KALÇA AĞRILARI, TANI VE TEDAVİ YÖNTEMLERİ

1. KALÇA AĞRILARI

2. • Ağrının yeri
• Kalça ağrısı yeri önemli
• Kasık ve uyluk mediali kalça eklemi ve çevresi
• Gluteal bölge sakroiliak, lumbosakral, refere
• Lateral kısım trokanter bursit,tuzak nöropati

3. Kalça anatomisi
Kalça eklemi femur başı
ile asetabulum arasında
top-çukur şeklinde
sinoval bir eklemdir
Femur boynu femur
gövdesi ile 125-140
derecelik açı yapar.
Koksa valga
Koksa vara

5. Eklem hareket
açıklığı

6. • İliopsoas Gluteus max.
• Sartorius Semitendinosus
• Rektus femoris Semimembranosus
• 120 derece Biceps femoris
30 derece

7. Adduktor Brevis
Adduktor Magnus
Adduktor Longus

9. .
Bursa:Bağ dokusundan zarla çevrilmiş,
içinde synovial sıvı bulunan kapalı kese;
karşılıklı yüzeyler arasında sürtünmeyi
azaltarak hareketi kolaylaştırır ,
tendon ile kemik ya da
kemik çıkıntı ile deri arasında bulunur.

10. Kalça ağrılarında klinik
• Kalça patolojilerine bağlı ağrı, kalça eklemi;
• Obturator
• Femoral
• Siyatik sinirlerle innerve edildiği için
• Kasıktan uyluğun ön kısmına,mediyal ya da
lateraline,kimi zamanda arkaya dogru yayılabilir veya
dizde hissedilebilir.

11. Ağrı semptomuön plandaolmayanpatolojiler
Gelişimsel kalça çıkıklığı
Koksa vara
Serebral palside;Femoral torsiyon,Tibial torsiyon
Pes planus
Pes kavus
Talipes kalkaneo valgus

12. SÜRE:
•Ani ağrı (posttravmatik)
•Kronik ve progresif ağrı (enflamatuar ağrı, var olan eklem
patolojisine eklenmiş mekanik problem)
HAREKETLE İLİŞKİ:
•OA ve yumuşak doku patolojileri (ağrı hareketle, ağırlık taşıma
ile artar, istirahatle azalır)
•Geceleri şiddetleniyor, aktivite ile rahatlıyorsa ve 30 dak. Uzun
sabah tutukluğu varsa (enflamatuar artrit )
•Gece ağrısı (neoplastik hast.)
•Yürümekle artan, istirahatle azalan ağrı (vasküler yetmezlik)
•Sürekli ve kasık ağrısı (boğulmuş femoral fıtık)
•Oturmakla artan ağrı (iskiogluteal bursit)

13. Fizik Muayene
ANAMNEZ
Fonksiyonlarda azalma:
• Egzersiz toleransında azalma
• Yürüme mesafesinde azalma
• Çorap giyme
• Bacak bacak üstüne atma
İNSPEKSİYON
• Posterior ve lateralden omurga
eğrilikleri kontrol edilmeli
• Extremite uzunluk farkları
• Yürüyüş
• Renk değişikliği,şişlik ,deri bozukluğu
• Arkadan ; SİPS
• Yandan ; lordoz
• Yenidoğan ; deri çizgileri asimetrisi

15. • Pelvik tilt
• Omurga

16. • Trendelenburg
• Asimetrik deri kıvrımı

17. YÜRÜME PATERNİ
• Herhangi bir eksternal destek olmadan yürüterek
değerlendirmek uygundur.
• Antaljik yürüyüş:
• Hasta ağırlık taşıma sırasında ağrılı kalça üzerine çok kısa bir
süre için basar. Yani duruş fazı sağlam tarafa göre oldukça
kısadır.

18. Trendelenburg yürüyüşü
• Hasta duruş fazında zayıf kalça abduktorlarının yükünü
azaltmak için,vücudunu etkilenen extremiteye doğru
eğer. Eğer abduktorlarda bilateral zayıflık varsa
ördekvari yürüyüş ortaya çıkar.
• Doğumsal kalça çıkıklığı
• Legg-calve-perthes hastalığı
• Femur başı epifiz kayması
• Konjenital koksa vara

23. Çocuklarda parmakucundayürüme
• Spastik hemipleji
• Kısa bacak
disloke kalça
konjenital kısa femur
• Gastrokinemius hemanjiomu

24. Eklem hareket genliği
• Aktif-pasif
• fleksiyon(120)
• ekstansiyon(30)
• abduksiyon (45-50)
• adduksiyon (20-30)
• iç rotasyon (40)
• dış rotasyon (45)

25. • Fabere testi
• Thomas testi
• Kasık palpasyonu
• İliak çıkıntı,büyük trokanter
• Uyluk çevresi ölçümü
• Bacak uzunluğu ölçümü (fonksiyonel, gerçek)
• Nörovasküler ekstremite muayenesi
• Ober testi (iliotibial bant kontraktürü)
• Lomber omurga, sakroiliyak eklem, diz, ayak, ayak bileği
muayenesi

29. • Tripod belirtisi (hamstring gerginliği)
• Otururken dizler ekstansiyona getirilince gövde arkaya doğru
eğilirse gerginlik vardır denir.

30. • Kalça için düz bacak kaldırma testi:
• Diz ekstansiyonda iken kalça fleksiyonu yaptırılır kısıtlılık varsa
diz fleksiyona getirilerek kalça fleksiyona getirilmeye çalışılır
kısıtlılık devam ederse test pozitiftir.
• İskial bursit,tm,gluteal apse gibi gluteal patolojiler düşünülür.

31. Laboratuar-Radyoloji
• Artrit şüphesinde eritrosit sedimentasyon hızı, CRP, hemogram, ürik
asit, romatoid faktör, ANA
• Enfeksiyon şüphesinde aspirasyon
• Direk grafi : ilk başvurulacak görüntüleme yöntemidir.
• Ön arka pelvis grafisi
• Etkilenen eklemin lateral grafisi
• USG(Özellikle pediatrik kalça ağrısı tanısında)
• BT
• MR
• Kemik sintigrafisi

33. Erişkinlerde kalça ağrısı nedenleri
• 1. ARTİKÜLER SEBEPLER
• Osteoartroz
• Metabolik eklem hast.(gut,psodogut)
• Enflamatuvar hast.(RA, AS, PMR)
• Enf.(Septik artrit)
• Tm
• Hemartroz
• Nöropatik artropati
• FAI,asetabular labral yırtık)
• 2. PERİARTİKÜLER SEBEPLER
• Bursit
• Kas rüptürü
• Tendon ve fasya patolojileri
• Adeziv kapsülit
• İnguinal ve femoral herni
• Piriformis sendromu
• Meraljiya parestetika
• Obturator nöropati
• Femoral nöropati
• Heterotopik ossifikasyon
o 3. KEMİĞE AİT SEBEPLER
o Tm
o Metabolik kemik hast.(OP, Paget)
o Travma, kırık
o Stres kırığı
o Avasküler nekroz(osteonekroz)
o Refleks sempatik distrofi
o Kalçanın geçici osteoporozu
o 4. YANSIYAN AĞRILAR
o Lumbosakral bölgeden
yansıyan ağrılar
o Visseral kökenli ağrılar
o Vasküler hastalıklar

34. Artiküler sebepler
• Osteoartroz:
• Erişkinlerde en sık kalça ağrısı sebebi
• Yürümekle artan,istirahatle azalan ağrı
• İstirahatten sonra kısa süreli tutukluk
• Eklem hareketlerinde kısıtlanma vardır
• Kalçada fleksiyon kontraktürü
• Abduktorlarda zayıflık
• Bacak uzunluk farkı
• Antaljik yürüyüş
• Trendelenburg yürüyüşü (gluteal kaslarda atrofiye bağlı)

37. • Nöropatik artropati:
Efüzyon, hareket kısıtlılığı ve instabilite ortaya çıksa da ağrının
minimal olması dikkat çekicidir.
• Periferik duyu, propiyosepsiyon ve motor kontrol kaybı ile giden her
hastalık sebep olabilir.
• Diyabet (en sık sebeptir, kontrolsüz kan şekeri riski arttırır),
• alkolik nöropati
• CP,
• lepra
• sfiliz (tabes dorsalis),
• myelomeningosel,
• syringomyeli,
• eklem içi steroid enjeksiyonu,
• konjenital ağrı direnci

39. Periartiküler sebepler
• Bursit:
• Büyük trokanterik bursit sıktır.
• Uyluk lateralinden distale yayılan ağrı
• İstirahatte rahatlama
• Yürüme, merdiven inip çıkmada ağrı
• Bazı hastalarda yürürken aksama
• Enflamasyonlu dönemde bursa palpe edilebilir.
• Kalçanın dirence karşı yaptırılan abduksiyonunda ağrı

41. • Bir haftadır devam eden sağ kalça ağrısından yakınan 68
yaşında kadın hastanın öyküsünden gece sağ tarafına yatınca
ağrının arttığı, yürürken uyluk lateralinde aşağı doğru yayılan
ağrısı olduğu öğreniliyor.Bacağı dış rotasyona ve abdüksiyona
getirilince ağrısı artan bu hasta için en olası tanı
aşağıdakilerden hangisidir?Nisan 2009
A) Kalça ekleminde septik artrit
B) Romatoid artrit
C) Trokanterik bursit
D) Lombar disk hernisi
E) Tıkayıcı arter hastalığı

43. • İliopsoas bursiti
• Kalça ön tarafında ağrı,dize
yayılabilir
• Dirençli kalça fleksiyonu ve pasif
kalça ekstansiyonu ile ağrı
• Yüzücü ve koşucularda sıktır
• Tekrarlayan iliopsoas tendonu
sürtünmesi nedeni ile oluşur

44. İskiogluteal bursit
• dokuma işi gibi sert
zeminde oturularak yapılan
mesleklerde görülür.DBK
testi ağrılı ve kısıtlı olabilir.
• hamstring tendonunun
altında bulunur

46. • Kas rüptürü:
• Travma öyküsü,hassasiyet, hematom,kasta şekil bozukluğu.
• Tendon ve fasiya patolojileri:
• Hamstring, abduktor, adduktor ve rotator kasların insersiyo
yerlerinde enflamasyon olabilir.
• Priformis sendromu:
• Siyatik sinirin priformis kası arasından geçerken sıkışmasıyla
oluşur.
• Gluteal bölgeden bacak arka yüzüne yayılan ağrı vardır ve
topallama olabilir.
• Kalçanın abd. ve dış rotasyonu ağrılıdır.
• Bel hareketleri ağrısız ve açıktır.

48. Pace testi

49. • Meraljiya parestetica:
• Lateral femoral kutanöz
sinirin tuzak
nöropatisidir.
• Uyluk ön yan yüzünde
yanıcı ağrı ve hipoestezi.
• Ayakta durmak ve
yürümekle ağrı artar
oturmakla azalır.
• İnguinal ligaman üzerine
basmakla ağrı
belirginleşir.
• Bacak uzunluk farkına
bağlıda oluşabilir.

50. Kemiğe ait sebepler
• TM(patolojik kırıklara neden olabilirler)
Metabolik kemik hastalıkları:
• Paget hastalığı, osteoporoz, osteomalazi
• Paget hastalığı özellikle yaşlı hastalarda göz önünde bulundurulmalıdır.
• Travma, kırık
• Osteonekroz
• Refleks sempatik distrofi:
• Duyu, motor ve otonomik bozukluklarla karakterize bir sendromdur.
• Tutulan ekstremitede yaygın ağrı, ödem, ısı değişikliği ve eklem hareket
açıklığında azalma görülür.
• Kalçanın geçici osteoporozu:
• Şiddetli ağrıya sebep olabilir.Spontan gelişir(travma yoktur)
• Orta yaş erkek ve 3. trimester hamilelerde daha sık
• Semptomlar aylarca sürebilse de kendiliğinden geçer.

51. Osteoporoz Paget h.

52. Yansıyan ağrılar
• Lumbosakral bölgeden yansıyan ağrılar
1-L5 faset eklemi osteoartrozu veya disk hernisine ait
ağrı uyluk arka yüzüne yayılır.
L3-L4 sinir kökü irritasyonlarına yol açan disk
hernilerinde kasık, uyluğun ön ve yan yüzlerine
yayılan ağrı bulunabilir.
2-Copeman nodülleri, postmenapozal kadınlardaki
subkütan fibrotik nodüllerdir. Presakral bölgede
bulunurlar ve ağrı gluteal bölgeye ya da uyluğa
yayılabilir.
3-Miyofasiyal ağrılar
4-Lomber stenoz

54. Yansıyan Ağrılar
• Visseral kökenli ağrılar:
• Endometriosis,renal kolik, retroperitoneal apandisit, femoral ven
flebiti ve aortanın vasküler kökenli hastalıklarında kasığa ve uyluğa
yayılan ağrı bulunabilir.
• İliopsoas kasında irritasyona yol açan tbc abse ya da pelvik
enflamatuvar hastalığın olması durumunda hasta kalçasını
fleksiyonda ya da rijid bir şekilde ekstansiyonda tutmaya meyillidir.
• Ürolitiasis de kalçaya yayılan ağrı nedeni olabilir.

55. Yansıyan Ağrılar
• Vasküler hastalıklar :
• Aortanın dalları ve iliak damarların tromboz ya da anevrizmalarında
kabalara, uyluğa ya da bacağa yayılan ağrı kalça ağrısı ile karışabilir.
• Ağrının aktivite ile kötüleşmesi,istirahatle düzelmesi
• Azalmış ya da kaybolmuş periferik nabız ve ya üfürüm ile beraber
olması durumunda vasküler patolojiler düşünülmelidir.

56. Çocuklarda kalça ağrısı nedenleri
• Septik artrit:
• Piyojenik septik artrit çocuk ve bebeklerde sıktır.
• En sık etken S.aureustur.
• Çocuklarda kalçada ağrı ve kısıtlılık,bebeklerde sadece ateş ve huzursuzluk olabilir
• 1-2 hft içinde radyolojik değişiklikler ,hızlı bir eklem yıkımı ve ankiloz gelişimi
• USG ile efüzyon gösterilebilir.
• Ateş, ESH ve CRP yüksekliği
• Tüberküloz
• Başlangıç sinsidir.
• Kalça ağrısına halsizlik, yorgunluk,kilo kaybı ve gece terlemeleri eşlik edebilir.
• Gece ağrısı belirgindir.

57. • Juvenil kronik artrit:
• Periferik eklem tutulumu sıktır.
• Hemofili:
• Patoloji sık eklem içi kanamaya sekonder sinovittir.
• Akut romatizmal ateş:
• %15 vakada kalça eklemi tutulabilir. Artrit ya da artraljinin gezici tipte olması
önemlidir.
• Legg-Calve-Perthes:
• 3-12 yaş erkeklerde sıktır.
• Femur başı kan akımının engellenmesi ile ortaya çıkar.
• Kasık,uyluk ve dizde ağrı hissedilir.
• Sadece aksama yakınması ile de getirilebilir.
• Eklem hareketleri kısıtlanır,fleksiyon kontraktürü olur.
• Antaljik yürüyüş vardır.
• Rikets:
• Anormal kemik dokusu yüzünden yük taşıyan uzun kemiklerde eğilme,yaş ağaç
kırıkları ve deformiteler gelişebilir.

58. Kalça Ağrılarında Tedavi
• İstirahatin önemli yeri vardır.
• Uzun süre ayakta kalma ve koşma gibi aktiviteler kısıtlanmalıdır.
• Baston,zayıf abduktorlara yardımcı olmak ve yükü azaltmak üzere
karşı taraftaki elde taşınmalıdır.
• Ağır cisimler her iki el ile gövdeye yakın taşınmalı ya da etkilenen
kalça tarafındaki el kullanılmalıdır.
• Bacak uzunluk farkı olması durumunda tabanlık takviyesi
gerekebilir.
• Banyoda kullanılabilecek uzun saplı süngerler,çorap giymeye
yardımcı aletler,tuvalet oturma yerleri ve diğer adaptif aletler
hastaya günlük yaşam aktivitelerinde yardımcı olabilir.

59. • Antienflamatuar ve analjezik ilaçlar kullanılabilir.
• Yumuşak doku enjeksiyonu ve intraartiküler enjeksiyonlar artritlerde, tuzak
nöropatilerinde, bursitlerde, tendinitlerde denenebilir.
• Fizik tedavi uygulamaları
• Yüzeyel (hot pack, hidroterapi, parafin) ve derin (kısa dalga diyatermi,
ultrason, mikrodalga) ısı
• Analjezik etki, konnektif doku ve kasın esnekliğini arttırmak, spazmı çözmek
ve hastanın egzersiz programına uyumunu kolaylaştırmak için uygulanır.
• Enflamatuvar hastalıklarda akut dönemde uygun değildir.
• Elektroterapi ajanları(TENS ve alçak frekanslı akımlar);analjezik etki
sağlamak amacıyla kullanılır.
• Krioterapi;akut dönemde

60. Egzersizler
• EHA egzersizleri
• Güçlendirme egz(izometrik-izotonik-izokinetik)
• Germe egz
• Su içi egzersizler

61. • Teşekkürler…