Presentatie gebruikt bij het gastcollege IE-recht voor consumenten voor het vak Consumentenrecht en bedrijfsethiek. Windesheim Flevoland, 30 november 2017.

1. Raymond Snijders
30-11-2017
IE recht voor
consumenten
(en bedrijven)
Over de tegenstrijdigheden en
overlap tussen IE recht en
consumentenrecht

2. Auteursrechten
Informatie Punt
Raymond Snijders

3. Wat is intellectueel eigendomsrecht?
Intellectuele eigendom: het recht om in een mondiale
kennismaatschappij je eigen intellectuele prestatie te
exploiteren
Alleen de auteursrechtindustrie al draagt 6% bij aan het Nederlands Bruto
Nationaal Product en aan 7,4% van de werkgelegenheid (529K banen in NL)
– bron: Economic contribution of copyright-relevant industries in the Netherlands, 2014
Europees bezien draagt de auteursrechtindustrie 509 miljard bij aan het
Europees Bruto Nationaal Product en zijn er 7 miljoen banen in de EU.
-bron: Copyright works http://creativityworks.eu/facts-figures/the-cw-infographic/, 2015

4. IE in meerdere soorten en smaken
 Industrieel eigendomsrecht
(beschermt uitvindingen, merken,
tekeningen & modellen,
handelsnamen, chips en
plantenrassen). Goed handhaafbaar
 Auteursrecht (beschermt rechten van
de maker op zijn of haar werk en is
persoonsgebonden).
Minder goed handhaafbaar

5. Auteursrecht kom je
echt overal tegen
o Bij alles wat je zelf maakt
o Bij alles wat je gebruikt en
door anderen gemaakt is

7. Even een stukje auteurswet
Het auteursrecht is het uitsluitend recht van den maker
van een werk van letterkunde, wetenschap of kunst, of
van diens rechtverkrijgenden, om dit openbaar te maken
en te verveelvoudigen, behoudens de beperkingen, bij de
wet gesteld.
(Artikel 1 Auteurswet)

8. Balanceren
*Elk* werk heeft dus een rechthebbende die bepaalt wat er
wel en niet mee mag gebeuren.
Lastig in een kennismaatschappij
Afweging tussen de belangen van rechthebbenden en die van
burgers/consumenten

9. In de praktijk
Als je werken (laat) verkopen, hoe zit het dan met je rechten
als verkoper?
 Fysieke exemplaren (uitputting auteursrecht)
 Digitale werken (gebruiksrecht)
Artikel 12b Aw: Indien een exemplaar van een werk van letterkunde, wetenschap of kunst door of met
toestemming van de maker of zijn rechtverkrijgende voor de eerste maal […] in het verkeer is gebracht
door eigendomsoverdracht, dan vormt het anderszins in het verkeer brengen van dat exemplaar, met
uitzondering van verhuur en uitlening, geen inbreuk op het auteursrecht.

10. Fysieke exemplaren van
werken of producten

11. En wat zijn jouw rechten als consument?
Voor fysieke exemplaren is weinig rechtsonduidelijkheid:
 Eigendomsoverdracht naar de consument
 Garantie
 Herroepingsrecht, recht op een deugdelijk product
 Consument bepaalt of en hoe er verder verspreid wordt
 Maar auteursrecht blijft onverminderd bij de maker!
 Behoudens uitzonderingen in de Auteurswet:
 Thuiskopie
 Leenrecht, citaatrecht, vertoningsbeperking enz.

12. Kopen/verkopen van
digitale werken

13. Digitaal is lastig
Bij digitale werken worden makers en verkopers nerveus
 Wetgeving is gemaakt voor fysieke exemplaren en dus
hanteren makers en verkopers uitgangspunt dat zij
eigenaar blijven: geen overdracht maar gebruiksrecht
 Kopieën zijn eenvoudig te maken en identiek aan origineel
 Handhaving van eigen belangen/rechten door restricties en
voorwaarden te stellen aan het gebruik

15. tosdr.org

16. En wat zijn jouw rechten als consument?
Voor digitale exemplaren is er veel rechtsonduidelijkheid:
 Geen eigendomsoverdracht naar de consument
 Herroepingsrecht, recht op een deugdelijk product?
 Toestemming nodig om verder te verspreiden
(doorverkopen, cadeau doen aan anderen enz)
 Mag je wel gebruik maken van de uitzonderingen in de
Auteurswet?
 En dus: wat koop je nou eigenlijk?

17. Abonnementsdiensten vs digitale distributieplatformen

18. Wat zijn je (IE-)rechten voor jouw content op
social media?

20. VOORBEELD
boeken & ebooks

21. Boeken
 Boek wordt jouw eigendom
 Je kunt ze lezen, uitlenen,
weggeven, doorverkopen, in
brand steken enz
 Je mag het niet kopiëren en
die kopie verder verspreiden
 Zowel de rechten & belangen
van uitgevers/auteurs als die
van de consument zijn
duidelijk. En praktisch

22. Ebooks
 Verschillende formaten
 Pas vanaf 2010 ‘in de lift’
 Cyclus van hoge prijzen, DRM,
illegaal downloaden
 Geen eigendom maar
gebruiksrecht. Maar je koopt geen
toegang en geen product op een
platform?
 Herroepingsrecht pas vanaf 6-2014
 Recht op deugdelijk product?

23. Ebooks (2)
 Doorverkopen? Tom Kabinet vs
uitgevers
 Uitlenen onder het leenrecht? VOB
vs Stichting Leenrecht
 Kortom, digitaal blijft voorlopig nog
wel lastig

24. Wat kun je zelf doen?
 Kritisch. Je hebt meer rechten dan
je denkt en een leverancier van een
goed of dienst heeft niet per se
gelijk
 Geïnformeerd. Verdiep je in hoe het
nou echt zit
 Assertief. Spreek leveranciers aan.
Zorg voor tegenwicht op de balans

25. AIP (auteursrechten@windesheim.nl)
Raymond Snijders (rgj.snijders@windesheim.nl)
Op de bedrijfslogo’s na zijn alle afbeeldingen gebruikt onder een CC0 licentie
zonder vereiste naamsvermelding.