2. 15 5
7
19 27

3. ‫اﳊﻤﺪ ﷲ وﺣﺪﻩ واﻟﺼﻼة واﻟﺴﻼم ﻋﻠﻰ ﻣﻦ ﻻ ﻧﱯ ﺑﻌﺪﻩ, أﻣﺎ ﺑﻌﺪ:‬
‫ކުރިބޯށި މަޖައްލާގެ ދިހަވަނަ އަދަދު ތިޔަ ކިޔުންތެރިންނާއި ބައްދަލުކޮށް އެކަމުގެ މަރުހަބާ މިކިޔަނީ‬
‫ބަރަކާތްތެރި އަޟްހާ ޢީދުގެ އުފާވެރި ވަގުތުގައެވެ. މިފަހަރުގެ އަދަދު ގެނެސްދިނުމުގައި ގިނަދުވަސްތަކެއް‬
‫ވެގެންދިޔައީ ކުރިބޯށި މަޖައްލާގައި މީގެ ކުރިން މަސައްކަތްކުރަމުން ދިޔަ އަޚުންނާއި އުޚުތުންނަށް އެކިއެކި‬
‫ސަބަބުތަކާއި ހުރެ ވަގުތު ނުދެވުމުގެ ސަބަބުންނެވެ. މި މަޖައްލާ އަލުން ވުޖޫދަށް މިއައީ މުޅިން އާ ޓީމަކާއި‬
‫އެކުގުއެވެ. އަދި އަޅުގަނޑުމެންގެ އަޒުމަކީ މިމަޖައްލާ ހުއްޓުމެއްނެތި އިންޝާﷲ ކުރިއަށް ގެންދިޔުމެވެ.‬
‫މިކަމަށްޓަކައި މީގެ ކުރީގެ އަދަދުތަކުގައިވެސް ލިބުނުފަދައިން ތިޔަ އަޚުންނާއި އުޚުތުންގެ ފުރިހަމަ އެއްބާރުލުން‬
‫ބޭނުންވެއެވެ. ތިބޭފުޅުންގެ ބިނާކުރަނިވި ޚިޔާލާއި އެއްބާރުލުމަކީ އަޅުގަނޑުމެންގެ ކުރިއެރުމެވެ.‬
‫އަޚުންނާއި އުޚުތުންނޭވެ! އަޅުގަނޑުމެން ގުނަމުން މިދަނީ ޛުލް ހިއްޖާމަހުގެ ބަރަކާތުން ފުރިވެގެންވާ‬
‫ދުވަހެވެ. ޘަވާބާއި ދަރުމައަށް އެދި މި ދިހަ ދުވަހުގައި ހެޔޮޢަމަލުކުރި އެންމެހާ އަޚުންނާއި އުޚުތުންގެ‬ ‫ދިހަ‬
‫ފަރާތުން ޤަބޫލުކުރައްވާފާނދޭވެ!‬
‫މިއަދަކީ ބަރަކާތްތެރި އަޟްހާ ޢީދުދުވަހެވެ. މިއަދު އަހަރެމެން އުފާ ހާޞިލްކުރަމުންދާއިރު ދުނިޔޭގެ‬
‫އެކިކަންކޮޅުތަކުގައި އަނިޔާލިބެމުންދާ އެންމެހާ މުސްލިމުންގެ މަތިން ހަނދުމަނެތިކޮށް ނުލައްވައްޗެވެ. އެގޮތުން‬
‫މިއަދު ސޫރިޔާގެ މުސްލިމުންނަށްދަނީ އެތަނުގެ ސަރުކާރުން ބޮޑު ޖަރީމާތަކެއް ހިންގަމުންނެވެ. އެތައް‬
‫ހާސްބަޔަކުވަނީ އެއްވެސް ކުށެއްނެތި މަރާލާފައެވެ. އެބައިމީހުންގެ ހަމައެކަނި ކުށަކީ ﷲ އެއްކައުވަންތަ‬
‫ކުރުމެވެ. މިގޮތުން އުޚުތުންގެ ޢިއްފަތް ދަނީ ފޭރެމުންނެވެ. ކުޑަކުދިންތައް ދަނީ އެއްވެސް ރަޙުމެއްނެތި‬
‫ކުދިކުދި ކުރަމުންނެވެ. އެބައިމީހުންގެ ގެތައް ދަނީ ބިމާ ހަމަކުރަމުންނެވެ.‬
‫އެއަނިޔާވެރިކަމުން‬ ‫މުސްލިމުން،‬ ‫އަނިޔާލިބެމުންދާ‬ ‫އެކިކަންކޮޅުތަކުގައި‬ ‫ދުނިޔޭގެ‬ ‫ޔާﷲ!‬
‫މަގުގައި‬ ‫އިބައިލާހުގެ‬ ‫ޔާﷲ!‬ ‫ދެއްވާނދޭވެ!‬ ‫ކެތްތެރިކަން‬ ‫އެބައިމީހުންނަށް‬ ‫ސަލާމަތްކޮށްދެއްވާނދޭވެ!‬
‫ޖިހާދުކުރަމުންދާ އެންމެހާ މުޖާހިދުންނަށް ޘާބިތުކަންދެއްވާ، ނަޞްރުދެއްވާނދޭވެ! އަދި ޢަދުއްވުން ނިކަމެތި‬
‫ކުރައްވާ ބަލިކުރައްވާނދޭވެ! އިބައިލާހުގެ މަގުގައި ޖިހާދުކުރުމަށް ލޯބި ކުރާބަޔަކު މިބިމުން ނެރުއްވާނދޭވެ!‬
‫އާމީން‬
‫* އެޑިޓަރ*‬

5. ‫އައްވަނަ އަދަދާއި ގުޅޭ...‬
‫ހާޞިލްކުރީ ގިނަގުނަ އަޖުރުތަކެކެވެ." )ބުޚާރީ‬ ‫]0131[ﻋﻦ اﻟﱪاء ﻗﺎل: أﺗَﻰ اﻟﻨﱯ رﺟ ٌ ﻣﻘﻨﱠﻊ ﺑﺎﳊَ ِﻳﺪ‬
‫ﱠ َ ُﻞ ُ َ ٌ ﺪ ِ‬ ‫َِ‬
‫އަދި މުސްލިމް(‬ ‫، ﻓَـ َﺎل: ﻳَﺎ رﺳﻮل اﷲِ ، أُﻗَﺎﺗِﻞ أَو أُﺳﻠِﻢ ؟ ﻗَﺎل : »‬
‫ُ ْ ْ ُ َ‬ ‫َ‬ ‫ﻘَ‬
‫َ ﻣ َ ٌ ْ ُﻞ‬
‫]1131[ وﻋﻦ أﻧﺲ أن اﻟﻨﱯ ﻗَﺎل: » َﺎ أَﺣﺪ ﻳَﺪﺧ ُ‬
‫ﱠ‬ ‫أﺳِﻢ ، ُﱠ ﻗَﺎِﻞ « . ﻓَﺄﺳﻠَﻢ ، ُﱠ ﻗَﺎﺗَﻞ ﻓَـﻘﺘِﻞ . ﻓَـ َﺎل‬
‫ْ َ ﰒ َ ُ َ ﻘَ‬ ‫ْﻠ ْ ﰒ ﺗ ْ‬
‫اﳉَﻨﱠﺔَ ِﺐ أن ﻳـْﺟﻊِﱃ اﻟﺪﻧْـﻴَﺎ وﻟَﻪُ َﺎ ﻋﻠَﻰ ْض‬
‫ﳛ ﱡ ْ ِ َ إ َ ﱡ َ ﻣ َ اﻷرِ‬ ‫َﺮ‬ ‫ُ‬ ‫رﺳﻮل اﷲِ : » ﻋﻤﻞ ﻗَِﻴﻼً وأُﺟﺮ ﻛﺜِﲑاً « . ﻣﺘﻔﻖ‬
‫ٌ‬ ‫َِ َ ﻠ َ َِ َ‬ ‫ُ‬
‫ﻣﻦ َﻲءِﻻ اﻟﺸِﻴﺪ ، ﻳـَﺘَ َﲎ أن ﻳـْﺟﻊِﱃ اﻟﺪﻧْـﻴَﺎ ،‬
‫ِ ْ ﺷ ْ ٍ إ ﱠﻬ ُ ﻤ ﱠ ْ ِ َ إ َ ﱡ‬
‫َﺮ‬ ‫ﻋﻠَْﻴﻪ. وﻫﺬا ﻟﻔﻆ اﻟﺒﺨﺎري . ﻓﻴﻪ : أن اﻷﻋﻤﺎل‬
‫َ ِ‬
‫ﻓَـﻴُـﻘﺘَﻞ ﻋﺸﺮ ﻣﱠات ؛ ﻟِ َﺎ ﻳـَى ﻣﻦ اﻟﻜَاﻣﺔ « .وﰲ‬
‫ْ َ َ ْ َ َ ﺮ ٍ ﻤ َﺮ ِ َ َ ﺮ َ ِ‬ ‫ﺑﺎﳋﻮاﺗﻴﻢ.‬
‫رواﻳﺔ « ِ َﺎ ﻳـََى ﻣﻦ ﻓَ ْﻞ اﻟﺸ َﺎِ «. ﻣﺘﻔﻖ ﻋﻠَْﻴﻪ‬
‫ٌ َ ِ‬ ‫:ﻟﻤ ﺮ ِ ْ ِ ﱠ ﻬ دة‬
‫َ‬ ‫ﻀ‬ ‫0131- އަލް ބަރާޢު )رظﻲ ﷲ ﻋﻨﮫ( ގެ‬
‫އެކަލޭގެފާނު‬ ‫ރިވާވެގެންވެއެވެ.‬ ‫އަރިހުން‬
‫ވިދާޅުވިއެވެ. ނަބިއްޔާ )ﺻﻞ ﷲ ﻋﻠﯿﮫ وﺳﻠﻢ(ގެ‬
‫1131- އަނަސް )رظﻲ ﷲ ﻋﻨﮫ( ގެ އަރިހުން‬
‫އަރިހަށް ދަގަނޑު ދަހަނާ އަޅައިގެން ހުރި މީހަކު‬
‫ރިވާވެގެންވެއެވެ. ހަމަކަށަވަރުން ރަސޫލާ )ﺻﻞ‬
‫އައެވެ. އެއަށްފަހު އެމީހާ ދެންނެވިއެވެ. "އޭ‬
‫ކުރެއްވިއެވެ.‬ ‫ހަދީޘް‬ ‫وﺳﻠﻢ(‬ ‫ﻋﻠﯿﮫ‬ ‫ﷲ‬
‫ﷲގެ ރަސޫލާއެވެ! ތިމަންނަ ހަނގުރާމަ ކުރާނީ‬
‫ޝަހީދުވެފައިވާ މީހުން ފިޔަވައި އެހެން އެއްވެސް‬
‫ހެއްޔެވެ؟ ނުވަތަ އިސްލާމް ވާންވީ ހެއްޔެވެ؟‬
‫އެނބުރި‬ ‫ވަނުމަށްފަހު‬ ‫ޖަންނަތަށް‬ ‫މީހަކު‬
‫ފަހެ އެކަލޭގެފާނު ހަދީޘް ކުރެއްވިއެވެ. ތިބާ‬
‫އެއްވެސް‬ ‫ދުނިޔޭގައިވާ‬ ‫އައިސް‬ ‫ދުނިޔެއަށް‬
‫އިސްލާމް ވާށެވެ. ދެން ހަނގުރާމަކުރާށެވެ. ފަހެ‬
‫ނޭދޭނެއެވެ.‬ ‫ކުރާކަށެއް‬ ‫ބޭނުން‬ ‫އެއްޗެއް‬
‫އެއަށްފަހު‬ ‫އިސްލާމްވިއެވެ.‬ ‫އޭނާ‬
‫ނަމަވެސް ޝަހީދުވެފައިވާ މީހާ އޭނާ ދުނިޔެއަށް‬
‫ފަހުން‬ ‫އެންމެ‬ ‫ފެށިއެވެ.‬ ‫ހަނގުރާމަކުރަން‬
‫އެނބުރި އައުމަށްފަހު )ﷲ ތަޢާލާގެ މަގުގައި‬
‫ޝަހީދުވެގެންދިޔައެވެ. ފަހެ ރަސޫލާ )ﺻﻞ ﷲ‬
‫ޖިހާދުކޮށް( ދިހަ ފަހަރު ޤަޠުލް ވެގެން ދިޔުމަށް‬
‫ﻋﻠﯿﮫ وﺳﻠﻢ( ހަދީޘް ކުރެއްވިއެވެ. އޭނާ ކުރީ‬
‫ޝަހީދުވުމުގައިވާ‬ ‫އޭނާއަށް‬ ‫އެއީ‬ ‫އެދޭނެއެވެ.‬
‫އޭނާ‬ ‫އެހެނެއްކަމަކު‬ ‫އަދި‬ ‫އަމަލެކެވެ.‬ ‫މަދު‬
‫5‬

6. ‫ِﻞ ﻏ ُ ﻣِﺮ ِﻻ اﻟﺪﻳْﻦ ﻓَﺈن ﺟﱪﻳﻞ ﻗ َِﱄِﻚ‬
‫ﻣﻘﺒ ٌ َﲑ ُﺪﺑ ٍ ، إ ﱠ َ ﱠِ ْ َ َﺎل ذَﻟ َ‬
‫ْ‬ ‫ُْ‬ ‫އަދި‬ ‫)ބުޚާރީ‬ ‫ފެނިފައިވާތީއެވެ."‬ ‫ކަރާމާތް‬
‫« . رواﻩ ﻣﺴﻠﻢ.‬ ‫މުސްލިމް(‬
‫3131- އަބޫ ޤަތާދާ )رظﻲ ﷲ ﻋﻨﮫ( ގެ‬ ‫]2131[ وﻋﻦ ﻋﺒﺪ اﷲ ﺑﻦ ﻋﻤﺮو ﺑﻦ اﻟﻌﺎص رﺿﻲ‬
‫ِ‬
‫ކިބައިން ރިވާވެގެންވެއެވެ. ރަސޫލާ )ﺻﻞ ﷲ‬ ‫اﷲ ﻋﻨﻬﻤﺎ: أن رﺳﻮل اﷲ ﻗَﺎل: » ﻳـَﻐﻔﺮ اﷲُ ِْﻠﺸِﻴﺪ‬
‫ِْ ُ ﻟ ﱠ ﻬ ِ‬ ‫َ‬ ‫ﱠ‬
‫ﻋﻠﯿﮫ وﺳﻠﻢ( )އަޞްހާބު ބޭކަލުންނަށް( ނަޞޭހަތް‬ ‫ﻛﻞ َﻲء إِﻻ اﻟﺪﻳْﻦ. »رواﻩ ﻣﺴﻠﻢ .وﰲ رواﻳﺔ ﻟﻪ: »‬
‫ٍ‬ ‫ﱠ َ‬ ‫ُ ﱠ ﺷ ٍْ‬
‫ދެއްވުމަށް ތެދުވެވަޑައިގެން ހަދީޘް ކުރެއްވިއެވެ.‬ ‫اﻟﻘْﺘﻞ ﰲ ﺳﺒﻴﻞ اِ ﻳُﻜﻔﺮ ﻛﻞ ﺷﻲء إﻻ اﻟﺪﻳْﻦ»‬
‫ﱠ‬ ‫ِ ﷲ َ ﱢُ ُ ﱠ ٍ‬ ‫َ ُ‬
‫މަގުގައި‬ ‫ތަޢާލާގެ‬ ‫ﷲ‬ ‫"ހަމަކަށަވަރުން‬
‫2131- އަބްދުﷲ ބިން އަމްރު ބިން އާޞް‬
‫އީމާންވުމަކީ‬ ‫ތަޢާލާއަށް‬ ‫އަދި‬ ‫ޖިހާދުކުރުމާއި‬
‫)رظﻲ ﷲ ﻋﻨﮫ( ގެ ކިބައިން ރިވާވެގެންވެއެވެ.‬
‫މާތްވެގެންވާ‬ ‫އެންމެ‬ ‫ތެރެއިން‬ ‫އަމަލުތަކުގެ‬
‫ހަމަކަށަވަރުން ރަސޫލާ )ﺻﻞ ﷲ ﻋﻠﯿﮫ وﺳﻠﻢ(‬
‫ތެދުވެވަޑައިގެން‬ ‫ބޭކަލަކު‬ ‫ފަހެ‬ ‫އަމަލެވެ.‬
‫ހަދީޘް ކުރެއްވިއެވެ. )ﷲ ތަޢާލާގެ މަގުގައި(‬
‫ދެންނެވިއެވެ. "އޭ ﷲ ގެ ރަސޫލާއެވެ. ތިމަން‬
‫އެހެން‬ ‫ފިޔަވައި‬ ‫ދަރަނި‬ ‫ޝަހީދުވެއްޖެމީހާގެ‬
‫ވެއްޖެނަމަ‬ ‫ޤަޠުލު‬ ‫މަގުގައި‬ ‫ތަޢާލާގެ‬ ‫ﷲ‬
‫ހުރިހާ ފާފަތައް ފުއްސެވިދެއެވެ." )މުސްލިމް(‬
‫ހެއްޔެވެ؟‬ ‫ފުއްސަވާނެ‬ ‫ފާފަތަށް‬ ‫ތިމަންނަގެ‬
‫އެހިނދު އޭނާއަށް ރަސޫލާ )ﺻﻞ ﷲ ﻋﻠﯿﮫ وﺳﻠﻢ(‬ ‫އަދި އެހެން ރިވާޔަތެއްގައިވެއެވެ. "ﷲ ތަޢާލާގެ‬
‫ﷲ‬ ‫ތިބާ‬ ‫"އާދޭހެވެ.‬ ‫ކުރެއްވިއެވެ.‬ ‫ހަދީޘް‬ ‫މަގުގައި ޤަޠުލްވެއްޖެ މީހާގެ ދަރަނި ފިޔަވައި‬
‫ތަޢާލާގެ މަގުގައި ޤަތުލުވާހިނދު ކެތްތެރިކަމުގަ‬ ‫އެހެން ހުރިހާ ފާފަތަކެއް ފުއްސެވިދެއެވެ.‬
‫އާއި އަދި ހަމައެކަނި ﷲ ތަޢާލާގެ ހަޞްރަތުން‬
‫]3131[ وﻋﻦ أَﰊ ﻗﺘﺎدة أن رﺳﻮل ا ِ ﻗَﺎم ِﻴِﻢ ﻓَﺬﻛﺮ‬
‫ﱠ َ ﷲ َ ﻓ ﻬ َ ََ‬
‫ދަރުމަ ލިބުމަށް ގަސްދުކޮށްގެން ހުންނަ ހާލު‬
‫َﻞ‬
‫أن ا ِ َﺎد ﰲ َﺒﻴﻞ ا ِ ، َاﻹﳝَﺎن ِﺎ ِ ، أﻓْﻀ ُ‬
‫ﱠ ﳉﻬ َ ﺳ ِ ﷲ و َ ﺑ ﷲ‬
‫ހަނގުރާމައަށް ފުރަގަސްނުދީ ސާބިތުކަމާއި އެކު‬
‫اﻷﻋ َﺎل ، ﻓَـ َﺎم رﺟﻞ ، ﻓَـ َﺎل : ﻳَﺎ رﺳﻮل ا ِ ،‬
‫َ ﷲ‬ ‫ﻘ َ ٌَُ ﻘ َ‬ ‫ْﻤِ‬
‫ކުރިމަތިލައިގެން ހުއްޓައި ޝަހީދު ވެއްޖެނަމައެވެ.‬
‫أرأﻳْﺖ إن ﻗُِﻠْﺖ ﰲ َﺒﻴﻞ ا ِ ، أﺗُﻜﻔﺮ َﲏ ﺧﻄَﺎﻳَﺎي‬
‫َ ْ ﺘ ُ ﺳ ِ ﷲ َ ﱠُ ﻋ ﱢ َ َ‬
‫އެއަށްފަހު ރަސޫލާ )ﺻﻞ ﷲ ﻋﻠﯿﮫ وﺳﻠﻢ( އޭނާ‬
‫ކުރެން އެއްސެވިއެވެ. "ތިބާ އެއްސެވީ ކޮންވާހަކަ‬ ‫؟ ﻓَـ َﺎل ﻟﻪُ رﺳﻮل اﷲ « : ﻧـَﻌﻢ ، إن ِﻠْﺖ ﰲ َﺒﻴﻞ‬
‫َ ْ ْ ﻗُﺘ َ ﺳ ِ‬ ‫ﻘَ‬
‫އެކަލޭގެފާނު‬ ‫)ދަންނާށެވެ.‬ ‫ހެއްޔެވެ؟‬ ‫އެއް‬ ‫اﷲ َأﻧْﺖ ﺻِﺮ ﳏﺘَﺴﺐ ، ﻣِﻞ ﻏﻴْـﺮ ﻣ ِﺮ « ، ُﱠ‬
‫ﰒ‬ ‫و َ َﺎﺑٌ ُْ ِ ٌ ُ ﻘﺒ ٌ َ ُ ُ ﺪﺑ ٍ‬
‫ْ‬ ‫ْ‬
‫ހަނދުމަފުޅު‬ ‫މިސުވާލުކުރެއްވީ‬ ‫ދެވަނަފަހަރަށް‬ ‫ﻗَﺎل رﺳﻮل اﷲ : » ﻛﻴْﻒ ﻗُـﻠْﺖ ؟ » ﻗَﺎل : أ َأﻳْﺖ‬
‫َ ر َ‬ ‫َ َ‬ ‫َ‬
‫ބަލިވެގެނެއް ނޫނެވެ. އެއީ ދީނުގައި މިކަމުގެ‬ ‫إن ﻗُِﻠْﺖ ﰲ َﺒﻴﻞ ا ِ ، أﺗُﻜﻔﺮ َﲏ ﺧﻄَﺎﻳَﺎي ؟‬
‫َ ﱠُ ﻋ ﱢ َ َ‬ ‫ْ ﺘ ُ ﺳِ ﷲ‬
‫އެހެން‬ ‫އަދި‬ ‫އޭނާއަށާއި‬ ‫މުހިއްމުކަން‬ ‫ﻓَـ َﺎل رﺳﻮل اﷲ : » ﻧـَﻌﻢ ، َأﻧْﺖ َﺎﺑﺮ ﳏﺘَﺴﺐ ،‬
‫َ ْ و َ ﺻ ٌ ُْ ِ ٌ‬ ‫ﻘَ‬
‫6‬

7. ‫]4131[ﻋﻦ ﺟﺎﺑﺮ ﻗﺎل: ﻗَﺎل رﺟﻞ: أﻳْﻦ أﻧَﺎ ﻳَﺎ‬
‫َ ٌَُ َ‬ ‫އާދެ!‬ ‫ހާމަކޮށްދެއްވުމަށެވެ.(‬ ‫މީސްތަކުންނަށް‬
‫رﺳﻮل اﷲ إن ِﻠْﺖ ؟ ﻗَﺎل : » ﰲ اﳉَﻨﱠﺔ « . ﻓَﺄﻟْ َﻰ‬
‫ﻘ‬ ‫ِ‬ ‫َ‬ ‫ْ ﻗُﺘ ُ‬ ‫އޭނާ ދެންނެވިއެވެ. "ތިމަންގެ ސުވާލަކީ، ތިމަން‬
‫َََات ﻛ ِﰲ ﻳَِ ، ُﱠ ﻗَﺎﺗَﻞ َﱴِﻞ . رواﻩ ﻣﺴﻠﻢ .‬
‫ﲤﺮ ٍ ُ ﻦ ﺪﻩ ﰒ َ ﺣ ﱠ ﻗُﺘ َ‬
‫ﱠ ِ‬ ‫ﷲ ތަޢާލާގެ މަގުގައި ޤަތުލްވެއްޖެނަމަ ތިމަންގެ‬
‫ފާފަތަށް ފުއްސެވޭނެހެއްޔެވެ؟" އެހިނދު ރަސޫލާ‬
‫4131- ޖާބިރު )رظﻲ ﷲ ﻋﻨﮫ( އަރިހުން‬
‫ހަދީޘް‬ ‫އޭނާއަށް‬ ‫)ﺻﻞ ﷲ ﻋﻠﯿﮫ وﺳﻠﻢ(‬
‫ވިދާޅުވިއެވެ.‬ ‫އެކަލޭގެފާނު‬ ‫ރިވާވެގެންވެއެވެ.‬
‫ޤަތުލުވާހިނދު‬ ‫"އާނއެކެވެ.‬ ‫ކުރެއްވިއެވެ.‬
‫ތަޢާލާގެ‬ ‫ﷲ‬ ‫"އޭ‬ ‫ދެންނެވިއެވެ.‬ ‫ބޭކަލަކު‬
‫ﷲ‬ ‫ހަމައެކަނި‬ ‫އަދި‬ ‫އާއި‬ ‫ކެތްތެރިކަމުގައި‬
‫ރަސޫލާއެވެ. ތިމަން )ﷲ ތަޢާލާގެ މަގުގައި‬
‫ލިބުމަށް‬ ‫ދަރުމަ‬ ‫ހަޞްރަތުން‬ ‫ތަޢާލާގެ‬
‫ތިމަންނަ‬ ‫ޤަތުލްވެއްޖެނަމަ‬ ‫ޖިހާދުކުރަނިކޮށް(‬
‫ހަނގުރާމައަށް‬ ‫ހާލު‬ ‫ހުންނަ‬ ‫ގަސްދުކޮށްގެން‬
‫ވާހުށީ ކޮންތާކު ހެއްޔެވެ؟ އެކަލޭގެފާނު )ﺻﻞ‬
‫އެކު‬ ‫ސާބިތުކަމާއި‬ ‫ނުދީ‬ ‫ފުރަގަސް‬
‫ކުރެއްވިއެވެ.‬ ‫ހަދީޘް‬ ‫وﺳﻠﻢ(‬ ‫ﻋﻠﯿﮫ‬ ‫ﷲ‬
‫ވާހިނދު‬ ‫ޝަހީދު‬ ‫ހުއްޓާ‬ ‫ކުރިމަތިލައިގެން‬
‫ޖަންނަތުގައެވެ. ހަމައެވަގުތު އޭނާ އޭނާ އަތުގައި‬
‫މައްޗަށް‬ ‫ތިބާގެ‬ ‫ދަރަންޏެއް‬ ‫އެއްވެސް‬
‫ދެން‬ ‫އެއްލާލިއެވެ.‬ ‫ކަދުރުކޮޅު‬ ‫އޮތް‬
‫ނުވާނަމައެވެ. ފަހެ ތިމަންކަލޭގެފާނަށް މިގޮތަށް‬
‫ހަނގުރާމަކުރަން ފަށައި، ޝަހީދުވެވަޑައިގަތެވެ."‬
‫އެވެ."‬ ‫)ﻋﻠﯿﮫ اﻟﺴﻼم(‬ ‫ޖިބްރީލް‬ ‫ބުނެދެއްވީ‬
‫*** ނުނިމޭ ***‬ ‫)މުސްލިމް(‬
‫7‬

8. ‫އެބިމަކީ މިދުނިޔެ މައްޗަށް ފޮނުއްވެވި އެންމެ ގިނަ‬ ‫ދުނިޔޭގެ އެކިކަންކޮޅުތަކުގައި ދަނީ މުސްލިމުންނާ‬
‫ރަސޫލުންނާއި ނަބީބޭކަލުން ފޮނުއްވެވި ބިމެވެ.‬ ‫ހިންގަމުންނެވެ.‬ ‫ޖަރީމާތަކެއް‬ ‫ބޮޑެތި‬ ‫ދެކޮޅަށް‬
‫އެއްބަޔަކު‬ ‫ނަޞާރާއިންވަނީ‬ ‫ޔަހޫދީންނާއި‬
‫ސޫރިޔާ މިއަދުވަނީ ވަރަށް ބޮޑު އަނިޔާވެރިކަމެއްގެ‬
‫އެކަތިގަނޑަކަށްވެފައެވެ.‬ ‫އަނެއްބަޔަކަށް‬
‫ތެރޭގައެވެ. އެތަނުގެ ސަރުކާރުން މުސްލިމުންނާ‬
‫ދެކޮޅަށް‬ ‫މުސްލިމުންނާ‬ ‫މުޅިދުނިޔެވަނީ‬
‫ދެކޮޅަށް ޚާއްސަ ޖަރީމާތަކެއް ފެއްޓީ މީގެ 71‬
‫ޤައުމުތަކުގައި‬ ‫އެކި‬ ‫ދުނިޔޭގެ‬ ‫ނިކުމެފައެވެ.‬
‫މަހެއްވަރު ކުރިންނެވެ. އެގޮތުން މިއަދާ ހަމަޔަށް‬
‫މުސްލިމު އަޚުންނާއި އުޚުތުން ކަތިލެވެމުންދަނީ‬
‫އުޚުތުންގެ‬ ‫އަޚުންނާއި‬ ‫މުސްލިމު‬ ‫ސޫރިޔާގެ‬
‫އިއްފަތްދަނީ‬ ‫އުޚުތުންގެ‬ ‫މުސްލިމު‬ ‫އެވެ.‬
‫ގިނަ‬ ‫ވުރެ‬ ‫އަށް‬ ‫000,05‬ ‫ތެރެއިން‬
‫ފޭރެވުމުންނެވެ. އެބައިމީހުންގެ ގެތަކުގައިވާ ހާލު‬
‫އެބައިމީހުންގެ‬ ‫މަރާލާފައެވެ.‬ ‫މުސްލިމުންވަނީ‬
‫ގެތައް އަންދަމުންދަނީ އެވެ. މިގޮތުން މިއަދު‬
‫ހަމައެކަނި ކުށަކީ ﷲ ﺳﺒﺤﺎﻧﮫ وﺗﻌﺎﻟﻰ އެއްކައުވަންތަ‬
‫އައިސްފައިވަނީ‬ ‫ސަމާލުކަމަށް‬ ‫ބޮޑު‬ ‫އެންމެ‬
‫ކުރާތީއެވެ. އެތަނުގެ ސަރުކާރުގެ އަޢުވާނުންދަނީ‬
‫ނަމަވެސް‬ ‫ވާހަކައެވެ.‬ ‫ބަރުމާގެ‬ ‫ސޫރިޔާއާއި‬
‫ﷲ ﺳﺒﺤﺎﻧﮫ وﺗﻌﺎﻟﻰ ފިޔަވާ އެތާނގައި ވެރިޔަކަށް‬
‫ޖަރީމާތަކަކީ‬ ‫ގެންދާ‬ ‫ހިންގަމުން‬ ‫މިދެޤައުމުގައި‬
‫މިހާރު ހުރި ބައްޝާރު އަސަދޭކިޔާ ކުއްތާއަކަށް‬
‫މިއަދު އަލަށްފެށިގެން އުޅޭ ޖަރީމާތަކެއް ނޫނެވެ.‬
‫އެހެން‬ ‫މަޖްބޫރުކުރުވަމުންވެ.‬ ‫ސަޖިދަޖެހުމަށް‬
‫ނުހަދައިފިނަމަ ވަގުތުން މަރާލަނީ އެވެ. ކުދި‬ ‫މިގޮތުން ޚާއްސަކޮށް މިބަލާލަނީ ސޫރިޔާގެ ޙާލަތުގެ‬
‫އެއްކޮށްވަނީ‬ ‫އެތަންތަން‬ ‫އަރާ‬ ‫ރަށްރަށަށް‬ ‫މެދު‬ ‫ސޫރިޔާއާއި‬ ‫އަހަރެމެން‬ ‫މައްޗަށެވެ.‬
‫ސުންނާފަތި ކޮށްލާފައެވެ.‬ ‫ޚާއްސަކަމެއް ދޭން ޖެހެނީ ސަބަބުތަކެއް ނެތިއެއް‬
‫ނޫނެވެ. އެބިމަކީ ޝާމްގެ ނަމުން މަޝްހޫރުވެފައިވާ‬
‫ބިމުގައި ހިމެނޭ ޤައުމުތަކުގެ ތެރެއިން ޤައުމެކެވެ.‬
‫8‬

9. ‫އިބައިލާހުގެ‬ ‫އަދި‬ ‫ލައްވާފާނދޭވެ!‬ ‫ބަޔަކު‬ ‫ބިމާހަމަކޮށްލާފައެވެ.‬ ‫ގެތައްވަނީ‬ ‫އެބައިމީހުންގެ‬
‫ވެރިވާނޭ‬ ‫ނަޞްރު‬ ‫އަޅަމެންނަށް‬ ‫ހަޟްރަތުން‬ ‫ކުށެއްނެތް އެތަކެއް ކުދިންނެއްވަނީ މަރާލާފައެވެ.‬
‫ފަރާތެއް ލައްވާފާނދޭވެ." )ނިސާ:57(‬
‫އިއްފަތްފޭރިގަތުމަށްފަހު‬ ‫އުޚުތުންގެ‬ ‫މުސްލިމު‬
‫ގަތުލުކުރުމުންދަނީ އެވެ. އެބައިމީހުންގެ އަމިއްލަ‬
‫ގޭތަކުގައި ތިއްބާ އަންދާލަނީ އެވެ. މަގުތައްވަނީ‬
‫ލޭގެ ކޯރުތައް ހެދިފައެވެ.‬
‫‪      ‬‬
‫‪   ‬‬
‫‪     ‬‬
‫އެބަގޮވައެވެ.‬ ‫އަހަރެމެންނަށް‬ ‫އެބައިމީހުން‬ ‫‪      ‬‬
‫އެބައިމީހުންގެ ގޮވާލުމަށް އިޖާބަނުދޭނަމު ހެއްޔެވެ؟‬
‫‪      ‬‬
‫އަހަރެމެން އެބައިމީހުންގެ ގޮވާލުމަށް އިޖާބަނުދީފި‬
‫ކަމުގައިވާނަމަ ﷲ ﺳﺒﺤﺎﻧﮫ وﺗﻌﺎﻟﻰ ޙަޟްރަތުގައި‬ ‫‪‬‬
‫ޤިޔާމަތްދުވަހުގައި‬ ‫ދެކޮޅަށް‬ ‫އަހަރެމެންނާއި‬
‫ދޭނީ‬ ‫އަހަރެމެން‬ ‫އެދުވަހުން‬ ‫ދަޢުވާކުރާނެއެވެ.‬ ‫މާނަ " ތިޔަބައިމީހުން ތިމަން ﷲ ގެ މަގުގައި‬
‫އަހަރެމެންގެ‬ ‫ހެއްޔެވެ؟‬ ‫ޖަވާބެއް‬ ‫ފަހެކޮން‬ ‫ފިރިހެނުންނާއި،‬ ‫ނިކަމެތި‬ ‫އަނިޔާލިބިފައިވާ‬
‫ފުރާނައިންނާއި މުދަލުންނާއި ހުރިހާ ގޮތަކުން އެ‬ ‫މަގުގައި‬ ‫ކުޑަކުދިންގެ‬ ‫އަދި‬ ‫އަންހެނުންނާއި‬
‫އުޚުތުން‬ ‫އަޚުންނާއި‬ ‫މުސްލިމު‬ ‫ހަނގުރާމަ ނުކުރާ ސަބަބަކީ ފަހެ ކޮބައި ހެއްޔެވެ؟‬
‫މަސައްކަތްކުރުން‬ ‫ސަލާމަތްކުރުމަށްޓަކައި‬ ‫އެބައިމީހުންގެ ގޮަވާލުމަކީ، އޭ އަޅަމެންގެ ވެރި‬
‫ވާޖިބުވެގެންވެއެވެ.‬ ‫މައްޗަށް‬ ‫އަހަރެމެންގެ‬ ‫މީސްތަކުންގެ‬ ‫އަނިޔާވެރިވެގެންވާ‬ ‫މި‬ ‫ރައްބެވެ!‬
‫މެއެވެ.‬ ‫އެކުވެސް‬ ‫ނިކަމަތިކަމާ‬ ‫އަހަރެމެންގެ‬ ‫ރަށުން އަޅަމެން ނެރުއްވާފާނދޭވެ! އަދި އިބަ‬
‫އެކަމުގައި އެއްވެސް ޚަލްޤެއްގެ ހުއްދައެއް ހޯދާކަށް‬ ‫އިލާހުގެ ހަޟްރަތުން އަޅަމެންނަށް ހިމާޔަތް ދޭނެ‬
‫9‬

10. ‫މިސާލެވެ. ފަހެ އެހަށިގަނޑުގެ ގުނަވަނެއްގައި ވޭން‬ ‫ނުޖެހޭނެއެވެ. އެހެނީ މިއީ ޚާލިޤުވަންތަ ﷲ ﺳﺒﺤﺎﻧﮫ‬
‫އެޅިކަމުގައި ވިޔަސް، އޭގެ ސަބަބުން ހުން އައިސް‬ ‫وﺗﻌﺎﻟﻰ އެންގެވުމެވެ. އަހަރެމެންނަށް މިކަމުގައި‬
‫ހޭލާ ހުންނަންޖެހި، މުޅިހަށިގަނޑު ލޮޑުކޮށްލައެވެ."‬ ‫ދެއްކޭނެ އުޒުރެއްނެތެވެ.‬
‫)ބުޚާރީ އަދި މުސްލިމް(‬
‫‪     ‬‬
‫މުސްލިމު އަޚަކު ދުނިޔޭގެ ކޮންމެތާކު ހުއްޓަސް‬
‫އެކަން‬ ‫ލިބިއްޖެނަމަ‬ ‫އަނިޔާއެއް‬ ‫.....‪‬‬
‫ލިބިއްޖެނަމަ‬ ‫ހިތާމައެއް‬ ‫އިޙްސާސްވާންޖެހެއެވެ.‬
‫ތިޔަބައިމީހުންގެ‬ ‫ކުރުން‬ ‫ހަނގުރާމަ‬ ‫މާނާ:"‬
‫އެކަމުގައި ބައިވެރިވާންޖެހެއެވެ. އެއީ އަހަރެމެންގެ‬
‫:‬ ‫)އެބަހީ‬ ‫ލިޔެވިގެންނެވެ.‬ ‫މައްޗަށްވަނީ‬
‫އަމިއްލަ މަންމަ ނުވަތަ ދައްތަ ނުވަތަ ކޮއްކޮއަށް‬
‫ފަރުޟުކުރެވިފައެވެ.( އެއީ އެއަށް ތިޔަބައިމީހުން‬
‫އުޅޭފަދައިންނެއެވެ.‬ ‫އަހަރެމެން‬ ‫ކަމެއްވެގެން‬
‫ނަފުރަތު ކުރިއެއް ކަމަކުއެވެ." )ބަޤަރާ:612(‬
‫އެތާނގައިވެސް ތިބީ މުޙައްމަދު ﺻﻠﻰ ﷲ ﻋﻠﯿﮫ‬
‫އެކަމުގައި‬ ‫މީހުންނެވެ.‬ ‫އުއްމަތުގެ‬ ‫وﺳﻠﻢ‬
‫އެހެން‬ ‫ނުވާނެއެވެ.‬ ‫ކޮށްގެން‬ ‫އިސްތިސްނާއެއް‬
‫ނޫންކަމުގައިވާނަމަ އަހަރެމެން ކިތަންމެ ބާރަށް،‬
‫ކިއެއްކަމަކު‬ ‫ޙަދީޘް‬ ‫މި‬ ‫ގިނައިން‬ ‫ކިތަންމެ‬
‫ޢަމަލްކުރެވުނު‬ ‫ޙަދީޘްއަށް‬ ‫އަހަރެމެންނަށް‬
‫ދީނީ‬ ‫ވީމާ‬ ‫ނުވާނެއެވެ.‬ ‫ކަމުގައެއް‬
‫ޢިލްމުވެރިންވެސް މިފަދަ ވާހަކަދައްކަވާއިރު ޙައްޤަށް‬
‫ވާހަކަތައް ދެއްކެވުމަށް އެދެމެވެ. އަދި މުސްލިމު‬
‫އުއްމަތުގެ ޙާލު ދިވެހިންނަށް ޙަޤީޤަތާއި އެއްގޮތަށް‬
‫އަހަރެމެން ވަރަށް ގިނައިން ރަސޫލު ﷲ ﺻﻠﻰ ﷲ‬
‫ކިޔާދެއްވުމަށް އެދެމެވެ. އެހެނީ ތިޔަބޭފުޅުންނަކީ‬
‫ﻋﻠﯿﮫ وﺳﻠﻢގެ މި ޙަދީޘްފުޅު ދަރުސް ތަކުންނާއި‬
‫ޙައްޤުބަސް ވިދާޅުވާ ބޭފުޅުންނަށް ވާންޖެހެއެވެ.‬
‫ޚުތުބާތަކުން އަޑުއަހަމެވެ.‬
‫ހުކުމްތަށް‬ ‫ދީނުގެ‬ ‫ހަމައެކަނި‬ ‫އެއީ‬
‫ބަޔާންކޮށްދެއްވުންކަމުގައި ދެކިވަޑައި ނުގަންނަވާ،‬ ‫ލޯތްބާއި‬ ‫އޮންނަ‬ ‫މެދުގައި‬ ‫މުއުމިނުންގެ‬ ‫"‬
‫އޯގާތެރިކަމާއި ކުލުނު މިސާލަކީ އެއް ހަށިގަނޑެއްގެ‬
‫01‬

11. ‫ކިބައިން‬ ‫رﺿﻲ ﷲ ﻋﻨﮭﻤﺎގެ‬ ‫ޢުމަރު‬ ‫އިބްނު‬ ‫އޭގެ އިތުރުން އުއްމަތުގެ ޙާލާމެދު ހޭލުންތެރިކަން‬
‫ރިވާވެފައިވެއެވެ. ރަސޫލުﷲ ﺻﻠﻰ ﷲ ﻋﻠﯿﮫ وﺳﻠﻢ‬ ‫އެފަދަ‬ ‫މަސައްކަތްކުރުމެވެ.‬ ‫އިތުރުކުރުވުމަށް‬
‫ޙަދީޘްކުރެއްވިއެވެ. " އޭ ﷲ އަހަރެމެންނަށްޓަކައި‬ ‫އަޚުންނާއި‬ ‫އެހެން‬ ‫ކުރުމަށް‬ ‫މަސައްކަތްތައް‬
‫އަހަރެމެންގެ ޝާމްގައި ބަރަކާތް ލައްވާނދޭވެ! އޭ‬
‫އެފަދަ‬ ‫އަދި‬ ‫ގޮވާލަންޖެހެއެވެ.‬ ‫އުޚުތުންނަށް‬
‫ﷲ އަހަރެމެންނަށްޓަކައި އަހަރެމެންގެ ޔަމަނުގައި‬
‫އެކަމަށް‬ ‫ކަމުގައިވާނަމަ‬ ‫ކުރާ‬ ‫މަސައްކަތްތައް‬
‫ބަރަކާތް ލައްވާނދޭވެ! ) ޞަޙާބީން( ދެންނެވިއެވެ!‬
‫އަހަރެމެންގެ‬ ‫ރަސޫލާއެވެ!‬ ‫ﷲގެ‬ ‫"އޭ‬ ‫އެއްބާރުލުން ދޭންޖެހެއެވެ. އެހެނީ ތިޢިލްމުވެރިންގެ‬
‫ނަޖްދުގައިވެސް ތޯއެވެ!” ޙަދީޘްކުރެއްވިއެވެ. އޭ‬ ‫އެންމެ‬ ‫ޙަރަކާތްތައް‬ ‫އެފަދަ‬ ‫އެއްބާރުލުމާއިނުލާ‬
‫ﷲ އަހަރެމެންނަށްޓަކައި އަހަރެމެންގެ ޝާމްގައި‬ ‫ފުރިހަމަ ގޮތުގައި ކުރިއަށް ނުގެންދެވޭނެތީއެވެ.‬
‫ބަރަކާތް ލައްވާނދޭވެ! އޭ ﷲ އަހަރެމެންނަށްޓަކައި‬ ‫އެހެނަސް ހިތާމައަކީ އެފަދަ ޙަރަކާތްތަށް ހިންގަން‬
‫އަހަރެމެންގެ ޔަމަނުގައި ބަރަކާތް ލައްވާނދޭވެ!‬
‫އުޚުތުންނަށް‬ ‫އަޚުންނާއި‬ ‫މަސައްކަތްކުރާ‬
‫)ޞަޙާބީން( ދެންނެވިއެވެ! "އޭ ﷲގެ ރަސޫލާއެވެ!‬
‫ޢިލްމުވެރިންގެ އެއްބާރުލުން އެންމެފުރިހަމަ ގޮތުގައި‬
‫އަހަރެމެންގެ ނަޖްދުގައިވެސް ތޯއެވެ!" އަހަރެންނަށް‬
‫ހިންގަވާ‬ ‫ޙަރަކާތްތައް‬ ‫އެފަދަ‬ ‫ނުލިބޭކަމެވެ.‬
‫އެކަލޭގެފާނު‬ ‫ފަހަރު‬ ‫ތިންވަނަ‬ ‫ހީވާގޮތުން‬
‫ޙަދީޘްކުރެއްވިއެވެ. "ބިންހެލުންތަކާއި ފިތުނަވަނީ‬ ‫އަޚުންވެސް އެފަދަ ޙަރަކާތެއް ކުރިއަށްގެންދާއިރު‬
‫އަދި‬ ‫ވެއެވެ.‬ ‫އެތަނުގައި)އެބަހީ:ނަޖްދުގައި(‬ ‫އަށް‬ ‫ﷲ ﺳﺒﺤﺎﻧﮫ وﺗﻌﺎﻟﻰ‬ ‫އެމަސައްކަތްތަކަކީ‬
‫ޝައިޠާނާގެ ދަޅު ފާޅުވަނީ އެތަނުންނެވެ."‬ ‫ކަމަކަށް‬ ‫ކުރެވޭ‬ ‫އިޚްލާސްތެރިކަމާއިއެކު‬
‫)ބުޚާރީ:4907(‬
‫ބަޔަކު‬ ‫މަދު‬ ‫ކިތައްމެ‬ ‫އެއީ‬ ‫ހަދަންޖެހޭނެއެވެ.‬
‫ނިޔަތް‬ ‫އެގޮތުގައި‬ ‫ކުރިކަމުގައިވިޔަސް‬
‫ޚާލިސްކުރަންޖެހެއެވެ. އެހެން ނޫންކަމުގައި ވާނަމަ‬
‫ގެންދިއުމަކީ‬ ‫ކުރިއަށް‬ ‫ޙަރަކާތްތައް‬ ‫އެފަދަ‬
‫ނާދިރުކަމަކަށްވުން އެކަށީގެންވެއެވެ.‬
‫ޝާމްގެ ބިމަކީ އެބިމަކަށް ރަސޫލު ﷲ ﺻﻠﻰ ﷲ‬
‫އެދި‬ ‫ލެއްވުން‬ ‫ބަރަކާތް‬ ‫وﺳﻠﻢ‬ ‫ﻋﻠﯿﮫ‬
‫ދުޢާކުރައްވާފައިވާ ބިމެވެ.‬
‫11‬

12. ‫ޣަރަޤުކުރެއްވުމަށްފަހުގައި، ވާރުތަކޮށްދެއްވި ބިމަކީ‬ ‫ޝާމްގެ ބިމަކީ ﷲ ﺳﺒﺤﺎﻧﮫ وﺗﻌﺎﻟﻰ އެބިމެއްގައި‬
‫ޝާމްގެ އިރުމައްޗާއި ޝާމްގެ ހުޅަނގުކަން އެއީ‬ ‫ބަރަކާތް ލައްވާފައިވާ ބިމެވެ.‬
‫)ﻣﻨﺎﻗﺐ اﻟﺸﺎم وأھﻠﮫ‬ ‫ފާޅުވެ އެނގޭ ކަމެކެވެ."‬
‫)57((‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬
‫އިބްނު ޖަރީރުއް ޠަބަރީ رﺣﻤﮫ ﷲ ވެސް މިއާޔަތުގެ‬ ‫‪   ‬‬
‫‪‬‬
‫ވާރިދުވެފައިވާ‬ ‫މިއާޔަތުގައި‬ ‫ތަފްސީރާބެހޭގޮތުން،‬
‫ޝާމުކަމުގައި‬ ‫މުރާދަކީ‬ ‫އަރްޟިގެ‬ ‫މަޝާރިޤުލް‬ ‫‪      ‬‬
‫ވިދާޅުވެފައިވެއެވެ. ﺟﺎﻣﻊ اﻟﺒﯿﺎن )5/7163(‬
‫‪      ‬‬
‫ދުނިޔެވީގޮތުންވެސް އެބިމަކީ ﷲ ﺳﺒﺤﺎﻧﮫ وﺗﻌﺎﻟﻰ‬ ‫‪     ‬‬
‫‪‬‬
‫ބަރަކާތްލައްވާފައިވާ ބިމެކެވެ.‬
‫ﷲ ﺳﺒﺤﺎﻧﮫ وﺗﻌﺎﻟﻰ ވަޙީކުރައްވާފައިވެއެވެ.‬ ‫‪   ‬‬
‫ހިތެމުންދިޔަ‬ ‫ނިކަމެތިކޮށް‬ ‫"‬ ‫މާނަ:‬
‫‪     ‬‬
‫‪‬‬
‫ޤައުމުގެމީހުންނަށް، ބިމުގެ އިރުމައްޗާއި، އެ ބިމުގެ‬
‫‪    ‬‬ ‫ހުޅަނގު، ތިމަންރަސްކަލާނގެ ވާރުތަކޮށްދެއްވީމެވެ.‬
‫އެތަންތާނގައި‬ ‫ތިމަންރަސްކަލާނގެ‬ ‫އެއީ‬
‫‪       ‬‬
‫ބަރަކާތްލައްވާފައިވާ ތަންތަނެވެ. އަދި ކަލޭގެފާނުގެ‬
‫‪   ‬‬ ‫ދެއްވާފައިވާ‬ ‫ދަރިންނަށް‬ ‫އިސްރާއީލްގެ‬ ‫ރައްބު‬
‫)ވަޢުދުގެ( ހެޔޮބަސްފުޅު، އެއުރެން ކެތްތެރިވުމުގެ‬
‫މާނަ: " އެއިލާހު ހުސްޠާހިރުވަންތަކަމާއެވެ !‬ ‫އަދި‬ ‫ފުރިހަމަވެގެންދިޔައެވެ.‬ ‫ސަބަބުން‬
‫އިން‬ ‫ޙަރާމް‬ ‫އަލްމަސްޖިދުލް‬ ‫އެއިލާހީ،‬ ‫އޭނާގެ‬ ‫ފިރްޢައުނާއި،‬ ‫ތިމަންރަސްކަލާނގެ،‬
‫އަޅާ،‬ ‫އެއިލާހުގެ‬ ‫އަޤްޞާއަށް‬ ‫އަލްމަސްޖިދުލް‬ ‫ތަކެއްޗާއި،‬ ‫ހަދަމުންގެންދިޔަ‬ ‫ޤައުމުގެމީހުން‬
‫ރޭގަނޑުން ބައެއްގައި ގެންދެވި އިލާހެވެ. އެއީ‬ ‫ޢިމާރާތްތައް‬ ‫ބިނާކުރަމުންގެންދިޔަ‬ ‫އެއުރެން‬
‫ހަލާކުކުރައްވައި، ނެތިކުރެއްވީމެވެ." )އައުރާފް:731(‬
‫އެތާނގެ ވަށައިގެން، ތިމަންއިލާހު ބަރަކާތްލެއްވި‬
‫ތަނެވެ. )އެއީ( ތިމަންއިލާހުގެ ކުޅަދުންވަންތަކަމުގެ‬
‫ޝައިޚުލް އިސްލާމް އިބްނު ތައިމިއްޔާ رﺣﻤﮫ ﷲ‬
‫އެކަލޭގެފާނަށް‬ ‫ބައެއް،‬ ‫ތެރެއިން‬ ‫ހެކިތަކުގެ‬
‫މި އާޔަތާބެހޭގޮތުން ވިދާޅުވެފައިވެއެވެ. "ފިރްޢައުނު‬
‫އެއިލާހީ،‬ ‫ހަމަކަށަވަރުން،‬ ‫ދެއްކެވުމަށްޓަކައެވެ.‬
‫21‬

13. ‫ނިޢުމަތެކެވެ. މަތިވެރިގެންވާ ދަރުމަ ލިބިގެންދާނޭ‬ ‫ހޮއްވަވާފައިވާ ތަނެވެ. އެއިލާހުގެ‬
‫އެވަގުތު‬ ‫އެބައިމީހުންނަކީ‬ ‫އެހެނީ‬ ‫ކަމެކެވެ.‬ ‫އަޅުތަކުންގެ ތެރެއިން އެންމެ ހެޔޮމީހުން އެތަނަށް‬
‫ހެޔޮމީހުންކަމުގައި‬ ‫ތިބޭނޭ‬ ‫މިބިންމަތީގައި‬ ‫ތިޔަބައިމީހުންނަށް‬ ‫ދެންފަހެ‬ ‫ޖަމާކުރައްވާނެއެވެ.‬
‫ވާނެތީއެވެ. މިދުނިޔެ ދެކޭނެ އެންމެ ބޮޑު ފިތުނަ‬ ‫ދެން‬ ‫މަނާވެގަންފިނަމަ‬ ‫ކުރުމުން‬ ‫އެކަނ‬
‫ް‬
‫އީމާންތެރިކަންވަނީ‬ ‫އަންނަވަގުތުގައިވެސް‬ ‫ޔަމަނެވެ.‬ ‫ވަނީ‬ ‫ތިޔަބައިމީހުންނަށްޓަކައި‬
‫ޝާމްގައެވެ.‬ ‫ފެންބޯށެވެ.‬ ‫ފެންގަނޑުން‬ ‫ތިޔަބައިމީހުންގެ‬
‫ﷲ‬ ‫ހަމަކަށަވަރުން‬
‫ޢަބްދުﷲ ބިން އަމްރޫ ވިދާޅުވިއެވެ. ރަސޫލުﷲ‬ ‫އެތާގެ‬ ‫ޝާމާއި‬ ‫ތިމަންކަލޭގެފާނަށްޓަކައި‬
‫ﺻﻠﻰ ﷲ ﻋﻠﯿﮫ وﺳﻠﻢ ޙަދީޘްކުރެއްވިއެވެ. "ފިތުނަ‬ ‫އަހުލުވެރިންގެ ޔަޤީންކަންދެއްވާފައިވެއެވެ. )އެބަހީ:‬
‫ފާޅުވެއްޖެއްޔާ ހަމަކަށަވަރުން އީމާންކަން ވާހުށީ‬ ‫ހަލާކުނުރައްވާނެކަމުގެ‬ ‫އެތަންފިތުނަކައަކުން‬
‫ޝާމްގައެވެ."‬ ‫ޔަޤީންކަމެވެ.(" )އަބޫ ދާޢޫދު(‬
‫ކިބައިން‬ ‫ﻋﻨﮫގެ‬ ‫ﷲ‬ ‫رﺿﻰ‬ ‫އަބުއްދަރުދާއު‬ ‫ޢަބްދުﷲ ބިން ޢުމަރު رﺿﻰ ﷲ ﻋﻨﮫ ވިދާޅުވިއެވެ .‬
‫ރިވާވެގެންވެއެވެ. ރަސޫލުﷲ ﺻﻠﻰ ﷲ ﻋﻠﯿﮫ وﺳﻠﻢ‬ ‫ރަސޫލުﷲ ﺻﻠﻰ ﷲ ﻋﻠﯿﮫ وﺳﻠﻢ ޙަދީޘްކުރެއްވިއެވެ.‬
‫ލަޝްކަރު‬ ‫މުސްލިމުންގެ‬ ‫"‬ ‫ޙަދީޘްކުރެއްވިއެވެ.‬ ‫މީސްތަކުން‬ ‫ޙަޟްރަމައުތުން‬ ‫ޒަމާނުގައި‬ ‫"ފަހު‬
‫ފިތުނައިގެ ދުވަހުގައި ވާހުށީ އަލްޣޫޠާގައެވެ. އެއީ‬ ‫އަލިފާންގަނޑެއް‬ ‫ޙަޝްރުކުރާނޭ)އެއްކުރާނޭ(‬
‫ރަށްކަމަށްވާ‬ ‫އެއް‬ ‫ހެޔޮ‬ ‫އެންމެ‬ ‫ޝާމްގައިވާ‬ ‫ފާޅުވާނެއެވެ." ތިމަންމެން ދެންނެވީމެވެ. އޭ ﷲގެ‬
‫ދިމިޝްޤޭ ކިޔޭ ރަށުގެ ކައިރީގައިވާ ތަނެކެވެ."‬ ‫ތިމަންމެންނަށް‬ ‫ކަލޭގެފާނު‬ ‫ރަސޫލާއެވެ.‬
‫ކޮންކަމަކަށްތޯއެވެ؟‬ ‫އަމުރުކުރައްވަނީ‬
‫ޙަދީޘްކުރެއްވިއެވެ. " ޝާމްއަށް ލާޒިމުވާށެވެ."‬
‫ﺻﻠﻰ ﷲ ﻋﻠﯿﮫ وﺳﻠﻢ‬ ‫އެފަދައިން ރަސޫލު ﷲ‬
‫ޙަދީޘްކުރައްވާއިރު އަހަރެމެންވެސް އެއެންގެވުމާމެދު‬
‫އެއެންގެވުމަށް‬ ‫އަދި‬ ‫ވިސްނާ‬ ‫ބޮޑަށް‬ ‫ވަރަށް‬
‫އެކަލޭފާނު‬ ‫އަދި‬ ‫ޢަމަލްކުރަންޖެހެއެވެ.‬
‫ހިމެނޭތޯ‬ ‫ލަޝްކަރުގައި‬ ‫ޙަދީޘްކުރައްވާފައިވާ‬
‫އެލަޝްކަރުގައި‬ ‫ކުރަންޖެހެއެވެ.‬ ‫މަސައްކަތް‬
‫ހިމަނުއްވާތޯ ދުޢާކުރަންޖެހޭނެއެވެ. އެފަދަ މަތިވެރި‬
‫ލަޝްކަރެއްގައި ހިމެނިގެންދިއުމަކީ ވަރަށް ބޮޑު‬
‫31‬

14. ‫ކުއްފާރުންގެ‬ ‫ވަނީ‬ ‫އަނެއްބަޔަކު‬ ‫ދޫކޮށްފައެވެ.‬ ‫اﻟﻤﺴﯿﺢ اﺑﻦ ﻣﺮﯾﻢ ދުނިޔެއަށް ފޮނުއްވަވާ ދައްޖާލު‬
‫އެއްވެސް‬ ‫އަސީރުކުރެވިފައެވެ.‬ ‫ޖަލުތަކުގައި‬ ‫ގަތުލުކުރައްވާނީވެސް ޝާމްގެ ބިމުގައެވެ.‬
‫ﷲ‬ ‫ކުށަކީ‬ ‫ހަމައެކަނި‬ ‫ކުށެއްނެތިއެވެ.‬
‫اﻟﻨﻮاس ﺑﻦ ﺳﻤﻌﺎن ވިދާޅުވިއެވެ. އެއްދުވަހެއްގެ‬
‫މުސްލިމު‬ ‫މިއަދު‬ ‫ކުރާތީއެވެ.‬ ‫އެއްކައުވަންތަ‬
‫ﺻﻠﻰ ﷲ ﻋﻠﯿﮫ وﺳﻠﻢ‬ ‫ރަސޫލުﷲ‬ ‫ހެނދުނު‬
‫ޙާލާމެދު‬ ‫އުއްމަތުގެ‬ ‫ކޮބާހެއްޔެވެ؟‬ ‫އުއްމަތް‬
‫ތިމަންމެންގާތު ދައްޖާލުގެވާހަކަ ޛިކުރުކުރެއްވިއެވެ.‬
‫ވިސްނާލީ ތީގެ ތެރެއިން ކިތައް ބޭފުޅުންތޯއެވެ؟‬
‫)އެޙަދީޘްގައި އެކަލޭގެފާނު ކިޔައިދެއްވިއެވެ.( "‬
‫މިފަދަ‬ ‫އަހަރެމެން‬ ‫އެއްއުއްމަތެކެވެ.‬ ‫މިއީ‬
‫އެހާރުން ﷲ ﺳﺒﺤﺎﻧﮫ وﺗﻌﺎﻟﻰ اﻟﻤﺴﯿﺢ اﺑﻦ ﻣﺮﯾﻢ‬
‫މަގު‬ ‫ޖިހާދުގެ‬ ‫އަހަރެމެން‬ ‫ޙާލަތަކަށްދިޔައީ‬
‫އެކަލޭގެފާނު‬ ‫ފޮނުއްވަފާނެއެވެ.‬ ‫ދުނިޔެއަށް‬
‫ދީނަށް‬ ‫އެބުރި‬ ‫ތިޔަބައިމީހުން‬ ‫ދޫކޮށްލީމައެވެ.‬
‫ދިމިޝްޤުގެ‬ ‫އިރުމަތީ‬ ‫ފައިބާވަޑައިގަންނަވާނީ‬
‫ފާ‬ ‫ނިކަމެތި‬ ‫ދާންދެން‬ ‫ރުޖޫޢަވުމަށް‬ ‫އެނބުރި‬
‫)ހުދުކުލައިގެ‬ ‫ބައިޟާއަށެވެ.‬ ‫މިނާރަތުލް‬
‫ކުރައްވާނެކަމަށް އެއިލާހުވަނީ އަންގަވާފައެވެ.‬
‫ދެމަލާއިކަތުންގެ ދެފިޔަފުޅުގައި‬ ‫މުންނާރަށެވެ.(‬
‫ޙަދީޘް‬ ‫وﺳﻠﻢ‬ ‫ﻋﻠﯿﮫ‬ ‫ﷲ‬ ‫ﺻﻠﻰ‬ ‫ރަސޫލުﷲ‬
‫.‬ ‫ޙާލުގައެވެ‬ ‫ދެއަތްޕުޅުވާ‬ ‫އެކަލޭގެފާނުގެ‬
‫ކުރައްވާފައިވެއެވެ.‬
‫އެކަލޭގެފާނުގެ ބޯ ތިރިކުރައްވާހިނދު ތިކިތަކެއް‬
‫" ތިޔަބައިމީހުން ޢީނަ )ރިބާ އެކުލެވޭ ވިޔަފާރިއެއް(‬
‫ފައިބާނެއެވެ. އަދި އެކަލޭގެފާނުގެ ބޯ މައްޗަށް‬
‫ކުރުމުގައި‬ ‫ދަނޑުގޮވާން‬ ‫ވަދެ،‬ ‫ތެރެއަށް‬ ‫ގެ‬
‫އުފުލާހިނދު އިތާމުތްފަދަ ތިކިތަކެއް ފައިބާނެއެވެ.‬
‫އަދި‬ ‫ފުދިގެންފިނަމަ،‬ ‫އެކަމުގައި‬ ‫މަސްޢޫލްވެ‬
‫އެކަލޭގެފާނު ނޭވާފުޅު ފޯރައިފި އެއްވެސް ކާފިރަކު‬
‫ދޫކޮށްލައިފިނަމަ،‬ ‫ޖިޙާދު‬ ‫ތިޔަބައިމީހުން‬
‫މަރުނުވެ ނުދާހުއްޓެވެ. އެކަލޭގެފާނުގެ ނޭވާފުޅު‬
‫ނިކަމެތިކަމެއް‬ ‫ﷲ‬ ‫މައްޗަށް‬ ‫ތިޔަބައިމީހުންގެ‬
‫ހިސާބަށް‬ ‫ފެންނަ‬ ‫ލޯފުޅަށް‬ ‫އެކަލޭގެފާނުގެ‬
‫ފާކުރަށްވާނެއެވެ. އަދި ތިޔަބައިމީހުންގެ ދީނަށް‬
‫ދެމިގެންވެއެވެ. އަދި ޖައްދާލުގެ ފަހަތުން އޭތި‬
‫އެނިކަމެތިކަމެއް‬ ‫ދާންދެން‬ ‫ވެއްޖައުމަށް‬ ‫ރުޖޫޢަ‬
‫އެއީ‬ ‫ވަޑައިގަންނަވާނެއެވެ.‬ ‫އަތުލެވެންދެން‬
‫ނުފިއްލަވާނެތެވ."‬
‫ެ‬
‫"ބާބުލުއްދި" )ބައިތުލް މަޤްދިސްގެކައިރި ރަށެއް(‬
‫ޖައްދާލު‬ ‫އެތާނގައި‬ ‫އާހަމައަށެވެ.‬
‫ޤަތުލުކުރައްވާނެއެވެ."‬
‫މިހާމަތިވެރެގެންވާ ބިމެއްގައި މުސްލިމުން މަރާ‬
‫މިތިބެނީ‬ ‫އަހަރެމެން‬ ‫ހުސްކުރަމުންދާއިރުވެސް‬
‫ބިމަށްބުރަޖެހި ގަމާރުވެފައެވެ. ޝާމްގެ އިތުރުން‬
‫ދުނިޔޭގެ އެކިކަންކޮޅުތަކުގައި މުސްލިމުންނަށްދަނީ‬
‫މިދުނިޔެ‬ ‫އެއްބަޔަކުވަނީ‬ ‫ލިބެމުންނެވެ.‬ ‫އަނިޔާ‬
‫41‬

15. ‫މެސެޖެއް ނުވަތަ ފައިލެއް އެންކުރިޕްޓު ކުރާނެގޮތް‬
‫އެއްވެސް ފަރާތަކަށް ސިޓީއެއް ނުވަތަ މިނޫންވެސް ފައިލެއް ފޮނުވުމަށް އެންކުރިޕްޓު ކުރުމަށް ބޭނުންނަމަ، ދެން‬
‫އެފަރާތެއްގެ ޢާންމު- ތަޅުދަނޑި ]‪ [Public Key‬ތިމާގެ އަތުގައި އޮންނަންޖެހޭނެއެވެ.‬
‫1. ފައިލް ފޮނުވަން ބޭނުންވާ މީހެއްގެ ޢާންމު- ތަޅުދަނޑިއަށް ޑަބަލް-ކުލިކް ކުރާށެވެ.‬
‫ފިތް‬ ‫2. ]‪ [Select File to Encrypt‬މި ޓެބް ޚިޔާރުކުރުމަށްފަހު، އޭގެ ކައިރީގައިވާ‬
‫ބޭނުންކޮށް އެންކުރިޕްޓް ކުރުމަށް ބޭނުންވާ ފައިލް ނަގާށެވެ.‬
‫މީގެ އިތުރުން ]‪ [Shred Out Original File‬މި އޮޕްޝަން ޚިޔާރު ކުރުން އެދެވިގެންވެއެވެ. މީގެ ބޭނުމަކީ،‬
‫އެންކުރިޕްޓު ކުރާ ފައިލްގެ އަސްލު ފުރިހަމަޔަށް ކޮންޕިއުޓަރުން ޑިލީޓްކޮށް ލުމެވެ. މީގެ ސަބަބުން މި ސިޓީ ނުވަތަ‬
‫ފައިލްގެ އަސްލު އެކީ އެއްކޮށް ނެތިދިޔައީއެވެ.‬
‫51‬

16. ‫މީގެ އިތުރުން ]‪ [Sign Encrypted File‬މި އޮޕްޝަން ޚިޔާރުކުރުމުން އެންކުރިޕްޓު ކުރެވޭ މެސެޖުގައި ޑިޖިޓަލް‬
‫ސޮއި ކުރެވޭނެއެވެ. މީގެ އިތުރު ތަފްޞީލަށް މިފޮތުގެ ]މުޙިއްމު ތަޢާރަފް )4([ ގައި އެކުލެވިފައިވާނެއެވެ.‬
‫މީގެ އިތުރުން ]‪ [Symmetric Cipher Algorithm‬މި ބޮކްސް އިން އެންކުރިޕްޓު ކުރުމަށް ބޭނުންވާ‬
‫ސިމެޓްރިކް އެލްގޮރިތަމް އިޚްތިޔާރު ކުރެވޭނެއެވެ. މީގެ ތެރޭގައި ހިމެނެނީ:‬
‫1. )‪Rijndael (AES‬‬
‫2. ‪Serpent‬‬
‫3. ‪Twofish‬‬
‫4. 6‪RC‬‬
‫5. ‪Mars‬‬
‫)ނޯޓް: ސިމެޓްރިކް އެލްގޮރިތަމް އާއި ބެހޭގޮތުން އިތުރު ތަފްޞީލު މިފޮތުގެ ]މުޙިއްމު ތަޢާރަފް )2([ ގައި‬
‫ހިމެނޭނެއެވެ.(‬
‫3. އެއަށްފަހު ]‪ [Encrypt‬މިފިތަށް އޮބާލުމުން އެންކުރިޕްޓު ކުރަންފެށޭނެއެވެ.‬
‫ދެން ތިރީގައި މިވާ ވިންޑޯ ފެންނާނެއެވެ. މީގެ މާނައަކީ އެންކުރިޕްޓު ކުރުން ކުރިޔަށްދަނީއެވެ. ފައިލް ސައިޒު‬
‫ބޮޑު ކަމުގައިވަނީނަމަ، މި މަސައްކަތް ކުރުމަށް ވަގުތުތަކެއް ނަގާފާނެއެވެ:‬
‫ފައިލް އެންކުރިޕްޓުކޮށް ނިމުމުން މިމެސެޖު ފެންނާނެއެވެ:‬
‫މީގެ އިތުރުން ފައިލުގެ އަސްލު އެކީއެއްކޮށް ފޮހެލުމަށް ޚިޔާރު ކުރިނަމަ ތިރީގައި މިވާ މެސެޖު ފެންނާނެއެވެ:‬
‫61‬

17. ‫އެންކުރިޕްޓު ކުރެވިފައިވާ ފައިލު އިންނާނީ އެފައިލުގެ އަސްލު އިންތަނުގައެވެ. މިސާލަކަށް އެންކުރިޕްޓު ކުރެވުނީ‬
‫ޑެސްކުޓޮޕްގައި އިން ]‪ [fidai.doc‬ކަމުގައިވަނީ ނަމަ އެންކުރިޕްޓު ވެފައިވާ ފައިލް އިންނާނީ ހަމަ ޑެސްކުޓޮޕްގައި‬
‫]‪ [fidai.doc.enc‬މިނަމުގައެވެ.‬
‫ް‬
‫ނޯޓ: ބައިވަރު ފައިލް ތަކެއް، މިސާލަކަށް ފޮޓޯ ނުވަތަ ލިޔުންތަކެއް އެކީއެއްކޮށް އެއްފައިލެއްގެ ގޮތުގައި‬
‫އެންކުރިޕްޓު ކުރުމަށް ބޭނުންނަމަ، ދެން ފުރަތަމަ އެފައިލްތައް ‪ winzip‬ނުވަތަ ‪winRar‬ފަދަ ކޮންޕުރެސިން‬
‫ޕުރޮގްރާމެއް، ނުވަތަ ވިންޑޯސް ]ކޮންޕުރެސް ފޯލްޑާރ[ ބޭނުން ކޮށްގެން ]ކޮންޕުރެސް[ ފައިލެއްގެ ގޮތުގައި‬
‫ހަދާށެވެ. އެއަށްފަހު އެ ކޮންޕުރެސް ކުރެވިފައިވާ ފައިލް އެންކުރިޕްޓުކުރާށެވެ.‬
‫މެސެޖެއް ނުވަތަ ފައިލެއް ޑިކުރިޕްޓު ކުރާނެގޮތް‬
‫ޑިކުރިޕްޓު ކުރުމަކީ އެންކުރިޕްޓު ކުރުމުގެ އިދިކޮޅެވެ. އެހެންކަމުން އެހެންމީހެއް ތިމާގެ ޢާންމު- ތަޅުދަނޑި‬
‫ބޭނުންކޮށްގެން‬ ‫ޚާއްޞަ- ތަޅުދަނޑި‬ ‫ތިމާގެ‬ ‫ތިމާ،‬ ‫ފައިލެއް،‬ ‫އެންކުރިޕްޓުކޮށްފައިވާ‬ ‫ބޭނުންކޮށްގެން‬
‫ޑިކްރިޕްޓުކުރެވޭނެއެވެ.‬
‫71‬

18. ‫1. ތިމާގެ ޚާއްޞަ- ތަޅުދަނޑިއަށް ޑަބަލް-ކުލިކް ކުރާށެވެ.‬
‫ފިތް ބޭނުންކޮށްގެން‬ ‫2. ]‪ [Select File to Decrypt‬މި ޓެބް ޚިޔާރުކުރުމަށްފަހު ކައިރީގައިވާ‬
‫ޑިކުރިޕްޓު ކުރުމަށް ބޭނުންވާ ފައިލް ނަގާށެވެ.‬
‫3. ދެން ]‪ [Decrypt‬މިފިތަށް އޮބާލުމުން ޑިކުރިޕްޓު ކުރަންފެށޭނެއެވެ.‬
‫މިއީ ޚާއްޞަ-ތަޅުދަނޑި ]‪ [Private key‬ބޭނުންކޮށްގެން ކުރާ ކަމަކަށްވާތީވެ ޕާސްފުރޭޒް ޖެހުމަށް ބުނެވޭނެއެވެ:‬
‫ދެން ތިރީގައި މިވާ ވިންޑޯ ފެންނާނެއެވެ. މީގެ މާނައަކީ ޑިކުރިޕްޓު ކުރުން ކުރިޔަށްދަނީއެވެ. ފައިލް ސައިޒު ބޮޑު‬
‫ކަމުގައިވަނީނަމަ، މި މަސަތްކަތަށްވެސް ވަގުތުތަކެއް ނަގާފާނެއެވެ:‬
‫ފައިލް ޑިކުރިޕްޓުކޮށް ނިމުމުން މިމެސެޖު ފެންނާނެއެވެ:‬
‫ޑިކުރިޕްޓު ކުރެވިފައިވާ ފައިލް އިންނާނީ އެންކުރިޕްޓު ކުރެވިފައިވީ ފައިލް އިންތާގައެވެ.‬
‫*** ނުނިމޭ ***‬
‫81‬

19. ‫ޔާ ﷲ، މުސްލިމް އަޞީރުން މިނިވަން ކޮށްދެއްވާނދޭވެ!‬
‫ޔﷲ! އަ ބދއް ރޙމާ ނ މނވަ ނކޮށދއް ވާ ނދޭވެ !‬
‫ު ު ަ ް ް ި ި ް ް ެ‬ ‫ާ‬
‫ޔﷲ! ޝއިޚ އަ ލ ތމމީ މނިވަނކޮށދއވާނދޭވެ !‬
‫ަ ް ް ަ ީ ި ް ް ެ ް‬ ‫ާ‬
‫ޔﷲ! ޝއިޚ އަ ބޫ ަޤތދ އަ ލ ފލސތީނީ މނވަ ނކޮށދއވާ ނދޭވެ !‬
‫ި ި ް ް ެ ް‬ ‫ާ ާ ް ަ ަ ް‬ ‫ެ ް‬ ‫ާ‬
‫ޔﷲ! ޝއިޚ ޖމިލ އަ ލ އާ މިނ މނވަ ނކޮށދއވާ ނދޭވެ !‬
‫ް ި ި ް ް ެ ް‬ ‫ަ ް ާ ް ް‬ ‫ާ‬
‫ޔﷲ! އަ ލ އު ޚތ އާ ފިޔ ޞިއް ދޤީ މނވަ ނކޮށދއވާ ނދޭވެ !‬
‫ީ ި ި ް ް ެ ް‬ ‫ާ‬ ‫ް ުު‬ ‫ާ‬
‫ޔﷲ! އަ ލ އު ޚތ ކޮއް ލީނ ލާ ރޯ ސ މނވަ ނކޮށދއވާ ނދޭވެ !‬
‫ް ި ި ް ް ެ ް‬ ‫ް‬ ‫ް ުު‬ ‫ާ‬
‫ޔﷲ! އަ ލ އަ ޚ " ދި ޓޮރނޓޯ މނވަ ނކޮށދއް ވާ ނދޭވެ !‬
‫ި ި ް ް ެ‬ ‫ެ ް‬ ‫ް ް‬ ‫ާ‬
‫ޔﷲ! އަ ލ އަ ޚ ަޢބދލ ޙކިމް މނިވަނކޮށދއް ވާނދޭވެ !‬
‫ި ް ް ެ‬ ‫ް ު ު ު ް ާ‬ ‫ާ‬
‫ޔﷲ! އަ ލ އަ ޚ ފހް ދ އަ ލ ޙަޝމީ މނިވަނކޮށދއވާނދޭވެ !‬
‫ި ް ް ެ ް‬ ‫ް ު ަ ު ް ް‬ ‫ާ‬
‫ޔﷲ! އަ ލ އަ ޚ އު މަ ރ ފރޫޤ މނވަ ނކޮށދއް ވާ ނދޭވެ !‬
‫ު ާ ް ި ި ް ް ެ‬ ‫ް ް‬ ‫ާ‬
‫ޔﷲ! އަ ލ އަ ޚ ބބރ އަ ޙމަ ދ މނވަ ނކޮށދއް ވާ ނދޭވެ !‬
‫ް ު ާ ަ ު ް ު ި ި ް ް ެ‬ ‫ާ‬
‫ޔﷲ! އަ ލ އަ ޚ ފއިސލ ސހް ާޒދ މނިވަނކޮށދއވާނދޭވެ !‬
‫ް ު ަ ަ ް ަ ު ި ް ް ެ ް‬ ‫ާ‬
‫އަދި ﷲ ތަޢާލާގެ ހަޞްރަތުން އަޅަމެން އެދެނީ، މިލިސްޓުގައި ނެތަސް ކޮންމެ މުސްލިމު‬
‫އަޞީރެއް މިނިވަންކޮށްދެއްވުމަށެވެ.‬

20. ‫އައްވަނަ އަދަދާއި ގުޅޭ...‬
‫އިރާދަކުރެއްވި‬ ‫ﷲ‬ ‫އެކަން‬ ‫އަދި‬ ‫ކަމެކެވެ.‬ ‫އަހަރެމެންގެ ތާރީޚު ހަރުފަތްތަކުގެ ވާހަކަ‬
‫އެއިލާހު‬ ‫ދެން‬ ‫ދެމިއޮންނާނެއެވެ.‬ ‫ދުވަހަކަށް‬ ‫އައިސްފައިވާ ކަމަށްޓަކައި އަހަރެމެން އެޙަދީޘަކާއި‬
‫އޮންނާނީ‬ ‫ދެން‬ ‫އުފުއްލަވާނެއެވެ.‬ ‫އެކަން‬ ‫މެދު ސަމާލުވާންޖެހޭ ޙަދީޘްގައި رﺳﻮل ﷲ )ﺻﻞ‬
‫ނަބީކަމުގެ މަންހަޖާ އެއްގޮތަށް އޮންނަ ހިދާޔަތު‬ ‫ޙަދީޘް ކުރައްވަނީ، " ﷲ‬ ‫ﷲ ﻋﻠﯿﮫ وﺳﻠﻢ(‬
‫ލިބިފައިވާ ޚިލާފަތެކެވެ." ދެން رﺳﻮل ﷲ‬ ‫އިރާދަކުރައްވާ ދުވަހެއް ވަންދެން ތިޔަބައިމީހުންގެ‬
‫ހަނުހުންނެވިއެވެ.‬ ‫وﺳﻠﻢ(‬ ‫)ﺻﻞ ﷲ ﻋﻠﯿﮫ‬ ‫މެދުގައި ނަބީކަން ދެމިއޮންނާނެއެވެ. ދެން ﷲ‬
‫)ވ/372(؛‬ ‫އަޙުމަދު‬ ‫އިމާމް‬ ‫)މުސްނަދު‬ ‫އެއުފުއްލަވާނެ އެވެ. ދެން އޮންނާނީ ނުބުއްވަތުގެ‬
‫ރިވާކުރެއްވި ނުއުމާން ބިން ބަޝީރު )رظﻲ ﷲ‬ ‫މަންހަޖާ އެއްގޮތަށް އޮންނަ ހިދާޔަތު ލިބިފައިވާ‬
‫ﻋﻨﮫ((‬ ‫ދުވަހެއް‬ ‫އިރާދަކުރައްވާ‬ ‫ﷲ‬ ‫ޚިލާފަތެކެވެ.‬
‫ވަންދެން އެކަން ދެމިއޮންނާނެއެވެ. އެއަށްފަހު‬
‫ﷲ އެއުފުއްލަވާނެއެވެ. އެއަށްފަހު އޮންނާނީ ﷲ‬
‫ދެމިގެންދާ،‬ ‫ދުވަހަކަށް‬ ‫އިރާދަކުރައްވާ‬
‫ދެން‬ ‫ވެރިކަމެކެވެ.‬ ‫ވާރުތަވާ‬ ‫)ދަރިންނަށް(‬
‫އެކަން‬ ‫އިރަކުން‬ ‫އިރާދަކުރެއްވި‬ ‫އެއިލާހު‬
‫އުފުއްލަވާނެއެވެ. އެއަށްފަހު އޮންނާނީ އަނިޔާވެރި‬
‫02‬

21. ‫ބަލިވެފައޭ،ބައިބައިވެފައޭ،‬ ‫ނިކަމެތިވެފައޭ،‬ ‫ގެންނަވާފައިވާ‬ ‫ފެށުމަށް‬ ‫ހަދީޘްގެ‬
‫ޞަޙާބީން )رظﻲ ﷲ ﻋﻨﮫ( ގެ ޒަމާނުގައި ނުވަތަ‬ ‫ނުބުއްވަތު)ނަބީކަން( މުޙައްމަދު )ﺻﻞ ﷲ ﻋﻠﯿﮫ‬
‫ވަރުގައި‬ ‫ރަންދުވަސް‬ ‫އިސްލާމުންގެ‬ ‫وﺳﻠﻢ( އަވަހާރަވުމާއެކު ނިމުނީއެވެ. ދެން އޮތް‬
‫ހަތަށްއަރައޭ‬ ‫ނަމައޭ‬ ‫އުޅެވޭ‬ ‫އަހަރެމެންނަށް‬ ‫ރާޝިދާ)ތެދުމަގުގައިވާ‬ ‫ޚިލާފަތުއް‬ ‫ހަރުފަތަކީ‬
‫)މިހުރިހާ ޝަކުވާއެއް ކުރެވެއެވެ.(‬ ‫ޚިލާފަތެވެ.( އަދި މިއީ އަބޫ ބަކުރުއް ޞިއްދީޤުން‬
‫ޢަލީ ބިން އަބީ ޠާލިބް )رظﻲ ﷲ ﻋﻨﮫ( އާ ހަމަ‬
‫ތިރީގައި އެވަނީ އަހަރެމެންގެ ޒަމާނާމެދު‬
‫އަށެވެ. ދެން ހަދީޘްކުރެއްވީ ރަސްކަމުގެ ވާހަކަ‬
‫އަހަރެމެން ޝަކުވާ ނުކުރަންވީ ސަބަބުތަކެވެ.‬
‫އެވެ. އެއީ ބަނޫ އުމައްޔާ )އުމަވީ ދައުލަތް( އާއި‬
‫ު‬
‫ފުރަތަމަ ސަބަބ:- ތާބިޢީންގެ ތެރެއިން ބޭކަލަކު‬
‫ބަނޫ ޢައްބާސް )ޢައްބާސީ ދައުލަތް( އާއި އަލް‬
‫ޞަޙާބީންގެ ތެރެއިން ބޭކަލަކަށް ވިދާޅުވިއެވެ.‬
‫ޚިލާފަތުލް ޢުޘްމާނިއްޔާއެވެ. ދެން އެއަށްފަހު،‬
‫"ތިޔަބައިމީހުންގެ މެދުގައި رﺳﻮل ﷲ )ﺻﻞ ﷲ‬
‫ހަދީޘް ކުރެއްވީ ގަދަބަދަވިކަމުން ކުރާ ވެރިކަމުގެ‬
‫ﻋﻠﯿﮫ وﺳﻠﻢ(ހުންނެވި އިރު އެކަލޭގެފާނާއި މެދު‬
‫އޭގެ‬ ‫މިތިބީ‬ ‫އަހަރެމެން‬ ‫މިއަދު‬ ‫ވާހަކައެވެ.‬
‫ހެއްޔެވެ؟"‬ ‫އަކުން‬ ‫ކޮންފަދަ‬ ‫ކަންތައްކުރީ‬
‫ދަށުގައެވެ. އެއީ އަނިޔާވެރި ވެރިކަމެވެ. ދެން‬
‫އެހެންކަމުން އެޞަޙާބީ އެބޭކަލުން رﺳﻮل ﷲ‬
‫1‬
‫އެއަށްފަހު އޮންނާނީ ޚިލާފަތުއް ރާޝިދާއެވެ.‬
‫)ﺻﻞ ﷲ ﻋﻠﯿﮫ وﺳﻠﻢ( އާ މެދުކަންތައް ކުރި‬
‫އަހަރެމެންގެ‬ ‫ފަހަރު‬ ‫ބައެއް‬
‫ގޮތްތައް ކިޔައިދީފައި، އެބޭކަލުންނަށް ކުރެވުނު‬
‫މިޒަމާނާއިމެދު ޝަކުވާ ކުރެވެއެވެ. އަހަރެމެން މި‬
‫އެންމެ ރަގަޅަކަށް ކަންތައް ކޮންދިން ވާހަކަ‬
‫އުޅެނީ އެންމެ ގޯސް ދުވަސްވަރުއޭ، އުންމަތްވަނީ‬
‫ބުންޏެވެ. މީގެ ޖަވާބުގައި އެތާބިޢީ ވިދާޅުވިއެވެ.‬
‫ޒަމާނުގައި‬ ‫އަހަރެމެންގެ‬ ‫"ނަބިއްޔާ‬ ‫1- ހިލާފަތުއް ރާޝިދާއަށްފަހު، އިތުރު އެހެން )ވެރި(‬
‫ކަމެއް ނޯންނާނެއެވެ. މިކަންވާނީ ދުނިޔޭގެ ނިމުމަށެވެ.‬
‫އެކަލޭގެފާނު‬ ‫އަހަރެމެން‬ ‫އުޅުއްވާނަމަ،‬
‫ޙަދީޘުން މިކަން އަންގައިދެނީ رﺳﻮلﷲ )ﺻﻞ ﷲ ﻋﻠﯿﮫ‬
‫ކޮނޑުމަތީގައެވެ."‬ ‫އަހަރެމެންގެ‬ ‫ގެންގުޅުނީހީ‬ ‫ނަންގަތުމަށްފަހު،‬ ‫ކަމެއް‬ ‫މިހުރިހައި‬ ‫وﺳﻠﻢ(‬
‫ހަނުހުންނެވުމުންނެވެ.‬
‫12‬

22. ‫ޞަޙާބީން‬ ‫މިވިދާޅުވާން އެއުޅުއްވަނީ‬ ‫މިތާބިޢީ‬
‫ސައްޔިދު ޤުތުބު )رﺣﻣﮫ ﷲ( ވިދާޅުވިއެވެ.‬ ‫އެކަލޭގެފާނާއި މެދު ކަންތައް ކުރެއްވި މިންވަރު‬
‫" ހަމަކަށަވަރުން މިދީން، ހިތްހަރު އިށީނދެއިނދެ،‬ ‫އެދުވަސްވަރު‬ ‫އަދި‬ ‫ކަމުގައެވެ.‬ ‫ރަނގަޅުނޫން‬
‫ދުނިޔެމަތީ ދީން ޤާއިމްކުރުމަށް މަސައްކަތް ނުކުރާ‬ ‫އެކަލޭގެފާނު އުޅުއްވިނަމަ، ޞަޙާބީން ކަންތައް‬
‫ޢިލްމުވެރިއަކަށް(‬ ‫ފިޤްހު‬ ‫އަކަށް)ދީނީ‬ ‫ފާޤިހް‬ ‫ކަންތައްތައް‬ ‫ރަނގަޅަށް‬ ‫ވަރަށްވުރެ‬ ‫ކޮށްދިން‬
‫ފާޅެއް‬ ‫ޒީނަތްތެރިކަމެއް‬ ‫ފޮރުވިފައިވާ‬ ‫މިދީނުގެ‬
‫ޖަވާބުދެއްވިއެވެ.‬ ‫ޞަޙާބީ‬ ‫ކޮއްދޭނެކަމުގައެވެ.‬
‫ނުކުރާނެއެވެ. ފަހެ މިދީނަކީ އިބަގެ ސިކުނޑީތެރޭ‬
‫ކަންތައް‬ ‫އުޅުނުނަމަ‬ ‫އެދުވަސްވަރު‬ ‫"މީހަކު‬
‫ބައިންދާލާ ކޭކެއް ނޫނެވެ. އެހެނެއްކަމަކު މިދީން‬
‫ބުރުތަކުގެ‬ ‫ޙަޔާތުގެ‬ ‫ފާހްމުވެވޭނީ‬ ‫ހަމައެކަނި‬ ‫ނެގޭނެއެވެ.‬ ‫އޭނާއަކަށް‬ ‫ގޮތެއް‬ ‫ކުރާނެ‬
‫ތެރެއަށް އޭތި) އެބަހީ:ދީން( އަނބުރާ ގެނެއުމަށް‬ ‫އަހަރެމެންގެ‬ ‫ޖެހުނީ‬ ‫އަހަރެމެންނަށް‬
‫މަސައްކަތްކޮށް) ޖިހާދުކޮށް( އަދި އޭގެ މުޖުތަމަޢު‬
‫ބައްޕައިންނާއި، ބޭބެއިންނާ ހަނގުރާމަކުރާށެވެ.‬
‫އަލުން ބިނާކުރުމުންނެވެ. "‬
‫ތިބާގެ‬ ‫މިހާރު‬ ‫ކަމެއްނޫނެވެ.‬ ‫ފަސޭހަ‬ ‫އެއީ‬
‫ޢާއިލާއަކީ‬ ‫ބޭބެމެންނާއި‬ ‫ބައްޕައާއި‬
‫ވަކިގޮތަކަށް‬ ‫އާމެދު‬ ‫މުސްލިމުންކަމަށްވާތީ،‬
‫ތިބާއަށް‬ ‫ކަމުގައި‬ ‫ކުރާނެ‬ ‫ކަންތައް‬
‫ހީކުރެވެނީއެވެ. އެހެންކަމުން، ތިބާއާއި މެދު ﷲ‬
‫2‬
‫ތަޤުދީރުގައި ނުލިޔުއްވާ ކަމަކަށް ނުއެދޭށޭވެ."‬
‫*** ނުނިމޭ ***‬
‫2- މިތަނުގައި އެވަނީ ސީދާ ޞަޙާބީގެ ބަސްކޮޅެއްނޫނެވެ.‬
‫ނަމަވެސް އެމާނަ ދޭހަވާ ފަދައިން އިމާމް އަންވަރު‬
‫ވިދާޅުވި ގޮތަށެވެ.‬
‫22‬

23. ‫ރަނގަޅު‬ ‫އިސްލާމްދީނުގެ‬ ‫ބަލިމަޑުކަމުން‬ ‫ޖިހާދުގެ ޝަރުޢީ މާނަ:‬
‫ހާލަތަށްގެންގޮސްދެއެވެ. ﷲ އަށް ކާފިރުވުމަކީ‬
‫‪ ‬ޙައްޤުދީނަށްގޮވާލާއަދިއެއާއިދެކޮޅުހަދާ‬
‫ބޮޑު‬ ‫ތެރެއިންއެންމެ‬ ‫ބަލިމަޑުކަމެއްގެ‬ ‫ހުރިހާ‬
‫މީހުންނާއި ނަފުސާއި މާލުންހަނގުރާމަކުރުމެވެ.‬
‫ބަލިމަޑުކަމެވެ. އަދި މުޅި އިންސާނިއްޔަތަށްވާ‬
‫)ޙަނަފީ(‬
‫އިސްލާމްދީނަކީ‬ ‫އަދި‬ ‫ބޮޑުހަލާކެވެ.‬ ‫އެންމެ‬
‫‪ ‬ޖިހާދަކީހަނގުރާމަކުރުމެވެ. )ޝާފިޢީ(‬
‫ފަރުވާއެވެ.‬ ‫ފުރިހަމަވެގެންވާ‬
‫‪ ‬ﷲ ގެ ކަލިމަފުޅު މަތިވެރިކުރުމަށްޓަކައި‬
‫ފަސާދައާއި‬ ‫ފިތުނަ‬ ‫ޖިހާދުމުޖުތަމަޢުގައިވާ‬
‫މުސްލިމުންނާއި‬
‫އަނިޔާވެރިކަމުގެ އަޞްލު ނައްތާލާމުޖުތަމަޢުއަށް‬
‫ސުލްޙައިގެއެއްބަސްވުމެއްވެފައިނުވާ ކާފިރުންނާއި‬
‫ގެއްލުމެއް‬ ‫ކާފަރަކަށް‬ ‫ފަރުވާދެއެވެ.‬
‫އަދިޖިހާދަކީ‬ ‫ހަނގުރާމަކުރުމެވެ.‬ ‫ދެކޮޅަށް‬
‫ނުދީދޫކޮށްލާކަމުގައިވާނަމަ ބަލިމަޑުކަން އިތުރުވެ،‬
‫ހަމަލާދޭ‬ ‫ސަރަހައްދަށް‬ ‫މުސްލިމުންގެ‬
‫މަގުފަހިވެއެވެ.‬ ‫ކެންސަރުފެތުރުމަށް‬ ‫ވަރުގަދަވެ‬
‫ކާފިރުންނާއިހަނގުރާމަކުރުމެވެ. އަދި ކާފަރުންގެ‬
‫ނުދެވޭހާ‬ ‫ފަރުވާ‬ ‫މިބައްޔަށް‬ ‫ވީމާ‬
‫ބިންތަކުގައި ކާފަރުންނަށްހަމަލާދިނުމެވެ. )މާލިކީ(‬
‫އަދި‬ ‫ނުފެތުރޭނެއެވެ.‬ ‫ހިނދަކުއިސްލާމްދީނެއް‬
‫ސުލްޙަވެރިކަމާއިއެކުދިރިއެއް‬ ‫މުސްލިމުންނަށް‬ ‫ޖިހާދަކީ ވަކިވަކި ފަރުދުންނާއި މުޅި މުޖުތަމަޢުގެ‬
‫ބޭނުންކޮށްގެން‬ ‫ބޭހޭއް‬ ‫ނޫޅެވޭނެއެވެ.‬ ‫ފަރުވާއެވެ.‬
‫އެގޮތަށް‬ ‫ބައްޔަށްފަރުވާދެވޭކަމުގައިވާނަމަ‬
‫މުޅި‬ ‫ފަރުދުންނާއި‬ ‫ވަކިވަކި‬ ‫ޖިހާދަކީ‬
‫ޖެހޭނީބަލިޖެހިފައިވާ‬ ‫އެހެންނޫނީ‬ ‫ފަރުވާދޭށެވެ.‬
‫މުޖުތަމަޢުގެ ފަރުވާއެވެ. ޖިހާދު،މީހާ ކުފުރުގެ‬
‫32‬

24. ‫ކަންތައްތަކެވެ. މިސާލަކަށް: ފަރުޟު 5 ނަމާދު‬ ‫ސަބަބުން‬ ‫އެކަމުގެ‬ ‫ގުނަވަންބުރިކޮށްލާށެވެ.‬
‫އަދި ރޯދަ.‬ ‫ޖެހުނު‬ ‫ހަށިގަނޑަށްބޮޑުވޭނެއްތަޙައްމަލުކުރަން‬
‫.އެކަމަކު‬ ‫ނަމަވެސްމެއެވެ‬ ‫ކަމުގައިވީ‬
‫ާ‬
‫•ފަރުޟު ކިފާޔ: މިއީ ކުރުންވާޖިބުވެގެންވާ‬
‫އަނިޔާވެރިކަމެކޭ‬ ‫އެކަކަށްވެސްއެކަމަކީ‬
‫ބަޔަކު‬ ‫މުސްލިމުންގެތެރެއިން‬ ‫ކަންތައްތަކެވެ.‬
‫އެކަމަކީ‬ ‫.އެހެނީ‬ ‫ނުބުނެވޭނެއެވެ‬
‫ތިބިމީހުންގެ‬ ‫ބާކީ‬ ‫އެވާޖިބުއަދާކޮށްފިނަމަ‬
‫ހަށިގަނޑުގެދިރިހުރުމަށް‬
‫މިފަދަފަރުޟުގެ‬ ‫ފިލާދެއެވެ.‬ ‫ކިބައިންއެވާޖިބު‬
‫އިސްލާމްދީނުގައި‬ ‫ކޮންމެހެންކުރަންޖެހޭކަމެކެވެ.‬
‫ހެޔޮކަންތައްތަކަށްގޮވާލުމާއި‬ ‫މިސާލަކީ‬
‫ދަޢުވަތު‬ ‫.ފުރަތަމަ‬ ‫މިއީއެވެ‬ ‫ޖިހާދުގެރޯލަކީ‬
‫މުސްލިމް‬ ‫މިއީ‬ ‫ނުބައިކަންތައްތައްނަހީކުރުމެވެ.‬
‫ސުލްޙަވެރި‬ ‫ފަތުރަންޖެހޭނީ‬
‫ވާޖިބުވެގެންވާކަމެކެވެ.‬ ‫އުންމަތަށްއަދާކުރުން‬
‫ގޮތްތައްބޭނުންކޮށްގެންނެވެ. ސުލްޙަވެރި ގޮތްތައް‬
‫ބަޔަކުމިވާޖިބު‬ ‫ތެރެއިން‬ ‫މުސްލިމުންގެ‬
‫ހުސްވެ، އަދި އޭގެން އޭގެ މޭވާނުލިބިއްޖެނަމަ،‬
‫އަދާކޮށްފިނަމަ ބާކީތިބިމީހުންގެ ކިބައިން މިވާޖިބު‬
‫ގެ‬ ‫ﷲ‬ ‫ޖެހޭނީ‬ ‫މީހުންނަށް‬ ‫އުފުލާ‬ ‫ޙައްޤު‬
‫ފިލާ ދެއެވެ .ނަމަވެސް މިވާޖިބު އަދާނުކޮށްފިނަމަ‬
‫ބަސްފުޅުމަތިވެރިކުރުމަށްޓަކައި ކަނޑި ދަމައިގަނެ‬
‫މުޅިއިސްލާމީ‬ ‫އަދާކުރުމަށްދާންދެން‬ ‫ވާޖިބު‬
‫ހަނގުރާމަކުރާށެވެ.‬
‫އުންމަތްފާފަވެރިވެއެވެ. އަނެއް މިސާލަކީ ބަންގި‬
‫ގޮވުމެވެ .ބައެއްމަޛްހަބުތަކުގައިވާ ގޮތުން ބަންގި‬ ‫ް‬
‫ޖިހާދުގެ ޙުކުމ:‬
‫.މުސްލިމު‬ ‫ކިފާޔާއެކެވެ‬ ‫ފަރުޟު‬ ‫ގޮވުމަކީ‬
‫އިސްލާމްދީނުގައި ދެވައްތަރެއްގެ ފަރުޟެއްވެއެވެ.‬
‫ބަންގި‬ ‫މުޖްތަމަޢުއެއްގައި‬
‫އެއީ ފަރުޟު ޢައިން އަދިފަރުޟު ކިފާޔާއެވެ.‬
‫ނުގޮވާކަމުގައިވާނަމަބަންގިގޮވުމަށްދާންދެން‬
‫އެންމެން‬ ‫އެމުޖުތަމަޢުއެއްގެ‬ ‫ް‬
‫•ފަރުޟު ޢައިނ: މިއީ ކޮންމެ ފަރުދެއްގެ‬
‫އެޒިންމާއުފުލަންޖެހޭނެއެވެ.‬ ‫ކުރުންވާޖިބުވެގެންވާ‬ ‫މައްޗައްވެސް‬
‫42‬

25. ‫ޖިހާދަކީ‬ ‫ވިދާޅުވިއެވެ:‬ ‫ހަޒުމް‬ ‫އިބްނި‬ ‫ޖިހާދުކުރުމަކީ ފަރުޟު ކިފާޔާއެކެވެ. އެއީ ގިނަ‬
‫މުސްލިމުންގެ މައްޗައްފަރުޟެކެވެ. މުސްލިމުންގެ‬ ‫އަލްހިދާޔާ‬ ‫ދެކިލައްވާގޮތެވެ.‬ ‫ޢިލްމުވެރިން‬
‫މުސްލިމުންގެ‬ ‫ބައެއް‬ ‫ތެރެއިން‬ ‫ޣައިރު‬ ‫ވާގޮތުން‬ ‫ގައި‬ ‫)ޙަނަފީ(‬
‫އަދިކާފަރުންނާއި‬ ‫ބޯޑަރުތައްހިމާޔަތްކޮށް،‬ ‫ވާޖިބެކެވެ.‬ ‫މުސްލިމުންނާއިހަނގުރާމަކުރުމަކީ‬
‫ބިމުގައި‬ ‫އެމީހުންގެ‬ ‫އެއީ އެމީހުން ފުރަތަމަ ހަނގުރާމަނުފެށިކަމުގައިވީ‬
‫ހަނގުރާމަކޮށްއެބިންތައްފަތަޙަކުރަމުންދާ‬ ‫ނަމަވެސްމެއެވެ.‬
‫ކަމުގައިވާނަމަ ބާކީ ތިބި މުސްލިމުންގެކިބައިން‬
‫އަލް- މުޣުނީގައި‬ ‫ޤުދާމާ،‬ ‫އިބްނު‬
‫އެއީ‬ ‫އެހެންނޫންނަމަ،‬ ‫ދެއެވެ.‬ ‫މިފަރުޟުފިލާ‬
‫ވިދާޅުވެފައިވެއެވެ. ވިދާޅުވިއެވެ :ޖިހާދުކުރުން 3‬
‫މައްޗައްފަރުޟުވެގެންވާ‬ ‫ވަކިފަރުދެއްގެ‬ ‫ކޮންމެ‬
‫ޙާލަތެއްގައި ޢައިނިއްޔަފަރުޟަކަށް ވެގެންދެއެވެ.‬
‫ގެމިބަސްފުޅުގައިވާ‬ ‫ﷲ‬ ‫އެއީ‬ ‫ކަމެކެވެ.‬
‫އެއީ:‬
‫ފަދައިންނެވެ.‬
‫1- ޢަދުއްވުންގެލަޝްކަރާއިބައްދަލުވާހިނދުފި‬
‫﴿اﻧْﻔﺮواﺧ َﺎ ًﺎوﺛَِﺎﻻو َﺎﻫﺪواﺑِﺄَﻣ َاﻟِﻜﻤﻮأَﻧْـ ُﺴﻜﻤﻔ‬
‫ِ ُ ِ ﻔ ﻓ َ ﻘ ً َﺟ ِ ُ ْ ﻮ ُ ْ َ ﻔ ِ ُ ْ ِ‬
‫ލަންނުދުވެހަނގުރާމަކުރުންވާޖިބުވެގެންވެ‬
‫ﻳﺴﺒِﻴﻼﻟﻠﱠﻪ◌ذَﻟِﻜﻤﺨْﻴـﺮﻟَﻜﻤﺈِﻧْﻜْﻨﺘُﻤﺘَـﻌﻠَ ُﻮ َ﴾‬
‫َ ِ ِ ۚ ٰ ُْ َ ٌ ُْ ُ ْ ْ ﻤ ن‬ ‫އެވެ.‬
‫މާނައީ: " ލުއިވިޔަސް ނުވަތަ ބަރުވިޔަސް )ﷲ‬ ‫2- މުސްލިމުންގެސަރަހައްދެއްކާފަރުންހިފައިފި‬
‫ގެ މަގުގައި( ކުރިއަށް ހިނގާށެވެ. އަދި ﷲ ގެ‬ ‫ނަމައެވެ.‬
‫މަގުގައިތިޔަބައިމީހުންގެ މުދަލުންނާއިނަފުސުތަކުން‬ ‫3- އަދިއަމީރުހަނގުރާމަކުރުމަށްގޮވާލައިފިނަމަ‬
‫ތިޔަބައިމީހުންނަށް‬ ‫މިކަން‬ ‫ޖިހާދުކުރާށެވެ.‬ ‫ކުޅަދާނަވެގެންވާކޮންމެމީހަކަށް‬
‫އެކަން‬ ‫)ތިޔަބައިމީހުންނަށް(‬ ‫ހެޔޮވެގެންވެއެވެ.‬ ‫ހަނގުރާމަކުރުން ވާޖިބުވެގެންވެއެވެ.‬
‫އެނގޭނެނަމައެވެ." )ސޫރަތުއް ތައުބާ:14(‬
‫ނެގިފައިވަނީ: ދީން.އިންފޯއިން‬
‫52‬

26. ww.kuriboashimagazine.wordpress.com