Institucionalizimi(selanik)

INSTITUCIONALIZIMI
I PROCESIT TE SKZHES

YLLI BUFI

KRYETAR I KOMISIONIT PARLAMENTAR
TE EKONOMISE DHE FINANCAVE

SELANIK, 30.03.2004

Procesi i SKZHES (hartimi, zbatimi,
mbikqyrja) duhet të institucionalizohet
duke patur parasysh:

Institucionalizimi duhet të konsiderojë
SKZHES si një dokument programimi.

Institucionalizimi duhet të konsiderojë
reformën e decentralizimit të pushtetit
vendor
INSTITUCIONALIZIMI I PROCESIT TE SKZHES
2

Institucionalizimi i proçesit të programimit të
zhvillimit duhet të bëhet nëpërmjet hartimit të një
kuadri ligjor, që përfshinë:

 ligjin organik të programimit të zhvillimit
ekonomik (ligji organik i buxhetit) ,
 amendamentet në ligjet
ekzistuese
 akte të tjera të qeverisë dhe të organeve të
pushtetit vendor.

3

Programimi i zhvillimit ekonomik dhe
social të vëndit duhet të bazohet në 3
dokumente themelorë :

1. Strategjia Kombëtare e Zhvillimit
Ekonomik e Social (SKZHES)
2. Programi Afatmesëm Buxhetor (PAB)
3. Buxheti Vjetor i Shtetit

4

CIKLI I PLOTE I PROGRAMIMIT

SKZHES PAB

Buxheti Vjetor

5

SKZHES përcakton:
• Objektivat afatmesme të zhvillimit
ekonomik e social,
• Planin e masave dhe veprimeve
prioritare për arritjen e këtyre
objektivave

PBA përputh:
objektivat afatmesme dhe veprimet
prioritare të zhvillimit me burimet e
financimit
6

Deri sot SKZHES dhe MTEF jane dokumente te
qeverise;dmth ato nuk aprovohen nga parlamenti.
Cdo te behet kur procedurat e buxhetimit te
institucionalizohen?

SKZHES dhe MTEF te debatohen ne komisione
parlamentare, ndoshta edhe ne séance plenare,
por jo te votohen. Grupet e ndryshme politike japin
vetem qendrimet e tyre.

• SKZHES dhe MTEF te mbeten dokumente te
qeverise. Kjo zgjidhje siguron fleksibilitetin e tyre.

7

SKZHES dhe PBA deri tani i referohen
nivelit qendror, ato nuk përfshijnë nivelin e
pushtetit vëndor.

Hartimi i SKZHES dhe PBA në nivel
qëndror nuk përfshijne proçesin e
programimit të zhvillimit rajonal (territorial)

Hartimi i Strategjive të Qarkut duhet të
bazohet në fondet e parashikuara në PBA
për qarqet

8

Ligji organik duhet të institucionalizojë:

•   Institucionet dhe strukturat e hartimit dhe
miratimit të dokumenteve në nivel qëndror
dhe në nivel qarku.

•   Proçedurat e hartimit, miratimit dhe të
zbatimit të SKZHES dhe PBA.
•   Fondet e
financimit.
•    Afatet e programimit
9

Institucionet dhe strukturat

Në nivel qëndror:
Kuvendi i Shqipërisë
Këshilli i Ministrave
Këshilli i Programimit të Zhvillimit Ekonomik
Drejtoria e Programimit të Zhvillimit Ekonomik e Rajonal

Në nivel vendor:
Këshilli i Qarkut
Forumi i Qarkut
Zyrat e Programimit të Zhvillimit të Qarkut

10

Procesi është programim i negociuar

 Këshilli i Ministrave

Subjekte Subjekte
Publike Këshilli i Qarkut
Private

Këshillat e Bashkive dhe Komunave
11

Programimi kërkon
Marrëveshje Institucionale

Këshilli i Qarkut Këshilli i Ministrave

Marrëveshje Institucionale

Këshilli Komunave Këshilli i Qarkut Këshilli Bashkive

12


Këshilli Qarkut Pakti Këshilli Bashkive
Këshilli Komunave
Territorial

Subjekte Publike e Private

13


Këshilli
Biznesi
Programimit Shoqëria Civile
Ekonomik e
Social

Këshillat e Qarqeve

14

Për qeverisjen vëndore:

Reforma e decentralizimit të qeverisjes
vëndore në Shqipëri po bën kalimin e
shumë kopetencave dhe përgjegjësive që
lidhen me menaxhimin e financave lokale
në nivel lokal. Pa qeverisjen lokale nuk
mund te luftohet varferia.

Ligji i ri organik i buxhetit të konsiderojë
reformën e decentralizimit
15

Të institucionalizohen procedurat dhe
strukturat përgjegjëse dhe të qartësohen
lidhjet midis buxheteve lokale dhe buxhetit
të shtetit

Të sinkronizohen në kohë afatet e hartimit
të buxhetit të shtetit dhe ato të miratimit të
buxheteve të njësive të qeverisjes vendore

Të riorganizohen marrëdhëniet fiskale
mes tre niveleve të qeverisjes: qëndrore,
rajonale (qarqet) dhe lokalet (komunat,
bashkitë) INSTITUCIONALIZIMI I PROCESIT TE SKZHES
16

Të përcaktohen formulat për grantet e
kushtëzuara dhe të pakushtëzuara,
procedurat e përcaktimit të tyre dhe afatet
kohore.

Grantet e kushtëzuara dhe të
pakushtëzuara të përcaktohen në PBA

Të programohen strategjitë afatmesme të
zhvillimit rajonal
17

Roli i parlamentit në procesin e buxhetimit:

Përmirësimi i procedurave parlamentare të
buxhetimit për të siguruar një menaxhim më të
mirë të financave publike, përbën një nga
synimet e programeve reformuese të ndërmarra
në vëndet e rajonit
Rishikimi i kuadrit legjislativ për menazhimin
financiar të sektorit publik në Shqipëri duke
përfshirë edhe reformën e ligjit organik të
buxhetit të shtetit.

18

Procedurat parlamentare të buxhetimit lidhen me
traditën politike dhe institucionale, ndryshojnë në
përputhje me stadin e zhvillimit demokratik, me
modelin institucional dhe me sistemin elektoral

Hartimi i një kapitulli të vecantë në Rregulloren e
Kuvendit të Shqipërisë për përcaktimin e
procedurave parlamentare të buxhetimit

Ngritja e një strukture të posacme pranë Komisionit
parlamentar të Ekonomisë dhe Financave për
monitorimin dhe kontrollin e zbatimit të buxhetit.
19

Roli i parlamentit në procesin e buxhetimit
shihet ne dy aspekte:
1. të pregatitjes, diskutimit dhe votimit,
2.të mbikqyrjes dhe kontrollit të
zbatimit.

Miratimi i buxhetit është vendimtar, kontrolli
i ekzekutimit të buxhetit dominohet nga
strukturat e shumta dhe profesionale të
ekzekutivit.

20

Në parlament projektbuxhetit i i bëhen
pak ndryshime. Pse?

1. Prirja e forcave politike për të detyruar
parlamentarët të votojnë sipas linjës
politike,
2. Marrëveshjet e institucionalizuara të
qeverive me institucionet ndërkombëtare
financiare;
3.Kapacitetet e pamjaftueshme
parlamentare.
21

Zbehja e rolit të kontrollit parlamentar lidhet me
disa arësye:
Kontradikta midis detyrës politike të
mazhorancës për mbështetjen e qeverisë dhe
dëshirës për të kontrolluar zbatimin e tij.
Opozita është më e prirur, por asaj i mungojne
kapacitetet dhe të dhënat e nevojshme për të
kryer një punë voluminoze dhe profesionale.
Për kontrollin e rregullshmërisë buxhetore dhe
atë financiar funksionojnë struktura të
specializuara si ato të kontrollit të jashtëm
(Kontrolli i Lartë i Shtetit) dhe ato të auditit të
brëndshëm të vetë ekzekutivit

22

Si konkluzion, në parlamentarët
harxhojmë shumë kohë në procedurat e
adaptimit të buxhetit, kur këtu nuk mund të
ndryshojmë shumë; dhe harxhojmë shumë
pak kohë në kontrollin e ekzekutimit të
buxhetit kur impakti i rolit tonë duket se
mund të ishte më i madh.
Duhet një vizion i ri: procesi parlamentar i
buxhetimit duhet të eci në drejtimin e
kontrollit dhe të monitorimit mbi politikat e
përgjithshme të zhvillimit ekonomik dhe
social të vëndit
23

Institucionalizimi(selanik)

Recommended

Recommended

More Related Content

Similar to Institucionalizimi(selanik)

Similar to Institucionalizimi(selanik) (10)

Institucionalizimi(selanik)