More Related Content Similar to kinh nghiem chong doi ngheo Tay nguyen
Similar to kinh nghiem chong doi ngheo Tay nguyen (20) kinh nghiem chong doi ngheo Tay nguyen3. Lång ghÐp ChiÕn lîc Toµn diÖn vÒ T¨ng trëng
vµ Xo¸ ®ãi Gi¶m nghÌo (CPRGS) vµo c«ng t¸c lËp kÕ ho¹ch
Bµi häc kinh nghiÖm
cña c¸c tØnh t©y nguyªn, ViÖt nam
§¸nh gi¸ chung cña:
Tæ c«ng t¸c Liªn ngµnh CPRGS,
Ng©n hµng Ph¸t triÓn Ch©u ¸ (ADB),
Tæ chøc Hîp t¸c Kü thuËt §øc (GTZ),
Quü Nhi §ång Liªn hiÖp quèc (UNICEF)
vµ Së KÕ ho¹ch vµ §Çu t c¸c tØnh T©y Nguyªn
Hµ Néi, th¸ng 4 n¨m 2005 4. Lêi giíi thiÖu
Tµi liÖu: “Lång ghÐp ChiÕn lîc Toµn diÖn vÒ T¨ng trëng vµ Xo¸ ®ãi Gi¶m nghÌo (CPRGS) vµo
c«ng t¸c lËp kÕ ho¹ch – Bµi häc kinh nghiÖm cña c¸c tØnh T©y Nguyªn, ViÖt Nam” tr×nh bµy tãm t¾t
tæng quan vÒ c¸c kinh nghiÖm còng nh lµ c¸c bµi häc trong qu¸ tr×nh lång ghÐp ChiÕn lîc toµn diÖn vÒ
T¨ng trëng vµ Xo¸ ®ãi Gi¶m nghÌo (CPRGS) vµo kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña ®Þa ph¬ng (KH
PT KT-XH) t¹i bèn tØnh T©y Nguyªn (§¾c L¾c, §¾c N«ng, Gia Lai vµ Kon Tum). Víi hç trî kü thuËt cña c¸c
nhµ tµi trî (Ng©n hµng Ph¸t TriÓn Ch©u ¸, Tæ chøc Hîp t¸c kü thuËt §øc (GTZ), Quü Nhi ®ång Liªn hiÖp
quèc (UNICEF) vµ Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t) trong n¨m 2004, c¸c tØnh trªn ®· nhËn ®îc c¸c tËp huÊn n©ng
cao n¨ng lùc vµ híng dÉn lËp kÕ ho¹ch thu ®îc nh÷ng kinh nghiÖm còng nh lµ ®· rót ra ®îc nh÷ng
bµi häc cã gi¸ trÞ trong c«ng t¸c lËp kÕ ho¹ch cña tØnh m×nh khi tiÕn hµnh lång ghÐp CPRGS vµo KH PT
KT-XH. Tµi liÖu nµy ®· m¹nh d¹n ®a ra mét sè kiÕn nghÞ ban ®Çu ®èi víi qu¸ tr×nh ®æi míi kÕ ho¹ch ho¸
t¹i ViÖt Nam trong t¬ng lai.
T¸c gi¶ cña bµi viÕt nµy lµ nhãm chuyªn gia: t¸c gi¶ chÝnh lµ bµ Ng« ThÞ Minh H¬ng, Chuyªn gia
Gi¶m nghÌo (ADB-TA4252) víi sù ®ãng gãp cña bµ Vò ThÞ TuyÕt Mai (Khoa KÕ ho¹ch,Trêng §¹i häc Kinh
tÕ quèc d©n) vµ c¸c ®ãng gãp quÝ b¸u cña chuyªn gia vÒ hîp t¸c ph¸t triÓn: Ts. Ramesh Adhikari, sù trî
gióp to lín cña ¤ng Lan Green (t vÊn, dù ¸n ADB -TA4163) vµ Bµ Vò Xu©n §µo (t vÊn, dù ¸n ADB -
TA4163); vµ ¤ng Dan Seymour, Bµ Lisa Ng Bow vµ ¤ng NguyÔn Träng Quang (UNICEF). Nhãm t¸c gi¶
tõ c¸c tæ chøc trªn xin ®Æc biÖt c¶m ¬n Ts. Cao ViÕt Sinh, ¤ng Ph¹m H¶i vµ Tæ c«ng t¸c liªn ngµnh
CPRGS, Bµ NguyÔn ThÞ Thu Hµ, ¤ng TrÇn Quèc Ph¬ng (Ban th ký CPRGS) vµ c¸c ®ång nghiÖp kh¸c
t¹i Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t, ®Æc biÖt lµ sù hîp t¸c cña c¸c ®Þa ph¬ng vïng T©y Nguyªn trong qu¸ tr×nh
x©y dùng tµi liÖu nµy vµ trong c«ng t¸c triÓn khai CPRGS t¹i ®Þa ph¬ng.
2 5. Lêi nãi ®Çu
T¨ng trëng vµ gi¶m nghÌo lµ môc tiªu xuyªn suèt trong c¸c KÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi c¶ níc, còng
nh cña tõng Bé, ngµnh, ®Þa ph¬ng. ChØ thÞ sè 33/2004/CT-TTg cña Thñ tíng ChÝnh phñ vÒ x©y dùng kÕ ho¹ch
ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi 5 n¨m 2006-2010 ®· nhÊn m¹nh yªu cÇu ph¶i ®æi míi c«ng t¸c x©y dùng kÕ ho¹ch ®Ó phï
hîp t×nh h×nh hiÖn nay, ®Æt lªn hµng ®Çu vÒ chÊt lîng ph¸t triÓn, ®Èy m¹nh xãa ®ãi gi¶m nghÌo, n©ng cao møc sèng
vËt chÊt vµ tinh thÇn cña nh©n d©n.
Qu¸ tr×nh triÓn khai vµ thùc hiÖn ChiÕn lîc toµn diÖn vÒ T¨ng trëng vµ Xãa ®ãi Gi¶m nghÌo (CPRGS) ë c¸c
Bé, ngµnh vµ ®Þa ph¬ng ®· rót ra ®îc nhiÒu bµi häc kinh nghiÖm quý b¸u ®Ó tõng bíc n©ng cao chÊt lîng kÕ
ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi. Tµi liÖu “Lång ghÐp ChiÕn lîc Toµn diÖn vÒ T¨ng trëng vµ Xo¸ ®ãi Gi¶m
nghÌo (CPRGS) vµo c«ng t¸c lËp kÕ ho¹ch – Bµi häc kinh nghiÖm cña c¸c tØnh T©y Nguyªn, ViÖt Namquot; do
Ng©n hµng Ph¸t triÓn Ch©u ¸ (ADB), Tæ chøc Hîp t¸c kü thuËt §øc (GTZ) vµ Quü nhi ®ång liªn hiÖp quèc (UNICEF)
phèi hîp víi Tæ c«ng t¸c liªn ngµnh CPRGS vµ Së KÕ ho¹ch vµ §Çu t c¸c tØnh T©y Nguyªn biªn so¹n, víi hy väng
hç trî c¸c ®Þa ph¬ng cña T©y Nguyªn n©ng cao chÊt lîng kÕ ho¹ch. Nh÷ng kÕt qu¶ ®¹t ®îc, nh÷ng bµi häc kinh
nghiÖm vµ nh÷ng kiÕn nghÞ cô thÓ sÏ gióp cho c¸c tØnh cã ®iÒu kiÖn t¬ng tù nh÷ng ®Þnh híng quan träng trong
qu¸ tr×nh x©y dùng kÕ ho¹ch kinh tÕ - x· héi 5 n¨m 2006-2010 vµ kÕ ho¹ch hµng n¨m tiÕp theo.
Nh©n dÞp nµy Tæ C«ng t¸c Liªn ngµnh CPRGS xin c¶m ¬n c¸c tæ chøc quèc tÕ, c¸c nhµ tµi trî ®· hç trî cho qu¸
tr×nh triÓn khai thùc hiÖn ChiÕn lîc toµn diÖn vÒ T¨ng trëng vµ Xãa ®ãi Gi¶m nghÌo.
Xin tr©n träng giíi thiÖu cïng b¹n ®äc tµi liÖu nµy.
Ts. Cao ViÕt Sinh
Vô trëng,
Tæ trëng Tæ C«ng t¸c liªn ngµnh CPRGS
3 6. Lång ghÐp ChiÕn lîc Toµn diÖn vÒ T¨ng trëng vµ Xo¸ ®ãi Gi¶m nghÌo (CPRGS) vµo c«ng t¸c lËp kÕ ho¹ch
Môc lôc
A. Bèi c¶nh vµ tãm t¾t 5
B. C«ng t¸c X©y dùng vµ lång ghÐp CPRGS t¹i T©y Nguyªn 6
1. Tæng quan 6
2. C¸c kinh nghiÖm ë c¸c tØnh T©y Nguyªn 9
a) §¾c N«ng 9
b) §¾c L¾c 11
c) Gia Lai 13
d) Kon Tum 13
C. Nh÷ng g× cßn tån t¹i? 14
D. Th«ng tin ph¶n håi tõ c¸c nhµ lµm kÕ ho¹ch trung ¬ng 14
vµ ®Þa ph¬ng vµ c¸c bªn liªn quan.
E. Bµi häc vµ khuyÕn nghÞ 16
Phô lôc 1: TËp huÊn x©y dùng n¨ng lùc ®Ó lång ghÐp CPRGS trong 20
lËp kÕ ho¹ch t¹i tØnh T©y Nguyªn
4 7. Lång ghÐp ChiÕn lîc Toµn diÖn vÒ T¨ng trëng vµ Xo¸ ®ãi Gi¶m nghÌo (CPRGS) vµo c«ng t¸c lËp kÕ ho¹ch
A. Bèi c¶nh vµ tãm t¾t
Bèi c¶nh
ChiÕn lîc toµn diÖn vÒ T¨ng trëng vµ Xo¸ ®ãi Gi¶m nghÌo (CPRGS) ®· ®îc ban hµnh tõ th¸ng 5 n¨m 2002. ChÝnh
phñ ®· kh¼ng ®Þnh mong muèn t¨ng cêng chÊt lîng cña kÕ ho¹ch ë tÊt c¶ c¸c cÊp th«ng qua viÖc ®æi míi vÒ c«ng t¸c
kÕ ho¹ch. §iÒu nµy ®Æc biÖt ®ßi hái ph¶i cã (i) sù hµi hoµ gi÷a CPRGS víi kÕ ho¹ch 5 n¨m vµ hµng n¨m; (ii) t¨ng cêng
sù phèi hîp vµ hîp t¸c gi÷a ChÝnh phñ ë trung ¬ng nhÊn m¹nh vai trß cña chÝnh quyÒn c¸c cÊp ë ®Þa ph¬ng; (iii) thÓ chÕ
ho¸ nh÷ng ®æi míi trong c«ng t¸c kÕ ho¹ch vµo hÖ thèng vµ c¬ chÕ cña c¸c ®Þa ph¬ng víi vai trß lín h¬n cña chÝnh quyÒn
®Þa ph¬ng; (iv) t¨ng cêng n¨ng lùc cña c¸c nhµ ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch vµ c¸n bé kÕ ho¹ch ë ®Þa ph¬ng nh»m thùc hiÖn
c¸c néi dung cña CPRGS vµ ChØ thÞ x©y dùng kÕ ho¹ch vµo trong thùc tiÔn; vµ (v) cñng cè quy tr×nh lËp kÕ ho¹ch, thùc hiÖn
kÕ ho¹ch vµ gi¸m s¸t kÕ ho¹ch ë cÊp ®Þa ph¬ng.
ViÖc lång ghÐp c¸c ph¬ng ph¸p tiÕp cËn cña CPRGS vÒ ph©n bæ nguån lùc vµo qu¸ tr×nh ng©n s¸ch ë cÊp tØnh ®îc
coi lµ nhiÖm vô khã kh¨n vµ lµ th¸ch thøc ®èi víi viÖc lËp kÕ ho¹ch “tõ trªn xuèng” tõ nhiÒu n¨m nay. Nh×n chung, c¸c bªn
®· nhËn thøc ®îc nh÷ng yªu cÇu cÇn thiÕt cho kÕ ho¹ch 5 n¨m tiÕp theo lµ hÖ thèng kÕ ho¹ch theo1, ®ã lµ: cÇn ph¶i ®æi
míi hÖ thèng kÕ ho¹ch truyÒn thèng ®Ó ®¶m b¶o ph¸t triÓn kÕ ho¹ch kinh tÕ - x· héi ®¹t ®îc c¸c môc tiªu ph¸t triÓn cña
quèc gia. C¸c bªn còng ®· nhËn thÊy r»ng, c¸c ®Þa ph¬ng cßn hiÓu biÕt rÊt Ýt vÒ ph¬ng ph¸p tiÕp cËn CPRGS, kh¶ n¨ng
tiÕp nhËn nh÷ng thay ®æi trong quy tr×nh kÕ ho¹ch cña c¸c ®Þa ph¬ng cßn h¹n chÕ. ViÖc ®æi míi quy tr×nh kÕ ho¹ch cÇn
ph¶i ®îc tiÕn hµnh hÖ thèng vµ thèng nhÊt, theo kh¶ n¨ng cña c¸c ®Þa ph¬ng (nhÊt lµ trong ®iÒu kiÖn mét sè ®Þa ph¬ng
®· cã sù chuÈn bÞ s½n sµng tríc c¸c ®Þa ph¬ng kh¸c). N¨ng lùc kiÓm so¸t qu¸ tr×nh thay ®æi trong lËp kÕ ho¹ch cÇn ph¶i
®ùîc cñng cè, t¨ng cêng dÇn dÇn, tõng bíc, n¨m nµy qua n¨m kh¸c, theo mét ph¬ng thøc cã hÖ thèng vµ cã thÓ ®o
lêng ®îc.
Tãm t¾t
ViÖc lång ghÐp CPRGS vµo kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi 5 n¨m ®îc coi lµ then chèt ë c¶ trung ¬ng vµ ®Þa
ph¬ng. ViÖc lång ghÐp CPRGS cã c¸c lîi thÕ lµ: nã ®· ®îc sù khuyÕn khÝch m¹nh mÏ th«ng qua c¸c cam kÕt mang tÝnh
quèc gia ®èi víi c«ng t¸c gi¶m nghÌo, ®¶m b¶o c«ng b»ng x· héi vµ qu¶n lý nhµ níc tèt ë cÊp ®Þa ph¬ng, ®ång thêi x©y
dùng ®îc c¸c khu«n khæ ph¸p lý míi nh»m cñng cè viÖc ph©n cÊp m¹nh h¬n cho ®Þa ph¬ng (nh ChØ thÞ 33/2004/CT-
TTg cña Thñ tíng chÝnh phñ ra ngµy 23 th¸ng 9 n¨m 2004, C«ng v¨n sè 2215/BKH-TH ngµy 14/4/2004 cña Bé KH&§T
LuËt söa ®æi ng©n s¸ch Nhµ níc, Quy chÕ d©n chñ c¬ së). Nh÷ng lîi thÕ nµy ®· t¹o nÒn t¶ng cho ®êng híng ®æi míi
c«ng t¸c kÕ ho¹ch ho¸.
C«ng t¸c kÕ ho¹ch ho¸ t¹i c¸c cÊp ®Þa ph¬ng ®· nhËn ®îc sù hç trî m¹nh mÏ tõ trung ¬ng, c¸c tæ chøc ph¸t triÓn
vµ c¸c nhµ tµi trî quèc tÕ. Tuy nhiªn, ®èi víi c¸ch lµm cña quy tr×nh x©y dùng kÕ ho¹ch tríc ®©y, nh÷ng th¸ch thøc ®Æt
ra cho viÖc ®æi míi lµ ph¶i thiÕt lËp c¸c môc tiªu, ®èi tîng vµ thø tù u tiªn ®óng ®¾n dùa trªn c¸c tiªu chÝ râ rµng vµ cã
sù c©n ®èi vÒ nguån lùc. VÉn cßn nhiÒu ®iÓm yÕu trong c¬ chÕ phèi hîp vµ hîp t¸c gi÷a c¸c c¬ quan chøc n¨ng víi nhau
vµ gi÷a chÝnh quyÒn trung ¬ng víi ®Þa ph¬ng, theo ngµnh däc vµ theo chiÒu ngang vÒ nh÷ng vÊn ®Ò nh ®Çu t, x¸c ®Þnh
thø tù u tiªn, lùa chän ch¬ng tr×nh dù ¸n trong ®iÒu kiÖn nguån lùc cã h¹n. C¸c h¹n chÕ kh¸c cÇn ph¶i kh¾c phôc lµ: thÓ
chÕ vµ n¨ng lùc cßn yÕu ë ®Þa ph¬ng2. ThÓ chÕ/n¨ng lùc yÕu ®Æc biÖt ë cÊp x· ®· h¹n chÕ viÖc thùc hiÖn x©y dùng kÕ
ho¹ch vµ ng©n s¸ch theo híng tiÕp cËn “tõ díi lªn” vµ cã sù tham gia cña ngêi d©n.
Tuy nhiªn, nh×n chung c¶ cÊp trung ¬ng, ®Þa ph¬ng vµ c¸c tæ chøc kh¸c còng nh c¸c tæ chøc phi ChÝnh phñ trong
®· cã nh÷ng cè g¾ng lín trong viÖc ®Èy m¹nh h¬n viÖc x©y dùng kÕ ho¹ch cã sù tham gia cña ngêi d©n. C¸c tæ chøc phi
ChÝnh phñ ë nhiÒu ®Þa ph¬ng ®ãng vai trß hç trî ®Þa ph¬ng gi¶i quyÕt nh÷ng khã kh¨n, víng m¾c nµy. H¬n n÷a, th«ng
tin ®Ó c«ng t¸c lËp kÕ ho¹ch híng vÒ ngêi nghÌo, kÓ c¶ nh÷ng th«ng tin vÒ nguån lùc, th«ng tin ®Þnh tÝnh vµ ®Þnh lîng
vÒ nghÌo ®ãi vÉn cha ®Çy ®ñ. Ph©n tÝch ®ãi nghÌo cÇn ph¶i ®ñ réng ®Ó híng tíi gi¶i quyÕt nhiÒu mÆt cña vÊn ®Ò nghÌo
®ãi, vµ kh«ng chØ ®¬n thuÇn dõng l¹i ë viÖc x¸c ®Þnh sè ngêi nghÌo sèng díi mét ngìng nghÌo cô thÓ nµo ®ã. Trong
quy tr×nh x©y dùng kÕ ho¹ch vµ néi dung kÕ ho¹ch cßn tån t¹i mét sè kho¶ng c¸ch nh c«ng t¸c ph©n tÝch c¸c vÊn ®Ò kinh
tÕ, x· héi, ®ãi nghÌo vµ viÖc x¸c ®Þnh mèi quan hÖ gi÷a ®ãi nghÌo, t¨ng trëng vµ c«ng b»ng x· héi cha ®¸p øng ®îc
yªu cÇu. Trong quy tr×nh lËp kÕ ho¹ch, còng nh trong viÖc ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch, vÉn cßn Ýt sù tham vÊn vµ tham gia cña
ngêi d©n.
ViÖc lång ghÐp CPRGS vµo quy tr×nh lËp kÕ ho¹ch ë c¸c tØnh T©y Nguyªn ®· ®¹t ®îc nh÷ng thµnh c«ng nhÊt
®Þnh. (i) §· t¨ng cêng sù phèi hîp vµ hîp t¸c gi÷a ChÝnh phñ ë trung ¬ng vµ chÝnh quyÒn c¸c cÊp ë ®Þa ph¬ng; (ii) KÕ
ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi ë ®Þa ph¬ng ®· ®Ò cËp nhiÒu h¬n c¸c vÊn ®Ò x· héi vµ xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo (iii) ViÖc ¸p
dông c¸ch tiÕp cËn “tõ díi lªn” hay lµ “kÕt hîp tõ díi lªn vµ trªn xuèng” ®· ®îc ®¸nh gi¸ cao víi sù tham gia cña ngêi
d©n trong viÖc ®ãng gãp ý kiÕn, s¾p xÕp thø tù u tiªn vµ trong viÖc ra quyÕt ®Þnh c¸c vÊn ®Ò cña céng ®ång. Nh÷ng hç trî
kü thuËt cho c¸c ®Þa ph¬ng ®· cñng cè n¨ng lùc cña c¸c c¸n bé lµm kÕ ho¹ch còng nh c¸c cÊp l·nh ®¹o trong c«ng t¸c
1 KÕt qu¶ th¶o luËn trong buæi PTF ngµy 14/10/2004
2 B¸o c¸o cuèi cïng TA-4163 cña ADB.
5 8. Lång ghÐp ChiÕn lîc Toµn diÖn vÒ T¨ng trëng vµ Xo¸ ®ãi Gi¶m nghÌo (CPRGS) vµo c«ng t¸c lËp kÕ ho¹ch
lËp kÕ ho¹ch, qua ®ã lµm t¨ng chÊt lîng kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi 5 n¨m vµ hµng n¨m. §Æc biÖt lµ, trung ¬ng
vµ ®Þa ph¬ng ®· t×m ra mét quy tr×nh cã ý nghÜa ®èi víi sù thay ®æi theo híng tÝch cùc ®Ó cã thÓ gi¶i quyÕt ®îc c¸c vÊn
®Ò ph¸t triÓn cña vïng T©y Nguyªn: nh lµ nghÌo kinh niªn, ph©n bæ vµ sö dông ®Êt cha hîp lý vµ c¸c vÊn ®Ò di d©n, lùc
lîng lao ®éng kh«ng cã tay nghÒ, c¸c vÊn ®Ò vÒ d©n téc thiÓu sè, thiÕu sù tham gia, kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c khu vùc. ViÖc
c¶i c¸ch thÓ chÕ còng nh ®æi míi c«ng t¸c kÕ ho¹ch sÏ gióp gi¶i quyÕt c¸c kho¶ng c¸ch ph¸t triÓn cña vïng.
C¸c bµi häc kinh nghiÖm vµ c¸c khuyÕn nghÞ cho viÖc lång ghÐp CPRGS trong viÖc x©y dùng KH PT KT-XH trong tµi
liÖu nµy cã thÓ ®îc chia lµm n¨m lÜnh vùc chÝnh: 1) c¸c vÊn ®Ò vÒ c¬ cÊu vµ thÓ chÕ; 2) x©y dùng n¨ng lùc ; 3) néi dung
cña KH PT KT-XH ; 4) quy tr×nh x©y dùng KH PT KT-XH; 5) gi¸m s¸t ®¸nh gi¸ KH PT KT-XH
Ø C¸c vÊn ®Ò vÒ thÓ chÕ lµ: i) cÇn t¨ng cêng hîp t¸c gi÷a ChÝnh phñ vµ c¸c nhµ tµi trî; (ii) thiÕu mét c¬ chÕ hîp t¸c
gi÷a c¸c ngµnh theo chiÒu däc vµ chiÒu ngang, gi÷a cÊp T¦ vµ ®Þa ph¬ng trong qu¸ tr×nh triÓn khai lång ghÐp
CPRGS; (iii) thiÕu khung ph¸p lý vµ c¸c c«ng cô ®Ó lång ghÐp c¸c néi dung cña CPRGS vµo trong KH PT KT-XH
iv) c¸c ®Þa ph¬ng cÇn ®ång ý mét chiÕn lîc nhiÒu n¨m ®Ó c¶i c¸ch tõng hîp phÇn trong quy tr×nh x©y dùng KH
PT KT-XH vµ (v) cÇn ph¶i ®¶m b¶o sù phï hîp vÒ kÕ ho¹ch thêi gian gi÷a cÊp T¦ vµ ®Þa ph¬ng còng nh ®¶m
b¶o nguån lùc ®Çy ®ñ cho viÖc x©y dùng kÕ ho¹ch kiÓu míi.
Ø VÒ sù tham gia vµ tÝnh së h÷u, cÇn cã cam kÕt cao vÒ chÝnh trÞ cña cÊp trung ¬ng vµ tÝnh së h÷u tù chñ cña ®Þa
ph¬ng trong qu¸ tr×nh lËp kÕ ho¹ch KT-XH.
Ø C«ng t¸c x©y dùng n¨ng lùc cÇn ®îc coi lµ träng t©m cña qu¸ tr×nh triÓn khai lång ghÐp CPRGS, ®Ó c¸c cÊp ®Þa
ph¬ng cã ®ñ kh¶ n¨ng ®Ó thùc hiÖn tr¸ch nhiÖm ®îc giao mét c¸ch hiÖu qu¶. KhuyÕn nghÞ trong tµi liÖu nµy lµ:
(i) cÇn ®¸nh gi¸ nhu cÇu vµ kh¶ n¨ng tiÕp nhËn cña ®Þa ph¬ng; (ii) cñng cè n¨ng lùc cho c¸n bé c¬ së ®Ó thùc hiÖn
c¸c quy tr×nh lËp kÕ ho¹ch (vÝ dô: thu thËp vµ ph©n tÝch th«ng tin, lËp kÕ ho¹ch cã sù tham gia, liªn kÕt kÕ ho¹ch vµ
ng©n s¸ch, lËp kÕ ho¹ch chiÕn lîc, ph©n tÝch chÝnh s¸ch); vµ (iii) nhu cÇu x©y dùng n¨ng lùc ®Ó ph©n tÝch vµ ®¸nh
gi¸ t×nh h×nh yªu cÇu cã sù tham gia hç trî cña c¸c viÖn nghiªn cøu vµ c¸c tæ chøc cung cÊp kiÕn thøc kh¸c. Sù
hîp t¸c víi c¸c tæ chøc phi chÝnh phñ rÊt h÷u Ých. C¸c ph¬ng ph¸p lËp kÕ ho¹ch tèt nh PPA, PRA, VDP cã thÓ
®îc ®iÒu phèi hç trî tèt h¬n víi sù hç trî cña c¸c tæ chøc phi chÝnh phñ, hoÆc tæ chøc quÇn chóng ë ®Þa ph¬ng.
Ø VÒ Quy tr×nh vµ Néi dung cña KH PT KT-XH: viÖc x©y dùng KH PT KT-XH cã thÓ ®îc cñng cè thªm b»ng c¸ch
t¨ng møc ®é tham gia trong qu¸ tr×nh lËp kÕ ho¹ch, ®Æc biÖt sù tham gia cña ngêi nghÌo vµ nhãm dÔ bÞ tæn th¬ng,
nh÷ng ngêi d©n vµ c¸c tæ chøc. Thªm vµo ®ã, cÇn cã sù hîp t¸c trong x©y dùng kÕ ho¹ch (tõ c¸c cÊp huyÖn, x·,
th«n bu«n, c¸c dù ¸n) lµ cÇn thiÕt. CÇn cã sù c©n ®èi gi÷a t¨ng trëng vµ gi¶m nghÌo còng nh ph¸t triÓn x· héi.
Cã thÓ ¸p dông ph¬ng ph¸p lËp kÕ ho¹ch chiÕn lîc cho viÖc x¸c ®Þnh môc tiªu cho KH PT KT-XH n»m trong
khu«n khæ cña Môc tiªu Ph¸t triÓn ViÖt Nam. Trong c¸c quy tr×nh lËp kÕ ho¹ch còng nh néi dung kÕ ho¹ch, vÉn
thiÕu sù tham gia vµ nh÷ng ph©n tÝch vÒ c¸c vÊn ®Ò x· héi, nghÌo ®ãi vµ nh÷ng vÊn ®Ò ®»ng sau nã (vÝ dô liªn quan
®Õn c¸c nhãm d©n c dÔ bÞ tæn th¬ng nh trÎ em, phô n÷, d©n téc vµ nh÷ng ngêi d©n sèng ë vïng s©u vïng xa).
Râ rµng lµ, KH PT KT-XH cÇn ®îc x©y dùng híng vÒ ngêi nghÌo h¬n vµ gi¶i quyÕt ®îc víi nh÷ng th¸ch thøc
cña nh÷ng nhãm nãi trªn.
Ø C¬ chÕ gi¸m s¸t ®¸nh gi¸ cã sù tham gia vµ c«ng khai lµ rÊt cÇn thiÕt trong KH PT KT-XH híng vÒ ngêi nghÌo,
vµ còng lµ ®Ó cã thÓ sö dông nguån lùc mét c¸ch hiÖu qu¶. Cuèi cïng, do ®Æc ®iÓm cña kÕ ho¹ch kiÓu cò ®îc x©y
dùng dùa trªn chØ tiªu ®Çu vµo vµ ®Çu ra, còng cÇn thiÕt ph¶i híng KH PT KT-XH kiÓu míi theo c¸ch tiÕp cËn dùa
vµo kÕt qu¶, cã nghÜa lµ ®Þnh ra nh÷ng môc tiªu vµ kÕt qu¶ ph¸t triÓn, t¸c ®éng ®èi víi mäi ngêi d©n, ®Æc biÖt lµ
ngêi nghÌo vµ ngêi yÕu thÕ.
Nãi tãm l¹i, vÊn ®Ò ®Æt ra kh«ng ph¶i lµ liÖu ChÝnh phñ cã nªn thùc hiÖn lång ghÐp CPRGS vµo kÕ ho¹ch c«ng t¸c lËp
kÕ ho¹ch KH PT KT-XH mµ lµ nh thÕ nµo. Tµi liÖu nµy chia sÎ nh÷ng c¸ch thøc mµ trung ¬ng vµ ®Þa ph¬ng vµ c¸c tæ
chøc ph¸t triÓn quèc tÕ ®· cïng phèi hîp víi nhau trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn triÓn khai c«ng t¸c lång ghÐp CPRGS vµo kÕ
ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi t¹i 4 tØnh T©y Nguyªn.
B. C«ng t¸c x©y dùng vµ lång ghÐp CPRGS t¹i t©y nguyªn
1. Tæng quan:
Môc tiªu tæng qu¸t cña viÖc lång ghÐp CPRGS trong kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi t¹i c¸c ®Þa ph¬ng lµ ®Ó t¨ng
cêng c«ng t¸c kÕ ho¹ch vµ x©y dùng kÕ ho¹ch chÝnh s¸ch híng vÒ ngêi nghÌo vµ tõ ®ã thóc ®Èy t¨ng trëng kinh tÕ
bÒn v÷ng vµ ®¶m b¶o ®îc c«ng b»ng vµ ph¸t triÓn x· héi. Trong bèi c¶nh nµy, viÖc lång ghÐp CPRGS vµo c«ng t¸c lËp
kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi sÏ lµ cÇu nèi ®Ó thùc hiÖn ChØ thÞ cña Thñ tíng ChÝnh phñ vµ c¸c yªu cÇu ®æi míi c«ng
t¸c kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi víi c¸c kÕt qu¶ ph¸t triÓn tèt h¬n. Sù trî gióp trong viÖc lång ghÐp CPRGS sÏ lµm
thay ®æi c¸c c¸ch nghÜ vµ quan niÖm còng nh thãi quen tõ kiÓu x©y dùng kÕ ho¹ch tËp trung sang x©y dùng kÕ ho¹ch cã
sù ph©n cÊp h¬n.
§Ó hiÓu vÒ kÕ ho¹ch vµ kÕ ho¹ch hãa, mét sè ®Þnh nghÜa vµ c¸c lo¹i kÕ ho¹ch ë ViÖt Nam sÏ ®îc tr×nh bµy ë b¶ng
díi ®©y. C¸c ®Þnh nghÜa ng¾n gän sÏ gióp c¸c c¸n bé lµm kÕ ho¹ch vµ b¹n ®äc cã mét c¸i nh×n tæng quan vÒ sù ®æi míi
trong c«ng t¸c kÕ ho¹ch t¹i ViÖt Nam, cô thÓ lµ nh÷ng g× ®· vµ ®ang diÔn ra t¹i c¸c tØnh T©y Nguyªn.
6 9. Lång ghÐp ChiÕn lîc Toµn diÖn vÒ T¨ng trëng vµ Xo¸ ®ãi Gi¶m nghÌo (CPRGS) vµo c«ng t¸c lËp kÕ ho¹ch
Hép 1: KÕ ho¹ch lµ g×?
KÕ ho¹ch hãa kinh tÕ vÜ m« ë ViÖt Nam lµ mét hÖ thèng toµn diÖn bao gåm quy ho¹ch tæng thÓ ngµnh, quy ho¹ch vµ
chiÕn lîc vïng, chiÕn lîc ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi 10 n¨m, kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi 5 n¨m, kÕ ho¹ch hµng
n¨m, kÕ ho¹ch hµnh ®éng vµ kiÓm tra gi¸m s¸t3. HiÖn t¹i cã 4 lo¹i kÕ ho¹ch c¬ b¶n:
- KÕ ho¹ch kinh tÕ
- KÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi
- C¸c ch¬ng tr×nh ®Çu t vµ ph¸t triÓn céng ®ång
- KÕ ho¹ch ngµnh.
C¸c ®Æc tÝnh chung cña hÖ thèng kÕ ho¹ch:
- KÕ ho¹ch 5 n¨m (KH PT KT-XH) ®îc x©y dùng dùa trªn chiÕn lîc ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi, chiÕn lîc vïng
vµ ngµnh.
- Môc tiªu cña KH PT KT-XH thêng thÓ hiÖn c¸c ®Þnh híng cña §¶ng vµ Nhµ níc.
- KÕ ho¹ch 5 n¨m KH PT KT-XH cha ®îc x©y dùng dùa trªn kÕt qu¶ ®Çu ra, mµ chñ yÕu dùa vµo c¸c b¸o
b¸o ®¸nh gi¸ hiÖn tr¹ng mang tÝnh hµnh chÝnh.
- KH PT KT-XH cÊp tØnh lµ mét phÇn trong viÖc ph©n cÊp kÕ ho¹ch, thùc hiÖn, theo dâi vµ gi¸m s¸t.
- Qui tr×nh x©y dùng KH PT KT-XH ®· cã sù tham vÊn vµ tham gia nhiÒu h¬n cña c¸c bªn liªn quan trong qu¸
tr×nh ph¸t triÓn
C¸c ®Þa ph¬ng còng thõa nhËn lµ c«ng t¸c lËp kÕ ho¹ch t¹i c¸c ®Þa ph¬ng ®ang trong qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi s©u s¾c4.
B¶ng sè 1 sau ®©y sÏ chØ râ sù ®æi míi cña c«ng t¸c kÕ ho¹ch (sù kÕt hîp tõ díi lªn vµ trªn xuèng) mµ cã thÓ kh¾c phôc
®îc nh÷ng h¹n chÕ cña c«ng t¸c lËp kÕ ho¹ch tËp trung tríc ®©y.
B¶ng 1: X©y dùng kÕ ho¹ch cÊp tØnh trong qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi5
Qui tr×nh lËp kÕ ChuyÓn ®æi tõ Sang
ho¹ch ph¸t triÓn
®Þa ph¬ng
Qui tr×nh chung o Lµ mét qui tr×nh tõ trªn xuèng vµ kh«ng o Qui tr×nh phèi hîp tõ díi lªn vµ trªn
cã hoÆc cã Ýt sù chñ ®éng cña chÝnh xuèng ®îc dùa trªn sù tham gia vµo
quyÒn ®Þa ph¬ng vµo qui tr×nh lËp kÕ ph©n tÝch c¸c vÊn ®Ò vµ chuÈn bÞ kÕ
ho¹ch vµ c¸c quyÕt ®Þnh ®Çu t cã rÊt ho¹ch
Ýt sù tham gia cña ngêi d©n
ViÖc ph©n tÝch vÊn ®Ò vµ o C¸c b¶n b¸o c¸o cña cÊp díi lµ o Sö dông c¸c nguån th«ng tin ®a d¹ng
®a ra ph¬ng ¸n lùa nguån th«ng tin chÝnh vÝ dô: Ph©n tÝch nghÌo cã sù tham gia
chän dùa vµo hiÖn tr¹ng o H¹n chÕ trong viÖc hiÓu vÒ nghÌo (vÝ (PPA), §iÒu tra møc sèng d©n c
®Æc biÖt lµ ®Æc ®iÓm dô: chØ dùa vµo duy nhÊt thu nhËp) (VLSS) vµ c¸c ®iÒu tra bæ trî vµ bæ
nghÌo vµ tiÒm n¨ng ph¸t o Ph©n tÝch tiÒm n¨ng t¨ng trëng kinh tÕ sung kh¸c.
triÓn kinh tÕ
3 TrÝch dÉn tõ tµi liÖu båi dìng tiÒn c«ng chøc cña Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t do TiÕn sü Cao ViÕt Sinh biªn so¹n 2004
4 Theo kû yÕu cuéc häp “Nhãm hµnh ®éng chèng ®ãi nghÌo” vÒ tiÕn ®é lång ghÐp triÓn khai CPRGS, th¸ng 10 n¨m 2004
5 TrÝch b¸o c¸o ADB, TA4163 & TA4252, 2004
7 10. Lång ghÐp ChiÕn lîc Toµn diÖn vÒ T¨ng trëng vµ Xo¸ ®ãi Gi¶m nghÌo (CPRGS) vµo c«ng t¸c lËp kÕ ho¹ch
kh«ng tÝnh ®Õn sù ph©n tÝch kinh tÕ o Cã sù liªn kÕt gi÷a t¨ng trëng vµ xo¸
mang tÝnh phï hîp (vÝ dô: lîi thÕ c¹nh ®ãi gi¶m nghÌo víi sù ph©n tÝch kinh tÕ
tranh) theo híng thÞ trêng.
o T¨ng trëng vµ nghÌo ®ãi kh«ng ®îc
liªn kÕt víi nhau.
ThiÕt lËp môc tiªu vµ thø o Kh«ng cô thÓ vµ liªn kÕt chÆt víi c¸c o Môc tiªu ®îc x¸c ®Þnh th«ng qua qu¸
tù u tiªn nghiªn cøu, c¸c vÊn ®Ò - ph¬ng ¸n tr×nh tham gia, dùa vµo sù ph©n tÝch
lùa chän ®îc cËp nhËt hµng n¨m vÊn ®Ò vµ lùa chän
thêng lµ sù ch¾p nhÆt cña c¸c vÊn ®Ò. o ThiÕt lËp thø tù u tiªn ®Ó x¸c ®Þnh c¸c
ho¹t ®éng/®Çu t ®Ó ®¹t ®îc môc tiªu
®Ò ra
X¸c ®Þnh chØ tiªu vµ thêi o ChØ tiªu thêng qu¸ tham väng vµ o ChØ tiªu/môc tiªu ®îc x¸c ®Þnh thùc tÕ
gian kh«ng g¾n kÕt víi nguån lùc thùc hiÖn h¬n b»ng viÖc tÝnh ®Õn nguån lùc (tµi
o TËp trung chñ yÕu vµo kÕt qu¶ ®Çu ra chÝnh vµ con ngêi)
nhng kh«ng ph¶i lµ môc tiªu ph¸t o ChØ tiªu ®îc x¸c lËp ®Ó ®¶m b¶o ch¾c
triÓn (vÝ dô: hiÖu qu¶ vµ t¸c ®éng) ch¾n viÖc ®¹t ®îc cña c¸c kÕt qu¶
®Çu ra, nh÷ng t¸c ®éng vµ c¸c môc tiªu
(nh trong môc tiªu ph¸t triÓn ViÖt Nam
- VDGs)
Ph©n tÝch nguån lùc o Cßn h¹n chÕ hoÆc kh«ng cã sù g¾n kÕt o Cã sù g¾n kÕt gi÷a ng©n s¸ch vµ kÕ
gi÷a kÕ ho¹ch vµ ng©n s¸ch ho¹ch (cã thÓ sÏ ®îc cñng cè h¬n khi
o Cßn h¹n chÕ hoÆc kh«ng cã sù g¾n kÕt kÕ ho¹ch chi tiªu ng©n s¸ch trung h¹n
kÕ ho¹ch vµ kh¶ n¨ng ®¸nh gi¸ nhu ®îc ¸p dông)
cÇu
o C¸c quy ®Þnh hiÖn hµnh h¹n chÕ tÝnh
n¨ng ®éng cña c¸c cÊp chÝnh quyÒn
®Þa ph¬ng trong ph©n bæ nguån lùc
cho c¸c ho¹t ®éng u tiªn
§¸nh gi¸ vµ gi¸m s¸t o Dùa vµo c¸c chØ sè ®Çu ra vµ ®Çu vµo o Sö dông c¸c ®iÒu tra ®èi tîng vµ c¸c
trong c¸c b¸o c¸o hµnh chÝnh ®Ó ph©n ®iÒu tra kh¸c cã sù tham gia cña c¸c
bæ nguån lùc cho c¸c ho¹t ®éng u bªn liªn quan
tiªn o ThÝ ®iÓm g¾n kÕt víi c¸c môc tiªu ®·
®îc x¸c ®Þnh vµ c¸c ®Æc tÝnh trong
quy tr×nh lËp kÕ ho¹ch.
Sù tham gia cña c¸c bªn o Sù tham gia cña ngêi d©n vµ cña c¸c o Sù tham gia cña c¸c bªn lµ yÕu tè then
liªn quan tæ chøc quÇn chóng cßn h¹n chÕ chèt trong tÊt c¶ c¸c giai ®o¹n cña qu¸
tr×nh ®æi míi kÕ ho¹ch.
Víi môc ®Ých nµy, nhiÖm vô chÝnh trong viÖc triÓn khai CPRGS ®Õn nay bao gåm: (i) giíi thiÖu CPRGS vµ c¸c vµ c¸c
néi dung cña chiÕn lîc ®Ó lång ghÐp vµo c¸c kÕ ho¹ch kinh tÕ x· héi ®Þa ph¬ng; (ii) x©y dùng môc tiªu ®· ®îc ®Þa ph¬ng
ho¸; (iii) ®a qui tr×nh lËp kÕ ho¹ch vµ ng©n s¸ch phï hîp víi môc tiªu ph¸t triÓn cña ®Þa ph¬ng, (iv) t¨ng cêng hÖ thèng
gi¸m s¸t. C¸c nhiÖm vô nµy ®îc thùc hiÖn th«ng qua viÖc tæ chøc c¸c cuéc héi th¶o, chuyªn ®Ò, vµ qua c¸c kho¸ ®µo t¹o
(tËp huÊn cho gi¶ng viªn/ngêi lËp kÕ ho¹ch ë cÊp cao h¬n, tËp huÊn cho c¸c c¸n bé kÕ ho¹ch, ®µo t¹o qua c«ng viÖc thùc
tÕ cho c¸c c¸n bé lµm kÕ ho¹ch), c¸c bµi tËp thùc ®Þa, qua c¸c buæi häp tham vÊn, qua c¸c cuéc häp tæng kÕt v.v). Qu¸
tr×nh triÓn khai CPRGS ®· lÊy híng tiÕp cËn lµ x©y dùng n¨ng lùc theo nhu cÇu cña ®Þa ph¬ng.
8 11. Lång ghÐp ChiÕn lîc Toµn diÖn vÒ T¨ng trëng vµ Xo¸ ®ãi Gi¶m nghÌo (CPRGS) vµo c«ng t¸c lËp kÕ ho¹ch
2. Mét sè kinh nghiÖm t¹i vïng T©y Nguyªn:
Qu¸ tr×nh thay ®æi ®· ®îc ®îc thùc hiÖn theo h×nh thøc thÝ ®iÓm th«ng qua c«ng t¸c t¨ng cêng n¨ng lùc: bao gåm
chuyÓn giao kiÕn thøc, hç trî thùc hiÖn thùc tÕ trùc tiÕp vµ x©y dùng kü n¨ng. TØnh §¾c L¾c, §¾c N«ng, Gia Lai, Kon Tum
®· tham gia trùc tiÕp vµ tÝch cùc vµo qu¸ tr×nh thay ®æi nµy. Tuy nhiªn, ®Ó ®¹t ®îc môc tiªu chung lµ t¨ng cêng chÊt lîng
kÕ ho¹ch, c¸c c¸ch tiÕp cËn kh¸c nhau ®· ®îc ¸p dông trªn thùc tÕ tuú thuéc theo bèi c¶nh vµ nhu cÇu cña mçi ®Þa ph¬ng.
Mét sè c¸c tiÕn hµnh ®iÓn h×nh ®îc tr×nh bµy díi ®©y ®îc xem nh lµ c¸c vÝ dô:
a) §iÓn h×nh 1: TØnh §¸c N«ng, sau mét lo¹t c¸c hîp phÇn ®µo t¹o vÒ quy tr×nh lËp kÕ ho¹ch cho c¸c
c¸n bé lËp kÕ ho¹ch ®Þa ph¬ng, ®· x©y dùng kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi 5 n¨m víi sù tham gia
réng r·i cña céng ®ång vµ c¸c cÊp. C¸c b¶n kÕ ho¹ch mÉu cña b¶n, x· vµ huyÖn ®· ®îc x©y dùng vµ
tæng hîp vµo kÕ ho¹ch ph¸t triÓn cña tØnh. TØnh ®· cã thÓ x¸c ®Þnh ®îc môc tiªu ph¸t triÓn u tiªn (tËp
trung h¬n vµo gi¶m nghÌo vµ ph¸t triÓn x· héi) vµ trong ®ã ¸p dông nh÷ng nguyªn t¾c cña CPRGS vµ
dùa vµo c¸c ph©n tÝch ®Þnh tÝnh vµ ®Þnh lîng tõ §¸nh gi¸ nghÌo cã sù tham gia, ®iÒu tra møc sèng hé
gia ®×nh t¹i ViÖt Nam. M« h×nh ®îc thiÕt lËp díi d¹ng “kÕt hîp híng tiÕp cËn tõ díi lªn vµ tõ trªn
xuèng”, vµ ®· nhËn ®îc sù chØ ®¹o cña chÝnh quyÒn vµ cam kÕt tõ c¸c ban, ngµnh chøc n¨ng cña ®Þa
ph¬ng.
(1) §µo t¹o tËp huÊn ®îc thiÕt kÕ vµ thùc hiÖn cã hÖ thèng.
v Hîp phÇn 1. KÕ ho¹ch chiÕn lîc cho c¸c c¸n bé ra quyÕt ®Þnh vµ c¸c nhµ lËp kÕ ho¹ch cÊp cao ®Ó cã c¸ch t
duy mang tÝnh chiÕn lîc vÒ kÕ ho¹ch.
v Hîp phÇn 2. KÕ ho¹ch cã sù tham gia (ph¬ng ph¸p vµ c«ng cô) díi d¹ng ®µo t¹o cho c¸c gi¶ng viªn/híng
dÉn viªn vµ cho c¸c c¸n bé chñ chèt cña cÊp huyÖn, x· vµ c¸c ban, ngµnh chøc n¨ng cña tØnh.
v Hîp phÇn 3. C¸c bµi tËp thùc ®Þa x©y dùng kü n¨ng ®Ó ¸p dông c¸c c«ng cô vµ ph¬ng ph¸p.
v Hîp phÇn 4. Ph©n tÝch vµ tæng hîp kÕ ho¹ch t¹i cÊp tØnh vµ cÊp huyÖn.
o Tæng hîp c¸c kÕ ho¹ch th«n bu«n - x· - huyÖn
o Ph©n tÝch §iÓm m¹nh - §iÓm yÕu - C¬ héi - Th¸ch thøc (SWOT) cho tØnh (bao gåm c¶ c¸c c«ng cô kÕ ho¹ch,
chiÕn lîc kh¸c)
o Ph©n tÝch vÊn ®Ò vµ lùa chän chiÕn lîc
o Ph©n bæ nguån lùc ch¬ng tr×nh KH PT KT-XH
o KÕ ho¹ch hµnh ®éng.
(2) Sö dông c¸ch tiÕp cËn cã sù tham gia tõ díi lªn lµ phï hîp vµ cã tÝnh kh¶ thi cho c«ng t¸c x©y dùng kÕ ho¹ch (bao
gåm c¸c c«ng cô vµ h×nh ¶nh)
- T¹i cÊp th«n bu«n: 3 nhãm (phô n÷, ngêi giµ vµ nh÷ng ngêi ®øng ®Çu) th¶o luËn, ph©n tÝch vµ nhÊt trÝ thø
tù u tiªn cho th«n, b¶n cña m×nh, sau ®ã cuéc häp th«n/bu«n ®îc tæ chøc ®Ó lÊy ý kiÕn nhÊt trÝ cho b¶n kÕ
ho¹ch ®ã.
- T¹i cÊp x·: 3 nhãm (kinh tÕ/tµi chÝnh, x· héi/ c¸c tæ chøc quÇn chóng vµ nhãm c¸c c¸n bé) th¶o luËn, sau ®ã
c¶ ba nhãm häp víi l·nh ®¹o cña th«n/bu«n ®Ó thèng nhÊt vÒ ®¸nh gi¸ hiÖn tr¹ng, xu híng, kÕ ho¹ch bao gåm
c¶ c¸c vÊn ®Ò - gi¶i ph¸p, §iÓm m¹nh - §iÓm yÕu - C¬ héi - Th¸ch thøc, thø tù u tiªn cña c¸c x·.
- T¹i cÊp huyÖn: c¸c c¸n bé cÊp huyÖn ®îc ph©n thµnh hai nhãm chÝnh: nhãm x· héi vµ nhãm kinh tÕ vµ mçi
nhãm th¶o luËn vÒ kÕt qu¶ ho¹t ®éng trong lÜnh vùc cña m×nh vµ ®a ra c¸c kiÕn nghÞ, sau ®ã c¸c l·nh ®¹o cña
c¸c nhãm häp víi c¸c l·nh ®¹o cña huyÖn ®Ó rµ so¸t l¹i b¶n kÕ ho¹ch vµ thùc hiÖn cña huyÖn còng nh lµ vÊn
®Ò - gi¶i ph¸p, §iÓm m¹nh - §iÓm yÕu - C¬ héi - Th¸ch thøc, thø tù u tiªn cña huyÖn; c¸c chÝnh s¸ch cho kÕ
ho¹ch tíi.
- T¹i cÊp tØnh: héi th¶o lËp kÕ ho¹ch chiÕn lîc ®îc tæ chøc cho c¸c l·nh ®¹o tØnh vµ c¸c l·nh ®¹o ban ngµnh
chñ chèt, l·nh ®¹o huyÖn, trong ®ã c¸c b¶n kÕ ho¹ch cña huyÖn ®îc tr×nh bµy. Sau ®ã c¸c thµnh viªn cïng
®¸nh gi¸ hiÖn tr¹ng cña tØnh, SWOT, xem xÐt thø tù u tiªn, c¸c chÝnh s¸ch vµ kh¶ n¨ng huy ®éng vµ ph©n bæ
nguån lùc.
(3) C¸c quan chøc tØnh §¾c N«ng ®· ñng hé qu¸ tr×nh lång ghÐp th«ng qua viÖc ban hµnh c¸c chØ thÞ cña tØnh theo tinh
thÇn ChØ thÞ 33/2004/CT-TTg ®Ó triÓn khai vµ ¸p dông quy tr×nh lËp kÕ ho¹ch míi vµo x©y dùng KH PT KT-XH.
9 12. Lång ghÐp ChiÕn lîc Toµn diÖn vÒ T¨ng trëng vµ Xo¸ ®ãi Gi¶m nghÌo (CPRGS) vµo c«ng t¸c lËp kÕ ho¹ch
Th¶o luËn nhãm t¹i th«n/b¶n S¾p xÕp thø tù u tiªn t¹i th«n/b¶n
Nhãm phô n÷ ®ang xem l¹i viÖc tiÕp cËn dÞch vô c«ng §¸nh gi¸ dÞch vô x· héi, rµ xo¸t
(4) KÕ ho¹ch tæng hîp tõ díi lªn (qui tr×nh lËp kÕ ho¹ch cã sù tham gia vµ t vÊn) t¹i c¸c cÊp ®îc thÓ hiÖn ë b¶ng
díi ®©y.
(5) Th«ng tin tõ c¸c cÊp díi ®· rÊt h÷u Ých cho viÖc ra quyÕt ®Þnh theo c¸ch nghÜ chiÕn lîc cho c¸c nhµ lËp kÕ ho¹ch
t¹i cÊp cao. C«ng t¸c lËp kÕ ho¹ch ®· ®îc thùc hiÖn thÝ ®iÓm t¹i hai x· cña mçi huyÖn trong tÊt c¶ 6 huyÖn cña tØnh §¾c
N«ng
B¶ng 2: Quy tr×nh lËp kÕ ho¹ch t¹i c¸c cÊp ë §¾c N«ng
Qui tr×nh lËp kÕ Qui tr×nh lËp kÕ Qui tr×nh lËp kÕ ho¹ch Qui tr×nh lËp kÕ
ho¹ch t¹i th«n/b¶n ho¹ch t¹i x· t¹i huyÖn ho¹ch t¹i tØnh
§ Nhãm phô n÷ th¶o luËn § Rµ so¸t l¹i qui § Rµ so¸t l¹i qui tr×nh § Héi th¶o kÕ ho¹ch chiÕn
c¸c vÊn ®Ò nh sù ñng tr×nh/nh÷ng ®iÒu ®¹t § Tr×nh bµy b¶n kÕ ho¹ch lîc cho l·nh ®¹o c¸c
hé cña thÓ chÕ, søc ®îc vµ bµi häc x· huyÖn vµ c¸c phßng ban
khoÎ, giíi § Tr×nh bµy b¶n kÕ ho¹ch § Tr×nh bµy c¸c b¸o c¸o vµ § Tr×nh bµy hiÖn tr¹ng vµ
§ Nhãm nghÌo (bao gåm th«n/b¶n kÕ ho¹ch c¸c ban/ngµnh xu híng chung, nh÷ng
c¶ phô n÷ vµ nam giíi) § Tr×nh bµy b¶n kÕ ho¹ch § C¸c c«ng cô kÕ ho¹ch ®iÓm ®¹t ®îc vµ c¸c bµi
§ Nhãm c¸c l·nh ®¹o x· theo c¸ch SWOT chiÕn lîc (SWOT, c¸c häc cña tØnh
th«n/b¶n bµn vÒ: xu § Tæng hîp kÕ ho¹ch vµ vÊn ®Ò lùa chän, vµ s¾p § S¾p xÕp thø tù u tiªn
híng nghÌo, m«i ng©n s¸ch xÕp thø tù u tiªn) cho § Tr×nh bµy kÕ ho¹ch cña
trêng, di d©n.v.v toµn huyÖn huyÖn vµ vïng
§ B¶n th¶o kÕ ho¹ch § G¾n kÕt vµo kÕ ho¹ch § G¾n kÕt kÕ ho¹ch víi
th«n/b¶n tËp trung vµo tæng thÓ. môc tiªu
c¸c vÊn ®Ò vµ thø tù u § NhËn xÐt vµ thèng nhÊt § Thèng nhÊt c¸c tiªu chÝ
tiªn ph©n bæ nguån lùc
10 13. Lång ghÐp ChiÕn lîc Toµn diÖn vÒ T¨ng trëng vµ Xo¸ ®ãi Gi¶m nghÌo (CPRGS) vµo c«ng t¸c lËp kÕ ho¹ch
H×nh 1: Tæ chøc lËp kÕ ho¹ch c¸c cÊp ë §¾c N«ng
Ai tham ra c¸ch thøc ®Çu ra
§¸nh gi¸ c¸c môc tiªu ®¹t
Héi ®ång nh©n d©n Héi th¶o lËp kÕ ®îc
cÊp ho¹ch cho c¸c §¸nh gi¸ hiÖn tr¹ng
ñy ban nh©n d©n
tØnh phßng ban c¸c ThiÕt lËp c¸c môc tiªu u
C¸c l·nh ®¹o phßng
ban cña huyÖn cÊp tiªn
Tæng hîp KH PT KT-XH
§¸nh gi¸ nh÷ng thµnh c«ng
C¸c quan chøc ë c¸c Héi th¶o cho cña kÕ ho¹ch vµ chÝnh s¸ch
cÊp phßng ban phô tr¸ch c¸c phßng ban Môc tiªu ph¸t triÓn t¬ng lai
huyÖn vÒ vÊn ®Ò lËp kÕ cña huyÖn vµ x· vµ ®Þnh híng
ho¹ch KÕ ho¹ch huyÖn vµ ng©n
s¸ch (dù kiÕn) theo n¨m
§¸nh gi¸ nh÷ng ®iÒu ®¹t
C¸c quan chøc cña C¸c cuéc häp
®îc cña kÕ ho¹ch vµ chÝnh
x·, héi ®ång nh©n gi÷a c¸c quan
cÊp x· s¸ch
d©n, c¸c l·nh ®¹o chøc x·
KÕ ho¹ch x· vµ ng©n s¸ch
th«n/b¶n (dù to¸n) theo n¨m
Ngêi d©n ®îc ph©n Danh s¸ch thø tù u tiªn
Häp th«n/b¶n
theo nhãm: nhãm phô theo n¨m
Mét vµi pháng
cÊp n÷ nghÌo, c¸c l·nh §¸nh gi¸ hiÖu qu¶ vµ t¸c
vÊn c¸ nh©n
th«n/b¶n ®¹o cña th«n/b¶n ®éng cña dù ¸n hoÆc cña
C¸c nhµ lËp kÕ ho¹ch chÝnh s¸ch
b) §iÓn h×nh 2: Daklak còng ®· thö nghiÖm c¸ch tiÕp cËn “kÕt hîp tõ díi lªn vµ trªn xuèng”. Dù ¸n
ph¸t triÓn cña GTZ t¹i ®Þa bµn ®· hç trî cho viÖc lËp KÕ ho¹ch ph¸t triÓn x· vµ th«n/b¶n (VDP, CDP). KÕt
qu¶ lµ ngêi d©n ®· nhËn thÊy râ vai trß tr¸ch nhiÖm cña hä vµ sù tham gia còng nh tiÕng nãi cña hä
vÒ c¸c vÊn ®Ò ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi vµ xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo vµ qu¶n lý ®Þa ph¬ng. Bªn c¹nh ®ã, c¸c
c¸n bé cña tØnh ®· cã thÓ ngåi l¹i víi nhau ®Ó th¶o luËn c¸c vÊn ®Ò vµ ph©n tÝch, thiÕt lËp vµ lùa chän
môc tiªu u tiªn cho KH PT KT-XH cña tØnh.
(1) C¸ch tiÕp cËn chiÕn lîc ®îc thùc hiÖn t¹i c¸c ban ngµnh cña tØnh theo c¸c bíc sau. C¸c c¸n bé ®Þa ph¬ng ®·
cã kü n¨ng vµ c¸ch nh×n nhËn logic trong c«ng t¸c lËp kÕ ho¹ch.
(2) VDP tõ c¸c dù ¸n hiÖn t¹i ®· gióp ®ì xóc tiÕn sù tham gia cña d©n chóng vµ liªn hÖ víi nh©n d©n vµ quan chøc ®Þa
ph¬ng trong viÖc x¸c nhu cÇu vµ c¸c vÊn ®Ò x¶y ra trong kÕ ho¹ch vµ ng©n s¸ch cña c¸c dù ¸n ®Çu t. Qu¸ tr×nh ®îc
tiÕn hµnh theo 4 bíc.
§ Bíc 1: Th«n/b¶n häp lÇn 1 ®Ó giíi thiÖu môc tiªu vµ c¸c ho¹t ®éng cho viÖc thùc hiÖn kÕ ho¹ch th«n/b¶n.
§ Bíc 2: Sö dông c«ng ®¸nh gi¸ nghÌo/ n«ng th«n cã sù tham gia, (PRA, PPA) cho c«ng t¸c ®¸nh gi¸ vµ lËp kÕ
ho¹ch, vµ ®îc thùc hiÖn bëi c¸c l·nh ®¹o th«n/b¶n vµ nhãm c«ng t¸c VDP.
§ Bíc 3: Häp nhãm c«ng t¸c
§ Bíc 4: Häp th«n/b¶n lÇn 2 ®Ó thèng nhÊt b¶n kÕ ho¹ch vµ c¸c ho¹t ®éng dù tÝnh.
11 14. Lång ghÐp ChiÕn lîc Toµn diÖn vÒ T¨ng trëng vµ Xo¸ ®ãi Gi¶m nghÌo (CPRGS) vµo c«ng t¸c lËp kÕ ho¹ch
Nh÷ng môc tiªu u tiªn nµo trong KH 2001 – 2005 cÇn ®îc bæ xung vµo danh s¸ch
nh÷ng u tiªn míi?
Bíc 1
So s¸nh víi danh s¸ch c¸c u tiªn cña KH 2001 – 2005, c¸c u tiªn míi nµo cÇn
®îc chØnh söa lµm râ kh«ng?
Lµm thÕ nµo ®Ó nhãm danh s¸ch c¸c môc tiªu u tiªn míi ®· ®îc chØnh söa nµy
thµnh mét hÖ thèng hoµn chØnh h¬n (môc tiªu lín, môc tiªu nhá)?
Ph¬ng ¸n lùa chän nµo lµ thÝch hîp ®Ó ®¹t ®îc nh÷ng môc tiªu u tiªn?
Bíc 2
Tham kh¶o c¸ch gi¶i quyÕt vÊn ®Ò ®îc liÖt kª theo c¸c chñ ®Ò trong CPRGS.
X¸c ®Þnh mét chØ tiªu cho ph¬ng ¸n lùa chän. Dùa vµo ph¬ng ¸n lùa chän xem xÐt:
®iÒu g× cÇn ®îc thay ®æi, møc ®é thay ®æi? Vµ khi nµo th× ®¹t ®îc thay ®æi ®ã?
Bíc 3
§a ra mét vµi chØ sè ®Ó gióp gi¸m s¸t/theo dâi nh÷ng tiÕn bé ®èi víi mçi ph¬ng ¸n
®· ®îc lùa chän
C¸c ®¹i biÓu viÕt lªn thÎ c¸c chØ sè vµ c¾m vµo ph¬ng ¸n ®· ®îc chän
Bíc 4
Lµm viÖc theo nhãm, dïng c¸c chØ sè ®· ®îc ®a ra ®Ó cïng th¶o luËn, chØnh söa
bá di hay thªm vµo
Ph¬ng ¸n/gi¶i ph¸p nµo ®èi víi mét môc tiªu ®îc xem lµ hç trî hay m©u thuÉn víi
nh÷ng ph¬ng ¸n/gi¶i ph¸p cho mét môc tiªu kh¸c?
Bíc 5
TËp hîp c¸c ph¬ng ¸n/gi¶i ph¸p cã thÓ ®îc xem lµ mét chiÕn lîc tiÒm n¨ng cho
sù ph¸t triÓn cña tØnh Daklak?
ChiÕn lîc nµo ®îc xem lµ phï hîp nhÊt ®Ó ®¹t ®îc nh÷ng tiÒm n¨ng ng¾n h¹n,
trung h¹n vµ dµi h¹n?
(3). C¸c quan chøc tØnh th¶o luËn lµm thÕ nµo ®Ó duy tr× vµ tiÕp tôc tiÕn hµnh lång ghÐp CPRGS vµo kÕ ho¹ch hµnh
®éng6. §iÒu nµy chØ ra r»ng sù phèi hîp t¸c ®ang cè g¾ng ®Ó ®¹t ®îc môc tiªu ph¸t triÓn th«ng qua thÓ chÕ ho¸ vµ trî gióp
kü thuËt.
(4) TØnh cã thÓ x©y dùng môc tiªu ph¸t triÓn, môc tiªu u tiªn vµ ®a vµo trong khung kÕt qu¶ víi c¸c chØ tiªu râ rµng
cho kÕ ho¹ch 5 n¨m tíi. §iÒu nµy lµ mét kÕt qu¶ tèt ®èi víi chÊt lîng cña kÕ ho¹ch KH PT KT-XH cña tØnh theo híng tiÕp
cËn cã sù tham gia .
6 TrÝch b¸o c¸o GTZ, 2004
12 15. Lång ghÐp ChiÕn lîc Toµn diÖn vÒ T¨ng trëng vµ Xo¸ ®ãi Gi¶m nghÌo (CPRGS) vµo c«ng t¸c lËp kÕ ho¹ch
H×nh 2: KÕ ho¹ch hµnh ®éng vµ c¸c bíc tiÕn hµnh ®Ó tiÕp tôc triÓn khai CPRGS
trong lËp kÕ ho¹ch ®Þa ph¬ng
Ho¹t ®éng Tæ chøc thùc hiÖn Tæ chøc hç trî Thêi gian Nguån lùc
Thµnh lËp tæ c«ng t¸c Uû ban Nh©n d©n Bé, ngµnh
triÓn khai CPRGS cÊp
tØnh
C¸c nhµ tµi trî
X¸c ®Þnh c¸c môc tiªu Uû ban Nh©n d©n vµ
lín vµ môc tiªu cô thÓ c¸c Së, Ban, ngµnh
Ng©n s¸ch
X¸c ®Þnh c¸c chØ sè Së KH &§T C¸c së ban ngµnh Th¸ng Nhµ níc
10/2004
2005 Hç trî kü thuËt
(cho KH (ADB,GTZ)
X©y dùng c¸c kÕ HuyÖn vµ c¸c tæ chøc 2006-2010)
ho¹ch cô thÓ kh¸c Huy ®éng
ngêi d©n
c) §iÓn h×nh 3: TØnh Gia Lai cã cam kÕt m¹nh trong viÖc tiÕn hµnh qu¸ tr×nh tham vÊn ®Î cã c¸c kÕ
ho¹ch tèt h¬n. C¸c nhµ lµm kÕ ho¹ch tõ c¸c ban ngµnh chøc n¨ng kh¸c nhau vµ c¸c l·nh ®¹o, phßng
ban cÊp huyÖn ngåi l¹i víi nhau ®Ó th¶o luËn ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ cña kÕ ho¹ch tríc khi x©y dùng kÕ ho¹ch
ph¸t triÓn chung cña huyÖn, tØnh. ChÊt lîng cña c¸c b¶n kÕ ho¹ch ®îc n©ng lªn th«ng qua n©ng cao
n¨ng lùc cho c¸c nhµ lµm kÕ ho¹ch ®Ó ph©n tÝch nguån lùc vµ sö dông th«ng tin vµo c«ng t¸c lËp kÕ
ho¹ch tèt h¬n, ®iÒu hµnh vµ gi¸m s¸t.
(1) C¸c cuéc héi th¶o giíi thiÖu vÒ CPRGS ®îc tæ chøc cho c¸c nhãm l·nh ®¹o vµ nhãm chuyªn viªn t¨ng cêng. C¸c
chuyªn viªn cña tØnh th¶o luËn c¸c kÕ ho¹ch hµnh ®éng, vµ sau ®ã c¸c lÜnh vùc then chèt cÇn ®îc cñng cè bao gåm: (i)
n©ng cao n¨ng lùc trong c¸c lÜnh vùc cßn kÐm vµ (ii) sù hîp t¸c gi÷a c¸c phßng, ban vµ c¸c huyÖn trong c¸c kÕ ho¹ch ph¸t
triÓn. §Ó gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò nµy, TØnh ®· cã nh÷ng nç lùc ®Ó thùc hiÖn thö nghiÖm trao ®æi vµ tham vÊn trong kÕ ho¹ch
2005 díi h×nh thøc tæ chøc c¸c cuéc häp cña huyÖn. TØnh muèn ph¸t triÓn mét qu¸ tr×nh kÕ ho¹ch cã sù tham gia hiÖu qu¶.
C¸ch lµm nµy ®· ®îc ®¸nh gi¸ cao bëi v× ®©y lµ lÇn ®Çu tiªn mét tØnh ®· chñ ®éng tham vÊn c¸c bªn liªn quan tõ c¸c
phßng ban vµ huyÖn trong c«ng t¸c chuÈn bÞ lËp kÕ ho¹ch.
(2) Ph©n tÝch thÓ chÕ vµ n¨ng lùc, tËp trung vµo c¬ cÊu tæ chøc cña Së KÕ ho¹ch & §Çu t vµ UBND tØnh, gióp cho viÖc
t×m ra nhu cÇu vµ ®iÓm cßn thiÕu vÒ n¨ng lùc. Sù trî gióp kü thuËt ®îc thiÕt kÕ theo nhu cÇu, (ngoµi giíi thiÖu vÒ CPRGS
vµ mét sè ph¬ng ph¸p) cô thÓ lµ: ®¸nh gi¸ vµ thu hót nguån lùc vµ gi¸m s¸t vµ ®¸nh gi¸ c¸c kÕ ho¹ch. Sù ph©n tÝch cho
thÊy r»ng chÊt lîng cña kÕ ho¹ch phô thuéc vµo viÖc c¶i tiÕn thÓ chÕ, ®iÒu hµnh qu¶n lý vµ n¨ng lùc.
d) §iÓn h×nh 4: TØnh Kon Tum ®· tiÕn hµnh ®¸nh gi¸ chung vµ ph©n tÝch t×nh h×nh cña tØnh theo vÊn ®Ò
cña tõng nhãm d©n kÐm lîi thÕ, vµ s¾p xÕp thø tù u tiªn tËp trung vµo c¸c vÊn ®Ò giíi vµ x· héi trong
th¶o luËn chÝnh s¸ch nh lµ ®Çu vµo cho KH PT KT-XH 5 n¨m cña tØnh.
1) Héi th¶o vÒ CPRGS lµ ®iÓm khëi ®Çu rÊt quan träng cho viÖc giíi thiÖu CPRGS tíi c¸c nhµ l·nh ®¹o ®Þa ph¬ng tõ
uû ban nh©n d©n vµ c¸c nhµ l·nh ®¹o c¸c ban ngµnh kh¸c nhau cÊp tØnh vµ huyÖn. Héi th¶o ®îc tæ chøc cho c¸c
13 16. Lång ghÐp ChiÕn lîc Toµn diÖn vÒ T¨ng trëng vµ Xo¸ ®ãi Gi¶m nghÌo (CPRGS) vµo c«ng t¸c lËp kÕ ho¹ch
quan chøc nh»m t¨ng sù hiÓu biÕt h¬n vÒ môc ®Ých, môc tiªu, néi dung, qu¸ tr×nh vµ ph¬ng ph¸p luËn cho kÕ ho¹ch
ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi. Trong ®ã nhÊn m¹nh vµo viÖc lång ghÐp t¨ng trëng vµ xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo víi kÕ ho¹ch
KT-XH 5 n¨m vµ hµng n¨m, v× vËy c¸c vÊn ®Ò ®ã ®îc gi¶i quyÕt thùc tÕ vµ cã thÓ ®¹t ®îc. Th¶o luËn ®îc tæ
chøc ®Ó t¨ng cêng n¨ng lùc ®Þa ph¬ng trong viÖc hiÓu vÒ ph¬ng ph¸p luËn vÒ c«ng t¸c kÕ ho¹ch míi. Héi th¶o
tËp huÊn ®îc tiÕn hµnh víi c¸c th¶o luËn bao gåm: c¸c kh¸i niÖm c¬ b¶n vÒ CPRGS (vÝ dô, nã lµ c¸i g×, lµm thÕ
nµo ®Ó ¸p dông); thu thËp vµ sö lý sè liÖu (bao gåm c¶ viÖc x¸c ®Þnh c¸c sè liÖu ®· mÊt vµ lµm thÕ nµo ®Ó cã ®îc
chóng); qu¸ tr×nh kÕ ho¹ch (bao gåm sù tham gia, h¹n chÕ nghÌo, kÕ ho¹ch th©n thiÖn trÎ em vµ líp trÎ, c¸c th¸ch
thøc kÕ ho¹ch then chèt vµ c¸c lÜnh vùc cÇn ®îc c¶i thiÖn); x¸c ®Þnh thø tù u tiªn kinh tÕ vµ x· héi; vµ x¸c ®Þnh
c¸c bíc tiÕp theo. NhÊn m¹nh vµo: ph¸t triÓn kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi híng vÒ trÎ em, x©y dùng kÕ
ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi dùa vµo kÕt qu¶ vµ ph©n tÝch tèt, ®¹t ®îc c©n b»ng tèt h¬n gi÷a ®Çu t x· héi vµ
kinh tÕ, vµ sö dông tèt h¬n vµ chuÈn x¸c h¬n c¸c chØ tiªu CPRGS ®Ó ®o lêng sù t¸c ®éng cña ®Çu t x· héi (vÝ dô,
tû lÖ chÕt cña trÎ s¬ sinh, tû lÖ toµn diÖn gi¸o dôc, ®o lêng chÊt lîng cho trÎ cÇn ®îc b¶o vÖ, c¸c d÷ liÖu theo
tuæi, giíi t×nh, vµ c¸c nhãm thiÓu sè)
2) C¸c c¸n bé vµ l·nh ®¹o ®Þa ph¬ng trong c¸c ngµnh kh¸c nhau cã thÓ hiÓu ®îc râ h¬n sù cÇn thiÕt vµ quan träng
cña c¸c vÊn ®Ò ph¸t triÓn x· héi, theo nghÜa sù cÇn thiÕt cho sù quan t©m ngµy mét t¨ng vµo trÎ em nghÌo, phô n÷,
c¸c nhãm d©n téc thiÓu sè vµ nh÷ng ngêi sèng ë vïng s©u vïng xa. §iÒu ®ã cho thÊy r»ng c¸c ph©n tÝch tèt vµo
sù bÊt c©n b»ng gi÷a c¸c nhãm bÊt lîi cÇn ®îc quan t©m vµ ph¶n ¸nh vµo KH PT KT-XH.
C. Nh÷ng ®iÒu g× cßn h¹n chÕ ?
Thø nhÊt, trong khi b¶n th¶o cuèi cïng cña KH PT KT-XH míi (2006-2010) cña c¸c tØnh cha ®îc hoµn thiÖn, th× néi
dung cña kÕ ho¹ch KT-XH kiÓu tríc ®©y kh«ng thÓ hiÖn khung kÕt qu¶ râ rµng, ®iÒu ®ã cã nghi· r»ng hÇu hÕt c¸c chØ
tiªu lµ c¸c chØ tiÓu ®Çu ra h¬n lµ c¸c chØ tiªu kÕt qu¶. Sù thay ®æi c¶ vÒ néi dung b¶n kÕ ho¹ch vµ c¬ chÕ cho viÖc thu
thËp th«ng tin cho viÖc ®¸nh gi¸ vµ x©y dùng kÕt qu¶ ®ßi hái ph¶i cÇn nhiÒu nç lùc h¬n n÷a trong viÖc c¶i tiÕn c«ng t¸c
lËp kÕ ho¹ch dùa trªn kÕt qu¶ vµ hÖ thèng gi¸m s¸t ®¸nh gi¸ kÕ ho¹ch.
Thø hai, thiÕu th«ng tin vµ ph©n tÝch nghÌo. VÝ dô, vÉn cha cã sù thèng nhÊt trong chuÈn nghÌo vµ c¸n bé cßn cha
quen vµ thùc hiÖn ®îc ®¸nh gi¸ nghÌo cã sù tham gia. Thªm vµo ®ã, hÖ thèng x©y dùng môc tiªu ®Çu vµo vµ ®Çu ra
vµ c¸c ®¸nh gi¸ theo kiÓu truyÒn thèng lµ kh«ng phï hîp vµ kh«ng ®îc bæ sung b»ng c¸c ®¸nh gi¸ vÒ ®Þnh tÝnh vµ
kh«ng ®o lêng ®îc c¸c kÕt qu¶ ®¹t ®îc. §iÒu nµy lµ kÕt qu¶ cña sù thiÕu hîp t¸c vµ ñng hé cña c¸c tæ chøc ph¸t
triÓn hay lµ c¸c dù ¸n ph¸t triÓn ho¹t ®éng trªn ®Þa bµn, ®ãng vai trß kho kiÕn thøc vµ cung cÊp c¸c ph©n tÝch cho kÕ
ho¹ch cÊp tØnh. Cã thÓ lÊy th«ng tin tõ, vÝ dô, c¸c nghiªn cøu ngµnh, PPAs, VDP, vµ kÕ ho¹ch tæng thÓ ngµnh, c¸c chiÕn
lîc ngµnh, vµ c¸c ®iÒu tra. Nhng trong c¸c cuéc héi th¶o kÕ ho¹ch chiÕn lîc, c¸c thµnh viªn tham gia ®· kh«ng ®a
ra c¸c sè liÖu thèng kª ®Çy ®ñ ®Ó, ®Ó hç trî cho c¸c quan ®iÓm chñ quan cña hä.
Thø ba, thiÕu sù ®ång bé vÒ lång ghÐp CPRGS vµo KH PT KT-XH gi÷a c¸c tØnh. Quy tr×nh ®îc thùc hiÖn tèt t¹i cÊp
®Þa ph¬ng, nhng sù trao ®æi vµ chia sÎ nh÷ng ®iÒu tèt ®ã kh«ng ®îc tiÕn hµnh, dÉn ®Õn viÖc ghi nh©n vµ x©y dùng
m« h×nh hiÖu qu¶ cho viÖc lång ghÐp CPRGS cßn khã kh¨n.
Thø t, qu¸ tr×nh thö nghiÖm kh«ng ph¶i lµ hoµn toµn tõ díi lªn. HiÖn t¹i, cã sù h¹n chÕ ®èi víi sù tiÕp cËn kÕ ho¹ch
tõ díi lªn trong viÖc tham vÊn víi c¸c huyÖn vµ ban ngµnh. C¸c h¹n chÕ nh lµ con ngêi vµ nguån lùc, c¸c kü n¨ng
®îc x¸c nhËn. C¸ch tiÕp cËn nµy chØ cã thÓ ®îc duy tr× nÕu nh ®îc c¸c nhµ lµm kÕ ho¹ch ®Þa ph¬ng (tõ cÊp x·
tíi cÊp huyÖn) thùc hiÖn tiÕp tôc vµ ph¶i ®îc lÆp l¹i trong mét vµi chu kú kÕ ho¹ch tíi.
Cuèi cïng, cã sù h¹n chÕ vÒ thÓ chÕ trong c«ng t¸c lËp kÕ ho¹ch. MÆc dï cã c¸c qui ®Þnh cho: (i) ph©n cÊp m¹nh h¬n
tíi c¸c cÊp díi (huyÖn vµ x·); (ii) t¨ng tr¸ch nhiÖm cña uû ban nh©n d©n vµ héi ®ång nh©n d©n trong c«ng t¸c lËp kÕ
ho¹ch vµ phª duyÖt kÕ ho¹ch; (iii) t¨ng quyÒn lùc cho uû ban nh©n d©n tØnh trong viÖc gi¸m s¸t vµ ®iÒu hµnh kÕ ho¹ch
vµ nguån lùc; (iv) phßng kÕ ho¹ch vµ ®Çu t ph¸t triÓn vµ ®iÒu phèi c¸c kÕ ho¹ch cÊp tØnh, cã mét vµi h¹n chÕ trong
viÖc ®¸p øng nh÷ng yªu cÇu nµy. C¸c c¸n bé cÊp huyÖn vµ x· cã khã kh¨n trong viÖc x©y dùng vµ hµi hoµ kÕ ho¹ch
vµ nguån lùc/ng©n s¸ch; héi ®ång nh©n d©n cã Ýt c¬ héi ®Ó th¶o luËn kÕ ho¹ch; cã sù trïng l¾p gi÷a c¸c bé trong viÖc
chuyÓn ®æi vµ qu¶n lý nguån lùc gi÷a c¸c ch¬ng tr×nh cÊp tØnh vµ c¸c ch¬ng tr×nh môc tiªu quèc gia; vµ cã sù thiÕu
hîp t¸c gi÷a Së KH-§T vµ c¸c phßng ban kh¸c trong viÖc lËp kÕ ho¹ch.
D. th«ng tin ph¶n håi tõ c¸c nhµ lµm kÕ ho¹ch trung ¬ng vµ ®Þa ph¬ng
vµ c¸c bªn tham gia
Nh×n chung, c¶ bèn tØnh ®· tham gia vµo qu¸ tr×nh ®æi míi c«ng t¸c lËp kÕ ho¹ch, vµ cã nh÷ng ph¶n håi cã gi¸ trÞ t¹i
cuéc héi th¶o tæng kÕt vµo cuèi n¨m 2004.
14 17. Lång ghÐp ChiÕn lîc Toµn diÖn vÒ T¨ng trëng vµ Xo¸ ®ãi Gi¶m nghÌo (CPRGS) vµo c«ng t¸c lËp kÕ ho¹ch
Gia Lai 7: CPRGS ®· mang l¹i nh÷ng thay ®æi ®¸ng kÓ cho c«ng t¸c lËp kÕ ho¹ch t¹i ®Þa ph¬ng. Thø nhÊt, viÖc lång
ghÐp CPRGS vµo KH PT KT-XH 5 n¨m th«ng qua c¸c buæi th¶o luËn vµ n©ng cao n¨ng lùc ®· mang ®Õn quan ®iÓm toµn
diÖn vÒ ph¸t triÓn; ®ã lµ: quan t©m h¬n ®Õn c¸c vÊn ®Ò x· héi vµ xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo vµ ®a c¸c vÊn ®Ò x· héi vµo môc
tiªu ph¸t triÓn. Thø hai, c¸c nhµ lµm kÕ ho¹ch ®Þa ph¬ng cã thÓ ®a c¸c chÝnh s¸ch x· héi vµ xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo vµo
c¸c ch¬ng tr×nh dù ¸n cña hä. Cuèi cïng, ®iÒu quan träng nhÊt lµ viÖc lång ghÐp ®· lµm t¨ng sù phèi hép vµ hîp t¸c c¶
vÒ chiÒu däc vµ chiÒu ngang gi÷a c¸c ban ngµnh vµ c¸c cÊp th«ng qua chia sÎ kinh nghiÖm vµ kü n¨ng.
§¾c L¾c vµ §¾c N«ng 8: Hai tØnh kÕt hîp thùc hiÖn qu¸ tr×nh kÕ ho¹ch cã sù tham gia cña céng ®ång. Qu¸ tr×nh cã
sù tham gia nµy gióp cho tØnh thu thËp ®îc c¸c b»ng chøng vµ nhu cÇu cña ®Þa ph¬ng vµo c¸c kÕ ho¹ch ph¸t triÓn cña
x·. Tham vÊn ngêi d©n dùa vµo vÊn ®Ò lµ rÊt cã ý nghÜa trong viÖc kiÓm tra c¸c b¶n ®¸nh gi¸ cña c¸c nghµnh vµ phßng
ban. Qu¸ tr×nh tham vÊn ®ång thêi cung cÊp th«ng tin cho c¸c nhµ ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch. Qu¸ tr×nh cã sù tham gia cÇn
®îc n©ng cao sù chñ së h÷u vµ cam kÕt cña ngêi d©n vµ c¸c quan chøc ®Þa ph¬ng trong ph¸t triÓn. Tuy nhiªn, c¸c bµi
tËp cÇn ®îc më réng vµ lµm tèt h¬n ë cÊp c¬ së.
Pháng vÊn «ng Ph¹m H¶i - Vô trëng vô Kinh tÕ §Þa ph¬ng vµ L·nh thæ, Bé KH&§T.
1. Theo «ng, «ng ®¸nh gi¸ thÕ nµo vÒ c«ng t¸c XDKH cã lång ghÐp CPRGS t¹i c¸c tØnh T©y Nguyªn
trong n¨m 2004?
- Theo t«i trong n¨m 2004 viÖc x©y dùng kÕ ho¹ch n¨m 2005 vµ 2006 – 2010 cã lång ghÐp CPRGS lµ mét thµnh
c«ng cã tÝnh bíc ngoÆt trong c«ng t¸c kÕ ho¹ch ho¸ ®èi víi c¸c tØnh T©y Nguyªn v× :
+ ViÖc lång ghÐp, n©ng cao n¨ng lùc ®· giíi thiÖu c¸ch t duy míi ®èi víi c«ng t¸c KH ho¸ so víi tríc ®©y
(a) KÕ ho¹ch ph¶i ®îc x©y dùng tõ c¬ së trë lªn, tríc hÕt ph¶i sö dông hiÖu qu¶ nguån lùc cña ®Þa ph¬ng
(b) N©ng cao n¨ng lùc lËp kÕ ho¹ch cña c¸c cÊp chÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng: Th«ng qua c¸c kho¸ ®µo t¹o c¸n
bé c¸c së ban ngµnh, c¸c huyÖn vµ mét sè x· ®· phÇn nµo n¾m b¾t ®îc c¸c ph¬ng ph¸p tiÕp cËn, c¸c
c«ng cô ¸p dông trong ph©n tÝch ®¸nh gi¸ lùa chän c¸c môc tiªu vµ chØ tiªu kÕ ho¹ch
(c) §· t¹o ®îc sù tù tin cña c¸n bé kÕ ho¹ch ®Þa ph¬ng.
+ ViÖc lång ghÐp ®· gióp cho c¸c c¬ quan hiÓu râ CPRGS vµ kÕ ho¹ch cña ®Þa ph¬ng liªn quan mËt thiÕt víi nhau,
môc tiªu cña CPRGS lµ mét trong nh÷ng néi dung c¬ b¶n cña kÕ ho¹ch, kh«ng ph¶i t¸ch rêi nh tríc ®©y.
+ C¸c tØnh ®· nhËn thÊy sù tham gia, tÝnh c«ng khai vµ minh b¹ch lµ nh÷ng yªu cÇu kh«ng thÓ thiÕu ®îc cña
mçi b¶n kÕ ho¹ch.
2. Nh÷ng ®¸nh gi¸ cña «ng vÒ ph¬ng ph¸p tiÕp cËn vµ kÕt qu¶ ®¹t ®îc t¹i c¸c tØnh T©y Nguyªn?
- Nh÷ng kÕt qu¶ ®¹t nh ®· nªu chØ lµ bíc ®Çu vµ cã thÓ cha ®îc nhiÒu ®Þa ph¬ng kh¸c vµ c¸n bé ban ngµnh
quan t©m, cÇn ph¶i ®îc cñng cè rót kinh nghiÖm vµ më réng h¬n n÷a. VÒ ph¬ng ph¸p tiÕp cËn chóng ta ®· qu¸ quen
víi lèi cò lµ cÊp trªn lËp kÕ ho¹ch, cÊp trªn yªu cÇu cÊp díi lµm, thËm chÝ cßn lµm thay, lµm cho cÊp díi thô ®éng,
mÊt quyÒn së h÷u trong c«ng viÖc vµ nh vËy cÊp díi vµ ngêi d©n cã tÝnh û l¹i tr«ng chê vµo nhµ níc.
Cho nªn chóng ta cÇn ph¶i ¸p dông c¸ch tiÕp cËn míi “Ph¬ng ph¸p tiÕp cËn tõ díi lªn’’. CÇn gióp ngêi d©n vµ
chÝnh quyÒn c¬ së tù th©n hä ph¶i gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò cÊp b¸ch cña b¶n th©n hä vµ quª h¬ng hä, lóc ®ã viÖc ph¸t
triÓn kinh tÕ míi v÷ng ch¾c vµ xo¸ ®ãi, gi¶m nghÌo míi bÒn v÷ng. ChÝnh phñ cÇn tiÕp tôc hç trî tµi chÝnh vµ chuyªn gia
cho c«ng t¸c ®µo t¹o vµ ®µo t¹o n÷a…
3. ¤ng cã gîi ý g× vÒ vai trß cña c¸c bªn liªn quan: Bé, l·nh ®¹o tØnh vµ chÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng, c¸c
ban ngµnh, c¸c tæ chøc tµi trî ?
ViÖc níc th× cã rÊt nhiÒu vµ trªn mäi lÜnh vùc ®êi sèng chÝnh trÞ, kinh tÕ, x· héi, ®èi néi vµ ®èi ngo¹i, nh÷ng suy nghÜ
vµ gîi ý cña t«i ch¾c cha ®ñ tÇm cì. T«i chØ m¹nh d¹n cã mét suy nghÜ lµ c¸c c¸n bé c¸c ngµnh vµ c¸c ®Þa ph¬ng
nªn tin vµo n¨ng lùc cña nh÷ng ngêi nghÌo c¸n bé cña c¸c x· nghÌo, m¹nh d¹n ph©n cÊp vµ trao quyÒn cho hä, ®ång
thêi cö c¸c chuyªn gia cã t©m huyÕt cã sù c¶m th«ng víi nghÌo khã cña hä ®Ó híng dÉn hä cã sù hiÓu biÕt cÇn thiÕt
®Ó nh»m vît qua nghÌo khã. Kh«ng nªn lÊy lý do “D©n trÝ” kÐm, tr×nh ®é thÊp mµ kh«ng gi¸m trao quyÒn.
4. Theo «ng cÇn lµm g× ®Ó kinh nghiÖm ®¹t ®îc trong n¨m ®Çu tiªn thÝ ®iÓm ë T©y Nguyªn ®îc chia
sÎ vµ ¸p dông tiÕp tôc?
Nh÷ng ph¸t hiÖn vµ kÕt qu¶ ®¹t ®îc ë T©y Nguyªn th«ng qua sù hç trî cña ADB, GTZ vµ UNICEF lµ nh÷ng kinh
nghiÖm bíc ®Çu diÔn ra trªn ph¹m vi hÑp (chØ ë mét sè huyÖn vµ x·). Theo t«i cÇn cã sù hç trî lín h¬n tõ phÝa ChÝnh
phñ vµ c¸c nhµ tµi trî; ®ång thêi nªn më réng c«ng t¸c truyÒn th«ng díi nhiÒu h×nh thøc nh»m giíi thiÖu nh÷ng kÕt qu¶
vµ kinh nghiÖm ®· cã. Mét khi nhiÒu ngêi nh©n thøc ®îc c¸c kinh nghiÖm cña chóng ta, kinh nghiÖm sÏ biÕn thµnh
chÊt lîng vµ hiÖu qu¶ ®Ó cã thÓ xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo tèt h¬n.
7 B¸o c¸o tãm t¾t cña tØnh Gia Lai vµ ph¶n håi tõ l·nh ®¹o TØnh t¹i Héi th¶o ®¸nh gi¸ do ADB tµi trî, th¸ng 1/2005
8 B¸o c¸o tãm t¾t cña tØnh §¾c L¨k vµ ph¶n håi tõ l·nh ®¹o TØnh t¹i Héi th¶o ®¸nh gi¸ do ADB tµi trî, th¸ng 1/2005
15 18. Lång ghÐp ChiÕn lîc Toµn diÖn vÒ T¨ng trëng vµ Xo¸ ®ãi Gi¶m nghÌo (CPRGS) vµo c«ng t¸c lËp kÕ ho¹ch
E. C¸c bµi häc kinh nghiÖm vµ khuyÕn nghÞ chÝnh s¸ch
C¸c vÊn ®Ò vÒ thÓ chÕ
Bµi häc1: Sù phèi hîp gi÷a trung ¬ng vµ ®Þa ph¬ng, KhuyÕn nghÞ 1: Bé KH&§T cÇn thÓ hiÖn vai trß tÝch cùc
vµ sù cïng hîp t¸c nguån lùc vµ kiÕn thøc cña c¸c tæ chøc h¬n trong mèi quan hÖ ®èi t¸c víi c¸c nhµ tµi trî; kÕt hîp víi
quèc tÕ víi c¸c c¬ quan ban ngµnh cña chÝnh phñ lµ yÕu sù ñng hé cña nhµ tµi trî theo híng hiÖu qu¶ h¬n trong
tè quan träng cho viÖc lång ghÐp c¸c nguyªn t¾c CPRGS viÖc lång ghÐp c¸c môc tiªu cña CPRGS vµo KH PT KT-XH
vµ KH PT KT-XH t¹i cÊp tØnh. Sù phèi hîp nµy lµ quan t¹i ®Þa ph¬ng. §ång thêi, Bé KH&§T ®ãng vai trß then chèt
träng cho viÖc thùc hiÖn KH PT KT-XH sau nµy. trong ®iÒu phèi gi÷a cÊp T¦ vµ ®Þa ph¬ng trong c«ng t¸c
kÕ ho¹ch ho¸ X· Héi, lµ cÇu nèi gi÷a c¸c nhµ tµi tr¬, c¸c tæ
chøc quèc tÕ víi c¸c c¬ quan lµm kÕ ho¹ch ®Þa ph¬ng.
Bµi häc 2: Cßn h¹n chÕ trong viÖc phèi hîp gi÷a c¸c cÊp KhuyÕn nghÞ 2: §¶m b¶o sù phèi hîp tèt h¬n c¶ vÒ
chÝnh quyÒn tõ ®ã lµm c¶n trë qu¸ tr×nh lång ghÐp CPRGS chiÒu däc vµ chiÒu ngang gi÷a ban ngµnh vµ chÝnh quyÒn
vµo KH PT KT-XH: sù phèi hîp kh«ng ®Çy ®ñ gi÷a c¸c trong qu¸ tr×nh lµm kÕ ho¹ch cÊp trung ¬ng vµ trong bèi
ngµnh t¹i trung ¬ng vµ tØnh do ®Æc tÝnh kh¸c nhau cña c¶nh ph©n cÊp: (i) t¨ng cêng c¸ch tiÕp cËn ®a ngµnh
c¸c bé ngµnh, th«ng tin kh«ng ®Çy ®ñ gi÷a trung ¬ng vµ trong c«ng t¸c lËp kÕ ho¹ch ë cÊp ®Þa ph¬ng (ii) ®Èy
c¸c tØnh, cô thÓ nh lµ c¸c th«ng tin vÒ c¸c ch¬ng tr×nh m¹nh vai trß ®iÓu phèi cña Bé/Së KH&§T ®Ó x©y dng kÕ
vµ chØ thÞ cho viÖc lång ghÐp t¹i cÊp tØnh. ho¹ch liªn ngµnh t¹i c¸c ®Þa ph¬ng; (iii) t¨ng cêng sù
hîp t¸c vµ trao ®æi gi÷a Bé KH&§T vµ Së KH&§T ®Ó ®¶m
b¶o sù hîp t¸c vµ th«ng tin vµ híng dÉn vÒ c¸c ch¬ng
tr×nh quèc gia mét c¸ch hiÖu qu¶.
Bµi häc 3: Khung ph¸p lý (c¸c v¨n b¶n híng dÉn, c¸c KiÕn nghÞ 3. ViÖc lång ghÐp CPRGS vµ sù ®æi míi trong
NghÞ ®Þnh vµ ChØ thÞ) vÒ lËp kÕ ho¹ch cã g¾n víi môc tiªu c«ng t¸c lËp kÕ ho¹ch chØ cã thÓ ®îc duy tr× vµ thùc hiÖn
t¨ng trëng gi¶m nghÌo cßn thiÕu vµ cha cô thÓ. C¸c ®Þa t¹i c¸c cÊp c¬ së khi mµ cã c¸c v¨n b¶n híng dÉn cô thÓ
ph¬ng thêng cha n¾m ®îc c¸c v¨n b¶n híng dÉn vµ râ rµng vÒ lËp kÕ ho¹ch vµ ®Çu t c«ng céng. Bé KH&§T
c¬ chÕ cho viÖc triÓn khai thùc hiÖn KH PT KT-XH, ®Æc biÖt nªn x©y dùng mét khung ph¸p lý lång ghÐp vµ xuyªn suèt
lµ c¸c v¨n b¶n ph¸p lý cã liªn quan ®Õn viÖc lång ghÐp c¸c h¬n (c¸c v¨n b¶n híng dÉn, NghÞ ®Þnh) cho viÖc giíi thiÖu
môc tiªu cña CPRGS vµo KÕ ho¹ch CPRGS vµ KH PT KT- XH cho c¸c c¸n bé kÕ ho¹ch t¹i ®Þa
ph¬ng, cô thÓ nh sæ tay híng dÉn lËp kÕ ho¹ch hoÆc lµ
v¨n b¶n chØ dÉn cô thÓ vÒ viÖc lËp kÕ ho¹ch nh thÕ nµo,
thùc hiÖn ra lµm sao vµ gi¸m s¸t kÕ ho¹ch nh thÕ nµo.
Bµi häc 4: HiÖn nay, díi sù hç trî ®Ó ®æi míi c«ng t¸c KiÕn nghÞ 4: C¸c ®Þa ph¬ng cÇn ®ång ý mét chiÕn lîc
lËp kÕ ho¹ch KT-XH trung h¹n vµ hµng n¨m, vÉn cha cã tæng thÓ nhiÒu n¨m ®Ó ®æi míi tõng phÇn c«ng t¸c kÕ
sù tiÕp cËn thèng nhÊt, cã hÖ thèng. V× vËy, c¸c nç lùc vµ ho¹ch ho¸ (vÝ dô: ph©n tÝch vÊn ®Ò - gi¶i ph¸p, thiÕt lËp
nguån lùc ®Ó ®æi míi c«ng t¸c kÕ ho¹ch ho¸ vÉn cßn cã môc tiªu u tiªn, ph©n tÝch nguån lùc nh trong B¶ng 1)
rñi ro vµ dµn tr¶i, thiÕu sù phèi hîp chÆt chÏ, vµ cha bÒn ChiÕn lîc cÇn ®îc thùc hiÖn qua viÖc cñng cè dÇn c¸c
v÷ng. §Æc biÖt, cha cã mèi liªn hÖ hÖ thèng gi÷a nç lùc hîp phÇn trong quy tr×nh x©y dùng kÕ ho¹ch còng nh
lËp kÕ ho¹ch cña n¨m nay víi n¨m sau. lång trong quy tr×nh cña kÕ ho¹ch hµng n¨m. NÕu kh«ng
thùc hiÖn hÖ thèng vµ dµi h¹n nh vËy, viÖc ®æi míi quy
tr×nh lËp kÕ ho¹ch vµ c¸c s¸ng kiÕn sÏ r¶i r¸c vµ kÐm hiÖu
qu¶.
Bµi häc 5: C¸c yÕu tè nh lµ khung thêi gian vµ nguån KhuyÕn nghÞ 5. §¶m b¶o ch¾c ch¾n r»ng tËp huÊn t¹i
lùc cã thÓ cã cÇn ph¶i ®îc xem xÐt khi tæ chøc c¸c kho¸ cÊp tØnh ®îc tiÕn hµnh tríc kú h¹n ph¶i nép kÕ ho¹ch
®µo t¹o t¹i c¸c tØnh. §iÒu ®ã quan träng ®Ó ®¶m b¶o r»ng lªn trªn. X¸c ®Þnh sím c¸c c¬ héi thu hót nguån lùc tµi
c¸c khãa ®µo t¹o t¹i cÊp tØnh ®îc thùc hiÖn theo ®óng chÝnh vµ hç trî kü thuËt tõ Bé KH&§T, tõ c¸c tæ chøc tµi
thêi gian ®Ó ®Þa ph¬ng cã thÓ lËp ®îc KH PT KT-XH trî vµ c¸c dù ¸n ph¸t triÓn kh¸c.
hµng n¨m theo c¸ch cã sù tham gia vµ nép kÕ ho¹ch lªn
Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t vµ tr×nh Quèc héi ®Ó th«ng qua.
16 19. Lång ghÐp ChiÕn lîc Toµn diÖn vÒ T¨ng trëng vµ Xo¸ ®ãi Gi¶m nghÌo (CPRGS) vµo c«ng t¸c lËp kÕ ho¹ch
Sù tham gia vµ tÝnh së h÷u
Bµi häc 6: Cam kÕt vµ tÝnh së h÷u cña c¸c c¸n bé ®Þa KhuyÕn nghÞ 6: G¾n kÕt c¸c l·nh ®¹o trung ¬ng vµ ®Þa
ph¬ng ®èi víi c«ng t¸c KH PT KT-XH lµ vÊn ®Ò then chèt ph¬ng (Bé KH&§T, UBND, Së KH&§T) ®Ó cã ®îc cam
cho viÖc duy tr× c¸c ho¹t ®éng giíi thiÖu CPRGS, cô thÓ, kÕt vÒ mÆt chÝnh trÞ trong c«ng t¸c lËp kÕ ho¹ch KH PT KT-
t¹i hai cÊp: (i) cam kÕt vÒ chÝnh trÞ vµ kh¶ n¨ng l·nh ®¹o XH vµ ®Ó thiÕt lËp mét hÖ thèng cã sù tham gia tham vÊn
cña c¸c l·nh ®¹o trung ¬ng vµ ®Þa ph¬ng (vÝ dô: Bé víi c¸c c¸n bé cao cÊp t¹i c¸c ban ngµnh. Sù cam kÕt tõ
KH&§T, UBND, Së KH&§T); (ii) tÝnh tù chñ vµ sù tham gia trung ¬ng tíi ®Þa ph¬ng cã thÓ ®îc ®Èy m¹nh h¬n n÷a
trong qui tr×nh x©y dùng kÕ ho¹ch cña c¸c c¸n bé t¹i cÊp th«ng qua c¸c Nhãm ®iÒu phèi, c¸c chØ thÞ cña tØnh, hoÆc
tØnh, huyÖn vµ x·, còng nh lµ nh÷ng c¸n bé thùc hiÖn KH lµ mét dßng ng©n s¸ch cho c«ng t¸c x©y dùng kÕ ho¹ch.
PT KT-XH trong t¬ng lai. §iÒu sau cïng nµy sÏ gióp cho x·, huyÖn vµ tØnh cã
ph¬ng tiÖn ®Ó thùc hiÖn lËp kÕ ho¹ch hµng n¨m. ChÝnh
quyÒn trung ¬ng vµ ®Þa ph¬ng nªn thÓ chÕ ho¸ c¸c thö
nghiÖm ban ®Çu vµ t¨ng cêng ®Èy m¹nh c¬ chÕ vµ n¨ng
lùc cho viÖc lång ghÐp CPRGS vµo c«ng t¸c lËp kÕ ho¹ch.
X©y dùng n¨ng lùc
Bµi häc 7: ViÖc ®¸nh gi¸ n¨ng lùc hiÖn cã cña c¸c c¸n KhuyÕn nghÞ 7: CÇn thiÕt ph¶i tiÕn hµnh ®¸nh gi¸ kh¶
bé ®Þa ph¬ng lµ cÇn thiÕt ®Ó x¸c ®Þnh nhu cÇu vµ t×m ra n¨ng cña ®Þa ph¬ng tríc khi tiÕn hµnh c¸c kho¸ ®µo t¹o.
®iÓm cÇn t¨ng cêng, vÝ dô nh kü n¨ng ph©n tÝch vµ thu C¸c kho¸ ®µo t¹o tíi vÒ KH PT KT-XH nªn dùa trªn c¸c
thËp th«ng tin, lËp kÕ ho¹ch cã sù tham gia, sù liªn kÕt ®¸nh gi¸ nµy ®Ó ®¸p øng ®îc nhu cÇu cô thÓ ®· ®îc x¸c
gi÷a ng©n s¸ch víi kÕ ho¹ch, gi¸m s¸t ®¸nh gi¸, x©y dùng ®Þnh.
kÕ ho¹ch mang tÝnh chiÕn lîc, ph©n tÝch chÝnh s¸ch vµ
c¸c vÊn ®Ò ph¸t triÓn. Sù hç trî ®èi víi c«ng t¸c lËp KH PT
KT-XH cÇn tÝnh ®Õn kh¶ n¨ng tiÕp thu cña c¸c quan chøc
®Þa ph¬ng vµ nªn ®îc x©y dùng dÇn theo cÊp ®é, cã tæ
chøc vµ cã thÓ ®o lêng ®îc.
Bµi häc 8: X©y dùng n¨ng lùc cã môc tiªu lµ ®iÒu cÇn KiÕn nghÞ 8: Mét ch¬ng tr×nh tËp huÊn/gi¸o tr×nh phï
thiÕt cho sù thµnh c«ng trong qu¸ tr×nh ®æi míi c«ng t¸c kÕ hîp nªn ®îc thiÕt kÕ dùa vµo nhu cÇu vµ t×nh h×nh cô thÓ
ho¹ch vµ lång ghÐp CPRGS, cô thÓ lµ ph©n cÊp m¹nh h¬n cña tõng ®Þa ph¬ng vµ viÖc ®¸nh gi¸ nhu cÇu ®îc nãi ë
cho ®Þa ph¬ng. C¸c ho¹t ®éng ®Ó t¨ng cêng n¨ng lùc, trªn. N©ng cao n¨ng lùc cho c¸c c¸n bé chñ chèt trong
lµ ®iÒu tiªn quyÕt cho viÖc lËp vµ thùc hiÖn sù lång ghÐp c«ng t¸c lËp kÕ ho¹ch lµ cÇn thiÕt. C¸c c¬ quan ChÝnh phñ,
CPRGS víi KH PT KT-XH hiÖu qu¶. c¸c ViÖn vµ trêng, c¸c tæ chøc phi chÝnh phñ ë ®Þa
ph¬ng còng cÇn tham gia nhiÒu h¬n vµo viÖc truyÒn ®¹t
c¸c kiÕn thøc vµ kü n¨ng th«ng qua h×nh thøc ®µo t¹o cho
c¸c nhµ ®µo t¹o (TOTs) t¹i c¸c cÊp kh¸c nhau.
Bµi häc 9: Bé, ngµnh trung ¬ng nh Bé KH&§T vµ c¸c KhuyÕn nghÞ 9: Tæ chøc phi chÝnh phñ cã thÓ hîp t¸c ®Ó
bé kh¸c cïng c¸c nhµ tµi tr¬ ®· hîp t¸c tÝch cùc trong triÓn chuyÓn giao kiÕn thøc vµ kü n¨ng qua phu¬ng thøc TËp
khai lång ghÐp CPRGS. Sù hîp t¸c víi c¸c tæ chøc phi huÊn cho TËp huÊn viªn t¹i c¸c cÊp cho c¸c tæ chøc quÇn
chÝnh phñ còng rÊt h÷u Ých. Nh÷ng phu¬ng ph¸p PRA, chóng hoÆc cho c¸n bé lËp kÕ ho¹ch t¹i c¬ së. C¸c ®Þa
PPA, VDP cã thÓ ®îc tæ chøc ®iÒu phèi tèt h¬n víi sù hç ph¬ng cã thÓ huy ®éng nguån lùc hç trî nµy (c¶ vÒ kü
trî cña c¸c tæ chøc phi chÝnh phñ, hoÆc c¸c tæ chøc quÇn thuËt vµ tµi chÝnh), ®Ó c¸c kÕ ho¹ch ®Þa ph¬ng cã thÓ sö
chóng ®Þa ph¬ng. Tæ chøc phi chÝnh phñ còng cã thÓ hç dông c¸c kÕt qu¶ cña VDP/CDP.
trî ®µo t¹o n¨ng lùc cho c¸c c¸n bé kÕ ho¹ch ®Þ¹ ph¬ng
Bµi häc 10: KÕ ho¹ch KH PT KT-XH 5 n¨m vµ hµng n¨m KhuyÕn nghÞ 10: N¨ng lùc ph©n tÝch vµ ®¸nh gi¸ cÇn
sÏ cã chÊt lîng h¬n nÕu nh nã ®îc dùa vµo viÖc ph©n ®îc cñng cè dÇn dÇn cho c¸c c¸n bé kÕ ho¹ch ®Þa
tÝch vµ ®¸nh gi¸ tèt t×nh h×nh; kÕt hîp c¸c híng dÉn cña ph¬ng. Trong thêi gian hiÖn t¹i vµ c¶ t¬ng lai, cÇn cã sù
trung ¬ng vµ th«ng tin ®Çu vµo tõ ®Þa ph¬ng. N¨ng lùc phèi hîp tèt h¬n gi÷a c¸c bé, ngµnh, Côc thèng kª, chÝnh
®¸nh gi¸ t×nh h×nh vÉn cßn yÕu. §iÒu cèt lâi lµ th«ng tin d÷ quyÒn vµ tæ chøc nghiªn cøu ®µo t¹o (vÝ dô: ViÖn nghiªn
liÖu phôc vô kÕ ho¹ch thêng kh«ng ®Çy ®ñ, thiÕu ph©n cøu, c¸c trêng ®¹i häc, c¸c tæ chøc phi chÝnh phñ) ®Ó
tÝch t×nh tr¹ng nghÌp ®ãi; thiÕu sù tham gia s©u cña c¸c cung cÊp ®Çu vµo c¶ vÒ chÊt lîng vµ sè lîng. Sù tham
ViÖn nghiªn cøu cßn Ýt tham gia hç trî cho ®Þa ph¬ng. gia vµ tham vÊn tõ ngêi d©n sÏ gióp cho viÖc x¸c nhËn l¹i
ViÖc tham gia hç trî nµy v« cïng gi¸ trÞ cho viÖc ph¸t triÓn c¸c ®¸nh gi¸ cña ®Þa ph¬ng vµ ngµnh.
c¸c kÕ ho¹ch mang tÝnh chiÕn lîc.
17 20. Lång ghÐp ChiÕn lîc Toµn diÖn vÒ T¨ng trëng vµ Xo¸ ®ãi Gi¶m nghÌo (CPRGS) vµo c«ng t¸c lËp kÕ ho¹ch
Quy Tr×nh vµ Néi dung cña KH PT KT-XH
Bµi häc 11: ChiÕn lîc CPRGS lµ ®· x¸c ®Þnh ®îc KhuyÕn nghÞ 11: ViÖc x©y dùng KH PT KT-XH t¹i ®Þa
nh÷ng môc tiªu, chØ sè kÕt qu¶ bao gåm Môc tiªu Ph¸t ph¬ng cÇn ®îc dùa trªn sù ph©n tÝch tèt vµ mét ph¬ng
triÓn cña ViÖt Nam. Tuy nhiªn, c¸c KH PT KT-XH t¹i ®Þa ph¸p lËp kÕ ho¹ch chiÕn lîc: vÝ dô nh sö dông ph©n tÝch
ph¬ng cßn cha thÓ hiÖn ®Çy ®ñ c¸c môc tiªu vµ cha §iÓm m¹nh - §iÓm yÕu – C¬ héi – Th¸ch thøc, ph©n tÝch
thÓ hiÖn ®îc mèi liªn hÖ t¸c ®éng. lîi thÕ so s¸nh, vµ c¸c nghiªn cøu ngµnh. LËp kÕ ho¹ch
chiÕn lîc cã thÓ gióp x¸c ®Þnh c¸c môc tiªu tèt cho KH PT
KT-XH trong khu«n khæ cña Môc tiªu Ph¸t TriÓn cña ViÖt
Nam.
Bµi häc 12: CPRGS lµ mét v¨n b¶n tèt cã c¸c yÕu tè KhuyÕn nghÞ 12: KÕ ho¹ch cÇn tËp trung h¬n n÷a vµo
híng vÒ ngêi nghÌo víi c¸c chÝnh s¸ch x· héi. Qu¸ tr×nh c¸c vÊn ®Ò x· héi vµ xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo ®Ó ®¶m b¶o ch¾c
lËp KH PT KT-XH t¹i ®Þa ph¬ng cßn tËp trung vµo c¸c chØ ch¾n r»ng ph¸t triÓn kinh tÕ dÉn tíi ph¸t triÓn x· héi cho
tiªu ph¸t triÓn kinh tÕ h¬n lµ c¸c chØ tiªu ph¸t triÓn x· héi, tÊt c¶ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ë ®Þa ph¬ng. KH PT KT-XH
xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo; c¶i thiÖn møc sèng d©n c cho ngêi cÊp tØnh vµ c¬ së cÇn híng tíi môc tiªu gióp ®ì ngêi
nghÌo. nghÌo h¬n n÷a vµ gi¶i quyÕt c¸c kho¶ng c¸ch x· héi ngµy
mét t¨ng. D÷ liÖu vÒ kinh tÕ, v¨n ho¸, x· héi vµ nh©n khÈu
häc hay lµ ph©n tÝch nghÌo lµ c©n thiÕt ®Ó cã thÓ cã KH PT
KT-XH híng tíi ngêi nghÌo.
Bµi häc 13: Ph©n tÝch sù bÊt b×nh ®¼ng, chªnh lÖch vÒ KiÕn nghÞ 13: KH PT KT-XH cÇn ®¶m b¶o r»ng nhu cÇu
tr×nh ®é ph¸t triÓn gi÷a c¸c nhãm d©n c, d©n téc vµ gi÷a cña trÎ em, phô n÷, c¸c nhãm d©n téc thiÓu sè ®îc quan
c¸c vïng, miÒn lµ cÇn thiÕt. Sù mÊt c©n b»ng gi÷a c¸c t©m mét c¸ch thÝch ®¸ng. C¸c sè liÖu cÇn ®îc thu thËp
nhãm d©n c bÞ thiÖt thßi, cô thÓ trÎ em, phô n÷ vµ d©n téc theo ®é tuæi, giíi tÝnh, t«n gi¸o, møc ®é nghÌo vµ sau ®ã
thiÓu sè nãi chung cha ®îc ph©n tÝch vµ ®Ò cËp ®Õn ph©n tÝch ®Ó hiÓu nguyªn nh©n dÉn ®Õn sù bÊt lîi; c¸c
trong KH PT KT-XH. chÝnh s¸ch vµ c¸c ho¹t ®éng cÇn ®îc ®a vµo KH PT KT-
XH ®Ó gi¶i quyÕt nh÷ng kho¶ng c¸ch nµy; nh÷ng ngêi ®¹i
diÖn c¸c nhãm nµy nªn ®îc tham gia vµo viÖc x©y dùng
KH PT KT-XH. C¸c môc tiªu cña KH PT KT-XH t¹i ®Þa
ph¬ng nªn ®îc liªn kÕt víi CPRGS/VDG, cïng víi kÕ
ho¹ch hµnh ®éng quèc gia cho trÎ em vµ kÕ ho¹ch hµnh
®éng quèc gia vÒ sù tiÕn bé cña phô n÷.
Bµi häc 14: Qui tr×nh lËp kÕ ho¹ch cã sù tham gia ë tÊt KhuyÕn nghÞ 14: C¸c ho¹t ®éng n©ng cao n¨ng lùc cÇn
c¶ c¸c cÊp, sö dông c¸ch tiÕp cËn tõ díi lªn víi sù tham bao gåm c¶ viÖc giíi thiÖu c¸c ph¬ng ph¸p nh ®¸nh gi¸
gia m¹nh mÏ cña c¸c tæ chøc vµ ngêi d©n ®¹i diÖn cho sù tham gia vµ lËp kÕ ho¹ch cã sù tham gia. Trong khi quy
c¸c nhãm d©n c bÊt lîi thÕ lµ cÇn thiÕt. tr×nh vµ ph¬ng ph¸p vÉn ®îc coi lµ kh¸ míi ®èi víi hÇu
hÕt c¸c c¸n bé ®Þa ph¬ng, th× cÇn thiÕt ph¶i cã mét sù hç
trî m¹nh mÏ, vÝ dô cho viÖc lËp kÕ ho¹ch cã sù tham gia
nªn ®îc lÆp l¹i trong mét vµi chu kú lµm kÕ ho¹ch hµng
n¨m ®Ó cã thÓ ®îc thùc hiÖn tèt ë cÊp c¬ së, víi sù tham
gia cña ®¹i diÖn cña nhãm d©n bao gåm c¶ ngêi nghÌo,
phô n÷, trÎ em, vµ c¸c d©n téc thiÓu sè kh¸c nhau, vµ c¸c
nhãm kÐm lîi thÕ kh¸c.
Bµi häc 15: C¸c qui tr×nh kÕ ho¹ch kh¸c nhau ®îc tiÕn KhuyÕn nghÞ 15: C¶ kÕ ho¹ch vµ kinh nghiÖm t¹i c¸c
hµnh t¹i c¸c cÊp ®Þa ph¬ng (vÝ dô; huyÖn, x·) mµ kÕt qu¶ cÊp kh¸c nhau (tØnh, huyÖn, x·) vµ tõ c¸c dù ¸n trong tØnh
kh«ng ®îc liªn kÕt l¹i víi nhau vµ Ýt ®îc thÓ hiÖn trong nªn ®îc chia sÎ vµ hîp t¸c ®Ó c«ng t¸c lËp KH PT KT-XH
kÕ ho¹ch cÊp tØnh. C¸c kÕ ho¹ch nµy nªn ®îc liªn kÕt l¹i cã chÊt lîng tèt h¬n.
vµ lång ghÐp vµo KH PT KT-XH cÊp tØnh. Ngoµi ra, cßn
thiÕu sù g¾n kÕt gi÷a c«ng t¸c lËp kÕ ho¹ch KH PT KT-XH
vµ kÕ ho¹ch cña c¸c dù ¸n t¹i cÊp tØnh.
18 21. Lång ghÐp ChiÕn lîc Toµn diÖn vÒ T¨ng trëng vµ Xo¸ ®ãi Gi¶m nghÌo (CPRGS) vµo c«ng t¸c lËp kÕ ho¹ch
Gi¸m s¸t vµ ®¸nh gi¸
Bµi häc 16: HÖ thèng vµ c¬ chÕ lu tr÷, tiÕp cËn vµ cËp KhuyÕn nghÞ 16: Mét hÖ thèng th«ng tin vµ dù liÖu tin cËy
nhËt sè liÖu vµ th«ng tin lµ cÇn thiÕt. vµ ®îc cËp nhËt thêng xuyªn lµ cÇn thiÕt cho viÖc ®¸nh
gi¸ vµ ph©n tÝch hiÖn tr¹ng tèt gióp cho viÖc lËp kÕ ho¹ch vµ
ra chÝnh s¸ch trong KH PT KT-XH ®îc chÝnh x¸c. Nªn sö
dông phÇn mÒm VietInfo (UNICEF cã thÓ hç trî) nh lµ mét
c¬ së d÷ liÖu cho viÖc lu tr÷, cËp nhËt vµ theo dâi tiÕn tr×nh
c¸c chØ sè c¸c chØ tiªu kinh tÕ x· héi cña c¸c tØnh.
Bµi häc 17: Mét hÖ thèng gi¸m s¸t ®¸nh gi¸ minh b¹ch KhuyÕn nghÞ 17: HÖ thèng minh b¹ch râ rµng cho KH
râ rµng ®îc tËp trung vµo viÖc x©y dng vµ thùc hiÖn kÕ PT KT-XH vµ sñ dông nguån lùc t¹i c¸c cÊp chÝnh quyÒn
ho¹ch KH PT KT-XH cã ý nghÜa lín cho sù thµnh c«ng cña ®Þa ph¬ng lµ cÇn thiÕt ®Ó ®¶m b¶o c¸c kÕ ho¹ch KH PT
c¸c kÕ ho¹ch KH PT KT-XH, c¸c ch¬ng tr×nh vµ dù ¸n KT-XH, c¸c môc tiªu lµ hiÖn thùc vµ cã sù u tiªn theo t×nh
còng nh lµ viÖc ph©n bæ nguån lùc mét c¸ch hiÖu qu¶. h×nh thùc tÕ cña ®Þa ph¬ng ®ã. Do ®ã cÇn ph¸t triÓn hÖ
thèng gi¸m s¸t ®¸nh gi¸ minh b¹ch râ rµng. C¬ chÕ tham
gia tham vÊn nªn ®îc thiÕt lËp ®Ó thu thËp th«ng tin ph¶n
håi, c¸c nhËn xÐt ®¸nh gi¸ vµ nh÷ng mong ®îi cña ngêi
d©n vÒ c¸c dÞch vô c«ng vµ c¸c ch¬ng tr×nh ph¸t triÓn. Cô
thÓ lµ ngêi nghÌo, phô n÷, trÎ em vµ c¸c d©n téc thiÓu sè
còng nh lµ c¸c nhãm d©n c kÐm lîi thÕ kh¸c nªn ®îc
tham vÊn.
Bµi häc 18: KH PT KT-XH vµ qui tr×nh x©y dùng kÕ ho¹ch KhuyÕn nghÞ 18: C¸c môc tiªu, chØ tiªu cña KH PT KT-
nªn dùa vµo kÕt qu¶ vµ cÇn tËp trung h¬n vµo c¸c kÕt qu¶ XH nªn ®îc thiÕt lËp dùa vµo c¸c kÕt qu¶ vµ t¸c ®éng lµm
ph¸t triÓn cuèi cïng vµ c¸c t¸c ®éng (vÝ du: chÊt lîng t¨ng c¬ së ®Ó gi¸m s¸t ®¸nh gi¸. Theo môc tiªu ph¸t triÓn ViÖt
trëng, xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo). C¸c kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh Nam, mçi tØnh nªn ph¸t triÓn cho riªng m×nh mét khung
tÕ - x· héi tríc ®©y chñ yÕu dùa vµo c¸c môc tiªu ®Çu vµo môc tiªu chØ tiªu cô thÓ. C¸c chØ sè nªn ®îc lîng ho¸ vµ
vµ ®Çu ra. gi¸m s¸t ®îc.
19