1. Kuliah 2
Pembiakan secara seks.
Proses pembiakan yang melibatkan persenyawaan di antara gamet jantan
dengan gamet betina untuk membentuk zigot.
Biji benih terbentuk apabila tumbuhan mencapai peringkat dewasa.
Tiga peringkat pembiakan seks:
1. Aruhan dan pembentukan bunga
2. Pendebungaan
3. Pembentukan embrio
SEXUAL REPRODUCTION IN FLOWERING PLANTS
http://www.youtube.com/watch?v=tbV9h-BZbwk
1. Aruhan dan pembentukan bunga
 Berlaku selepas tumbuhan mencapai peringkat dewasa.
 Ia dipengaruhi oleh ransangan dari luar seperti perubahan suhu
tumbuhan ataupun perubahan jangka masa siang.
 Ransangan ini akan menyebabkan tisu tumbuhan menghasilkan tisu
baru dan aktif membentuk bahagian-bahagian tampang seperti
pucuk.
1

2. Part of flowers: http://www.youtube.com/watch?
v=hiie8BETitg&feature=related
2. Pendebungaan
 Proses pemindahan debunga yang matang dari bahagian anter ke
bahagian permukaan stigma yang telah matang.
 Proses ini dibantu oleh agen pendebungaan seperti serangga, angin dan
manusia (pendebungaan bantu) http://www.youtube.com/watch?
v=RuYrFwDuYn0&feature=fvw
 Debunga melekat pada permukaan stigma kemudian akan
mengeluarkan tiub bahagian ovul bunga. Gamet jantan daripada
debunga kemudiannya akan turun menerusi tiub debunga sehingga
bertemu dengan gamet betina di dalam ovul.
Terdapat dua jenis pendebungaan:
a. pendebungaan sendiri
- pemindahan debunga dari anter ke permukaan stigma pada bunga
yang sama
b. pendebungaan kacuk
2

3. - pemindahan debunga dari anter di kuntum bunga ke permukaan
stigma sekuntum bunga yang lain dari pokok yang sama
(monoesius/serumah) atau berlainan (diesius/dua rumah)
3. Pembentukan embrio
o Pembentukan embrio bermula apabila gamet jantan daripada debunga
bercantum dengan gamet betina di dalam ovul melalui proses yang
dipanggil persenyawaan.
o Persenyawaan menghasilkan pembentukan zigot yang kemudiannya
menghasilkan pembentukan embrio.
o Embrio membesar di dalam ovul dan ovul bertukar menjadi biji benih.
3

4. Bahagian-bahagian Biji Benih.
- Biji benih adalah ovul yang matang mengandungi embrio dan
endosperma.
- Tiga bahagian penting pada biji benih iaitu:
a. embrio
b. bahagian penyimpan makanan
c. perikarpa
4

5. a. Embrio
- Embrio mempunyai bahagian plumul dan radikel
- Plumul membentuk bahagian pucuk.
- Radikel membentuk bahagian akar.
- Dibahagian embrio terdapat satu atau dua kotiledon.
b. Bahagian penyimpan makanan
- Digunakan oleh embrio ketika membesar.
- Dikenali sebagai kotiledon atau endosperma.
c. Perikarpa
- Bahagian kulit biji yang terbentuk daripada dua atau lebih lapisan.
- Lapisan luar keras, kering dan tebal.
- Lapisan dalam nipis dan lutsinar
- Memberi perlindungan kepada biji benih
Sumber-sumber Biji benih.
 Kawasan hutan
 Kawasan taman
 Kilang memproses buah-buahan
5

6.  Beli di kedai.
6

7. Sumber biji benih selalunya diperolehi daripada buah yang dikelaskan
seperti berikut:-
• Buah kering
Pokok/buah dituai apabila daun-daun/buahnya telah kuning dan
benih telah cukup matang. Keringkan/emus di panas matahari.
Banting atau picit ataupun menggunakan mesin untuk meleraikan
biji benih. Rawat biji benih sebelum disimpan (contoh: sawi,
bayam, jenis kekacang, bendi).
• Buah berisi
Pungut buah apabila telah matang. Keringkan buah sebelum
mengeluarkan biji benih. Koyak kulit buah atau potong dan
keluarkan biji benih dengan pancutan air. Bersih dan keringkan biji
benih. Rawat biji benih sebelum disimpan (contoh: cili, peria,
petola, labu dan sebagainya).
• Buah berisi dan berair
Pungut buah apabila cukup matang. Keluarkan biji benih bersama
palpa dan rendam selama 2-5 hari. Kacau campuran ini bagi
menanggalkan lendir yang menyelaputi bijinya dan cuci hingga
bersih. Biji benih perlulah dikeringkan ke panas matahari (contoh:
tomato, timun dan sebagainya).
7

8. Untuk mengelakkan serangan penyakit dan musuh biji, benih perlu
dirawat dengan racun kulat seperti thiram dan racun serangga seperti
gamma BHC. Biji benih disimpan di dalam bekas yang kedap udara
seperti tin, plastik, botol dan sebagainya.
Panduan Mengutip Biji Benih.
 Biji benih cukup matang.
 Bebas daripada tanda penyakit dan perosak.
 Tidak mempunyai sebarang kecacatan
 Pastikan spesis yang diperlukan
8

9. Rawatan Biji Benih.
Tujuan : untuk mengelakkan serangan serangga dan kulat sewaktu
penyimpanan dan mengatasi masalah kedormanan yang wujud pada
setengah-setengah biji benih.
A. Rawatan biji benih semasa disimpan.
- Dapat memanjangkan hayat biji benih.
- Langkah-langkah rawatan:
i. biji benih dibersihkan
ii. dijemur matahari selama 2 – 3 hari sehingga kering.
iii. Digaul dengan racun kulat Thiram, Captan atau
Benlate
iv. Disimpan dalam botol, balang kedap udara
v. Disimpan di tempat sejuk dan kering 30 – 50C.
B. Rawatan biji benih untuk mengatasi masalah kedormanan
- Kedormanan biji benih adalah keadaan apabila biji benih tidak
bercambah dalam keadaan biasa. Ia merupakan satu
mekanisma yang terdapat pada biji benih bagi mengelakkan
biji benih bercambah sekiranya tidak wujud faktor-faktor
persekitaran yang unik untuk sesuatu habitat.
9

10. Sebab-sebab kedormanan wujud
i) Kulit biji benih terlalu keras dan tebal.
ii) Embrio belum cukup membesar
iii) Mekanisma kawalan dalam biji benih
Cara mengatasi kedormanan
i) Mengikis kulit luar – gunakan kertas pasir, kikir, meretakkan dgn.
tukul. Meletakkan dalam mesin pembancuh simen bersama pasir
dan kerikil. Pastikan embrio tidak cedera.
ii) Merendam dalam air - dapat melarutkan kimia perencat . Kaedah
merendam:
- air panas (770 – 1000C) beberapa minit. Dibiarkan sejuk
beransur-ansur selama 12-24 jam.
- Air biasa 1 – 2 jam.
iii) Merendam dalam asid – jika kulit terlampau keras. Menggunakan
asid sulfurik pekat (ketumpatan 1.84). Sangat bahaya. 1 bahagian
biji benih : 2 bahagian asid. 10 minit – 6 jam bergantung kepada
biji benih. Basuh dengan air biasa sekurang-kurang 10 minit.
iv) Melembapkan biji benih pada suhu rendah – dikenali sebagai
pelintapan utk meransang perubahan dari segi fisiologi. Hanya utk
benih yang memerlukan suhu rendah utk bercambah shj.
10

11. Kaedahnya :
i. rendam dlm air biasa 12 – 24 jam dan kemudian
digaul dalam medium lembap seperti habuk papan
reput . 1 bahagian benih dan 3 bahagian medium.
ii. Campuran diletak di tempat sejuk, lembap dan
mempunyai pengudaraan yang baik. Suhu antara 20-
70C selama satu hingga empat bulan
11