More Related Content
What's hot
What's hot (16)
Similar to Infosessie leerplan geschiedenis 1ste graad
Similar to Infosessie leerplan geschiedenis 1ste graad (16)
Infosessie leerplan geschiedenis 1ste graad
- 1. Kennismaking met het nieuwe leerplan GESCHIEDENIS 1STE GRAAD
- 2. Inhoud • Introductie • De weg naar het nieuwe leerplan • De visie achter het leerplan • Didactische uitgangspunten • Een eerste kennismaking • Het nieuwe leerplan en evaluatie • Basisuitrusting • Het vervolg 2
- 3. 1. De weg naar het nieuwe leerplan • Twee processen die samenkomen: – Modernisering secundair onderwijs • Observerende en oriënterende eerste graad – Vernieuwing eindtermen • 16 sleutelcompetenties voor algemene vorming • Historisch bewustzijn maar ook burgerschap, kritisch denken, cultureel bewustzijn etc. • Eindtermen – Sober & duidelijk – Twee types: transversaal en inhoudelijk 3
- 4. VLAAMSE REGERING Eindtermen i.f.v. 16 sleutelcompetenties Competenties op het vlak van lichamelijk, geestelijk en emotioneel bewustzijn en op vlak van lichamelijke, geestelijke en emotionele gezondheid Competenties m.b.t. ruimtelijk bewustzijn Competenties in het Nederlands Competenties inzake duurzaamheid Competenties in andere talen Economische en financiële competenties Digitale competentie en mediawijsheid Juridische competenties Sociaal-relationele competenties Leercompetenties met inbegrip van onderzoekscompetenties, innovatiedenken, creativiteit, probleemoplossend en kritisch denken, systeemdenken, informatie- verwerking en samenwerken Competenties inzake wiskunde, exacte wetenschappen en technologie Zelfbewustzijn en zelfexpressie, zelfsturing en wendbaarheid Burgerschapscompetenties met inbegrip van competenties in zake samenleven Ontwikkeling van initiatief, ambitie, ondernemingszin en loopbaancompetenties Competenties m.b.t. historisch bewustzijn Cultureel bewustzijn en culturele expressie
- 5. 1. De weg naar het nieuwe leerplan • Nieuwe ET historisch bewustzijn – Wat goed was behouden • Vrijheid in keuze van leerinhouden • Chronologisch curriculum • Focus op (wat we toen wisten over) historisch denken 5
- 6. 1. De weg naar het nieuwe leerplan • Nieuwe ET historisch bewustzijn – Bij de tijd brengen... • Niet langer dé geschiedenis, maar oog voor perspectief en debat • Relativeren westers basisperspectief • Denken met en over historische bronnen 6
- 7. 1. De weg naar het nieuwe leerplan • Katholiek Onderwijs Vlaanderen – Nieuw vormingsconcept 7
- 8. 1. De weg naar het nieuwe leerplan • Katholiek Onderwijs Vlaanderen – Nieuw vormingsconcept – Uitwerking in leerplannen via meerdere sporen: • Funderend leerplan met transversale ET • ICT-leerplan • Leerplannen voor vakken in algemene vorming – Belangrijk om na te denken over positie van geschiedenis – Sommige linken zijn al gelegd! 8
- 11. 1. De weg naar het nieuwe leerplan • Katholiek Onderwijs Vlaanderen – Leerplannen voor vakken in algemene vorming • Vrijheid en ruimte voor leraren • Heldere, leerlinggerichte doelen • Beperkt aantal verdiepende doelen om uit te dagen waar nodig • Beheersingsniveaus 11
- 12. 1. De weg naar het nieuwe leerplan • Leerplancommissie – Mix van leraren en begeleiders – Vertaling van ET naar leerplandoelen • ET vrij strak kader • Vooral historisch bewustzijn, ook stukje burgerschap en cultureel bewustzijn – Op korte tijd kwaliteitsvol werkstuk – Dank aan leraren voor sterke inbreng 12
- 13. 2. De visie achter het nieuwe leerplan 13 Pijlers historisch denken (leerplan) Een historisch referentiekader opbouwen Tot beargumenteerde historische beeldvorming komen Reflecteren over de relatie verleden, heden en toekomst Kritisch redeneren met en over bronnen Historische vraagstelling ontwikkelen
- 14. 2. De visie achter het nieuwe leerplan • Vijf krachtlijnen – Hangen samen – Basisstructuur voor leerplannen 1ste, 2de en 3de graad – Resonans: herkenbare pijlers van eigentijds geschiedenisonderwijs – Kan je didactisch gebruiken als kapstok 14
- 15. 3. Didactische uitgangspunten • Kennis en historisch denken sluiten elkaar niet uit, wel integendeel – Kennis vormt onderdeel van historisch denken: denken zonder inhoud is lege doos – Kennis blijft beter hangen wanneer je stof bewerkt en er inzicht in hebt. – Reflecteren over plaats van kennis 15
- 16. 3. Didactische uitgangspunten • Historisch leren denken gaat niet vanzelf: – Nood aan kwaliteitsvolle momenten met voldoende focus en diepgang • Beter 2 keer 2 bronnen grondig dan 10 keer 4 bronnen oppervlakkig • Verschillende lesscenario's nodig: verhalen vertellen, leergesprek, doceermoment, discussie, presentaties, bronnenanalyse, ... –Dus: inzetten op thematische lessenreeksen 16
- 17. Thematische lessenreeks Vraagstelling Focus op krachtlijn(en) Les 1 Hoe is de Atheense democratie kunnen ontstaan? Context schetsen en analyse van de mogelijke oorzaken. Opbouw historisch referentiekader Historische redeneerwijzen Les 2 Hoe democratisch was de Atheense democratie? Vergelijken van twee bronnen. Redeneren met en over bronnen Reflectie over de relatie verleden – heden - toekomst Les 3 Waarom is de Atheense democratie niet blijven bestaan? Focus op historische redeneerwijze ‘verandering’. Historische redeneerwijzen Opbouw historisch referentiekader 17
- 18. • Historisch leren denken gaat niet vanzelf: – Nood aan explicit teaching 18 3. Didactische uitgangspunten
- 19. 4. Een eerste kennismaking met het nieuwe leerplan • Van ET naar leerplandoelen 19 De leerlingen vullen aan de hand van historische bronnen en vanuit een historische vraag op beargumenteerde wijze historische beeldvorming aan. • Kennis o Feitenkennis Structuurbegrippen met betrekking tot tijd, ruimte en maatschappelijke context (zie eindterm 12.1) Structuurbegrippen met betrekking tot typische historische redeneerwijzen, zoals oorzaak-gevolg, aanleiding, toeval, perspectief, historische inleving, continuïteit, verandering, argument, bewijs, gelijktijdigheid en ongelijktijdigheid, bedoelde en onbedoelde handelingen o Conceptuele kennis Een selectie van de verplichte kenmerken van de drie bestudeerde historische periodes (zie eindterm 12.1) Standplaatsgebondenheid o Procedurele kennis Historische redeneerwijzen zoals causaal redeneren, continuïteit en verandering analyseren, zich historisch inleven, meerdere perspectieven in acht nemen, actualiseren en historiseren, bewijs gebruiken, verbanden leggen tussen historische feiten • Dimensies eindterm Cognitieve dimensie: beheersingsniveau evalueren
- 20. Herziene taxonomie van Bloom 20
- 21. 4. Een eerste kennismaking • Hoe lees ik de nieuwe leerplandoelen? 21 Leerplandoel 17: De leerlingen benoemen in een historische beeldvorming (Lexicon4) historische redeneerwijzen (Lexicon5) in termen van: • oorzaak, gevolg, aanleiding, toeval; • continuïteit, verandering; • evolutie-revolutie; • gelijktijdigheid, ongelijktijdigheid. Beheersingsniveau Bloom: Analyseren Link met andere vakken: M&S 23, M&S 28 Verdieping De leerlingen benoemen in een historische beeldvorming (Lexicon4) bedoelde en onbedoelde handelingen.
- 22. 4. Een eerste kennismaking • Hoe lees ik de nieuwe leerplandoelen? 22 LEERPLANDOEL 18: De leerlingen vullen historische beeldvorming (Lexicon4) aan door middel van: • kritische analyse van bronnen; • toepassing van historische redeneerwijzen (Lexicon5). Beheersingsniveau Bloom: Evalueren Link met andere vakken: M&S 23 Wenken Het aanvullen van historische beeldvorming impliceert dat je de historische vraag en historische informatie aangereikt krijgt. De leerlingen passen vervolgens historische redeneerwijzen toe, maar krijgen nog de nodige ondersteuning, bijvoorbeeld door een schrijfkader of een tabel/schema/tekst die ze moeten aanvullen.
- 23. 4. Een eerste kennismaking 23 Pijlers historisch denken (leerplan) Een historisch referentiekader opbouwen Tot beargumenteerde historische beeldvorming komen Reflecteren over de relatie verleden, heden en toekomst Kritisch redeneren met en over bronnen Historische vraagstelling ontwikkelen
- 24. 4. Een eerste kennismaking • Krachtlijn 1: historische vraagstelling 24 A: historische vraag B: niet-historische vraag C: kan beide A BC A. Hoe is de aarde ontstaan? B. Hoe zal de Belgische bevolking reageren wanneer de elektriciteit uitvalt? C. Waarom worden er in België drie talen gesproken? D. Wat is er gebeurd op 11 november 1918?
- 25. 4. Een eerste kennismaking • Krachtlijn 1: historische vraagstelling ontwikkelen – Begin van alle historisch denken – Betrokkenheid en motivatie – Samenhang met andere krachtlijnen – Beperkt aantal doelen 25
- 26. 4. Een eerste kennismaking • Krachtlijn 2: een historisch referentiekader opbouwen 26 Politiek Economie Cultuur Sociaal In welke hoek(en) plaats je volgende feiten? 1. Augustus liet overal in zijn rijk zijn keizersbeelden opstellen. 2. In Romeinse theaters waren de onderste rijen gereserveerd voor de hogere sociale groepen
- 27. 4. Een eerste kennismaking met het nieuwe leerplan • Krachtlijn 2: een historisch referentiekader opbouwen – Kapstokfunctie van referentiekader: tijd, ruimte en maatschappelijke domeinen – Begrippenkader voor kenmerken van samenlevingen – Klassieke periodisering – lichte wijzigingen! – Oog voor perspectief van periodisering en tijdrekening 27
- 28. 4. Een eerste kennismaking • Krachtlijn 3: kritisch redeneren met en over bronnen 28 Hebben slaven de grote piramide in Gizeh gebouwd? De Griekse historicus Herodotos (5de eeuw v.C.) baseerde zijn geschiedenisboek ‘De Historiën’ onder meer op de verhalen die hij van de mensen hoorde op de plaatsen die hij bezocht. De Egyptenaren vertelden me dat Cheops koning werd van de Egyptenaren en allerlei onheil over hen bracht. Hij sloot alle tempels en dwong alle Egyptenaren voor hem te werken. Sommigen moesten stenen houwen in mijnen, anderen gaf hij het bevel om stenen te verplaatsen nadat ze over de rivier per boot vervoerd waren. Ze werkten in groepen van een honderdduizendtal mannen en elke groep werkte continu gedurende drie maanden. Dat was bij het bouwen van de [Grote] Piramide, wat twintig jaar duurde. Een krantenartikel bracht recent verslag uit van het onderzoek van de Egyptische archeoloog Zahi Hawass die jarenlang opgravingen gedaan heeft in het gebied rond de piramides. Graftombes die in de buurt van de grote piramides van Gizeh zijn opgedolven, bevatten de lichamen van burgerwerklieden. Dat bevestigt nogmaals het idee dat de piramiden door vrije arbeiders werden gebouwd, niet door slaven. Volgens Zahi Hawass heeft onderzoek uitgewezen dat de tombes toebehoorden aan arbeiders, die de piramides van Cheops en Chefren hielpen optrekken, en niet aan edellieden of hogepriesters. 'Hun graven werden naast de piramides van de farao's aangelegd, wat uitsluit dat het om slaven ging.'
- 29. 4. Een eerste kennismaking • Krachtlijn 3: kritisch redeneren met en over bronnen – Grote stappen vooruit dankzij vakdidactisch onderzoek – Niet enkel meer begrijpend lezen – Betrouwbaarheid ipv objectiviteit en subjectiviteit – Kwaliteit belangrijker dan kwantiteit – Theorie ook vertaald naar praktijk 29
- 30. 4. Een eerste kennismaking • Krachtlijn 4: tot beargumenteerde historische beeldvorming komen 30 Volgens mij staan in de onderstaande tekst drie oorzaken voor het ontstaan van de landbouw. Klopt dat? Omstreeks 10 000 v.C. eindigde de laatste ijstijd: de temperatuur steeg. Bepaalde diersoorten zoals de mammoet verdwenen en de plantengroei werd rijker. In Europa verschenen uitgestrekte bossen. Nomaden hoefden zich voor hun voedsel niet meer te verplaatsen. Velen werden sedentair: ze vestigden zich op een vaste plaats. Daar begonnen ze gewassen te telen en wilde dieren te temmen.
- 31. 4. Een eerste kennismaking • Krachtlijn 4: tot beargumenteerde historische beeldvorming komen – Nu nog impliciet, zal meer expliciet een plaats krijgen – Van reproductie naar productie – Didactiek op maat van leerlingen: ondersteuning via schema’s, schrijfkaders… 31
- 32. 4. Een eerste kennismaking • Krachtlijn 5: reflecteren over de relatie heden, verleden en toekomst 32
- 33. 4. Een eerste kennismaking met het nieuwe leerplan • Krachtlijn 5: reflecteren over de relatie heden, verleden en toekomst – Vrij nieuwe invalshoek voor onderwijs: • Maatschappelijke dimensie van geschiedenis • Spanning blik van heden – eigenheid verleden • Aspecten van burgerschap – Soms heikele thema’s zoals oordelen over het verleden – Deze niet uit de weg gaan 33
- 34. 5. Het nieuwe leerplan en evaluatie • Doelen evenwichtig evalueren • Veel continuïteit tegenover vroeger – Feiten blijven belangrijk – Werken met historische bronnen • Verandering: inschatten van perspectief, betrouwbaarheid – Niet hét juist antwoord – Wel kwaliteitsvolle argumenten • Breed evalueren is (nog steeds) de boodschap 34
- 35. 6. Basisuitrusting • Voor de leraar: een leslokaal – Frontaal en gegroepeerd lesgeven – Digitaal projecteren + kwaliteitsvol beeld en geluid – Internetaansluiting – Analoge of digitale tijdlijn met de in het leerplan opgesomde periodes – Een grote kaart van de wereld en Europa, analoog of digitaal – Met de mogelijkheid om actualiteit een plaats te geven in het lokaal, analoog of digitaal 35
- 36. 6. Basisuitrusting • Voor de klasgroep: – de mogelijkheid om te werken met (mobile) devices met een internetaansluiting – een historische atlas of een digitaal alternatief 36
- 37. 7. Het vervolg • Digitale leerplantool • Ondersteunende website • Verdiepende sessies eind dit en volgend schooljaar 37
- 40. Conclusie 40 “Come on Bart. History can be fun. It’s like an amusement park except instead of rides, you get to memorise dates.” Marge Simpson Doing history should be fun and serious, difficult and rewarding, meaningful and creative
Editor's Notes
- Deelname onderzoek
- 1. Idee van verschillende perspectieven: vroeger hét verhaal, nu meer oog voor de verschillende perspectieven die mogelijk zijn en het debat dat daarbij komt kijken. Denk aan de traditionele tijdlijn die vooral vanuit ons standpunt geformuleerd is, discussies over de oorzaken van de val van het West-Romeinse rijk (tientallen oorzaken worden vernoemd) etc. 2. Op die manier spoort ons leerplan met de meest recente vakdidactische inzichten en geschiedeniscurricula in andere landen 3. Vorige ET 1ste graad geschiedenis telden 26 eindtermen, nu nog 9 4. Kennis geëxpliciteerd: Feitenkennis: termen of begrippen die lln actief moeten kunnen gebruiken Conceptuele kennis: begrip en inzicht in classificaties, theorieën, modellen en principes Procedureel: methodes of technieken Opsomming zonder ‘zoals’ is verplicht, met ‘zoals’ is illustratief (vb’je van de historische redeneerwijzen is met ‘zoals’, dus niet allemaal te realiseren)
- Positie: vakgroep moet nadenken over loyale positie om vormingsconcept te realiseren – projecten, vakoverschrijdende samenwerking, realisatie funderende leerplandoelen
- De school kiest na overleg met het team welke funderende doelen waar gerealiseerd worden. Dat kan in vakken of projecten gebeuren. Een funderend doel mag uiteraard op meerdere plaatsen gerealiseerd worden. De leerplantool zal helpen om het overzicht te houden.
- alle leerplannen = graadleerplannen structuur leerplannen (krachtlijnen) soorten leerplandoelen: basis – differentieel – basisgeletterdheid (indien relevant voor vak) de beheersingsniveaus vermelden dat er tool komt
- Leerplan geschreven voor 3 graaduren Het graadleerplan blijft zo open mogelijk. Het benoemt in de tweede krachtlijn (historisch referentiekader) de te bestuderen historische periodes, maar laat je de vrijheid om te kiezen welke samenlevingen aan bod komen. Een lijst van historische kenmerken biedt een houvast voor de studie van deze samenlevingen. Die kenmerken overstijgen de specifieke historische context, bieden je de mogelijkheid die zelf te concretiseren in specifieke inhouden en laten toe om de inhouden die je behandelt te verbinden met andere samenlevingen en periodes, het heden en de toekomst. Je krijgt als school, vakgroep en leraar dus veel mogelijkheden om in te spelen op de specifieke context van de school of klas, de actualiteit en de eigen historische interesses.
- Tip: samenhang is hierbij belangrijk (gaat in tegen klassieke idee waarbij tijd, ruimte en mtsch domeinen in een 1ste jaar apart behandeld worden) A. Historische vraagstelling ontwikkelen Historisch denken start wanneer leerlingen historische vragen stellen of ermee geconfronteerd worden. Die vragen kunnen focussen op het “grote” of “kleine, dagdagelijkse” verleden, op kenmerken van maatschappelijke contexten, op de relatie verleden-heden-toekomst of op de manier waarop kennis van het verleden tot stand komt. => deze pijler is niet expliciet aanwezig in de eindtermen; wel bij de ET mbt werken met bronnen B. Een historisch referentiekader opbouwen Leerlingen worden geacht in staat te zijn om historische vragen, personen, gebeurtenissen, ontwikkelingen, evoluties, bronnen of beeldvorming te situeren in tijd, ruimte en de maatschappelijke contexten. Ze bouwen een begrippenkader uit dat de bestudeerde periodes stoffeert en verwerven structuurbegrippen en historische begrippen die toelaten om historisch te denken. Ze maken kennis met de klassieke periodisering maar analyseren ook kritisch de perspectieven die deze omvat. C. Kritisch redeneren met en over bronnen Om een historische vraag te beantwoorden, bestuderen de leerlingen overblijfselen en bronnen. Ze houden historische bronnen kritisch tegen het licht (het redeneren over bronnen) en leiden er informatie uit af (het redeneren met bronnen). Het gaat om verschillende processen die nauw met elkaar verbonden zijn: het selecteren van bronnen, het contextualiseren ervan, het evalueren van de bruikbaarheid, waarde, representativiteit en betrouwbaarheid, het kritisch afleiden van informatie en het confronteren van deze informatie met andere bronnen. Dat alles gebeurt telkens in het licht van een historische vraag. D. Tot beargumenteerde historische beeldvorming komen Om een historische vraag te beantwoorden, leren leerlingen een samenhangende historische redenering opbouwen. In de eerste graad krijgen ze daarbij nog veel ondersteuning. Ze gebruiken typische historische redeneerwijzen: oorzaak, gevolg, aanleiding, toeval; continuïteit en verandering; evolutie en revolutie; gelijktijdigheid en ongelijktijdigheid. Ze kunnen een bestaande historische beeldvorming ook evalueren: ze geven de perspectieven aan die ze omvat en de argumenten die aangehaald worden. E. Reflecteren over de relatie verleden, heden en toekomst We kijken onvermijdelijk met hedendaagse ogen naar het verleden. In deze krachtlijn staan leerlingen stil bij de eigen standplaatsgebondenheid en die van anderen. Ze reflecteren over het gebruik van geschiedenis in de samenleving en de perspectieven en motieven die daarbij spelen.
- Net zoals bij de eindtermen is er hier ook sprake van een reductie. Het vorige leerplan telde 55 leerplandoelen, het nieuwe 30.
- Voordeel lessenreeks: haalt wat druk van de ketel, niet elke keer meer een race van 50’ Veronderstelt wel keuzes durven maken. In zo’n lessenreeks kan je de keuze maken om meer diepgaand in te gaan op bronnenanalyse, de les erna een verhaal te vertellen en vervolgens een historische redeneerwijze die daarin aan bod komt, kritisch te analyseren. Opgelet met begrip ‘ontstoffen’. Keuzes durven maken betekent iets heel anders, met name inzetten op diepgang en complexiteit. En eerlijk: op dit moment zijn sommige lessen in boeken al zo ontstoft dat het pijn doet aan de ogen. Wel ruimte voor inhoudelijke keuzes
- Voorbeeldje van een eerder korte lessenreeks over Atheense democratie, met telkens een historische vraag waarrond gewerkt wordt en de krachtlijnen die in de focus komen.
- 1. Soorten kennis vermeld bij de eindterm Feitenkennis die leerlingen echt van buiten moeten kennen; zijn begrippen die ze actief moeten gebruiken Conceptueel: begrippen die leerlingen niet moeten kennen maar waarvan ze wel de betekenis of het inzicht moeten bevatten. Betreft begrip en inzicht in classificaties, theorieën, modellen en pricnipes Procedurele kennis: de vaardigheden die ze moeten kunnen inzetten (dit zijn technieken of methodes) 2. Waar er ‘zoals’ staat gaat het om een opsomming die niet verplicht is maar waaruit gekozen kan worden. 3. Helemaal onderaan staat het te bereiken beheersingsniveau volgens Bloom.
- Deze doelstelling maakt duidelijk dat we in het leerplan, meer dan in de ET, vertrokken zijn van een groeiproces. Eerst moeten leerlingen de historische redeneerwijzen kunnen terugvinden, in de volgende doelstelling zetten ze de stap naar zelf redeneren. Uiteraard kan je dat proces voor een bepaalde redeneerwijze snel doorlopen. Het is dus niet zo dat leerlingen eerst alle redeneerwijzen moeten kunnen benoemen en dan doel 18 pas kunnen realiseren. Link met andere vakken is interessant: dit verhoogt de kans op een multidisciplinairen aanpak (projecten) in plaats van interdisciplinair (clustering) Hier zie je ook een verdiepend doel.
- Illustreert hoe we eindtermen vertaald hebben naar leerplandoelen. Je ziet de link met andere leerplannen, in dit geval mens&samenleving en het verwachte beheersingsniveau. De begrippen worden in een lexicon verklaard en zullen uiteindelijk, in het digitale eindresultaat, als popup oplichten. Hier biedt de wenk belangrijke informatie over hoe je dit doel kan realiseren op het gevraagde beheersingsniveau.
- Inspiratie, betrokkenheid en motivatie: vragen kunnen voor een spanningsboog zorgen in een les wat de betrokkenheid en motivatie van leerlingen kan verhogen. Ze tonen ook aan dat geschiedenis een actief en open karakter heeft en dat ook de leerlingen zelf een inbreng kunnen doen.
- Eenvoudige oefening die het aspect maatschappelijke context problematiseert. De leerlingen kennen de vier domeinen en moeten enkele historische situaties een plaats geven. Er zijn echter verschillende mogelijkheden. Zo ontdekken leerlingen de verwevenheid van de domeinen. Je kan deze oefening al doen wanneer je het referentiekader met hen opbouwt maar dan moeten ze wel de nodige achtergrond hebben bij de quotes. Je kan dat doen door kaartjes te maken met ondersteunende afbeeldingen (bv van het keizersbeeld van Augustus), door extra info toe te voegen (“Augustus was…”) of de uitspraken wat meer uit te schrijven. “De Romeinse keizer Augustus, die leefde in de eerste eeuw voor Christus,…”.
- Klassieke periodisering: cf nieuwe tijd wordt vroegmoderne tijd; nieuwste tijd wordt moderne tijd Deze krachtlijn is voor een stuk gebaseerd op eindterm 8.2. Deze vormt de inhoudelijke basis voor andere eindtermen. Op deze plaats worden sleutelbegrippen geformuleerd die de inhoudelijke basis dienen te vormen voor historisch denken. Leerplandoel 7 is hierbij erg belangrijk. Zeker inzoomen op LPD 3 en 7 (vanwege de structuurbegrippen en algemene sleutelbegrippen)
- Cf uitgewerkte les Egypte Reading Like a Historian
- Theorie ook vertaald naar praktijk: verwijzing naar boek van Karel over historisch denken met en over bronnen, lessen van Stanford History Education Group Vroeger werd er in het leerplan gefocust op informatiebronnen identificeren en in verband brengen met hun ontstaan in tijd en ruimte. Aan de hand van gerichte vragen eenvoudige historische informatie kritisch analyseren Aan de hand van een geleide opdracht het onderscheid tussen feit en mening toepassen op die informatie Nu: De leerlingen evalueren de context, betrouwbaarheid, representativiteit en bruikbaarheid van historische bronnen in het licht van een historische vraag. => uiteengesplitst in verschillende leerplandoelen
- Toelichting bij oefening: tot nu stonden we in de les geschiedenis vaak weinig stil bij redeneerwijzen als oorzaak-gevolg. Met een oefening zoals hierboven laat je leerlingen expliciet stilstaan bij wat een oorzaak is. Je daagt ze uit als het ware: heb ik het juist? Ja of neen? Waarom wel of niet? Op deze manier lok je leerlingen in een grondige discussie over oorzaken en gevolgen. Historische redeneerwijzen worden opgesomd (cf eindterm, ‘met zoals’, dus te kiezen): oorzaak-gevolg, aanleiding, toeval, perspectief, historische inleving, continuïteit en verandering, argument, bewijs, gelijktijdigheid en ongelijktijdigheid, bedoelde en onbedoelde handelingen.
- Illustratie van de doelstelling ivm mythevorming Geschiedenis is een constructie, gebaseerd op de interpretatie van bronnen Bewust zijn van de eigen context van het verleden Als leerkracht bewust van het gevaar van presentisme bij leerlingen Opnemen van maatschappelijke verantwoordelijkheid: respect voor verschillende zienswijzen, de eigen positie relativeren
- Laatste leerplandoelen toegevoegd => sluit meer aan bij burgerschap.
- + initiatief VVLG (jobstudent) => 60tal bronnen uit de eerste drie periodes + vb van verdiepende sessie: prehistorie lessenreeks