Dit is de presentatie van dag 1 van opleiding Faciliteren van een Intervisie op 27 november 2019.

1. Opleiding Faciliteren van een intervisie
27 november 2019

2. Welkom
Ik ben
…
en ik denk dat ik uniek ben
in deze groep omdat
…

3. Wat is jouw beste
verwachting voor deze
tweedaagse opleiding?
Wat hoop je te leren
tijdens de tijdens deze
opleiding?

5. Programma opleiding
DAG 1: introductie
en basismodel
DAG 2: verdieping
en verbreding
Aan de slag in de praktijk

6. Programma opleiding
DAG 1: introductie methodiek en basismodel
• Enkele principes: op zoek naar de kracht en essentie van
intervisie
• Basismodel: verschillende fases bij een intervisie
1. Welk soort problemen, vragen of dilemma’s breng je in?
2. Specifieke vaardigheden als facilitator van een intervisie
3. Oefenen met faciliteren van een intervisie

7. Programma opleiding
DAG 2: verdieping en verbreding
• Uitwisselen van ervaringen: wat werkt en wat werkt niet in
het opzetten en begeleiden van een intervisie
• Verdiepen van en oefenen met specifieke vaardigheden als
begeleider van een intervisie
• Kennismaking met en oefenen met alternatieve
werkvormen
• Oefenen, oefenen, oefenen, …

8. Wat is intervisie?
• Wat zijn belangrijke principes?
• Wat is het verschil met een gewone
vergadering?
• Wanneer zet je intervisie in?

9. Wat is intervisie?
• Wat zijn belangrijke principes?
• Wat is het verschil met een gewone
vergadering?
• Wanneer zet je intervisie in?

10. Werkvorm intervisie
Gestructureerde overlegvorm
Verschillende stappen, rollen en afspraken -
verschil met andere informele overlegvormen
Vragen over persoonlijk functioneren
persoonlijke en werkgerelateerde vraag waar je
zelf invloed op kunt nemen
vs. technische vragen (oplossing in boeken/
internet)
Komt herhaaldelijk samen
Persoonlijke ontwikkeling is proces - bv: elke
6-8 weken
Kleine groep professionals
Idealiter 4-8 deelnemers
Wisselende begeleidersrol

11. Werkvorm intervisie - Enkele basisprincipes
Gestructureerde overlegvorm
Verschillende stappen, rollen en afspraken -
verschil met andere informele overlegvormen
Vragen over persoonlijk functioneren
persoonlijke en werkgerelateerde vraag waar je
zelf invloed op kunt nemen
vs. technische vragen (oplossing in boeken/
internet)
Komt herhaaldelijk samen
Persoonlijke ontwikkeling is proces
bv: elke 6-8 weken
Kleine groep professionals
Idealiter 4 tot 8 deelnemers
Wisselende begeleidersrol
Ervaringsgericht leerproces
leren met elkaar i.p.v. een expert:
doel om tot oplossingen te komen
Zelfwerkzaamheid
Wanneer mensen zelf verantwoordelijk zijn,
zelf aan een oplossing werken, is de kans
dat die oplossing wordt toegepast groter
Kai-Zen
Openheid en vertrouwen
Wat in de groep besproken wordt,
blijft binnen de groep
Gelijkwaardigheid
Geen gezagsverhoudingen in groep en
ongeveer zelfde kennis- en ervaringsniveau

12. Wanneer intervisie gebruiken?
• Intervisie als een manier om een probleem
tussen gelijken te bespreken
• Intervisie als een manier om het team of de
samenwerking te verbeteren
• Intervisie als een manier om te leren in team en
het delen van kwetsbaarheid te stimuleren

13. Confucius
“Een mens heeft twee
oren en één mond om
twee keer zoveel te
luisteren als te praten”

14. Basismodel van
intervisie
Methodiek om
ervaringsgericht te leren
6 fases in 60 minuten

15. Basismodel: 6 fases van een intervisie - 60 mins
Fase 0 - Setting creëren
Fase 1 - Probleemkeuze 10:00
Fase 2 - Vraagintroductie 05:00
Fase 3 - Probleemverkenning 15:00
Fase 4 - Probleemdefinitie 15:00
Fase 5 - Adviesfase 10:00
Fase 6 - Besluitvorming 05:00
—————————————————————————————————————————
Fase 7 - Bespreking groepsthema 15:00
Fase 8 - Evaluatie 10:00

16. Basismodel: fases van een intervisie - 60 mins
Fase 0 - Setting creëren
Fase 1 - Probleemkeuze 10:00
Fase 2 - Vraagintroductie 05:00
Fase 3 - Probleemverkenning 15:00
Fase 4 - Probleemdefinitie 15:00
Fase 5 - Adviesfase 10:00
Fase 6 - Besluitvorming 05:00
Fase 7 - Bespreking groepsthema 15:00
Fase 8 - Evaluatie 10:00

17. Waar heb je over na te denken bij de voorbereiding
van een intervisie?
Fase 0 - Setting creëren

18. Fase 0 - Setting creëren

19. • Geschikte ruimte en fysieke setting bepalen: bv. zit je
rond tafel of niet?
• Uitnodiging versturen: wie neemt initiatief? Wie nodig je
uit? Welke voorbereiding is nodig?
• Doelstellingen / verwachtingen bepalen: Wat willen we
bereiken met de intervisie? Welke vragen horen wel en
niet thuis binnen intervisiegroep? Krijgen urgente kwesties
voorrang?
• Rolverdeling bepalen
• …
Fase 0 - Setting creëren

20. Fase 0 - Setting creëren
Inbrenger Intervisiebegeleider
Verslagnemer
Deelnemers
Rolverdeling: wisselende rollen tussen

21. Fase 0 - Setting creëren
Inbrenger
• Bereidt een duidelijke
schets voor van de
concrete situatie die hij/
zij zelf heeft meegemaakt
• Is en blijft eigenaar van
het probleem en de
gevonden oplossing
waarmee hij/zij aan de
slag gaat na de intervisie

22. Fase 0 - Setting creëren
• Geeft geen inhoudelijk advies
• Bewaakt de werkvorm
• Procesbegeleider:
ondersteunt de interactie
tussen de deelnemers
• Faciliteert het leerproces van
de individuen in de groep
Intervisiebegeleider

23. !
Procedure
Proces / relatie
Inhoud
Interventies van de intervisiebegeleider
• Aanbrengen van thema en doel van bijeenkomst
• Deelnemers uitnodigen tot inbreng
• Samenvatten en toetsen wat je gehoord hebt
• Afspraken en werkwijze bepalen
• Structuur aanbrengen
• Tijds- en agendabewaking
• Waarborgen van een veilige
leeromgeving door zelf
voorbeeldgedrag te stellen (bv.
actief luisteren, doorvragen, …)
• Deelnemers aanmoedigen tot
nieuwsgierig onderzoeken
• Leermomenten opsporen en
benoemen (nadruk op wat werkt!)

24. Fase 0 - Setting creëren
• Nieuwsgierig en waarderend
onderzoeken
• Stellen vragen ter
verduidelijking en doorvragen
• Nodigen inbrenger uit om te
reflecteren en tot nieuwe
inzichten te komen
Deelnemers

25. Fase 0 - Setting creëren
• Legt afspraken vast, bv. datum
volgende bijeenkomst
• Noteert ideeën voor
onderwerpen voor volgende
bijeenkomsten
• Legt informatie over
besproken case vast: feedback,
nieuwe inzichten,
leeropbrengsten, …
Verslagnemer
Niet noodzakelijk maar handig om te zien hoe een intervisiegroep zich
ontwikkelt of om bij volgende bijeenkomst de draad weer op te pikken

26. Fase 0 - Setting creëren

27. Basismodel: fases van een intervisie - 60 mins
Fase 0 - Setting creëren
Fase 1 - Probleemkeuze 10:00
Fase 2 - Vraagintroductie 05:00
Fase 3 - Probleemverkenning 15:00
Fase 4 - Probleemdefinitie 15:00
Fase 5 - Adviesfase 10:00
Fase 6 - Besluitvorming 05:00
Fase 7 - Bespreking groepsthema 15:00
Fase 8 - Evaluatie 10:00

28. Fase 1 - Probleemkeuze - 10:00
Inventaris van situaties of werkproblemen
• Inbreng van intervisie is altijd naar aanleiding
van een concrete situatie die je hebt
meegemaakt in het werk, meestal een dilemma
of probleem waarmee je te maken hebt.

29. Fase 1 - Probleemkeuze - 10:00
Kies een werkprobleem op grond van volgende
criteria:
• Urgentie en/of emotie
• Probleem dat voor iedereen speelt
• Om de beurt een probleem inbrengen
• Interventiediepte
• …

30. !
Procedure
Proces / relatie
Inhoud
Kennisvragen, technische vragen, …
Vragen over werkwijze, omgaan met tijd, …
Vragen over samenwerking en
werkrelaties met anderen.
Vragen over persoonlijke drijfveren,
blokkades, … (intrapersoonlijk)
Vragen die samenhangen met gevoel en
perceptie van anderen, …(interpersoonlijk)
Relatief inhoudelijk - wat?
Relatief persoonlijk - wie?
Intervisievragen verschillen qua interventiediepte

31. !
Procedure
Proces / relatie
Inhoud
Relatief inhoudelijk - wat?
Relatief persoonlijk - wie?
Intervisievragen verschillen qua interventiediepte
Intervisie is zeer geschikt voor
vragen met grote interventiediepte
• Diepgaande analyse en vertrouwelijkheid
binnen de groep noodzakelijk
• Vaak evolueert een vraag naar grotere
interventiediepte tijdens bijeenkomst door
doorvragen
Intervisie is niet geschikt voor
vragen die buiten de macht van
de vragensteller staan.
• Bv: problemen met de
organisatiestructuur
• Betere vraag is hoe met dit gegeven
om te gaan.

32. TIP
Durf vragen te kiezen met een grote interventiediepte. Dat
wil zeggen: durf iets van jezelf te laten zien.
De aanwezigheid van ervaren intervisieleden kan hierbij
nuttig zijn. Zij zijn het al meer gewend om te – durven – kijken
naar zichzelf en geven daarmee het goede voorbeeld.

33. Fase 1 - Probleemkeuze - 10:00
Hulpvragen bij formuleren van een situatie of
gefocuste casus:
• Beschrijf de situatie
• Wat is volgens jou de kern van het probleem?
• Wat heb je al gedaan om het op te lossen?
• Wat heeft dit opgeleverd?
• Wat zou de ideale situatie zijn?

34. Fase 1 - Probleemkeuze - 10:00
Hulpvragen bij formuleren van een situatie of
gefocuste casus:
• Beschrijf de situatie
• Wat is volgens jou de kern van het probleem?
• Wat heb je al gedaan om het op te lossen?
• Wat heeft dit opgeleverd?
• Wat zou de ideale situatie zijn?
Opdracht per twee:
• Concretiseer jouw situatie via de hulpvragen
• Op welke interventiediepte zit jouw vraag?“

35. Basismodel: fases van een intervisie - 60 mins
Fase 0 - Setting creëren
Fase 1 - Probleemkeuze 10:00
Fase 2 - Vraagintroductie 05:00
Fase 3 - Probleemverkenning 15:00
Fase 4 - Probleemdefinitie 15:00
Fase 5 - Adviesfase 10:00
Fase 6 - Besluitvorming 05:00
Fase 7 - Bespreking groepsthema 15:00
Fase 8 - Evaluatie 10:00

36. Fase 2 - Vraagintroductie - 5:00
De inbrenger vertelt (zonder onderbreking)
• over de situatie die hem bezig houdt
• wat maakt dat hij de ervaring inbrengt
• wat hij van de anderen verwacht
Hulpvragen:
• Beschrijf de situatie
• Wat is volgens jou de kern van het probleem?
• Wat heb je al gedaan om het op te lossen?
• Wat heeft dit opgeleverd?
• Wat zou de ideale situatie zijn?

37. Basismodel: fases van een intervisie - 60 mins
Fase 0 - Setting creëren
Fase 1 - Probleemkeuze 10:00
Fase 2 - Vraagintroductie 05:00
Fase 3 - Probleemverkenning 15:00
Fase 4 - Probleemdefinitie 15:00
Fase 5 - Adviesfase 10:00
Fase 6 - Besluitvorming 05:00
Fase 7 - Bespreking groepsthema 15:00
Fase 8 - Evaluatie 10:00

38. Fase 3 - Probleemverkenning - 15:00
• Iedere deelnemer stelt op zijn beurt één of twee (open)
vragen aan de inbrenger om duidelijkheid te krijgen over
- het ‘probleem’ van de inbrenger
- de context waarin het zich afspeelt..

39. Fase 3 - Probleemverkenning - 15:00
• Iedere deelnemer stelt op zijn beurt één of twee (open)
vragen aan de inbrenger om duidelijkheid te krijgen over
- het ‘probleem’ van de inbrenger
- de context waarin het zich afspeelt..
• De inbrenger bepaalt zelf hoe hij vragen wil beantwoorden
• De deelnemers vragen door als het antwoord niet helder is.

40. !
Procedure
Proces / relatie
Inhoud
Interventies van de deelnemers
• Luisteren en aandacht voor de ander
• Samenvatten: als ik het goed begrepen heb
… Je zegt eigenlijk … Je bedoelt dus…
• Doorvragen: en dan… en dus …
• Open vragen stellen: wie, wat, waar, wanneer,
wat maakt dat ipv waarom

41. Basismodel: fases van een intervisie - 60 mins
Fase 0 - Setting creëren
Fase 1 - Probleemkeuze 10:00
Fase 2 - Vraagintroductie 05:00
Fase 3 - Probleemverkenning 15:00
Fase 4 - Probleemdefinitie 15:00
Fase 5 - Adviesfase 10:00
Fase 6 - Besluitvorming 05:00
Fase 7 - Bespreking groepsthema 15:00
Fase 8 - Evaluatie 10:00

42. Fase 4 - Probleemdefinitie - 15:00
• Door te vragen en te exploreren is zowel bij de
deelnemers als bij de inbrenger een andere visie en
inzicht ontwikkeld op het vraagstuk.
• Er is een andere verhouding tot het probleem ontstaan:
een andere zienswijze bv. op de eigen rol, aanpak, …

43. Fase 4 - Probleemdefinitie - 15:00
• Elke deelnemer geeft in eigen woorden weer welk aspect
van het probleem er volgens volgen hem/haar uitgelicht
en geanalyseerd moet worden: wat is de kernvraag?
In deze fase worden nog geen adviezen gegeven!

44. Fase 4 - Probleemdefinitie - 15:00
• Elke deelnemer geeft in eigen woorden weer welk aspect
van het probleem er volgens volgen hem/haar uitgelicht
en geanalyseerd moet worden: wat is de kernvraag?
• Op basis van de input van de deelnemers geeft de
inbrenger aan wat volgens hem de kern van het vraagstuk
raakte en formuleert daaruit een nieuwe
probleemstelling (vaak een dieper liggende vraag).
In deze fase worden nog geen adviezen gegeven!

45. Basismodel: fases van een intervisie - 60 mins
Fase 0 - Setting creëren
Fase 1 - Probleemkeuze 10:00
Fase 2 - Vraagintroductie 05:00
Fase 3 - Probleemverkenning 15:00
Fase 4 - Probleemdefinitie 15:00
Fase 5 - Adviesfase 10:00
Fase 6 - Besluitvorming 05:00
Fase 7 - Bespreking groepsthema 15:00
Fase 8 - Evaluatie 10:00

46. Fase 5 - Adviesfase - 10:00
• Elke deelnemer formuleert op zijn beurt een advies voor
de inbrenger. Dit kan doorgaan tot iedereen één advies
gegeven heeft of totdat de tijd voorbij is.
• Bv: “Als ik in jouw plaats was, zou ik …"
Adviezen leiden niet altijd tot directe oplossingen, maar
kunnen ook stof tot reflectie geven over achterliggende
oorzaken.

47. Fase 5 - Adviesfase - 10:00
• Elke deelnemer formuleert op zijn beurt een advies voor
de inbrenger. Dit kan doorgaan tot iedereen één advies
gegeven heeft of totdat de tijd voorbij is.
• Bv: “Als ik in jouw plaats was, zou ik …"
• De inbrenger luistert en vraagt eventueel nog door om
goed te begrijpen wat de ander bedoelt.
Adviezen leiden niet altijd tot directe oplossingen, maar
kunnen ook stof tot reflectie geven over achterliggende
oorzaken.

48. Basismodel: fases van een intervisie - 60 mins
Fase 0 - Setting creëren
Fase 1 - Probleemkeuze 10:00
Fase 2 - Vraagintroductie 05:00
Fase 3 - Probleemverkenning 15:00
Fase 4 - Probleemdefinitie 15:00
Fase 5 - Adviesfase 10:00
Fase 6 - Besluitvorming 05:00
Fase 7 - Bespreking groepsthema 15:00
Fase 8 - Evaluatie 10:00

49. Fase 6 - Besluitvorming - 5:00
• De inbrenger geeft aan welke inzichten hij heeft
opgedaan en vertelt concreet welke stappen hij zal zetten
richting een oplossing voor zijn/haar probleem.
In de laatste stap wordt geen advies meer gegeven! Doordat
de inbrenger vertelt wat hij concreet meeneemt uit de
intervisie, wordt het verhaal terug van hem.

50. Fase 6 - Besluitvorming - 5:00
• De inbrenger geeft aan welke inzichten hij heeft
opgedaan en vertelt concreet welke stappen hij zal zetten
richting een oplossing voor zijn/haar probleem.
• De intervisiebegeleider checkt of hetgeen tot nu toe is
gezegd voldoende is? Wat ontbreekt er nog? Wat houd je
nog tegen? Wat heb je nog nodig?
In de laatste stap wordt geen advies meer gegeven! Doordat
de inbrenger vertelt wat hij concreet meeneemt uit de
intervisie, wordt het verhaal terug van hem / haar.

51. Basismodel: fases van een intervisie - 60 mins
Fase 0 - Setting creëren
Fase 1 - Probleemkeuze 10:00
Fase 2 - Vraagintroductie 05:00
Fase 3 - Probleemverkenning 15:00
Fase 4 - Probleemdefinitie 15:00
Fase 5 - Adviesfase 10:00
Fase 6 - Besluitvorming 05:00
Fase 7 - Bespreking groepsthema 15:00
Fase 8 - Evaluatie 10:00

52. Fase 7 - Bespreken groepsthema - 15:00
• Elke deelnemer vertelt welke persoonlijke
betrokkenheid hij heeft op de ingebrachte situatie.
• Formuleer op grond hiervan eventueel een groepsthema.
• Deel gezamenlijke ervaringen en bespreek eerder
uitgeprobeerde oplossingen waardoor betrokkenheid
van ieder bij het onderwerp vergroot en verdere inzichten
ontstaan.

53. Basismodel: fases van een intervisie - 60 mins
Fase 0 - Setting creëren
Fase 1 - Probleemkeuze 10:00
Fase 2 - Vraagintroductie 05:00
Fase 3 - Probleemverkenning 15:00
Fase 4 - Probleemdefinitie 15:00
Fase 5 - Adviesfase 10:00
Fase 6 - Besluitvorming 05:00
Fase 7 - Bespreking groepsthema 15:00
Fase 8 - Evaluatie 10:00

54. Fase 7 - Evaluatie en intervisie afronden - 15:00
De intervisiebegeleider bevraagt de deelnemers:
• Welke persoonlijke leeropbrengst heb je ervaren?
• Wat vond je sterk aan deze werkwijze/gebruikte methode?
• Wat zou je de volgende keer anders doen?
• Afspraken maken voor volgende bijeenkomst.

55. • Hoe ga je hier in de komende
weken mee aan de slag?
• Waar ben je nog nieuwsgierig
naar de volgende keer?
Opbrengsten oogsten