SlideShare a Scribd company logo

Kuriboashi sawwal 1432

•
•
Kuriboashi Magazine
Kuriboashi Magazine

Kuriboashi Magazine, Sawwal issue, 1432

Education
1 of 38
Download to read offline
‫اﳊﻤﺪ ﷲ وﺣﺪﻩ واﻟﺼﻼة واﻟﺴﻼم ﻋﻠﻰ ﻣﻦ ﻻ ﻧﱯ ﺑﻌﺪﻩ, أﻣﺎ ﺑﻌﺪ:‬ ‫ބަރަކާތްތެރި ރަމަޟާން މަސް ނިމި، ކުރިބޯށި މަޖައްލާގެ 5 ވަނަ ޢަދަދު، ތިޔަ ލޮބުވެތި‬ ‫ކިޔުންތެރިންނާއި މިބައްދަލުކުރަނީ، 11/9 ގެ ހަނދާން އާކުރަމުންނެވެ. އަހަރެމެން 11/9 ގެ ހަނދާން‬ ‫އާކުރަމުންދާއިރު، އެޙަމަލާގައި ޝަހީދުވި ހިތްވަރުގަދަ ބަޠަލުންނށް ﷲ، ތަޢާލާ ރަޙްމަތް ލެއްވުން އެނދި‬ ‫ަ‬ ‫ދުޢާކުރާ ޙާލު، އަދި އެޙަމަލާގައި އިސްކޮށް އުޅުއްވި، ބޭބޭކަލުންގެ ތެރެއިން އަސީރުކުރެވުނު އަޚުންނަށް‬ ‫ކެތްތެރިކަން ދެއްވައި، އެއަޚުން ޢަދުއްވުންގެ ކިބައިން ސަލާމަތް ކޮށްދެއްވުން އެނދި ދުޢާކުރާ ޙާލގައެވ.‬ ‫ެ‬ ‫ު‬ ‫އަޚުންނޭވ! ޙުރުމަތްތެރިވެގެންވާ ރަމަޟާންމަސް އަޅުގަނޑުމެންނާއި މވަނ ވކިވގެންގޮސްފައެވެ .‬ ‫ި ީ ަ ެ‬ ‫ެ‬ ‫އަޅުގަނޑުމެންގެ ތެރެއިން އެމަސް ކާމިޔާބު ކުރުމަށްޓކައި ގަދައަޅައި މަސައްކަތްކުރި އަޚުންނަށް ﷲ ތަޢާލާ‬ ‫ަ‬ ‫އެކަމުގެ ތައުފީޤު ދެއްވާށި! އެހެންކަމުން ކަނޑިތައް އުރައިން ދަމައިގަތުމުގެ ވަގުތު އައިސް ޖެހިއްޖެއެވެ .‬ ‫ނިމިގެން ދިޔަ ރަމަޟާންމަހުގައި ވަރުގަދަ ކުރެވުނު އީމާނާއިއެކު، ތިބާ ﷲ ގ މގުގައ ނިކުނނށެވ.‬ ‫ް ާ ެ‬ ‫ި‬ ‫ެ ަ‬ ‫އަދި އެއިލާހުގެ ދީނަށް ނަޞްރުދޭށެވެ. އަދި ނަޞްރުވަނީ ވަރަށް ކައިރީގައިކަނ ދންނށެވ.‬ ‫ް ަ ާ ެ‬ ‫މިއީ ކުރިބޯށި މަޖައްލާގެ ވަރަށް ޚާއްޞަ ޢަދަދެކެވެ. އހެނ އެއީ މުސްލިމުންގެ ބަރަކާތްތެރި‬ ‫ެ ީ‬ ‫ފިޠުރު ޢީދުގެ އުފަލާއި ބަރަކާތްތެރި މުޖާހިދު ބަޠަލުންދެއްވި ސެޕްޓެމްބަރ 11 ގެ ޙމަލާއަށް 01 އަހަރު‬ ‫ަ‬ ‫ފުރުމުގެ އުފަލާއި ދިމާވާތީއެވެ. މޙަމަލާއަށް ދިހަ އަހަރު ފުރޭ އިރު "ދުނިޔޭގެ ސުޕަރ ޕަވަރު" ކަމަށް‬ ‫ި‬ ‫ދަޢުވާ ކުރާ އެމެރިކާގެ ޙާލަތަކީ ކޮންމެހެންވެސް އަހަރެމެންނަށް އެނގެންޖެހޭނެ އެއްޗެކެވެ. 11 /9‬ ‫ޙަމަލާއަށްފަހު އެމެރިކާގެ ޙާލަތުދަނީ ދުވަހަކަށްފަހު ދުވަހެއް ދަށަށެވެ. އެމެރިކާ ބަނގުރޫޓުވުމަށްފަހު‬ ‫ކިތަންމެ‬ ‫އެކަމާއި‬ ‫ކުއްފާރުން‬ ‫އެއީ‬ ‫މުޖާހިދުންނެވެ.‬ ‫މުސްލިމް‬ ‫ޕަވަރުންނަކީ‬ ‫ސުޕަރ‬ ‫ދުނިޔޭގެ‬ ‫ނުރުހުނަސްއެވެ. އެހެން ނުވާންވީ ސަބަބެއްނެތެވެ. މިއަދު މުސްލިމުންގެ އެންމެ މީހެއްގެ އަނގައިން‬ ‫ނިކުންނަ ބަހަކީ މުނި ދުނިޔެ އެކަމާއި ސިއްސައިގެންދާ ބަހެކެވެ.‬
‫އަޚުންނޭވ! ޚަލީފާއެއް ނެތި މުސްލިމުން ދިރި އުޅެމުން ދާތާ މިހާރު 78 އަހަރު ވީއެވެ .‬ ‫ެ‬ ‫އެހެނެއްކަމަކު ޚިލާފަތެއް ޤާއިމްކޮށް، އިސްލާމްދީނަށް ނަޞްރު ދިނުމަށްޓަކައި، އަހަރެމެންނަށް ކޮށްދެވުނީ‬ ‫ކޮންކަމެއް ހެއްޔެވެ؟ ނަމަވެސް މާތް ޞާހިބާ މުޙައްމަދު )ﺻﻠﻰ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ( ޙަދީޘް ކުރައްވާފައިވަނީ‬ ‫މިފަދައިންނެވެ. "އިމާމެއްނެތި )އެބަހީ: ހުރިހާ މުސްލިމުންގެ މައްޗަށް ޢާއްމު( ވެރިއެއްނެތި، ތިން ދުވަހަށް‬ ‫)ވުރެ ގިނައިން( ތިބުން މުސްލިމުންގެ މައްޗަށް ހުއްދަވެގެންނުވެއެވެ." )ސުނަން އަލް ބައިހަޤީ(‬ ‫ލޮބުވެތި ކިޔުންތެރީންނޭވެ! ޚިލާފަތަކާއި މެދު ތިބާއަށްވެސް ކޮށްދެވިދާނެ ކަމެއް އޮންނާނެއެވެ. ފަހެ‬ ‫ތިބާގެ ދާއިރާއިންވެސް އެކަމަށްޓަކައި މިސްރާބު ބަދަލުކޮށްލާށެވެ. އަދި ތިޔަ ނަވުގެ ހުންގާނުވެސް ވަރުގަދަ‬ ‫ނުގުޑާފަދަ، ބަޠަލުންގެ އަތްމައްޗަށް ދޫކޮށްލާށެވެ. އެހެނީ އޭރުން އެބައިމީހުން ތިބާ، އެހިސާބަށް ގންގސ‬ ‫ެ ޮ ް‬ ‫ދިނުމަށްޓަކައި މަގުތައް ކޮށައިދޭނެއެވެ. އަދި އަމާންކަމުގެ އައްސޭރިކަމުގައިވާ، ޚިލާފަތުގެ އައްސޭރިއަށް‬ ‫ތިބާ ގެންގޮސްދޭނެއެވެ.‬ ‫ތިޔަ ކިޔުންތެރިން އަޅުގަނޑުމެންނަށް ތިޔަ ދެއްވާ ތަރުޙީބަކީ އަޅުގަނޑުމެން ހިތުގެ އެންމެ‬ ‫ފުންމިނުން އަބަދުވެސް ޝުކުރު އަދާކުރާކަމެކެވެ. އަދި އަޅުގަނޑުމެން މިގޮތުގައި ކުރިއަށް ދިއުމަށްޓަކައި‬ ‫އައްޔެކެވެ.‬ ‫އަލިކުރާ‬ ‫މުސްތަޤުބަލް‬ ‫އޅގަނޑމެނގެ‬ ‫ު ް‬ ‫ަ ު‬ ‫ޚިޔާލުތަކަކީވެސް‬ ‫ދެއްވާ‬ ‫ތިޔަ‬ ‫ތިޔަބޭފުޅުން‬ ‫އެހެންކަމުން އަޅުގަނޑުމެން މިމަސައްކަތް މެދުކެނޑުމެއްނެތި އިންޝ ﷲ ކުރިއަށް ގެންދާނެކަމުގެ‬ ‫ާ‬ ‫ޔަޤީންކަން ތިޔަ ކިޔުންތެރީންނަށް އަރުވަމެވެ.‬ ‫އަޅުގެ ދުޢާއަކީ، اﷲ ﺳﺒﺤﺎﻧﻪ وﺗﻌﺎﱃ، އަޅަމެން އެންމެންނަށް ހެޔޮ ވިސްނުންދެއްވައި، ރެއާއި ދުވާލު،‬ ‫އެހިސާބަކަށް ފޯރައިފި ކޮންމެ ތަނަކަށް މިދީން އޭގެ އެންމެ ފުރިހަމަ ގޮތުގައި، ފޯރު ކޮށްދެއްވާނޭ ބަޔަކު‬ ‫ކަމުގައި އަޅަމެން ލެއްވުމެވެ. އަދި ﷲ ތަޢާލާ އަޅަމެންގެ ހިތްނިޔަތް ޚާލިޞްކޮށްދެއްވުމެވެ.‬ ‫*** އެޑިޓަރ ***‬
‫ކުރީމަހުގެ އަދަދާއި ގުޅޭ...‬ ‫ވިދާޅުވިއެވ. "ބޭކަލަކު رﺳﻮل اﷲ )ﺻﻠﻰ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ‬ ‫ެ‬ ‫َ‬ ‫ﱠ‬ ‫]8821[ وﻋﻦ أﻧﺲ أن رﺳﻮل اﷲ ﻗَﺎل: »‬ ‫وﺳﻠﻢ( ގެ އަރހށް އއެވ. ފަހެ އެބޭކަލަކު‬ ‫ަ ެ‬ ‫ި ަ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ﻟَﻐَﺪوٌ ﰲ ﺳﺒﻴﻞ اﷲ ، أَو روﺣ ٌ ، ﺧْﻴـﺮ ﻣﻦ‬ ‫ْ َْ َ ﺔ َ ٌ َ‬ ‫َ‬ ‫ْ َة‬ ‫ސުވާލު ކުރެއްވިއެވެ. "މީސްތަކުންގެ ތެރެއިން‬ ‫اﻟﺪﻧْـﻴَﺎ وﻣﺎ ﻓِﻴﻬﺎ«. ﻣﺘﻔﻖ ﻋﻠَْﻴﻪ .‬ ‫ِ‬ ‫ٌ َ‬ ‫ﱡ ََ َ‬ ‫ހެއްޔެވެ؟"‬ ‫ކާކު‬ ‫މާތްވެގެންވަނީ‬ ‫އެންމެ‬ ‫"ތިމާގެ‬ ‫ކުރެއްވިއެވެ.‬ ‫ހަދީޘް‬ ‫އެކަލޭގެފާނު‬ ‫8821- އަނަސް )رﺿﻰ اﷲ ﻋﻨﻪ( ގެ ކިބައިން‬ ‫އަމިއްލަ ނަފްސުންނާއި ތިމާގެ މުދަލުން ﷲގެ‬ ‫ރވވެގެނވެއެވ. ހަމަކަށަވަރުން رﺳﻮل اﷲ )ﺻﻠﻰ‬ ‫ެ‬ ‫ް‬ ‫ި ާ‬ ‫އނާ‬ ‫ޭ‬ ‫މުއުމިނާއެވެ."‬ ‫ޖިހާދުކުރާ‬ ‫މަގުގައި‬ ‫اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ( ހަދީޘް ކުރެއްވިއެވެ. "ﷲ ގ‬ ‫ެ‬ ‫ތޯއެވެ؟"‬ ‫ކާކު‬ ‫"ދެން‬ ‫ސުވާލުކުރިއެވެ.‬ ‫ހަވީރެއްގައި‬ ‫ނުވަތަ‬ ‫ހެނދުނެއްގައި‬ ‫މަގުގައި‬ ‫އެކަލޭގެފާނު ޙަދީޘް ކުރެއްވިއެވެ. "މީސްތަކުންގެ‬ ‫ވާހައި‬ ‫ދުނިޔޭގައި‬ ‫ދުނިޔެއާއި‬ ‫ހިނގުން‬ ‫ނުބައިކަމުން ސަލާމަތްކަން ހޯދުމަށްޓަކައި އެމީހުން‬ ‫އެއްޗަކަށްވުރެ ހެޔޮކަންބޮޑެވެ." )ރަވާހް ބުޚާރީ‬ ‫ހޮހޮޅައިގައި‬ ‫ފަރުބަދައިގެ‬ ‫ދޫކޮށްލައިގެންހުރެ‬ ‫އަދި މުސްލިމް(‬ ‫އެކަހެރިވެގެން ހުރެ ﷲ އަށް އަޅުކަން ކުރަމުން‬ ‫އަދި‬ ‫ގެންދާ މުއުމިނާއެވެ." )ރަވާހް ބުޚާރީ‬ ‫މުސްލިމް(‬ ‫ﱢ َ‬ ‫ٍ‬ ‫]9821[ وﻋﻦ أَﰊ ﺳﻌﻴﺪ اﳋﺪري ﻗَﺎل: أَﺗَﻰ‬ ‫ََ ﱡ ِ َُ َ‬ ‫رﺟﻞ رﺳﻮل اﷲ ﻓَـﻘﺎل: أي اﻟﻨﱠﺎس أﻓْﻀﻞ ؟ ﻗَﺎل‬‫ٌَُ‬ ‫: » ﻣﺆﻣﻦ ﳚَﺎﻫﺪ ﺑِﻨَـﻔﺴﻪ وﻣﺎﻟِﻪ ﰲ ﺳﺒﻴﻞ اﷲ «‬ ‫ِ ِ‬ ‫َ‬ ‫ْ ُ ُِ ْ ِِ ِ‬ ‫ََ‬ ‫ُ ٌ‬ ‫ﱠ‬ ‫]0921[ ﻋﻦ ﺳﻬﻞ ﺑﻦ ﺳﻌﺪ أن رﺳﻮل اﷲ‬ ‫ِ ٍ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ﻗَﺎل : ُﱠ ﻣﻦ ؟ ﻗَﺎل : » ﻣﺆﻣﻦ ﰲ ﺷﻌﺐ ﻣﻦ‬ ‫َ‬ ‫ُْ ٌ‬ ‫َ‬ ‫َ ﰒ َْ‬ ‫ﻗَﺎل: » رﺑَﺎط ﻳَـﻮٍم ِﰲ ﺳﺒِﻴﻞ اﷲِ ﺧْﻴـﺮ ﻣﻦ اﻟﺪﻧْـﻴَﺎ‬ ‫َ ٌ َِ ﱡ‬ ‫َ ِ‬ ‫ُ ْ‬ ‫َ ِ‬ ‫ِ ْ َ ﱢِ‬ ‫ﺸَ ِ ْ ُ‬ ‫اﻟ ﱢﻌﺎب ﻳَـﻌﺒُﺪ اﷲَ ، وﻳَﺪعُ اﻟﻨﱠﺎس ﻣﻦ ﺷﺮﻩ . »‬ ‫ََ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫َ‬ ‫وﻣﺎ ﻋﻠَْﻴـﻬﺎ ، وﻣﻮﺿﻊ ﺳﻮط أَﺣﺪﻛﻢ ﻣﻦ اﳉَﻨﱠﺔ‬ ‫ََ َ َ ََْ ُ َْ َ ُ ْ َ‬ ‫ِ‬ ‫ﻣﺘﻔﻖ ﻋﻠَْﻴﻪ .‬ ‫ِ‬ ‫ٌ َ‬ ‫َ ٌ َ ﱡ َ َ َ َ َ ﱠْ َ ُ ُ َ‬ ‫ﺧْﻴـﺮ ﻣﻦ اﻟﺪﻧْـﻴَﺎ وﻣﺎ ﻋﻠَْﻴـﻬﺎ ، واﻟﺮوﺣﺔُ ﻳَـﺮوﺣﻬﺎ‬ ‫ِ ِ‬ ‫9821- އަބޫ ސަޢީދުލް ޚުދުރީ )رﺿﻰ اﷲ ﻋﻨﻪ( ގެ‬ ‫اﻟﻌْﺒﺪ ﰲ ﺳﺒِﻴﻞ اﷲ ﺗَـﻌﺎﱃ ، أَو اﻟﻐَﺪوةُ ، ﺧْﻴـﺮ‬ ‫َ َ ْ َْ َ ٌ‬ ‫َُ َ‬ ‫އެކަލޭގެފާނު‬ ‫ރިވާވގެންވއެވ.‬ ‫ެ ެ‬ ‫ެ‬ ‫ކބއިނ‬ ‫ި ަ ް‬
‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫އެކަލޭގެފާނު ޙަދީޘް ކުރެއްވިއެވެ. "ﷲގެ މަގުގައި‬ ‫ٌ َ‬ ‫َ ﱡ ََ َ َ‬ ‫ﻣﻦ اﻟﺪﻧْـﻴَﺎ وﻣﺎ ﻋﻠَْﻴـﻬﺎ «. ﻣﺘﻔﻖ ﻋﻠَْﻴﻪ .‬ ‫ހުރުން‬ ‫ފޯރިއަށް‬ ‫ދުވާލެއްގައި‬ ‫ރެއަކާއި‬ ‫0921- ﺳﻬﻞ ﺑﻦ ﺳﻌﺪ )رﺿﻰ اﷲ ﻋﻨﻪ( ގެ‬ ‫ْ‬ ‫މައްސަރަކަށް ރޯދައަށް ހުރުމާއި ރޭއަޅުކަމުގައި‬ ‫ކބއިނ ރިވާވގެންވއެވ. ހަމަކަށަވަރުން رﺳﻮل‬ ‫ެ ެ‬ ‫ެ‬ ‫ި ަ ް‬ ‫ހުރުމަށްވުރެ ހެޔޮކަން ބޮޑުވެގެންވެއެވެ. އަދި އޭނާ‬ ‫اﷲ )ﺻﻠﻰ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ( ޙަދީޘް ކުރެއްވިއެވެ.‬ ‫ނިޔާވެއްޖެނަމަ އޭނާ ކުރަމުން ދިޔަ ޢަމަލެއްގެ‬ ‫"ﷲގެ މަގުގައި އެންމެ ދުވަހަކު ފޯރިއަށް ހުރުން‬ ‫ޘަވާބު ދާއިމަށް ލިބެމުންދެއެވެ. އަދި އޭނާއަށް‬ ‫ދުނިޔެއާއި ދުނިޔޭގައި ވާހައި އެއްޗަކަށްވުރެން‬ ‫އޭނާއަށް‬ ‫އަދި‬ ‫ލިބެއެވެ.‬ ‫ރިޒުޤު‬ ‫ޖަންނަތުން‬ ‫ޖަންނަތުން‬ ‫އަދި‬ ‫ބޮޑުވެގެންވެއެވެ.‬ ‫ހެޔޮކަން‬ ‫ލިބެއެވެ."‬ ‫ޤަބުރުގެ ފިތުނައިން ސަލާމަތްކަން‬ ‫ތިޔަބައިމީހުންނަށް ލިބޭ އެންމެ ހިނދުކޮޅެއްގެ‬ ‫)ރަވާހު މުސްލިމް(‬ ‫ވާހައި‬ ‫ދުނިޔޭގައި‬ ‫ދުނިޔެއާއި‬ ‫މިންވަރު‬ ‫އެއްޗަކަށްވުރެ ހެޔޮކަން ބޮޑުވެގެންވެއެވެ. އަދި‬ ‫ﻋ ﱠ‬ ‫]2921[ وﻋﻦ ﻓَﻀﺎﻟَﺔَ ﺑﻦ ُﺒَـْﻴﺪ أن رﺳﻮل اﷲ‬ ‫ﷲގެ މަގުގައި އަޅަކު ހެނދުނުގެ ވަގުތެއްގައި‬ ‫َ‬ ‫ނުވަތަ ހަވީރުގެ ވަގުތެއްގައި ހިނގާ ހިނގުން‬ ‫ﻗَﺎل: » ﻛﻞ ﻣﻴﱢﺖ ﳜْﺘَﻢ ﻋﻠَﻰ ﻋﻤﻠِﻪ إِﻻ اﳌﺮاﺑِﻂ‬ ‫َ َ‬ ‫ِ‬ ‫ُ ﱡ َ ُ ُ َ ََ‬ ‫ٍ‬ ‫َ‬ ‫ُ‬ ‫އެއްޗަކަށްވުރެ‬ ‫ވާހައި‬ ‫ދުނިޔޭގައި‬ ‫ދުނިޔެއާއި‬ ‫َ ِ‬ ‫ِﰲ ﺳﺒﻴﻞ اﷲِ ، ﻓَﺈﻧﱠﻪُ ﻳـُْﻨﻤﻰ ﻟَﻪُ ﻋﻤﻠﻪُ إِﱃ ﻳَـﻮم‬ ‫َ ِ‬ ‫ْ‬ ‫ََ‬ ‫ހެޔޮކަންބޮޑެވެ." )ރަވާހް ބުޚާރީ އަދި މުސްލިމް(‬ ‫اﻟﻘﻴَﺎﻣﺔ ، وﻳـُﺆﻣﻦ ﻣﻦ ﻓِْﺘـﻨَﺔَ اﻟﻘﱪ «. رواﻩ أَﺑُﻮ‬ ‫َ ِْ‬ ‫ِ‬ ‫َ َ َﱠ ُ ْ‬ ‫ِ ِ‬ ‫داود واﻟﱰﻣﺬي‬ ‫ِ‬ ‫]1921[ وﻋﻦ ﺳﻠﻤﺎن ﻗَﺎل: ﲰﻌﺖ رﺳﻮل اﷲ‬ ‫َ َ َ َ َْ ُ‬ ‫2921- ﻓﻀﺎﻟ َ ﺑﻦ ﻋﺒﻴﺪ )رﺿﻰ اﷲ ﻋﻨﻪ( ގެ‬ ‫ُ‬ ‫َ ﺔ‬ ‫ﻳﻘﻮل: » رﺑَﺎط ﻳَـﻮٍم وﻟَْﻴـﻠَﺔ ﺧْﻴـﺮ ﻣﻦ ﺻﻴَﺎم ﺷﻬﺮ‬ ‫ِ ُ ْ َ ٍ َ ٌ ِ ْ ِ ِ ٍَْ‬ ‫ކބއިނ ރިވާވގެންވއެވ. ހަމަކަށަވަރުން رﺳﻮل‬ ‫ެ ެ‬ ‫ެ‬ ‫ި ަ ް‬ ‫اﷲ )ﺻﻠﻰ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ( ޙަދީޘް ކުރެއްވިއެވެ.‬ ‫وﻗِﻴَﺎﻣﻪ ، وإن ﻣﺎت ﻓﻴﻪ أُﺟﺮي ﻋﻠَْﻴﻪ ﻋﻤﻠُﻪُ اﻟﱠﺬي‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِْ َ َ ََ‬ ‫َْ َ َ‬ ‫ِِ‬ ‫َ‬ ‫"ﷲގެ މަގުގައި ފޯރިއަށް ހުންނަ މީހާ ފިޔަވައި‬ ‫َ َ ْ َ ُ َ ْ ِ َ َ ِ ِْ َ ِ َ َ َ‬ ‫ﻛﺎن ﻳَـﻌﻤﻞ ، وأُﺟﺮي ﻋﻠَْﻴﻪ رزﻗُﻪُ ، وأَﻣﻦ اﻟﻔﺘﱠﺎن‬ ‫އެހެން ހުރިހާ މީހުންގެ ނިމުންވަނީ އެމީހުންގެ‬ ‫«. رواﻩ ﻣﺴﻠﻢ .‬ ‫އެވަގުތުކުޅަ ޢަމަލެއްގެ މައްޗަށެވެ. )ނަމަވެސް(‬ ‫1921- ސަލްމާން )رﺿﻰ اﷲ ﻋﻨﻪ( ގެ ކިބައިން‬ ‫ފަހެ ހަމަކަށަވަރުން )ﷲގެ މަގުގައި ފޯރިއަށް‬ ‫ވިދާޅުވިއެވެ.‬ ‫އެކަލޭގެފާނު‬ ‫ރވވެގެނވެއެވ.‬ ‫ެ‬ ‫ް‬ ‫ި ާ‬ ‫ހުންނަމީހާގެ ޢަމަލުތައް ޤިޔާމަތާއި ޖެހެންދެން‬ ‫ޙަދީޘް‬ ‫رﺳﻮل اﷲ )ﺻﻠﻰ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ(‬ ‫އިތުރު ވެވި ވެވި ހުރެއެވެ. އަދި އެމީހަކަށް‬ ‫އެއްސެވީމެވެ.‬ ‫އަޑު‬ ‫ތިމަން‬ ‫ކުރައްވަނިކޮށް‬
‫ِ ِ‬ ‫ﻣﻦ ﻛْﻠﻢ ﻳُﻜﻠَﻢ ﰲ ﺳﺒﻴﻞ اﷲ ، إِﻻ ﺟﺎءَ ﻳَـﻮم‬ ‫ِ ٍ‬ ‫َ َْ‬ ‫َ‬ ‫ْ َ ْ ُ‬ ‫ޤަބުރުގެ ފިތުނައިން ސަލާމަތްތެރިކަން ލިބެއެވެ."‬ ‫ُ ٍَ ِ‬ ‫ِ ِ َ ِِ ُِ‬ ‫)އަބޫ ދާވޫދު އަދި ތިރުމިޒީ(‬ ‫اﻟﻘﻴَﺎﻣﺔ ﻛﻬْﻴﺌَﺘﻪ ﻳَـﻮم ﻛﻠﻢ ؛ ﻟَﻮﻧُﻪُ ﻟَﻮن دم ، ورﳛُﻪُ‬ ‫َ‬ ‫ْ ْ‬ ‫َ َ َْ‬ ‫ِ ْ ُ ﱠٍ ِ‬ ‫رﻳﺢ ﻣﺴﻚ . واﻟﱠﺬي ﻧَـﻔﺲ ﳏَﻤﺪ ﺑِﻴَﺪﻩِ ، ﻟَﻮﻻ‬‫ِ ٍ‬ ‫ْ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬ ‫ُ ْ‬ ‫أن أَﺷﻖ ﻋﻠَﻰ اﳌﺴﻠِﻤﲔ ﻣﺎ ﻗَـﻌﺪت ﺧﻼَف‬ ‫ْ ِ َ َ َْ ُ ِ َ‬ ‫ْ ُﱠ َ‬ ‫ِ‬ ‫]3921[ وﻋﻦ ﻋﺜﻤﺎن ﻗَﺎل: ﲰﻌﺖ رﺳﻮل اﷲ‬ ‫ُ‬ ‫َ َْ ُ‬ ‫ﺳﺮﻳﱠﺔ ﺗَـﻐﺰو ﰲ ﺳﺒﻴﻞ اﷲِ أﺑﺪاً ، وﻟﻜﻦ ﻻ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ٍ‬ ‫َ ْ أﺟﺪ‬ ‫ُ‬ ‫َ ِ‬ ‫َ ِ ُْ‬ ‫ﻳﻘﻮل: » رﺑَﺎط ﻳَـﻮٍم ﰲ ﺳﺒﻴﻞ اﷲِ ، ﺧْﻴـﺮ ﻣﻦ‬ ‫ِ‬ ‫ٌَ ْ‬ ‫َ ِ‬ ‫ُ ْ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ﺳﻌﺔً ﻓﺄﲪﻠُﻬﻢ وﻻ ﳚﺪون ﺳﻌﺔً ، وﻳَﺸﻖ ﻋﻠَْﻴﻬﻢ‬ ‫ََ ْ ُ ْ َ َ ُ َ ََ َ ُ ﱡ َ ْ‬ ‫أﻟْﻒ ﻳَـﻮٍم ﻓِﻴﻤﺎ ﺳﻮاﻩُ ﻣﻦ اﳌﻨَﺎزل .» رواﻩ‬ ‫ِِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ْ َ َ َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ْ ُ ﱠٍ ِ‬ ‫َ‬ ‫أن ﻳَـﺘَﺨﻠﱠﻔﻮا ﻋﲏ . واﻟﱠﺬي ﻧَـﻔﺲ ﳏَﻤﺪ ﺑِﻴَﺪﻩِ ،‬ ‫ْ َ ُ َﱢ َ‬ ‫ِ‬ ‫اﻟﱰﻣﺬي ، وﻗﺎل : ﺣﺪﻳﺚ ﺣﺴﻦ ﺻﺤﻴﺢ.‬ ‫َ ٌ َ ٌَ َ ٌ‬ ‫ﻟَﻮددت أن أﻏﺰو ﰲ ﺳﺒﻴﻞ اﷲِ ، ﻓَﺄُﻗْـﺘَﻞ ، ُﱠ‬ ‫َ ﰒ‬ ‫َ ِ‬ ‫ِ‬ ‫َ ْ ُ ْ ْ َُ‬ ‫3921- ޢުޘްމާން )رﺿﻰ اﷲ ﻋﻨﻪ( ގެ ކިބައިން‬ ‫أﻏﺰو ﻓَﺄُﻗْـﺘَﻞ ، ُﱠ أﻏﺰو ﻓَﺄُﻗْـﺘَﻞ « . رواﻩ ﻣﺴﻠﻢ ،‬ ‫َ‬ ‫َ ﰒ ْ َُ‬ ‫ْ َُ‬ ‫ވިދާޅުވިއެވެ.‬ ‫އެކަލޭގެފާނު‬ ‫ރވވެގެނވެއެވ.‬ ‫ެ‬ ‫ް‬ ‫ި ާ‬ ‫وروى اﻟﺒﺨﺎري ﺑﻌﻀﻪ‬ ‫ޙަދީޘް‬ ‫رﺳﻮل اﷲ )ﺻﻠﻰ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ(‬ ‫އަޑުއެއްސެވީމެވެ.‬ ‫ތިމަން‬ ‫ކުރައްވަނިކޮށް‬ ‫4921- އަބޫ ހުރައިރާ )رﺿﻰ اﷲ ﻋﻨﻪ( ގެ‬ ‫އެކަލޭގެފާނު ޙަދީޘް ކުރެއްވިއެވެ. "ﷲގެ މަގުގައި‬ ‫އެކަލޭގެފާނު‬ ‫ރިވާވގެންވއެވ.‬ ‫ެ ެ‬ ‫ެ‬ ‫ކބއިނ‬ ‫ި ަ ް‬ ‫އެއްހާސް‬ ‫ހުރުން‬ ‫ފޯރިއަށް‬ ‫ދުވަހަކު‬ ‫އެންމެ‬ ‫ވިދާޅުވިއެވެ. رﺳﻮل اﷲ )ﺻﻠﻰ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ( ޙަދީޘް‬ ‫ހެޔޮކަން‬ ‫ވުރެ‬ ‫އަޅުކަމަށް‬ ‫ދުވަހުގެ‬ ‫ޖިހާދުކުރުމަށް‬ ‫މަގުގައި‬ ‫"ﷲގެ‬ ‫ކުރެއްވިއެވެ.‬ ‫ބޮޑުވެގެންވެއެވެ." )އައް ތިރުމިޒީ(‬ ‫ނިކުމެއްޖެމީހާގެ ޒިންމާ މާތް ﷲ ﺳﺒﺤﺎﻧﻪ وﺗﻌﺎﻟﻰ‬ ‫މަގުގައި‬ ‫ﷲގެ‬ ‫އޭނާ‬ ‫އެހެނީ‬ ‫އުފުއްލަވައެވެ.‬ ‫މަޤްޞަދެއްގައި‬ ‫އެހެން‬ ‫ނޫން‬ ‫ޖިހާދުކުރުން‬ ‫]4921[ وﻋﻦ أَﰊ ﻫﺮﻳﺮة ﻗَﺎل: ﻗَﺎل رﺳﻮل اﷲ:‬ ‫َ َ‬ ‫ނުކުމެފައި ނުވެއެވެ. އަދި އޭނާ ނުކުމެފައިވަނީ‬ ‫ِِ‬ ‫ِ‬ ‫ޙާލުގައެވެ.‬ ‫އީމާންވެގެންވާ‬ ‫އިލާހަށް‬ ‫ތިމަން‬ ‫ُ ُِ‬ ‫» ﺗَﻀﻤﻦ اﷲ ﻟﻤﻦ ﺧَج ﰲ ﺳﺒﻴﻠﻪ ، ﻻ ﳜْﺮﺟﻪُ‬ ‫َ ْ َﺮَ َ‬ ‫َﱠ َ‬ ‫އެހެންކަމުން ތިމަން އިލާހު އޭނާ ޖަންނަތަށް‬ ‫إِﻻ ﺟﻬﺎد ﰲ ﺳﺒﻴﻠِﻲ ، وإﳝَﺎن ِﰊ ، وﺗَﺼﺪﻳﻖ‬ ‫َ ْ ٌ‬ ‫ِ‬ ‫َ ٌ‬ ‫ٌَ َ‬ ‫ِ‬ ‫ވައްދަވާނެކަމުގެ ޔަޤީންކަން އޭނާއަށް ދެއްވަމެވެ.‬ ‫ﺑِﺮﺳﻠِﻲ ، ﻓَـﻬﻮ ﺿﺎﻣﻦ ﻋﻠَﻲ أن أُدﺧﻠَﻪُ اﳉَﻨﱠﺔَ ، أَو‬ ‫ْ‬ ‫ْ ِْ‬ ‫ِ‬ ‫َُ َ ٌ َ ﱠ‬ ‫ُُ‬ ‫ނުވަތަ އޭނާގެ މަންޒިލަށް ދަރުމަ ނުވަތަ ޣަނީމާ‬ ‫ِ‬ ‫ِ َ ِِ ِ ﺮ ِ‬ ‫أُرﺟﻌﻪُ إِﱃ ﻣْﻨﺰﻟﻪ اﻟﱠﺬي ﺧَج ﻣْﻨﻪُ ِﲟَﺎ ﻧَﺎل ﻣﻦ‬ ‫َ ْ‬ ‫َ َ‬ ‫َ‬ ‫ْ َ‬ ‫މުދަލާއިގެން އެނބުރި ފޮނުއްވާނެކަމުގެ ޔަޤީންކަން‬ ‫َ ٍ ِ ْ ُ ﱠٍ ِ‬ ‫أﺟﺮ ، أَو ﻏﻨﻴﻤﺔ. واﻟﱠﺬي ﻧَـﻔﺲ ﳏَﻤﺪ ﺑِﻴَﺪﻩِ ، ﻣﺎ‬ ‫َ‬ ‫ُ‬ ‫ٍْ ْ َ َ‬ ‫އޭނާއަށް ދެއްވަމެވެ. މުޙައްމަދުގެފާނުގެ ނަފްސު‬
‫ގަންދީ‬ ‫އިލާހު‬ ‫އަތްޕުޅުގައިވާ‬ ‫އެއިލާހުގެ‬ ‫އުޘްމާން ބުން އައްފާން )رﺿﻲ اﷲ ﻋﻨﻪ( ގ‬ ‫ެ‬ ‫ހުވާކުރަމެވެ. ﷲގެ މަގުގައި އޭނާއަށް އެއްވެސް‬ ‫ކީރިތި ކުރެއްވުން.‬ ‫ޒަޚަމެއް ލިބިއްޖެނަމަ، ޤިޔާމަތް ދުވަހު އޭނާ‬ ‫ވާހުށީ ޒަޚަމްވީ ދުވަހު ހުރި ޙާލަތުގައެވެ. އޭނާގެ‬ ‫ކުލަ ލޭކުލަ ފަދައެވެ. އަދި ލޭގެ މީރުވަސް‬ ‫މނިވަނކރެއވި‬ ‫ް ު ް‬ ‫ި‬ ‫ﻋﻨﻪ‬ ‫اﷲ‬ ‫رﺿﻲ‬ ‫އުޘްމާން‬ ‫ގޮމަކަސްތޫރީގެ ވަސްފަދައެވެ. މުޙައްމަދު )ﺻﻠﻰ‬ ‫އަޅެއްކަމުގައިވާ ހާނީގެ އަރިއަހުން ރިވާވެގެންވެއެވެ.‬ ‫އެއިލާހުގެ‬ ‫ނަފްސު‬ ‫ގެ‬ ‫وﺳﻠﻢ(‬ ‫ﻋﻠﻴﻪ‬ ‫اﷲ‬ ‫"އުޘްމާން رﺿﻲ اﷲ ﻋﻨﻪ ޤަބުރެއް ކައިރީގައި ހުއްޓި‬ ‫ހުވާކުރަމެވެ.‬ ‫ގަންދީ‬ ‫އިލާހު‬ ‫އަތްޕުޅުގައިވާ‬ ‫ތެމި‬ ‫ތުނބުޅިފުޅު‬ ‫އެކަލޭގެފާނު‬ ‫ނަމަ‬ ‫ވަޑައިގެންފި‬ ‫މުސްލިމުންގެ މައްޗަށް ތަކްލީފަކަށް ނުވިނަމަ،‬ ‫އެހެންކަމުން‬ ‫ކުރައްވައެވެ."‬ ‫ކީރިތި‬ ‫ފޯވަންދެން‬ ‫ތިމަންކަލޭގެފާނު ﷲގެ މަގުގައި ޖިހާދުކުރުމަށް‬ ‫"ހަމަކަށަވަރުން‬ ‫ދެންނެވުނެވެ.‬ ‫އެކަލޭގެފާނަށް‬ ‫ނިކުންނަ ކޮންމެ ލަޝްކަރަކާއި އެކު ނިކުތީމެވެ.‬ ‫ބަޔާންކުރުމުން‬ ‫ވާހަކަ‬ ‫ޖަހަންނަމައިގެ‬ ‫ޖަންނަތާއި‬ ‫އެންމެހާ‬ ‫ތިމަންކަލޭގެފާނަކަށް‬ ‫ނަމަވެސް‬ ‫ކަލޭގެފާނު ކީރިތި ނުކުރައްވައެވެ. ނަމަވެސް ޤަބުރެއްގެ‬ ‫ހަމަޖައްސާދެވޭވަރުގެ‬ ‫ދަތުރު‬ ‫މުސްލިމުންނަށް‬ ‫ކައިރީގައި ހުއްޓިވަޑައިގެންފިނަމަ ކީރިތި ކުރައްވައެވެ."‬ ‫އަދި‬ ‫ލިބިގެންނުވެއެވެ.‬ ‫ކުޅަދާނަކަމެއް‬ ‫ޖަވާބުގައި އެކަލޭގެފާނު رﺿﻲ اﷲ ﻋﻨﻪ ވިދާޅުވިއެވެ.‬ ‫ތިމަންކަލޭގެފާނު އެމީހުން ދޫކޮށްލާފައި ޖިހާދަށް‬ ‫وﺳﻠﻢ(‬ ‫ﻋﻠﻴﻪ‬ ‫اﷲ‬ ‫ރަސޫލާ)ﺻﻠﻰ‬ ‫"ހަމަކަށަވަރުން‬ ‫އެމީހުންނަށްޓަކައި‬ ‫އެކަންވާނީ‬ ‫ނިކުމެއްޖެނަމަ،‬ ‫އިންސާނާގެ ޢުޙުރަވީ‬ ‫ކަށްވަޅަކީ‬ ‫ހަދީޘްކުރެއްވިއެވެ.‬ ‫ބޮޑުވެގެންވާ އުނދަގުލަކަށެވެ. މުޙައްމަދު )ﺻﻠﻰ‬ ‫ހަޔާތުގެ ފުރަތަމަ މަންޒިލެވެ. މީގެން ސަލާމްވީ މީހަކަށް‬ ‫އެއިލާހުގެ‬ ‫ނަފްސު‬ ‫ގެ‬ ‫وﺳﻠﻢ(‬ ‫ﻋﻠﻴﻪ‬ ‫اﷲ‬ ‫ގޮތެއްގައި‬ ‫ފަސޭހަ‬ ‫ކަންތައްތައް‬ ‫ކުރިއަށްހުރި‬ ‫އަތްޕުޅުގައިވާ އިލާހު ގަންދީ ހުވާކޮށް ބުނަމެވެ.‬ ‫ނިމޭނެއެވެ. އަދި މީގެ ސަލާމަތް ނުވެއްޖެމީހަކަށް‬ ‫ޖިހާދުކޮށް،‬ ‫މަގުގައި‬ ‫ﷲގެ‬ ‫ތިމަންކަލޭގެފާނު‬ ‫އޮންނާނެއެވެ."‬ ‫ކުރިއަށް‬ ‫އުދަގޫތައް‬ ‫އެއަށްވުރެދަތި‬ ‫ޤަތުލުވެ، އަދި އަނެއްފަހަރު ޖިހާދުކޮށް ދެންވެސް‬ ‫އެކަލޭގެފާނު )ﺻﻠﻰ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ( އިތުރަށް ހަދީޘް‬ ‫ޤަތުލުވެ، އަދި އަނެއްފަހަރު ޖިހާދުކޮށް، އެއަށްފަހު‬ ‫ބިރުވެރިތަނެއް‬ ‫"ކައްވަޅައްވުރެ‬ ‫ކުރެއްވިއެވެ.‬ ‫ހުރުން‬ ‫ޤަތުލުވެވި‬ ‫އެގޮތުގެމަތީ‬ ‫ޤަތުލުވެ‬ ‫ތިމަންކަލޭގެފާނަށް ފެނި ވަޑައެއް ނުގަންނަވައެވެ."‬ ‫ތިމަންކަލޭގެފާނަށް ލޯބިވެތިކަން ބޮޑުވެގެންވެއެވެ."‬ ‫)ތިރްމިޒީ، އިބްން މާޖާ(‬ ‫)ރަވާހް މުސްލިމް(‬ ‫*** ނުނިމޭ ***‬
‫މަޅިތަކުގައި‬ ‫ކެހިވެރި‬ ‫ޝައިޠާނުންގެ‬ ‫اﷲ ﺳﺒﺤﺎﻧﻪ وﺗﻌﺎﱃ ވޙީ ކުރައްވާފައިވެއެވެ.‬ ‫ަ‬ ‫ޖެހިގެން އިންސާނުންތައް މިވނީ ޖަނަވރންގެ‬ ‫ާ ު‬ ‫ަ‬ ‫‪     ‬‬ ‫އުޅުން ދަސްކޮށްފައެވެ. މީސްތަކުންގެ ޢަމަލުތައް‬ ‫އަތްތަކުން‬ ‫އަމިއްލަ‬ ‫އެބައިމީހުންގެ‬ ‫ނުބައިވެ‬ ‫‪ ‬‬ ‫އަމިއްލަ ދަރިފުޅުވެސް ދަނީ މަރަމުންނެވެ.‬ ‫މާނައީ: "އަދި ދިރިހުއްޓާ ވަޅުލެވުނު އަންހެން‬ ‫ކ ުޑ ަ‬ ‫މިކުޑަ‬ ‫ދިވެހިންގެ‬ ‫ފަހެ‬ ‫ދަރިންނާއި ސުވާލުކުރެވޭ ހިނދެވެ. އޭނ‬ ‫ާ‬ ‫ރާއްޖޭގައިވެސް މެރިފައިވަނީ ކުށެއްނެތް ކިތައް‬ ‫މަރާލެވުނީ ކޮން ކުށެއްގެ ސަބަބުން ހެއްޔެވެ؟"‬ ‫ކިތައް ކުދިން ހެއްޔެވެ؟ ތުއްތު ތުއްތު މައުސޫމް‬ ‫)ﺳﻮرة اﻟﺘّﻜﻮﻳﺮ : 8-9(‬ ‫ކޯސްޓް‬ ‫އަދި‬ ‫މަރައިލާ‬ ‫ވިހައި،‬ ‫ކުދިންތައް‬ ‫ދަޅުފަދަ އެއްޗިއްސަށްލާފައި އެއްލާލާފައި ވަނީ‬ ‫ބަފައިންނާއި‬ ‫ތޯއެވެ؟‬ ‫ފަހަރު‬ ‫ކިތައް‬ ‫ކިތައް‬ ‫ތަޢާލާ‬ ‫ﷲ‬ ‫އިންސާނިއްޔަތަށް‬ ‫ނުލައި ވިހާފައިވާ ކުދިން އެކުދިންގެ މަންމައިން‬ ‫ކައުކުރެއްވި މތް ސާހިބާ މުޙައްމަދު )ﺻﻠﻰ اﷲ‬ ‫ާ‬ ‫ލޯމަތިން‬ ‫މީސްތަކުންގެ‬ ‫އެފާފައިން‬ ‫ޒިނޭކޮށް‬ ‫ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ( ވަނީ މީސްތަކުންނަށް ރިވެތި ވެގންވާ‬ ‫ެ‬ ‫ފާފައަކަށް‬ ‫އެހެން‬ ‫ވާންވެގެން‬ ‫ސަލާމަތް‬ ‫އަޚުލާޤާއި ނަމޫނާ ދަސްކޮށްދެއްވާފައެވެ. އެގޮތުން‬ ‫އރއިގަނނަނީއވ. ނުވަތަ އެބައިމީހުން އަދި‬ ‫ެ ެ‬ ‫ް‬ ‫ަ ަ‬ ‫ހުންނަންޖެހޭ‬ ‫ކިބައިގައި‬ ‫އިންސާނެއްގެ‬ ‫ޒުވާން ޢުމުރުގައި ކުދިން ބޭނުން ނުވާތި، ލިބޭ‬ ‫ވަރަށް‬ ‫ވަނީ‬ ‫އިންސާނިއްޔަތުކަންވެސް‬ ‫ކުދިން ވައްޓައިލައި އެއްލައިލަނީ ކިތައްކިތައް‬ ‫ފަހެ‬ ‫ދެއްވާފައެވެ.‬ ‫ބަޔާންކޮށް‬ ‫ފުރިހަމައަށް‬ ‫ފަހެ‬ ‫މެދު‬ ‫މިކަންތައްތަކާއި‬ ‫މައިންތޯއެވެ؟؟‬ ‫އިސްލާމްދީނަކީ އެދީނުގައި ފުރިހަމަ ނިޒާމުން‬ ‫ފަހެ‬ ‫ވެވޭނެއެވެ؟‬ ‫ސުވާލު‬ ‫އެބައިމީހުންނާއި‬ ‫ފުރިހަމަ‬ ‫އެންމެ‬ ‫ހޭލުއްވާލި‬ ‫އިންސާނިއްޔަތު‬ ‫އެކުއްޖާ މަރާލެވުނީ ކޮން ކުށަކާއި ހެދި ހެއްޔެވެ؟‬ ‫ނިޒާމު ގެނެސްދިން ދީނެވެ.‬
‫މިގޮތުން ކޯސްޓު ދަޅުތަކާއި، ކާނުތަކާއި‬ ‫ވިލިމާލޭގައި ވަލުތެރެއިން ކުޑަ ކުއްޖަކު‬ ‫މަރާލާފައިވާ‬ ‫ދަނީ‬ ‫މޫދުތަކުންވެސް‬ ‫އަދި‬ ‫މަރާލާފައި އެއްލައިލާފައި އޮއްވައި ފެނިފައިވާ‬ ‫ފެންނަމުންނެވެ.‬ ‫ކުދިންނެއް‬ ‫އެތައްއެތައް‬ ‫އިރު، އޭގެ ދެހަފުތާކުރިން ވަނީ މަރާލާފައި އޮތް‬ ‫އެމީހުންގެ މައިންބަފައިންގެ އަމިއްލަ އަތްތަކުން‬ ‫ސަރަޙައްދުން‬ ‫ޓްރެކް‬ ‫ކުއްޖަކު‬ ‫އަންހެން‬ ‫މަރާފައި، އެކުދިން އެއްލައިލާ މައިންނަށް ދެން‬ ‫ފެނިފައެވެ. ފޫޅުދަނޑއާއި އެއކޮށް އެއލލފއި‬ ‫ް ާ ާ ަ‬ ‫ް‬ ‫ި‬ ‫ނުލިބިދާނެ‬ ‫ދުނިޔޭގައި ދުވަހަކުވެސް ކުއްޖަކު‬ ‫އޮތް އެކުއްޖާއަށް ވަނީ އެކިވަރުގެ ޒަޚަމތައްވެސް‬ ‫ް‬ ‫ކަމާއިމެދަކުވެސް އެއްވެސް ފަރުވާލެއް ނެތިއެވެ.‬ ‫މަރާލާފައި‬ ‫ވަލުތެރެއިން‬ ‫ވިލިމާލޭގެ‬ ‫ދީފައެވެ.‬ ‫މަރާލީ‬ ‫ތިބާ‬ ‫ދަރި‬ ‫ހަމައެކަނި‬ ‫ހުރި‬ ‫ތިބާގެ‬ ‫ގަޑިއިރުވެސް‬ ‫84‬ ‫ފެނުނުތާ‬ ‫ކުއްޖާ‬ ‫އޮތް‬ ‫އޭ‬ ‫ނެތިއވ؟‬ ‫ެ ެ‬ ‫ކުށެއް‬ ‫އެއްވެސް‬ ‫އެކުއްޖާގެ‬ ‫ވަނީ‬ ‫ޕާރކުތެރެއިނވސް‬ ‫ް ެ‬ ‫ހުޅުމާލެ‬ ‫ނުވަނީސް‬ ‫ޤާތިލާއެވެ! ފަހ ﷲ ޙަޟރަތުން ތިބާގެ އަތުގައި‬ ‫ް‬ ‫ެ‬ ‫ފެނިފައެވެ.‬ ‫ކުއްޖަކު‬ ‫އޮތް‬ ‫މަރާލާފައި‬ ‫އެއިލާހުގެ‬ ‫އައިސް‬ ‫އެކުއްޖާ‬ ‫ހިފައިގެން‬ ‫މިކުއްޖާވެސް އޮތީ މަހާއި ފޫޅުދަނޑިއާއިވެސް‬ ‫ދަރުބާރުގައި ތިބާއާއި މެދު ސުވާލުކުރާނެއެވެ؟‬ ‫އެއްކޮށް އަދި އަންހެނެއްގެ ޖަންގިޔާ ކަރާއި‬ ‫ތިބާ ދައްކާނީ ކޮން މޫނެއް ހެއްޔެވެ؟ ތިބާ‬ ‫މަރާލުމަށްފަހު‬ ‫އޮޅާލައި‬ ‫އެއްކޮށް‬ ‫މަރުވުމަށްފަހުވެސް ތިބާގެ މައްޗަށް ހެޔޮ ދުޢާއެއް‬ ‫ކޮތަޅަކަށްލާފައެވެ.‬ ‫ކޮށްދިނުމަށް ހުރި ހަމައެކަނި ދަރި މަރާލީ ހަމަ‬
‫ނުބައި‬ ‫އެއަށްވުރެ‬ ‫ނޫނކެވ!‬ ‫ެ ެ‬ ‫ތޯއެވެ.‬ ‫އެދުވަހުން‬ ‫ނޫންތޯއެވެ؟‬ ‫އަތުން‬ ‫ތިބާގެ‬ ‫ޖާހިލިއްޔަތުގެ ސިފަތަކެއް ހުރި މިމުޖުތަމަޢުގައި‬ ‫މިއަދު‬ ‫ތިބާ‬ ‫ނުކުރެވޭނެއެވެ.‬ ‫ބޭއިންސާފެއް‬ ‫މަރަމުންދާ‬ ‫އަނިޔާކޮށް‬ ‫އަނިޔާވެރިކޮށް‬ ‫އެހާ‬ ‫ވިއްސައިދިން މީހާ، ނުވަތަ ތިބާއަށް އެފާފަތައް‬ ‫ކުދިންގެ ޙައޤުގައި ކުރެވުނީ ކޮންކަމެއްތޯއެވެ؟‬ ‫ް‬ ‫ޒީނަތްތެރިކޮށްދިން މީހުން އެދުވަހުން ތިބާއަށް‬ ‫އެ މައުސޫމު ކުދިންގެ ޙައްޤުގައި ކުޑަ މިނުން‬ ‫އެއްވެސް ކަމެއް ކޮށްނުދެވޭނެއެވެ. އެއ އމީހކު‬ ‫ީ ެ ަ‬ ‫ތިޔަ ޑިމޮކްރަސީގެ ތެރެއިން އެއްވެސް ކަމެއް‬ ‫ކަންތަކުގައި‬ ‫ނަފްސުގެ‬ ‫އމިއްލަ‬ ‫ަ‬ ‫އމހެއްގެ‬ ‫ެ ީ‬ ‫ކުރެވޭތޯއެވެ؟ އެހެނެއްކަމަކު އެކުދިން މަރަމުންދާ‬ ‫ހެޔޮ‬ ‫މައްޗަށް‬ ‫ތިބާގެ‬ ‫ދވަހވެ.‬ ‫ު ެ‬ ‫މަސްއޫލުވާ‬ ‫ނުވަތަ‬ ‫ބަފައިން‬ ‫ނުވަތަ‬ ‫މައިން‬ ‫އެމީހުންގެ‬ ‫ޞާލިހު‬ ‫ތިބާގެ‬ ‫ހުރީ‬ ‫ކޮށްދޭން‬ ‫ދުޢާއެއް‬ ‫އެހެންވެސް ޤާތިލަކަށް ޙިމާޔަތް ދޭނެ ޤާނޫނެއް‬ ‫ދަރިއެކެވެ. އެހެނެއްކަމަކު ތިބާގެ ދަރި ވަޅުލީ‬ ‫ނުވަތަ ޤަވާޢިދެއް ހެދިފައި ހުރެއެވެ. ވާނވސް‬ ‫ީ ެ‬ ‫އަތުންނެވެ.‬ ‫ތިބާގެ‬ ‫ހަމަ‬ ‫ރައިޓްސްތައް‬ ‫އެމީހުންގެވެސް‬ ‫އެހެންތާއވެ.‬ ‫ެ‬ ‫ހންނާނތާއވ. އެމީހުންގެ އަމިއްލަ ދަރިންނެވެ.‬ ‫ެ ެ ެ‬ ‫ު‬ ‫އެހެންމީހެއްގެ ދަރިއެއް ނޫނެވެ. އެދަރިފުޅާއި‬ ‫މެދު ބަހެއް ބުނެވޭނެ މީހަކު ނެތެވެ. ދުވަހަކަށް‬ ‫ޢަމަލުތައް‬ ‫މިފަދަ‬ ‫ދުވަހެއް‬ ‫ފަހު‬ ‫އިތުރުވަމުންދާއިރުވެސް ސަރުކާރަކުން އެކަންތައް‬ ‫ހުއްޓުވުމަށް މަސައްކަތެއް ކުރެވުނުތޯއެވެ؟ އަދި‬ ‫ފަހެ އަހަރެމެން އަބަދުވެސް ދައްކަނީ‬ ‫ބައެއް ކަންތަކަކީ ސަރުކާރުގެ އެއްބާރު ލުމާއި‬ ‫މުސްރިކުން‬ ‫މައްކާގެ‬ ‫ޒަމާނުގައި‬ ‫ޖާހިލިއްޔަ‬ ‫އެގޮތުން‬ ‫ކަންތައްތަކެވެ.‬ ‫ކުރިއަށްދާ‬ ‫އެކުގައި‬ ‫އެމީހުންގެ ޅަދަރީން އެއްވެސް ކުށެއްނެތި މަރާ‬ ‫ދައްކައިގެން‬ ‫ވާހަކައެއް‬ ‫މ ޮޅ ު‬ ‫ކޮންމެވެސް‬ ‫ވާހަކައެވެ. ވަކި ދުވަސްވަރަކު ފިރިހެން ކުދިން‬ ‫އަންހެން މީހާގެ ބަނޑުގައިވާ ދަރިފުޅު، އެމައިން‬ ‫މެރި ވާހަކައާއި އަދި އަންހެން ކުދިން ލިބުނު‬ ‫ނުވަތަ‬ ‫ނުޤަބޫލުގައި‬ ‫ބަފައިންގެ‬ ‫ނމަ އެއީ އެމީހުންނަށް ހުރި ބޮޑު މުޞީބާތެއް‬ ‫ަ‬ ‫ވައްޓައިލާފައިވަނީ‬ ‫ބިރުދައްކައިގެންވެސް‬ ‫ނުވަތަ ނޮހަރަށްޕާނަކަށް ދެކި އަންހެން ކުދިން‬ ‫ކިތައްކިތައް ފަހަރުތޯއެވެ؟ ބަނޑުގައި އޮތަސް‬ ‫ވަކި ދުވަސްވަރަކު މަރާ ވާހަކައާއި މިކަހަލަ‬ ‫ކަނޑުގައި އޮތަސް ދިރިހުރި ފުރާނައެއް މެރުމަކީ‬ ‫ވާހަކަތަކެކެވެ. އަދި ދިރިދިރި ތިބި ކުދިން ވަޅުލާ‬ ‫އިސްލާމްދީން‬ ‫މާތްވެގެންވާ‬ ‫ދީން،‬ ‫އިސްލާމް‬ ‫ޙާލތު‬ ‫ަ‬ ‫އަހަރެމެންގެ‬ ‫ނަމަވެސް‬ ‫ވހަކައެވެ.‬ ‫ާ‬ ‫ތޯއެވެ! އެ ޖާހިލިއްޔަތަށް ވުރެ ވަކި ރަނގަޅީ‬
‫އޭގެ‬ ‫މުޖުތަމަޢެއް‬ ‫ނެތެވެ.‬ ‫ބަލައިލުމެއްވެސް‬ ‫ކަނޑައެޅިގެން ޙަރާމް ކުރައްވާފައިވާ ކަމެކެވެ.‬ ‫އިޞްލާޙުވގެނދާނީ‬ ‫ެ ް‬ ‫ރަނގަޅުވެ‬ ‫ޒާތުގައި‬ ‫ގިރާކުރަމުންދާ‬ ‫އެހީގައި‬ ‫ޓެކްނޮލްޖީގެ‬ ‫އަދުގެ‬ ‫އިސްލާމީ އަޚްލާޤުގެ މާތް ސިފަތައް މީސްތަކުންގެ‬ ‫ހަރުފަތްތަކުގައިވެސް ތުއްތުކުދިންގެ ފުރާނައާއި‬ ‫ގއިގ އށަގަނގެންނވެ.‬ ‫ެ‬ ‫ެ‬ ‫ަ ާ ަ‬ ‫ކޮށްފައިވަނީ‬ ‫ކަންތައް‬ ‫ބޭއިންސާފުން‬ ‫މެދު‬ ‫ކިތައްކިތައް ފަހަރު ހެއްޔެވެ؟‬ ‫ﷲ ތަޢާލާ ހުރުމަތްތެރި ކުރައްވާފައިވާ‬ ‫ނަފްސެއް ޙައްޤަކާއި ނުލައި މެރުމަކީ ﷲ ތަޢާލާ‬ ‫‪     ‬‬ ‫ނހީ ކުރައްވާފައިވާ ކަމެކެވެ.‬ ‫ަ‬ ‫‪      ‬‬ ‫‪      ‬‬ ‫‪   ‬‬ ‫‪      ‬‬ ‫މަރާމީހާ‬ ‫މުއުމިނަކު‬ ‫"ޤަޞްދުގައި‬ ‫މާނައީ:‬ ‫‪       ‬‬ ‫ޖަޒާއަކީ‬ ‫އެމީހާގެ‬ ‫ފަހެ،‬ ‫)ދަންނާށެވެ!(‬ ‫‪  ‬‬ ‫ނަރަކައެވެ. އެތަނުގައި އަބަދަށް ދެމި އޮންނަނިވި‬ ‫ގޮތުގައެވެ. އަދި ﷲ އެމީހާގެ މައްޗަށް ކޯފާ‬ ‫މާނައީ: "އަދި ތިޔަބައިމީހުން، ﷲ ޙުރުމަތްތެރި‬ ‫ލައްވައި ލަޢުނަތް ލައްވާނެތެވެ. އަދި ބޮޑުވެގެންވާ‬ ‫ލައިގެން‬ ‫ޙައްޤަކާއި‬ ‫ނަފްސެއް‬ ‫ކުރައްވާފައިވާ‬ ‫ކުރެއްވިއެވެ."‬ ‫ތައްޔާރު‬ ‫އެމީހަކަށް‬ ‫ޢަޒާބު‬ ‫މެނުވީ ނުމަރާށެވެ! އަދި އަނިޔާވެރި ގޮތުގައި‬ ‫)ސޫރަތުލް ނިސާ: 39(‬ ‫ފަހެ،‬ ‫)ދަންނާށެވެ!(‬ ‫މީހާ‬ ‫މަރާލެވޭ‬ ‫މަރައިލި‬ ‫ކުއްޖަކު‬ ‫ކުޑަ‬ ‫ކިތަންމެ‬ ‫ހަމަކަށަވަރުން، އެމީހާގެ ވަލީވެރިޔާއަށް، ތިމަން‬ ‫ނުވަތަ‬ ‫މީހެއް‬ ‫ބޮޑު‬ ‫އަދި‬ ‫ކަމުގައިވިޔަސް‬ ‫އިލާހު ބާރެއް ދެއްވީމެވެ. ފަހެ، ޤަތުލުކުރުމުގައި‬ ‫މުސްކުޅިއެއްގެ ޤާތިލަކަށް ވީކަމުގައި ވިޔަސް‬ ‫އޭނާ އިސްރާފު ނުކުރާހުށިކަމެވެ! ހަމަކަށަވަރުން‬ ‫ޝަރީޢަތުގައި‬ ‫އިސްލާމީ‬ ‫އެމީހަކަށް‬ ‫ލިބިގެންވާ‬ ‫ނަޞްރު‬ ‫އެވަލީވެރިޔާއަކީ‬ ‫ހަމަހިލާ‬ ‫ދެވޭނަމަ‬ ‫އަދަބު‬ ‫ކަނޑައެޅިފައިވާ‬ ‫މީހެއްކަމުގައިވިއެވެ." )ސޫރަތުލް އިސްރާ: 33(‬ ‫އެކަންތަށް ނުފެތުރުނީސްކަން ޔަޤީނެވެ. މާބަނޑު‬ ‫ޙައްޤުތައް‬ ‫ކުޑަކުދިންގެ‬ ‫އަންހެނުންނާއި‬ ‫ޝަރީއަތުގައި‬ ‫އިސްލާމީ‬ ‫މާތްވެގެންވާ‬ ‫** ނިމުނީ **‬ ‫އެޙައްޤުތަކަށް‬ ‫އިރު‬ ‫ކަނޑައެޅިފައވާ‬
‫އހެނީ މިއީ އެކަމެއް އަހަރެމެންގެ ހިތްތަކުން‬ ‫ެ‬ ‫އޭ ޢުމަރެވެ! ކަލޭގެފާނުގެ އީމާންތެރިކަން‬ ‫ފންނނ ނތްނމަ، اﷲ ﺳﺒﺤﺎﻧﻪ وﺗﻌﺎﱃ ގެ ކޯފާއަށް‬ ‫ެ ަ ް ެ ަ‬ ‫ފުރިހަމަވީ އަދި ކިރިޔާއެވެ!‬ ‫ވާކަމުގެ‬ ‫ތިބުމަށް‬ ‫އިންތިޒާރުގައި‬ ‫އަހަރެމެން‬ ‫މިބަސްފުޅުތަކަކީ ޢުމަރު )رﺿﻰ اﷲ ﻋﻨﻪ(‬ ‫އިންޒާރު އައިސްފައިވާ ކަންތަކެވެ. މިއ މމަގށް‬ ‫ީ ި ަ‬ ‫ބަސްފުޅުތަކެކެވެ.‬ ‫ޙަދީޘްކުރެއްވުނު‬ ‫އަށް‬ ‫އަހަރެމެންގެ‬ ‫ފުރަގަސްދީފިނަމަ،‬ ‫އަހަރެމެން‬ ‫އކލވިގެނނުވާ‬ ‫ް‬ ‫ެ ު ެ‬ ‫މިސިފަ‬ ‫މިބަސްފުޅުތަކަކީ،‬ ‫ތަޢާލާ‬ ‫ﷲ‬ ‫ފޮނުއްވާނެކަމުގައި‬ ‫ބަދަލުގައި،‬ ‫ގެނެސްދޭނެ‬ ‫ބިރުވެރިކަން‬ ‫ހިތްތަކަށް‬ ‫ވަޙީކުރައްވާފައިވާ މީސްތަކުންގެ އެންމެ މުހިއްމު‬ ‫ބަސްފުޅުތަކެކެވެ. އެކަމަކު ރަޙްމަތުގެ ނަބިއްޔާ‬ ‫އަދި އެންމެ ފުރަތަމަ ސިފައެވެ.‬ ‫)ﺻﻠﻰ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ( މިފަދައިން ޙަދީޘް ކުރެއްވީ‬ ‫މީސްތަކުންނޭވެ!‬ ‫އީމާންވެއްޖެ‬ ‫"އޭ‬ ‫މީހަކު‬ ‫އެއްވެސް‬ ‫މެދު‬ ‫ކިހިނެއްވެގެންކަމާއި‬ ‫ދީނަށް‬ ‫އެމީހެއްގެ‬ ‫ތެރެއިން‬ ‫ތިޔަބައިމީހުންގެ‬ ‫اﷲ‬ ‫ސަބަބަކީ‬ ‫މިކަމުގެ‬ ‫ހެއްޔެވެ؟‬ ‫ވިސްނަމު‬ ‫ދަންނާށެވެ.‬ ‫މުރުތައްދުވެއްޖެމީހާ‬ ‫ފުރަގަސްދީ‬ ‫މަތިވެރި‬ ‫ބަސްފުޅު‬ ‫ގެ‬ ‫وﺗﻌﺎﱃ‬ ‫ﺳﺒﺤﺎﻧﻪ‬ ‫ތިޔަބައިމީހުންގެ ބަދަލުގައި ﷲ ތަޢާލާ އެބަޔަކު‬ ‫ކުރުމަށްޓަކައި، ތިބާ، ތިބާގެ ގެއާއި މުދަލާއި،‬ ‫ދެކެ ލޯބިވެވޮޑިގަންނަވާ އަދި އެބަޔަކު ﷲ ތަޢާލާ‬ ‫މެދުވެރިކުރުވި‬ ‫ނުކުތުމަށް‬ ‫ދޫކޮށް‬ ‫އާއިލާއާއި‬ ‫ގެންނވާނތެވ.‬ ‫ަ ެ ެ‬ ‫ބަޔަކު‬ ‫ލޯބިވާ‬ ‫ދެކެ‬ ‫ސަބަބެވެ.‬ ‫މއްޗށް‬ ‫ަ ަ‬ ‫މއުމނުންގ‬ ‫ެ‬ ‫ު ި‬ ‫)އެބައިމީހުންނަކީ(‬ ‫ހިތްތިރި، ކާފަރުންގެ މައްޗަށް ހިތްހަރު، އދި‬ ‫ަ‬ ‫ﷲ ތަޢާލާގެ މަގުގައި ހަނގުރާމަކުރާ ބައެކެވެ.‬ ‫މަލާމަތަކށް‬ ‫ަ‬ ‫މީހުންގެ‬ ‫މަލާމާތްކުރާ‬ ‫އަދި‬ ‫އެބައިމީހުން ނުބަލާނެއެވެ. )އަދި( އއީ ﷲ‬ ‫ެ‬ ‫ތަޢާލާ އިރާދަކުރެއްވި އަޅެއްގެ މައްޗަށް އެއލހު‬ ‫ި ާ‬ ‫އެއީ ދުނިޔޭގައިވާ ހުރިހާ އެއްޗަކަށްވުރެ ބޮޑަށް‬ ‫ދެއްވާ ފަޟްލަވަންތަވެރިކަމެކެވ. ﷲ ތަޢާލާއީ‬ ‫ެ‬ ‫اﷲ ﺳﺒﺤﺎﻧﻪ وﺗﻌﺎﱃ އާއި އެއިލާހުގެ ރަސޫލާއާއި‬ ‫އެއިލާހުގެ މަގުގައި ޖިހާދުކުރުމަށް ލޯބިކުރުމެވެ.‬
‫ޤުރުބާންކުރުމަށް ތިބާގެ ކިބައިން އާދޭހާއިއެކު‬ ‫ތަނަވަސްވަންތަ މޮޅަށް ދެނވޮޑގެންވ އލާހވެ."‬ ‫ާ ި ެ‬ ‫ެ ި‬ ‫ސަލާންޖަހައެވެ.‬ ‫)އަލް މާއިދާ:45(‬ ‫ފިރުޢައުނު އޭނާއަށް ލިބިފައިވ، ހރިހާ‬ ‫ު‬ ‫ީ‬ ‫ޙަޤޤީ‬ ‫ީ‬ ‫ދެނގަންނށވެ!‬ ‫ާ ެ‬ ‫ެ‬ ‫އހެނކަމން‬ ‫ެ ް ު‬ ‫ބާރަކާއިއެކުވެސް ސިޙުރުވރީނނަށ އިހާނެތިކޮށް‬ ‫ެ ް ް‬ ‫ހިޖްރައަކީ، اﷲ ﺳﺒﺤﺎﻧﻪ وﺗﻌﺎﱃ އއި އެއިލާހުގެ‬ ‫ާ‬ ‫ކަންތައް ކުރުމުންވެސް ސިޙުރުވެރީން މިފަދައިން،‬ ‫ލޯބިކުރާ‬ ‫ތިބާ‬ ‫ލޯތްބަށްޓަކައި،‬ ‫ރަސޫލާދެކެވާ‬ ‫ތިބާއަށް‬ ‫މިހާރު‬ ‫ސަބަބު‬ ‫ޙަޤީޤީ‬ ‫ވިދާޅުވީ‬ ‫މިއީ‬ ‫ދޫކޮށްލުމެވެ.‬ ‫ޢާއިލާ‬ ‫މުދަލާއި،‬ ‫އނގިގންދނެއެވ.‬ ‫ެ‬ ‫ެ ާ‬ ‫ެ‬ ‫އެންމެ‬ ‫ކުރުމަށް‬ ‫އެކަމެއް‬ ‫އަހަރެމެންނަށް‬ ‫ހިޖުރައެވެ.‬ ‫ޙަޤީޤީ‬ ‫ނަމަވެސް‬ ‫އުނދަގޫވާ‬ ‫ﺳﺒﺤﺎن ﷲ، އެބައިމީހުން ވެފައިއެވަނީ،‬ ‫އެހެނެއްކަމަކު މި ހިޖްރަކޮށްފިނަމަ އަހަރެމެންނަށް‬ ‫ޤުރުބާނީއެއް‬ ‫ލޯތްބަކާއި‬ ‫މަތިވެރި،‬ ‫ކޮންފަދަ‬ ‫ކާމިޔާބު ލިބިގެންވެއވެ. އަދި ޢަމަލީ ހިޖްރައިގެ‬ ‫ެ‬ ‫ތޯއެވެ. އެހެނ އބައމީހުނގ ހރިހ އެއޗެއް‬ ‫ް‬ ‫ް ެ ު ާ‬ ‫ީ ެ ި‬ ‫އެހެން ހުރިހާ‬ ‫ތިބާއަށް ކުރިމަތިވާ‬ ‫ތެރޭގައި‬ ‫އެބައިމީހުން ޤުރުބާން ކުރީއެވެ. اﷲ ﺳﺒﺤﺎﻧﻪ وﺗﻌﺎﱃ‬ ‫ފަސޭހަވެގެން‬ ‫ސަބަބުން‬ ‫މީގެ‬ ‫އުނދަގޫތަކެއް‬ ‫ފުރާނަތައްވެސް‬ ‫އެބައިމީހުންގެ‬ ‫އަށްޓަކައި‬ ‫ނުދެއެވެ.‬ ‫ކ ުރ ި‬ ‫އެބއިމީހުންނަށް‬ ‫ަ‬ ‫ކުރީއެވެ.‬ ‫ޤުރުބާން‬ ‫އަނިޔާގެ ސަބަބުން އެބައިމީހުންގެ ހަތަރެސްފައި‬ ‫މިމަގަށް ތިބާ އެނބުރޭ ހިނދު، ތިބާގެ‬ ‫ކށތައް‬ ‫ަ ި‬ ‫ދިޔައެވެ.‬ ‫ބުރިވެގެން‬ ‫ތިބާއަށް‬ ‫ނެތިދިއުމުން‬ ‫ޤައުމު‬ ‫ޢާއިލާއާއި‬ ‫އެބައިމީހުންގެ ފުރާނައާއި‬ ‫ޗިސްވެގެންދިޔައެވެ.‬ ‫ވާ‬ ‫ތިބާއަށް‬ ‫ގޮންޖެހުންތަކަކީ،‬ ‫ކުރިމަތިވާ‬ ‫އެބައިމީހުން‬ ‫އެއީ‬ ‫ދުއްވާލުން‬ ‫ޢިއްޒަތް‬ ‫ބޮޑުކަމަކަށް ނުވނެއެވ. އެހެނީ، اﷲ ﺳﺒﺤﺎﻧﻪ وﺗﻌﺎﱃ‬ ‫ެ‬ ‫ާ‬ ‫ނުވއެވ.‬ ‫ި ެ‬ ‫މާބޮޑުކަމަކަށ‬ ‫ް‬ ‫ކުރިމަތީގައި‬ ‫އަށްޓަކައި ތިބާ މިހުރިހާ ކަމެއް ޤުރުބާން ކުރާ‬ ‫ގެންދިޔަ‬ ‫ކުރަމުން‬ ‫ތަޙައްމަލު‬ ‫އެބައިމީހުން‬ ‫ހިނދު، ވަކިވެގެންމިދާ އެއްޗިއްސަކީ، اﷲ ﺳﺒﺤﺎﻧﻪ‬ ‫ހަމަ‬ ‫ތިބާއަށް‬ ‫ވޭން،‬ ‫ކަންތައްތަކުގެ‬ ‫وﺗﻌﺎﱃ ގެ ރުއްސެވުމާއި އަޅާ ބަލާއިރު، މާ‬ ‫ޙަޤީޤަތުގައިވެސް އިޙްސާސް ކުރެވޭ ހެއްޔެވެ؟‬ ‫ތިބާއަށް‬ ‫ނޫންކަން‬ ‫ކަމެއް‬ ‫އަގުކުރެވޭ‬ ‫ހަށިތަކަށް‬ ‫އެބައިމީހުންގެ‬ ‫ހަންޖަރަކުން‬ ‫ތޫނު‬ ‫ހިތަށް‬ ‫ތިބާގެ‬ ‫މިކަން‬ ‫އނގިގންދނެއެވ.‬ ‫ެ‬ ‫ެ ާ‬ ‫ެ‬ ‫ހަތަރެސްފައި‬ ‫އެބައިމީހުންގެ‬ ‫އަމާޒުކޮށް،‬ ‫ކަށަވަރުވެގެން ދިއުމުން، ތިބާގެ ހިތާއި، އަތްފައި‬ ‫ތޫނު‬ ‫ހިނދު،‬ ‫އެރުވޭ‬ ‫ޞަލީބަށް‬ ‫ބުރިކޮށް،‬ ‫އެތަކެތީގެ‬ ‫މަސް،‬ ‫ލެޔާއި‬ ‫ތިބާގެ‬ ‫އަދި‬ ‫ކަށިތަށް‬ ‫އެބައިމީހުންގެ‬ ‫ސަބަބުން‬ ‫ލޮންސީގެ‬ ‫ސަބަބުން،‬ ‫ލޯބީގެ‬ ‫ތިބާވާ‬ ‫ވެރިފަރާތަށް‬ ‫އެބައިމީހުން‬ ‫ހިނދު‬ ‫ވެގެންދާ‬ ‫ޗިސްޗިސް‬
‫ހުރިހާ އެއްޗަކަށްވުރެ، ބޮޑަށް، ﷲ ތަޢާލާ ދެކެ‬ ‫ތިބާއަށް‬ ‫ވޭން،‬ ‫ތަދާއި‬ ‫ކުރާނޭ،‬ ‫ތަޙައްމަލް‬ ‫ފަރާތުން‬ ‫ފިރުޢައުނުގެ‬ ‫ޠާޣޫތު‬ ‫ލޯބިވުމެވެ.‬ ‫އިޙްސާސް ކުރެވިފައި ވ ހއްޔެވ؟ އހރިހާ‬ ‫ެ ު‬ ‫ެ‬ ‫ޭ ެ‬ ‫ލިބޭނެކަމަށް ވަޢުދުވި ތަކެއްޗަކީ، اﷲ ﺳﺒﺤﺎﻧﻪ‬ ‫އަނިޔާތައް އެބައިމީހުންނަށް ދެވޭ ހިނދު، އެއީ‬ ‫وﺗﻌﺎﱃ އަށޓަކައި އެބައިމީހުންވާ ލޯތްބާއި އަޅައި‬ ‫ް‬ ‫މަލާމާތްކޮށް،‬ ‫ބުނެ،‬ ‫ކަމުގައި‬ ‫މޮޔައިންތަކެއް‬ ‫އެއޗެއް‬ ‫ް‬ ‫ހރި‬ ‫ު‬ ‫އަގއް‬ ‫ެ‬ ‫އެއްވސ‬ ‫ެ ް‬ ‫ބލއރ،‬ ‫ަ ާ ި ު‬ ‫ޙައްޤުމަގަށް‬ ‫ގެންދާއިރުވެސްމެއެވެ.‬ ‫ހީހަދަމުން‬ ‫ނޫންކަން އިސްލާމްވީ ފުރަތަމަ ވަގުތުން ފެށިގެން‬ ‫ރުޖޫޢަވުމުގެ ސިކުންތެއްގެ ކުރިން، އެބައިމީހުން‬ ‫އެބައިމީހުންނަށް އެނގިގެންދިޔައެވެ. އެހެންކަމުން‬ ‫ދޭން ވަޢުދުވި މަޤާމާއި، ދަރަޖަ ދޫކޮށްލުމުން،‬ ‫ތަޢާލާއަށްވާ‬ ‫ﷲ‬ ‫ހިތްތަކަށް،‬ ‫އެބައިމީހުންގެ‬ ‫ތިބާއަށް ވެގެންދާނެ ގޮތް ތަޙައްމަލް ކޮށްލާށެވެ.‬ ‫އެބައިމީހުންގެ‬ ‫ލޯބިވަނުމުން،‬ ‫ފުރިހަމަ‬ ‫އެހެންކަމުން އެވަރުންވެސް ތިބާއަށް އެބައިމީހުން‬ ‫އީމާންތެރިކަން އެއްވެސް އެއްޗަކާއި ކުޅެލެވުނު‬ ‫އީމާންތެރިކަންމަތީ‬ ‫ދިޔައީ‬ ‫ފެނިގެން‬ ‫ހެއްޔެވެ؟ ނޫނެކެވެ.‬ ‫އުފާވެރި‬ ‫ޖެހިގެންވާ‬ ‫ހިތްހަމަ‬ ‫ސާބިތުވެފައި،‬ ‫ބައެއްގެ ގޮތުގައެވެ. މިހުރިހާ ކަމެއްގެ ފަހަތުގައި‬ ‫ވަނީ ކޮންކަމެއްތޯއެވެ؟ އެހެނީ، އެބައިމީހުންނަށް‬ ‫*** ނުނިމޭ ***‬ ‫ގެއްލުނު، އަނިޔާވި އަދި ޗިސްޗިސް ވެގެންދިޔަ‬ ‫‪            ‬‬ ‫‪ ‬‬ ‫މާނައީ: "އެއިލާހަކީ ތެދުމަގާއި އަދި ޙައްޤުދީނާއިގެން އެއިލާހުގެ ރަސޫލާ ފޮނުއްވި އިލާހެވެ. އެއ‬ ‫ީ‬ ‫މުޝްރިކުން ނުރުހުނު ކަމުގައިވިޔަސް، ހުރިހާ ދީނެއްގެ މައްޗަށް މިދީން ފާލުކުރައްވާ ގަދަ‬ ‫ކުރެއްވުމަށްޓަކައެވެ."‬ ‫)ސޫރަތުލް ތައުބާ: 33(‬
‫اﷲ ﺳﺒﺤﺎﻧﻪ وﺗﻌﺎﱃ ވަޙީ ކުރައްވާފައިވެއެވެ.‬ ‫... ‪ ...        ‬‬ ‫މާނައީ: "ފަހ، އެއުރެން އެތަކެތި ހޭދަކުރަމުން ގެނދާނެއވ. ދެން އެމުދާތައް، އެބައިމީހުންގެ މައްޗަށް‬ ‫ެ ެ‬ ‫ް‬ ‫ެ‬ ‫ހުރި ހިތާމަޔަކަށް ވެގެންދާނެއެވެ." )ސޫރަތުލް އަންފާލް: 63(‬ ‫ހިނގާ‬ ‫އަފްޣާނިސްތާނުގައި‬ ‫ޢިރާޤާއި‬ ‫އަލް‬ ‫އިމާމް އަންވަރު‬ ‫މިއާޔަތާއިމެދު‬ ‫ހަނގުރާމައަށް ވިއެޓްނާމް ހަނގުރާމައާއި ކޮރެއާ‬ ‫"އެހެންކަމުން‬ ‫ވިދާޅުވެފައިވެއެވެ.‬ ‫ޢައުލާޤީ‬ ‫ޚަރަދުވާންވީ‬ ‫ގިނައިން‬ ‫ހަނގުރާމައަށްވުރެ‬ ‫އެމީހުން ފައިސާ ޚަރަދު ކުރިޔަދޭށެވެ. އެއީ‬ ‫ކިހިނެއް ވެގެންތޯ މިހާރުވެސް އެމީހުން ވާހަކަ‬ ‫އެމީހުން ބަލިވާނެ ގޮތެވެ. އެހެނީ اﷲ ﺳﺒﺤﺎﻧﻪ‬ ‫ދައްކަމުން އެބަގެންދެއެވެ. ކޮރެއާ ހަނގުރާމައަށް‬ ‫އެމީހުންގެ‬ ‫އެމީހުން‬ ‫ކުރައްވަނީ‬ ‫ވަޙީ‬ ‫وﺗﻌﺎﱃ‬ ‫ހޭދަވީ ގާތްގަނޑަކަށް 002 ބިލިއަން ޑޮލަރެވެ.‬ ‫ފައިސާ ފުރަތަމަ ޚަރަދުކުރަން ޖެހޭނެ ކަމަށެވެ.‬ ‫ހޭދަވީ‬ ‫ހަނގުރާމައަށް‬ ‫ވިއެޓްނާމް‬ ‫އަދި‬ ‫އެމީހުން ބަލިވާނެކަމުގައެވެ.‬ ‫ދެން އެއަށްފަހު‬ ‫ގާތްގަނޑަކަށް 004 ބިލިއަން ޑޮލަރެވެ. އދި‬ ‫ަ‬ ‫ފައިސާ‬ ‫އެމީހުންގެ‬ ‫އެމީހުން‬ ‫އެހެންކަމުން‬ ‫008‬ ‫ގާތްގަނޑަކަށް‬ ‫ހަނގުރާމައަށް‬ ‫ޢިރާޤު‬ ‫ހަނގުރާމަކުރުމަށް‬ ‫ދެކޮޅަށް‬ ‫އިސްލާމްދީނާއި‬ ‫ބިލިއަން ޑޮލަރު ނުވަތަ އެއަށްވުރެ ގިނައިން‬ ‫އަހަރެމެން‬ ‫ޚަރަދުކުރާކަމަށްޓަކައި‬ ‫އެމީހުން އަތުން ޚަރަދު ވެއްޖެއެވެ. މިދާގޮތުން‬ ‫މާނައކީ‬ ‫ަ‬ ‫އޭގެ‬ ‫އެހެނީ‬ ‫އުފާވާންޖެހޭނެއެވެ.‬ ‫އެމީހުންގެ އިޤްތިޞާދު ދަށްވަމުންގޮސް އެއްކޮށް‬ ‫ނަޞްރު‬ ‫އަވަހަށް‬ ‫އިސްލާމްދީނަށް‬ ‫ހުލިވާނެއެވެ. އދި )އެއަށްފަހު( އެމީހުން އެކަމާ‬ ‫ަ‬ ‫އައުމުގެ‬ ‫ނަޞރުވަނީ‬ ‫ް‬ ‫އންނާނކމެވ.‬ ‫ެ ަ ެ‬ ‫ަ‬ ‫ދެރަވާނެއެވެ. އެހެނީ މިމައްސަލަ ގަނޑުތެރެއަށް‬ ‫1‬ ‫0‪F‬‬ ‫މަގުމަތީގައެވެ."‬ ‫ދަޢުވަތު ދިނީ އެމީހުން އަމިއްލައަކަށެވެ. އެހެނީ‬ ‫ކުރިއަށްދާ‬ ‫އަފްޣާނިސްތާނުގައި‬ ‫ޢިރާޤާއި‬ ‫އިމާމް އަންވަރު އަލްއަޢުލާޤީގެ ފޮތް " ‪Allah is‬‬ ‫1‬ ‫‪ "Preparing us for victory‬އިން ނެގިފައި.‬
‫ވެގެން‬ ‫ބަނގުރޫޓު‬ ‫އެޤައުމު‬ ‫އަރާފައެވެ.‬ ‫ހަނގުރާމައަށް ދިއުމަށް އެމީހުންނަށް އެއްވެސް‬ ‫ބޮޑާކަމުގެ‬ ‫އެމީހުންގެ‬ ‫ގޮސްފައިމިވަނީ‬ ‫ބަޔަކު މަޖުބޫރެއް ނުކުރެއެވ. އޭގެ ބަދަލުގައި‬ ‫ެ‬ ‫ސަބަބުންނެވެ.‬ ‫އެމީހުން އަމިއްލައަށް މިހަނގުރާމަ އިޚްތިޔާރު‬ ‫ކުރީއެވެ. އެހެންކަމުން އެބައިމީހުން އަމިއްލައަށް‬ ‫0002 ވަނަ‬ ‫މާޒީއަށް ބަލައިލާއިރު،‬ ‫އަމިއްލަނަފްސުތައް މިކަމުގެ ތެރެއަށް ވެއްދުނީތީ‬ ‫އަހަރު ބިލް ކްލިންޓަންގެ ދަޢުރު ހަމަވިއިރު‬ ‫ފައސއެއް‬ ‫ި ާ‬ ‫މިހރހާ‬ ‫ު ި‬ ‫ހިތާމަކުރާނެއެވެ.‬ ‫003 ބިލިއަން ޑޮލަރުގެ ފައިދާއެއް އޮތެވެ.‬ ‫އެއަށްފަހު‬ ‫ދެން‬ ‫ފަޤީރުވެ،‬ ‫ޚަރަދުކޮށް،‬ ‫ނަމަވެސް ސެޕްޓެމްބަރ 11 ގެ ޙމަލާއަށް ފަހު،‬ ‫ަ‬ ‫ބަލިވާނެއެވެ.‬ ‫ބުޝްގެވެރިކަމުގައި ޢަސްކަރީ ގޮތުން ކުރި ބޮޑެތި‬ ‫ގެއްލުމަށް‬ ‫އެފައިދާ‬ ‫ސަބަބުން،‬ ‫ހޭދަތަކުގެ‬ ‫އެމެރިކާ‬ ‫މިއަދު‬ ‫ގޮތުން‬ ‫ނަތީޖާއެއްގެ‬ ‫އޮތް‬ ‫ގޮތުގައި‬ ‫ފައިދާގެ‬ ‫ބަދަލުވެގެންދިޔައެވެ.‬ ‫އެންމެ‬ ‫ދުނިޔޭގެ‬ ‫ބަނގުރޫޓުވެފައެވެ.‬ ‫މިވަނީ‬ ‫003 ބިލިއަން ޑޮލަރު، ފުރަތަމަ 2 އަހަރުގެ‬ ‫މުއްސަދި އަދި އެންމެ ވަރުގަދަކަމަށް ދަޢުވާކުރާ‬ ‫އައި‬ ‫ޖެހިގެން‬ ‫ހޭދަވެގެންދިޔައެވެ.‬ ‫ތެރޭގައި‬ ‫ބޮޑަށް‬ ‫އެންމެ‬ ‫ވެފައިމިވަނީ‬ ‫މިއަދު‬ ‫ޤައުމު‬ ‫ދެއަހަރުގައި އެޢަދދު 006 ބިލިއަން ޑޮލަރަށް‬ ‫ަ‬ ‫އެޤައުމުގެ‬ ‫ޤައުމަށެވެ.‬ ‫ވެފައިވާ‬ ‫ދަރަނިވެރި‬ ‫އެރިއެވެ. ދެން ޖހިގެނ އައ ދެއަހރގައ،‬ ‫ަ ު ި‬ ‫ި‬ ‫ް‬ ‫ެ‬ ‫ދަރަނި މައްޗަށް އަރަމުން ގޮސް މިއަދު މވަނީ‬ ‫ި‬ ‫އެޢަދދު 009 ޑޮލަރަށް އެރިއެވެ. 9002 ވަނަ‬ ‫ަ‬ ‫މައްޗަށް‬ ‫ވުރެ‬ ‫ޑޮލަރަށް‬ ‫ޓްރިލިއަން‬ ‫41‬
‫އަފްޣާނިސްތާނާއި‬ ‫ފެށުނީ‬ ‫ކަމެއް‬ ‫މިހުރިހާ‬ ‫އަހަރުގައި 2.1 ޓްރިލިއަން ޑޮލަރަށް އެރިއެވެ.‬ ‫ޢިރާޤަށް ޙަމަލާދޭން ފެށި ހިސާބުންނެވެ. އެންމެ‬ ‫މިއަދު އެޢަދަދު ވަނީ 7.1 ޓްރިލިއަން ޑޮލަރަށް‬ ‫ފުރަތަމަ އެކަމުގެ ސަބަބުން ސްޓޮކް މާރކެޓަށް‬ ‫އަރާފައެވެ.‬ ‫އތށް‬ ‫ެ ަ‬ ‫އަސަރުކުރިއވެ.‬ ‫ެ‬ ‫ބޮޑަށް‬ ‫ވަރަށް‬ ‫މިކަމުގެ ސަބަބުން، އެމެރިކާގެ‬ ‫ކުންފުންޏެއް ބަނގުރޫޓުވިއެވެ. އަދި އިޤްތިޞާދު‬ ‫އިޤްތިޞާދު‬ ‫ދަރަނިވެރިވަމުންދާ‬ ‫ހަލާކު ވަމުން ދިޔައެވެ. އެންމެ ބޮޑަށް އަސަރު‬ ‫މަޖުބޫރުވީ‬ ‫އެމީހުންނަށް‬ ‫ހިފެހެއްޓުމަށްޓަކައި‬ ‫އެމީހުން‬ ‫ކުންފުނިތަކަށެވެ.‬ ‫ބޮޑެތި‬ ‫ކުރީ‬ ‫އެހެން ޤައުމުތަކުން ލނުގ ގޮތުގައި ފައިސާ‬ ‫ޯ ެ‬ ‫އެދި‬ ‫ސަލާމަތްކޮށްދިނުމަށް‬ ‫ބަނގުރޫޓުވުމުން‬ ‫މި އަދަދަކީ އެމެރިކާގެ ކޮންމެ ބޮލަކަށް 00354 ޑޮލަރުގެ ދަރަންޏެކެވެ. 41 ޓްރިލިއަން‬ ‫ޑޮލަރުގެ ދަރަންޏަށް އިތުރު 6 ޓްރިލިއަން ޑޮލަރުގެ އިންޓްރެސްޓް އެއް ކުރެވޭނެއެވެ.‬ ‫ޖޕާނުނނާއ،‬ ‫ް ި‬ ‫ަ‬ ‫އެގތުނ‬ ‫ޮ ް‬ ‫ހޯދާށެވެ.‬ ‫ދިޔައެވެ.‬ ‫ކުރަމުން‬ ‫ޕްރެޝަރ‬ ‫ސަރުކާރަށް‬ ‫އަރަބިޔާއިންނާއި،‬ ‫ސަޢޫދީ‬ ‫ޗައިނާއިންނާއި،‬ ‫އެތައް‬ ‫ސަބަބުން،‬ ‫ކަމެއްގެ‬ ‫މިހުރިހާ‬ ‫ދެންވެސް އިތުރު ގަލްފުގެ ޤައުމުތަކުން ގިނަ‬ ‫މައްސަލަތަކެއް އައިސް އެމެރިކާ ވަށާލިއެވެ. އދި‬ ‫ަ‬ ‫ބޝްގެ‬ ‫ު‬ ‫ހޯދާފައިވެއެވެ.‬ ‫ފައިސާ‬ ‫ޢަދަދަކަށް‬ ‫އެމީހުންނަށް‬ ‫ސަލާމަތްވުން‬ ‫މިކަންކަމުން‬ ‫ވެރިކަމުގެ ފުރަތަމަ ދައުރުގައި 6.7 ޓްރިލިއަނަށް‬ ‫ދަތިވެގެން ދިޔައެވެ. ނަމަވެސް ކުރީގެ ސޯވިއެޓް‬ ‫ދައުރުގައި‬ ‫ދެވަނަ‬ ‫އަރާފައިވއެވ.‬ ‫ެ ެ‬ ‫ދަރަނި‬ ‫ޔޫނިއަން ފަދައިން، މިހުރިހާ ކަމެއްގެ ފަހަތުގައި‬ ‫ޑޮލަރށް‬ ‫ަ‬ ‫ޓްރިލިއަން‬ ‫6.01‬ ‫މިއަދަދު‬ ‫ޤަބޫލުކުރަން‬ ‫ހަނގުރާމަކަން‬ ‫އަފްޣާން‬ ‫ވަނީ‬ ‫އަރާފައިވެއެވެ. މިއަދު، އެޢަދަދ ވަނ 20.41‬ ‫ީ‬ ‫ު‬ ‫އެމެރިކާވެސް ބޭނުމެއް ނުވެއެވެ. އެހެންކަމުން‬ ‫ޓްރިލިއަން ޑޮލަރަށް އަރާފައެވެ. މިޢަދަދުގެ 05‬ ‫މިހާރު އުފެދޭ ސުވާލަކީ މި ދަރަނި، 20.41‬ ‫ޢިރާޤާއި‬ ‫އަރާފައިވަނީ‬ ‫އިންސައްތަ‬ ‫ޓްރިލިއަން ޑޮލަރުގެ ދަރަނިން އެމެރިކާ ސަލާމަތް‬ ‫ގަދައަށް‬ ‫އެންމެ‬ ‫ހަނގުރާމަ‬ ‫އަފްޣާނިސްތާން‬ ‫ވެވޭނި ކިހިނަކުން ކޮން އިރަކުން ބާވައެވެ؟‬ ‫ހިނގިއިރުގައެވެ. އެއީ ވޭތުވެދިޔަ 6 އަހަރު‬ ‫ދުވަސްތެރޭގައެވެ. އެމެރިކާ އެއްބަސްވި ކަމުގައި‬ ‫*** ނިމުނީ ***‬ ‫ވިޔަސް ނުވަތަ އެއްބަސް ނުވި ކަމުގައި ވިޔަސް‬
‫އެބައިމީހުންނަކީ އުއްމީދުގެ އައްޑަނަ ހިފައިގެން‬ ‫ތެރޭގައި‬ ‫އަހަރު‬ ‫ތިން‬ ‫ފާއިތުވެދިޔަ‬ ‫ވަރުގަދަ‬ ‫ހިތްވަރުގެ‬ ‫ޖޯޝާއި‬ ‫ތިބި‬ ‫ޚާއްޞަކށް މިދިޔަ އަހަރު ދުނިޔޭގެ ނަޒަރުތައް‬ ‫ޮ‬ ‫ފހލވާނުނނެވ.‬ ‫ް ެ‬ ‫ަ ު ަ‬ ‫ވަނީ ސޯމާލިޔާގެ ޙަރަކާތްތަކަށް ހުއްޓިފައެވެ.‬ ‫އުފެދިގެން‬ ‫އޮއިވަރު‬ ‫މިޙަރަކާތްތަކުގެ‬ ‫ޝަބާބުގެ‬ ‫ޙަރަކަތުއް‬ ‫މިބައިމީހުންނަކީ‬ ‫އައިސްފައިވަނީ ޠާޣޫތުންގެ ޤައުމުތަކަށް ނުހަނު‬ ‫ގުޅިފައިވާ‬ ‫އެބައިމީހުންނާއި‬ ‫މުޖާހިދުންނާއި‬ ‫ސިހުން ގެނުވި އަދި ހަމައެޔާއެކު މާޔޫސްކަން‬ ‫މުޖާހިދުންނަކީ‬ ‫އައްޝަބާބް‬ ‫ބާރުތަކެވެ.‬ ‫ވެރިކުރަނިވި ގޮތަކަށެވެ.‬ ‫އުފެއްދި‬ ‫ފަރާތްތައް‬ ‫ބާރުވެރި‬ ‫ސޯމާލިޔާގެ‬ ‫އެއްވެސް‬ ‫ޔޫނިއަންތަކާއި‬ ‫ކޯރޓް‬ ‫އިސްލާމިކް‬ ‫ބެލުންތައް‬ ‫ދުނިޔޭގެ‬ ‫ސޯމާލިޔާއަށް‬ ‫ގުޅުމެއް ހުރިބައެއް ނޫނެވެ. އަދި ސޯމާލިޔާގެ‬ ‫ދިމާވެފައިވާ‬ ‫އެބައިމީހުންނަށް‬ ‫ހުއްޓިފައިވަނީ‬ ‫ބާރުވެރި ފަރާތްތައް ވަނީ މިމުޖާހިދުން ބާޠިލްކޮށް‬ ‫ނުވަތަ‬ ‫ސަބަބުން‬ ‫ގޮންޖެހުންތަކުގެ‬ ‫ނެތިކޮށްލުމަށް ބޭނުންވާ ފަރާތްތަކުގެ ލިސްޓުގެ‬ ‫އެގޮންޖެހުންތައް ތަޙައްމަލް ކުރަންޖެހިފައިވާ ގިނަ‬ ‫ސޯމާލިޔާގެ‬ ‫ސަބަބަކީ‬ ‫މަތީގައެވެ.‬ ‫އެންމެ‬ ‫ޢަދަދެއްގެ މީހުންގެ ސަބަބުންނެވެ. އަދި މިކަމަކީ‬ ‫މިއުޅޭ‬ ‫ލައިގެން‬ ‫ތެރެއަށް‬ ‫މުށު‬ ‫ބާރުތައް‬ ‫އުއްމަތުގެ ދުޝްމަނުން ކަންބޮޑުވާނެ ކަމެއްވެސް‬ ‫ފަރާތްތަކަކީ ޞަލީބީންނަށް ވަފާތެރި ހަމައެހެންމެ‬ ‫ނނެވެ. ސަބަބަކީ އެބައިމީހުންވަނީ ސޯމާލިޔާގެ‬ ‫ޫ‬ ‫މަގުޗާޓާއި‬ ‫އެބައިމީހުންގެ‬ ‫މިބައިމީހުންނަކީ‬ ‫ރައްޔިތުން މިފަދަ އެތަކެއް އުދަގުލާއި ދަތިކަމާއި‬ ‫ތަދުކަން، ސޯމާލިޔާގެ ދާޚިލ ހަނގުރާމަ ކުރިއިރު‬ ‫ީ‬ ‫އުފުލިތަން ދެކިފައެވެ. ނަމަވެސް ސޯމާލިޔާގެ‬ ‫ފެއްޓީ‬ ‫ފާހަގަވާން‬ ‫ކަމަކަށް‬ ‫އުދަރެހުން އައު‬ ‫ސޯމާލިޔާގެ ގޮންޖެހުންތަކާއި ކުރިމަތިލާނެ އާ‬ ‫ބަޔަކު އުފެދިގެން އައތަނވެ. އެބައިމީހުންނީ‬ ‫ި ެ‬ ‫ގޮތަކަށް‬ ‫އެދޭހާ‬ ‫ހިތް‬ ‫އެދުޝްމަނުންތައް‬ ‫ކަންތައްކުރާނެ އަދި ހަމައެހެންމެ އެކަމަށް ތާއީދު‬ ‫ނަމަވެސް‬ ‫ނޫނެވެ.‬ ‫ބަޔެއްވެސް‬ ‫ކުރާނޭ‬
‫މަގަކަށް ވާތީއެވެ. އަދި ހަމައެހެންމެ ބިމުގައި‬ ‫ބައްޓަން‬ ‫ކަންތައްތައް‬ ‫ޤައުމުގެ‬ ‫އެއްގޮތަށް‬ ‫އެތަކެއް އަގުހުރި މަޢުދަންތަކެއް ވަޅުލެވިފައިވާ‬ ‫ކުރަމުންދާ ބަޔަކަށްވާތީއެވެ.‬ ‫ކަމަށްޓަކައިވެސްމެއެވެ. ނަމަވެސް ﷲ ﺳﺒﺤﺎﻧﻪ و‬ ‫ސޯމާލިޔާގެ‬ ‫ދުޝްމަނުންނަށް‬ ‫އުއްމަތުގެ‬ ‫ﺗﻌﺎﱃ ގެ ރަޙުމަތްފުޅާއިއެކު މިބައިމީހުންނަށް ވަނީ‬ ‫މުހިއްމުކަން‬ ‫ކުރިއަށް‬ ‫ގޮތުގައި‬ ‫ފުރިހަމަ‬ ‫އެންމެ‬ ‫މިކަން‬ ‫ޢަރަބި‬ ‫ޚާއްޞަކޮށް‬ ‫އަދި‬ ‫ނުގެންދެވިފައެވެ.‬ ‫ޝައްކެއްނެތެވެ. ދުނިޔޭގެ މާއްދިއްޔަތާއި‬ ‫ނވަނީ‬ ‫ު‬ ‫ވަކިހިއްޕައިލެވިފައި‬ ‫ޕެނިންސިއުލާގައި‬ ‫ޝާނާއި ޝައުކަތަށް ފެންބޮވައިގެންފައިވާ ބަޔަކު،‬ ‫ގުޅިގެންނެވެ.‬ ‫އުފެދުމާއި‬ ‫ޖިހާދު‬ ‫ޤާޢިދަތުލް‬ ‫ބަލާނީ‬ ‫ކަމެއްގައިވެސް‬ ‫ކޮންމެ‬ ‫އެބައިމީހުން‬ ‫މިސަރަޙައްދުގައި‬ ‫ވަނީ‬ ‫ޖިހާދު‬ ‫ޤާޢިދަތުލް‬ ‫ޙާޞިލް‬ ‫އެކަން‬ ‫ޝިޔާރަކަށްނެރެ‬ ‫މިމަޤުޞަދު‬ ‫ޞަލީބީންނާއި‬ ‫ސަހްޔޫނީ‬ ‫މެދުކެނޑުމެއްނެތި‬ ‫ޢަދާވާތްތެރިން‬ ‫މިއުއްމަތުގެ‬ ‫ކުރެވޭތޯއެވެ.‬ ‫ރޭވުންތައް‬ ‫މާއްދީ‬ ‫އެބައިމީހުންގެ‬ ‫މހަނގުރާމަ ކުރަމުންދަނީ ހަމައެކަނި މުސްލިމުން‬ ‫ި‬ ‫ފުޑުފުޑުކޮށްލުމަށް ހަނގުރާމަކުރަމުންނެވެ.‬ ‫ނޫނެވެ.‬ ‫ދެރަކޮށްލުމަށްޓަކައެއް‬ ‫ނިކަމެތިކޮށް‬ ‫ހިތްތަކުގައި‬ ‫އެބައިމީހުންގެ‬ ‫ނަމަވެސް‬ ‫ރޭވުންތައް‬ ‫މިބައިމީހުންގެ‬ ‫ލޯބި‬ ‫މާއްދިއްޔަތުގެ‬ ‫ބންވޅނެގިފައިވާ‬ ‫ި ަ ު‬ ‫ބިނާކުރެވިފައިވަނީ އިޤްތިޞާދީ އަދި ބާރުވެރި‬ ‫މެއެވެ.‬ ‫ޙާޞިލްކުރުމަށްޓަކައިވެސް‬ ‫ނުފޫޒެއް އުފައްދައި ހޯން އޮފް އެފްރިކާ އޭ‬ ‫ވައިގެ‬ ‫އެމެރިކާގެ‬ ‫ސަރަޙައްދު‬ ‫ކިޔުނު‬ ‫ގޮތަކަށް‬ ‫ބޭނުންކުރެވޭނެފަދަ‬ ‫އުޅަނދުތަކަށް‬ ‫ބައްޓަން ކުރުމަށެވެ. އަދިހަމައެހެންމެ ސޯމާލިޔާ‬ ‫ނިއުކުލިއަރ‬ ‫ކުރެވެމުންދަނީ‬ ‫ބޭނުން‬ ‫ރިއެކްޓަރުތަކުން ބޭރުވާ ވިހަމާއްދާތައް ވަޅުލާ‬ ‫މިނިއުކުލިއަރ‬ ‫ގތގައެވ.‬ ‫ެ‬ ‫ޮ ު‬ ‫ތނެއގެ‬ ‫ަ ް‬ ‫ދުރު‬ ‫އަދި‬ ‫ކައިރި‬ ‫ވިހަމާއްދާތަކަކީ‬ ‫ސޯމާލިޔާއަކީ "ހޯނ އޮފް އެފްރިކާ" އޭ‬ ‫ް‬ ‫އިނސނުނނާއި‬ ‫ް ާ ް‬ ‫މުސްތަޤްބަލުގައިވެސް‬ ‫ޤައުމެކެވެ.‬ ‫ހިމެނޭ‬ ‫ސަރަޙައްދުގައި‬ ‫ކިޔުނު‬ ‫ގެއްލުންދެނިވި‬ ‫ނުހަނު‬ ‫ތިމާވެއްޓަށް‬ ‫ތެޔޮ‬ ‫ބޮޑެތި‬ ‫ދުނިޔޭގެ‬ ‫ސޯމާލިޔާއަކީ‬ ‫މާއްދާތަކެކެވެ.‬ ‫އިތާމުތެކެވެ.‬ ‫އަގުނުކުރެވޭހާ‬ ‫ކުންފުނިތަކަށް‬ ‫ސަބަބަކީ ގަލްފުގެ ތެޔޮ ވަޅުތަކަށް އޮތް ދޮރަކާއި‬
Kuriboashi sawwal 1432
Kuriboashi sawwal 1432
Kuriboashi sawwal 1432
Kuriboashi sawwal 1432
Kuriboashi sawwal 1432
Kuriboashi sawwal 1432
Kuriboashi sawwal 1432
Kuriboashi sawwal 1432
Kuriboashi sawwal 1432
Kuriboashi sawwal 1432
Kuriboashi sawwal 1432
Kuriboashi sawwal 1432
Kuriboashi sawwal 1432
Kuriboashi sawwal 1432
Kuriboashi sawwal 1432
Kuriboashi sawwal 1432
Kuriboashi sawwal 1432

Recommended

Kuriboashi dhū al qaʿda-1432
Kuriboashi dhū al qaʿda-1432Kuriboashi dhū al qaʿda-1432
Kuriboashi dhū al qaʿda-1432Kuriboashi Magazine
 
Kuriboashi dhu al-hijja_1432
Kuriboashi dhu al-hijja_1432Kuriboashi dhu al-hijja_1432
Kuriboashi dhu al-hijja_1432Kuriboashi Magazine
 
Kuriboashi 10 dhu-al-hijja_1433
Kuriboashi 10 dhu-al-hijja_1433Kuriboashi 10 dhu-al-hijja_1433
Kuriboashi 10 dhu-al-hijja_1433Kuriboashi_magazine
 
Kuriboashi issue 8_muharram_1433
Kuriboashi issue 8_muharram_1433Kuriboashi issue 8_muharram_1433
Kuriboashi issue 8_muharram_1433Kuriboashi Magazine
 
Kuriboashi magazine issue9_safar1433
Kuriboashi magazine issue9_safar1433Kuriboashi magazine issue9_safar1433
Kuriboashi magazine issue9_safar1433Kuriboashi Magazine
 
Ramazan 1432
Ramazan 1432Ramazan 1432
Ramazan 1432Kuriboashi Magazine
 
Kuriboashi 11 1434
Kuriboashi 11 1434Kuriboashi 11 1434
Kuriboashi 11 1434Kuriboashi_magazine
 
Kuriboashi shauban1432
Kuriboashi shauban1432Kuriboashi shauban1432
Kuriboashi shauban1432Kuriboashi Magazine
 

Recommended

Kuriboashi dhū al qaʿda-1432
Kuriboashi dhū al qaʿda-1432Kuriboashi dhū al qaʿda-1432
Kuriboashi dhū al qaʿda-1432Kuriboashi Magazine
 
Kuriboashi dhu al-hijja_1432
Kuriboashi dhu al-hijja_1432Kuriboashi dhu al-hijja_1432
Kuriboashi dhu al-hijja_1432Kuriboashi Magazine
 
Kuriboashi 10 dhu-al-hijja_1433
Kuriboashi 10 dhu-al-hijja_1433Kuriboashi 10 dhu-al-hijja_1433
Kuriboashi 10 dhu-al-hijja_1433Kuriboashi_magazine
 
Kuriboashi issue 8_muharram_1433
Kuriboashi issue 8_muharram_1433Kuriboashi issue 8_muharram_1433
Kuriboashi issue 8_muharram_1433Kuriboashi Magazine
 
Kuriboashi magazine issue9_safar1433
Kuriboashi magazine issue9_safar1433Kuriboashi magazine issue9_safar1433
Kuriboashi magazine issue9_safar1433Kuriboashi Magazine
 
Ramazan 1432
Ramazan 1432Ramazan 1432
Ramazan 1432Kuriboashi Magazine
 
Kuriboashi 11 1434
Kuriboashi 11 1434Kuriboashi 11 1434
Kuriboashi 11 1434Kuriboashi_magazine
 
Kuriboashi shauban1432
Kuriboashi shauban1432Kuriboashi shauban1432
Kuriboashi shauban1432Kuriboashi Magazine
 
Ramadhan mahu-roadha
Ramadhan mahu-roadhaRamadhan mahu-roadha
Ramadhan mahu-roadhaHassan Shahid
 
رياض الصالحين ދިވެހި ބަހުން
رياض الصالحين ދިވެހި ބަހުންرياض الصالحين ދިވެހި ބަހުން
رياض الصالحين ދިވެހި ބަހުންIslamic Invitation
 
Waste managment
Waste managmentWaste managment
Waste managmentHassan Saeed
 
Urban regeneration
Urban regenerationUrban regeneration
Urban regenerationHassan Saeed
 
Thauleem new
Thauleem newThauleem new
Thauleem newHassan Saeed
 
Zone kurun
Zone kurunZone kurun
Zone kurunHassan Saeed
 
Dhivehi bible gospel of luke
Dhivehi bible gospel of lukeDhivehi bible gospel of luke
Dhivehi bible gospel of lukeWorldBibles
 
Website thayyaru kurun
Website thayyaru kurunWebsite thayyaru kurun
Website thayyaru kurunHassan Saeed
 
މަސައްކަތުގެ ފެންވަރުބެލުން
މަސައްކަތުގެ ފެންވަރުބެލުންމަސައްކަތުގެ ފެންވަރުބެލުން
މަސައްކަތުގެ ފެންވަރުބެލުންMohamed Nazeef Ahmed Naseer
 

More Related Content

What's hot

Ramadhan mahu-roadha
Ramadhan mahu-roadhaRamadhan mahu-roadha
Ramadhan mahu-roadhaHassan Shahid
 
رياض الصالحين ދިވެހި ބަހުން
رياض الصالحين ދިވެހި ބަހުންرياض الصالحين ދިވެހި ބަހުން
رياض الصالحين ދިވެހި ބަހުންIslamic Invitation
 
Urban regeneration
Urban regenerationUrban regeneration
Urban regenerationHassan Saeed
 
Dhivehi bible gospel of luke
Dhivehi bible gospel of lukeDhivehi bible gospel of luke
Dhivehi bible gospel of lukeWorldBibles
 
Website thayyaru kurun
Website thayyaru kurunWebsite thayyaru kurun
Website thayyaru kurunHassan Saeed
 
މަސައްކަތުގެ ފެންވަރުބެލުން
މަސައްކަތުގެ ފެންވަރުބެލުންމަސައްކަތުގެ ފެންވަރުބެލުން
މަސައްކަތުގެ ފެންވަރުބެލުންMohamed Nazeef Ahmed Naseer
 

What's hot (9)

Ramadhan mahu-roadha
Ramadhan mahu-roadhaRamadhan mahu-roadha
Ramadhan mahu-roadha
 
رياض الصالحين ދިވެހި ބަހުން
رياض الصالحين ދިވެހި ބަހުންرياض الصالحين ދިވެހި ބަހުން
رياض الصالحين ދިވެހި ބަހުން
 
Waste managment
Waste managmentWaste managment
Waste managment
 
Urban regeneration
Urban regenerationUrban regeneration
Urban regeneration
 
Thauleem new
Thauleem newThauleem new
Thauleem new
 
Zone kurun
Zone kurunZone kurun
Zone kurun
 
Dhivehi bible gospel of luke
Dhivehi bible gospel of lukeDhivehi bible gospel of luke
Dhivehi bible gospel of luke
 
Website thayyaru kurun
Website thayyaru kurunWebsite thayyaru kurun
Website thayyaru kurun
 
މަސައްކަތުގެ ފެންވަރުބެލުން
މަސައްކަތުގެ ފެންވަރުބެލުންމަސައްކަތުގެ ފެންވަރުބެލުން
މަސައްކަތުގެ ފެންވަރުބެލުން
 

Kuriboashi sawwal 1432

  • 1.
  • 2.
  • 3. ‫اﳊﻤﺪ ﷲ وﺣﺪﻩ واﻟﺼﻼة واﻟﺴﻼم ﻋﻠﻰ ﻣﻦ ﻻ ﻧﱯ ﺑﻌﺪﻩ, أﻣﺎ ﺑﻌﺪ:‬ ‫ބަރަކާތްތެރި ރަމަޟާން މަސް ނިމި، ކުރިބޯށި މަޖައްލާގެ 5 ވަނަ ޢަދަދު، ތިޔަ ލޮބުވެތި‬ ‫ކިޔުންތެރިންނާއި މިބައްދަލުކުރަނީ، 11/9 ގެ ހަނދާން އާކުރަމުންނެވެ. އަހަރެމެން 11/9 ގެ ހަނދާން‬ ‫އާކުރަމުންދާއިރު، އެޙަމަލާގައި ޝަހީދުވި ހިތްވަރުގަދަ ބަޠަލުންނށް ﷲ، ތަޢާލާ ރަޙްމަތް ލެއްވުން އެނދި‬ ‫ަ‬ ‫ދުޢާކުރާ ޙާލު، އަދި އެޙަމަލާގައި އިސްކޮށް އުޅުއްވި، ބޭބޭކަލުންގެ ތެރެއިން އަސީރުކުރެވުނު އަޚުންނަށް‬ ‫ކެތްތެރިކަން ދެއްވައި، އެއަޚުން ޢަދުއްވުންގެ ކިބައިން ސަލާމަތް ކޮށްދެއްވުން އެނދި ދުޢާކުރާ ޙާލގައެވ.‬ ‫ެ‬ ‫ު‬ ‫އަޚުންނޭވ! ޙުރުމަތްތެރިވެގެންވާ ރަމަޟާންމަސް އަޅުގަނޑުމެންނާއި މވަނ ވކިވގެންގޮސްފައެވެ .‬ ‫ި ީ ަ ެ‬ ‫ެ‬ ‫އަޅުގަނޑުމެންގެ ތެރެއިން އެމަސް ކާމިޔާބު ކުރުމަށްޓކައި ގަދައަޅައި މަސައްކަތްކުރި އަޚުންނަށް ﷲ ތަޢާލާ‬ ‫ަ‬ ‫އެކަމުގެ ތައުފީޤު ދެއްވާށި! އެހެންކަމުން ކަނޑިތައް އުރައިން ދަމައިގަތުމުގެ ވަގުތު އައިސް ޖެހިއްޖެއެވެ .‬ ‫ނިމިގެން ދިޔަ ރަމަޟާންމަހުގައި ވަރުގަދަ ކުރެވުނު އީމާނާއިއެކު، ތިބާ ﷲ ގ މގުގައ ނިކުނނށެވ.‬ ‫ް ާ ެ‬ ‫ި‬ ‫ެ ަ‬ ‫އަދި އެއިލާހުގެ ދީނަށް ނަޞްރުދޭށެވެ. އަދި ނަޞްރުވަނީ ވަރަށް ކައިރީގައިކަނ ދންނށެވ.‬ ‫ް ަ ާ ެ‬ ‫މިއީ ކުރިބޯށި މަޖައްލާގެ ވަރަށް ޚާއްޞަ ޢަދަދެކެވެ. އހެނ އެއީ މުސްލިމުންގެ ބަރަކާތްތެރި‬ ‫ެ ީ‬ ‫ފިޠުރު ޢީދުގެ އުފަލާއި ބަރަކާތްތެރި މުޖާހިދު ބަޠަލުންދެއްވި ސެޕްޓެމްބަރ 11 ގެ ޙމަލާއަށް 01 އަހަރު‬ ‫ަ‬ ‫ފުރުމުގެ އުފަލާއި ދިމާވާތީއެވެ. މޙަމަލާއަށް ދިހަ އަހަރު ފުރޭ އިރު "ދުނިޔޭގެ ސުޕަރ ޕަވަރު" ކަމަށް‬ ‫ި‬ ‫ދަޢުވާ ކުރާ އެމެރިކާގެ ޙާލަތަކީ ކޮންމެހެންވެސް އަހަރެމެންނަށް އެނގެންޖެހޭނެ އެއްޗެކެވެ. 11 /9‬ ‫ޙަމަލާއަށްފަހު އެމެރިކާގެ ޙާލަތުދަނީ ދުވަހަކަށްފަހު ދުވަހެއް ދަށަށެވެ. އެމެރިކާ ބަނގުރޫޓުވުމަށްފަހު‬ ‫ކިތަންމެ‬ ‫އެކަމާއި‬ ‫ކުއްފާރުން‬ ‫އެއީ‬ ‫މުޖާހިދުންނެވެ.‬ ‫މުސްލިމް‬ ‫ޕަވަރުންނަކީ‬ ‫ސުޕަރ‬ ‫ދުނިޔޭގެ‬ ‫ނުރުހުނަސްއެވެ. އެހެން ނުވާންވީ ސަބަބެއްނެތެވެ. މިއަދު މުސްލިމުންގެ އެންމެ މީހެއްގެ އަނގައިން‬ ‫ނިކުންނަ ބަހަކީ މުނި ދުނިޔެ އެކަމާއި ސިއްސައިގެންދާ ބަހެކެވެ.‬
  • 4. ‫އަޚުންނޭވ! ޚަލީފާއެއް ނެތި މުސްލިމުން ދިރި އުޅެމުން ދާތާ މިހާރު 78 އަހަރު ވީއެވެ .‬ ‫ެ‬ ‫އެހެނެއްކަމަކު ޚިލާފަތެއް ޤާއިމްކޮށް، އިސްލާމްދީނަށް ނަޞްރު ދިނުމަށްޓަކައި، އަހަރެމެންނަށް ކޮށްދެވުނީ‬ ‫ކޮންކަމެއް ހެއްޔެވެ؟ ނަމަވެސް މާތް ޞާހިބާ މުޙައްމަދު )ﺻﻠﻰ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ( ޙަދީޘް ކުރައްވާފައިވަނީ‬ ‫މިފަދައިންނެވެ. "އިމާމެއްނެތި )އެބަހީ: ހުރިހާ މުސްލިމުންގެ މައްޗަށް ޢާއްމު( ވެރިއެއްނެތި، ތިން ދުވަހަށް‬ ‫)ވުރެ ގިނައިން( ތިބުން މުސްލިމުންގެ މައްޗަށް ހުއްދަވެގެންނުވެއެވެ." )ސުނަން އަލް ބައިހަޤީ(‬ ‫ލޮބުވެތި ކިޔުންތެރީންނޭވެ! ޚިލާފަތަކާއި މެދު ތިބާއަށްވެސް ކޮށްދެވިދާނެ ކަމެއް އޮންނާނެއެވެ. ފަހެ‬ ‫ތިބާގެ ދާއިރާއިންވެސް އެކަމަށްޓަކައި މިސްރާބު ބަދަލުކޮށްލާށެވެ. އަދި ތިޔަ ނަވުގެ ހުންގާނުވެސް ވަރުގަދަ‬ ‫ނުގުޑާފަދަ، ބަޠަލުންގެ އަތްމައްޗަށް ދޫކޮށްލާށެވެ. އެހެނީ އޭރުން އެބައިމީހުން ތިބާ، އެހިސާބަށް ގންގސ‬ ‫ެ ޮ ް‬ ‫ދިނުމަށްޓަކައި މަގުތައް ކޮށައިދޭނެއެވެ. އަދި އަމާންކަމުގެ އައްސޭރިކަމުގައިވާ، ޚިލާފަތުގެ އައްސޭރިއަށް‬ ‫ތިބާ ގެންގޮސްދޭނެއެވެ.‬ ‫ތިޔަ ކިޔުންތެރިން އަޅުގަނޑުމެންނަށް ތިޔަ ދެއްވާ ތަރުޙީބަކީ އަޅުގަނޑުމެން ހިތުގެ އެންމެ‬ ‫ފުންމިނުން އަބަދުވެސް ޝުކުރު އަދާކުރާކަމެކެވެ. އަދި އަޅުގަނޑުމެން މިގޮތުގައި ކުރިއަށް ދިއުމަށްޓަކައި‬ ‫އައްޔެކެވެ.‬ ‫އަލިކުރާ‬ ‫މުސްތަޤުބަލް‬ ‫އޅގަނޑމެނގެ‬ ‫ު ް‬ ‫ަ ު‬ ‫ޚިޔާލުތަކަކީވެސް‬ ‫ދެއްވާ‬ ‫ތިޔަ‬ ‫ތިޔަބޭފުޅުން‬ ‫އެހެންކަމުން އަޅުގަނޑުމެން މިމަސައްކަތް މެދުކެނޑުމެއްނެތި އިންޝ ﷲ ކުރިއަށް ގެންދާނެކަމުގެ‬ ‫ާ‬ ‫ޔަޤީންކަން ތިޔަ ކިޔުންތެރީންނަށް އަރުވަމެވެ.‬ ‫އަޅުގެ ދުޢާއަކީ، اﷲ ﺳﺒﺤﺎﻧﻪ وﺗﻌﺎﱃ، އަޅަމެން އެންމެންނަށް ހެޔޮ ވިސްނުންދެއްވައި، ރެއާއި ދުވާލު،‬ ‫އެހިސާބަކަށް ފޯރައިފި ކޮންމެ ތަނަކަށް މިދީން އޭގެ އެންމެ ފުރިހަމަ ގޮތުގައި، ފޯރު ކޮށްދެއްވާނޭ ބަޔަކު‬ ‫ކަމުގައި އަޅަމެން ލެއްވުމެވެ. އަދި ﷲ ތަޢާލާ އަޅަމެންގެ ހިތްނިޔަތް ޚާލިޞްކޮށްދެއްވުމެވެ.‬ ‫*** އެޑިޓަރ ***‬
  • 5. ‫ކުރީމަހުގެ އަދަދާއި ގުޅޭ...‬ ‫ވިދާޅުވިއެވ. "ބޭކަލަކު رﺳﻮل اﷲ )ﺻﻠﻰ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ‬ ‫ެ‬ ‫َ‬ ‫ﱠ‬ ‫]8821[ وﻋﻦ أﻧﺲ أن رﺳﻮل اﷲ ﻗَﺎل: »‬ ‫وﺳﻠﻢ( ގެ އަރހށް އއެވ. ފަހެ އެބޭކަލަކު‬ ‫ަ ެ‬ ‫ި ަ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ﻟَﻐَﺪوٌ ﰲ ﺳﺒﻴﻞ اﷲ ، أَو روﺣ ٌ ، ﺧْﻴـﺮ ﻣﻦ‬ ‫ْ َْ َ ﺔ َ ٌ َ‬ ‫َ‬ ‫ْ َة‬ ‫ސުވާލު ކުރެއްވިއެވެ. "މީސްތަކުންގެ ތެރެއިން‬ ‫اﻟﺪﻧْـﻴَﺎ وﻣﺎ ﻓِﻴﻬﺎ«. ﻣﺘﻔﻖ ﻋﻠَْﻴﻪ .‬ ‫ِ‬ ‫ٌ َ‬ ‫ﱡ ََ َ‬ ‫ހެއްޔެވެ؟"‬ ‫ކާކު‬ ‫މާތްވެގެންވަނީ‬ ‫އެންމެ‬ ‫"ތިމާގެ‬ ‫ކުރެއްވިއެވެ.‬ ‫ހަދީޘް‬ ‫އެކަލޭގެފާނު‬ ‫8821- އަނަސް )رﺿﻰ اﷲ ﻋﻨﻪ( ގެ ކިބައިން‬ ‫އަމިއްލަ ނަފްސުންނާއި ތިމާގެ މުދަލުން ﷲގެ‬ ‫ރވވެގެނވެއެވ. ހަމަކަށަވަރުން رﺳﻮل اﷲ )ﺻﻠﻰ‬ ‫ެ‬ ‫ް‬ ‫ި ާ‬ ‫އނާ‬ ‫ޭ‬ ‫މުއުމިނާއެވެ."‬ ‫ޖިހާދުކުރާ‬ ‫މަގުގައި‬ ‫اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ( ހަދީޘް ކުރެއްވިއެވެ. "ﷲ ގ‬ ‫ެ‬ ‫ތޯއެވެ؟"‬ ‫ކާކު‬ ‫"ދެން‬ ‫ސުވާލުކުރިއެވެ.‬ ‫ހަވީރެއްގައި‬ ‫ނުވަތަ‬ ‫ހެނދުނެއްގައި‬ ‫މަގުގައި‬ ‫އެކަލޭގެފާނު ޙަދީޘް ކުރެއްވިއެވެ. "މީސްތަކުންގެ‬ ‫ވާހައި‬ ‫ދުނިޔޭގައި‬ ‫ދުނިޔެއާއި‬ ‫ހިނގުން‬ ‫ނުބައިކަމުން ސަލާމަތްކަން ހޯދުމަށްޓަކައި އެމީހުން‬ ‫އެއްޗަކަށްވުރެ ހެޔޮކަންބޮޑެވެ." )ރަވާހް ބުޚާރީ‬ ‫ހޮހޮޅައިގައި‬ ‫ފަރުބަދައިގެ‬ ‫ދޫކޮށްލައިގެންހުރެ‬ ‫އަދި މުސްލިމް(‬ ‫އެކަހެރިވެގެން ހުރެ ﷲ އަށް އަޅުކަން ކުރަމުން‬ ‫އަދި‬ ‫ގެންދާ މުއުމިނާއެވެ." )ރަވާހް ބުޚާރީ‬ ‫މުސްލިމް(‬ ‫ﱢ َ‬ ‫ٍ‬ ‫]9821[ وﻋﻦ أَﰊ ﺳﻌﻴﺪ اﳋﺪري ﻗَﺎل: أَﺗَﻰ‬ ‫ََ ﱡ ِ َُ َ‬ ‫رﺟﻞ رﺳﻮل اﷲ ﻓَـﻘﺎل: أي اﻟﻨﱠﺎس أﻓْﻀﻞ ؟ ﻗَﺎل‬‫ٌَُ‬ ‫: » ﻣﺆﻣﻦ ﳚَﺎﻫﺪ ﺑِﻨَـﻔﺴﻪ وﻣﺎﻟِﻪ ﰲ ﺳﺒﻴﻞ اﷲ «‬ ‫ِ ِ‬ ‫َ‬ ‫ْ ُ ُِ ْ ِِ ِ‬ ‫ََ‬ ‫ُ ٌ‬ ‫ﱠ‬ ‫]0921[ ﻋﻦ ﺳﻬﻞ ﺑﻦ ﺳﻌﺪ أن رﺳﻮل اﷲ‬ ‫ِ ٍ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ﻗَﺎل : ُﱠ ﻣﻦ ؟ ﻗَﺎل : » ﻣﺆﻣﻦ ﰲ ﺷﻌﺐ ﻣﻦ‬ ‫َ‬ ‫ُْ ٌ‬ ‫َ‬ ‫َ ﰒ َْ‬ ‫ﻗَﺎل: » رﺑَﺎط ﻳَـﻮٍم ِﰲ ﺳﺒِﻴﻞ اﷲِ ﺧْﻴـﺮ ﻣﻦ اﻟﺪﻧْـﻴَﺎ‬ ‫َ ٌ َِ ﱡ‬ ‫َ ِ‬ ‫ُ ْ‬ ‫َ ِ‬ ‫ِ ْ َ ﱢِ‬ ‫ﺸَ ِ ْ ُ‬ ‫اﻟ ﱢﻌﺎب ﻳَـﻌﺒُﺪ اﷲَ ، وﻳَﺪعُ اﻟﻨﱠﺎس ﻣﻦ ﺷﺮﻩ . »‬ ‫ََ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫َ‬ ‫وﻣﺎ ﻋﻠَْﻴـﻬﺎ ، وﻣﻮﺿﻊ ﺳﻮط أَﺣﺪﻛﻢ ﻣﻦ اﳉَﻨﱠﺔ‬ ‫ََ َ َ ََْ ُ َْ َ ُ ْ َ‬ ‫ِ‬ ‫ﻣﺘﻔﻖ ﻋﻠَْﻴﻪ .‬ ‫ِ‬ ‫ٌ َ‬ ‫َ ٌ َ ﱡ َ َ َ َ َ ﱠْ َ ُ ُ َ‬ ‫ﺧْﻴـﺮ ﻣﻦ اﻟﺪﻧْـﻴَﺎ وﻣﺎ ﻋﻠَْﻴـﻬﺎ ، واﻟﺮوﺣﺔُ ﻳَـﺮوﺣﻬﺎ‬ ‫ِ ِ‬ ‫9821- އަބޫ ސަޢީދުލް ޚުދުރީ )رﺿﻰ اﷲ ﻋﻨﻪ( ގެ‬ ‫اﻟﻌْﺒﺪ ﰲ ﺳﺒِﻴﻞ اﷲ ﺗَـﻌﺎﱃ ، أَو اﻟﻐَﺪوةُ ، ﺧْﻴـﺮ‬ ‫َ َ ْ َْ َ ٌ‬ ‫َُ َ‬ ‫އެކަލޭގެފާނު‬ ‫ރިވާވގެންވއެވ.‬ ‫ެ ެ‬ ‫ެ‬ ‫ކބއިނ‬ ‫ި ަ ް‬
  • 6. ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫އެކަލޭގެފާނު ޙަދީޘް ކުރެއްވިއެވެ. "ﷲގެ މަގުގައި‬ ‫ٌ َ‬ ‫َ ﱡ ََ َ َ‬ ‫ﻣﻦ اﻟﺪﻧْـﻴَﺎ وﻣﺎ ﻋﻠَْﻴـﻬﺎ «. ﻣﺘﻔﻖ ﻋﻠَْﻴﻪ .‬ ‫ހުރުން‬ ‫ފޯރިއަށް‬ ‫ދުވާލެއްގައި‬ ‫ރެއަކާއި‬ ‫0921- ﺳﻬﻞ ﺑﻦ ﺳﻌﺪ )رﺿﻰ اﷲ ﻋﻨﻪ( ގެ‬ ‫ْ‬ ‫މައްސަރަކަށް ރޯދައަށް ހުރުމާއި ރޭއަޅުކަމުގައި‬ ‫ކބއިނ ރިވާވގެންވއެވ. ހަމަކަށަވަރުން رﺳﻮل‬ ‫ެ ެ‬ ‫ެ‬ ‫ި ަ ް‬ ‫ހުރުމަށްވުރެ ހެޔޮކަން ބޮޑުވެގެންވެއެވެ. އަދި އޭނާ‬ ‫اﷲ )ﺻﻠﻰ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ( ޙަދީޘް ކުރެއްވިއެވެ.‬ ‫ނިޔާވެއްޖެނަމަ އޭނާ ކުރަމުން ދިޔަ ޢަމަލެއްގެ‬ ‫"ﷲގެ މަގުގައި އެންމެ ދުވަހަކު ފޯރިއަށް ހުރުން‬ ‫ޘަވާބު ދާއިމަށް ލިބެމުންދެއެވެ. އަދި އޭނާއަށް‬ ‫ދުނިޔެއާއި ދުނިޔޭގައި ވާހައި އެއްޗަކަށްވުރެން‬ ‫އޭނާއަށް‬ ‫އަދި‬ ‫ލިބެއެވެ.‬ ‫ރިޒުޤު‬ ‫ޖަންނަތުން‬ ‫ޖަންނަތުން‬ ‫އަދި‬ ‫ބޮޑުވެގެންވެއެވެ.‬ ‫ހެޔޮކަން‬ ‫ލިބެއެވެ."‬ ‫ޤަބުރުގެ ފިތުނައިން ސަލާމަތްކަން‬ ‫ތިޔަބައިމީހުންނަށް ލިބޭ އެންމެ ހިނދުކޮޅެއްގެ‬ ‫)ރަވާހު މުސްލިމް(‬ ‫ވާހައި‬ ‫ދުނިޔޭގައި‬ ‫ދުނިޔެއާއި‬ ‫މިންވަރު‬ ‫އެއްޗަކަށްވުރެ ހެޔޮކަން ބޮޑުވެގެންވެއެވެ. އަދި‬ ‫ﻋ ﱠ‬ ‫]2921[ وﻋﻦ ﻓَﻀﺎﻟَﺔَ ﺑﻦ ُﺒَـْﻴﺪ أن رﺳﻮل اﷲ‬ ‫ﷲގެ މަގުގައި އަޅަކު ހެނދުނުގެ ވަގުތެއްގައި‬ ‫َ‬ ‫ނުވަތަ ހަވީރުގެ ވަގުތެއްގައި ހިނގާ ހިނގުން‬ ‫ﻗَﺎل: » ﻛﻞ ﻣﻴﱢﺖ ﳜْﺘَﻢ ﻋﻠَﻰ ﻋﻤﻠِﻪ إِﻻ اﳌﺮاﺑِﻂ‬ ‫َ َ‬ ‫ِ‬ ‫ُ ﱡ َ ُ ُ َ ََ‬ ‫ٍ‬ ‫َ‬ ‫ُ‬ ‫އެއްޗަކަށްވުރެ‬ ‫ވާހައި‬ ‫ދުނިޔޭގައި‬ ‫ދުނިޔެއާއި‬ ‫َ ِ‬ ‫ِﰲ ﺳﺒﻴﻞ اﷲِ ، ﻓَﺈﻧﱠﻪُ ﻳـُْﻨﻤﻰ ﻟَﻪُ ﻋﻤﻠﻪُ إِﱃ ﻳَـﻮم‬ ‫َ ِ‬ ‫ْ‬ ‫ََ‬ ‫ހެޔޮކަންބޮޑެވެ." )ރަވާހް ބުޚާރީ އަދި މުސްލިމް(‬ ‫اﻟﻘﻴَﺎﻣﺔ ، وﻳـُﺆﻣﻦ ﻣﻦ ﻓِْﺘـﻨَﺔَ اﻟﻘﱪ «. رواﻩ أَﺑُﻮ‬ ‫َ ِْ‬ ‫ِ‬ ‫َ َ َﱠ ُ ْ‬ ‫ِ ِ‬ ‫داود واﻟﱰﻣﺬي‬ ‫ِ‬ ‫]1921[ وﻋﻦ ﺳﻠﻤﺎن ﻗَﺎل: ﲰﻌﺖ رﺳﻮل اﷲ‬ ‫َ َ َ َ َْ ُ‬ ‫2921- ﻓﻀﺎﻟ َ ﺑﻦ ﻋﺒﻴﺪ )رﺿﻰ اﷲ ﻋﻨﻪ( ގެ‬ ‫ُ‬ ‫َ ﺔ‬ ‫ﻳﻘﻮل: » رﺑَﺎط ﻳَـﻮٍم وﻟَْﻴـﻠَﺔ ﺧْﻴـﺮ ﻣﻦ ﺻﻴَﺎم ﺷﻬﺮ‬ ‫ِ ُ ْ َ ٍ َ ٌ ِ ْ ِ ِ ٍَْ‬ ‫ކބއިނ ރިވާވގެންވއެވ. ހަމަކަށަވަރުން رﺳﻮل‬ ‫ެ ެ‬ ‫ެ‬ ‫ި ަ ް‬ ‫اﷲ )ﺻﻠﻰ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ( ޙަދީޘް ކުރެއްވިއެވެ.‬ ‫وﻗِﻴَﺎﻣﻪ ، وإن ﻣﺎت ﻓﻴﻪ أُﺟﺮي ﻋﻠَْﻴﻪ ﻋﻤﻠُﻪُ اﻟﱠﺬي‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِْ َ َ ََ‬ ‫َْ َ َ‬ ‫ِِ‬ ‫َ‬ ‫"ﷲގެ މަގުގައި ފޯރިއަށް ހުންނަ މީހާ ފިޔަވައި‬ ‫َ َ ْ َ ُ َ ْ ِ َ َ ِ ِْ َ ِ َ َ َ‬ ‫ﻛﺎن ﻳَـﻌﻤﻞ ، وأُﺟﺮي ﻋﻠَْﻴﻪ رزﻗُﻪُ ، وأَﻣﻦ اﻟﻔﺘﱠﺎن‬ ‫އެހެން ހުރިހާ މީހުންގެ ނިމުންވަނީ އެމީހުންގެ‬ ‫«. رواﻩ ﻣﺴﻠﻢ .‬ ‫އެވަގުތުކުޅަ ޢަމަލެއްގެ މައްޗަށެވެ. )ނަމަވެސް(‬ ‫1921- ސަލްމާން )رﺿﻰ اﷲ ﻋﻨﻪ( ގެ ކިބައިން‬ ‫ފަހެ ހަމަކަށަވަރުން )ﷲގެ މަގުގައި ފޯރިއަށް‬ ‫ވިދާޅުވިއެވެ.‬ ‫އެކަލޭގެފާނު‬ ‫ރވވެގެނވެއެވ.‬ ‫ެ‬ ‫ް‬ ‫ި ާ‬ ‫ހުންނަމީހާގެ ޢަމަލުތައް ޤިޔާމަތާއި ޖެހެންދެން‬ ‫ޙަދީޘް‬ ‫رﺳﻮل اﷲ )ﺻﻠﻰ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ(‬ ‫އިތުރު ވެވި ވެވި ހުރެއެވެ. އަދި އެމީހަކަށް‬ ‫އެއްސެވީމެވެ.‬ ‫އަޑު‬ ‫ތިމަން‬ ‫ކުރައްވަނިކޮށް‬
  • 7. ‫ِ ِ‬ ‫ﻣﻦ ﻛْﻠﻢ ﻳُﻜﻠَﻢ ﰲ ﺳﺒﻴﻞ اﷲ ، إِﻻ ﺟﺎءَ ﻳَـﻮم‬ ‫ِ ٍ‬ ‫َ َْ‬ ‫َ‬ ‫ْ َ ْ ُ‬ ‫ޤަބުރުގެ ފިތުނައިން ސަލާމަތްތެރިކަން ލިބެއެވެ."‬ ‫ُ ٍَ ِ‬ ‫ِ ِ َ ِِ ُِ‬ ‫)އަބޫ ދާވޫދު އަދި ތިރުމިޒީ(‬ ‫اﻟﻘﻴَﺎﻣﺔ ﻛﻬْﻴﺌَﺘﻪ ﻳَـﻮم ﻛﻠﻢ ؛ ﻟَﻮﻧُﻪُ ﻟَﻮن دم ، ورﳛُﻪُ‬ ‫َ‬ ‫ْ ْ‬ ‫َ َ َْ‬ ‫ِ ْ ُ ﱠٍ ِ‬ ‫رﻳﺢ ﻣﺴﻚ . واﻟﱠﺬي ﻧَـﻔﺲ ﳏَﻤﺪ ﺑِﻴَﺪﻩِ ، ﻟَﻮﻻ‬‫ِ ٍ‬ ‫ْ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬ ‫ُ ْ‬ ‫أن أَﺷﻖ ﻋﻠَﻰ اﳌﺴﻠِﻤﲔ ﻣﺎ ﻗَـﻌﺪت ﺧﻼَف‬ ‫ْ ِ َ َ َْ ُ ِ َ‬ ‫ْ ُﱠ َ‬ ‫ِ‬ ‫]3921[ وﻋﻦ ﻋﺜﻤﺎن ﻗَﺎل: ﲰﻌﺖ رﺳﻮل اﷲ‬ ‫ُ‬ ‫َ َْ ُ‬ ‫ﺳﺮﻳﱠﺔ ﺗَـﻐﺰو ﰲ ﺳﺒﻴﻞ اﷲِ أﺑﺪاً ، وﻟﻜﻦ ﻻ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ٍ‬ ‫َ ْ أﺟﺪ‬ ‫ُ‬ ‫َ ِ‬ ‫َ ِ ُْ‬ ‫ﻳﻘﻮل: » رﺑَﺎط ﻳَـﻮٍم ﰲ ﺳﺒﻴﻞ اﷲِ ، ﺧْﻴـﺮ ﻣﻦ‬ ‫ِ‬ ‫ٌَ ْ‬ ‫َ ِ‬ ‫ُ ْ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ﺳﻌﺔً ﻓﺄﲪﻠُﻬﻢ وﻻ ﳚﺪون ﺳﻌﺔً ، وﻳَﺸﻖ ﻋﻠَْﻴﻬﻢ‬ ‫ََ ْ ُ ْ َ َ ُ َ ََ َ ُ ﱡ َ ْ‬ ‫أﻟْﻒ ﻳَـﻮٍم ﻓِﻴﻤﺎ ﺳﻮاﻩُ ﻣﻦ اﳌﻨَﺎزل .» رواﻩ‬ ‫ِِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ْ َ َ َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ْ ُ ﱠٍ ِ‬ ‫َ‬ ‫أن ﻳَـﺘَﺨﻠﱠﻔﻮا ﻋﲏ . واﻟﱠﺬي ﻧَـﻔﺲ ﳏَﻤﺪ ﺑِﻴَﺪﻩِ ،‬ ‫ْ َ ُ َﱢ َ‬ ‫ِ‬ ‫اﻟﱰﻣﺬي ، وﻗﺎل : ﺣﺪﻳﺚ ﺣﺴﻦ ﺻﺤﻴﺢ.‬ ‫َ ٌ َ ٌَ َ ٌ‬ ‫ﻟَﻮددت أن أﻏﺰو ﰲ ﺳﺒﻴﻞ اﷲِ ، ﻓَﺄُﻗْـﺘَﻞ ، ُﱠ‬ ‫َ ﰒ‬ ‫َ ِ‬ ‫ِ‬ ‫َ ْ ُ ْ ْ َُ‬ ‫3921- ޢުޘްމާން )رﺿﻰ اﷲ ﻋﻨﻪ( ގެ ކިބައިން‬ ‫أﻏﺰو ﻓَﺄُﻗْـﺘَﻞ ، ُﱠ أﻏﺰو ﻓَﺄُﻗْـﺘَﻞ « . رواﻩ ﻣﺴﻠﻢ ،‬ ‫َ‬ ‫َ ﰒ ْ َُ‬ ‫ْ َُ‬ ‫ވިދާޅުވިއެވެ.‬ ‫އެކަލޭގެފާނު‬ ‫ރވވެގެނވެއެވ.‬ ‫ެ‬ ‫ް‬ ‫ި ާ‬ ‫وروى اﻟﺒﺨﺎري ﺑﻌﻀﻪ‬ ‫ޙަދީޘް‬ ‫رﺳﻮل اﷲ )ﺻﻠﻰ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ(‬ ‫އަޑުއެއްސެވީމެވެ.‬ ‫ތިމަން‬ ‫ކުރައްވަނިކޮށް‬ ‫4921- އަބޫ ހުރައިރާ )رﺿﻰ اﷲ ﻋﻨﻪ( ގެ‬ ‫އެކަލޭގެފާނު ޙަދީޘް ކުރެއްވިއެވެ. "ﷲގެ މަގުގައި‬ ‫އެކަލޭގެފާނު‬ ‫ރިވާވގެންވއެވ.‬ ‫ެ ެ‬ ‫ެ‬ ‫ކބއިނ‬ ‫ި ަ ް‬ ‫އެއްހާސް‬ ‫ހުރުން‬ ‫ފޯރިއަށް‬ ‫ދުވަހަކު‬ ‫އެންމެ‬ ‫ވިދާޅުވިއެވެ. رﺳﻮل اﷲ )ﺻﻠﻰ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ( ޙަދީޘް‬ ‫ހެޔޮކަން‬ ‫ވުރެ‬ ‫އަޅުކަމަށް‬ ‫ދުވަހުގެ‬ ‫ޖިހާދުކުރުމަށް‬ ‫މަގުގައި‬ ‫"ﷲގެ‬ ‫ކުރެއްވިއެވެ.‬ ‫ބޮޑުވެގެންވެއެވެ." )އައް ތިރުމިޒީ(‬ ‫ނިކުމެއްޖެމީހާގެ ޒިންމާ މާތް ﷲ ﺳﺒﺤﺎﻧﻪ وﺗﻌﺎﻟﻰ‬ ‫މަގުގައި‬ ‫ﷲގެ‬ ‫އޭނާ‬ ‫އެހެނީ‬ ‫އުފުއްލަވައެވެ.‬ ‫މަޤްޞަދެއްގައި‬ ‫އެހެން‬ ‫ނޫން‬ ‫ޖިހާދުކުރުން‬ ‫]4921[ وﻋﻦ أَﰊ ﻫﺮﻳﺮة ﻗَﺎل: ﻗَﺎل رﺳﻮل اﷲ:‬ ‫َ َ‬ ‫ނުކުމެފައި ނުވެއެވެ. އަދި އޭނާ ނުކުމެފައިވަނީ‬ ‫ِِ‬ ‫ِ‬ ‫ޙާލުގައެވެ.‬ ‫އީމާންވެގެންވާ‬ ‫އިލާހަށް‬ ‫ތިމަން‬ ‫ُ ُِ‬ ‫» ﺗَﻀﻤﻦ اﷲ ﻟﻤﻦ ﺧَج ﰲ ﺳﺒﻴﻠﻪ ، ﻻ ﳜْﺮﺟﻪُ‬ ‫َ ْ َﺮَ َ‬ ‫َﱠ َ‬ ‫އެހެންކަމުން ތިމަން އިލާހު އޭނާ ޖަންނަތަށް‬ ‫إِﻻ ﺟﻬﺎد ﰲ ﺳﺒﻴﻠِﻲ ، وإﳝَﺎن ِﰊ ، وﺗَﺼﺪﻳﻖ‬ ‫َ ْ ٌ‬ ‫ِ‬ ‫َ ٌ‬ ‫ٌَ َ‬ ‫ِ‬ ‫ވައްދަވާނެކަމުގެ ޔަޤީންކަން އޭނާއަށް ދެއްވަމެވެ.‬ ‫ﺑِﺮﺳﻠِﻲ ، ﻓَـﻬﻮ ﺿﺎﻣﻦ ﻋﻠَﻲ أن أُدﺧﻠَﻪُ اﳉَﻨﱠﺔَ ، أَو‬ ‫ْ‬ ‫ْ ِْ‬ ‫ِ‬ ‫َُ َ ٌ َ ﱠ‬ ‫ُُ‬ ‫ނުވަތަ އޭނާގެ މަންޒިލަށް ދަރުމަ ނުވަތަ ޣަނީމާ‬ ‫ِ‬ ‫ِ َ ِِ ِ ﺮ ِ‬ ‫أُرﺟﻌﻪُ إِﱃ ﻣْﻨﺰﻟﻪ اﻟﱠﺬي ﺧَج ﻣْﻨﻪُ ِﲟَﺎ ﻧَﺎل ﻣﻦ‬ ‫َ ْ‬ ‫َ َ‬ ‫َ‬ ‫ْ َ‬ ‫މުދަލާއިގެން އެނބުރި ފޮނުއްވާނެކަމުގެ ޔަޤީންކަން‬ ‫َ ٍ ِ ْ ُ ﱠٍ ِ‬ ‫أﺟﺮ ، أَو ﻏﻨﻴﻤﺔ. واﻟﱠﺬي ﻧَـﻔﺲ ﳏَﻤﺪ ﺑِﻴَﺪﻩِ ، ﻣﺎ‬ ‫َ‬ ‫ُ‬ ‫ٍْ ْ َ َ‬ ‫އޭނާއަށް ދެއްވަމެވެ. މުޙައްމަދުގެފާނުގެ ނަފްސު‬
  • 8. ‫ގަންދީ‬ ‫އިލާހު‬ ‫އަތްޕުޅުގައިވާ‬ ‫އެއިލާހުގެ‬ ‫އުޘްމާން ބުން އައްފާން )رﺿﻲ اﷲ ﻋﻨﻪ( ގ‬ ‫ެ‬ ‫ހުވާކުރަމެވެ. ﷲގެ މަގުގައި އޭނާއަށް އެއްވެސް‬ ‫ކީރިތި ކުރެއްވުން.‬ ‫ޒަޚަމެއް ލިބިއްޖެނަމަ، ޤިޔާމަތް ދުވަހު އޭނާ‬ ‫ވާހުށީ ޒަޚަމްވީ ދުވަހު ހުރި ޙާލަތުގައެވެ. އޭނާގެ‬ ‫ކުލަ ލޭކުލަ ފަދައެވެ. އަދި ލޭގެ މީރުވަސް‬ ‫މނިވަނކރެއވި‬ ‫ް ު ް‬ ‫ި‬ ‫ﻋﻨﻪ‬ ‫اﷲ‬ ‫رﺿﻲ‬ ‫އުޘްމާން‬ ‫ގޮމަކަސްތޫރީގެ ވަސްފަދައެވެ. މުޙައްމަދު )ﺻﻠﻰ‬ ‫އަޅެއްކަމުގައިވާ ހާނީގެ އަރިއަހުން ރިވާވެގެންވެއެވެ.‬ ‫އެއިލާހުގެ‬ ‫ނަފްސު‬ ‫ގެ‬ ‫وﺳﻠﻢ(‬ ‫ﻋﻠﻴﻪ‬ ‫اﷲ‬ ‫"އުޘްމާން رﺿﻲ اﷲ ﻋﻨﻪ ޤަބުރެއް ކައިރީގައި ހުއްޓި‬ ‫ހުވާކުރަމެވެ.‬ ‫ގަންދީ‬ ‫އިލާހު‬ ‫އަތްޕުޅުގައިވާ‬ ‫ތެމި‬ ‫ތުނބުޅިފުޅު‬ ‫އެކަލޭގެފާނު‬ ‫ނަމަ‬ ‫ވަޑައިގެންފި‬ ‫މުސްލިމުންގެ މައްޗަށް ތަކްލީފަކަށް ނުވިނަމަ،‬ ‫އެހެންކަމުން‬ ‫ކުރައްވައެވެ."‬ ‫ކީރިތި‬ ‫ފޯވަންދެން‬ ‫ތިމަންކަލޭގެފާނު ﷲގެ މަގުގައި ޖިހާދުކުރުމަށް‬ ‫"ހަމަކަށަވަރުން‬ ‫ދެންނެވުނެވެ.‬ ‫އެކަލޭގެފާނަށް‬ ‫ނިކުންނަ ކޮންމެ ލަޝްކަރަކާއި އެކު ނިކުތީމެވެ.‬ ‫ބަޔާންކުރުމުން‬ ‫ވާހަކަ‬ ‫ޖަހަންނަމައިގެ‬ ‫ޖަންނަތާއި‬ ‫އެންމެހާ‬ ‫ތިމަންކަލޭގެފާނަކަށް‬ ‫ނަމަވެސް‬ ‫ކަލޭގެފާނު ކީރިތި ނުކުރައްވައެވެ. ނަމަވެސް ޤަބުރެއްގެ‬ ‫ހަމަޖައްސާދެވޭވަރުގެ‬ ‫ދަތުރު‬ ‫މުސްލިމުންނަށް‬ ‫ކައިރީގައި ހުއްޓިވަޑައިގެންފިނަމަ ކީރިތި ކުރައްވައެވެ."‬ ‫އަދި‬ ‫ލިބިގެންނުވެއެވެ.‬ ‫ކުޅަދާނަކަމެއް‬ ‫ޖަވާބުގައި އެކަލޭގެފާނު رﺿﻲ اﷲ ﻋﻨﻪ ވިދާޅުވިއެވެ.‬ ‫ތިމަންކަލޭގެފާނު އެމީހުން ދޫކޮށްލާފައި ޖިހާދަށް‬ ‫وﺳﻠﻢ(‬ ‫ﻋﻠﻴﻪ‬ ‫اﷲ‬ ‫ރަސޫލާ)ﺻﻠﻰ‬ ‫"ހަމަކަށަވަރުން‬ ‫އެމީހުންނަށްޓަކައި‬ ‫އެކަންވާނީ‬ ‫ނިކުމެއްޖެނަމަ،‬ ‫އިންސާނާގެ ޢުޙުރަވީ‬ ‫ކަށްވަޅަކީ‬ ‫ހަދީޘްކުރެއްވިއެވެ.‬ ‫ބޮޑުވެގެންވާ އުނދަގުލަކަށެވެ. މުޙައްމަދު )ﺻﻠﻰ‬ ‫ހަޔާތުގެ ފުރަތަމަ މަންޒިލެވެ. މީގެން ސަލާމްވީ މީހަކަށް‬ ‫އެއިލާހުގެ‬ ‫ނަފްސު‬ ‫ގެ‬ ‫وﺳﻠﻢ(‬ ‫ﻋﻠﻴﻪ‬ ‫اﷲ‬ ‫ގޮތެއްގައި‬ ‫ފަސޭހަ‬ ‫ކަންތައްތައް‬ ‫ކުރިއަށްހުރި‬ ‫އަތްޕުޅުގައިވާ އިލާހު ގަންދީ ހުވާކޮށް ބުނަމެވެ.‬ ‫ނިމޭނެއެވެ. އަދި މީގެ ސަލާމަތް ނުވެއްޖެމީހަކަށް‬ ‫ޖިހާދުކޮށް،‬ ‫މަގުގައި‬ ‫ﷲގެ‬ ‫ތިމަންކަލޭގެފާނު‬ ‫އޮންނާނެއެވެ."‬ ‫ކުރިއަށް‬ ‫އުދަގޫތައް‬ ‫އެއަށްވުރެދަތި‬ ‫ޤަތުލުވެ، އަދި އަނެއްފަހަރު ޖިހާދުކޮށް ދެންވެސް‬ ‫އެކަލޭގެފާނު )ﺻﻠﻰ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ( އިތުރަށް ހަދީޘް‬ ‫ޤަތުލުވެ، އަދި އަނެއްފަހަރު ޖިހާދުކޮށް، އެއަށްފަހު‬ ‫ބިރުވެރިތަނެއް‬ ‫"ކައްވަޅައްވުރެ‬ ‫ކުރެއްވިއެވެ.‬ ‫ހުރުން‬ ‫ޤަތުލުވެވި‬ ‫އެގޮތުގެމަތީ‬ ‫ޤަތުލުވެ‬ ‫ތިމަންކަލޭގެފާނަށް ފެނި ވަޑައެއް ނުގަންނަވައެވެ."‬ ‫ތިމަންކަލޭގެފާނަށް ލޯބިވެތިކަން ބޮޑުވެގެންވެއެވެ."‬ ‫)ތިރްމިޒީ، އިބްން މާޖާ(‬ ‫)ރަވާހް މުސްލިމް(‬ ‫*** ނުނިމޭ ***‬
  • 9. ‫މަޅިތަކުގައި‬ ‫ކެހިވެރި‬ ‫ޝައިޠާނުންގެ‬ ‫اﷲ ﺳﺒﺤﺎﻧﻪ وﺗﻌﺎﱃ ވޙީ ކުރައްވާފައިވެއެވެ.‬ ‫ަ‬ ‫ޖެހިގެން އިންސާނުންތައް މިވނީ ޖަނަވރންގެ‬ ‫ާ ު‬ ‫ަ‬ ‫‪     ‬‬ ‫އުޅުން ދަސްކޮށްފައެވެ. މީސްތަކުންގެ ޢަމަލުތައް‬ ‫އަތްތަކުން‬ ‫އަމިއްލަ‬ ‫އެބައިމީހުންގެ‬ ‫ނުބައިވެ‬ ‫‪ ‬‬ ‫އަމިއްލަ ދަރިފުޅުވެސް ދަނީ މަރަމުންނެވެ.‬ ‫މާނައީ: "އަދި ދިރިހުއްޓާ ވަޅުލެވުނު އަންހެން‬ ‫ކ ުޑ ަ‬ ‫މިކުޑަ‬ ‫ދިވެހިންގެ‬ ‫ފަހެ‬ ‫ދަރިންނާއި ސުވާލުކުރެވޭ ހިނދެވެ. އޭނ‬ ‫ާ‬ ‫ރާއްޖޭގައިވެސް މެރިފައިވަނީ ކުށެއްނެތް ކިތައް‬ ‫މަރާލެވުނީ ކޮން ކުށެއްގެ ސަބަބުން ހެއްޔެވެ؟"‬ ‫ކިތައް ކުދިން ހެއްޔެވެ؟ ތުއްތު ތުއްތު މައުސޫމް‬ ‫)ﺳﻮرة اﻟﺘّﻜﻮﻳﺮ : 8-9(‬ ‫ކޯސްޓް‬ ‫އަދި‬ ‫މަރައިލާ‬ ‫ވިހައި،‬ ‫ކުދިންތައް‬ ‫ދަޅުފަދަ އެއްޗިއްސަށްލާފައި އެއްލާލާފައި ވަނީ‬ ‫ބަފައިންނާއި‬ ‫ތޯއެވެ؟‬ ‫ފަހަރު‬ ‫ކިތައް‬ ‫ކިތައް‬ ‫ތަޢާލާ‬ ‫ﷲ‬ ‫އިންސާނިއްޔަތަށް‬ ‫ނުލައި ވިހާފައިވާ ކުދިން އެކުދިންގެ މަންމައިން‬ ‫ކައުކުރެއްވި މތް ސާހިބާ މުޙައްމަދު )ﺻﻠﻰ اﷲ‬ ‫ާ‬ ‫ލޯމަތިން‬ ‫މީސްތަކުންގެ‬ ‫އެފާފައިން‬ ‫ޒިނޭކޮށް‬ ‫ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ( ވަނީ މީސްތަކުންނަށް ރިވެތި ވެގންވާ‬ ‫ެ‬ ‫ފާފައަކަށް‬ ‫އެހެން‬ ‫ވާންވެގެން‬ ‫ސަލާމަތް‬ ‫އަޚުލާޤާއި ނަމޫނާ ދަސްކޮށްދެއްވާފައެވެ. އެގޮތުން‬ ‫އރއިގަނނަނީއވ. ނުވަތަ އެބައިމީހުން އަދި‬ ‫ެ ެ‬ ‫ް‬ ‫ަ ަ‬ ‫ހުންނަންޖެހޭ‬ ‫ކިބައިގައި‬ ‫އިންސާނެއްގެ‬ ‫ޒުވާން ޢުމުރުގައި ކުދިން ބޭނުން ނުވާތި، ލިބޭ‬ ‫ވަރަށް‬ ‫ވަނީ‬ ‫އިންސާނިއްޔަތުކަންވެސް‬ ‫ކުދިން ވައްޓައިލައި އެއްލައިލަނީ ކިތައްކިތައް‬ ‫ފަހެ‬ ‫ދެއްވާފައެވެ.‬ ‫ބަޔާންކޮށް‬ ‫ފުރިހަމައަށް‬ ‫ފަހެ‬ ‫މެދު‬ ‫މިކަންތައްތަކާއި‬ ‫މައިންތޯއެވެ؟؟‬ ‫އިސްލާމްދީނަކީ އެދީނުގައި ފުރިހަމަ ނިޒާމުން‬ ‫ފަހެ‬ ‫ވެވޭނެއެވެ؟‬ ‫ސުވާލު‬ ‫އެބައިމީހުންނާއި‬ ‫ފުރިހަމަ‬ ‫އެންމެ‬ ‫ހޭލުއްވާލި‬ ‫އިންސާނިއްޔަތު‬ ‫އެކުއްޖާ މަރާލެވުނީ ކޮން ކުށަކާއި ހެދި ހެއްޔެވެ؟‬ ‫ނިޒާމު ގެނެސްދިން ދީނެވެ.‬
  • 10. ‫މިގޮތުން ކޯސްޓު ދަޅުތަކާއި، ކާނުތަކާއި‬ ‫ވިލިމާލޭގައި ވަލުތެރެއިން ކުޑަ ކުއްޖަކު‬ ‫މަރާލާފައިވާ‬ ‫ދަނީ‬ ‫މޫދުތަކުންވެސް‬ ‫އަދި‬ ‫މަރާލާފައި އެއްލައިލާފައި އޮއްވައި ފެނިފައިވާ‬ ‫ފެންނަމުންނެވެ.‬ ‫ކުދިންނެއް‬ ‫އެތައްއެތައް‬ ‫އިރު، އޭގެ ދެހަފުތާކުރިން ވަނީ މަރާލާފައި އޮތް‬ ‫އެމީހުންގެ މައިންބަފައިންގެ އަމިއްލަ އަތްތަކުން‬ ‫ސަރަޙައްދުން‬ ‫ޓްރެކް‬ ‫ކުއްޖަކު‬ ‫އަންހެން‬ ‫މަރާފައި، އެކުދިން އެއްލައިލާ މައިންނަށް ދެން‬ ‫ފެނިފައެވެ. ފޫޅުދަނޑއާއި އެއކޮށް އެއލލފއި‬ ‫ް ާ ާ ަ‬ ‫ް‬ ‫ި‬ ‫ނުލިބިދާނެ‬ ‫ދުނިޔޭގައި ދުވަހަކުވެސް ކުއްޖަކު‬ ‫އޮތް އެކުއްޖާއަށް ވަނީ އެކިވަރުގެ ޒަޚަމތައްވެސް‬ ‫ް‬ ‫ކަމާއިމެދަކުވެސް އެއްވެސް ފަރުވާލެއް ނެތިއެވެ.‬ ‫މަރާލާފައި‬ ‫ވަލުތެރެއިން‬ ‫ވިލިމާލޭގެ‬ ‫ދީފައެވެ.‬ ‫މަރާލީ‬ ‫ތިބާ‬ ‫ދަރި‬ ‫ހަމައެކަނި‬ ‫ހުރި‬ ‫ތިބާގެ‬ ‫ގަޑިއިރުވެސް‬ ‫84‬ ‫ފެނުނުތާ‬ ‫ކުއްޖާ‬ ‫އޮތް‬ ‫އޭ‬ ‫ނެތިއވ؟‬ ‫ެ ެ‬ ‫ކުށެއް‬ ‫އެއްވެސް‬ ‫އެކުއްޖާގެ‬ ‫ވަނީ‬ ‫ޕާރކުތެރެއިނވސް‬ ‫ް ެ‬ ‫ހުޅުމާލެ‬ ‫ނުވަނީސް‬ ‫ޤާތިލާއެވެ! ފަހ ﷲ ޙަޟރަތުން ތިބާގެ އަތުގައި‬ ‫ް‬ ‫ެ‬ ‫ފެނިފައެވެ.‬ ‫ކުއްޖަކު‬ ‫އޮތް‬ ‫މަރާލާފައި‬ ‫އެއިލާހުގެ‬ ‫އައިސް‬ ‫އެކުއްޖާ‬ ‫ހިފައިގެން‬ ‫މިކުއްޖާވެސް އޮތީ މަހާއި ފޫޅުދަނޑިއާއިވެސް‬ ‫ދަރުބާރުގައި ތިބާއާއި މެދު ސުވާލުކުރާނެއެވެ؟‬ ‫އެއްކޮށް އަދި އަންހެނެއްގެ ޖަންގިޔާ ކަރާއި‬ ‫ތިބާ ދައްކާނީ ކޮން މޫނެއް ހެއްޔެވެ؟ ތިބާ‬ ‫މަރާލުމަށްފަހު‬ ‫އޮޅާލައި‬ ‫އެއްކޮށް‬ ‫މަރުވުމަށްފަހުވެސް ތިބާގެ މައްޗަށް ހެޔޮ ދުޢާއެއް‬ ‫ކޮތަޅަކަށްލާފައެވެ.‬ ‫ކޮށްދިނުމަށް ހުރި ހަމައެކަނި ދަރި މަރާލީ ހަމަ‬
  • 11. ‫ނުބައި‬ ‫އެއަށްވުރެ‬ ‫ނޫނކެވ!‬ ‫ެ ެ‬ ‫ތޯއެވެ.‬ ‫އެދުވަހުން‬ ‫ނޫންތޯއެވެ؟‬ ‫އަތުން‬ ‫ތިބާގެ‬ ‫ޖާހިލިއްޔަތުގެ ސިފަތަކެއް ހުރި މިމުޖުތަމަޢުގައި‬ ‫މިއަދު‬ ‫ތިބާ‬ ‫ނުކުރެވޭނެއެވެ.‬ ‫ބޭއިންސާފެއް‬ ‫މަރަމުންދާ‬ ‫އަނިޔާކޮށް‬ ‫އަނިޔާވެރިކޮށް‬ ‫އެހާ‬ ‫ވިއްސައިދިން މީހާ، ނުވަތަ ތިބާއަށް އެފާފަތައް‬ ‫ކުދިންގެ ޙައޤުގައި ކުރެވުނީ ކޮންކަމެއްތޯއެވެ؟‬ ‫ް‬ ‫ޒީނަތްތެރިކޮށްދިން މީހުން އެދުވަހުން ތިބާއަށް‬ ‫އެ މައުސޫމު ކުދިންގެ ޙައްޤުގައި ކުޑަ މިނުން‬ ‫އެއްވެސް ކަމެއް ކޮށްނުދެވޭނެއެވެ. އެއ އމީހކު‬ ‫ީ ެ ަ‬ ‫ތިޔަ ޑިމޮކްރަސީގެ ތެރެއިން އެއްވެސް ކަމެއް‬ ‫ކަންތަކުގައި‬ ‫ނަފްސުގެ‬ ‫އމިއްލަ‬ ‫ަ‬ ‫އމހެއްގެ‬ ‫ެ ީ‬ ‫ކުރެވޭތޯއެވެ؟ އެހެނެއްކަމަކު އެކުދިން މަރަމުންދާ‬ ‫ހެޔޮ‬ ‫މައްޗަށް‬ ‫ތިބާގެ‬ ‫ދވަހވެ.‬ ‫ު ެ‬ ‫މަސްއޫލުވާ‬ ‫ނުވަތަ‬ ‫ބަފައިން‬ ‫ނުވަތަ‬ ‫މައިން‬ ‫އެމީހުންގެ‬ ‫ޞާލިހު‬ ‫ތިބާގެ‬ ‫ހުރީ‬ ‫ކޮށްދޭން‬ ‫ދުޢާއެއް‬ ‫އެހެންވެސް ޤާތިލަކަށް ޙިމާޔަތް ދޭނެ ޤާނޫނެއް‬ ‫ދަރިއެކެވެ. އެހެނެއްކަމަކު ތިބާގެ ދަރި ވަޅުލީ‬ ‫ނުވަތަ ޤަވާޢިދެއް ހެދިފައި ހުރެއެވެ. ވާނވސް‬ ‫ީ ެ‬ ‫އަތުންނެވެ.‬ ‫ތިބާގެ‬ ‫ހަމަ‬ ‫ރައިޓްސްތައް‬ ‫އެމީހުންގެވެސް‬ ‫އެހެންތާއވެ.‬ ‫ެ‬ ‫ހންނާނތާއވ. އެމީހުންގެ އަމިއްލަ ދަރިންނެވެ.‬ ‫ެ ެ ެ‬ ‫ު‬ ‫އެހެންމީހެއްގެ ދަރިއެއް ނޫނެވެ. އެދަރިފުޅާއި‬ ‫މެދު ބަހެއް ބުނެވޭނެ މީހަކު ނެތެވެ. ދުވަހަކަށް‬ ‫ޢަމަލުތައް‬ ‫މިފަދަ‬ ‫ދުވަހެއް‬ ‫ފަހު‬ ‫އިތުރުވަމުންދާއިރުވެސް ސަރުކާރަކުން އެކަންތައް‬ ‫ހުއްޓުވުމަށް މަސައްކަތެއް ކުރެވުނުތޯއެވެ؟ އަދި‬ ‫ފަހެ އަހަރެމެން އަބަދުވެސް ދައްކަނީ‬ ‫ބައެއް ކަންތަކަކީ ސަރުކާރުގެ އެއްބާރު ލުމާއި‬ ‫މުސްރިކުން‬ ‫މައްކާގެ‬ ‫ޒަމާނުގައި‬ ‫ޖާހިލިއްޔަ‬ ‫އެގޮތުން‬ ‫ކަންތައްތަކެވެ.‬ ‫ކުރިއަށްދާ‬ ‫އެކުގައި‬ ‫އެމީހުންގެ ޅަދަރީން އެއްވެސް ކުށެއްނެތި މަރާ‬ ‫ދައްކައިގެން‬ ‫ވާހަކައެއް‬ ‫މ ޮޅ ު‬ ‫ކޮންމެވެސް‬ ‫ވާހަކައެވެ. ވަކި ދުވަސްވަރަކު ފިރިހެން ކުދިން‬ ‫އަންހެން މީހާގެ ބަނޑުގައިވާ ދަރިފުޅު، އެމައިން‬ ‫މެރި ވާހަކައާއި އަދި އަންހެން ކުދިން ލިބުނު‬ ‫ނުވަތަ‬ ‫ނުޤަބޫލުގައި‬ ‫ބަފައިންގެ‬ ‫ނމަ އެއީ އެމީހުންނަށް ހުރި ބޮޑު މުޞީބާތެއް‬ ‫ަ‬ ‫ވައްޓައިލާފައިވަނީ‬ ‫ބިރުދައްކައިގެންވެސް‬ ‫ނުވަތަ ނޮހަރަށްޕާނަކަށް ދެކި އަންހެން ކުދިން‬ ‫ކިތައްކިތައް ފަހަރުތޯއެވެ؟ ބަނޑުގައި އޮތަސް‬ ‫ވަކި ދުވަސްވަރަކު މަރާ ވާހަކައާއި މިކަހަލަ‬ ‫ކަނޑުގައި އޮތަސް ދިރިހުރި ފުރާނައެއް މެރުމަކީ‬ ‫ވާހަކަތަކެކެވެ. އަދި ދިރިދިރި ތިބި ކުދިން ވަޅުލާ‬ ‫އިސްލާމްދީން‬ ‫މާތްވެގެންވާ‬ ‫ދީން،‬ ‫އިސްލާމް‬ ‫ޙާލތު‬ ‫ަ‬ ‫އަހަރެމެންގެ‬ ‫ނަމަވެސް‬ ‫ވހަކައެވެ.‬ ‫ާ‬ ‫ތޯއެވެ! އެ ޖާހިލިއްޔަތަށް ވުރެ ވަކި ރަނގަޅީ‬
  • 12. ‫އޭގެ‬ ‫މުޖުތަމަޢެއް‬ ‫ނެތެވެ.‬ ‫ބަލައިލުމެއްވެސް‬ ‫ކަނޑައެޅިގެން ޙަރާމް ކުރައްވާފައިވާ ކަމެކެވެ.‬ ‫އިޞްލާޙުވގެނދާނީ‬ ‫ެ ް‬ ‫ރަނގަޅުވެ‬ ‫ޒާތުގައި‬ ‫ގިރާކުރަމުންދާ‬ ‫އެހީގައި‬ ‫ޓެކްނޮލްޖީގެ‬ ‫އަދުގެ‬ ‫އިސްލާމީ އަޚްލާޤުގެ މާތް ސިފަތައް މީސްތަކުންގެ‬ ‫ހަރުފަތްތަކުގައިވެސް ތުއްތުކުދިންގެ ފުރާނައާއި‬ ‫ގއިގ އށަގަނގެންނވެ.‬ ‫ެ‬ ‫ެ‬ ‫ަ ާ ަ‬ ‫ކޮށްފައިވަނީ‬ ‫ކަންތައް‬ ‫ބޭއިންސާފުން‬ ‫މެދު‬ ‫ކިތައްކިތައް ފަހަރު ހެއްޔެވެ؟‬ ‫ﷲ ތަޢާލާ ހުރުމަތްތެރި ކުރައްވާފައިވާ‬ ‫ނަފްސެއް ޙައްޤަކާއި ނުލައި މެރުމަކީ ﷲ ތަޢާލާ‬ ‫‪     ‬‬ ‫ނހީ ކުރައްވާފައިވާ ކަމެކެވެ.‬ ‫ަ‬ ‫‪      ‬‬ ‫‪      ‬‬ ‫‪   ‬‬ ‫‪      ‬‬ ‫މަރާމީހާ‬ ‫މުއުމިނަކު‬ ‫"ޤަޞްދުގައި‬ ‫މާނައީ:‬ ‫‪       ‬‬ ‫ޖަޒާއަކީ‬ ‫އެމީހާގެ‬ ‫ފަހެ،‬ ‫)ދަންނާށެވެ!(‬ ‫‪  ‬‬ ‫ނަރަކައެވެ. އެތަނުގައި އަބަދަށް ދެމި އޮންނަނިވި‬ ‫ގޮތުގައެވެ. އަދި ﷲ އެމީހާގެ މައްޗަށް ކޯފާ‬ ‫މާނައީ: "އަދި ތިޔަބައިމީހުން، ﷲ ޙުރުމަތްތެރި‬ ‫ލައްވައި ލަޢުނަތް ލައްވާނެތެވެ. އަދި ބޮޑުވެގެންވާ‬ ‫ލައިގެން‬ ‫ޙައްޤަކާއި‬ ‫ނަފްސެއް‬ ‫ކުރައްވާފައިވާ‬ ‫ކުރެއްވިއެވެ."‬ ‫ތައްޔާރު‬ ‫އެމީހަކަށް‬ ‫ޢަޒާބު‬ ‫މެނުވީ ނުމަރާށެވެ! އަދި އަނިޔާވެރި ގޮތުގައި‬ ‫)ސޫރަތުލް ނިސާ: 39(‬ ‫ފަހެ،‬ ‫)ދަންނާށެވެ!(‬ ‫މީހާ‬ ‫މަރާލެވޭ‬ ‫މަރައިލި‬ ‫ކުއްޖަކު‬ ‫ކުޑަ‬ ‫ކިތަންމެ‬ ‫ހަމަކަށަވަރުން، އެމީހާގެ ވަލީވެރިޔާއަށް، ތިމަން‬ ‫ނުވަތަ‬ ‫މީހެއް‬ ‫ބޮޑު‬ ‫އަދި‬ ‫ކަމުގައިވިޔަސް‬ ‫އިލާހު ބާރެއް ދެއްވީމެވެ. ފަހެ، ޤަތުލުކުރުމުގައި‬ ‫މުސްކުޅިއެއްގެ ޤާތިލަކަށް ވީކަމުގައި ވިޔަސް‬ ‫އޭނާ އިސްރާފު ނުކުރާހުށިކަމެވެ! ހަމަކަށަވަރުން‬ ‫ޝަރީޢަތުގައި‬ ‫އިސްލާމީ‬ ‫އެމީހަކަށް‬ ‫ލިބިގެންވާ‬ ‫ނަޞްރު‬ ‫އެވަލީވެރިޔާއަކީ‬ ‫ހަމަހިލާ‬ ‫ދެވޭނަމަ‬ ‫އަދަބު‬ ‫ކަނޑައެޅިފައިވާ‬ ‫މީހެއްކަމުގައިވިއެވެ." )ސޫރަތުލް އިސްރާ: 33(‬ ‫އެކަންތަށް ނުފެތުރުނީސްކަން ޔަޤީނެވެ. މާބަނޑު‬ ‫ޙައްޤުތައް‬ ‫ކުޑަކުދިންގެ‬ ‫އަންހެނުންނާއި‬ ‫ޝަރީއަތުގައި‬ ‫އިސްލާމީ‬ ‫މާތްވެގެންވާ‬ ‫** ނިމުނީ **‬ ‫އެޙައްޤުތަކަށް‬ ‫އިރު‬ ‫ކަނޑައެޅިފައވާ‬
  • 13. ‫އހެނީ މިއީ އެކަމެއް އަހަރެމެންގެ ހިތްތަކުން‬ ‫ެ‬ ‫އޭ ޢުމަރެވެ! ކަލޭގެފާނުގެ އީމާންތެރިކަން‬ ‫ފންނނ ނތްނމަ، اﷲ ﺳﺒﺤﺎﻧﻪ وﺗﻌﺎﱃ ގެ ކޯފާއަށް‬ ‫ެ ަ ް ެ ަ‬ ‫ފުރިހަމަވީ އަދި ކިރިޔާއެވެ!‬ ‫ވާކަމުގެ‬ ‫ތިބުމަށް‬ ‫އިންތިޒާރުގައި‬ ‫އަހަރެމެން‬ ‫މިބަސްފުޅުތަކަކީ ޢުމަރު )رﺿﻰ اﷲ ﻋﻨﻪ(‬ ‫އިންޒާރު އައިސްފައިވާ ކަންތަކެވެ. މިއ މމަގށް‬ ‫ީ ި ަ‬ ‫ބަސްފުޅުތަކެކެވެ.‬ ‫ޙަދީޘްކުރެއްވުނު‬ ‫އަށް‬ ‫އަހަރެމެންގެ‬ ‫ފުރަގަސްދީފިނަމަ،‬ ‫އަހަރެމެން‬ ‫އކލވިގެނނުވާ‬ ‫ް‬ ‫ެ ު ެ‬ ‫މިސިފަ‬ ‫މިބަސްފުޅުތަކަކީ،‬ ‫ތަޢާލާ‬ ‫ﷲ‬ ‫ފޮނުއްވާނެކަމުގައި‬ ‫ބަދަލުގައި،‬ ‫ގެނެސްދޭނެ‬ ‫ބިރުވެރިކަން‬ ‫ހިތްތަކަށް‬ ‫ވަޙީކުރައްވާފައިވާ މީސްތަކުންގެ އެންމެ މުހިއްމު‬ ‫ބަސްފުޅުތަކެކެވެ. އެކަމަކު ރަޙްމަތުގެ ނަބިއްޔާ‬ ‫އަދި އެންމެ ފުރަތަމަ ސިފައެވެ.‬ ‫)ﺻﻠﻰ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ( މިފަދައިން ޙަދީޘް ކުރެއްވީ‬ ‫މީސްތަކުންނޭވެ!‬ ‫އީމާންވެއްޖެ‬ ‫"އޭ‬ ‫މީހަކު‬ ‫އެއްވެސް‬ ‫މެދު‬ ‫ކިހިނެއްވެގެންކަމާއި‬ ‫ދީނަށް‬ ‫އެމީހެއްގެ‬ ‫ތެރެއިން‬ ‫ތިޔަބައިމީހުންގެ‬ ‫اﷲ‬ ‫ސަބަބަކީ‬ ‫މިކަމުގެ‬ ‫ހެއްޔެވެ؟‬ ‫ވިސްނަމު‬ ‫ދަންނާށެވެ.‬ ‫މުރުތައްދުވެއްޖެމީހާ‬ ‫ފުރަގަސްދީ‬ ‫މަތިވެރި‬ ‫ބަސްފުޅު‬ ‫ގެ‬ ‫وﺗﻌﺎﱃ‬ ‫ﺳﺒﺤﺎﻧﻪ‬ ‫ތިޔަބައިމީހުންގެ ބަދަލުގައި ﷲ ތަޢާލާ އެބަޔަކު‬ ‫ކުރުމަށްޓަކައި، ތިބާ، ތިބާގެ ގެއާއި މުދަލާއި،‬ ‫ދެކެ ލޯބިވެވޮޑިގަންނަވާ އަދި އެބަޔަކު ﷲ ތަޢާލާ‬ ‫މެދުވެރިކުރުވި‬ ‫ނުކުތުމަށް‬ ‫ދޫކޮށް‬ ‫އާއިލާއާއި‬ ‫ގެންނވާނތެވ.‬ ‫ަ ެ ެ‬ ‫ބަޔަކު‬ ‫ލޯބިވާ‬ ‫ދެކެ‬ ‫ސަބަބެވެ.‬ ‫މއްޗށް‬ ‫ަ ަ‬ ‫މއުމނުންގ‬ ‫ެ‬ ‫ު ި‬ ‫)އެބައިމީހުންނަކީ(‬ ‫ހިތްތިރި، ކާފަރުންގެ މައްޗަށް ހިތްހަރު، އދި‬ ‫ަ‬ ‫ﷲ ތަޢާލާގެ މަގުގައި ހަނގުރާމަކުރާ ބައެކެވެ.‬ ‫މަލާމަތަކށް‬ ‫ަ‬ ‫މީހުންގެ‬ ‫މަލާމާތްކުރާ‬ ‫އަދި‬ ‫އެބައިމީހުން ނުބަލާނެއެވެ. )އަދި( އއީ ﷲ‬ ‫ެ‬ ‫ތަޢާލާ އިރާދަކުރެއްވި އަޅެއްގެ މައްޗަށް އެއލހު‬ ‫ި ާ‬ ‫އެއީ ދުނިޔޭގައިވާ ހުރިހާ އެއްޗަކަށްވުރެ ބޮޑަށް‬ ‫ދެއްވާ ފަޟްލަވަންތަވެރިކަމެކެވ. ﷲ ތަޢާލާއީ‬ ‫ެ‬ ‫اﷲ ﺳﺒﺤﺎﻧﻪ وﺗﻌﺎﱃ އާއި އެއިލާހުގެ ރަސޫލާއާއި‬ ‫އެއިލާހުގެ މަގުގައި ޖިހާދުކުރުމަށް ލޯބިކުރުމެވެ.‬
  • 14. ‫ޤުރުބާންކުރުމަށް ތިބާގެ ކިބައިން އާދޭހާއިއެކު‬ ‫ތަނަވަސްވަންތަ މޮޅަށް ދެނވޮޑގެންވ އލާހވެ."‬ ‫ާ ި ެ‬ ‫ެ ި‬ ‫ސަލާންޖަހައެވެ.‬ ‫)އަލް މާއިދާ:45(‬ ‫ފިރުޢައުނު އޭނާއަށް ލިބިފައިވ، ހރިހާ‬ ‫ު‬ ‫ީ‬ ‫ޙަޤޤީ‬ ‫ީ‬ ‫ދެނގަންނށވެ!‬ ‫ާ ެ‬ ‫ެ‬ ‫އހެނކަމން‬ ‫ެ ް ު‬ ‫ބާރަކާއިއެކުވެސް ސިޙުރުވރީނނަށ އިހާނެތިކޮށް‬ ‫ެ ް ް‬ ‫ހިޖްރައަކީ، اﷲ ﺳﺒﺤﺎﻧﻪ وﺗﻌﺎﱃ އއި އެއިލާހުގެ‬ ‫ާ‬ ‫ކަންތައް ކުރުމުންވެސް ސިޙުރުވެރީން މިފަދައިން،‬ ‫ލޯބިކުރާ‬ ‫ތިބާ‬ ‫ލޯތްބަށްޓަކައި،‬ ‫ރަސޫލާދެކެވާ‬ ‫ތިބާއަށް‬ ‫މިހާރު‬ ‫ސަބަބު‬ ‫ޙަޤީޤީ‬ ‫ވިދާޅުވީ‬ ‫މިއީ‬ ‫ދޫކޮށްލުމެވެ.‬ ‫ޢާއިލާ‬ ‫މުދަލާއި،‬ ‫އނގިގންދނެއެވ.‬ ‫ެ‬ ‫ެ ާ‬ ‫ެ‬ ‫އެންމެ‬ ‫ކުރުމަށް‬ ‫އެކަމެއް‬ ‫އަހަރެމެންނަށް‬ ‫ހިޖުރައެވެ.‬ ‫ޙަޤީޤީ‬ ‫ނަމަވެސް‬ ‫އުނދަގޫވާ‬ ‫ﺳﺒﺤﺎن ﷲ، އެބައިމީހުން ވެފައިއެވަނީ،‬ ‫އެހެނެއްކަމަކު މި ހިޖްރަކޮށްފިނަމަ އަހަރެމެންނަށް‬ ‫ޤުރުބާނީއެއް‬ ‫ލޯތްބަކާއި‬ ‫މަތިވެރި،‬ ‫ކޮންފަދަ‬ ‫ކާމިޔާބު ލިބިގެންވެއވެ. އަދި ޢަމަލީ ހިޖްރައިގެ‬ ‫ެ‬ ‫ތޯއެވެ. އެހެނ އބައމީހުނގ ހރިހ އެއޗެއް‬ ‫ް‬ ‫ް ެ ު ާ‬ ‫ީ ެ ި‬ ‫އެހެން ހުރިހާ‬ ‫ތިބާއަށް ކުރިމަތިވާ‬ ‫ތެރޭގައި‬ ‫އެބައިމީހުން ޤުރުބާން ކުރީއެވެ. اﷲ ﺳﺒﺤﺎﻧﻪ وﺗﻌﺎﱃ‬ ‫ފަސޭހަވެގެން‬ ‫ސަބަބުން‬ ‫މީގެ‬ ‫އުނދަގޫތަކެއް‬ ‫ފުރާނަތައްވެސް‬ ‫އެބައިމީހުންގެ‬ ‫އަށްޓަކައި‬ ‫ނުދެއެވެ.‬ ‫ކ ުރ ި‬ ‫އެބއިމީހުންނަށް‬ ‫ަ‬ ‫ކުރީއެވެ.‬ ‫ޤުރުބާން‬ ‫އަނިޔާގެ ސަބަބުން އެބައިމީހުންގެ ހަތަރެސްފައި‬ ‫މިމަގަށް ތިބާ އެނބުރޭ ހިނދު، ތިބާގެ‬ ‫ކށތައް‬ ‫ަ ި‬ ‫ދިޔައެވެ.‬ ‫ބުރިވެގެން‬ ‫ތިބާއަށް‬ ‫ނެތިދިއުމުން‬ ‫ޤައުމު‬ ‫ޢާއިލާއާއި‬ ‫އެބައިމީހުންގެ ފުރާނައާއި‬ ‫ޗިސްވެގެންދިޔައެވެ.‬ ‫ވާ‬ ‫ތިބާއަށް‬ ‫ގޮންޖެހުންތަކަކީ،‬ ‫ކުރިމަތިވާ‬ ‫އެބައިމީހުން‬ ‫އެއީ‬ ‫ދުއްވާލުން‬ ‫ޢިއްޒަތް‬ ‫ބޮޑުކަމަކަށް ނުވނެއެވ. އެހެނީ، اﷲ ﺳﺒﺤﺎﻧﻪ وﺗﻌﺎﱃ‬ ‫ެ‬ ‫ާ‬ ‫ނުވއެވ.‬ ‫ި ެ‬ ‫މާބޮޑުކަމަކަށ‬ ‫ް‬ ‫ކުރިމަތީގައި‬ ‫އަށްޓަކައި ތިބާ މިހުރިހާ ކަމެއް ޤުރުބާން ކުރާ‬ ‫ގެންދިޔަ‬ ‫ކުރަމުން‬ ‫ތަޙައްމަލު‬ ‫އެބައިމީހުން‬ ‫ހިނދު، ވަކިވެގެންމިދާ އެއްޗިއްސަކީ، اﷲ ﺳﺒﺤﺎﻧﻪ‬ ‫ހަމަ‬ ‫ތިބާއަށް‬ ‫ވޭން،‬ ‫ކަންތައްތަކުގެ‬ ‫وﺗﻌﺎﱃ ގެ ރުއްސެވުމާއި އަޅާ ބަލާއިރު، މާ‬ ‫ޙަޤީޤަތުގައިވެސް އިޙްސާސް ކުރެވޭ ހެއްޔެވެ؟‬ ‫ތިބާއަށް‬ ‫ނޫންކަން‬ ‫ކަމެއް‬ ‫އަގުކުރެވޭ‬ ‫ހަށިތަކަށް‬ ‫އެބައިމީހުންގެ‬ ‫ހަންޖަރަކުން‬ ‫ތޫނު‬ ‫ހިތަށް‬ ‫ތިބާގެ‬ ‫މިކަން‬ ‫އނގިގންދނެއެވ.‬ ‫ެ‬ ‫ެ ާ‬ ‫ެ‬ ‫ހަތަރެސްފައި‬ ‫އެބައިމީހުންގެ‬ ‫އަމާޒުކޮށް،‬ ‫ކަށަވަރުވެގެން ދިއުމުން، ތިބާގެ ހިތާއި، އަތްފައި‬ ‫ތޫނު‬ ‫ހިނދު،‬ ‫އެރުވޭ‬ ‫ޞަލީބަށް‬ ‫ބުރިކޮށް،‬ ‫އެތަކެތީގެ‬ ‫މަސް،‬ ‫ލެޔާއި‬ ‫ތިބާގެ‬ ‫އަދި‬ ‫ކަށިތަށް‬ ‫އެބައިމީހުންގެ‬ ‫ސަބަބުން‬ ‫ލޮންސީގެ‬ ‫ސަބަބުން،‬ ‫ލޯބީގެ‬ ‫ތިބާވާ‬ ‫ވެރިފަރާތަށް‬ ‫އެބައިމީހުން‬ ‫ހިނދު‬ ‫ވެގެންދާ‬ ‫ޗިސްޗިސް‬
  • 15. ‫ހުރިހާ އެއްޗަކަށްވުރެ، ބޮޑަށް، ﷲ ތަޢާލާ ދެކެ‬ ‫ތިބާއަށް‬ ‫ވޭން،‬ ‫ތަދާއި‬ ‫ކުރާނޭ،‬ ‫ތަޙައްމަލް‬ ‫ފަރާތުން‬ ‫ފިރުޢައުނުގެ‬ ‫ޠާޣޫތު‬ ‫ލޯބިވުމެވެ.‬ ‫އިޙްސާސް ކުރެވިފައި ވ ހއްޔެވ؟ އހރިހާ‬ ‫ެ ު‬ ‫ެ‬ ‫ޭ ެ‬ ‫ލިބޭނެކަމަށް ވަޢުދުވި ތަކެއްޗަކީ، اﷲ ﺳﺒﺤﺎﻧﻪ‬ ‫އަނިޔާތައް އެބައިމީހުންނަށް ދެވޭ ހިނދު، އެއީ‬ ‫وﺗﻌﺎﱃ އަށޓަކައި އެބައިމީހުންވާ ލޯތްބާއި އަޅައި‬ ‫ް‬ ‫މަލާމާތްކޮށް،‬ ‫ބުނެ،‬ ‫ކަމުގައި‬ ‫މޮޔައިންތަކެއް‬ ‫އެއޗެއް‬ ‫ް‬ ‫ހރި‬ ‫ު‬ ‫އަގއް‬ ‫ެ‬ ‫އެއްވސ‬ ‫ެ ް‬ ‫ބލއރ،‬ ‫ަ ާ ި ު‬ ‫ޙައްޤުމަގަށް‬ ‫ގެންދާއިރުވެސްމެއެވެ.‬ ‫ހީހަދަމުން‬ ‫ނޫންކަން އިސްލާމްވީ ފުރަތަމަ ވަގުތުން ފެށިގެން‬ ‫ރުޖޫޢަވުމުގެ ސިކުންތެއްގެ ކުރިން، އެބައިމީހުން‬ ‫އެބައިމީހުންނަށް އެނގިގެންދިޔައެވެ. އެހެންކަމުން‬ ‫ދޭން ވަޢުދުވި މަޤާމާއި، ދަރަޖަ ދޫކޮށްލުމުން،‬ ‫ތަޢާލާއަށްވާ‬ ‫ﷲ‬ ‫ހިތްތަކަށް،‬ ‫އެބައިމީހުންގެ‬ ‫ތިބާއަށް ވެގެންދާނެ ގޮތް ތަޙައްމަލް ކޮށްލާށެވެ.‬ ‫އެބައިމީހުންގެ‬ ‫ލޯބިވަނުމުން،‬ ‫ފުރިހަމަ‬ ‫އެހެންކަމުން އެވަރުންވެސް ތިބާއަށް އެބައިމީހުން‬ ‫އީމާންތެރިކަން އެއްވެސް އެއްޗަކާއި ކުޅެލެވުނު‬ ‫އީމާންތެރިކަންމަތީ‬ ‫ދިޔައީ‬ ‫ފެނިގެން‬ ‫ހެއްޔެވެ؟ ނޫނެކެވެ.‬ ‫އުފާވެރި‬ ‫ޖެހިގެންވާ‬ ‫ހިތްހަމަ‬ ‫ސާބިތުވެފައި،‬ ‫ބައެއްގެ ގޮތުގައެވެ. މިހުރިހާ ކަމެއްގެ ފަހަތުގައި‬ ‫ވަނީ ކޮންކަމެއްތޯއެވެ؟ އެހެނީ، އެބައިމީހުންނަށް‬ ‫*** ނުނިމޭ ***‬ ‫ގެއްލުނު، އަނިޔާވި އަދި ޗިސްޗިސް ވެގެންދިޔަ‬ ‫‪            ‬‬ ‫‪ ‬‬ ‫މާނައީ: "އެއިލާހަކީ ތެދުމަގާއި އަދި ޙައްޤުދީނާއިގެން އެއިލާހުގެ ރަސޫލާ ފޮނުއްވި އިލާހެވެ. އެއ‬ ‫ީ‬ ‫މުޝްރިކުން ނުރުހުނު ކަމުގައިވިޔަސް، ހުރިހާ ދީނެއްގެ މައްޗަށް މިދީން ފާލުކުރައްވާ ގަދަ‬ ‫ކުރެއްވުމަށްޓަކައެވެ."‬ ‫)ސޫރަތުލް ތައުބާ: 33(‬
  • 16.
  • 17. ‫اﷲ ﺳﺒﺤﺎﻧﻪ وﺗﻌﺎﱃ ވަޙީ ކުރައްވާފައިވެއެވެ.‬ ‫... ‪ ...        ‬‬ ‫މާނައީ: "ފަހ، އެއުރެން އެތަކެތި ހޭދަކުރަމުން ގެނދާނެއވ. ދެން އެމުދާތައް، އެބައިމީހުންގެ މައްޗަށް‬ ‫ެ ެ‬ ‫ް‬ ‫ެ‬ ‫ހުރި ހިތާމަޔަކަށް ވެގެންދާނެއެވެ." )ސޫރަތުލް އަންފާލް: 63(‬ ‫ހިނގާ‬ ‫އަފްޣާނިސްތާނުގައި‬ ‫ޢިރާޤާއި‬ ‫އަލް‬ ‫އިމާމް އަންވަރު‬ ‫މިއާޔަތާއިމެދު‬ ‫ހަނގުރާމައަށް ވިއެޓްނާމް ހަނގުރާމައާއި ކޮރެއާ‬ ‫"އެހެންކަމުން‬ ‫ވިދާޅުވެފައިވެއެވެ.‬ ‫ޢައުލާޤީ‬ ‫ޚަރަދުވާންވީ‬ ‫ގިނައިން‬ ‫ހަނގުރާމައަށްވުރެ‬ ‫އެމީހުން ފައިސާ ޚަރަދު ކުރިޔަދޭށެވެ. އެއީ‬ ‫ކިހިނެއް ވެގެންތޯ މިހާރުވެސް އެމީހުން ވާހަކަ‬ ‫އެމީހުން ބަލިވާނެ ގޮތެވެ. އެހެނީ اﷲ ﺳﺒﺤﺎﻧﻪ‬ ‫ދައްކަމުން އެބަގެންދެއެވެ. ކޮރެއާ ހަނގުރާމައަށް‬ ‫އެމީހުންގެ‬ ‫އެމީހުން‬ ‫ކުރައްވަނީ‬ ‫ވަޙީ‬ ‫وﺗﻌﺎﱃ‬ ‫ހޭދަވީ ގާތްގަނޑަކަށް 002 ބިލިއަން ޑޮލަރެވެ.‬ ‫ފައިސާ ފުރަތަމަ ޚަރަދުކުރަން ޖެހޭނެ ކަމަށެވެ.‬ ‫ހޭދަވީ‬ ‫ހަނގުރާމައަށް‬ ‫ވިއެޓްނާމް‬ ‫އަދި‬ ‫އެމީހުން ބަލިވާނެކަމުގައެވެ.‬ ‫ދެން އެއަށްފަހު‬ ‫ގާތްގަނޑަކަށް 004 ބިލިއަން ޑޮލަރެވެ. އދި‬ ‫ަ‬ ‫ފައިސާ‬ ‫އެމީހުންގެ‬ ‫އެމީހުން‬ ‫އެހެންކަމުން‬ ‫008‬ ‫ގާތްގަނޑަކަށް‬ ‫ހަނގުރާމައަށް‬ ‫ޢިރާޤު‬ ‫ހަނގުރާމަކުރުމަށް‬ ‫ދެކޮޅަށް‬ ‫އިސްލާމްދީނާއި‬ ‫ބިލިއަން ޑޮލަރު ނުވަތަ އެއަށްވުރެ ގިނައިން‬ ‫އަހަރެމެން‬ ‫ޚަރަދުކުރާކަމަށްޓަކައި‬ ‫އެމީހުން އަތުން ޚަރަދު ވެއްޖެއެވެ. މިދާގޮތުން‬ ‫މާނައކީ‬ ‫ަ‬ ‫އޭގެ‬ ‫އެހެނީ‬ ‫އުފާވާންޖެހޭނެއެވެ.‬ ‫އެމީހުންގެ އިޤްތިޞާދު ދަށްވަމުންގޮސް އެއްކޮށް‬ ‫ނަޞްރު‬ ‫އަވަހަށް‬ ‫އިސްލާމްދީނަށް‬ ‫ހުލިވާނެއެވެ. އދި )އެއަށްފަހު( އެމީހުން އެކަމާ‬ ‫ަ‬ ‫އައުމުގެ‬ ‫ނަޞރުވަނީ‬ ‫ް‬ ‫އންނާނކމެވ.‬ ‫ެ ަ ެ‬ ‫ަ‬ ‫ދެރަވާނެއެވެ. އެހެނީ މިމައްސަލަ ގަނޑުތެރެއަށް‬ ‫1‬ ‫0‪F‬‬ ‫މަގުމަތީގައެވެ."‬ ‫ދަޢުވަތު ދިނީ އެމީހުން އަމިއްލައަކަށެވެ. އެހެނީ‬ ‫ކުރިއަށްދާ‬ ‫އަފްޣާނިސްތާނުގައި‬ ‫ޢިރާޤާއި‬ ‫އިމާމް އަންވަރު އަލްއަޢުލާޤީގެ ފޮތް " ‪Allah is‬‬ ‫1‬ ‫‪ "Preparing us for victory‬އިން ނެގިފައި.‬
  • 18. ‫ވެގެން‬ ‫ބަނގުރޫޓު‬ ‫އެޤައުމު‬ ‫އަރާފައެވެ.‬ ‫ހަނގުރާމައަށް ދިއުމަށް އެމީހުންނަށް އެއްވެސް‬ ‫ބޮޑާކަމުގެ‬ ‫އެމީހުންގެ‬ ‫ގޮސްފައިމިވަނީ‬ ‫ބަޔަކު މަޖުބޫރެއް ނުކުރެއެވ. އޭގެ ބަދަލުގައި‬ ‫ެ‬ ‫ސަބަބުންނެވެ.‬ ‫އެމީހުން އަމިއްލައަށް މިހަނގުރާމަ އިޚްތިޔާރު‬ ‫ކުރީއެވެ. އެހެންކަމުން އެބައިމީހުން އަމިއްލައަށް‬ ‫0002 ވަނަ‬ ‫މާޒީއަށް ބަލައިލާއިރު،‬ ‫އަމިއްލަނަފްސުތައް މިކަމުގެ ތެރެއަށް ވެއްދުނީތީ‬ ‫އަހަރު ބިލް ކްލިންޓަންގެ ދަޢުރު ހަމަވިއިރު‬ ‫ފައސއެއް‬ ‫ި ާ‬ ‫މިހރހާ‬ ‫ު ި‬ ‫ހިތާމަކުރާނެއެވެ.‬ ‫003 ބިލިއަން ޑޮލަރުގެ ފައިދާއެއް އޮތެވެ.‬ ‫އެއަށްފަހު‬ ‫ދެން‬ ‫ފަޤީރުވެ،‬ ‫ޚަރަދުކޮށް،‬ ‫ނަމަވެސް ސެޕްޓެމްބަރ 11 ގެ ޙމަލާއަށް ފަހު،‬ ‫ަ‬ ‫ބަލިވާނެއެވެ.‬ ‫ބުޝްގެވެރިކަމުގައި ޢަސްކަރީ ގޮތުން ކުރި ބޮޑެތި‬ ‫ގެއްލުމަށް‬ ‫އެފައިދާ‬ ‫ސަބަބުން،‬ ‫ހޭދަތަކުގެ‬ ‫އެމެރިކާ‬ ‫މިއަދު‬ ‫ގޮތުން‬ ‫ނަތީޖާއެއްގެ‬ ‫އޮތް‬ ‫ގޮތުގައި‬ ‫ފައިދާގެ‬ ‫ބަދަލުވެގެންދިޔައެވެ.‬ ‫އެންމެ‬ ‫ދުނިޔޭގެ‬ ‫ބަނގުރޫޓުވެފައެވެ.‬ ‫މިވަނީ‬ ‫003 ބިލިއަން ޑޮލަރު، ފުރަތަމަ 2 އަހަރުގެ‬ ‫މުއްސަދި އަދި އެންމެ ވަރުގަދަކަމަށް ދަޢުވާކުރާ‬ ‫އައި‬ ‫ޖެހިގެން‬ ‫ހޭދަވެގެންދިޔައެވެ.‬ ‫ތެރޭގައި‬ ‫ބޮޑަށް‬ ‫އެންމެ‬ ‫ވެފައިމިވަނީ‬ ‫މިއަދު‬ ‫ޤައުމު‬ ‫ދެއަހަރުގައި އެޢަދދު 006 ބިލިއަން ޑޮލަރަށް‬ ‫ަ‬ ‫އެޤައުމުގެ‬ ‫ޤައުމަށެވެ.‬ ‫ވެފައިވާ‬ ‫ދަރަނިވެރި‬ ‫އެރިއެވެ. ދެން ޖހިގެނ އައ ދެއަހރގައ،‬ ‫ަ ު ި‬ ‫ި‬ ‫ް‬ ‫ެ‬ ‫ދަރަނި މައްޗަށް އަރަމުން ގޮސް މިއަދު މވަނީ‬ ‫ި‬ ‫އެޢަދދު 009 ޑޮލަރަށް އެރިއެވެ. 9002 ވަނަ‬ ‫ަ‬ ‫މައްޗަށް‬ ‫ވުރެ‬ ‫ޑޮލަރަށް‬ ‫ޓްރިލިއަން‬ ‫41‬
  • 19. ‫އަފްޣާނިސްތާނާއި‬ ‫ފެށުނީ‬ ‫ކަމެއް‬ ‫މިހުރިހާ‬ ‫އަހަރުގައި 2.1 ޓްރިލިއަން ޑޮލަރަށް އެރިއެވެ.‬ ‫ޢިރާޤަށް ޙަމަލާދޭން ފެށި ހިސާބުންނެވެ. އެންމެ‬ ‫މިއަދު އެޢަދަދު ވަނީ 7.1 ޓްރިލިއަން ޑޮލަރަށް‬ ‫ފުރަތަމަ އެކަމުގެ ސަބަބުން ސްޓޮކް މާރކެޓަށް‬ ‫އަރާފައެވެ.‬ ‫އތށް‬ ‫ެ ަ‬ ‫އަސަރުކުރިއވެ.‬ ‫ެ‬ ‫ބޮޑަށް‬ ‫ވަރަށް‬ ‫މިކަމުގެ ސަބަބުން، އެމެރިކާގެ‬ ‫ކުންފުންޏެއް ބަނގުރޫޓުވިއެވެ. އަދި އިޤްތިޞާދު‬ ‫އިޤްތިޞާދު‬ ‫ދަރަނިވެރިވަމުންދާ‬ ‫ހަލާކު ވަމުން ދިޔައެވެ. އެންމެ ބޮޑަށް އަސަރު‬ ‫މަޖުބޫރުވީ‬ ‫އެމީހުންނަށް‬ ‫ހިފެހެއްޓުމަށްޓަކައި‬ ‫އެމީހުން‬ ‫ކުންފުނިތަކަށެވެ.‬ ‫ބޮޑެތި‬ ‫ކުރީ‬ ‫އެހެން ޤައުމުތަކުން ލނުގ ގޮތުގައި ފައިސާ‬ ‫ޯ ެ‬ ‫އެދި‬ ‫ސަލާމަތްކޮށްދިނުމަށް‬ ‫ބަނގުރޫޓުވުމުން‬ ‫މި އަދަދަކީ އެމެރިކާގެ ކޮންމެ ބޮލަކަށް 00354 ޑޮލަރުގެ ދަރަންޏެކެވެ. 41 ޓްރިލިއަން‬ ‫ޑޮލަރުގެ ދަރަންޏަށް އިތުރު 6 ޓްރިލިއަން ޑޮލަރުގެ އިންޓްރެސްޓް އެއް ކުރެވޭނެއެވެ.‬ ‫ޖޕާނުނނާއ،‬ ‫ް ި‬ ‫ަ‬ ‫އެގތުނ‬ ‫ޮ ް‬ ‫ހޯދާށެވެ.‬ ‫ދިޔައެވެ.‬ ‫ކުރަމުން‬ ‫ޕްރެޝަރ‬ ‫ސަރުކާރަށް‬ ‫އަރަބިޔާއިންނާއި،‬ ‫ސަޢޫދީ‬ ‫ޗައިނާއިންނާއި،‬ ‫އެތައް‬ ‫ސަބަބުން،‬ ‫ކަމެއްގެ‬ ‫މިހުރިހާ‬ ‫ދެންވެސް އިތުރު ގަލްފުގެ ޤައުމުތަކުން ގިނަ‬ ‫މައްސަލަތަކެއް އައިސް އެމެރިކާ ވަށާލިއެވެ. އދި‬ ‫ަ‬ ‫ބޝްގެ‬ ‫ު‬ ‫ހޯދާފައިވެއެވެ.‬ ‫ފައިސާ‬ ‫ޢަދަދަކަށް‬ ‫އެމީހުންނަށް‬ ‫ސަލާމަތްވުން‬ ‫މިކަންކަމުން‬ ‫ވެރިކަމުގެ ފުރަތަމަ ދައުރުގައި 6.7 ޓްރިލިއަނަށް‬ ‫ދަތިވެގެން ދިޔައެވެ. ނަމަވެސް ކުރީގެ ސޯވިއެޓް‬ ‫ދައުރުގައި‬ ‫ދެވަނަ‬ ‫އަރާފައިވއެވ.‬ ‫ެ ެ‬ ‫ދަރަނި‬ ‫ޔޫނިއަން ފަދައިން، މިހުރިހާ ކަމެއްގެ ފަހަތުގައި‬ ‫ޑޮލަރށް‬ ‫ަ‬ ‫ޓްރިލިއަން‬ ‫6.01‬ ‫މިއަދަދު‬ ‫ޤަބޫލުކުރަން‬ ‫ހަނގުރާމަކަން‬ ‫އަފްޣާން‬ ‫ވަނީ‬ ‫އަރާފައިވެއެވެ. މިއަދު، އެޢަދަދ ވަނ 20.41‬ ‫ީ‬ ‫ު‬ ‫އެމެރިކާވެސް ބޭނުމެއް ނުވެއެވެ. އެހެންކަމުން‬ ‫ޓްރިލިއަން ޑޮލަރަށް އަރާފައެވެ. މިޢަދަދުގެ 05‬ ‫މިހާރު އުފެދޭ ސުވާލަކީ މި ދަރަނި، 20.41‬ ‫ޢިރާޤާއި‬ ‫އަރާފައިވަނީ‬ ‫އިންސައްތަ‬ ‫ޓްރިލިއަން ޑޮލަރުގެ ދަރަނިން އެމެރިކާ ސަލާމަތް‬ ‫ގަދައަށް‬ ‫އެންމެ‬ ‫ހަނގުރާމަ‬ ‫އަފްޣާނިސްތާން‬ ‫ވެވޭނި ކިހިނަކުން ކޮން އިރަކުން ބާވައެވެ؟‬ ‫ހިނގިއިރުގައެވެ. އެއީ ވޭތުވެދިޔަ 6 އަހަރު‬ ‫ދުވަސްތެރޭގައެވެ. އެމެރިކާ އެއްބަސްވި ކަމުގައި‬ ‫*** ނިމުނީ ***‬ ‫ވިޔަސް ނުވަތަ އެއްބަސް ނުވި ކަމުގައި ވިޔަސް‬
  • 20. ‫އެބައިމީހުންނަކީ އުއްމީދުގެ އައްޑަނަ ހިފައިގެން‬ ‫ތެރޭގައި‬ ‫އަހަރު‬ ‫ތިން‬ ‫ފާއިތުވެދިޔަ‬ ‫ވަރުގަދަ‬ ‫ހިތްވަރުގެ‬ ‫ޖޯޝާއި‬ ‫ތިބި‬ ‫ޚާއްޞަކށް މިދިޔަ އަހަރު ދުނިޔޭގެ ނަޒަރުތައް‬ ‫ޮ‬ ‫ފހލވާނުނނެވ.‬ ‫ް ެ‬ ‫ަ ު ަ‬ ‫ވަނީ ސޯމާލިޔާގެ ޙަރަކާތްތަކަށް ހުއްޓިފައެވެ.‬ ‫އުފެދިގެން‬ ‫އޮއިވަރު‬ ‫މިޙަރަކާތްތަކުގެ‬ ‫ޝަބާބުގެ‬ ‫ޙަރަކަތުއް‬ ‫މިބައިމީހުންނަކީ‬ ‫އައިސްފައިވަނީ ޠާޣޫތުންގެ ޤައުމުތަކަށް ނުހަނު‬ ‫ގުޅިފައިވާ‬ ‫އެބައިމީހުންނާއި‬ ‫މުޖާހިދުންނާއި‬ ‫ސިހުން ގެނުވި އަދި ހަމައެޔާއެކު މާޔޫސްކަން‬ ‫މުޖާހިދުންނަކީ‬ ‫އައްޝަބާބް‬ ‫ބާރުތަކެވެ.‬ ‫ވެރިކުރަނިވި ގޮތަކަށެވެ.‬ ‫އުފެއްދި‬ ‫ފަރާތްތައް‬ ‫ބާރުވެރި‬ ‫ސޯމާލިޔާގެ‬ ‫އެއްވެސް‬ ‫ޔޫނިއަންތަކާއި‬ ‫ކޯރޓް‬ ‫އިސްލާމިކް‬ ‫ބެލުންތައް‬ ‫ދުނިޔޭގެ‬ ‫ސޯމާލިޔާއަށް‬ ‫ގުޅުމެއް ހުރިބައެއް ނޫނެވެ. އަދި ސޯމާލިޔާގެ‬ ‫ދިމާވެފައިވާ‬ ‫އެބައިމީހުންނަށް‬ ‫ހުއްޓިފައިވަނީ‬ ‫ބާރުވެރި ފަރާތްތައް ވަނީ މިމުޖާހިދުން ބާޠިލްކޮށް‬ ‫ނުވަތަ‬ ‫ސަބަބުން‬ ‫ގޮންޖެހުންތަކުގެ‬ ‫ނެތިކޮށްލުމަށް ބޭނުންވާ ފަރާތްތަކުގެ ލިސްޓުގެ‬ ‫އެގޮންޖެހުންތައް ތަޙައްމަލް ކުރަންޖެހިފައިވާ ގިނަ‬ ‫ސޯމާލިޔާގެ‬ ‫ސަބަބަކީ‬ ‫މަތީގައެވެ.‬ ‫އެންމެ‬ ‫ޢަދަދެއްގެ މީހުންގެ ސަބަބުންނެވެ. އަދި މިކަމަކީ‬ ‫މިއުޅޭ‬ ‫ލައިގެން‬ ‫ތެރެއަށް‬ ‫މުށު‬ ‫ބާރުތައް‬ ‫އުއްމަތުގެ ދުޝްމަނުން ކަންބޮޑުވާނެ ކަމެއްވެސް‬ ‫ފަރާތްތަކަކީ ޞަލީބީންނަށް ވަފާތެރި ހަމައެހެންމެ‬ ‫ނނެވެ. ސަބަބަކީ އެބައިމީހުންވަނީ ސޯމާލިޔާގެ‬ ‫ޫ‬ ‫މަގުޗާޓާއި‬ ‫އެބައިމީހުންގެ‬ ‫މިބައިމީހުންނަކީ‬ ‫ރައްޔިތުން މިފަދަ އެތަކެއް އުދަގުލާއި ދަތިކަމާއި‬ ‫ތަދުކަން، ސޯމާލިޔާގެ ދާޚިލ ހަނގުރާމަ ކުރިއިރު‬ ‫ީ‬ ‫އުފުލިތަން ދެކިފައެވެ. ނަމަވެސް ސޯމާލިޔާގެ‬ ‫ފެއްޓީ‬ ‫ފާހަގަވާން‬ ‫ކަމަކަށް‬ ‫އުދަރެހުން އައު‬ ‫ސޯމާލިޔާގެ ގޮންޖެހުންތަކާއި ކުރިމަތިލާނެ އާ‬ ‫ބަޔަކު އުފެދިގެން އައތަނވެ. އެބައިމީހުންނީ‬ ‫ި ެ‬ ‫ގޮތަކަށް‬ ‫އެދޭހާ‬ ‫ހިތް‬ ‫އެދުޝްމަނުންތައް‬ ‫ކަންތައްކުރާނެ އަދި ހަމައެހެންމެ އެކަމަށް ތާއީދު‬ ‫ނަމަވެސް‬ ‫ނޫނެވެ.‬ ‫ބަޔެއްވެސް‬ ‫ކުރާނޭ‬
  • 21. ‫މަގަކަށް ވާތީއެވެ. އަދި ހަމައެހެންމެ ބިމުގައި‬ ‫ބައްޓަން‬ ‫ކަންތައްތައް‬ ‫ޤައުމުގެ‬ ‫އެއްގޮތަށް‬ ‫އެތަކެއް އަގުހުރި މަޢުދަންތަކެއް ވަޅުލެވިފައިވާ‬ ‫ކުރަމުންދާ ބަޔަކަށްވާތީއެވެ.‬ ‫ކަމަށްޓަކައިވެސްމެއެވެ. ނަމަވެސް ﷲ ﺳﺒﺤﺎﻧﻪ و‬ ‫ސޯމާލިޔާގެ‬ ‫ދުޝްމަނުންނަށް‬ ‫އުއްމަތުގެ‬ ‫ﺗﻌﺎﱃ ގެ ރަޙުމަތްފުޅާއިއެކު މިބައިމީހުންނަށް ވަނީ‬ ‫މުހިއްމުކަން‬ ‫ކުރިއަށް‬ ‫ގޮތުގައި‬ ‫ފުރިހަމަ‬ ‫އެންމެ‬ ‫މިކަން‬ ‫ޢަރަބި‬ ‫ޚާއްޞަކޮށް‬ ‫އަދި‬ ‫ނުގެންދެވިފައެވެ.‬ ‫ޝައްކެއްނެތެވެ. ދުނިޔޭގެ މާއްދިއްޔަތާއި‬ ‫ނވަނީ‬ ‫ު‬ ‫ވަކިހިއްޕައިލެވިފައި‬ ‫ޕެނިންސިއުލާގައި‬ ‫ޝާނާއި ޝައުކަތަށް ފެންބޮވައިގެންފައިވާ ބަޔަކު،‬ ‫ގުޅިގެންނެވެ.‬ ‫އުފެދުމާއި‬ ‫ޖިހާދު‬ ‫ޤާޢިދަތުލް‬ ‫ބަލާނީ‬ ‫ކަމެއްގައިވެސް‬ ‫ކޮންމެ‬ ‫އެބައިމީހުން‬ ‫މިސަރަޙައްދުގައި‬ ‫ވަނީ‬ ‫ޖިހާދު‬ ‫ޤާޢިދަތުލް‬ ‫ޙާޞިލް‬ ‫އެކަން‬ ‫ޝިޔާރަކަށްނެރެ‬ ‫މިމަޤުޞަދު‬ ‫ޞަލީބީންނާއި‬ ‫ސަހްޔޫނީ‬ ‫މެދުކެނޑުމެއްނެތި‬ ‫ޢަދާވާތްތެރިން‬ ‫މިއުއްމަތުގެ‬ ‫ކުރެވޭތޯއެވެ.‬ ‫ރޭވުންތައް‬ ‫މާއްދީ‬ ‫އެބައިމީހުންގެ‬ ‫މހަނގުރާމަ ކުރަމުންދަނީ ހަމައެކަނި މުސްލިމުން‬ ‫ި‬ ‫ފުޑުފުޑުކޮށްލުމަށް ހަނގުރާމަކުރަމުންނެވެ.‬ ‫ނޫނެވެ.‬ ‫ދެރަކޮށްލުމަށްޓަކައެއް‬ ‫ނިކަމެތިކޮށް‬ ‫ހިތްތަކުގައި‬ ‫އެބައިމީހުންގެ‬ ‫ނަމަވެސް‬ ‫ރޭވުންތައް‬ ‫މިބައިމީހުންގެ‬ ‫ލޯބި‬ ‫މާއްދިއްޔަތުގެ‬ ‫ބންވޅނެގިފައިވާ‬ ‫ި ަ ު‬ ‫ބިނާކުރެވިފައިވަނީ އިޤްތިޞާދީ އަދި ބާރުވެރި‬ ‫މެއެވެ.‬ ‫ޙާޞިލްކުރުމަށްޓަކައިވެސް‬ ‫ނުފޫޒެއް އުފައްދައި ހޯން އޮފް އެފްރިކާ އޭ‬ ‫ވައިގެ‬ ‫އެމެރިކާގެ‬ ‫ސަރަޙައްދު‬ ‫ކިޔުނު‬ ‫ގޮތަކަށް‬ ‫ބޭނުންކުރެވޭނެފަދަ‬ ‫އުޅަނދުތަކަށް‬ ‫ބައްޓަން ކުރުމަށެވެ. އަދިހަމައެހެންމެ ސޯމާލިޔާ‬ ‫ނިއުކުލިއަރ‬ ‫ކުރެވެމުންދަނީ‬ ‫ބޭނުން‬ ‫ރިއެކްޓަރުތަކުން ބޭރުވާ ވިހަމާއްދާތައް ވަޅުލާ‬ ‫މިނިއުކުލިއަރ‬ ‫ގތގައެވ.‬ ‫ެ‬ ‫ޮ ު‬ ‫ތނެއގެ‬ ‫ަ ް‬ ‫ދުރު‬ ‫އަދި‬ ‫ކައިރި‬ ‫ވިހަމާއްދާތަކަކީ‬ ‫ސޯމާލިޔާއަކީ "ހޯނ އޮފް އެފްރިކާ" އޭ‬ ‫ް‬ ‫އިނސނުނނާއި‬ ‫ް ާ ް‬ ‫މުސްތަޤްބަލުގައިވެސް‬ ‫ޤައުމެކެވެ.‬ ‫ހިމެނޭ‬ ‫ސަރަޙައްދުގައި‬ ‫ކިޔުނު‬ ‫ގެއްލުންދެނިވި‬ ‫ނުހަނު‬ ‫ތިމާވެއްޓަށް‬ ‫ތެޔޮ‬ ‫ބޮޑެތި‬ ‫ދުނިޔޭގެ‬ ‫ސޯމާލިޔާއަކީ‬ ‫މާއްދާތަކެކެވެ.‬ ‫އިތާމުތެކެވެ.‬ ‫އަގުނުކުރެވޭހާ‬ ‫ކުންފުނިތަކަށް‬ ‫ސަބަބަކީ ގަލްފުގެ ތެޔޮ ވަޅުތަކަށް އޮތް ދޮރަކާއި‬