަސ