SlideShare a Scribd company logo
Risk Analizi
A. Hakan ONUR
M. Kemal ÖZFIRAT
1
Tehlike mi Risk mi? Köpekbalığı, insan karada ise
Tehlike, denizde ise Risk olur.
2
TEHLİKE / RİSK ?
Risk Analizi
• Risk, bir olayın istenmeyen biçimde sonuçlanması
olasılığıdır. Bir riskin ortaya çıkabilmesi için;
• Bir tehlikenin olması ve değer verilen bir şeyin bu tehlikeye
maruz kalması gerekir.
• İki temel risk analizi yöntemi mevcuttur. Bunlar, kantitatif
(quantitative) ve kalitatif (qualitative) yöntemlerdir.
• Kantitatif risk analizi, riski hesaplarken sayısal yöntemlere
başvurur.
• Kalitatif risk analizinde tehditin olma ihtimali, tehditin
etkisi gibi veriler sözel ifadeler ile verilir. Az riskli, orta, çok
riskli gibi...
3
Risk Analiz Yöntemleri
• Ön Tehlike Analizi – (Preliminary Hazard Analysis – PHA)
• İş Güvenlik Analizi – JSA (Job Safety Analysis)
• What if..? (Olursa ne olur?)
• Çeklist Kullanılarak Birincil Risk Analizi -(Preliminary Risk Analysis (PRA) Using
Checklists)
– Birincil Risk Analizi -(Preliminary Risk Analysis (PRA)
– Risk Değerlendirme Karar Matris Metedolojisi( Risk Assessment Decision Matrix)
• a) L Tipi Matris
• b) Çok Değiskenli X Tipi Matris Diyagramı
• Tehlike ve İşletilebilme Çalışması Metodolojisi (Hazard and Operability Studies-
HAZOP) :
• Tehlike Derecelendirme İndeksi (DOW index, MOND index, NFPA index)
• Hızlı Derecelendirme Metodu (Rapid Ranking, Material Factor)
• Hata Ağacı Analizi Metodolojisi – HAA (Fault Tree Analysis-FTA)
• Olası Hata Türleri ve Etki Analizi Metodolojisi – HTEA/OHTEA (Failure Mode and
• (Olası Hata Türleri ve Etki Analizi Metodolojisi) – Effects Analysis- Failure Mode
and Critically Effects Analysis- FMEA/FMECA)
• Güvenlik Denetimi (Safety Audit)
• Olay Ağacı Analizi (Event Tree Analysis - ETA)
• Neden – Sonuç Analizi (Cause-Consequence Analysis)
• Papyon Analizi (Bow-Tie Analysis)
• En Basit Anlamda Ön
Tehlike Analizi Nasıl
Yapılır?
5
Risk Analizi Aşamaları
• Öncelikle sistemdeki tehlikeler belirlenir.
• Tehlikelerin olma olasılığı ve şiddeti 5 puanlık
veya 3 puanlık matrislerde puanlanır.
• Olasılık ve şiddet puanlarının
değerlendirilmesiyle risk puanı ortaya çıkar.
• Risk puanlarına göre tüm çalışmalar az-yüksek
riskli gibi sınıflandırılır.
• Yüksek risk gruplarına alınacak önlemlerle Risk
yönetimi yapılır.
6
Oluşabilecek Tehlike faktörleri
Tehlike faktörlerine genel bakış
Yüksek seviyeli Düşük seviyeli
Fiziksel Faktörler
Mekanik
• Hareketli parçalar / parçaların hareketi
• Yüzey cilaları
• Hareketli taşıma araçları, hareketli alet ve donanımlar
• Kontrol edilemeyen hareketli parçalar / düşen parçalar
• Düşme, kayma, takılma, ayak bileğinin burkulması
• Yüksekten düşme
Tehlike faktörleri
Elektrikle ilgili
Şok akımları
Elektrik arkları
Elektrostatik
Termal
Sıcak alanlar / sıcak yüzeyler
Soğuk alanlar / soğuk yüzeyler
Tehlike faktörleri
Çalışma ortamı
Termal konfor (sıcak, soğuk, kuraklık, nemlilik)
Aydınlatma
Renk
Nemli / ıslak koşullarda çalışmak
Hiperbarik / hipobarik koşullarda çalışmak
Tehlike faktörleri
Titreşim / ses
El, kol titreşimi
Tüm vücut titreşimi
Gürültü
Infrason, ultrason
Tehlike faktörleri
Radyasyon
Elektromanyetik alanlar
Infrared, ultravyole ışımalar
İyonize radyasyon
Lazer radyasyonu
Tehlike faktörleri
Kimyasal
Yangın, Patlama
• Katı, sıvı ve gazlardan kaynaklanan
yangın tehlikesi
• Patlayıcı ortamlar
Tehlikeli maddeler
Sıvılar
Gazlar
Buhar, duman
Toz
Tehlike faktörleri
Biyolojik
Biyolojik malzemeler
• Mikroorganizma ve virüslerden
kaynaklanan enfeksiyon tehlikesi
• Genetik olarak işlenmiş
organizmalar
• Mikroorganizmaların alerjen ve
zehirli özelliklere sahip maddeleri
Tehlike faktörleri
Fiziksel
Fiziksel Stres / Ağır İşler
• Ağır dinamik işler
• Tek taraflı dinamik işler
• Belirli duruşları / kavrama konumlarını
gerektiren işler
• Statik ve dinamik işlerin
kombinasyonu
Tehlike faktörleriPsikolojik
Psikolojik Stres / Gerginlik
• Dikkat
Risk kaynağına ilişkin örnekler:
“Görev“
• Sorumluluk
• Monoton olmaması
• Tahmin edilebilirlik
• Zaman kısıtları
Risk kaynağına ilişkin örnekler:
“İş organizasyonu“
• Görev değişiklikleri
• Vardiyalı çalışma
• Takım çalışması / bireysel
çalışmalar
• Statü
Risk kaynağına ilişkin örnekler:
“Sosyal etkileşim“
• Geribildirim
• İşbirliği
• İletişim
• Gürültü
Risk kaynağına ilişkin örnekler:
“Çalışma ortamı“
• Süreklilik / değişim
• Ortam
• Sıkışık koşullar
Tehlike faktörleri
Diğerleri
İnsanlar
Saldırı
Boğazlanma, boğulma
Hayvanlar
Köpek ısırıkları
Böcek ısırıkları
Hayvan tekmeleri
Kombinasyonlar
Çok Faktörlü Tehlikeler
Çeşitli tehlikelerin etkileşimi
Risk Puanı Hesaplanması
17
Risk Seviyesi
18
OLASILIK
19
ŞİDDET
20
Riskin Derecelendirilmesi
21
Risk Seviyesi
22
23
Tehlike Analizi
Risk analiz yöntemleri ve özellikleri
24
25
Risk analiz yöntemleri ve özellikleri
Risk Analizi
26
27
28
29
30
31
32
Örnek Çalışma (Ön Tehlike Analizi)
Bir Doğaltaş Tesisi için;
33
Şiddet
Olasılık
Çok hafif
(1)
Hafif (2) Orta (3) Ciddi (4)
Çok ciddi (5)
(1) Çok
düşük
(1)
Anlamsız
(2)
Düşük
(3)
Düşük
(4)
Düşük
(5)
Düşük
(2) Küçük
(2)
Düşük
(4)
Düşük
(6)
Düşük
(8)
Orta
(10)
Orta
(3) Orta
(3)
Düşük
(6)
Düşük
(9)
Orta
(12)
Orta
(15)
Yüksek
(4) Yüksek
(4)
Düşük
(8)
Orta
(12)
Orta
(16)
Yüksek
(20)
Yüksek
(5) Çok
yüksek
(5)
Düşük
(10)
Orta
(15)
Yüksek
(20)
Yüksek
(25)
Tolere edilemez
Çizelge : Risk Puanları ve Sınıflandırması
34
İşlem Tehlike açıklaması Etkileri Risk azaltıcı tedbirler O Ş P
1
Blokların düzgün
istiflenmemesi sonucu
devrilmesi Yaralanma ve ölüm
Blokların üretim planlaması esas
alınarak düzenli bir şekilde
yerleştirilmesi, blokların arasına
düzgün bir şekilde takozların
yerleştirilmesi, stok sahasının tel
örgü ile kapatılması , alttaki blokların
üstteki bloklara göre daha büyük
yüzey alanına sahip olması
3 5 15
2
Kırık, çatlak ve gözeneklere
giren suyun donması ile birlikte
blokların patlaması sonucunda
kayaç parçalarının kayması ve
düşmesi
Yaralanma ve ölüm
Blokların üretim planlaması esas
alınarak düzenli bir şekilde
yerleştirilmesi, blokların arasına
düzgün bir şekilde takozların
yerleştirilmesi, stok sahasının tel
örgü ile kapatılması , alttaki blokların
üsteki bloklara göre daha büyük
yüzey alanı sahip olması
2 4 8
3 Bloğun taşınması sırasında
blokların üzerine çıkan
çalışanın blok üzeirndeki
malzeme veya kayacı stok
sahasına atması sonucu kayaç
ve malzeme düşmesi
Yaralanma
Stok sahasının tel örgü ile
kapatılması, güvenli geçiş
noktalarından geçilmesi
2 4 8
4 Blokların üstüne çıkılan
merdivenin sağlam olmaması
sonucu düşme veya bloğun
üzerinde dengenin
kaybedilmesi sonucu düşme
Yaralanma
Bloklara güvenli olan bir merdiven
ile çıkmak
2 3 6
5 Blokların istiflenirken
takozların yerleştirilmesi
sırasında elin sıkışması
Yaralanma
Uygun boyutlarda ve sağlam
takozların blokların arasına
konulması
3 2 6
Çizelge : Stok sahasında ve blokların istiflenmesi sırasında oluşan iş kazaları
35
İşle
m
Tehlike açıklaması Etkileri Risk azaltıcı tedbirler O Ş P
1
Bloğu taşıyan halatın
kopması sonucunda
halatın çarpması
ve/veya bloğun düşmesi
Yaralanma,
ölüm ve mal
hasarı
Halatın kontrol edilmesi, halatın temiz tutulması, vinç
kapasitesini aşan blokların önceden tespit edilerek
işaretlenmesi, blok çevirme makinesi kullanılması,
emniyetli çalışma mesafesinin oluşturulması, vinçlerin
yükün kaldırılacağı en alt ve üst seviyelere açma
kapama düğmesi konularak daha aşağı veya yukarı
yükün çıkması önlenmeli, stok sahası tel örgüile
çevrilmeli, uygun halat kullanılması, dinamik ve statik
testlerin periyodik yapılması
3 5 15
2 Bloğu taşıyan halatın
fırlaması sonucu halat
çarpması ve/veya
halatın taşıdığı blok
düşmesi
Yaralanma,
ölüm ve mal
hasarı
Bloğun dengede ve geriliminin yavaş yavaş
ayarlanarak taşınması, emniyetli çalışma mesafesi
oluşturulması, stok sahasının tel örgü ile çevrilmesi
3 5 15
3 Bloğu taşıyan halatın
sıkıştırması sonucunda
bloktan kayaç kütlesinin
fırlaması ve/veya
bloğun parçalanması
Yaralanma,
ölüm ve mal
hasarı
Bloğun dengede ve halatın gerilmesi yavaş yavaş
ayarlanarak taşınması, emniyetli çalışma mesafesi
oluşturulması
2 5 10
4 Vinçte statik ve
dinamik dengenin
bozulması sonucu vinç
ve/veya bloğun
devrilmesi
Yaralanma,
ölüm ve mal
hasarı
Periyodik bakımlarının yapılması, statik testlerin
yapılması
3 5 15
5 Vinçte mekanik
arızanın oluşması
sonucu blok çarpması
.
Yaralanma
Periyodik bakımlarının yapılması, mekanik testlerin
yapılması
3 4 12
Çizelge : Bloğun taşınması
36
İ
şle
m
Tehlike açıklaması
Etkile
ri
Risk azaltıcı tedbirler O Ş P
1
Dairesel testerenin
soketlerinin kesim sırasında
testereden kopması
sonucunda çarpma
Yaral
anma
ve ölüm
Doğaltaşın çevresel hıza ve kesim hızına göre
ayarlanması, su miktarının doğru verilmesi, koruyucu
takılması
3 4
1
2
2
Kayış kasnak sisteminin
açıkta bulunması
sonucunda ezilme ve/veya
kopma.
Yaral
anma
Kayış kasnak sistemine koruyucu takılması, makine
çalışıyorken veya onarım sırasında dikkatli olunması
3 3 9
3
Kesme işlemi bittikten
sonra plakanın eli sıkıştırması
ve ezmesi
Yaral
anma
Kesim sırasında/sonrasında dikkatli olunması, 2 3 6
4
Kesme işlemi bittikten
sonra taşıma sırasında
plakanın düşmesi sonucunda
ezilme
Yaral
anma
Vakum sisteminde kontrol yapılması, malzeme
taşınması konusunda bilgi verilmesi
3 2 6
5
Ağır plakaların taşınması
sonucunda mesleki
rahatsızlıklar
Bel
ve kas
sistemi
rahatsızl
ıkları
Vakumlama sistemiyle taşımanın yapılması, dengede ve
doğru taşıma yöntemiyle taşıma
3 2 6
6
Kesim sırasında ST blok
kesme makinesinin hareket
eden ana gövdesinin
çarpması
Yaral
anma
Güvenli geçiş alanlarının belirlenmesi, termal görüntü
kontrollü makineyi durdurma sistemi, açma kapama kontrol
sistemi
2 3 6
7
Bloklardan üst kademeden
plaka alırken merdivenden
düşme
Yaral
anma
İş güvenliğine uygun merdiven konulması 3 3 9
Çizelge : ST makinesinde kesim
Aynı çalışmada Olay Ağacı Analizi Örneği
37
Bloğu taşıyan
halatın
burkulması,
yorulması
E
H
0,05
0,95
P olayı MB olayı BK olayı ÇD olayı
E 0,55
H 0,45
E 0,55
H 0,45
E 0,1
H 0,9
E 0,1
H 0,9
E 0,1
H 0,9
E 0,1
H 0,9
E 0,6
H 0,4
E 0,6
H 0,4
E 0,6
H 0,4
E 0,6
H 0,4
H 0,4
E 0,6
H 0,4
E 0,6
H 0,4
E 0,6
H 0,4
E 0,6
Başlangıç
olayı
Olasılık
0,0016
Sonuç
orta risk
0,0011 orta risk
0,0148 orta risk
0,0099 orta risk
0,0014 orta risk
0,0009 düşük risk
0,0121 orta risk
0,0081 orta risk
0,0313 orta risk
0,0209 orta risk
0,2821 yüksek risk
0,1881 yüksek risk
0,0256 orta risk
0,0171 orta risk
0,2308 yüksek risk
0,1539 yüksek risk
P: Planlama MB: Makine Bakım BK: Blok Kontrolü ÇD: Çalışma Denetimi E: Evet H: Hayır
38
P: Planlama MB: Makine Bakım BK: Blok Kontrolü ÇD: Çalışma Denetimi E: Evet H: Hayır
RİSK ANALİZİ YÖNETMELİĞİ
39
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığından:
İş Sağlığı Ve Güvenliği Risk Değerlendirmesi Yönetmeliği Taslağı
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç
MADDE 1- (1) Bu Yönetmeliğin amacı, iş sağlığı ve güvenliği yönünden risk
değerlendirmesinin işyerlerinde ne şekilde yapılacağı, değerlendirme yapacak kişi ve
kuruluşların niteliklerinin belirlenmesi, gerekli izinlerin verilmesi ve iptal edilmesi ile ilgili
usul ve esasları düzenlemektir.
Kapsam
MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik, 20/6/2012 tarihli ve 6331 sayılı İş Sağlığı ve
Güvenliği Kanunu kapsamındaki işyerlerinde uygulanır.
Dayanak
MADDE 3 - (1) Bu Yönetmelik;
a) İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununun 30 uncu maddesine,
b) 9/1/1985 tarihli ve 3146 sayılı Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının Teşkilat ve
Görevleri Hakkında Kanunun 12 nci maddesine
dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4 - (1) Bu Yönetmelikte geçen;
a) Bakanlık: Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığını,
b) Kabul edilebilir risk seviyesi: Yasal yükümlülükler ve işyerinin önleme politikasına
göre yeterli; çalışan, işyeri ya da iş ekipmanını zarara uğratmayacak risk seviyesini,
c) Önleme: İşyerinde yürütülen işlerin bütün safhalarında iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili
riskleri ortadan kaldırmak veya azaltmak için planlanan ve alınan tedbirlerin tümünü,
ç) Ramak kala olay: İşyerinde meydana gelen; çalışan, işyeri ya da iş ekipmanını zarara
uğratma potansiyeli olduğu halde zarara uğratmayan olayı,
d) Risk: Tehlikeden kaynaklanacak kayıp, yaralanma ya da başka zararlı sonuç
meydana gelme ihtimalini,
e) Risk değerlendirmesi: İşyerinde var olan ya da dışarıdan gelebilecek tehlikelerin
belirlenmesi, bu tehlikelerin riske dönüşmesine yol açan faktörler ile tehlikelerden kaynaklanan
risklerin analiz edilerek derecelendirilmesi ve kontrol tedbirlerinin kararlaştırılması amacıyla
yapılması gerekli çalışmaları,
f) Tehlike: İşyerinde var olan ya da dışarıdan gelebilecek, çalışanı veya işyerini
etkileyebilecek zarar veya hasar verme potansiyelini,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Risk Değerlendirmesi Yükümlülüğü ve Gerçekleştirilmesi
Risk değerlendirmesi yükümlülüğü
MADDE 5 - (1) İşveren; çalışma ortamı ve çalışanların sağlık ve güvenliğini sağlama,
sürdürme ve geliştirme amacı ile iş sağlığı ve güvenliği yönünden risk değerlendirmesi yapmak
veya yaptırmakla yükümlüdür.
(2) Risk değerlendirmesi çalışmalarında kişi veya kişilerin görevlendirilmiş olması ya
da risk değerlendirmesinin gerçekleştirilmiş olması; işverenin, işyerinde iş sağlığı ve
güvenliğinin sağlanması yükümlülüğünü ortadan kaldırmaz.
Risk değerlendirmesinin gerçekleştirilmesi
MADDE 6 - (1) Risk değerlendirmesi, işverenin oluşturduğu bir ekip tarafından
gerçekleştirilir. Oluşturulan ekipte aşağıdakiler yer alır:
a) İşveren veya vekili,
b) İşyerinde sağlık ve güvenlik hizmetini yürüten iş güvenliği uzmanları ile işyeri
hekimleri,
c) İşyerindeki çalışan temsilcileri,
ç) İşyerindeki destek elemanları,
d) İşyerindeki bütün birimleri temsil edecek şekilde belirlenen ve işyerinde yürütülen
çalışmalar, mevcut veya muhtemel tehlike kaynakları ile riskler konusunda bilgi sahibi
çalışanlar.
(2) 10`dan az çalışanı olup az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde, risk
değerlendirmesini işveren kendisi yapabilir.
(3) İşveren, risk değerlendirmesi çalışmalarında görevlendirilen kişi veya kişilerin
görevlerini yerine getirmeleri amacıyla araç, gereç, mekân ve zaman gibi gerekli bütün
ihtiyaçlarını karşılar, görevlerini yürütmeleri sebebiyle hak ve yetkilerini kısıtlayamaz.
(4) İşveren, risk değerlendirmesi çalışmalarında görevlendirilen kişi veya kişilere
ihtiyaç duydukları her türlü bilgi ve belgeyi temin etmek; bu kişi veya kişiler ise sağlanan bilgi
ve belgeleri korumak ve gizli tutmakla yükümlüdür.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Risk Değerlendirmesi Çalışması ve Aşamaları
Risk değerlendirmesi çalışması
MADDE 7 - (1) Risk değerlendirmesi; tüm işyerlerinde kuruluş aşamasından başlamak
üzere tehlikeleri tanımlama, riskleri analiz etme, riskleri kontrol altına alma, dokümantasyon ve
yapılan çalışmaları yenileme aşamaları izlenerek gerçekleştirilir.
Tehlikelerin tanımlanması
MADDE 8- (1) Çalışma ortamı, çalışanlar ve işyerindeki mevcut belgelere ilişkin
aşağıdaki bilgiler toplanır:
a) İşyeri bina ve eklentileri,
b) İşyerinde yürütülen faaliyetler ile iş ve işlemler,
c) Üretim süreç ve teknikleri,
ç) İş ekipmanları,
d) Kullanılan maddeler,
e) Artık ve atıklarla ilgili işlemler,
f) Organizasyon ve hiyerarşik yapı, görev, yetki ve sorumluluklar,
g) Çalışanların tecrübe ve düşünceleri,
ğ) İşe başlamadan önce mevzuat gereği alınacak çalışma izin belgeleri,
h) Çalışanların eğitim, yaş, cinsiyet ve benzeri özellikleri ile sağlık gözetimi kayıtları,
ı) Genç, yaşlı, engelli, gebe veya emziren çalışanlar gibi özel politika gerektiren gruplar
ile kadın çalışanların durumu,
i) İşyerinin teftiş sonuçları,
j) Meslek hastalığı kayıtları,
k) İş kazası kayıtları,
l) İşyerinde meydana gelen ancak yaralanma veya ölüme neden olmadığı halde işyeri ya
da iş ekipmanının zarara uğramasına yol açan olaylara ilişkin kayıtlar,
m) Ramak kala olay kayıtları,
n) Malzeme güvenlik bilgi formları,
o) Ortam ve kişisel maruziyet düzeyi ölçüm sonuçları,
ö) Varsa daha önce yapılan risk değerlendirmesi çalışmalarının sonuçları,
p) Acil durum planları, yapı işleri sağlık ve güvenlik planı ve patlamadan korunma
dokümanı hazırlanması gereken işyerlerinde önceden hazırlanan belge ve raporlar.
(2) Toplanan bilgiler ışığında; İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununa göre yürürlüğe
konulan mevzuatta yer alan hükümler de dikkate alınarak, çalışma ortamında bulunan fiziksel,
kimyasal, biyolojik, psikososyal, ergonomik ve benzeri tehlike kaynakları ile bunların
etkileşimi sonucu ortaya çıkabilecek tehlikeler belirlenir ve kayda alınır. Bu belirleme
yapılırken aşağıdaki hususlar, bu hususlardan etkilenecekler ve ne şekilde etkilenebilecekleri
göz önünde bulundurulur:
a) İşletmenin yeri nedeniyle ortaya çıkabilecek tehlikeler,
b) Seçilen alanda, işyeri bina ve eklentilerinin plana uygun yerleştirilmemesi veya
planda olmayan ilavelerin yapılmasından kaynaklanabilecek tehlikeler,
c) İşyeri bina ve eklentilerinin yapı ve yapım tarzı ile seçilen yapı malzemelerinden
kaynaklanabilecek tehlikeler,
ç) Bakım ve onarım işleri de dahil işyerinde yürütülecek her türlü faaliyet esnasında
çalışma usulleri, vardiya düzeni, ekip çalışması, organizasyon, nezaret sistemi, hiyerarşik
düzen, ziyaretçi veya işyeri çalışanı olmayan diğer kişiler gibi faktörlerden kaynaklanabilecek
tehlikeler,
d) İşin yürütümü, üretim teknikleri, kullanılan maddeler, makine ve ekipman, araç ve
gereçler ile bunların çalışanların fiziksel özelliklerine uygun tasarlanmaması veya
kullanılmamasından kaynaklanabilecek tehlikeler,
e) Kuvvetli akım, aydınlatma, paratoner, topraklama gibi elektrik tesisatının bileşenleri
ile ısıtma, havalandırma, atmosferik ve çevresel şartlardan korunma, drenaj, arıtma, yangın
önleme ve mücadele ekipmanı ile benzeri yardımcı tesisat ve donanımlardan kaynaklanabilecek
tehlikeler,
f) İşyerinde yanma, parlama veya patlama ihtimali olan maddelerin işlenmesi,
kullanılması, taşınması, depolanması ya da imha edilmesinden kaynaklanabilecek tehlikeler,
g) Çalışma ortamına ilişkin hijyen koşulları ile çalışanların kişisel hijyen
alışkanlıklarından kaynaklanabilecek tehlikeler,
ğ) Çalışanın, işyeri içerisindeki ulaşım yollarının kullanımından kaynaklanabilecek
tehlikeler,
h) İşyerinde; çalışana karşı şiddet, psikolojik taciz veya aşırı iş yüklemesi, stres veya
sorumlulukların net bir şekilde belirlenmemesi ile birimler ya da kişiler arasındaki
iletişimsizlikten kaynaklanabilecek tehlikeler,
ı) Çalışanların iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili yeterli eğitim almaması,
bilgilendirilmemesi, çalışanlara uygun talimat verilmemesi veya çalışma izni prosedürü
gereken durumlarda bu izin olmaksızın çalışılmasından kaynaklanabilecek tehlikeler.
(3) Çalışma ortamında bulunan fiziksel, kimyasal, biyolojik, psikososyal, ergonomik ve
benzeri tehlike kaynaklarının neden olduğu tehlikeler ile ilgili işyerinde daha önce kontrol,
ölçüm, inceleme ve araştırma çalışması yapılmamış ise risk değerlendirmesi çalışmalarında
kullanılmak üzere; bu tehlikelerin, nitelik ve niceliklerini ve çalışanların bunlara maruziyet
seviyelerini belirlemek amacıyla gerekli bütün kontrol, ölçüm, inceleme ve araştırmalar yapılır.
Risk analizi
MADDE 9 - (1) Tespit edilmiş olan tehlike veya tehlike kaynaklarının her biri ayrı ayrı
dikkate alınarak bu tehlikelerden kaynaklanabilecek risklerin hangi ihtimalde oluşacağı ile bu
risklerden kimlerin, nelerin, ne şekilde ve hangi şiddette zarar görebileceği belirlenir. Bu
belirleme yapılırken mevcut kontrol tedbirlerinin etkisi de göz önünde bulundurulur.
(2) Toplanan bilgi ve veriler, aşağıdaki hususlar esas alınarak seçilen uygun
yöntemlerden biri veya birkaçı bir arada kullanılarak analiz edilir:
a) İşletmenin özellikleri;
1) İşyerinin yapısı,
2) Yürütülen işlerin özelliği,
3) Çalışanların nitelikleri,
4) Üretim yöntem ve şekilleri,
5) İş organizasyonu,
6) İş ekipmanları,
7) Kullanılan maddeler,
b) Tehlike veya risklerin özellikleri;
1) Kullanılacak verilerin yapısı, sayısı ve karmaşıklığı,
2) Çalışma ortam ve şartları ile bunlardan kaynaklanan tehlike ve muhtemel
riskler ile varsa özel tehlike türleri,
c) Analiz sürecinin özellikleri;
1) Hedefe uygunluğu,
2) Kapsamının genişliği,
3) Gerekli olan teçhizatın sayısı,
4) Maliyeti,
5) Gereken süre ve sürenin programlanabilirliği,
ç) Yöntemin özellikleri;
1) Karmaşıklığı,
2) Anlaşılabilirliği,
3) Analizin nitel ya da nicel yapılması,
4) Sonuçların hassasiyeti,
5) Detaylılığı,
6) Teknik bir altyapı gerektirip gerektirmediği,
7) Yenilenebilme esnekliği.
(3) İkinci fıkrada sayılan hususlara göre uluslararası standartlarla belirlenmiş uygun
analiz yöntem veya yöntemlerinin bulunması halinde, bu yöntem veya yöntemler kullanılması
önceliklidir.
(4) İşyerinde birbirinden farklı işlerin yürütüldüğü bölümlerin bulunması halinde birinci
ve ikinci fıkralardaki hususlar her bir bölüm için tekrarlanır.
(5) Analizin ayrı ayrı bölümler için yapılması halinde çıktılar bir bütün olarak ele alınıp
sonuçlandırılır.
(6) Analiz edilen riskler etkilerinin büyüklüğüne göre önem ve öncelik sıralamasına tabi
tutularak risk kontrol adımlarına başlanmadan önce yazılı hale getirilir.
Risk kontrol adımları
MADDE 10 - (1) Risklerin kontrolünde şu adımlar uygulanır:
a) Planlama; Analiz edilerek etkilerinin büyüklüğüne ve önemine göre sıralı hale
getirilen risklerin kontrolü amacıyla bir planlama yapılır.
b) Risk kontrol tedbirlerinin kararlaştırılması; Risk kontrol tedbirleri kararlaştırılırken,
öncelikle tehlikeler ve tehlike kaynakları ortadan kaldırılır, bu yapılamıyor ise riskin kabul
edilebilir seviyeye indirilmesi için sırasıyla aşağıdaki adımlar izlenir;
1) Tehlikeliyi, tehlikeli olmayan veya daha az tehlikelilerle ikame,
2) Riskler ile kaynağında mücadele,
3) Toplu korunma önlemlerine, kişisel korunma önlemlerine göre öncelik verilmesi.
c) Risk kontrol tedbirlerinin uygulanması; Kararlaştırılan tedbirlerin iş ve işlem
basamakları, işlemi yapacak kişi ya da işyeri bölümü, sorumlu kişi ya da işyeri bölümü,
başlama ve bitiş tarihi ile benzeri bilgileri içeren planlar hazırlanır. Bu planlar işverence
uygulamaya konulur.
ç) Uygulamaların izlenmesi; Hazırlanan planların uygulama adımları düzenli olarak
takip edilir, denetlenir ve aksayan yönler tespit edilerek gerekli düzeltici ve önleyici işlemler
tamamlanır.
(2) Belirlenen risk için kontrol tedbirlerinin hayata geçirilmesinden sonra yeniden risk
seviyesi tespiti yapılır. Yeni seviye, kabul edilebilir risk seviyesinin üzerinde ise bu maddedeki
adımlar tekrarlanır.
Dokümantasyon
MADDE 11 - (1) Risk değerlendirmesi asgarî aşağıdaki hususları kapsayacak şekilde
dokümante edilir:
a) İşyerinin unvanı, adresi ve işverenin adı,
b) Gerçekleştiren kişilerin isim ve unvanları ile bunlardan iş güvenliği uzmanı ve işyeri
hekimi olanların Bakanlıkça verilmiş belge bilgileri ve varsa iş sağlığı ve güvenliği hizmeti
alınan ortak sağlık ve güvenlik biriminin unvan ve Bakanlıkça verilmiş belge bilgileri,
c) Gerçekleştirildiği tarih ve geçerlilik tarihi,
ç) Risk değerlendirmesi işyerindeki farklı bölümler için ayrı ayrı yapılmışsa her birinin
adı,
d) Belirlenen tehlike kaynakları ile tehlikeler,
e) Tespit edilen riskler,
f) Risk analizinde kullanılan yöntem veya yöntemler,
g) Tespit edilen risklerin önem ve öncelik sırasını da içeren analiz sonuçları,
h) Düzeltici ve önleyici kontrol tedbirleri, gerçekleştirilme tarihleri ve sonrasında tespit
edilen risk seviyesi.
(2) Risk değerlendirmesi dokümanının sayfaları numaralandırılarak; gerçekleştiren
kişiler tarafından her sayfası paraflanıp, son sayfası imzalanır.
Risk değerlendirmesinin yenilenmesi
MADDE 12 - (1) Yapılmış olan risk değerlendirmesi; tehlike sınıfına göre çok tehlikeli,
tehlikeli ve az tehlikeli işyerlerinde sırasıyla en geç üç, beş ve yedi yılda bir yenilenir.
(2) Aşağıda belirtilen durumlarda ortaya çıkabilecek yeni risklerin, işyerinin tamamını
veya bir bölümünü etkiliyor olması göz önünde bulundurularak risk değerlendirmesi tamamen
veya kısmen yenilenir:
a) İşyerinin taşınması veya binalarda değişiklik yapılması,
b) İşyerinde uygulanan teknoloji, kullanılan madde ve ekipmanlarda değişiklikler
yapılması,
c) Üretim yönteminde değişiklikler olması,
ç) İş kazası, meslek hastalığı veya ramak kala olay meydana gelmesi,
d) Çalışma ortamına ait sınır değerlere ilişkin bir mevzuat değişikliği olması,
e) Çalışma ortamı ölçümü ve sağlık gözetim sonuçlarına göre gerekli görülmesi,
f) İşyeri dışından kaynaklanan ve işyerini etkileyebilecek yeni bir tehlikenin ortaya
çıkması.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Çeşitli ve Son Hükümler
Büyük kaza önleme politika belgesi veya güvenlik raporu hazırlanması gereken
işyerlerinde risk değerlendirmesi
MADDE 13 - (1) İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununun 29 uncu maddesi gereğince büyük
kaza önleme politika belgesi veya güvenlik raporu hazırlanan işyerlerinde; bu belge ve
raporlarda değerlendirilmiş riskler, bu yönetmeliğe göre yapılacak risk değerlendirmesiyle,
tekrarlardan kaçınmak için bütünleştirilir.
Birden fazla işveren olması durumunda risk değerlendirmesi çalışmaları
MADDE 14 - (1) Aynı çalışma alanını birden fazla işverenin paylaşması durumunda,
yürütülen işler için diğer işverenlerin yürüttüğü işler de göz önünde bulundurularak ayrı ayrı
risk değerlendirmesi gerçekleştirilir. İşverenler, risk değerlendirmesi çalışmalarını,
koordinasyon içinde yürütür, birbirlerini ve çalışan temsilcilerini tespit edilen riskler
konusunda bilgilendirir.
(2) Birden fazla işyerinin bulunduğu iş merkezleri, iş hanları, sanayi bölgeleri veya
siteleri gibi yerlerde, işyerlerinde ayrı ayrı gerçekleştirilen risk değerlendirmesi çalışmalarının
koordinasyonu yönetim tarafından yürütülür. Yönetim; bu koordinasyonun yürütümünde,
işyerlerinde iş sağlığı ve güvenliği yönünden diğer işyerlerini etkileyecek tehlikeler hususunda
gerekli tedbirleri almaları için ilgili işverenleri uyarır. Bu uyarılara uymayan işverenleri
Bakanlığa bildirir.
Asıl işveren ve alt işveren ilişkisinin bulunduğu işyerlerinde risk değerlendirmesi
MADDE 15 - (1) Bir işyerinde bir veya daha fazla alt işveren bulunması halinde;
yürüttükleri işlerle ilgili olarak her alt işveren, bu Yönetmelik hükümleri uyarınca gerekli risk
değerlendirmesi çalışmalarını yapar veya yaptırır. Alt işverenlerin risk değerlendirmesi
çalışmaları konusunda asıl işverenin sorumluluk alanları ile ilgili ihtiyaç duydukları bilgi ve
belgeler asıl işverence sağlanır. Asıl işveren, alt işverence yürütülen risk değerlendirmesi
çalışmalarını denetler ve bu konudaki çalışmalarını koordine eder.
(2) Alt işverenler gerçekleştirilen risk değerlendirmesi sonucu düzenlenen dokümanın
bir nüshasını asıl işverene verir. Asıl işveren; bu risk değerlendirmesi çalışmalarının
sonuçlarını kendi çalışmasıyla bütünleştirerek, risk kontrol tedbirlerinin uygulanıp
uygulanmadığını izler, denetler ve uygunsuzlukların giderilmesini sağlar.
Çalışanların görüşlerinin alınması ve bilgilendirme
MADDE 16 - (1) Risk değerlendirmesinin işverenin kendisi tarafından yapıldığı
durumlarda; destek elemanları ile çalışan temsilcilerinin, risk değerlendirmesi çalışması
yapılırken sürece katılarak, risk analizi sonrasında alınması gereken düzeltici ve önleyici
tedbirlerin ve kullanılması gereken koruyucu donanım ve ekipmanın belirlenmesi konularında
görüşlerinin alınması sağlanır.
(2) İşyerinde çalışanlar, çalışan temsilcileri ve başka işyerlerinden çalışmak üzere gelen
çalışanlar ve bunların işverenleri; işyerinde karşılaşılabilecek sağlık ve güvenlik riskleri ile
düzeltici ve önleyici tedbirler hakkında bilgilendirilir. Ciddi ve yakın tehlikeye maruz kalan
veya kalma riski olan bütün çalışanlar ise tehlikeler ile bunlardan doğan risklere karşı alınmış
ve alınacak tedbirler hakkında derhal bilgilendirilir.
Risk değerlendirmesi rehberleri
MADDE 17 - (1) İşverenlere, risk değerlendirmesi ile ilgili yükümlülükleri bakımından
yardımcı olmak veya yol göstermek amacıyla risk değerlendirmesi rehberleri hazırlanabilir.
Rehberler işyerinde çalışan sayısı ve işyerinin bulunduğu tehlike sınıfı göz önüne alınarak;
sektör, meslek veya yapılan işlere özgü olabilir.
(2) Kamu kurum ve kuruluşları, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları, işçi-
işveren ve memur sendikaları ile kamu yararına çalışan sivil toplum kuruluşları faaliyet
gösterdikleri sektörde rehber çalışmalarında bulunabilir. Bakanlıkça, bu Yönetmelik
hükümlerine uygunluğu yönünden değerlendirilerek onaylanan taslaklar, Bakanlık tarafından
sektör, meslek veya yapılan işlere özgü risk değerlendirmesi uygulama rehberleri olarak
yayımlanır.
Yürürlük
MADDE 18 - (1) Bu Yönetmeliğin;
a) 6 ncı maddesi birinci fıkrasının (b) bendi;
1) Kamu kurumları ile 50’den az çalışanı olan ve az tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri
için 01/07/2014 tarihinde,
2) 50’den az çalışanı olan tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri için
01/07/2013 tarihinde,
3) Diğer işyerleri için 31/12/2012 tarihinde,
b) Diğer maddeleri 31/12/2012 tarihinde
yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 19 - (1) Bu Yönetmelik hükümlerini Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı
yürütür.
 
Sayfa 1 / 9
RİSK ANALİZİ VE SÜREKLİ DENETİM YÖNERGESİ
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç
MADDE 1- (1) Bu yönergenin amacı, Sosyal Güvenlik Kurumunun icra ettiği bütün
faaliyetlerine yönelik risk analizi ve sürekli denetim ile ilgili çalışmaların yürütülmesine
ilişkin usul ve esasları belirlemektir.
Kapsam
MADDE 2- (1) Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından yürütülen bütün iş ve işlemleri
kapsar.
Dayanak
MADDE 3- (1) Bu yönerge, 5502 sayılı Sosyal Güvenlik Kurumu Kanununun 3 üncü
maddesinin 2 nci fıkrasının (a) bendi, 17 nci maddesinin 1 inci fıkrasının (a) bendi, 5510
sayılı Kanunun 59 uncu maddesinin 1 inci fıkrası ile Rehberlik ve Teftiş Başkanlığı
Yönetmeliğinin 7 nci maddesine istinaden hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4- (1) Bu yönergede yer alan;
a) Kurum: Sosyal Güvenlik Kurumunu,
b) Başkan: Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanını,
c) Kurul: Merkezi Risk Analizi ve Değerlendirme Kurulunu,
ç) Kurul Başkanı: Merkezi Risk Analizi ve Değerlendirme Kurulu Başkanını,
d) Grup Başkanlığı: Risk Analizi ve Sürekli Denetim Grup Başkanlığını,
e) Grup Başkanı: Risk Analizi ve Sürekli Denetim Grup Başkanını,
f) Sağlık Uygulama Tebliği (SUT): Kurum tarafından yayımlanan ve hizmetin
verildiği tarihte yürürlükte olan Sosyal Güvenlik Kurumu Sağlık Uygulama Tebliğini,
g) Sağlık Hizmeti Sunucusu (SHS): SUT’ta belirtilen, Sağlık Bakanlığınca
basamaklandırılmış; serbest eczaneler, ikinci basamak resmi sağlık kurumu, ikinci basamak
özel sağlık kurumu, üçüncü basamak resmi sağlık kurumu, sağlık hizmet sunumu bakımından
basamaklandırılamayan sağlık kurumları/ kuruluşları, sağlık hizmet sunumu bakımından
basamaklandırılamayan diğer sağlık hizmet sunucularını
h) Medula: Sunulan sağlık hizmetlerine ilişkin bilgiler ile karşılığı ödeme
işlemlerinin elektronik ortamda yürütülmesi için kullanılan Kurum bilgi işlem sistemini,
i) Sözleşme: Sosyal Güvenlik Kurumunun, özel sağlık hizmeti sunucuları ve
optisyenlik müesseseleriyle imzalamış olduğu yürürlükteki sağlık hizmeti satın alım
sözleşmesini,
j) Protokol: Sosyal Güvenlik Kurumunun, İkinci ve Üçüncü Basamak Resmi Sağlık
Kurumları ile imzalamış olduğu yürürlükteki protokol ve Türk Eczacıları Birliği üyesi
eczanelerden ilaç teminine ilişkin yürürlükteki protokolü
k) Mevzuat: Kanun, tüzük, yönetmelik, tebliğ, genelge, yönerge, genel yazı, usul ve
esasları,
ifade eder.
Sayfa 2 / 9
İKİNCİ BÖLÜM
Risk Analizi ve Sürekli Denetim Sürecinin Organları ve Görevleri
Risk Analizi ve Sürekli Denetim Sürecinin Yürütme Organları
MADDE 5- (1) Risk Analizi ve Sürekli Denetim ile ilgili iş ve işlemler aşağıdaki
organlar tarafından yürütülür.
a) Merkezi Risk Analizi ve Değerlendirme Kurulu,
b) Risk Analizi ve Sürekli Denetim Grup Başkanlığı,
c) Koordinatör Sosyal Güvenlik İl Müdürlükleri.
Kurulun Oluşumu
MADDE 6- (1) Kurul; Başkanın başkanlığında, Rehberlik ve Teftiş Başkanı,
Emeklilik Hizmetleri Genel Müdürü, Sigorta Primleri Genel Müdürü, Genel Sağlık Sigortası
Genel Müdürü, Hizmet Sunumu Genel Müdürü, Aktüerya ve Fon Yönetimi Daire Başkanı,
Strateji Geliştirme Başkanı ile Grup Başkanından oluşur. Başkanın katılamadığı durumlarda,
Kurula Rehberlik ve Teftiş Başkanı başkanlık eder.
(2) Gerek duyulması halinde Kurul Başkanı, Rehberlik ve Teftiş Başkanlığının
Ankara, İstanbul ve İzmir Grup Başkanlarının da Kurul toplantılarına katılmalarını sağlar.
(3) Görüş ve bilgilerine gerek duyulan kurum ve kuruluşların temsilcileri oy hakkı
olmaksızın Risk Analizi ve Değerlendirme Kurulu toplantısına çağrılabilir.
Kurulun Görevleri ve Çalışma Usulü
MADDE 7- (1) Kurulun görevi, risk analiz sonuçlarını değerlendirerek sosyal
güvenlik suiistimallerinin önlenmesine yönelik çalışmaları planlamak ve uygulamayla ilgili
birimler arasında koordinasyon sağlamaktır.
(2) Rehberlik ve Teftiş Başkanı, Kurul toplantılarını düzenlemek ve gerektiğinde
olağanüstü toplantıya çağırmak, çalışmaların verimli ve etkin bir şekilde yürütülmesini
sağlamak, toplantılarda alınan karar ve önerileri ilgili makamlara bildirmekle görevli ve
yetkilidir.
(3) Kurul üyeleri, alınan kararların kendi birimlerinde etkin bir şekilde uygulanmasını
takip etmek ve sonuçlarını Grup Başkanlığına bildirmekle görevlidir.
(4) Kurul, Ocak, Mayıs ve Eylül aylarında olmak üzere yılda üç kez olağan olarak
toplanır. Kurulun toplantılarına 6 ncı maddede sayılan üyeler veya bunların herhangi bir
nedenle işlerinden geçici veya sürekli olarak ayrılmaları durumunda, yerlerine usulüne uygun
şekilde görevlendirilen vekilleri iştirak eder.
(5) Kurulun olağan toplantı gündemi, tarihi ve yeri Grup Başkanlığınca belirlenerek
toplantı tarihinden en az onbeş gün önce üyelere bildirilir.
(6) Kurul, oy hakkı bulunan üye sayısının yarısından bir fazlası ile toplanır. Kararlar,
toplantıya katılan üyelerin çoğunluğu ile alınır. Üyeler çekimser oy kullanamazlar. Oyların
eşitliği halinde başkanın oyu iki oy sayılır.
(7) Kurulun sekretarya hizmetleri, Grup Başkanlığınca yürütülür.
Grup Başkanlığının Kuruluşu
MADDE 8- (1) Grup Başkanlığı, müfettiş nitelik ve yetkisini haiz bir Başkan ile
başmüfettiş, müfettiş, yetkili müfettiş yardımcısı, tabip, uzman tabip, eczacı, sosyal güvenlik
uzmanı, sosyal güvenlik uzman yardımcısı, istatistikçi, programcı, mühendis, avukat, bilişim
uzmanı, teknisyen, şef, VHKİ ve yardımcı hizmetler sınıfından ihtiyaç duyulan diğer
personelden oluşur.
Sayfa 3 / 9
(2) Grup Başkanlığı doğrudan Rehberlik ve Teftiş Başkanlığına bağlı olup, görev
merkezi Ankara ilidir.
(3) Grup Başkanlığında görevli personelin ikamet merkezi, Grup Başkanlığının
bulunduğu ildir.
(4) Rehberlik ve Teftiş Başkanının teklifi ve Başkanın Onayı ile müfettişler arasından
bir grup başkanı görevlendirilir. Grup Başkanına yardımcı olmak üzere yeteri kadar grup
başkan yardımcısı Rehberlik ve Teftiş Başkanı tarafından görevlendirilir.
(5) Grup Başkanlığı; analiz (risk analizi, sürekli denetim ve rapor değerlendirme
bölümleri) denetim planlama ve proje uygulama birimlerinden oluşur.
Grup Başkanlığının Görev ve Yetkileri
MADDE 9- (1) Grup Başkanı, grubundaki faaliyetleri aşağıdaki esaslar dâhilinde
düzenlemek ve yürütmekle görevlidir.
(2) Kurumun risk haritasını oluşturmak,
(3) Risk analizi ve bilgisayar destekli denetimlerde kullanılacak Kurum içi ve Kurum
dışı her türlü veriyi toplamak, bu verileri analiz etmek, istatistiki bilgileri üretmek, sonuçları
değerlendirmek, ilgili birimlerle paylaşmak ve izlemek,
(4) Sosyal güvenlik uygulamalarına yönelik risk kriterleri ve bilgisayar destekli sürekli
denetim senaryolarını belirlemek, Kurum verilerine sürekli ve doğrudan erişim sağlayarak
veriler üzerinden risk analizlerini gerçekleştirmek, bilgisayar destekli sürekli denetim
senaryolarını işletmek,
(5) Kurumun risk modelini oluşturmak, risk modeli oluşturmaya yönelik gerekli proje
yatırımları gerçekleştirmek, risk modelinin güncelliğinin sağlanmasına yönelik gerekli
çalışmaları yürütmek,
(6) Risk analiz modeli üzerinden analizler gerçekleştirmek ve sonuçları ilgili
birimlerle paylaşmak ve izlemek,
(7) Sosyal güvenlik uygulamalarında riskli noktalara yönelik veri madenciliği
analizleri gerçekleştirmek,
(8) Yapılan analiz çalışmaları ile ilgili dönemsel raporlar hazırlayarak, Rehberlik ve
Teftiş Başkanlığına sunmak,
(9) Kurumun bütün faaliyet alanlarını kapsayacak sürekli denetim modeli geliştirmek,
bu model için gerekli projeler hazırlamak, modelin işlemesine yönelik sistemleri kurmak,
sistemleri işletmek, analizleri gerçekleştirmek ve sonuçları ilgili birimlerle paylaşmak ve
izlemek,
(10) Bilgisayar destekli denetime yönelik Rehberlik ve Teftiş Başkanlığı veri modelini
geliştirmek, denetim veri ambarı oluşturmak, verilerinin güncel kalmasını sağlamak ve bu
veriler üzerinden analizler gerçekleştirmek,
(11) Kurumun merkez ve taşra teşkilâtı ile personelinin idarî, malî ve hukukî işlemleri,
sosyal güvenlik mevzuatının verdiği yetkiye dayanılarak Kurumla sözleşme yapmış gerçek ve
tüzel kişiler ile işverenlerin işlemleri üzerinde usulsüzlükleri önlemeye yönelik bilgisayar
destekli denetim modeli geliştirmek, bu kapsamda analizler gerçekleştirmek, sonuçları ilgili
birimlere iletmek ve usulsüz gerçekleştirilen işlemlerin düzeltilmesini istemek,
(12) Denetim raporlarını incelemek, istatistiksel analizler gerçekleştirerek risk
analizleri için yeni senaryolar geliştirmek,
(13) Risk analizi, bilgisayar destekli denetim ve denetim planlamasına yönelik her
türlü yazılım ve donanım altyapılarını plânlamak, geliştirmek ve işletmek,
(14) Ulusal ve uluslararası gelişmeleri takip etmek, en güncel teknoloji ve yöntemleri
izlemek, risk analizi ve bilgisayar destekli sürekli denetim araç ve tekniklerini geliştirmek,
yenilemek, sürdürülebilirliğini sağlamak, kullanımını yaygınlaştırmak, etkinliğini ve
verimliliğini arttırmak için gerekli görülen her türlü proje ve geliştirmeyi gerçekleştirmek,
Sayfa 4 / 9
(15) Risk analiz sonuçlarıyla riskli görülen alanlarda riskin ortadan kaldırılmasına
yönelik projeler geliştirmek, diğer birimlerde yürütülen projelerle ilgili görüş bildirmek, bu
projelerin hedefleri doğrultusunda ilerlediğini izlemek ve değerlendirmek,
(16) Müfettişler tarafından yapılacak denetimlere ilişkin, yöntem ve teknikleri
geliştirmek, standart ve ilkelerin oluşturulmasını sağlamak, denetimlerin etkinliğini ve
verimliliğini artırıcı tedbirleri almak, bu konuda Rehberlik ve Teftiş Başkanlığına görüş ve
öneriler sunmak,
(17) Kurum hizmetlerinin geliştirilip etkinleştirilmesini, verimlilik ve kalitesinin
artırılmasını, Kurumun mevzuat, plan, program ve projelere uygun olarak çalışmasını,
aksaklıkların tespiti halinde yeni düzenlemeler yapılmasını sağlamak amacıyla inceleme ve
araştırmalar yaparak gerekli proje, görüş ve önerileri hazırlayıp Rehberlik ve Teftiş Başkanına
sunmak,
(18) Kurumun bütün verileri üzerinde bilgi ve deneyimin oluşması, analitik anlamda
değerlendirilmesi için eğitimler almak, iş başı eğitimleri gerçekleştirmek,
(19) Gerektiğinde Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlık İş Teftiş Kurulu Başkanlığı
ve Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı başta olmak üzere diğer kamu kurum ve
kuruluşları ile işbirliği yapmak,
(20) Denetim ve kontrol standartlarını belirlemek, denetim ve kontrol süreçlerini
izlemek,
(21) Rehberlik ve Teftiş Başkanı tarafından verilecek benzer nitelikteki diğer görevleri
yapmak.
Koordinatör İl Müdürlüklerinin Görevleri
MADDE 10- (1) Grup Başkanlığı tarafından uygulanmak üzere gönderilen veri analiz
raporlarının ilgili sosyal güvenlik il müdürlüklerine dağıtımını ve sonuçlarının Grup
Başkanlığına ulaştırılmasını koordine etmek,
(2) Sosyal güvenlik il müdürlüklerinde sağlık hizmet sunucularını izleme ve
değerlendirme birimleri ile inceleme ve kontrol ekiplerinin oluşturulmasını koordine etmek,
(3) İnceleme ve kontrollerin etkin ve verimli bir şekilde yürütülmesi için inceleme ve
kontrol yapacak olan denetmen ve sağlık personeline yönelik gerekli mevzuat ve teknik
düzeyde eğitim programları hazırlamak, gerçekleştirmek ve koordinasyonu sağlamak,
(4) Koordinasyon bölgesinde yer alan sosyal güvenlik il müdürlüklerindeki inceleme
ve kontrol sonuçlarını takip etmek ve Grup Başkanlığına sunmak,
İzleme ve Değerlendirme Birimi Oluşturulması
MADDE 11- (1) Sağlık sosyal güvenlik merkezlerinde, merkez müdürlüğünün sağlık
hizmetleri sınıfındaki veya diğer görevli personeli arasından, merkez müdürünün teklifi ve
sosyal güvenlik il müdürünün onayı ile en az üç kişiden oluşan bir izleme ve değerlendirme
birimi kurulur.
(2) İzleme ve değerlendirme birimi, sağlık kurum ve kuruluşları ile eczane ve
optisyenlik müesseseleri için olmak üzere birden fazla ayrı ayrı kurulabilir.
(3) İzleme ve değerlendirme birimi, merkez müdürüne bağlı olarak görev yapar.
İzleme ve Değerlendirme Biriminin Görev, Yetki ve Sorumlulukları
MADDE 12- (1) İnceleme ve kontrolü yapılacak olan sağlık hizmeti sunucularını
belirlemek ve merkez müdürünün uygun görüşü ile sosyal güvenlik il müdürünün onayına
sunmak,
(2) İnceleme ve kontrolü yapılacak olan sağlık hizmeti sunucuları ile ilgili olarak
inceleme ve kontrol ekibinin görev emrini hazırlayıp merkez müdürünün onayına sunmak,
(3) Onaylanan görev emirlerini inceleme ve kontrol ekibine zimmet karşılığı vermek,
Sayfa 5 / 9
(4) İnceleme ve kontrol ekibi tarafından düzenlenen tutanaklar ve durum tespit
raporlarını mevzuat çerçevesinde incelemek ve değerlendirmek,
(5) Durum tespit raporlarında tespit edilen eksikliklerin giderilmesi için durum tespit
raporlarını inceleme ve kontrol ekibine gerekçesi belirtilerek yazılı olarak iade etmek,
(6) Değerlendirilen durum tespit raporlarını sağlık sosyal güvenlik merkez müdürünün
uygun görüşü ile sosyal güvenlik il müdürünün onayına sunmak,
(7) Grup Başkanlığı tarafından hazırlanan veri analiz raporlarında yer alan hususlarla
ilgili gerekli inceleme ve araştırmaların yapılması için inceleme ve kontrol ekiplerini
görevlendirmek,
(8) İkinci ve Üçüncü basamak resmi sağlık kurumları haricindeki sağlık hizmet
sunucuları hakkında, kamu kurum ve kuruluşları ile genel sağlık sigortalısının kendisi,
bakmakla yükümlü olduğu kişiler ya da üçüncü kişiler tarafından sosyal güvenlik il
müdürlüklerine yazılı, ALO 170 veya elektronik ortamda gönderilen ihbar ve şikâyetlerle
ilgili inceleme ve kontrol işlemlerinin gerçekleştirilmesi ve sonuçlandırılmasını sağlamak,
(9) İkinci ve Üçüncü basamak resmi sağlık kurumları hakkında kamu kurum ve
kuruluşları ile genel sağlık sigortalısının kendisi, bakmakla yükümlü olduğu kişiler ya da
üçüncü kişiler tarafından sosyal güvenlik il müdürlüklerine yazılı, ALO 170 veya elektronik
ortamda gönderilen ihbar ve şikâyetlerle ilgili inceleme ve araştırmanın yapılarak, Rehberlik
ve Teftiş Başkanlığına gönderilmesini sağlamak,
(10) Sosyal güvenlik il müdürlüğünce fatura inceleme esnasında mevzuat hükümleri,
SUT ve sözleşme hükümlerine aykırılıkları içeren fatura inceleyici tarafından düzenlenen
fatura tespit tutanağında yer alan hususları değerlendirerek, inceleme ve kontrol işlemlerinin
gerçekleştirilmesini sağlamak,
(11) İki yılda en az bir defa gerçekleştirilmek üzere sağlık hizmet sunucuları ile
optisyenlik müesseseleri hakkında Kurumca yayımlanan mevzuat ve sözleşme/protokol
hükümlerine göre inceleme ve kontrole alınacak sağlık hizmet sunucularını belirleyerek,
merkez müdürünün uygun görüşü ile sosyal güvenlik il müdürünün onayına sunmak,
(12) İnceleme ve kontrol sonuçları ile ilgili aylık istatistik raporları düzenlemek ve
sonuçları hakkında merkez müdürü ve sosyal güvenlik il müdürüne bilgi vermek,
(13) İnceleme ve kontrol ekibine verilen her bir görevin kendilerince bitirilmesi esas
olmakla birlikte devir gerekliliğinin doğması halinde mevcut işleri izleme ve değerlendirme
biriminin teklifi, merkez müdürünün onayı ile bir başka inceleme ve kontrol ekibine
devretmek.
İnceleme ve Kontrol Ekibi Oluşturulması
MADDE 13- (1) Sağlık sosyal güvenlik merkezlerinde, merkez müdürlüğünün sağlık
hizmetleri sınıfındaki personel veya diğer görevli personelleri arasından merkez müdürünün
teklifi ve sosyal güvenlik il müdürünün onayı ile en az iki kişiden oluşan bir inceleme ve
kontrol ekibi kurulur.
(2) İnceleme ve kontrol ekipleri, sağlık kurum ve kuruluşları ile eczane ve optisyenlik
müesseseleri için olmak üzere birden fazla ayrı ayrı kurulabilir.
(3) İnceleme ve kontrol ekibi, merkez müdürüne bağlı olarak görev yapar.
İnceleme ve Kontrol Ekibinin Görev, Yetki ve Sorumlulukları
MADDE 14- (1) Sosyal güvenlik il müdürü tarafından incelenmesi uygun bulunan
sağlık hizmet sunucularının Kurumca yayımlanan mevzuat ve sözleşme/protokol hükümlerine
uygunluğu yönünden inceleme ve kontrol işlemlerini yapmak,
(2) Sağlık hizmet sunucusu ile yapılan sözleşme/protokol hükümleri göz önünde
bulundurularak görevlerinin yürütülmesi sırasında sağlık hizmeti sunucusuna serbestçe
girmek, kontrol amaçlı gezmek,
Sayfa 6 / 9
(3) Gerektiği durumlarda sağlık hizmet sunucusunun yetkilisi, çalışanları ya da sağlık
hizmeti alan sigortalıların bilgisine başvurmak, gerekirse ifadelerini almak,
(4) Görevlerinin ifası esnasında gerekli çalışma ortamının sağlanmasını istemek,
(5) İnceleme ve kontrol işlemleri esnasında inceleme ve kontrol işleminin konusu ile
ilgili olarak her türlü bilgi, belge ve kayıtların ibrazını sağlık hizmet sunucusundan istemek,
bunları incelemek, gerektiğinde tasdikli örnek veya fotokopilerini almak,
(6) İnceleme ve kontrol işlemleri neticesinde, incelenen sağlık hizmet sunucusuna göre
inceleme ve kontrol tutanakları düzenlemek ve tespit edilen hususlarla ilgili durum tespit
raporu hazırlayarak izleme ve değerlendirme birimine sunmak,
(7) İncelenen evrak ve kayıtlar üzerinde evrakın incelendiğini gösteren tarih ve imza
haricinde herhangi bir ilave ve düzeltme yapmamak, bilgi işlem ortamındaki bilgi ve kayıtları
değiştirmemek,
(8) İnceleme ve kontrol işlemi geçekleştirilen sağlık hizmet sunucusunun ismini
açıklamamak, yaptıkları görev ile ilgili işlemler hakkında sosyal güvenlik il müdürü veya
merkez müdürü haricindeki kişilere bilgi vermemek,
(9) İhbar ya da şikâyette bulunan kişilerin kimliklerini açıklamamak,
(10) Görev ve çalışmaları esnasında nezaket kurallarına uygun hareket etmek.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Risk Analizi, Sürekli Denetim, Raporlama, İzleme ve Değerlendirme Süreçleri
Risk Analizi Süreci
MADDE 15- (1) Risk analizi ve yönetim süreci birbirine bağlı;
a) Riskin tanımlanması,
b) Riskin değerlendirilmesi ve hesaplanması,
c) Alternatif risk düzeltme araçları arasından seçim yapılması,
ç) Seçilen alternatifin uygulanması,
d) Değerlendirme ve kontrol,
Hususlarını kapsayan beş işlem basamağından oluşur.
(2) Grup başkanlığı, risk analizi sürecinde bu beş işlem basamağını sırasıyla göz
önünde bulundurur.
Riskin Tanımlanması
MADDE 16- (1) Riskin tanımlanması, riskin teşhisi anlamına gelmektedir. Risk
tanımlama sürecinde elde edilen bilgiler sorunlara çözüm getirme sürecini de kapsamaktadır.
Bu süreç teknolojik, sosyal, konjonktürel ve benzeri belirsizliklerin azaltılması ve olası
kayıpların minimize edilmesi işlemlerini kapsar.
(2) Riskin tanımlanmasında; sistematik yaklaşımlar (sigorta kontrol listeleri, risk
analiz soruları, akış işlem kartları ve mali durum analizleri) ile simülasyon (gerçeğin şekli
veya sembolik olarak temsil edilmesi) ve risk skor karnesi ve benzeri teknikler kullanılır.
(3) Bu aşamada;
a) Kurumun işlemleri sırasında sorun oluşturabilecek insan, çevre, yönetim (malzeme
ve sistem) ve süreç faktörleri analiz edilir.
b) Kurumun iş ve işlemlerinin yürütümü sırasında yukarıda belirtilen faktörlerden
kaynaklanan olası tehlikeler nedenleriyle birlikte tespit edilir.
(4) Önemli değişkenler ve onların belirsiz etkisini ortaya koymak için geleceğe
yönelik planlama araçları kullanılabilir. Gelecekteki Kurum fırsatlarını tanımlamak için
geleceğe yönelik senaryolar geliştirilir ve bu senaryolara ilişkin muhtemel olaylar tanımlanır.
Sayfa 7 / 9
Risklerin Değerlendirilmesi
MADDE 17- (1) Grup Başkanlığı riskleri değerlendirir ve risklere bağlı potansiyel
kaybın gerçekleşme ihtimalinin ölçümünü yapar.
(2) Bu aşamada değerlendirme önceliği aşağıdaki önem sıralamasına göre yapılır:
a) Çok önemli riskler
b) Önemli riskler
c) Önemsiz riskler
(3) Risk değerlendirmesi yapılırken, çeşitli somut ve soyut (Kurumun stratejik yönleri,
rekabet şartları, Kurumsal gelişim ve değişim, sosyal parametreler vb.) faktörler dikkate
alınır.
Alternatif Risk Düzeltme Araçları Arasından Seçim Yapılması
MADDE 18- (1) Risk tanımlanıp değerlendirildikten sonraki basamak, riskle
mücadelede kullanılacak yaklaşım yönteminin ve her biri için kullanılacak tekniğin
kararlaştırılmasıdır. Riskten uzaklaşmak, riski almak, riski azaltmak ve riskten kaçınmak gibi
teknikler kullanılabilir. Grup Başkanlığı her bir riskle mücadelede hangi tekniğin
kullanılacağına karar verir.
Seçilen Alternatifin Uygulanması
MADDE 19- (1) Konu veya sorun bütün yönleriyle ortaya konulduktan, uygun çözüm
alternatifleri tanımlandıktan ve her alternatifin olası sonuçları olanaklar ölçüsünde en iyi
biçimde tahmin edildikten sonra seçilen alternatifin uygulanması sağlanır. Grup Başkanlığı
gerekli gördüğü adımların atılması için ilgili birimleri bilgilendirme ve sonuçları takip ederek
raporlama ile yetkilidir.
Değerlendirme ve Kontrol
MADDE 20- (1) Seçilen alternatif uygulamaya konulduktan sonra seçilen çözüm
yönteminin işleyip işlemediği ve beklenen sonuçları verip vermediği izlenir. Elde edilen
çıktılar ve beklentiler sürekli olarak karşılaştırılarak, çözümün etkinliğine yönelik izleme ve
kontrol işlemlerini gerçekleştirir.
Sürekli Denetim Süreci
MADDE 21- (1) Grup Başkanlığı, Kurumun merkez ve taşra teşkilâtı ile personelinin
idarî, malî ve hukukî işlemleri, sosyal güvenlik mevzuatının verdiği yetkiye dayanılarak
Kurumla sözleşme yapmış gerçek ve tüzel kişiler ile işverenlerin işlemleri üzerinde
usulsüzlükleri önlemeye yönelik bilgisayar destekli denetim modellerini geliştirmek suretiyle
bu kapsamda analizler gerçekleştirir.
(2) Analiz sonuçlarını ilgili birimlere iletir ve usulsüz gerçekleştirilen işlemlerin
düzeltilmesini ister.
(3) Sürekli denetim; Kurum faaliyet alanlarının analizi, Kurum zararına neden
olabilecek her türlü hususun belirlenmesi, dokümante edilmesi, sonuçlarının değerlendirilmesi
ve ilgili birimlere iletilmesi süreçlerini kapsamaktadır.
(4) Kurum merkez ve taşra teşkilatının tüm birimleri, Grup Başkanlığınca bu yönerge
kapsamında istenilecek bilgi, belge ve verileri en geç 30 gün içerisinde göndermek
zorundadır.
Analiz Sonuçlarının Raporlanması ve Sonuçların Takibi Süreci
MADDE 22- (1) Risk analiz ve sürekli denetim çalışmalarının sonucunda niteliğine
göre aşağıdaki rapor ve tutanaklar düzenlenir.
a) Veri Analiz Değerlendirme Raporu
Sayfa 8 / 9
b) Veri Analiz Raporu
c) İnceleme ve Kontrol Tutanağı
ç) İnceleme ve Araştırma Tutanağı
d) Durum Tespit Raporu
e) İşyeri Denetim Raporu
f) İnceleme ve Soruşturma Raporu
g) Aylık ve Yıllık Faaliyet Raporu
Veri Analiz Değerlendirme Raporu
MADDE 23- (1) Veri analiz değerlendirme raporu, Grup Başkanlığı bünyesinde yer
alan ilgili alt birimlerce gerçekleştirilen analizler sonucu hazırlanan ön tespit ve bulguları
içerir rapordur.
Veri Analiz Raporu
MADDE 24- (1) Veri analiz değerlendirme raporu, Grup Başkanlığınca
değerlendirilir. Değerlendirme raporundaki sonuçların uygun görülmesi halinde nihai tespit ve
değerlendirmeleri içeren veri analiz raporu hazırlanır. Veri analiz raporları, Grup
Başkanlığınca Rehberlik ve Teftiş Başkanlığına sunulur.
İnceleme ve Kontrol Tutanağı
MADDE 25- (1) İnceleme ve kontrol tutanakları, incelemeye alınan sağlık hizmet
sunucusunun iş ve işlemlerinde mevzuat hükümleri, SUT ve sözleşme/protokol hükümlerine
aykırılıkların olup olmadığına ilişkin inceleme ve kontroller sonucunda yapılan durum
tespitini içerir şekilde inceleme ve kontrol ekiplerince düzenlenir.
İnceleme ve Araştırma Tutanağı
MADDE 26- (1) İnceleme ve kontrol ekiplerince, inceleme konusunda yer alan
hususların her birinin Kurum kayıtları ile MEDULA ve eczane provizyon sisteminde yer alan
veriler dikkate alınarak incelenmesi, karşılaştırılması ve listelenmesini de içerir şekilde
düzenlenen tutanaktır.
Durum Tespit Raporu
MADDE 27- (1) İnceleme ve kontrol ekiplerince, inceleme ve kontrol tutanağında yer
alan bulguların değerlendirildiği rapordur. Durum tespit raporu, sağlık hizmet sunucusunun
mevzuat hükümleri, SUT ve sözleşme/protokol hükümlerine aykırılıkların olup olmadığına
ilişkin tespitleri içerir şekilde düzenlenir.
(2) İl müdürlükleri tarafından, onaylanan durum tespit raporlarının bir sureti Grup
Başkanlığına gönderilir. Grup Başkanlığı, bu raporların elektronik ortamda da gönderilmesini
isteyebilir.
İşyeri Denetim Raporu
MADDE 28- (1) Grup Başkanlığınca gerçekleştirilecek sektörel analizler neticesinde,
riskli görülen işyerleriyle ilgili olarak sosyal güvenlik denetmenleri tarafından hazırlanan
rapordur.
(2) İşyeri denetim raporları tanzim edilip onay işlemlerinin tamamlanmasından sonra
bir sureti Grup Başkanlığına gönderilir. Grup Başkanlığı, bu raporların elektronik ortamda da
gönderilmesini isteyebilir.
Sayfa 9 / 9
İnceleme ve Soruşturma Raporu
MADDE 29- (1) Grup Başkanlığı tarafından Rehberlik ve Teftiş Başkanlığına
sunulan ve Rehberlik ve Teftiş Başkanlığınca müfettiş görevlendirilmesi uygun bulunan veri
analiz raporlarında yer alan hususların, müfettişlerce incelenmesi neticesinde düzenlenen
rapordur.
(2) İnceleme ve soruşturma raporlarının düzenlenip onay işlemlerinin
tamamlanmasından sonra bir sureti analiz çalışmalarında değerlendirilmek üzere Grup
Başkanlığına gönderilir. Grup Başkanlığı, bu raporların elektronik ortamda da gönderilmesini
isteyebilir.
Aylık ve Yıllık Faaliyet Raporu
MADDE 30- (1) Grup Başkanlığı, Başkana sunulmak üzere Rehberlik ve Teftiş
Başkanlığına veri analiz ve sürekli denetim faaliyetleriyle ilgili olarak aylık ve yıllık olağan
değerlendirme raporları hazırlar ve sunar. Bu raporlar, güncel durum ve denetimler hakkında
bilgileri içerir şekilde düzenlenir. Raporlarda önceki ay ve dönemlerin tespit, analiz ve
sonuçlarından gerekli görülenlerine de ayrıca yer verilir.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Geçici ve Son Hükümler
MADDE 31- (1) Bu yönergenin yürürlüğe girmesi ile birlikte, Kurum bünyesindeki
tüm risk analizi çalışmaları Grup Başkanlığı bilgisi ve koordinasyonunda yürütülür.
(2) Sağlık hizmet sunucuları ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası
Kanununa tabi işyerlerinin denetim ve kontrol standartları, Rehberlik ve Teftiş Başkanlığınca
Kurul üyelerinin görüş ve önerileri alınmak suretiyle 31.12.2012 tarihine kadar belirlenerek,
Kurum Başkanlık Makamının onayını müteakip yayımlanır.
MADDE 32- (1) Bu yönergenin yürürlüğe girdiği tarihten önce fiilen denetim ve
kontrol işlemlerine başlanılmış olan sağlık hizmet sunucuları hakkında 2011 - 42 sayılı
genelgeye göre işlem yapılmaya devam edilerek sonuçlandırılır.
(2) Sağlık hizmet sunucularının denetim ve kontrol standartları yayımlanıncaya kadar,
2011–42 sayılı genelgenin sağlık hizmet sunucularının denetime alınma işlem ve usulleri ile
tutanak ve rapor düzenlenmesine dair hükümlerinden bu yönergede belirlenen işlem, usul ve
esaslara aykırı olmayanların uygulanmasına devam olunur.
Yürürlük
MADDE 33- (1) Bu Yönerge onay tarihi itibariyle yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 34- (1) Bu Yönerge hükümlerini Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanı yürütür.
İş Güvenliği Uzmanlarının Görev, Yetki, Sorumluluk ve
Eğitimleri Hakkında Yönetmelik
Taslağı
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç
MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin amacı; iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinde görevli iş güvenliği
uzmanlarının nitelikleri, eğitimleri ve belgelendirilmeleri, görev, yetki ve sorumluluklarına dair usul ve esasları
düzenlemektir.
Kapsam
MADDE 2 Bu Yönetmelik, 20 Haziran 2012 tarihli ve 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu
kapsamında yer alan işyerleri ile eğitim kurumlarını kapsar.
Dayanak
MADDE 3 – (1) Bu Yönetmelik;
a) 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunun 30 uncu,
b) 9/1/1985 tarihli ve 3146 sayılı Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri
Hakkında Kanunun 2 ve 12 nci,
maddelerine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4 – (1) Bu Yönetmelikte geçen:
a)Bakanlık: Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığını,
b)Eğiticilerin eğitimi belgesi: En az kırk beş saatlik eğitim sonunda kamu kurum ve kuruluşları,
üniversiteler veya 8/2/2007 tarihli ve 5580 sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanununa göre yetkilendirilen
kurumlar tarafından tek bir program sonucunda verilen eğiticilerin eğitimi belgesini,
c)Eğitim kurumu: İş güvenliği uzmanlarının, işyeri hekimi ve diğer sağlık personelinin eğitimlerini
vermek üzere Bakanlıkça yetkilendirilen kamu kurum ve kuruluşlarını, üniversiteleri ve Türk Ticaret
Kanununa göre faaliyet gösteren şirketler tarafından kurulan müesseseleri,
ç)Genel Müdürlük: İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğünü,
d)İş güvenliği uzmanı: İş sağlığı ve güvenliği alanında görev yapmak üzere Bakanlıkça yetkilendirilmiş,
iş güvenliği uzmanlığı belgesine sahip mühendis, mimar veya teknik elemanı,
e)Kanun: 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununu,
f)Onaylı defter: İş güvenliği uzmanı tarafından; görevlendirildiği işyerinde yapılan çalışmalara ilişkin
tespit ve tavsiyeleri ile bu Yönetmelikte belirtilen hususların yazıldığı, işyerinin bağlı bulunduğu Çalışma
ve İş Kurumu İl Müdürlükleri veya noter tarafından her sayfası mühürlenmiş defteri,
g)Sorumlu müdür: İşyeri hekimliği ve iş güvenliği uzmanlığı eğitici belgesine sahip olan, tam süreli
istihdam edilen ve eğitim kurumlarının iş ve işlemlerinden Bakanlığa karşı sorumlu olan kişiyi,
ğ)Teknik eleman: Teknik öğretmen, fizikçi ve kimyager unvanına sahip olanlar ile üniversitelerin meslek
yüksek okullarının iş sağlığı ve güvenliği programı mezunlarını,
h)Yıllık çalışma planı: İş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimi tarafından ortaklaşa hazırlanan ve işyerinde iş
sağlığı ve güvenliği çalışmaları ile iş kazaları ve meslek hastalıkları ile ilgili olarak yapılan değerlendirme
sonucunda tehlikeli olayın tekrarlanmaması için yapılan inceleme ve araştırmaların ve gerekli önleyici
faaliyetlerin yer aldığı, bir sonraki yılda yapılması öngörülen çalışmaları içeren planı,
ı)Yıllık değerlendirme raporu: İş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimi tarafından ortaklaşa hazırlanan ve
işyerinde yapılan iş sağlığı ve güvenliği çalışmaları ile çalışma ortamı gözetim sonuçlarının kaydedildiği
yıllık olarak hazırlanan raporu,
i)Eğitim programı: Uzaktan, yüz yüze ve pratik eğitim derslerinin tarih ve saatleri, asil ve yedek
eğiticileri, katılımcıları ile eğitim mekânı gibi unsurlardan ve bu unsurlara ilişkin her türlü bilgi
ve belgeden oluşan bütünlüğü,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
İşverenin yükümlülükleri
İş güvenliği uzmanı görevlendirme yükümlülüğü
MADDE 5 – (1) Mesleki risklerin önlenmesi ve bu risklerden korunulmasına yönelik çalışmaları da
kapsayacak iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin sunulması için işveren;
a)Çalışanları arasından iş güvenliği uzmanı görevlendirir,
b)Çalışan sayısı ve işyerinin tehlike sınıfı dikkate alınarak tam süreli iş güvenliği uzmanı çalıştırma
yükümlülüğü olmayan işyerlerinde işveren, gerekli niteliklere sahip olan bir iş güvenliği uzmanı ile kısmi
süreli iş sözleşmesi yapabilir,
c)Çalışanları arasında belirlenen niteliklere sahip personel bulunmaması hâlinde, bu hizmetin tamamını
veya bir kısmını ortak sağlık ve güvenlik birimlerinden hizmet alarak yerine getirebilir.
(2) İşveren gerekli belgelere sahip olması ve bu Yönetmelikte belirtilen şartları yerine getirmesi halinde
kendi işyerinde iş güvenliği uzmanlığı görevini yerine getirebilir.
(3) İşverenin; iş sağlığı ve güvenliği konusunda uzman görevlendirmesi veya hizmet satın alması
sorumluluklarını etkilemez ve iş sağlığı ve güvenliği hizmetleriyle ilgili maliyet çalışanlara yansıtılamaz.
(4) İşveren, 10 uncu maddenin üçüncü fıkrasında belirtilen durumlarda, ilgili yargı sürecini takip eder ve
sonucunu Genel Müdürlüğe bildirir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
İş Güvenliği Uzmanlarının Nitelikleri, Görev, Yetki ve Yükümlülükleri ile
Çalışma Usul ve Esasları
İş güvenliği uzmanlarının nitelikleri ve görevlendirilmeleri
MADDE 6 – (1) İşverence iş güvenliği uzmanı olarak görevlendirilecekler, bu Yönetmeliğe göre geçerli
iş güvenliği uzmanı belgesine sahip olmak zorundadır.
(2) İş güvenliği uzmanlarından; (C) sınıfı belgeye sahip olanlar az tehlikeli sınıfta, (B) sınıfı belgeye
sahip olanlar az tehlikeli ve tehlikeli sınıflarda, (A) sınıfı belgeye sahip olanlar ise bütün tehlike sınıflarında yer
alan işyerlerinde çalışabilirler.
(3) Birden fazla iş güvenliği uzmanının görevlendirilmesinin gerektiği işyerlerinde, tam süreli
görevlendirilen en az bir iş güvenliği uzmanının işyerinin tehlike sınıfına uygun belgeye sahip olması yeterlidir.
İş güvenliği uzmanlığı belgesi
MADDE 7 – (1) İş güvenliği uzmanlığı belgesinin sınıfları aşağıda belirtilmiştir:
a) (A) sınıfı iş güvenliği uzmanlığı belgesi;
1) (B) sınıfı iş güvenliği uzmanlığı belgesiyle en az dört yıl fiilen görev yaptığını iş güvenliği uzmanlığı
sözleşmesi ile belgeleyen ve (A) sınıfı iş güvenliği uzmanlığı eğitimine katılarak yapılacak (A) sınıfı iş güvenliği
uzmanlığı sınavında başarılı olan mühendis, mimar veya teknik elemanlara,
2) İş sağlığı ve güvenliği veya iş güvenliği ana bilim dalında doktora yapmış olan mühendis, mimar veya
teknik elemanlar ile Genel Müdürlük ve bağlı birimlerinde mühendis, mimar veya teknik eleman olarak en az on
yıl görev yapmış olanlardan (A) sınıfı iş güvenliği uzmanlığı için yapılacak sınavda başarılı olanlara,
3) İş sağlığı ve güvenliği alanında en az yedi yıl teftiş yapmış mühendis, mimar veya teknik eleman olan
iş müfettişlerine,
4) Genel Müdürlük ve bağlı birimlerinde iş sağlığı ve güvenliği alanında en az sekiz yıl görev yapmış
Bakanlık iş sağlığı ve güvenliği uzmanlarına,
istekleri halinde,
EK-1’deki örneğine uygun olarak Bakanlıkça verilir.
b) (B) sınıfı iş güvenliği uzmanlığı belgesi;
1) (C) sınıfı iş güvenliği uzmanlığı belgesiyle en az üç yıl fiilen görev yaptığını iş güvenliği uzmanlığı
sözleşmesi ile belgeleyen ve (B) sınıfı iş güvenliği uzmanlığı eğitimine katılarak yapılacak (B) sınıfı iş güvenliği
uzmanlığı sınavında başarılı olan mühendis, mimar veya teknik elemanlara,
2) İş sağlığı ve güvenliği veya iş güvenliği ana bilim dalında tezli yüksek lisans yapmış olan mühendis,
mimar veya teknik elemanlardan (B) sınıfı iş güvenliği uzmanlığı sınavında başarılı olanlara,
EK-1’deki örneğine uygun olarak Bakanlıkça verilir.
c) (C) sınıfı iş güvenliği uzmanlığı belgesi; (C) sınıfı iş güvenliği uzmanlığı eğitimine katılarak yapılacak
(C) sınıfı iş güvenliği uzmanlığı sınavında başarılı olan mühendis, mimar veya teknik elemanlara EK-1’deki
örneğine uygun olarak Bakanlıkça verilir.
(2) Birinci fıkrada belirtilen sürelerin hesaplanmasında, kısmi süreli görevlendirmeler de dâhil olmak
üzere, görev yapılan aylar dikkate alınır,
İş güvenliği uzmanlarının görevleri
MADDE 8 – (1) İş güvenliği uzmanları, aşağıda belirtilen görevleri yerine getirmekle yükümlüdür:
a) Rehberlik ve danışmanlık;
1) İşyerinde yapılan çalışmalar ve yapılacak değişikliklerle ilgili olarak tasarım, makine ve diğer
teçhizatın durumu, bakımı, seçimi ve kullanılan maddeler de dâhil olmak üzere işin planlanması, organizasyonu
ve uygulanması, kişisel koruyucu donanımların seçimi, temini, kullanımı, bakımı, muhafazası ve test edilmesi
konularının, iş sağlığı ve güvenliği mevzuatına ve genel iş güvenliği kurallarına uygun olarak sürdürülmesini
sağlamak için işverene önerilerde bulunmak.
2) İş sağlığı ve güvenliğiyle ilgili alınması gereken tedbirleri işverene yazılı olarak bildirmek. Yazılı
bildirimler iki nüsha olarak hazırlanır, imzalanır ve bir nüshasını iş güvenliği uzmanı muhafaza eder.
3) İşyerinde meydana gelen iş kazası ve meslek hastalıklarının kaydının tutulması, kaza ve meslek
hastalığının nedenlerinin araştırılması ve tekrarlanmaması için alınacak önlemler konusunda çalışmalar yaparak
işverene önerilerde bulunmak,
4) İşyerinde meydana gelen ancak ölüm ya da yaralanmaya neden olmayan, ancak çalışana, ekipmana
veya işyerine zarar verme potansiyeli olan olayların nedenlerinin araştırılması konusunda çalışma yapmak ve
işverene önerilerde bulunmak.
b) Risk değerlendirmesi;
1) Risk değerlendirmesinin yapılması konusunda yapılacak çalışmaları planlamak ve risk değerlendirmesi
sonucunda alınması gereken sağlık ve güvenlik önlemleri konusunda işverene önerilerde bulunmak, planlanan
çalışmaların tamamlanmasını takip etmek,
c) Çalışma ortamı gözetimi;
1) Çalışma ortamının gözetiminin yapılması, işyerinde iş sağlığı ve güvenliği mevzuatı gereği yapılması
gereken periyodik bakım, kontrol ve ölçümlerin planlanması ve uygulanması konularında yapılacak çalışmaları
planlayarak işverenin onayına sunmak, yapılanları izlemek,
2) İşyerinde kaza, yangın veya patlamaların önlenmesi için yapılan çalışmalara katılmak, bu konuda
işverene önerilerde bulunmak, uygulamaları takip etmek; doğal afet, kaza, yangın veya patlama gibi durumlar
için acil durum planlarının hazırlanması çalışmalarına katılmak, bu konudaki periyodik olarak eğitimlerin ve
tatbikatların yapılmasını ve acil durum planı doğrultusunda hareket edilmesini izlemek ve kontrol etmek, durum
hakkında rapor hazırlayarak işverene sunmak,
ç) Eğitim, bilgilendirme ve kayıt;
1) Kanunun 17 ve 30 uncu maddelerine göre çıkarılacak Yönetmeliğe uygun olarak, çalışanlara verilmesi
gereken eğitimleri belirlemek, planlamak ve uygulamak.
2) Çalışma ortamının gözetimi ile ilgili çalışmaları kaydetmek ve yıllık değerlendirme raporunu işyeri
hekimi ile işbirliği yaparak hazırlamak.
3) İşyerinde çalışanlara verilecek bilgilendirme çalışmalarını düzenleyerek işverenin onayına sunmak ve
uygulamasını kontrol etmek.
4) Gerekli yerlerde hazırlanacak iş sağlığı ve güvenliği talimatları ile çalışma izin prosedürlerini
hazırlayarak işverenin onayına sunmak ve uygulamasını kontrol etmek.
d) İlgili birimlerle işbirliği;
1) İşyeri hekimi ile işbirliği yaparak yıllık çalışma planını hazırlamak.
2) İşyeri hekimi ile işbirliği yaparak iş kazaları ve meslek hastalıkları ile ilgili değerlendirme yapmak,
tehlikeli olayın tekrarlanmaması için inceleme ve araştırma yaparak gerekli önleyici faaliyet planlarını
hazırlamak ve bu konuları da içerecek şekilde yıllık çalışma planını hazırlayarak işverenin onayına sunmak ve
uygulamaların takibini yapmak.
3) Varsa iş sağlığı ve güvenliği kurullarıyla işbirliği yapmak,
4) Çalışan temsilcisi ve destek elemanlarının çalışmalarına destek sağlamak ve işbirliği yapmak.
İş güvenliği uzmanlarının yetkileri
MADDE 11 – (1) İş güvenliği uzmanının yetkileri aşağıda belirtilmiştir:
a) İşverene yazılı olarak bildirdiği iş sağlığı ve güvenliğiyle ilgili alınması gereken tedbirlerden, hayati
tehlike arz edenlerin işveren tarafından yerine getirilmemesi hâlinde, bu hususu Bakanlığa bildirmek.
b) İşyerinde belirlediği hayati tehlikenin ciddi ve önlenemez olması ve bu hususun acil müdahale
gerektirmesi halinde mümkünse işveren veya işveren vekilinin onayını alarak geçici olarak işi durdurmak.
c) Görevi gereği işyerinin bütün bölümlerinde iş sağlığı ve güvenliği konusunda inceleme ve araştırma
yapmak, gerekli bilgi ve belgelere ulaşmak ve çalışanlarla görüşmek.
ç) Görevinin gerektirdiği konularda işverenin bilgisi dâhilinde ilgili kurum ve kuruluşlarla iletişime
geçmek ve işyerinin iç düzenlemelerine uygun olarak işbirliği yapmak.
(2) Tam süreli iş sözleşmesi ile görevlendirilen iş güvenliği uzmanları, çalıştıkları işyeri ile ilgili mesleki
gelişmelerini sağlamaya yönelik eğitim, seminer ve panel gibi organizasyonlara katılma hakkına sahiptir. Bu gibi
organizasyonlarda geçen sürelerden bir yıl içerisinde toplam beş iş günü kadarı çalışma süresinden sayılır ve bu
süreler sebebiyle iş güvenliği uzmanının ücretinden herhangi bir kesinti yapılamaz.
İş güvenliği uzmanlarının yükümlülükleri
MADDE 12 – (1) İş güvenliği uzmanları, bu Yönetmelikte belirtilen görevlerini yaparken, işin normal
akışını mümkün olduğu kadar aksatmamak ve verimli bir çalışma ortamının sağlanmasına katkıda bulunmak,
işverenin ve işyerinin meslek sırları, ekonomik ve ticari durumları ile ilgili bilgileri gizli tutmakla
yükümlüdürler.
(2) İş güvenliği uzmanları, iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin yürütülmesindeki ihmallerinden dolayı,
hizmet sundukları işverene karşı sorumludur.
(3) Çalışanın ölümü veya maluliyetiyle sonuçlanacak şekilde vücut bütünlüğünün bozulmasına neden
olan iş kazası veya meslek hastalığının meydana gelmesinde ihmali tespit edilen iş güvenliği uzmanının yetki
belgesi 6 ay süreyle askıya alınır. Bu konudaki ihmalin tespitinde kesinleşmiş yargı kararı esas alınır.
(4) İş güvenliği uzmanı, görevlendirildiği işyerinde yapılan çalışmalara ilişkin tespit ve tavsiyeleri ile iş
güvenliği uzmanının görevleri başlıklı 10 uncu maddede belirtilen hususlara ait çalışmalarını, işyeri hekimi ile
birlikte yapılan çalışmaları ve gerekli gördüğü diğer hususları onaylı deftere yazar.
a) Onaylı defter bir asıl ve 2 suret olacak şekilde düzenlenir. Onaylı defter işyerinin bağlı bulunduğu
Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlükleri veya noter tarafından her sayfası mühürlenmek suretiyle onaylanır.
b) Asıl suret işveren tarafından muhafaza edilir. Onaylı defterin suretlerden birini iş güvenliği uzmanı,
diğerini işyeri hekimi saklar. Teftişe yetkili iş müfettişlerinin her istediğinde işveren onaylı defteri göstermek
zorundadır.
c) Onaylı defter; iş güvenliği uzmanı ile işveren veya işveren vekilince, gerektiğinde işyeri hekimi ile eş
zamanlı olarak imzalanır. Defterin imzalanması ve düzenli tutulmasından işveren veya işveren vekili
sorumludur.
İş güvenliği uzmanlarının çalışma süreleri
MADDE 13 – (1) İş güvenliği uzmanları, bu Yönetmelikte belirtilen görevlerini yerine getirmek için
aşağıda belirtilen sürelerde görev yaparlar:
a) 1 ilâ 10 çalışanı olan işyerlerinden,
1) Az tehlikeli sınıfta yer alanlarda, ayda en az 30 dakika,
2) Tehlikeli sınıfta yer alanlarda, ayda en az 60 dakika,
3) Çok tehlikeli sınıfta yer alanlarda, ayda en az 120 dakika,
olmak üzere her çalışan başına ilave 15 dakika.
b) 10’dan fazla çalışanı olan işyerlerinden,
1) Az tehlikeli sınıfta yer alanlarda, çalışan başına ayda en az 10 dakika,
2) Tehlikeli sınıfta yer alanlarda çalışan başına ayda en az 15 dakika,
3) Çok tehlikeli sınıfta yer alanlarda çalışan başına ayda en az 20 dakika,
(2) Az tehlikeli sınıfta yer alan 1000 ve daha fazla çalışanı olan işyerlerinde her 1000 çalışan için tam gün
çalışacak en az bir iş güvenliği uzmanı görevlendirilir. Çalışan sayısının 1000 sayısının tam katlarından fazla
olması durumunda geriye kalan çalışan sayısı göz önünde bulundurularak birinci fıkrada belirtilen kriterlere
uygun yeteri kadar iş güvenliği uzmanı ek olarak görevlendirilir.
(3) Tehlikeli sınıfta yer alan 750 ve daha fazla çalışanı olan işyerlerinde her 750 çalışan için tam gün
çalışacak en az bir iş güvenliği uzmanı görevlendirilir. Çalışan sayısının 750 sayısının tam katlarından fazla
olması durumunda geriye kalan çalışan sayısı göz önünde bulundurularak birinci fıkrada belirtilen kriterlere
uygun yeteri kadar iş güvenliği uzmanı ek olarak görevlendirilir.
(4) Çok tehlikeli sınıfta yer alan 500 ve daha fazla çalışanı olan işyerlerinde her 500 çalışan için tam gün
çalışacak en az bir iş güvenliği uzmanı görevlendirilir. Çalışan sayısının 500 sayısının tam katlarından fazla
olması durumunda geriye kalan çalışan sayısı göz önünde bulundurularak birinci fıkrada belirtilen kriterlere
uygun yeteri kadar iş güvenliği uzmanı ek olarak görevlendirilir.
(5) İş güvenliği uzmanları sözleşmede belirtilen süre kadar işyerinde hizmet sunar. Birden fazla işyeri ile
kısmi süreli iş sözleşmesi yapıldığı takdirde bu işyerleri arasında yolda geçen süreler haftalık kanuni çalışma
süresinden düşülür.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
İş Güvenliği Uzmanlığı Eğitim Kurumu
İş güvenliği uzmanlığı eğitim kurumu başvuru işlemleri
MADDE 14 – (1) Eğitim kurumu olarak faaliyet göstermek isteyenler, Bakanlığa dilekçe ve aşağıda
belirtilen ekleri ile başvurur:
a) Ticari şirketler için tescil edildiğini gösteren Ticaret Sicil Gazetesi.
b) Şirket adına imza yetkisi olanları gösteren imza sirküleri,
c) Eğitim kurumunun sorumlu müdürünün eğitici belgesi ile;
1) Ticari şirketler için tam süreli iş sözleşmesi ve kabul şerhli görevlendirme yazısı.
2) Kamu kurum ve kuruluşları ve üniversiteler için tam süreli görevlendirme yazısı.
3) Şirket ortağı olanlar, sorumlu müdür olarak ta görev yapacaklar ise bu görevi yapacaklarına dair
taahhütname.
c) Eğiticilerin iş sözleşmeleri ve eğitici belgeleri.
ç) Faaliyet gösterilecek yere ait yapı kullanma izni belgesi.
d) Faaliyet gösterilecek yere ait kira sözleşmesi veya tapu senedi veya intifa hakkı belgesi.
e) Faaliyet gösterilecek yere ait olan ve yetkili makamlarca verilen numarataj veya adres tespit belgesi
f) Faaliyet gösterilecek yere ait olan ve bu Yönetmelikte belirtilen bütün bölümlerin de yer aldığı 1/50
ölçekli plan.
g) Tapu kütüğünde mesken olarak kayıtlı bir ana gayrimenkulün bağımsız bölümlerinde eğitim
kurumunun faaliyet gösterebileceğine dair kat malikleri kurulunun oybirliğiyle aldığı karar örneği.
ğ) İlgili mevzuata göre faaliyet gösterilecek yerde yangına karşı gerekli tedbirlerin alındığına ve bu yerde
eğitim kurumu açılmasında sakınca olmadığına dair yetkili merciler tarafından verilen belge.
(2) Kamu kurum ve kuruluşları için, yalnızca birinci fıkranın (b) bendinin (2) numaralı alt bendiyle (c),
(e) ve (ğ) bentlerinde belirtilen belgeler istenir. Ancak eğitim verilecek mekân kamu kurumuna ait değilse (a)
bendi hariç diğer bentlerde belirtilen belgeler istenir.
(3) Üniversitelerin eğitim kurumu olarak yetkilendirilme taleplerinde başvuru rektörlükçe yapılır.
(4) Bu madde uyarınca istenen belgelerin aslı ile birlikte bir örneğinin getirilmesi halinde, Bakanlıkça
tasdiki yapılır.
(5) Her ne sebeple olursa olsun, aynı mekanda veya aynı sahip ve ortaklar tarafından veya aynı unvan
altında veya aynı tüzel kişilik tarafından şube başvuruları hariç olmak üzere 2 yıl içerisinde en fazla bir defa
eğitim kurumu başvurusunda bulunulabilir.
Eğitim kurumu yeri ve yerleşim planında aranacak şartlar
MADDE 15 – (1) Eğitim kurumunun yer alacağı binada; meyhane, kahvehane, kıraathane, bar, elektronik
oyun merkezleri gibi umuma açık yerler ile açık alkollü içki satılan yerler bulunamaz.
(2)Eğitim kurumunun yetki aldığı yer akaryakıt veya LPG istasyonlarına en fazla 50 metre yakın olabilir.
Bu mesafenin belirlenmesinde eğitim kurumunun ve istasyonun birbirlerine en yakın mesafeleri dikkate alınır.
(3) Eğitim kurumlarının bütün birimlerinin;
a) Aynı binanın birbirine bitişik daire veya katlarında veya bitişik binaların birbirine bağlantılı aynı
katlarında,
b) Kuruma ait olan bir arsa içinde ve birbirine uzaklığı en fazla 100 metre olan müstakil binalarda,
olması gerekir.
(4) Bakanlıktan izin alınmadan, onaylanmış yerleşim planlarında herhangi bir değişiklik yapılamaz ve
yerleşim planında belirtilen bölümler, amaçları dışında kullanılamaz.
(5) Eğitim kurumlarınca kurumun girişinin bulunduğu kısma EK 8 de örneği yer alan ve kurum unvanına
göre hazırlanan tabela asılır. Aynı binada, bakanlıkça yetkilendirilen birden fazla kurum bulunması durumunda,
kullanılacak tabela için Bakanlık onayı alınması şartıyla, tüm unvanları gösteren tek bir tabela kullanılabilir. Bu
yönetmeliğin yayım tarihinden önce yetkilendirilmiş eğitim kurumları, bu fıkrada yer alan şartları, Yönetmeliğin
yayımından itibaren altı ay içinde yerine getirir.
İdari bölümlerde aranacak şartlar
MADDE 16 – (1) Eğitim kurumlarında bulunması gereken bölümler aşağıdaki gibidir:
a) Sorumlu müdür odası, en az 10 metrekare.
b) Eğitici odası tek derslik için en az 15 metrekare, birden fazla dersliğin olması durumunda ise en az 25
metrekare,
c) Büro hizmetleri, arşiv ve dosya odası, en az 15 metrekare; ayrı ayrı olmaları hâlinde toplamı en az 20
metrekare.
ç) Her derslik için erkek ve kadın ayrı olmak üzere en az birer tuvalet ve lavabo.
(2) Dinlenme yeri, kurum içinde bağımsız bir bölüm hâlinde veya ayrı ayrı bölümlerden meydana
gelebilir ve tek derslik için en az 30 metrekare, ilave her derslik başına en az 10 metrekare olmalıdır. Alan
hesabında yönetim ve eğitime ayrılan diğer bölümler ile koridorlar dikkate alınmaz.
(3) Bölümlerin, alan (metrekare) veya hacim (metreküp) ölçümü sonucu çıkan küsuratlı rakamlar ile
kontenjanlar belirlenirken 0,5 ve daha büyük çıkan küsuratlı rakamlar bir üst tam sayıya yükseltilir.
Derslik ve diğer bölümlerde aranacak şartlar
MADDE 17 –(1) Dersliklerde 25’ten fazla kursiyer bulunmaz.
(2) Dersliklerde kursiyer başına en az 10 metreküp hava hacmi olması ve derslikler ile diğer bölümlerin
tavan yüksekliklerinin en düşük olduğu noktada 2,40 metreden az, dört metreden fazla olmaması esastır. Dört
metre üzerinde olan yükseklikler ile eğitim amaçlı kullanılan ekranın görülmesinin mümkün olmadığı kısımlar
hacim hesabında dikkate alınmaz.
(3) Derslik ve diğer bölümlerde bulunan pencerelerde; doğal havalandırmaya müsaade edecek şekilde
binanın dış cephesinde olması, pencere alanının bulunduğu bölümün taban alanının %10 undan az olmaması ve
yerden yüksekliğinin 90 santimetreden fazla olmaması şartları aranır. Binanın dış cephesinin tamamen veya
kısmen camla kaplı olması durumunda uygun havalandırma sistemi şartı aranır.
(4) Derslik kapılarının genişliği 80 santimetreden az olamaz ve kapı kasasının içten içe ölçülmesiyle
belirlenir. Derslik kapıları dışa doğru açılmalı ancak çift taraflı derslik bulunan koridorlarda karşılıklı
açılmamalıdır.
Aydınlatma, gürültü ve termal konfor şartları
MADDE 18 – (1) Eğitim kurumlarının bölümlerinde yeterli aydınlatma ve termal konfor şartları sağlanır,
gürültüye karşı gerekli önlemler alınır. Genel Müdürlükçe gerekli görülmesi halinde, durumun tespitine yönelik
ölçümlerin yaptırılması istenebilir.
Eğitim kurumlarının yetkilendirilmesi
MADDE 19 – (1) Eğitim kurumları tarafından hazırlanan başvuru dosyası Bakanlıkça incelenir, posta
yoluyla yapılan başvurularda eksiklikler yazılı olarak, şahsen yapılan müracaatlarda ise derhal bildirilir. Dosya
üzerinde incelemesi tamamlanan başvurular için yerinde inceleme yapılır. İnceleme işlemlerinde tespit edilen
eksikliklerin giderilmesi için her defasında otuz günden fazla olmamak üzere en fazla iki defa süre verilir.
Belirlenen sürelerde eksiklikler giderilmez ise dosya iade edilir ve bir yıl içinde tekrar başvuru yapılamaz. Dosya
üzerinde ve yerinde incelemeleri tamamlanan başvuruların, bu Yönetmelikte belirtilen şartları taşımaları halinde,
dosyasında belirtilen adres ve unvana münhasıran, en geç on gün içinde Bakanlıkça EK-2’deki örneğine uygun
eğitim kurumu yetki belgesi düzenlenir. Başka bir adreste şube açılmak istendiği takdirde, aynı usul ve esaslar
dâhilinde, bu bölümde belirtilen şartların yerine getirilmesi kaydıyla şube için ayrıca yetki belgesi düzenlenir.
(2) Bu Yönetmelikteki şartları yerine getirmeyen eğitim kurumlarına yetki belgesi düzenlenemez.
(3) Yetki belgelerinin, eğitim kurumu tarafından beş yılda bir vize ettirilmesi zorunludur.
(4) Eğitim kurumları, iş güvenliği uzmanlığı eğitim kurumu yetki belgesini almadıkça eğitim için
katılımcı kaydı yapamaz ve eğitime başlayamazlar.
(5) Eğitim kurumları, eğitim hizmetlerinin bir kısmını veya tamamını başka bir kişi veya kuruma
devredemezler.
(6) Eğitim kurumları, aşağıda belirtilen hususlara uymak zorundadırlar:
a) İsim ve unvanlar Türkçe olarak tescil ettirilir, tabela ve basılı evrak, broşür, afiş ve internet ile diğer
medya ortamlarında herhangi bir amaçla kullanılan her türlü yazılı ve görsel dokumanda sadece yetki belgesinde
belirtilen isim ve unvanlar yazılır. İsim ve unvanların belirlenmesinde Türk Dil Kurumunca yayınlanan Büyük
Türkçe Sözlük esas alınır. Verilen isim anlam ifade etmelidir.
b) Özel kuruluşlar tarafından, kamu kurum ve kuruluşlarına ait olan isimler ticari isim olarak
kullanılamaz.
(7) Eğitim kurumlarında, eğitici olarak, sadece işyeri hekimliği ve iş güvenliği uzmanlığı eğitici belgesine
sahip olanlar görev alabilirler.
(8) Eğitim kurumları, yetki aldıkları yerde Bakanlıkça yetkilendirilmedikleri konularda hizmet veremez
ve faaliyette bulunamazlar.
(9) Bakanlık, hizmetin etkin ve verimli bir şekilde verilip verilmediğinin izlenmesi amacıyla kendi görev
ve yetki alanına giren konularda eğitim kurumlarını, eğiticileri ve sorumlu müdürleri, yetki alınan mekanda,
elektronik sistem veya evrak üzerinden kontrol eder ve denetler. Eğitim kurumlarınca yetki aldıkları mekan
dışında düzenlenen işyeri hekimliği ve iş güvenliği uzmanlığı sınavlarına yönelik ilave ve tamamlayıcı eğitimler
de aynı kapsamda değerlendirilir.
Sorumlu müdür
MADDE 20 (1) Eğitim kurumu sorumlu müdürü,
a)Bakanlığa elektronik ve benzeri ortamlar, e-posta, yazı veya faks gibi araçlar vasıtasıyla gönderilen her
türlü bilgi ve belgeyi hazırlamak, göndermek ve imzalamakla,
b)Eğitim programlarının onaylanmış şekliyle uygulanmasını sağlamakla,
c)İkamet adresi ile tüm sabit ve mobil telefon numaralarını ve kendisine ulaşılamaması durumunda
iletişime geçilecek en az bir kişinin iletişim bilgilerini Genel Müdürlüğe bildirmekle,
ç)Açık olduğu beyan edilen tarihlerde, herhangi bir nedenle eğitim kurumu kapalı olsa dahi, Genel
Müdürlükçe görevlendirilen personelinin kendisiyle iletişime geçmesi durumunda, 09:00 ile 21:00 saatleri
arasında olmak şartıyla, kendisinin veya denetime refakat edebilecek nitelikte en az bir kurum
personelinin en az bir saat içerisinde kuruma intikal etmesini sağlamakla,
yükümlüdür.
(2) Eğitim kurumunun sorumlu müdürünün, kurumda uygulanan eğitim programının günlük ders saatinin
en az yarısında kurumda bulunması sağlanır. Kurumda birden fazla program uygulanması durumunda, bu hüküm
her program için ayrı ayrı uygulanır ve süre hesabında her program için ayrı ayrı hesaplama yapılır. Hastalık,
kaza veya öngörülemeyen durumlar gibi mücbir nedenlerin geçerli bir belgeye dayandırılması ve ispatı eğitim
kurumları tarafından gerçekleştirilir.
Sorumlu müdürün kurumda bulunmadığı durumlarda, tam süreli iş sözleşmesiyle görevlendirilen
eğiticilerden birisinin sorumlu müdüre vekâlet amacıyla aynı süreler boyunca kurumda bulunması sağlanır.
Vekâlet eden eğitici, sorumlu müdür tarafından yapılması gereken her türlü iş ve işlemin yapılmasını sağlar ve
görevi süresince Bakanlıkça sorumlu müdür olarak kabul edilir.
(3) Sorumlu müdür veya vekilinin mevzuat hükümlerine aykırı davranışlarından ve görev ve
sorumluluklarını yerine getirmesinden eğitim kurumu tüzel kişiliği sorumludur.
İşyeri hekimliği ve iş güvenliği uzmanlığı eğiticileri
MADDE 21 – (1) İşyeri hekimliği ve iş güvenliği uzmanlığı eğitici belgesi;
a) Pedagojik formasyona veya eğiticilerin eğitimi belgesine ve iş sağlığı ve güvenliği alanında en az beş
yıllık mesleki tecrübeye sahip; (A) sınıfı iş güvenliği uzmanları, iş sağlığı ve güvenliği, iş sağlığı veya iş
güvenliği programında doktora eğitimine sahip mühendis, mimar veya teknik elemanlar ile Bakanlıkta görevli iş
sağlığı ve güvenliği uzmanlarına,
b) Pedagojik formasyona veya eğiticilerin eğitimi belgesine sahip ve en az beş yıl teftiş yapmış iş
müfettişlerine,
c) Pedagojik formasyona veya eğiticilerin eğitimi belgesine ve en az on yıllık uzmanlık tecrübesine sahip,
mühendis, mimar veya teknik eleman niteliğini haiz Bakanlıkta görevli çalışma ve sosyal güvenlik eğitim
uzmanlarına,
ç) Mühendis, mimar, fizikçi, kimyager ve teknik öğretmenler ile hukuk fakültelerinden mezun olanlardan
üniversitelerde Bakanlıkça ilan edilen eğitim programlarına uygun en az sekiz yarıyıl ders verenlere,
başvurmaları halinde, EK-3 teki örneğine uygun olarak düzenlenir.
Eğitim kurumlarının eğitici kadrosu
MADDE 22 – (1) Eğitim kurumları, iş güvenliği uzmanlığı eğitim programı için işyeri hekimliği ve iş
güvenliği uzmanlığı eğitici belgesine sahip; makine, inşaat, kimya, elektrik veya maden mühendisleri ile bu
branşlarda eğitim görmüş teknik öğretmenlerden en az ikisiyle tam süreli, müfredatta belirtilen konulara uygun
işyeri hekimliği ve iş güvenliği uzmanlığı eğitici belgesine sahip diğer eğiticiler ile kısmi süreli iş sözleşmesi
yapar.
(2) Eğitim kurumlarında tam veya kısmi süreli iş sözleşmesi ile görevlendirilen eğiticilerle ilgili sosyal
güvenlik mevzuatından doğan bildirim ve prim ödeme gibi yükümlülüklerin yerine getirilmesi eğitim
kurumlarınca sağlanır. Eğitim kurumlarında görev alan eğiticilerin listesi Genel Müdürlükçe Sosyal Güvenlik
Kurumuna bildirilir.
(3) Eğitim kurumlarında, bu maddenin 1 inci fıkrası gereğince ve İş Kanunu’nun 63 üncü maddesine göre
tam süreli iş sözleşmesiyle görev alan eğiticiler, tâbi oldukları özel kanunlardan doğan hakları saklı kalmak
üzere, 5510 sayılı Kanuna göre başka bir yerde sigortalı olarak görev alamazlar.
(4) Eğitim kurumlarınca görevlendirilen her bir eğitici için bir dosya oluşturulur. Bu dosyada, yapılan iş
sözleşmesinin bir örneği ile sorumlu müdür tarafından onaylanmış eğitici belgesi örneği bulundurulur. Bu
belgelerin doğruluğundan eğitim kurumları sorumludur.
(5) Tam süreli iş sözleşmesiyle çalışan eğiticilerden biri, aynı zamanda sorumlu müdürlük görevini de
yürütebilir.
(6) Eğitim kurumlarında görevlendirme zorunluluğu bulunan personelin işten ayrılması halinde üç işgünü
içinde durum Genel Müdürlüğe yazı ile bildirilir. Otuz gün içerisinde bu kişilerin yerine aranan niteliklere sahip
personel görevlendirilmesi ve Genel Müdürlüğe bildirilmesi zorunludur. Bu işlemler eğitim kurumlarınca, Genel
Müdürlükçe kullanılan elektronik sisteme ayrıca işlenir.
(7) Genel Müdürlüğe bildirilen eğitici sözleşmeleri sözleşme hükümlerine aykırı olmayacak şekilde,
eğitim kurumlarınca veya eğiticilerce tek taraflı feshedilene kadar, sözleşme süresince geçerlidir. Süresi dolan
sözleşmelerin elektronik sistem üzerinden yenilenmesi durumu yazılı bildirim olarak kabul edilir.
(8) Eğiticiler, görev aldıkları kurumlarca düzenlenen eğitim programlarında, söz konusu kurumla
imzalayarak Genel Müdürlüğe gönderilmiş olan sözleşmede belirtilen toplam görev süresinden fazla görev
alamazlar. Bu hükmün uygulanması eğiticiler tarafından, takibi ise kurumun sorumlu müdürü tarafından
yürütülür.
(9) Eğiticiler, eğitim programı katılımcılarının, Bakanlıkça belirlenen müfredatta her ders için yer alan
konunun genel amacı ve öğrenme hedeflerine ulaşmasını sağlar ve bu amaçla aynı dokümanda yer alan alt
başlıklardan faydalanır.
Eğitim programlarına başvuru
MADDE 23 – (1) İş güvenliği uzmanlığı eğitim programlarına katılmak isteyen adaylar eğitim
kurumlarına aşağıdaki belgeler ile başvururlar:
a) Başvuru yapılan eğitim kurumuna hitaben yazılan ve adayın hangi iş güvenliği uzmanlığı eğitim
programına katılacağını belirten ve T.C. kimlik numarası ile iletişim bilgilerini içeren imzalı başvuru yazısı.
b) Adayın mühendis, mimar veya teknik eleman olduğunu gösteren lisans diploması veya mezuniyet
belgesi.
c) (A) sınıfı iş güvenliği uzmanlığı eğitim programına katılacaklar için (B) sınıfı iş güvenliği uzmanlığı
belgesi ve bu belgeyle en az dört yıl fiilen görev yaptığını gösteren belge.
ç) (B) sınıfı iş güvenliği uzmanlığı eğitim programına katılacaklar için (C) sınıfı iş güvenliği uzmanlığı
belgesi ve bu belgeyle en az üç yıl fiilen görev yaptığını gösteren belge.
d) İş güvenliği uzmanlığı yenileme eğitimine katılacaklar için geçerli mevcut belge.
e) Adayın T.C kimlik numarası bulunan nüfus cüzdanı veya ehliyeti
(2) Yukarıda belirtilen belgelerin aslı ile birlikte örneğinin getirilmesi halinde eğitim kurumları tarafından
tasdiki yapılır. Başvuru sırasında gerçeğe aykırı belge ve beyanda bulunduğu tespit edilenlerin başvuruları
reddedilir. Bu durumun sonradan tespiti halinde eğitim, sınav ve belgeleri geçersiz sayılır.
(3) Eğitim kurumları, başvuru esnasında adaylardan katılacakları programın gerektirdiği şartları
karşıladığını gösteren belgeleri istemek ve bu belgeleri beş yıl süreyle her bir aday için açılan dosyada saklamak
zorundadır. Bu konuda, Yönetmeliğin ilgili maddelerinde belirtilen hükümlere aykırı işlemlerden doğacak
sorumluluk eğitim kurumuna aittir.
(4) Bu Yönetmelikte belirtilen çalışma sürelerinin tespitinde Sosyal Güvenlik Kurumu kayıtları, diploma
veya mezuniyet belgelerinin doğruluğunun tespitinde Yükseköğretim Kurulu kayıtları esas alınır.
Eğitim programları
MADDE 24 – (1) Eğitim kurumları eğitime başlayabilmek için; Bakanlıkça belirlenen müfredat esas
alınarak hazırlanan ve eğitim verilecek konulara uygun eğiticiler ile en az bir en fazla üç olmak üzere eğiticilerin
yedeklerinin yer aldığı teorik eğitim programını ve eğitime katılacakların listesini eğitimin başlangıç tarihinden
en az on iş günü önce Bakanlığa elektronik ortamda ve yazılı olarak bildirirler.
(2) Eğitim kurumları, pratik eğitimin yapılacağı işyerlerinin listesi ve eğitim tarihlerini Bakanlığa
elektronik ortamda ve yazılı olarak bildirirler.
(3) Bakanlıkça onaylanmamış programlarla eğitime başlanamaz.
(4) Teorik ve uygulamalı dersler haftanın günlerine dengeli olarak dağıtılır. Adayların, teorik eğitimin
%90’ına ve uygulamalı eğitimin tamamına katılımı zorunludur. Eğitim kurumlarınca, adayların derslere devam
durumunu gösteren çizelge EK-7 dekine uygun olarak düzenlenir.
(5) Eğitimlerde kullanılacak araç ve gereçler günün teknolojisine uygun olacaktır.
(6) Eğitim programı; uzaktan, yüz yüze ve pratik eğitim derslerinin tarih ve saatleri, asil ve yedek
eğiticileri, aday dosyaları, katılım listeleri, katılım devam çizelgeleri ile bir bütündür. Zorunlu bir nedenin varlığı
ve bu nedenin geçerli bir belgeye dayandırılarak Bakanlığın onayının alınması şartıyla programda görevli
eğiticilerde değişiklik yapılabilir.
(7) Eğitim programları, eğitim kurumu içerisinde katılımcılar tarafından kolaylıkla görülebilecek bir
şekilde ilan edilir.
(8) Eğitim kurumlarınca yetki aldıkları mekân dışında düzenlenen işyeri hekimliği ve iş güvenliği
uzmanlığı sınavlarına yönelik ilave veya tamamlayıcı mahiyetteki eğitimler, bu eğitimlerin başlamasından en
fazla beş işgünü önce Genel Müdürlüğe bildirilir. Bu eğitimlerin başlatılması için Genel Müdürlük onayı
aranmaz.
(9) Uzaktan eğitim tamamlanmadan yüz yüze eğitim, yüz yüze eğitim tamamlanmadan pratik eğitim
başlatılamaz. Pratik eğitimler, yüz yüze eğitimin tamamlanmasından itibaren en geç bir ay içerisinde tamamlanır.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Eğitim ve Sınavlar
İş güvenliği uzmanlarının eğitimleri
MADDE 25 – (1) Bakanlıkça belirlenecek eğitim programları teorik ve uygulamalı olmak üzere iki
bölümden oluşur. Eğitim süreleri, teorik kısmı 180 saatten, uygulama kısmı 40 saatten ve toplamda 220 saatten
az olamaz. Teorik eğitimin en fazla yarısı uzaktan eğitim ile verilebilir. Uygulamalı eğitimler, iş güvenliği
uzmanı bulunan bir işyerinde yapılır.
(2) İş güvenliği uzmanları, belgelerini aldıkları tarihten itibaren beş yıllık aralıklarla eğitim kurumları
tarafından düzenlenecek yenileme eğitimine katılmak zorundadırlar. Bu eğitimin süresi otuz saatten az olamaz.
Eğitim katılım belgesi
iş güvenliği
iş güvenliği
iş güvenliği

More Related Content

What's hot

İŞ SAĞLIĞI GÜVENLİĞİ İLGİLİ MEVZUAT LİSTESİ
İŞ SAĞLIĞI GÜVENLİĞİ İLGİLİ MEVZUAT LİSTESİİŞ SAĞLIĞI GÜVENLİĞİ İLGİLİ MEVZUAT LİSTESİ
İŞ SAĞLIĞI GÜVENLİĞİ İLGİLİ MEVZUAT LİSTESİGültekin Cangül
 
Elektrik, tehlikeleri, riskleri ve önlemleri
Elektrik, tehlikeleri, riskleri ve önlemleriElektrik, tehlikeleri, riskleri ve önlemleri
Elektrik, tehlikeleri, riskleri ve önlemleriGültekin Cangül
 
İş Makinası Günlük Araç Kontrol Listesi
İş Makinası Günlük Araç Kontrol Listesiİş Makinası Günlük Araç Kontrol Listesi
İş Makinası Günlük Araç Kontrol ListesiGültekin Cangül
 
Özlem ÖZKILIÇ - Risk degerlendirme sunumu
Özlem ÖZKILIÇ - Risk degerlendirme sunumuÖzlem ÖZKILIÇ - Risk degerlendirme sunumu
Özlem ÖZKILIÇ - Risk degerlendirme sunumuÖzlem ÖZKILIÇ
 
Tehlike Tespit Takip Listesi
Tehlike Tespit Takip ListesiTehlike Tespit Takip Listesi
Tehlike Tespit Takip ListesiGültekin Cangül
 
Mutfak temel isg
Mutfak temel isgMutfak temel isg
Mutfak temel isgSemih Aksu
 
Çalışma İş İzin Sistemi Bilgilendirmesi
Çalışma İş İzin Sistemi BilgilendirmesiÇalışma İş İzin Sistemi Bilgilendirmesi
Çalışma İş İzin Sistemi BilgilendirmesiGültekin Cangül
 
Kimyasal Envanter Listesi "Örnek"
Kimyasal Envanter Listesi "Örnek"Kimyasal Envanter Listesi "Örnek"
Kimyasal Envanter Listesi "Örnek"Gültekin Cangül
 
Kimyasallarla Çalışmalarda İş Sağlığı ve Güvenliği Saha Kontrol Listesi
Kimyasallarla Çalışmalarda İş Sağlığı ve Güvenliği  Saha Kontrol ListesiKimyasallarla Çalışmalarda İş Sağlığı ve Güvenliği  Saha Kontrol Listesi
Kimyasallarla Çalışmalarda İş Sağlığı ve Güvenliği Saha Kontrol ListesiGültekin Cangül
 
15 i̇ş kazalarinin sebepleri̇ ve korunma prensi̇pleri̇
15  i̇ş kazalarinin sebepleri̇ ve korunma prensi̇pleri̇15  i̇ş kazalarinin sebepleri̇ ve korunma prensi̇pleri̇
15 i̇ş kazalarinin sebepleri̇ ve korunma prensi̇pleri̇Mustafa Ali ŞAHİN
 
Çalışanlara Yönelik Kaynak İşlerinde İSG Eğitimi
Çalışanlara Yönelik Kaynak İşlerinde İSG EğitimiÇalışanlara Yönelik Kaynak İşlerinde İSG Eğitimi
Çalışanlara Yönelik Kaynak İşlerinde İSG EğitimiGültekin Cangül
 
İş Güvenliği
İş Güvenliğiİş Güvenliği
İş GüvenliğiEmrahALT1
 
Kapali alanlarda calismalarda is sagligi ve guvenligi
Kapali alanlarda calismalarda is sagligi ve guvenligiKapali alanlarda calismalarda is sagligi ve guvenligi
Kapali alanlarda calismalarda is sagligi ve guvenligiTeknikakademiisg
 
Fiziksel,Kimyasal,Ergonomik Risk etmenleri
Fiziksel,Kimyasal,Ergonomik Risk etmenleriFiziksel,Kimyasal,Ergonomik Risk etmenleri
Fiziksel,Kimyasal,Ergonomik Risk etmenleriGültekin Cangül
 
Ri̇sk değerlendi̇rme formu örnek
Ri̇sk değerlendi̇rme formu örnekRi̇sk değerlendi̇rme formu örnek
Ri̇sk değerlendi̇rme formu örnekMustafa Ali ŞAHİN
 
Iskazası Olay Meslek Hastalığı Takip İzleme Formu
Iskazası Olay Meslek Hastalığı Takip İzleme FormuIskazası Olay Meslek Hastalığı Takip İzleme Formu
Iskazası Olay Meslek Hastalığı Takip İzleme FormuGültekin Cangül
 
2 çalişanlarin yasal hak ve sorumluluklari
2  çalişanlarin yasal hak ve sorumluluklari2  çalişanlarin yasal hak ve sorumluluklari
2 çalişanlarin yasal hak ve sorumluluklariMustafa Ali ŞAHİN
 
IS EKIPMANLARI KONTROL LISTESI
IS EKIPMANLARI KONTROL LISTESIIS EKIPMANLARI KONTROL LISTESI
IS EKIPMANLARI KONTROL LISTESIGültekin Cangül
 

What's hot (20)

İŞ SAĞLIĞI GÜVENLİĞİ İLGİLİ MEVZUAT LİSTESİ
İŞ SAĞLIĞI GÜVENLİĞİ İLGİLİ MEVZUAT LİSTESİİŞ SAĞLIĞI GÜVENLİĞİ İLGİLİ MEVZUAT LİSTESİ
İŞ SAĞLIĞI GÜVENLİĞİ İLGİLİ MEVZUAT LİSTESİ
 
Elektrik, tehlikeleri, riskleri ve önlemleri
Elektrik, tehlikeleri, riskleri ve önlemleriElektrik, tehlikeleri, riskleri ve önlemleri
Elektrik, tehlikeleri, riskleri ve önlemleri
 
İş Makinası Günlük Araç Kontrol Listesi
İş Makinası Günlük Araç Kontrol Listesiİş Makinası Günlük Araç Kontrol Listesi
İş Makinası Günlük Araç Kontrol Listesi
 
Özlem ÖZKILIÇ - Risk degerlendirme sunumu
Özlem ÖZKILIÇ - Risk degerlendirme sunumuÖzlem ÖZKILIÇ - Risk degerlendirme sunumu
Özlem ÖZKILIÇ - Risk degerlendirme sunumu
 
Tehlike Tespit Takip Listesi
Tehlike Tespit Takip ListesiTehlike Tespit Takip Listesi
Tehlike Tespit Takip Listesi
 
Mutfak temel isg
Mutfak temel isgMutfak temel isg
Mutfak temel isg
 
Çalışma İş İzin Sistemi Bilgilendirmesi
Çalışma İş İzin Sistemi BilgilendirmesiÇalışma İş İzin Sistemi Bilgilendirmesi
Çalışma İş İzin Sistemi Bilgilendirmesi
 
Kimyasal Envanter Listesi "Örnek"
Kimyasal Envanter Listesi "Örnek"Kimyasal Envanter Listesi "Örnek"
Kimyasal Envanter Listesi "Örnek"
 
Kimyasallarla Çalışmalarda İş Sağlığı ve Güvenliği Saha Kontrol Listesi
Kimyasallarla Çalışmalarda İş Sağlığı ve Güvenliği  Saha Kontrol ListesiKimyasallarla Çalışmalarda İş Sağlığı ve Güvenliği  Saha Kontrol Listesi
Kimyasallarla Çalışmalarda İş Sağlığı ve Güvenliği Saha Kontrol Listesi
 
15 i̇ş kazalarinin sebepleri̇ ve korunma prensi̇pleri̇
15  i̇ş kazalarinin sebepleri̇ ve korunma prensi̇pleri̇15  i̇ş kazalarinin sebepleri̇ ve korunma prensi̇pleri̇
15 i̇ş kazalarinin sebepleri̇ ve korunma prensi̇pleri̇
 
Çalışanlara Yönelik Kaynak İşlerinde İSG Eğitimi
Çalışanlara Yönelik Kaynak İşlerinde İSG EğitimiÇalışanlara Yönelik Kaynak İşlerinde İSG Eğitimi
Çalışanlara Yönelik Kaynak İşlerinde İSG Eğitimi
 
CNC Makinalarda iş güvenligi
CNC Makinalarda iş güvenligiCNC Makinalarda iş güvenligi
CNC Makinalarda iş güvenligi
 
İş Güvenliği
İş Güvenliğiİş Güvenliği
İş Güvenliği
 
Kapali alanlarda calismalarda is sagligi ve guvenligi
Kapali alanlarda calismalarda is sagligi ve guvenligiKapali alanlarda calismalarda is sagligi ve guvenligi
Kapali alanlarda calismalarda is sagligi ve guvenligi
 
Fiziksel,Kimyasal,Ergonomik Risk etmenleri
Fiziksel,Kimyasal,Ergonomik Risk etmenleriFiziksel,Kimyasal,Ergonomik Risk etmenleri
Fiziksel,Kimyasal,Ergonomik Risk etmenleri
 
Ri̇sk değerlendi̇rme formu örnek
Ri̇sk değerlendi̇rme formu örnekRi̇sk değerlendi̇rme formu örnek
Ri̇sk değerlendi̇rme formu örnek
 
Iskazası Olay Meslek Hastalığı Takip İzleme Formu
Iskazası Olay Meslek Hastalığı Takip İzleme FormuIskazası Olay Meslek Hastalığı Takip İzleme Formu
Iskazası Olay Meslek Hastalığı Takip İzleme Formu
 
2 çalişanlarin yasal hak ve sorumluluklari
2  çalişanlarin yasal hak ve sorumluluklari2  çalişanlarin yasal hak ve sorumluluklari
2 çalişanlarin yasal hak ve sorumluluklari
 
Köprülü Vinçlerde İş Güvenliği
Köprülü Vinçlerde İş GüvenliğiKöprülü Vinçlerde İş Güvenliği
Köprülü Vinçlerde İş Güvenliği
 
IS EKIPMANLARI KONTROL LISTESI
IS EKIPMANLARI KONTROL LISTESIIS EKIPMANLARI KONTROL LISTESI
IS EKIPMANLARI KONTROL LISTESI
 

Viewers also liked

Ekrem ÇAKMAK Kişisel Koruyucu Donanımlar Temel Sunumu
Ekrem ÇAKMAK Kişisel Koruyucu Donanımlar Temel SunumuEkrem ÇAKMAK Kişisel Koruyucu Donanımlar Temel Sunumu
Ekrem ÇAKMAK Kişisel Koruyucu Donanımlar Temel SunumuEkrem CAKMAK
 
Temel isg-egitim-hafta-2
Temel isg-egitim-hafta-2Temel isg-egitim-hafta-2
Temel isg-egitim-hafta-2salih doğan
 
Polietilen (PE) Borunun Elektro Füzyon (EF) Kaynağı - PE EF Welding
Polietilen (PE) Borunun Elektro Füzyon (EF) Kaynağı - PE EF WeldingPolietilen (PE) Borunun Elektro Füzyon (EF) Kaynağı - PE EF Welding
Polietilen (PE) Borunun Elektro Füzyon (EF) Kaynağı - PE EF WeldingCagandroid
 
doğal gaz altyapı yapım kontrol personeli (seviye 4)
doğal gaz altyapı yapım kontrol personeli (seviye 4)doğal gaz altyapı yapım kontrol personeli (seviye 4)
doğal gaz altyapı yapım kontrol personeli (seviye 4)Cagandroid
 
Mahalli̇ İdarelerde İş Sağliği ve Güvenli̇ği̇ - Risk Değerlendirmesi Rehberi̇...
Mahalli̇ İdarelerde İş Sağliği ve Güvenli̇ği̇ - Risk Değerlendirmesi Rehberi̇...Mahalli̇ İdarelerde İş Sağliği ve Güvenli̇ği̇ - Risk Değerlendirmesi Rehberi̇...
Mahalli̇ İdarelerde İş Sağliği ve Güvenli̇ği̇ - Risk Değerlendirmesi Rehberi̇...Ekrem CAKMAK
 
6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu - CASGEM 2014
6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu - CASGEM 20146331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu - CASGEM 2014
6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu - CASGEM 2014Ekrem CAKMAK
 
05.12.12 eği̇ti̇m sunumu kopya
05.12.12 eği̇ti̇m sunumu   kopya05.12.12 eği̇ti̇m sunumu   kopya
05.12.12 eği̇ti̇m sunumu kopyagokhan1985
 
Doğal Gaz İşletme Bakım Operatörü (Seviye 4) 11UY0030-4
Doğal Gaz İşletme Bakım Operatörü (Seviye 4) 11UY0030-4Doğal Gaz İşletme Bakım Operatörü (Seviye 4) 11UY0030-4
Doğal Gaz İşletme Bakım Operatörü (Seviye 4) 11UY0030-4Cagandroid
 
İş Sağlığı ve Güvenliği
İş Sağlığı ve Güvenliğiİş Sağlığı ve Güvenliği
İş Sağlığı ve Güvenliğispeedspasm
 
Plastic Pipes & Fittings,Hdpe,PVC, Corrugated , Spiral , Perfore Pipes
Plastic Pipes & Fittings,Hdpe,PVC, Corrugated , Spiral , Perfore Pipes Plastic Pipes & Fittings,Hdpe,PVC, Corrugated , Spiral , Perfore Pipes
Plastic Pipes & Fittings,Hdpe,PVC, Corrugated , Spiral , Perfore Pipes Allplasticpipe
 
Santiye alanında risk
Santiye alanında riskSantiye alanında risk
Santiye alanında riskgokhan1985
 
ENDÜSTRİYEL ve BÜYÜK TÜKETİMLİ TESİSLERİN DOĞAL GAZ PROJELENDİRME ve DÖNÜŞÜM ...
ENDÜSTRİYEL ve BÜYÜK TÜKETİMLİ TESİSLERİN DOĞAL GAZ PROJELENDİRME ve DÖNÜŞÜM ...ENDÜSTRİYEL ve BÜYÜK TÜKETİMLİ TESİSLERİN DOĞAL GAZ PROJELENDİRME ve DÖNÜŞÜM ...
ENDÜSTRİYEL ve BÜYÜK TÜKETİMLİ TESİSLERİN DOĞAL GAZ PROJELENDİRME ve DÖNÜŞÜM ...Cagandroid
 
1. risk ve sigorta
1. risk ve sigorta1. risk ve sigorta
1. risk ve sigortaeFinans
 
İş sağlığı ve güvenli̇ği̇
İş sağlığı ve güvenli̇ği̇ İş sağlığı ve güvenli̇ği̇
İş sağlığı ve güvenli̇ği̇ Çağatay ÖZADA
 
öğRetme öğRenme Yaklasimlari
öğRetme öğRenme YaklasimlariöğRetme öğRenme Yaklasimlari
öğRetme öğRenme Yaklasimlariderslopedi
 
YARATICI DÜŞÜNME ELEŞTİREL DÜŞÜNME YANSITICI DÜŞÜNME
YARATICI DÜŞÜNME ELEŞTİREL DÜŞÜNME YANSITICI DÜŞÜNMEYARATICI DÜŞÜNME ELEŞTİREL DÜŞÜNME YANSITICI DÜŞÜNME
YARATICI DÜŞÜNME ELEŞTİREL DÜŞÜNME YANSITICI DÜŞÜNMEFatma Şener
 
Hi̇zmette kali̇te yöneti̇m si̇stemi̇ ayşem ece yalçinkaya
Hi̇zmette kali̇te yöneti̇m si̇stemi̇ ayşem ece yalçinkayaHi̇zmette kali̇te yöneti̇m si̇stemi̇ ayşem ece yalçinkaya
Hi̇zmette kali̇te yöneti̇m si̇stemi̇ ayşem ece yalçinkayaAyşem Ece YALÇINKAYA
 

Viewers also liked (20)

Ekrem ÇAKMAK Kişisel Koruyucu Donanımlar Temel Sunumu
Ekrem ÇAKMAK Kişisel Koruyucu Donanımlar Temel SunumuEkrem ÇAKMAK Kişisel Koruyucu Donanımlar Temel Sunumu
Ekrem ÇAKMAK Kişisel Koruyucu Donanımlar Temel Sunumu
 
Temel isg-egitim-hafta-2
Temel isg-egitim-hafta-2Temel isg-egitim-hafta-2
Temel isg-egitim-hafta-2
 
Polietilen (PE) Borunun Elektro Füzyon (EF) Kaynağı - PE EF Welding
Polietilen (PE) Borunun Elektro Füzyon (EF) Kaynağı - PE EF WeldingPolietilen (PE) Borunun Elektro Füzyon (EF) Kaynağı - PE EF Welding
Polietilen (PE) Borunun Elektro Füzyon (EF) Kaynağı - PE EF Welding
 
doğal gaz altyapı yapım kontrol personeli (seviye 4)
doğal gaz altyapı yapım kontrol personeli (seviye 4)doğal gaz altyapı yapım kontrol personeli (seviye 4)
doğal gaz altyapı yapım kontrol personeli (seviye 4)
 
Mahalli̇ İdarelerde İş Sağliği ve Güvenli̇ği̇ - Risk Değerlendirmesi Rehberi̇...
Mahalli̇ İdarelerde İş Sağliği ve Güvenli̇ği̇ - Risk Değerlendirmesi Rehberi̇...Mahalli̇ İdarelerde İş Sağliği ve Güvenli̇ği̇ - Risk Değerlendirmesi Rehberi̇...
Mahalli̇ İdarelerde İş Sağliği ve Güvenli̇ği̇ - Risk Değerlendirmesi Rehberi̇...
 
6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu - CASGEM 2014
6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu - CASGEM 20146331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu - CASGEM 2014
6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu - CASGEM 2014
 
05.12.12 eği̇ti̇m sunumu kopya
05.12.12 eği̇ti̇m sunumu   kopya05.12.12 eği̇ti̇m sunumu   kopya
05.12.12 eği̇ti̇m sunumu kopya
 
Doğal Gaz İşletme Bakım Operatörü (Seviye 4) 11UY0030-4
Doğal Gaz İşletme Bakım Operatörü (Seviye 4) 11UY0030-4Doğal Gaz İşletme Bakım Operatörü (Seviye 4) 11UY0030-4
Doğal Gaz İşletme Bakım Operatörü (Seviye 4) 11UY0030-4
 
İş Sağlığı ve Güvenliği
İş Sağlığı ve Güvenliğiİş Sağlığı ve Güvenliği
İş Sağlığı ve Güvenliği
 
Plastic Pipes & Fittings,Hdpe,PVC, Corrugated , Spiral , Perfore Pipes
Plastic Pipes & Fittings,Hdpe,PVC, Corrugated , Spiral , Perfore Pipes Plastic Pipes & Fittings,Hdpe,PVC, Corrugated , Spiral , Perfore Pipes
Plastic Pipes & Fittings,Hdpe,PVC, Corrugated , Spiral , Perfore Pipes
 
Santiye alanında risk
Santiye alanında riskSantiye alanında risk
Santiye alanında risk
 
ENDÜSTRİYEL ve BÜYÜK TÜKETİMLİ TESİSLERİN DOĞAL GAZ PROJELENDİRME ve DÖNÜŞÜM ...
ENDÜSTRİYEL ve BÜYÜK TÜKETİMLİ TESİSLERİN DOĞAL GAZ PROJELENDİRME ve DÖNÜŞÜM ...ENDÜSTRİYEL ve BÜYÜK TÜKETİMLİ TESİSLERİN DOĞAL GAZ PROJELENDİRME ve DÖNÜŞÜM ...
ENDÜSTRİYEL ve BÜYÜK TÜKETİMLİ TESİSLERİN DOĞAL GAZ PROJELENDİRME ve DÖNÜŞÜM ...
 
Mevsimlik sezonluk is sozlesmesi ornegi mavi yaka
Mevsimlik sezonluk is sozlesmesi ornegi   mavi yakaMevsimlik sezonluk is sozlesmesi ornegi   mavi yaka
Mevsimlik sezonluk is sozlesmesi ornegi mavi yaka
 
1. risk ve sigorta
1. risk ve sigorta1. risk ve sigorta
1. risk ve sigorta
 
İş sağlığı ve güvenli̇ği̇
İş sağlığı ve güvenli̇ği̇ İş sağlığı ve güvenli̇ği̇
İş sağlığı ve güvenli̇ği̇
 
Sunum-Türkçe
Sunum-TürkçeSunum-Türkçe
Sunum-Türkçe
 
Toplam kalite yönetimi
Toplam kalite yönetimiToplam kalite yönetimi
Toplam kalite yönetimi
 
öğRetme öğRenme Yaklasimlari
öğRetme öğRenme YaklasimlariöğRetme öğRenme Yaklasimlari
öğRetme öğRenme Yaklasimlari
 
YARATICI DÜŞÜNME ELEŞTİREL DÜŞÜNME YANSITICI DÜŞÜNME
YARATICI DÜŞÜNME ELEŞTİREL DÜŞÜNME YANSITICI DÜŞÜNMEYARATICI DÜŞÜNME ELEŞTİREL DÜŞÜNME YANSITICI DÜŞÜNME
YARATICI DÜŞÜNME ELEŞTİREL DÜŞÜNME YANSITICI DÜŞÜNME
 
Hi̇zmette kali̇te yöneti̇m si̇stemi̇ ayşem ece yalçinkaya
Hi̇zmette kali̇te yöneti̇m si̇stemi̇ ayşem ece yalçinkayaHi̇zmette kali̇te yöneti̇m si̇stemi̇ ayşem ece yalçinkaya
Hi̇zmette kali̇te yöneti̇m si̇stemi̇ ayşem ece yalçinkaya
 

iş güvenliği

  • 1. Risk Analizi A. Hakan ONUR M. Kemal ÖZFIRAT 1
  • 2. Tehlike mi Risk mi? Köpekbalığı, insan karada ise Tehlike, denizde ise Risk olur. 2 TEHLİKE / RİSK ?
  • 3. Risk Analizi • Risk, bir olayın istenmeyen biçimde sonuçlanması olasılığıdır. Bir riskin ortaya çıkabilmesi için; • Bir tehlikenin olması ve değer verilen bir şeyin bu tehlikeye maruz kalması gerekir. • İki temel risk analizi yöntemi mevcuttur. Bunlar, kantitatif (quantitative) ve kalitatif (qualitative) yöntemlerdir. • Kantitatif risk analizi, riski hesaplarken sayısal yöntemlere başvurur. • Kalitatif risk analizinde tehditin olma ihtimali, tehditin etkisi gibi veriler sözel ifadeler ile verilir. Az riskli, orta, çok riskli gibi... 3
  • 4. Risk Analiz Yöntemleri • Ön Tehlike Analizi – (Preliminary Hazard Analysis – PHA) • İş Güvenlik Analizi – JSA (Job Safety Analysis) • What if..? (Olursa ne olur?) • Çeklist Kullanılarak Birincil Risk Analizi -(Preliminary Risk Analysis (PRA) Using Checklists) – Birincil Risk Analizi -(Preliminary Risk Analysis (PRA) – Risk Değerlendirme Karar Matris Metedolojisi( Risk Assessment Decision Matrix) • a) L Tipi Matris • b) Çok Değiskenli X Tipi Matris Diyagramı • Tehlike ve İşletilebilme Çalışması Metodolojisi (Hazard and Operability Studies- HAZOP) : • Tehlike Derecelendirme İndeksi (DOW index, MOND index, NFPA index) • Hızlı Derecelendirme Metodu (Rapid Ranking, Material Factor) • Hata Ağacı Analizi Metodolojisi – HAA (Fault Tree Analysis-FTA) • Olası Hata Türleri ve Etki Analizi Metodolojisi – HTEA/OHTEA (Failure Mode and • (Olası Hata Türleri ve Etki Analizi Metodolojisi) – Effects Analysis- Failure Mode and Critically Effects Analysis- FMEA/FMECA) • Güvenlik Denetimi (Safety Audit) • Olay Ağacı Analizi (Event Tree Analysis - ETA) • Neden – Sonuç Analizi (Cause-Consequence Analysis) • Papyon Analizi (Bow-Tie Analysis)
  • 5. • En Basit Anlamda Ön Tehlike Analizi Nasıl Yapılır? 5
  • 6. Risk Analizi Aşamaları • Öncelikle sistemdeki tehlikeler belirlenir. • Tehlikelerin olma olasılığı ve şiddeti 5 puanlık veya 3 puanlık matrislerde puanlanır. • Olasılık ve şiddet puanlarının değerlendirilmesiyle risk puanı ortaya çıkar. • Risk puanlarına göre tüm çalışmalar az-yüksek riskli gibi sınıflandırılır. • Yüksek risk gruplarına alınacak önlemlerle Risk yönetimi yapılır. 6
  • 7. Oluşabilecek Tehlike faktörleri Tehlike faktörlerine genel bakış Yüksek seviyeli Düşük seviyeli Fiziksel Faktörler Mekanik • Hareketli parçalar / parçaların hareketi • Yüzey cilaları • Hareketli taşıma araçları, hareketli alet ve donanımlar • Kontrol edilemeyen hareketli parçalar / düşen parçalar • Düşme, kayma, takılma, ayak bileğinin burkulması • Yüksekten düşme
  • 8. Tehlike faktörleri Elektrikle ilgili Şok akımları Elektrik arkları Elektrostatik Termal Sıcak alanlar / sıcak yüzeyler Soğuk alanlar / soğuk yüzeyler
  • 9. Tehlike faktörleri Çalışma ortamı Termal konfor (sıcak, soğuk, kuraklık, nemlilik) Aydınlatma Renk Nemli / ıslak koşullarda çalışmak Hiperbarik / hipobarik koşullarda çalışmak
  • 10. Tehlike faktörleri Titreşim / ses El, kol titreşimi Tüm vücut titreşimi Gürültü Infrason, ultrason
  • 11. Tehlike faktörleri Radyasyon Elektromanyetik alanlar Infrared, ultravyole ışımalar İyonize radyasyon Lazer radyasyonu
  • 12. Tehlike faktörleri Kimyasal Yangın, Patlama • Katı, sıvı ve gazlardan kaynaklanan yangın tehlikesi • Patlayıcı ortamlar Tehlikeli maddeler Sıvılar Gazlar Buhar, duman Toz
  • 13. Tehlike faktörleri Biyolojik Biyolojik malzemeler • Mikroorganizma ve virüslerden kaynaklanan enfeksiyon tehlikesi • Genetik olarak işlenmiş organizmalar • Mikroorganizmaların alerjen ve zehirli özelliklere sahip maddeleri
  • 14. Tehlike faktörleri Fiziksel Fiziksel Stres / Ağır İşler • Ağır dinamik işler • Tek taraflı dinamik işler • Belirli duruşları / kavrama konumlarını gerektiren işler • Statik ve dinamik işlerin kombinasyonu
  • 15. Tehlike faktörleriPsikolojik Psikolojik Stres / Gerginlik • Dikkat Risk kaynağına ilişkin örnekler: “Görev“ • Sorumluluk • Monoton olmaması • Tahmin edilebilirlik • Zaman kısıtları Risk kaynağına ilişkin örnekler: “İş organizasyonu“ • Görev değişiklikleri • Vardiyalı çalışma • Takım çalışması / bireysel çalışmalar • Statü Risk kaynağına ilişkin örnekler: “Sosyal etkileşim“ • Geribildirim • İşbirliği • İletişim • Gürültü Risk kaynağına ilişkin örnekler: “Çalışma ortamı“ • Süreklilik / değişim • Ortam • Sıkışık koşullar
  • 16. Tehlike faktörleri Diğerleri İnsanlar Saldırı Boğazlanma, boğulma Hayvanlar Köpek ısırıkları Böcek ısırıkları Hayvan tekmeleri Kombinasyonlar Çok Faktörlü Tehlikeler Çeşitli tehlikelerin etkileşimi
  • 24. Risk analiz yöntemleri ve özellikleri 24
  • 25. 25 Risk analiz yöntemleri ve özellikleri
  • 27. 27
  • 28. 28
  • 29. 29
  • 30. 30
  • 31. 31
  • 32. 32
  • 33. Örnek Çalışma (Ön Tehlike Analizi) Bir Doğaltaş Tesisi için; 33 Şiddet Olasılık Çok hafif (1) Hafif (2) Orta (3) Ciddi (4) Çok ciddi (5) (1) Çok düşük (1) Anlamsız (2) Düşük (3) Düşük (4) Düşük (5) Düşük (2) Küçük (2) Düşük (4) Düşük (6) Düşük (8) Orta (10) Orta (3) Orta (3) Düşük (6) Düşük (9) Orta (12) Orta (15) Yüksek (4) Yüksek (4) Düşük (8) Orta (12) Orta (16) Yüksek (20) Yüksek (5) Çok yüksek (5) Düşük (10) Orta (15) Yüksek (20) Yüksek (25) Tolere edilemez Çizelge : Risk Puanları ve Sınıflandırması
  • 34. 34 İşlem Tehlike açıklaması Etkileri Risk azaltıcı tedbirler O Ş P 1 Blokların düzgün istiflenmemesi sonucu devrilmesi Yaralanma ve ölüm Blokların üretim planlaması esas alınarak düzenli bir şekilde yerleştirilmesi, blokların arasına düzgün bir şekilde takozların yerleştirilmesi, stok sahasının tel örgü ile kapatılması , alttaki blokların üstteki bloklara göre daha büyük yüzey alanına sahip olması 3 5 15 2 Kırık, çatlak ve gözeneklere giren suyun donması ile birlikte blokların patlaması sonucunda kayaç parçalarının kayması ve düşmesi Yaralanma ve ölüm Blokların üretim planlaması esas alınarak düzenli bir şekilde yerleştirilmesi, blokların arasına düzgün bir şekilde takozların yerleştirilmesi, stok sahasının tel örgü ile kapatılması , alttaki blokların üsteki bloklara göre daha büyük yüzey alanı sahip olması 2 4 8 3 Bloğun taşınması sırasında blokların üzerine çıkan çalışanın blok üzeirndeki malzeme veya kayacı stok sahasına atması sonucu kayaç ve malzeme düşmesi Yaralanma Stok sahasının tel örgü ile kapatılması, güvenli geçiş noktalarından geçilmesi 2 4 8 4 Blokların üstüne çıkılan merdivenin sağlam olmaması sonucu düşme veya bloğun üzerinde dengenin kaybedilmesi sonucu düşme Yaralanma Bloklara güvenli olan bir merdiven ile çıkmak 2 3 6 5 Blokların istiflenirken takozların yerleştirilmesi sırasında elin sıkışması Yaralanma Uygun boyutlarda ve sağlam takozların blokların arasına konulması 3 2 6 Çizelge : Stok sahasında ve blokların istiflenmesi sırasında oluşan iş kazaları
  • 35. 35 İşle m Tehlike açıklaması Etkileri Risk azaltıcı tedbirler O Ş P 1 Bloğu taşıyan halatın kopması sonucunda halatın çarpması ve/veya bloğun düşmesi Yaralanma, ölüm ve mal hasarı Halatın kontrol edilmesi, halatın temiz tutulması, vinç kapasitesini aşan blokların önceden tespit edilerek işaretlenmesi, blok çevirme makinesi kullanılması, emniyetli çalışma mesafesinin oluşturulması, vinçlerin yükün kaldırılacağı en alt ve üst seviyelere açma kapama düğmesi konularak daha aşağı veya yukarı yükün çıkması önlenmeli, stok sahası tel örgüile çevrilmeli, uygun halat kullanılması, dinamik ve statik testlerin periyodik yapılması 3 5 15 2 Bloğu taşıyan halatın fırlaması sonucu halat çarpması ve/veya halatın taşıdığı blok düşmesi Yaralanma, ölüm ve mal hasarı Bloğun dengede ve geriliminin yavaş yavaş ayarlanarak taşınması, emniyetli çalışma mesafesi oluşturulması, stok sahasının tel örgü ile çevrilmesi 3 5 15 3 Bloğu taşıyan halatın sıkıştırması sonucunda bloktan kayaç kütlesinin fırlaması ve/veya bloğun parçalanması Yaralanma, ölüm ve mal hasarı Bloğun dengede ve halatın gerilmesi yavaş yavaş ayarlanarak taşınması, emniyetli çalışma mesafesi oluşturulması 2 5 10 4 Vinçte statik ve dinamik dengenin bozulması sonucu vinç ve/veya bloğun devrilmesi Yaralanma, ölüm ve mal hasarı Periyodik bakımlarının yapılması, statik testlerin yapılması 3 5 15 5 Vinçte mekanik arızanın oluşması sonucu blok çarpması . Yaralanma Periyodik bakımlarının yapılması, mekanik testlerin yapılması 3 4 12 Çizelge : Bloğun taşınması
  • 36. 36 İ şle m Tehlike açıklaması Etkile ri Risk azaltıcı tedbirler O Ş P 1 Dairesel testerenin soketlerinin kesim sırasında testereden kopması sonucunda çarpma Yaral anma ve ölüm Doğaltaşın çevresel hıza ve kesim hızına göre ayarlanması, su miktarının doğru verilmesi, koruyucu takılması 3 4 1 2 2 Kayış kasnak sisteminin açıkta bulunması sonucunda ezilme ve/veya kopma. Yaral anma Kayış kasnak sistemine koruyucu takılması, makine çalışıyorken veya onarım sırasında dikkatli olunması 3 3 9 3 Kesme işlemi bittikten sonra plakanın eli sıkıştırması ve ezmesi Yaral anma Kesim sırasında/sonrasında dikkatli olunması, 2 3 6 4 Kesme işlemi bittikten sonra taşıma sırasında plakanın düşmesi sonucunda ezilme Yaral anma Vakum sisteminde kontrol yapılması, malzeme taşınması konusunda bilgi verilmesi 3 2 6 5 Ağır plakaların taşınması sonucunda mesleki rahatsızlıklar Bel ve kas sistemi rahatsızl ıkları Vakumlama sistemiyle taşımanın yapılması, dengede ve doğru taşıma yöntemiyle taşıma 3 2 6 6 Kesim sırasında ST blok kesme makinesinin hareket eden ana gövdesinin çarpması Yaral anma Güvenli geçiş alanlarının belirlenmesi, termal görüntü kontrollü makineyi durdurma sistemi, açma kapama kontrol sistemi 2 3 6 7 Bloklardan üst kademeden plaka alırken merdivenden düşme Yaral anma İş güvenliğine uygun merdiven konulması 3 3 9 Çizelge : ST makinesinde kesim
  • 37. Aynı çalışmada Olay Ağacı Analizi Örneği 37 Bloğu taşıyan halatın burkulması, yorulması E H 0,05 0,95 P olayı MB olayı BK olayı ÇD olayı E 0,55 H 0,45 E 0,55 H 0,45 E 0,1 H 0,9 E 0,1 H 0,9 E 0,1 H 0,9 E 0,1 H 0,9 E 0,6 H 0,4 E 0,6 H 0,4 E 0,6 H 0,4 E 0,6 H 0,4 H 0,4 E 0,6 H 0,4 E 0,6 H 0,4 E 0,6 H 0,4 E 0,6 Başlangıç olayı Olasılık 0,0016 Sonuç orta risk 0,0011 orta risk 0,0148 orta risk 0,0099 orta risk 0,0014 orta risk 0,0009 düşük risk 0,0121 orta risk 0,0081 orta risk 0,0313 orta risk 0,0209 orta risk 0,2821 yüksek risk 0,1881 yüksek risk 0,0256 orta risk 0,0171 orta risk 0,2308 yüksek risk 0,1539 yüksek risk P: Planlama MB: Makine Bakım BK: Blok Kontrolü ÇD: Çalışma Denetimi E: Evet H: Hayır
  • 38. 38 P: Planlama MB: Makine Bakım BK: Blok Kontrolü ÇD: Çalışma Denetimi E: Evet H: Hayır
  • 40. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığından: İş Sağlığı Ve Güvenliği Risk Değerlendirmesi Yönetmeliği Taslağı BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç MADDE 1- (1) Bu Yönetmeliğin amacı, iş sağlığı ve güvenliği yönünden risk değerlendirmesinin işyerlerinde ne şekilde yapılacağı, değerlendirme yapacak kişi ve kuruluşların niteliklerinin belirlenmesi, gerekli izinlerin verilmesi ve iptal edilmesi ile ilgili usul ve esasları düzenlemektir. Kapsam MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik, 20/6/2012 tarihli ve 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu kapsamındaki işyerlerinde uygulanır. Dayanak MADDE 3 - (1) Bu Yönetmelik; a) İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununun 30 uncu maddesine, b) 9/1/1985 tarihli ve 3146 sayılı Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanunun 12 nci maddesine dayanılarak hazırlanmıştır. Tanımlar MADDE 4 - (1) Bu Yönetmelikte geçen; a) Bakanlık: Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığını, b) Kabul edilebilir risk seviyesi: Yasal yükümlülükler ve işyerinin önleme politikasına göre yeterli; çalışan, işyeri ya da iş ekipmanını zarara uğratmayacak risk seviyesini, c) Önleme: İşyerinde yürütülen işlerin bütün safhalarında iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili riskleri ortadan kaldırmak veya azaltmak için planlanan ve alınan tedbirlerin tümünü, ç) Ramak kala olay: İşyerinde meydana gelen; çalışan, işyeri ya da iş ekipmanını zarara uğratma potansiyeli olduğu halde zarara uğratmayan olayı, d) Risk: Tehlikeden kaynaklanacak kayıp, yaralanma ya da başka zararlı sonuç meydana gelme ihtimalini, e) Risk değerlendirmesi: İşyerinde var olan ya da dışarıdan gelebilecek tehlikelerin belirlenmesi, bu tehlikelerin riske dönüşmesine yol açan faktörler ile tehlikelerden kaynaklanan risklerin analiz edilerek derecelendirilmesi ve kontrol tedbirlerinin kararlaştırılması amacıyla yapılması gerekli çalışmaları, f) Tehlike: İşyerinde var olan ya da dışarıdan gelebilecek, çalışanı veya işyerini etkileyebilecek zarar veya hasar verme potansiyelini, ifade eder. İKİNCİ BÖLÜM
  • 41. Risk Değerlendirmesi Yükümlülüğü ve Gerçekleştirilmesi Risk değerlendirmesi yükümlülüğü MADDE 5 - (1) İşveren; çalışma ortamı ve çalışanların sağlık ve güvenliğini sağlama, sürdürme ve geliştirme amacı ile iş sağlığı ve güvenliği yönünden risk değerlendirmesi yapmak veya yaptırmakla yükümlüdür. (2) Risk değerlendirmesi çalışmalarında kişi veya kişilerin görevlendirilmiş olması ya da risk değerlendirmesinin gerçekleştirilmiş olması; işverenin, işyerinde iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması yükümlülüğünü ortadan kaldırmaz. Risk değerlendirmesinin gerçekleştirilmesi MADDE 6 - (1) Risk değerlendirmesi, işverenin oluşturduğu bir ekip tarafından gerçekleştirilir. Oluşturulan ekipte aşağıdakiler yer alır: a) İşveren veya vekili, b) İşyerinde sağlık ve güvenlik hizmetini yürüten iş güvenliği uzmanları ile işyeri hekimleri, c) İşyerindeki çalışan temsilcileri, ç) İşyerindeki destek elemanları, d) İşyerindeki bütün birimleri temsil edecek şekilde belirlenen ve işyerinde yürütülen çalışmalar, mevcut veya muhtemel tehlike kaynakları ile riskler konusunda bilgi sahibi çalışanlar. (2) 10`dan az çalışanı olup az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde, risk değerlendirmesini işveren kendisi yapabilir. (3) İşveren, risk değerlendirmesi çalışmalarında görevlendirilen kişi veya kişilerin görevlerini yerine getirmeleri amacıyla araç, gereç, mekân ve zaman gibi gerekli bütün ihtiyaçlarını karşılar, görevlerini yürütmeleri sebebiyle hak ve yetkilerini kısıtlayamaz. (4) İşveren, risk değerlendirmesi çalışmalarında görevlendirilen kişi veya kişilere ihtiyaç duydukları her türlü bilgi ve belgeyi temin etmek; bu kişi veya kişiler ise sağlanan bilgi ve belgeleri korumak ve gizli tutmakla yükümlüdür. ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Risk Değerlendirmesi Çalışması ve Aşamaları Risk değerlendirmesi çalışması MADDE 7 - (1) Risk değerlendirmesi; tüm işyerlerinde kuruluş aşamasından başlamak üzere tehlikeleri tanımlama, riskleri analiz etme, riskleri kontrol altına alma, dokümantasyon ve yapılan çalışmaları yenileme aşamaları izlenerek gerçekleştirilir. Tehlikelerin tanımlanması MADDE 8- (1) Çalışma ortamı, çalışanlar ve işyerindeki mevcut belgelere ilişkin aşağıdaki bilgiler toplanır: a) İşyeri bina ve eklentileri, b) İşyerinde yürütülen faaliyetler ile iş ve işlemler, c) Üretim süreç ve teknikleri, ç) İş ekipmanları,
  • 42. d) Kullanılan maddeler, e) Artık ve atıklarla ilgili işlemler, f) Organizasyon ve hiyerarşik yapı, görev, yetki ve sorumluluklar, g) Çalışanların tecrübe ve düşünceleri, ğ) İşe başlamadan önce mevzuat gereği alınacak çalışma izin belgeleri, h) Çalışanların eğitim, yaş, cinsiyet ve benzeri özellikleri ile sağlık gözetimi kayıtları, ı) Genç, yaşlı, engelli, gebe veya emziren çalışanlar gibi özel politika gerektiren gruplar ile kadın çalışanların durumu, i) İşyerinin teftiş sonuçları, j) Meslek hastalığı kayıtları, k) İş kazası kayıtları, l) İşyerinde meydana gelen ancak yaralanma veya ölüme neden olmadığı halde işyeri ya da iş ekipmanının zarara uğramasına yol açan olaylara ilişkin kayıtlar, m) Ramak kala olay kayıtları, n) Malzeme güvenlik bilgi formları, o) Ortam ve kişisel maruziyet düzeyi ölçüm sonuçları, ö) Varsa daha önce yapılan risk değerlendirmesi çalışmalarının sonuçları, p) Acil durum planları, yapı işleri sağlık ve güvenlik planı ve patlamadan korunma dokümanı hazırlanması gereken işyerlerinde önceden hazırlanan belge ve raporlar. (2) Toplanan bilgiler ışığında; İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununa göre yürürlüğe konulan mevzuatta yer alan hükümler de dikkate alınarak, çalışma ortamında bulunan fiziksel, kimyasal, biyolojik, psikososyal, ergonomik ve benzeri tehlike kaynakları ile bunların etkileşimi sonucu ortaya çıkabilecek tehlikeler belirlenir ve kayda alınır. Bu belirleme yapılırken aşağıdaki hususlar, bu hususlardan etkilenecekler ve ne şekilde etkilenebilecekleri göz önünde bulundurulur: a) İşletmenin yeri nedeniyle ortaya çıkabilecek tehlikeler, b) Seçilen alanda, işyeri bina ve eklentilerinin plana uygun yerleştirilmemesi veya planda olmayan ilavelerin yapılmasından kaynaklanabilecek tehlikeler, c) İşyeri bina ve eklentilerinin yapı ve yapım tarzı ile seçilen yapı malzemelerinden kaynaklanabilecek tehlikeler, ç) Bakım ve onarım işleri de dahil işyerinde yürütülecek her türlü faaliyet esnasında çalışma usulleri, vardiya düzeni, ekip çalışması, organizasyon, nezaret sistemi, hiyerarşik düzen, ziyaretçi veya işyeri çalışanı olmayan diğer kişiler gibi faktörlerden kaynaklanabilecek tehlikeler, d) İşin yürütümü, üretim teknikleri, kullanılan maddeler, makine ve ekipman, araç ve gereçler ile bunların çalışanların fiziksel özelliklerine uygun tasarlanmaması veya kullanılmamasından kaynaklanabilecek tehlikeler, e) Kuvvetli akım, aydınlatma, paratoner, topraklama gibi elektrik tesisatının bileşenleri ile ısıtma, havalandırma, atmosferik ve çevresel şartlardan korunma, drenaj, arıtma, yangın önleme ve mücadele ekipmanı ile benzeri yardımcı tesisat ve donanımlardan kaynaklanabilecek tehlikeler, f) İşyerinde yanma, parlama veya patlama ihtimali olan maddelerin işlenmesi, kullanılması, taşınması, depolanması ya da imha edilmesinden kaynaklanabilecek tehlikeler, g) Çalışma ortamına ilişkin hijyen koşulları ile çalışanların kişisel hijyen alışkanlıklarından kaynaklanabilecek tehlikeler,
  • 43. ğ) Çalışanın, işyeri içerisindeki ulaşım yollarının kullanımından kaynaklanabilecek tehlikeler, h) İşyerinde; çalışana karşı şiddet, psikolojik taciz veya aşırı iş yüklemesi, stres veya sorumlulukların net bir şekilde belirlenmemesi ile birimler ya da kişiler arasındaki iletişimsizlikten kaynaklanabilecek tehlikeler, ı) Çalışanların iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili yeterli eğitim almaması, bilgilendirilmemesi, çalışanlara uygun talimat verilmemesi veya çalışma izni prosedürü gereken durumlarda bu izin olmaksızın çalışılmasından kaynaklanabilecek tehlikeler. (3) Çalışma ortamında bulunan fiziksel, kimyasal, biyolojik, psikososyal, ergonomik ve benzeri tehlike kaynaklarının neden olduğu tehlikeler ile ilgili işyerinde daha önce kontrol, ölçüm, inceleme ve araştırma çalışması yapılmamış ise risk değerlendirmesi çalışmalarında kullanılmak üzere; bu tehlikelerin, nitelik ve niceliklerini ve çalışanların bunlara maruziyet seviyelerini belirlemek amacıyla gerekli bütün kontrol, ölçüm, inceleme ve araştırmalar yapılır. Risk analizi MADDE 9 - (1) Tespit edilmiş olan tehlike veya tehlike kaynaklarının her biri ayrı ayrı dikkate alınarak bu tehlikelerden kaynaklanabilecek risklerin hangi ihtimalde oluşacağı ile bu risklerden kimlerin, nelerin, ne şekilde ve hangi şiddette zarar görebileceği belirlenir. Bu belirleme yapılırken mevcut kontrol tedbirlerinin etkisi de göz önünde bulundurulur. (2) Toplanan bilgi ve veriler, aşağıdaki hususlar esas alınarak seçilen uygun yöntemlerden biri veya birkaçı bir arada kullanılarak analiz edilir: a) İşletmenin özellikleri; 1) İşyerinin yapısı, 2) Yürütülen işlerin özelliği, 3) Çalışanların nitelikleri, 4) Üretim yöntem ve şekilleri, 5) İş organizasyonu, 6) İş ekipmanları, 7) Kullanılan maddeler, b) Tehlike veya risklerin özellikleri; 1) Kullanılacak verilerin yapısı, sayısı ve karmaşıklığı, 2) Çalışma ortam ve şartları ile bunlardan kaynaklanan tehlike ve muhtemel riskler ile varsa özel tehlike türleri, c) Analiz sürecinin özellikleri; 1) Hedefe uygunluğu, 2) Kapsamının genişliği, 3) Gerekli olan teçhizatın sayısı, 4) Maliyeti, 5) Gereken süre ve sürenin programlanabilirliği, ç) Yöntemin özellikleri; 1) Karmaşıklığı, 2) Anlaşılabilirliği, 3) Analizin nitel ya da nicel yapılması, 4) Sonuçların hassasiyeti,
  • 44. 5) Detaylılığı, 6) Teknik bir altyapı gerektirip gerektirmediği, 7) Yenilenebilme esnekliği. (3) İkinci fıkrada sayılan hususlara göre uluslararası standartlarla belirlenmiş uygun analiz yöntem veya yöntemlerinin bulunması halinde, bu yöntem veya yöntemler kullanılması önceliklidir. (4) İşyerinde birbirinden farklı işlerin yürütüldüğü bölümlerin bulunması halinde birinci ve ikinci fıkralardaki hususlar her bir bölüm için tekrarlanır. (5) Analizin ayrı ayrı bölümler için yapılması halinde çıktılar bir bütün olarak ele alınıp sonuçlandırılır. (6) Analiz edilen riskler etkilerinin büyüklüğüne göre önem ve öncelik sıralamasına tabi tutularak risk kontrol adımlarına başlanmadan önce yazılı hale getirilir. Risk kontrol adımları MADDE 10 - (1) Risklerin kontrolünde şu adımlar uygulanır: a) Planlama; Analiz edilerek etkilerinin büyüklüğüne ve önemine göre sıralı hale getirilen risklerin kontrolü amacıyla bir planlama yapılır. b) Risk kontrol tedbirlerinin kararlaştırılması; Risk kontrol tedbirleri kararlaştırılırken, öncelikle tehlikeler ve tehlike kaynakları ortadan kaldırılır, bu yapılamıyor ise riskin kabul edilebilir seviyeye indirilmesi için sırasıyla aşağıdaki adımlar izlenir; 1) Tehlikeliyi, tehlikeli olmayan veya daha az tehlikelilerle ikame, 2) Riskler ile kaynağında mücadele, 3) Toplu korunma önlemlerine, kişisel korunma önlemlerine göre öncelik verilmesi. c) Risk kontrol tedbirlerinin uygulanması; Kararlaştırılan tedbirlerin iş ve işlem basamakları, işlemi yapacak kişi ya da işyeri bölümü, sorumlu kişi ya da işyeri bölümü, başlama ve bitiş tarihi ile benzeri bilgileri içeren planlar hazırlanır. Bu planlar işverence uygulamaya konulur. ç) Uygulamaların izlenmesi; Hazırlanan planların uygulama adımları düzenli olarak takip edilir, denetlenir ve aksayan yönler tespit edilerek gerekli düzeltici ve önleyici işlemler tamamlanır. (2) Belirlenen risk için kontrol tedbirlerinin hayata geçirilmesinden sonra yeniden risk seviyesi tespiti yapılır. Yeni seviye, kabul edilebilir risk seviyesinin üzerinde ise bu maddedeki adımlar tekrarlanır. Dokümantasyon MADDE 11 - (1) Risk değerlendirmesi asgarî aşağıdaki hususları kapsayacak şekilde dokümante edilir: a) İşyerinin unvanı, adresi ve işverenin adı, b) Gerçekleştiren kişilerin isim ve unvanları ile bunlardan iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimi olanların Bakanlıkça verilmiş belge bilgileri ve varsa iş sağlığı ve güvenliği hizmeti alınan ortak sağlık ve güvenlik biriminin unvan ve Bakanlıkça verilmiş belge bilgileri, c) Gerçekleştirildiği tarih ve geçerlilik tarihi, ç) Risk değerlendirmesi işyerindeki farklı bölümler için ayrı ayrı yapılmışsa her birinin adı,
  • 45. d) Belirlenen tehlike kaynakları ile tehlikeler, e) Tespit edilen riskler, f) Risk analizinde kullanılan yöntem veya yöntemler, g) Tespit edilen risklerin önem ve öncelik sırasını da içeren analiz sonuçları, h) Düzeltici ve önleyici kontrol tedbirleri, gerçekleştirilme tarihleri ve sonrasında tespit edilen risk seviyesi. (2) Risk değerlendirmesi dokümanının sayfaları numaralandırılarak; gerçekleştiren kişiler tarafından her sayfası paraflanıp, son sayfası imzalanır. Risk değerlendirmesinin yenilenmesi MADDE 12 - (1) Yapılmış olan risk değerlendirmesi; tehlike sınıfına göre çok tehlikeli, tehlikeli ve az tehlikeli işyerlerinde sırasıyla en geç üç, beş ve yedi yılda bir yenilenir. (2) Aşağıda belirtilen durumlarda ortaya çıkabilecek yeni risklerin, işyerinin tamamını veya bir bölümünü etkiliyor olması göz önünde bulundurularak risk değerlendirmesi tamamen veya kısmen yenilenir: a) İşyerinin taşınması veya binalarda değişiklik yapılması, b) İşyerinde uygulanan teknoloji, kullanılan madde ve ekipmanlarda değişiklikler yapılması, c) Üretim yönteminde değişiklikler olması, ç) İş kazası, meslek hastalığı veya ramak kala olay meydana gelmesi, d) Çalışma ortamına ait sınır değerlere ilişkin bir mevzuat değişikliği olması, e) Çalışma ortamı ölçümü ve sağlık gözetim sonuçlarına göre gerekli görülmesi, f) İşyeri dışından kaynaklanan ve işyerini etkileyebilecek yeni bir tehlikenin ortaya çıkması. DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Çeşitli ve Son Hükümler Büyük kaza önleme politika belgesi veya güvenlik raporu hazırlanması gereken işyerlerinde risk değerlendirmesi MADDE 13 - (1) İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununun 29 uncu maddesi gereğince büyük kaza önleme politika belgesi veya güvenlik raporu hazırlanan işyerlerinde; bu belge ve raporlarda değerlendirilmiş riskler, bu yönetmeliğe göre yapılacak risk değerlendirmesiyle, tekrarlardan kaçınmak için bütünleştirilir. Birden fazla işveren olması durumunda risk değerlendirmesi çalışmaları MADDE 14 - (1) Aynı çalışma alanını birden fazla işverenin paylaşması durumunda, yürütülen işler için diğer işverenlerin yürüttüğü işler de göz önünde bulundurularak ayrı ayrı risk değerlendirmesi gerçekleştirilir. İşverenler, risk değerlendirmesi çalışmalarını, koordinasyon içinde yürütür, birbirlerini ve çalışan temsilcilerini tespit edilen riskler konusunda bilgilendirir. (2) Birden fazla işyerinin bulunduğu iş merkezleri, iş hanları, sanayi bölgeleri veya siteleri gibi yerlerde, işyerlerinde ayrı ayrı gerçekleştirilen risk değerlendirmesi çalışmalarının koordinasyonu yönetim tarafından yürütülür. Yönetim; bu koordinasyonun yürütümünde,
  • 46. işyerlerinde iş sağlığı ve güvenliği yönünden diğer işyerlerini etkileyecek tehlikeler hususunda gerekli tedbirleri almaları için ilgili işverenleri uyarır. Bu uyarılara uymayan işverenleri Bakanlığa bildirir. Asıl işveren ve alt işveren ilişkisinin bulunduğu işyerlerinde risk değerlendirmesi MADDE 15 - (1) Bir işyerinde bir veya daha fazla alt işveren bulunması halinde; yürüttükleri işlerle ilgili olarak her alt işveren, bu Yönetmelik hükümleri uyarınca gerekli risk değerlendirmesi çalışmalarını yapar veya yaptırır. Alt işverenlerin risk değerlendirmesi çalışmaları konusunda asıl işverenin sorumluluk alanları ile ilgili ihtiyaç duydukları bilgi ve belgeler asıl işverence sağlanır. Asıl işveren, alt işverence yürütülen risk değerlendirmesi çalışmalarını denetler ve bu konudaki çalışmalarını koordine eder. (2) Alt işverenler gerçekleştirilen risk değerlendirmesi sonucu düzenlenen dokümanın bir nüshasını asıl işverene verir. Asıl işveren; bu risk değerlendirmesi çalışmalarının sonuçlarını kendi çalışmasıyla bütünleştirerek, risk kontrol tedbirlerinin uygulanıp uygulanmadığını izler, denetler ve uygunsuzlukların giderilmesini sağlar. Çalışanların görüşlerinin alınması ve bilgilendirme MADDE 16 - (1) Risk değerlendirmesinin işverenin kendisi tarafından yapıldığı durumlarda; destek elemanları ile çalışan temsilcilerinin, risk değerlendirmesi çalışması yapılırken sürece katılarak, risk analizi sonrasında alınması gereken düzeltici ve önleyici tedbirlerin ve kullanılması gereken koruyucu donanım ve ekipmanın belirlenmesi konularında görüşlerinin alınması sağlanır. (2) İşyerinde çalışanlar, çalışan temsilcileri ve başka işyerlerinden çalışmak üzere gelen çalışanlar ve bunların işverenleri; işyerinde karşılaşılabilecek sağlık ve güvenlik riskleri ile düzeltici ve önleyici tedbirler hakkında bilgilendirilir. Ciddi ve yakın tehlikeye maruz kalan veya kalma riski olan bütün çalışanlar ise tehlikeler ile bunlardan doğan risklere karşı alınmış ve alınacak tedbirler hakkında derhal bilgilendirilir. Risk değerlendirmesi rehberleri MADDE 17 - (1) İşverenlere, risk değerlendirmesi ile ilgili yükümlülükleri bakımından yardımcı olmak veya yol göstermek amacıyla risk değerlendirmesi rehberleri hazırlanabilir. Rehberler işyerinde çalışan sayısı ve işyerinin bulunduğu tehlike sınıfı göz önüne alınarak; sektör, meslek veya yapılan işlere özgü olabilir. (2) Kamu kurum ve kuruluşları, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları, işçi- işveren ve memur sendikaları ile kamu yararına çalışan sivil toplum kuruluşları faaliyet gösterdikleri sektörde rehber çalışmalarında bulunabilir. Bakanlıkça, bu Yönetmelik hükümlerine uygunluğu yönünden değerlendirilerek onaylanan taslaklar, Bakanlık tarafından sektör, meslek veya yapılan işlere özgü risk değerlendirmesi uygulama rehberleri olarak yayımlanır. Yürürlük MADDE 18 - (1) Bu Yönetmeliğin; a) 6 ncı maddesi birinci fıkrasının (b) bendi;
  • 47. 1) Kamu kurumları ile 50’den az çalışanı olan ve az tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri için 01/07/2014 tarihinde, 2) 50’den az çalışanı olan tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri için 01/07/2013 tarihinde, 3) Diğer işyerleri için 31/12/2012 tarihinde, b) Diğer maddeleri 31/12/2012 tarihinde yürürlüğe girer. Yürütme MADDE 19 - (1) Bu Yönetmelik hükümlerini Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı yürütür.  
  • 48. Sayfa 1 / 9 RİSK ANALİZİ VE SÜREKLİ DENETİM YÖNERGESİ BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç MADDE 1- (1) Bu yönergenin amacı, Sosyal Güvenlik Kurumunun icra ettiği bütün faaliyetlerine yönelik risk analizi ve sürekli denetim ile ilgili çalışmaların yürütülmesine ilişkin usul ve esasları belirlemektir. Kapsam MADDE 2- (1) Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından yürütülen bütün iş ve işlemleri kapsar. Dayanak MADDE 3- (1) Bu yönerge, 5502 sayılı Sosyal Güvenlik Kurumu Kanununun 3 üncü maddesinin 2 nci fıkrasının (a) bendi, 17 nci maddesinin 1 inci fıkrasının (a) bendi, 5510 sayılı Kanunun 59 uncu maddesinin 1 inci fıkrası ile Rehberlik ve Teftiş Başkanlığı Yönetmeliğinin 7 nci maddesine istinaden hazırlanmıştır. Tanımlar MADDE 4- (1) Bu yönergede yer alan; a) Kurum: Sosyal Güvenlik Kurumunu, b) Başkan: Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanını, c) Kurul: Merkezi Risk Analizi ve Değerlendirme Kurulunu, ç) Kurul Başkanı: Merkezi Risk Analizi ve Değerlendirme Kurulu Başkanını, d) Grup Başkanlığı: Risk Analizi ve Sürekli Denetim Grup Başkanlığını, e) Grup Başkanı: Risk Analizi ve Sürekli Denetim Grup Başkanını, f) Sağlık Uygulama Tebliği (SUT): Kurum tarafından yayımlanan ve hizmetin verildiği tarihte yürürlükte olan Sosyal Güvenlik Kurumu Sağlık Uygulama Tebliğini, g) Sağlık Hizmeti Sunucusu (SHS): SUT’ta belirtilen, Sağlık Bakanlığınca basamaklandırılmış; serbest eczaneler, ikinci basamak resmi sağlık kurumu, ikinci basamak özel sağlık kurumu, üçüncü basamak resmi sağlık kurumu, sağlık hizmet sunumu bakımından basamaklandırılamayan sağlık kurumları/ kuruluşları, sağlık hizmet sunumu bakımından basamaklandırılamayan diğer sağlık hizmet sunucularını h) Medula: Sunulan sağlık hizmetlerine ilişkin bilgiler ile karşılığı ödeme işlemlerinin elektronik ortamda yürütülmesi için kullanılan Kurum bilgi işlem sistemini, i) Sözleşme: Sosyal Güvenlik Kurumunun, özel sağlık hizmeti sunucuları ve optisyenlik müesseseleriyle imzalamış olduğu yürürlükteki sağlık hizmeti satın alım sözleşmesini, j) Protokol: Sosyal Güvenlik Kurumunun, İkinci ve Üçüncü Basamak Resmi Sağlık Kurumları ile imzalamış olduğu yürürlükteki protokol ve Türk Eczacıları Birliği üyesi eczanelerden ilaç teminine ilişkin yürürlükteki protokolü k) Mevzuat: Kanun, tüzük, yönetmelik, tebliğ, genelge, yönerge, genel yazı, usul ve esasları, ifade eder.
  • 49. Sayfa 2 / 9 İKİNCİ BÖLÜM Risk Analizi ve Sürekli Denetim Sürecinin Organları ve Görevleri Risk Analizi ve Sürekli Denetim Sürecinin Yürütme Organları MADDE 5- (1) Risk Analizi ve Sürekli Denetim ile ilgili iş ve işlemler aşağıdaki organlar tarafından yürütülür. a) Merkezi Risk Analizi ve Değerlendirme Kurulu, b) Risk Analizi ve Sürekli Denetim Grup Başkanlığı, c) Koordinatör Sosyal Güvenlik İl Müdürlükleri. Kurulun Oluşumu MADDE 6- (1) Kurul; Başkanın başkanlığında, Rehberlik ve Teftiş Başkanı, Emeklilik Hizmetleri Genel Müdürü, Sigorta Primleri Genel Müdürü, Genel Sağlık Sigortası Genel Müdürü, Hizmet Sunumu Genel Müdürü, Aktüerya ve Fon Yönetimi Daire Başkanı, Strateji Geliştirme Başkanı ile Grup Başkanından oluşur. Başkanın katılamadığı durumlarda, Kurula Rehberlik ve Teftiş Başkanı başkanlık eder. (2) Gerek duyulması halinde Kurul Başkanı, Rehberlik ve Teftiş Başkanlığının Ankara, İstanbul ve İzmir Grup Başkanlarının da Kurul toplantılarına katılmalarını sağlar. (3) Görüş ve bilgilerine gerek duyulan kurum ve kuruluşların temsilcileri oy hakkı olmaksızın Risk Analizi ve Değerlendirme Kurulu toplantısına çağrılabilir. Kurulun Görevleri ve Çalışma Usulü MADDE 7- (1) Kurulun görevi, risk analiz sonuçlarını değerlendirerek sosyal güvenlik suiistimallerinin önlenmesine yönelik çalışmaları planlamak ve uygulamayla ilgili birimler arasında koordinasyon sağlamaktır. (2) Rehberlik ve Teftiş Başkanı, Kurul toplantılarını düzenlemek ve gerektiğinde olağanüstü toplantıya çağırmak, çalışmaların verimli ve etkin bir şekilde yürütülmesini sağlamak, toplantılarda alınan karar ve önerileri ilgili makamlara bildirmekle görevli ve yetkilidir. (3) Kurul üyeleri, alınan kararların kendi birimlerinde etkin bir şekilde uygulanmasını takip etmek ve sonuçlarını Grup Başkanlığına bildirmekle görevlidir. (4) Kurul, Ocak, Mayıs ve Eylül aylarında olmak üzere yılda üç kez olağan olarak toplanır. Kurulun toplantılarına 6 ncı maddede sayılan üyeler veya bunların herhangi bir nedenle işlerinden geçici veya sürekli olarak ayrılmaları durumunda, yerlerine usulüne uygun şekilde görevlendirilen vekilleri iştirak eder. (5) Kurulun olağan toplantı gündemi, tarihi ve yeri Grup Başkanlığınca belirlenerek toplantı tarihinden en az onbeş gün önce üyelere bildirilir. (6) Kurul, oy hakkı bulunan üye sayısının yarısından bir fazlası ile toplanır. Kararlar, toplantıya katılan üyelerin çoğunluğu ile alınır. Üyeler çekimser oy kullanamazlar. Oyların eşitliği halinde başkanın oyu iki oy sayılır. (7) Kurulun sekretarya hizmetleri, Grup Başkanlığınca yürütülür. Grup Başkanlığının Kuruluşu MADDE 8- (1) Grup Başkanlığı, müfettiş nitelik ve yetkisini haiz bir Başkan ile başmüfettiş, müfettiş, yetkili müfettiş yardımcısı, tabip, uzman tabip, eczacı, sosyal güvenlik uzmanı, sosyal güvenlik uzman yardımcısı, istatistikçi, programcı, mühendis, avukat, bilişim uzmanı, teknisyen, şef, VHKİ ve yardımcı hizmetler sınıfından ihtiyaç duyulan diğer personelden oluşur.
  • 50. Sayfa 3 / 9 (2) Grup Başkanlığı doğrudan Rehberlik ve Teftiş Başkanlığına bağlı olup, görev merkezi Ankara ilidir. (3) Grup Başkanlığında görevli personelin ikamet merkezi, Grup Başkanlığının bulunduğu ildir. (4) Rehberlik ve Teftiş Başkanının teklifi ve Başkanın Onayı ile müfettişler arasından bir grup başkanı görevlendirilir. Grup Başkanına yardımcı olmak üzere yeteri kadar grup başkan yardımcısı Rehberlik ve Teftiş Başkanı tarafından görevlendirilir. (5) Grup Başkanlığı; analiz (risk analizi, sürekli denetim ve rapor değerlendirme bölümleri) denetim planlama ve proje uygulama birimlerinden oluşur. Grup Başkanlığının Görev ve Yetkileri MADDE 9- (1) Grup Başkanı, grubundaki faaliyetleri aşağıdaki esaslar dâhilinde düzenlemek ve yürütmekle görevlidir. (2) Kurumun risk haritasını oluşturmak, (3) Risk analizi ve bilgisayar destekli denetimlerde kullanılacak Kurum içi ve Kurum dışı her türlü veriyi toplamak, bu verileri analiz etmek, istatistiki bilgileri üretmek, sonuçları değerlendirmek, ilgili birimlerle paylaşmak ve izlemek, (4) Sosyal güvenlik uygulamalarına yönelik risk kriterleri ve bilgisayar destekli sürekli denetim senaryolarını belirlemek, Kurum verilerine sürekli ve doğrudan erişim sağlayarak veriler üzerinden risk analizlerini gerçekleştirmek, bilgisayar destekli sürekli denetim senaryolarını işletmek, (5) Kurumun risk modelini oluşturmak, risk modeli oluşturmaya yönelik gerekli proje yatırımları gerçekleştirmek, risk modelinin güncelliğinin sağlanmasına yönelik gerekli çalışmaları yürütmek, (6) Risk analiz modeli üzerinden analizler gerçekleştirmek ve sonuçları ilgili birimlerle paylaşmak ve izlemek, (7) Sosyal güvenlik uygulamalarında riskli noktalara yönelik veri madenciliği analizleri gerçekleştirmek, (8) Yapılan analiz çalışmaları ile ilgili dönemsel raporlar hazırlayarak, Rehberlik ve Teftiş Başkanlığına sunmak, (9) Kurumun bütün faaliyet alanlarını kapsayacak sürekli denetim modeli geliştirmek, bu model için gerekli projeler hazırlamak, modelin işlemesine yönelik sistemleri kurmak, sistemleri işletmek, analizleri gerçekleştirmek ve sonuçları ilgili birimlerle paylaşmak ve izlemek, (10) Bilgisayar destekli denetime yönelik Rehberlik ve Teftiş Başkanlığı veri modelini geliştirmek, denetim veri ambarı oluşturmak, verilerinin güncel kalmasını sağlamak ve bu veriler üzerinden analizler gerçekleştirmek, (11) Kurumun merkez ve taşra teşkilâtı ile personelinin idarî, malî ve hukukî işlemleri, sosyal güvenlik mevzuatının verdiği yetkiye dayanılarak Kurumla sözleşme yapmış gerçek ve tüzel kişiler ile işverenlerin işlemleri üzerinde usulsüzlükleri önlemeye yönelik bilgisayar destekli denetim modeli geliştirmek, bu kapsamda analizler gerçekleştirmek, sonuçları ilgili birimlere iletmek ve usulsüz gerçekleştirilen işlemlerin düzeltilmesini istemek, (12) Denetim raporlarını incelemek, istatistiksel analizler gerçekleştirerek risk analizleri için yeni senaryolar geliştirmek, (13) Risk analizi, bilgisayar destekli denetim ve denetim planlamasına yönelik her türlü yazılım ve donanım altyapılarını plânlamak, geliştirmek ve işletmek, (14) Ulusal ve uluslararası gelişmeleri takip etmek, en güncel teknoloji ve yöntemleri izlemek, risk analizi ve bilgisayar destekli sürekli denetim araç ve tekniklerini geliştirmek, yenilemek, sürdürülebilirliğini sağlamak, kullanımını yaygınlaştırmak, etkinliğini ve verimliliğini arttırmak için gerekli görülen her türlü proje ve geliştirmeyi gerçekleştirmek,
  • 51. Sayfa 4 / 9 (15) Risk analiz sonuçlarıyla riskli görülen alanlarda riskin ortadan kaldırılmasına yönelik projeler geliştirmek, diğer birimlerde yürütülen projelerle ilgili görüş bildirmek, bu projelerin hedefleri doğrultusunda ilerlediğini izlemek ve değerlendirmek, (16) Müfettişler tarafından yapılacak denetimlere ilişkin, yöntem ve teknikleri geliştirmek, standart ve ilkelerin oluşturulmasını sağlamak, denetimlerin etkinliğini ve verimliliğini artırıcı tedbirleri almak, bu konuda Rehberlik ve Teftiş Başkanlığına görüş ve öneriler sunmak, (17) Kurum hizmetlerinin geliştirilip etkinleştirilmesini, verimlilik ve kalitesinin artırılmasını, Kurumun mevzuat, plan, program ve projelere uygun olarak çalışmasını, aksaklıkların tespiti halinde yeni düzenlemeler yapılmasını sağlamak amacıyla inceleme ve araştırmalar yaparak gerekli proje, görüş ve önerileri hazırlayıp Rehberlik ve Teftiş Başkanına sunmak, (18) Kurumun bütün verileri üzerinde bilgi ve deneyimin oluşması, analitik anlamda değerlendirilmesi için eğitimler almak, iş başı eğitimleri gerçekleştirmek, (19) Gerektiğinde Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlık İş Teftiş Kurulu Başkanlığı ve Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı başta olmak üzere diğer kamu kurum ve kuruluşları ile işbirliği yapmak, (20) Denetim ve kontrol standartlarını belirlemek, denetim ve kontrol süreçlerini izlemek, (21) Rehberlik ve Teftiş Başkanı tarafından verilecek benzer nitelikteki diğer görevleri yapmak. Koordinatör İl Müdürlüklerinin Görevleri MADDE 10- (1) Grup Başkanlığı tarafından uygulanmak üzere gönderilen veri analiz raporlarının ilgili sosyal güvenlik il müdürlüklerine dağıtımını ve sonuçlarının Grup Başkanlığına ulaştırılmasını koordine etmek, (2) Sosyal güvenlik il müdürlüklerinde sağlık hizmet sunucularını izleme ve değerlendirme birimleri ile inceleme ve kontrol ekiplerinin oluşturulmasını koordine etmek, (3) İnceleme ve kontrollerin etkin ve verimli bir şekilde yürütülmesi için inceleme ve kontrol yapacak olan denetmen ve sağlık personeline yönelik gerekli mevzuat ve teknik düzeyde eğitim programları hazırlamak, gerçekleştirmek ve koordinasyonu sağlamak, (4) Koordinasyon bölgesinde yer alan sosyal güvenlik il müdürlüklerindeki inceleme ve kontrol sonuçlarını takip etmek ve Grup Başkanlığına sunmak, İzleme ve Değerlendirme Birimi Oluşturulması MADDE 11- (1) Sağlık sosyal güvenlik merkezlerinde, merkez müdürlüğünün sağlık hizmetleri sınıfındaki veya diğer görevli personeli arasından, merkez müdürünün teklifi ve sosyal güvenlik il müdürünün onayı ile en az üç kişiden oluşan bir izleme ve değerlendirme birimi kurulur. (2) İzleme ve değerlendirme birimi, sağlık kurum ve kuruluşları ile eczane ve optisyenlik müesseseleri için olmak üzere birden fazla ayrı ayrı kurulabilir. (3) İzleme ve değerlendirme birimi, merkez müdürüne bağlı olarak görev yapar. İzleme ve Değerlendirme Biriminin Görev, Yetki ve Sorumlulukları MADDE 12- (1) İnceleme ve kontrolü yapılacak olan sağlık hizmeti sunucularını belirlemek ve merkez müdürünün uygun görüşü ile sosyal güvenlik il müdürünün onayına sunmak, (2) İnceleme ve kontrolü yapılacak olan sağlık hizmeti sunucuları ile ilgili olarak inceleme ve kontrol ekibinin görev emrini hazırlayıp merkez müdürünün onayına sunmak, (3) Onaylanan görev emirlerini inceleme ve kontrol ekibine zimmet karşılığı vermek,
  • 52. Sayfa 5 / 9 (4) İnceleme ve kontrol ekibi tarafından düzenlenen tutanaklar ve durum tespit raporlarını mevzuat çerçevesinde incelemek ve değerlendirmek, (5) Durum tespit raporlarında tespit edilen eksikliklerin giderilmesi için durum tespit raporlarını inceleme ve kontrol ekibine gerekçesi belirtilerek yazılı olarak iade etmek, (6) Değerlendirilen durum tespit raporlarını sağlık sosyal güvenlik merkez müdürünün uygun görüşü ile sosyal güvenlik il müdürünün onayına sunmak, (7) Grup Başkanlığı tarafından hazırlanan veri analiz raporlarında yer alan hususlarla ilgili gerekli inceleme ve araştırmaların yapılması için inceleme ve kontrol ekiplerini görevlendirmek, (8) İkinci ve Üçüncü basamak resmi sağlık kurumları haricindeki sağlık hizmet sunucuları hakkında, kamu kurum ve kuruluşları ile genel sağlık sigortalısının kendisi, bakmakla yükümlü olduğu kişiler ya da üçüncü kişiler tarafından sosyal güvenlik il müdürlüklerine yazılı, ALO 170 veya elektronik ortamda gönderilen ihbar ve şikâyetlerle ilgili inceleme ve kontrol işlemlerinin gerçekleştirilmesi ve sonuçlandırılmasını sağlamak, (9) İkinci ve Üçüncü basamak resmi sağlık kurumları hakkında kamu kurum ve kuruluşları ile genel sağlık sigortalısının kendisi, bakmakla yükümlü olduğu kişiler ya da üçüncü kişiler tarafından sosyal güvenlik il müdürlüklerine yazılı, ALO 170 veya elektronik ortamda gönderilen ihbar ve şikâyetlerle ilgili inceleme ve araştırmanın yapılarak, Rehberlik ve Teftiş Başkanlığına gönderilmesini sağlamak, (10) Sosyal güvenlik il müdürlüğünce fatura inceleme esnasında mevzuat hükümleri, SUT ve sözleşme hükümlerine aykırılıkları içeren fatura inceleyici tarafından düzenlenen fatura tespit tutanağında yer alan hususları değerlendirerek, inceleme ve kontrol işlemlerinin gerçekleştirilmesini sağlamak, (11) İki yılda en az bir defa gerçekleştirilmek üzere sağlık hizmet sunucuları ile optisyenlik müesseseleri hakkında Kurumca yayımlanan mevzuat ve sözleşme/protokol hükümlerine göre inceleme ve kontrole alınacak sağlık hizmet sunucularını belirleyerek, merkez müdürünün uygun görüşü ile sosyal güvenlik il müdürünün onayına sunmak, (12) İnceleme ve kontrol sonuçları ile ilgili aylık istatistik raporları düzenlemek ve sonuçları hakkında merkez müdürü ve sosyal güvenlik il müdürüne bilgi vermek, (13) İnceleme ve kontrol ekibine verilen her bir görevin kendilerince bitirilmesi esas olmakla birlikte devir gerekliliğinin doğması halinde mevcut işleri izleme ve değerlendirme biriminin teklifi, merkez müdürünün onayı ile bir başka inceleme ve kontrol ekibine devretmek. İnceleme ve Kontrol Ekibi Oluşturulması MADDE 13- (1) Sağlık sosyal güvenlik merkezlerinde, merkez müdürlüğünün sağlık hizmetleri sınıfındaki personel veya diğer görevli personelleri arasından merkez müdürünün teklifi ve sosyal güvenlik il müdürünün onayı ile en az iki kişiden oluşan bir inceleme ve kontrol ekibi kurulur. (2) İnceleme ve kontrol ekipleri, sağlık kurum ve kuruluşları ile eczane ve optisyenlik müesseseleri için olmak üzere birden fazla ayrı ayrı kurulabilir. (3) İnceleme ve kontrol ekibi, merkez müdürüne bağlı olarak görev yapar. İnceleme ve Kontrol Ekibinin Görev, Yetki ve Sorumlulukları MADDE 14- (1) Sosyal güvenlik il müdürü tarafından incelenmesi uygun bulunan sağlık hizmet sunucularının Kurumca yayımlanan mevzuat ve sözleşme/protokol hükümlerine uygunluğu yönünden inceleme ve kontrol işlemlerini yapmak, (2) Sağlık hizmet sunucusu ile yapılan sözleşme/protokol hükümleri göz önünde bulundurularak görevlerinin yürütülmesi sırasında sağlık hizmeti sunucusuna serbestçe girmek, kontrol amaçlı gezmek,
  • 53. Sayfa 6 / 9 (3) Gerektiği durumlarda sağlık hizmet sunucusunun yetkilisi, çalışanları ya da sağlık hizmeti alan sigortalıların bilgisine başvurmak, gerekirse ifadelerini almak, (4) Görevlerinin ifası esnasında gerekli çalışma ortamının sağlanmasını istemek, (5) İnceleme ve kontrol işlemleri esnasında inceleme ve kontrol işleminin konusu ile ilgili olarak her türlü bilgi, belge ve kayıtların ibrazını sağlık hizmet sunucusundan istemek, bunları incelemek, gerektiğinde tasdikli örnek veya fotokopilerini almak, (6) İnceleme ve kontrol işlemleri neticesinde, incelenen sağlık hizmet sunucusuna göre inceleme ve kontrol tutanakları düzenlemek ve tespit edilen hususlarla ilgili durum tespit raporu hazırlayarak izleme ve değerlendirme birimine sunmak, (7) İncelenen evrak ve kayıtlar üzerinde evrakın incelendiğini gösteren tarih ve imza haricinde herhangi bir ilave ve düzeltme yapmamak, bilgi işlem ortamındaki bilgi ve kayıtları değiştirmemek, (8) İnceleme ve kontrol işlemi geçekleştirilen sağlık hizmet sunucusunun ismini açıklamamak, yaptıkları görev ile ilgili işlemler hakkında sosyal güvenlik il müdürü veya merkez müdürü haricindeki kişilere bilgi vermemek, (9) İhbar ya da şikâyette bulunan kişilerin kimliklerini açıklamamak, (10) Görev ve çalışmaları esnasında nezaket kurallarına uygun hareket etmek. ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Risk Analizi, Sürekli Denetim, Raporlama, İzleme ve Değerlendirme Süreçleri Risk Analizi Süreci MADDE 15- (1) Risk analizi ve yönetim süreci birbirine bağlı; a) Riskin tanımlanması, b) Riskin değerlendirilmesi ve hesaplanması, c) Alternatif risk düzeltme araçları arasından seçim yapılması, ç) Seçilen alternatifin uygulanması, d) Değerlendirme ve kontrol, Hususlarını kapsayan beş işlem basamağından oluşur. (2) Grup başkanlığı, risk analizi sürecinde bu beş işlem basamağını sırasıyla göz önünde bulundurur. Riskin Tanımlanması MADDE 16- (1) Riskin tanımlanması, riskin teşhisi anlamına gelmektedir. Risk tanımlama sürecinde elde edilen bilgiler sorunlara çözüm getirme sürecini de kapsamaktadır. Bu süreç teknolojik, sosyal, konjonktürel ve benzeri belirsizliklerin azaltılması ve olası kayıpların minimize edilmesi işlemlerini kapsar. (2) Riskin tanımlanmasında; sistematik yaklaşımlar (sigorta kontrol listeleri, risk analiz soruları, akış işlem kartları ve mali durum analizleri) ile simülasyon (gerçeğin şekli veya sembolik olarak temsil edilmesi) ve risk skor karnesi ve benzeri teknikler kullanılır. (3) Bu aşamada; a) Kurumun işlemleri sırasında sorun oluşturabilecek insan, çevre, yönetim (malzeme ve sistem) ve süreç faktörleri analiz edilir. b) Kurumun iş ve işlemlerinin yürütümü sırasında yukarıda belirtilen faktörlerden kaynaklanan olası tehlikeler nedenleriyle birlikte tespit edilir. (4) Önemli değişkenler ve onların belirsiz etkisini ortaya koymak için geleceğe yönelik planlama araçları kullanılabilir. Gelecekteki Kurum fırsatlarını tanımlamak için geleceğe yönelik senaryolar geliştirilir ve bu senaryolara ilişkin muhtemel olaylar tanımlanır.
  • 54. Sayfa 7 / 9 Risklerin Değerlendirilmesi MADDE 17- (1) Grup Başkanlığı riskleri değerlendirir ve risklere bağlı potansiyel kaybın gerçekleşme ihtimalinin ölçümünü yapar. (2) Bu aşamada değerlendirme önceliği aşağıdaki önem sıralamasına göre yapılır: a) Çok önemli riskler b) Önemli riskler c) Önemsiz riskler (3) Risk değerlendirmesi yapılırken, çeşitli somut ve soyut (Kurumun stratejik yönleri, rekabet şartları, Kurumsal gelişim ve değişim, sosyal parametreler vb.) faktörler dikkate alınır. Alternatif Risk Düzeltme Araçları Arasından Seçim Yapılması MADDE 18- (1) Risk tanımlanıp değerlendirildikten sonraki basamak, riskle mücadelede kullanılacak yaklaşım yönteminin ve her biri için kullanılacak tekniğin kararlaştırılmasıdır. Riskten uzaklaşmak, riski almak, riski azaltmak ve riskten kaçınmak gibi teknikler kullanılabilir. Grup Başkanlığı her bir riskle mücadelede hangi tekniğin kullanılacağına karar verir. Seçilen Alternatifin Uygulanması MADDE 19- (1) Konu veya sorun bütün yönleriyle ortaya konulduktan, uygun çözüm alternatifleri tanımlandıktan ve her alternatifin olası sonuçları olanaklar ölçüsünde en iyi biçimde tahmin edildikten sonra seçilen alternatifin uygulanması sağlanır. Grup Başkanlığı gerekli gördüğü adımların atılması için ilgili birimleri bilgilendirme ve sonuçları takip ederek raporlama ile yetkilidir. Değerlendirme ve Kontrol MADDE 20- (1) Seçilen alternatif uygulamaya konulduktan sonra seçilen çözüm yönteminin işleyip işlemediği ve beklenen sonuçları verip vermediği izlenir. Elde edilen çıktılar ve beklentiler sürekli olarak karşılaştırılarak, çözümün etkinliğine yönelik izleme ve kontrol işlemlerini gerçekleştirir. Sürekli Denetim Süreci MADDE 21- (1) Grup Başkanlığı, Kurumun merkez ve taşra teşkilâtı ile personelinin idarî, malî ve hukukî işlemleri, sosyal güvenlik mevzuatının verdiği yetkiye dayanılarak Kurumla sözleşme yapmış gerçek ve tüzel kişiler ile işverenlerin işlemleri üzerinde usulsüzlükleri önlemeye yönelik bilgisayar destekli denetim modellerini geliştirmek suretiyle bu kapsamda analizler gerçekleştirir. (2) Analiz sonuçlarını ilgili birimlere iletir ve usulsüz gerçekleştirilen işlemlerin düzeltilmesini ister. (3) Sürekli denetim; Kurum faaliyet alanlarının analizi, Kurum zararına neden olabilecek her türlü hususun belirlenmesi, dokümante edilmesi, sonuçlarının değerlendirilmesi ve ilgili birimlere iletilmesi süreçlerini kapsamaktadır. (4) Kurum merkez ve taşra teşkilatının tüm birimleri, Grup Başkanlığınca bu yönerge kapsamında istenilecek bilgi, belge ve verileri en geç 30 gün içerisinde göndermek zorundadır. Analiz Sonuçlarının Raporlanması ve Sonuçların Takibi Süreci MADDE 22- (1) Risk analiz ve sürekli denetim çalışmalarının sonucunda niteliğine göre aşağıdaki rapor ve tutanaklar düzenlenir. a) Veri Analiz Değerlendirme Raporu
  • 55. Sayfa 8 / 9 b) Veri Analiz Raporu c) İnceleme ve Kontrol Tutanağı ç) İnceleme ve Araştırma Tutanağı d) Durum Tespit Raporu e) İşyeri Denetim Raporu f) İnceleme ve Soruşturma Raporu g) Aylık ve Yıllık Faaliyet Raporu Veri Analiz Değerlendirme Raporu MADDE 23- (1) Veri analiz değerlendirme raporu, Grup Başkanlığı bünyesinde yer alan ilgili alt birimlerce gerçekleştirilen analizler sonucu hazırlanan ön tespit ve bulguları içerir rapordur. Veri Analiz Raporu MADDE 24- (1) Veri analiz değerlendirme raporu, Grup Başkanlığınca değerlendirilir. Değerlendirme raporundaki sonuçların uygun görülmesi halinde nihai tespit ve değerlendirmeleri içeren veri analiz raporu hazırlanır. Veri analiz raporları, Grup Başkanlığınca Rehberlik ve Teftiş Başkanlığına sunulur. İnceleme ve Kontrol Tutanağı MADDE 25- (1) İnceleme ve kontrol tutanakları, incelemeye alınan sağlık hizmet sunucusunun iş ve işlemlerinde mevzuat hükümleri, SUT ve sözleşme/protokol hükümlerine aykırılıkların olup olmadığına ilişkin inceleme ve kontroller sonucunda yapılan durum tespitini içerir şekilde inceleme ve kontrol ekiplerince düzenlenir. İnceleme ve Araştırma Tutanağı MADDE 26- (1) İnceleme ve kontrol ekiplerince, inceleme konusunda yer alan hususların her birinin Kurum kayıtları ile MEDULA ve eczane provizyon sisteminde yer alan veriler dikkate alınarak incelenmesi, karşılaştırılması ve listelenmesini de içerir şekilde düzenlenen tutanaktır. Durum Tespit Raporu MADDE 27- (1) İnceleme ve kontrol ekiplerince, inceleme ve kontrol tutanağında yer alan bulguların değerlendirildiği rapordur. Durum tespit raporu, sağlık hizmet sunucusunun mevzuat hükümleri, SUT ve sözleşme/protokol hükümlerine aykırılıkların olup olmadığına ilişkin tespitleri içerir şekilde düzenlenir. (2) İl müdürlükleri tarafından, onaylanan durum tespit raporlarının bir sureti Grup Başkanlığına gönderilir. Grup Başkanlığı, bu raporların elektronik ortamda da gönderilmesini isteyebilir. İşyeri Denetim Raporu MADDE 28- (1) Grup Başkanlığınca gerçekleştirilecek sektörel analizler neticesinde, riskli görülen işyerleriyle ilgili olarak sosyal güvenlik denetmenleri tarafından hazırlanan rapordur. (2) İşyeri denetim raporları tanzim edilip onay işlemlerinin tamamlanmasından sonra bir sureti Grup Başkanlığına gönderilir. Grup Başkanlığı, bu raporların elektronik ortamda da gönderilmesini isteyebilir.
  • 56. Sayfa 9 / 9 İnceleme ve Soruşturma Raporu MADDE 29- (1) Grup Başkanlığı tarafından Rehberlik ve Teftiş Başkanlığına sunulan ve Rehberlik ve Teftiş Başkanlığınca müfettiş görevlendirilmesi uygun bulunan veri analiz raporlarında yer alan hususların, müfettişlerce incelenmesi neticesinde düzenlenen rapordur. (2) İnceleme ve soruşturma raporlarının düzenlenip onay işlemlerinin tamamlanmasından sonra bir sureti analiz çalışmalarında değerlendirilmek üzere Grup Başkanlığına gönderilir. Grup Başkanlığı, bu raporların elektronik ortamda da gönderilmesini isteyebilir. Aylık ve Yıllık Faaliyet Raporu MADDE 30- (1) Grup Başkanlığı, Başkana sunulmak üzere Rehberlik ve Teftiş Başkanlığına veri analiz ve sürekli denetim faaliyetleriyle ilgili olarak aylık ve yıllık olağan değerlendirme raporları hazırlar ve sunar. Bu raporlar, güncel durum ve denetimler hakkında bilgileri içerir şekilde düzenlenir. Raporlarda önceki ay ve dönemlerin tespit, analiz ve sonuçlarından gerekli görülenlerine de ayrıca yer verilir. DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Geçici ve Son Hükümler MADDE 31- (1) Bu yönergenin yürürlüğe girmesi ile birlikte, Kurum bünyesindeki tüm risk analizi çalışmaları Grup Başkanlığı bilgisi ve koordinasyonunda yürütülür. (2) Sağlık hizmet sunucuları ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununa tabi işyerlerinin denetim ve kontrol standartları, Rehberlik ve Teftiş Başkanlığınca Kurul üyelerinin görüş ve önerileri alınmak suretiyle 31.12.2012 tarihine kadar belirlenerek, Kurum Başkanlık Makamının onayını müteakip yayımlanır. MADDE 32- (1) Bu yönergenin yürürlüğe girdiği tarihten önce fiilen denetim ve kontrol işlemlerine başlanılmış olan sağlık hizmet sunucuları hakkında 2011 - 42 sayılı genelgeye göre işlem yapılmaya devam edilerek sonuçlandırılır. (2) Sağlık hizmet sunucularının denetim ve kontrol standartları yayımlanıncaya kadar, 2011–42 sayılı genelgenin sağlık hizmet sunucularının denetime alınma işlem ve usulleri ile tutanak ve rapor düzenlenmesine dair hükümlerinden bu yönergede belirlenen işlem, usul ve esaslara aykırı olmayanların uygulanmasına devam olunur. Yürürlük MADDE 33- (1) Bu Yönerge onay tarihi itibariyle yürürlüğe girer. Yürütme MADDE 34- (1) Bu Yönerge hükümlerini Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanı yürütür.
  • 57. İş Güvenliği Uzmanlarının Görev, Yetki, Sorumluluk ve Eğitimleri Hakkında Yönetmelik Taslağı BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin amacı; iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinde görevli iş güvenliği uzmanlarının nitelikleri, eğitimleri ve belgelendirilmeleri, görev, yetki ve sorumluluklarına dair usul ve esasları düzenlemektir. Kapsam MADDE 2 Bu Yönetmelik, 20 Haziran 2012 tarihli ve 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu kapsamında yer alan işyerleri ile eğitim kurumlarını kapsar. Dayanak MADDE 3 – (1) Bu Yönetmelik; a) 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunun 30 uncu, b) 9/1/1985 tarihli ve 3146 sayılı Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanunun 2 ve 12 nci, maddelerine dayanılarak hazırlanmıştır. Tanımlar MADDE 4 – (1) Bu Yönetmelikte geçen: a)Bakanlık: Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığını, b)Eğiticilerin eğitimi belgesi: En az kırk beş saatlik eğitim sonunda kamu kurum ve kuruluşları, üniversiteler veya 8/2/2007 tarihli ve 5580 sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanununa göre yetkilendirilen kurumlar tarafından tek bir program sonucunda verilen eğiticilerin eğitimi belgesini, c)Eğitim kurumu: İş güvenliği uzmanlarının, işyeri hekimi ve diğer sağlık personelinin eğitimlerini vermek üzere Bakanlıkça yetkilendirilen kamu kurum ve kuruluşlarını, üniversiteleri ve Türk Ticaret Kanununa göre faaliyet gösteren şirketler tarafından kurulan müesseseleri, ç)Genel Müdürlük: İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğünü, d)İş güvenliği uzmanı: İş sağlığı ve güvenliği alanında görev yapmak üzere Bakanlıkça yetkilendirilmiş, iş güvenliği uzmanlığı belgesine sahip mühendis, mimar veya teknik elemanı, e)Kanun: 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununu, f)Onaylı defter: İş güvenliği uzmanı tarafından; görevlendirildiği işyerinde yapılan çalışmalara ilişkin tespit ve tavsiyeleri ile bu Yönetmelikte belirtilen hususların yazıldığı, işyerinin bağlı bulunduğu Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlükleri veya noter tarafından her sayfası mühürlenmiş defteri, g)Sorumlu müdür: İşyeri hekimliği ve iş güvenliği uzmanlığı eğitici belgesine sahip olan, tam süreli istihdam edilen ve eğitim kurumlarının iş ve işlemlerinden Bakanlığa karşı sorumlu olan kişiyi, ğ)Teknik eleman: Teknik öğretmen, fizikçi ve kimyager unvanına sahip olanlar ile üniversitelerin meslek yüksek okullarının iş sağlığı ve güvenliği programı mezunlarını, h)Yıllık çalışma planı: İş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimi tarafından ortaklaşa hazırlanan ve işyerinde iş sağlığı ve güvenliği çalışmaları ile iş kazaları ve meslek hastalıkları ile ilgili olarak yapılan değerlendirme sonucunda tehlikeli olayın tekrarlanmaması için yapılan inceleme ve araştırmaların ve gerekli önleyici faaliyetlerin yer aldığı, bir sonraki yılda yapılması öngörülen çalışmaları içeren planı, ı)Yıllık değerlendirme raporu: İş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimi tarafından ortaklaşa hazırlanan ve işyerinde yapılan iş sağlığı ve güvenliği çalışmaları ile çalışma ortamı gözetim sonuçlarının kaydedildiği yıllık olarak hazırlanan raporu, i)Eğitim programı: Uzaktan, yüz yüze ve pratik eğitim derslerinin tarih ve saatleri, asil ve yedek eğiticileri, katılımcıları ile eğitim mekânı gibi unsurlardan ve bu unsurlara ilişkin her türlü bilgi ve belgeden oluşan bütünlüğü, ifade eder. İKİNCİ BÖLÜM İşverenin yükümlülükleri İş güvenliği uzmanı görevlendirme yükümlülüğü MADDE 5 – (1) Mesleki risklerin önlenmesi ve bu risklerden korunulmasına yönelik çalışmaları da kapsayacak iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin sunulması için işveren; a)Çalışanları arasından iş güvenliği uzmanı görevlendirir,
  • 58. b)Çalışan sayısı ve işyerinin tehlike sınıfı dikkate alınarak tam süreli iş güvenliği uzmanı çalıştırma yükümlülüğü olmayan işyerlerinde işveren, gerekli niteliklere sahip olan bir iş güvenliği uzmanı ile kısmi süreli iş sözleşmesi yapabilir, c)Çalışanları arasında belirlenen niteliklere sahip personel bulunmaması hâlinde, bu hizmetin tamamını veya bir kısmını ortak sağlık ve güvenlik birimlerinden hizmet alarak yerine getirebilir. (2) İşveren gerekli belgelere sahip olması ve bu Yönetmelikte belirtilen şartları yerine getirmesi halinde kendi işyerinde iş güvenliği uzmanlığı görevini yerine getirebilir. (3) İşverenin; iş sağlığı ve güvenliği konusunda uzman görevlendirmesi veya hizmet satın alması sorumluluklarını etkilemez ve iş sağlığı ve güvenliği hizmetleriyle ilgili maliyet çalışanlara yansıtılamaz. (4) İşveren, 10 uncu maddenin üçüncü fıkrasında belirtilen durumlarda, ilgili yargı sürecini takip eder ve sonucunu Genel Müdürlüğe bildirir. ÜÇÜNCÜ BÖLÜM İş Güvenliği Uzmanlarının Nitelikleri, Görev, Yetki ve Yükümlülükleri ile Çalışma Usul ve Esasları İş güvenliği uzmanlarının nitelikleri ve görevlendirilmeleri MADDE 6 – (1) İşverence iş güvenliği uzmanı olarak görevlendirilecekler, bu Yönetmeliğe göre geçerli iş güvenliği uzmanı belgesine sahip olmak zorundadır. (2) İş güvenliği uzmanlarından; (C) sınıfı belgeye sahip olanlar az tehlikeli sınıfta, (B) sınıfı belgeye sahip olanlar az tehlikeli ve tehlikeli sınıflarda, (A) sınıfı belgeye sahip olanlar ise bütün tehlike sınıflarında yer alan işyerlerinde çalışabilirler. (3) Birden fazla iş güvenliği uzmanının görevlendirilmesinin gerektiği işyerlerinde, tam süreli görevlendirilen en az bir iş güvenliği uzmanının işyerinin tehlike sınıfına uygun belgeye sahip olması yeterlidir. İş güvenliği uzmanlığı belgesi MADDE 7 – (1) İş güvenliği uzmanlığı belgesinin sınıfları aşağıda belirtilmiştir: a) (A) sınıfı iş güvenliği uzmanlığı belgesi; 1) (B) sınıfı iş güvenliği uzmanlığı belgesiyle en az dört yıl fiilen görev yaptığını iş güvenliği uzmanlığı sözleşmesi ile belgeleyen ve (A) sınıfı iş güvenliği uzmanlığı eğitimine katılarak yapılacak (A) sınıfı iş güvenliği uzmanlığı sınavında başarılı olan mühendis, mimar veya teknik elemanlara, 2) İş sağlığı ve güvenliği veya iş güvenliği ana bilim dalında doktora yapmış olan mühendis, mimar veya teknik elemanlar ile Genel Müdürlük ve bağlı birimlerinde mühendis, mimar veya teknik eleman olarak en az on yıl görev yapmış olanlardan (A) sınıfı iş güvenliği uzmanlığı için yapılacak sınavda başarılı olanlara, 3) İş sağlığı ve güvenliği alanında en az yedi yıl teftiş yapmış mühendis, mimar veya teknik eleman olan iş müfettişlerine, 4) Genel Müdürlük ve bağlı birimlerinde iş sağlığı ve güvenliği alanında en az sekiz yıl görev yapmış Bakanlık iş sağlığı ve güvenliği uzmanlarına, istekleri halinde, EK-1’deki örneğine uygun olarak Bakanlıkça verilir. b) (B) sınıfı iş güvenliği uzmanlığı belgesi; 1) (C) sınıfı iş güvenliği uzmanlığı belgesiyle en az üç yıl fiilen görev yaptığını iş güvenliği uzmanlığı sözleşmesi ile belgeleyen ve (B) sınıfı iş güvenliği uzmanlığı eğitimine katılarak yapılacak (B) sınıfı iş güvenliği uzmanlığı sınavında başarılı olan mühendis, mimar veya teknik elemanlara, 2) İş sağlığı ve güvenliği veya iş güvenliği ana bilim dalında tezli yüksek lisans yapmış olan mühendis, mimar veya teknik elemanlardan (B) sınıfı iş güvenliği uzmanlığı sınavında başarılı olanlara, EK-1’deki örneğine uygun olarak Bakanlıkça verilir. c) (C) sınıfı iş güvenliği uzmanlığı belgesi; (C) sınıfı iş güvenliği uzmanlığı eğitimine katılarak yapılacak (C) sınıfı iş güvenliği uzmanlığı sınavında başarılı olan mühendis, mimar veya teknik elemanlara EK-1’deki örneğine uygun olarak Bakanlıkça verilir. (2) Birinci fıkrada belirtilen sürelerin hesaplanmasında, kısmi süreli görevlendirmeler de dâhil olmak üzere, görev yapılan aylar dikkate alınır, İş güvenliği uzmanlarının görevleri MADDE 8 – (1) İş güvenliği uzmanları, aşağıda belirtilen görevleri yerine getirmekle yükümlüdür: a) Rehberlik ve danışmanlık;
  • 59. 1) İşyerinde yapılan çalışmalar ve yapılacak değişikliklerle ilgili olarak tasarım, makine ve diğer teçhizatın durumu, bakımı, seçimi ve kullanılan maddeler de dâhil olmak üzere işin planlanması, organizasyonu ve uygulanması, kişisel koruyucu donanımların seçimi, temini, kullanımı, bakımı, muhafazası ve test edilmesi konularının, iş sağlığı ve güvenliği mevzuatına ve genel iş güvenliği kurallarına uygun olarak sürdürülmesini sağlamak için işverene önerilerde bulunmak. 2) İş sağlığı ve güvenliğiyle ilgili alınması gereken tedbirleri işverene yazılı olarak bildirmek. Yazılı bildirimler iki nüsha olarak hazırlanır, imzalanır ve bir nüshasını iş güvenliği uzmanı muhafaza eder. 3) İşyerinde meydana gelen iş kazası ve meslek hastalıklarının kaydının tutulması, kaza ve meslek hastalığının nedenlerinin araştırılması ve tekrarlanmaması için alınacak önlemler konusunda çalışmalar yaparak işverene önerilerde bulunmak, 4) İşyerinde meydana gelen ancak ölüm ya da yaralanmaya neden olmayan, ancak çalışana, ekipmana veya işyerine zarar verme potansiyeli olan olayların nedenlerinin araştırılması konusunda çalışma yapmak ve işverene önerilerde bulunmak. b) Risk değerlendirmesi; 1) Risk değerlendirmesinin yapılması konusunda yapılacak çalışmaları planlamak ve risk değerlendirmesi sonucunda alınması gereken sağlık ve güvenlik önlemleri konusunda işverene önerilerde bulunmak, planlanan çalışmaların tamamlanmasını takip etmek, c) Çalışma ortamı gözetimi; 1) Çalışma ortamının gözetiminin yapılması, işyerinde iş sağlığı ve güvenliği mevzuatı gereği yapılması gereken periyodik bakım, kontrol ve ölçümlerin planlanması ve uygulanması konularında yapılacak çalışmaları planlayarak işverenin onayına sunmak, yapılanları izlemek, 2) İşyerinde kaza, yangın veya patlamaların önlenmesi için yapılan çalışmalara katılmak, bu konuda işverene önerilerde bulunmak, uygulamaları takip etmek; doğal afet, kaza, yangın veya patlama gibi durumlar için acil durum planlarının hazırlanması çalışmalarına katılmak, bu konudaki periyodik olarak eğitimlerin ve tatbikatların yapılmasını ve acil durum planı doğrultusunda hareket edilmesini izlemek ve kontrol etmek, durum hakkında rapor hazırlayarak işverene sunmak, ç) Eğitim, bilgilendirme ve kayıt; 1) Kanunun 17 ve 30 uncu maddelerine göre çıkarılacak Yönetmeliğe uygun olarak, çalışanlara verilmesi gereken eğitimleri belirlemek, planlamak ve uygulamak. 2) Çalışma ortamının gözetimi ile ilgili çalışmaları kaydetmek ve yıllık değerlendirme raporunu işyeri hekimi ile işbirliği yaparak hazırlamak. 3) İşyerinde çalışanlara verilecek bilgilendirme çalışmalarını düzenleyerek işverenin onayına sunmak ve uygulamasını kontrol etmek. 4) Gerekli yerlerde hazırlanacak iş sağlığı ve güvenliği talimatları ile çalışma izin prosedürlerini hazırlayarak işverenin onayına sunmak ve uygulamasını kontrol etmek. d) İlgili birimlerle işbirliği; 1) İşyeri hekimi ile işbirliği yaparak yıllık çalışma planını hazırlamak. 2) İşyeri hekimi ile işbirliği yaparak iş kazaları ve meslek hastalıkları ile ilgili değerlendirme yapmak, tehlikeli olayın tekrarlanmaması için inceleme ve araştırma yaparak gerekli önleyici faaliyet planlarını hazırlamak ve bu konuları da içerecek şekilde yıllık çalışma planını hazırlayarak işverenin onayına sunmak ve uygulamaların takibini yapmak. 3) Varsa iş sağlığı ve güvenliği kurullarıyla işbirliği yapmak, 4) Çalışan temsilcisi ve destek elemanlarının çalışmalarına destek sağlamak ve işbirliği yapmak. İş güvenliği uzmanlarının yetkileri MADDE 11 – (1) İş güvenliği uzmanının yetkileri aşağıda belirtilmiştir: a) İşverene yazılı olarak bildirdiği iş sağlığı ve güvenliğiyle ilgili alınması gereken tedbirlerden, hayati tehlike arz edenlerin işveren tarafından yerine getirilmemesi hâlinde, bu hususu Bakanlığa bildirmek. b) İşyerinde belirlediği hayati tehlikenin ciddi ve önlenemez olması ve bu hususun acil müdahale gerektirmesi halinde mümkünse işveren veya işveren vekilinin onayını alarak geçici olarak işi durdurmak. c) Görevi gereği işyerinin bütün bölümlerinde iş sağlığı ve güvenliği konusunda inceleme ve araştırma yapmak, gerekli bilgi ve belgelere ulaşmak ve çalışanlarla görüşmek. ç) Görevinin gerektirdiği konularda işverenin bilgisi dâhilinde ilgili kurum ve kuruluşlarla iletişime geçmek ve işyerinin iç düzenlemelerine uygun olarak işbirliği yapmak. (2) Tam süreli iş sözleşmesi ile görevlendirilen iş güvenliği uzmanları, çalıştıkları işyeri ile ilgili mesleki gelişmelerini sağlamaya yönelik eğitim, seminer ve panel gibi organizasyonlara katılma hakkına sahiptir. Bu gibi organizasyonlarda geçen sürelerden bir yıl içerisinde toplam beş iş günü kadarı çalışma süresinden sayılır ve bu süreler sebebiyle iş güvenliği uzmanının ücretinden herhangi bir kesinti yapılamaz. İş güvenliği uzmanlarının yükümlülükleri
  • 60. MADDE 12 – (1) İş güvenliği uzmanları, bu Yönetmelikte belirtilen görevlerini yaparken, işin normal akışını mümkün olduğu kadar aksatmamak ve verimli bir çalışma ortamının sağlanmasına katkıda bulunmak, işverenin ve işyerinin meslek sırları, ekonomik ve ticari durumları ile ilgili bilgileri gizli tutmakla yükümlüdürler. (2) İş güvenliği uzmanları, iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin yürütülmesindeki ihmallerinden dolayı, hizmet sundukları işverene karşı sorumludur. (3) Çalışanın ölümü veya maluliyetiyle sonuçlanacak şekilde vücut bütünlüğünün bozulmasına neden olan iş kazası veya meslek hastalığının meydana gelmesinde ihmali tespit edilen iş güvenliği uzmanının yetki belgesi 6 ay süreyle askıya alınır. Bu konudaki ihmalin tespitinde kesinleşmiş yargı kararı esas alınır. (4) İş güvenliği uzmanı, görevlendirildiği işyerinde yapılan çalışmalara ilişkin tespit ve tavsiyeleri ile iş güvenliği uzmanının görevleri başlıklı 10 uncu maddede belirtilen hususlara ait çalışmalarını, işyeri hekimi ile birlikte yapılan çalışmaları ve gerekli gördüğü diğer hususları onaylı deftere yazar. a) Onaylı defter bir asıl ve 2 suret olacak şekilde düzenlenir. Onaylı defter işyerinin bağlı bulunduğu Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlükleri veya noter tarafından her sayfası mühürlenmek suretiyle onaylanır. b) Asıl suret işveren tarafından muhafaza edilir. Onaylı defterin suretlerden birini iş güvenliği uzmanı, diğerini işyeri hekimi saklar. Teftişe yetkili iş müfettişlerinin her istediğinde işveren onaylı defteri göstermek zorundadır. c) Onaylı defter; iş güvenliği uzmanı ile işveren veya işveren vekilince, gerektiğinde işyeri hekimi ile eş zamanlı olarak imzalanır. Defterin imzalanması ve düzenli tutulmasından işveren veya işveren vekili sorumludur. İş güvenliği uzmanlarının çalışma süreleri MADDE 13 – (1) İş güvenliği uzmanları, bu Yönetmelikte belirtilen görevlerini yerine getirmek için aşağıda belirtilen sürelerde görev yaparlar: a) 1 ilâ 10 çalışanı olan işyerlerinden, 1) Az tehlikeli sınıfta yer alanlarda, ayda en az 30 dakika, 2) Tehlikeli sınıfta yer alanlarda, ayda en az 60 dakika, 3) Çok tehlikeli sınıfta yer alanlarda, ayda en az 120 dakika, olmak üzere her çalışan başına ilave 15 dakika. b) 10’dan fazla çalışanı olan işyerlerinden, 1) Az tehlikeli sınıfta yer alanlarda, çalışan başına ayda en az 10 dakika, 2) Tehlikeli sınıfta yer alanlarda çalışan başına ayda en az 15 dakika, 3) Çok tehlikeli sınıfta yer alanlarda çalışan başına ayda en az 20 dakika, (2) Az tehlikeli sınıfta yer alan 1000 ve daha fazla çalışanı olan işyerlerinde her 1000 çalışan için tam gün çalışacak en az bir iş güvenliği uzmanı görevlendirilir. Çalışan sayısının 1000 sayısının tam katlarından fazla olması durumunda geriye kalan çalışan sayısı göz önünde bulundurularak birinci fıkrada belirtilen kriterlere uygun yeteri kadar iş güvenliği uzmanı ek olarak görevlendirilir. (3) Tehlikeli sınıfta yer alan 750 ve daha fazla çalışanı olan işyerlerinde her 750 çalışan için tam gün çalışacak en az bir iş güvenliği uzmanı görevlendirilir. Çalışan sayısının 750 sayısının tam katlarından fazla olması durumunda geriye kalan çalışan sayısı göz önünde bulundurularak birinci fıkrada belirtilen kriterlere uygun yeteri kadar iş güvenliği uzmanı ek olarak görevlendirilir. (4) Çok tehlikeli sınıfta yer alan 500 ve daha fazla çalışanı olan işyerlerinde her 500 çalışan için tam gün çalışacak en az bir iş güvenliği uzmanı görevlendirilir. Çalışan sayısının 500 sayısının tam katlarından fazla olması durumunda geriye kalan çalışan sayısı göz önünde bulundurularak birinci fıkrada belirtilen kriterlere uygun yeteri kadar iş güvenliği uzmanı ek olarak görevlendirilir. (5) İş güvenliği uzmanları sözleşmede belirtilen süre kadar işyerinde hizmet sunar. Birden fazla işyeri ile kısmi süreli iş sözleşmesi yapıldığı takdirde bu işyerleri arasında yolda geçen süreler haftalık kanuni çalışma süresinden düşülür. DÖRDÜNCÜ BÖLÜM İş Güvenliği Uzmanlığı Eğitim Kurumu İş güvenliği uzmanlığı eğitim kurumu başvuru işlemleri MADDE 14 – (1) Eğitim kurumu olarak faaliyet göstermek isteyenler, Bakanlığa dilekçe ve aşağıda belirtilen ekleri ile başvurur: a) Ticari şirketler için tescil edildiğini gösteren Ticaret Sicil Gazetesi. b) Şirket adına imza yetkisi olanları gösteren imza sirküleri, c) Eğitim kurumunun sorumlu müdürünün eğitici belgesi ile;
  • 61. 1) Ticari şirketler için tam süreli iş sözleşmesi ve kabul şerhli görevlendirme yazısı. 2) Kamu kurum ve kuruluşları ve üniversiteler için tam süreli görevlendirme yazısı. 3) Şirket ortağı olanlar, sorumlu müdür olarak ta görev yapacaklar ise bu görevi yapacaklarına dair taahhütname. c) Eğiticilerin iş sözleşmeleri ve eğitici belgeleri. ç) Faaliyet gösterilecek yere ait yapı kullanma izni belgesi. d) Faaliyet gösterilecek yere ait kira sözleşmesi veya tapu senedi veya intifa hakkı belgesi. e) Faaliyet gösterilecek yere ait olan ve yetkili makamlarca verilen numarataj veya adres tespit belgesi f) Faaliyet gösterilecek yere ait olan ve bu Yönetmelikte belirtilen bütün bölümlerin de yer aldığı 1/50 ölçekli plan. g) Tapu kütüğünde mesken olarak kayıtlı bir ana gayrimenkulün bağımsız bölümlerinde eğitim kurumunun faaliyet gösterebileceğine dair kat malikleri kurulunun oybirliğiyle aldığı karar örneği. ğ) İlgili mevzuata göre faaliyet gösterilecek yerde yangına karşı gerekli tedbirlerin alındığına ve bu yerde eğitim kurumu açılmasında sakınca olmadığına dair yetkili merciler tarafından verilen belge. (2) Kamu kurum ve kuruluşları için, yalnızca birinci fıkranın (b) bendinin (2) numaralı alt bendiyle (c), (e) ve (ğ) bentlerinde belirtilen belgeler istenir. Ancak eğitim verilecek mekân kamu kurumuna ait değilse (a) bendi hariç diğer bentlerde belirtilen belgeler istenir. (3) Üniversitelerin eğitim kurumu olarak yetkilendirilme taleplerinde başvuru rektörlükçe yapılır. (4) Bu madde uyarınca istenen belgelerin aslı ile birlikte bir örneğinin getirilmesi halinde, Bakanlıkça tasdiki yapılır. (5) Her ne sebeple olursa olsun, aynı mekanda veya aynı sahip ve ortaklar tarafından veya aynı unvan altında veya aynı tüzel kişilik tarafından şube başvuruları hariç olmak üzere 2 yıl içerisinde en fazla bir defa eğitim kurumu başvurusunda bulunulabilir. Eğitim kurumu yeri ve yerleşim planında aranacak şartlar MADDE 15 – (1) Eğitim kurumunun yer alacağı binada; meyhane, kahvehane, kıraathane, bar, elektronik oyun merkezleri gibi umuma açık yerler ile açık alkollü içki satılan yerler bulunamaz. (2)Eğitim kurumunun yetki aldığı yer akaryakıt veya LPG istasyonlarına en fazla 50 metre yakın olabilir. Bu mesafenin belirlenmesinde eğitim kurumunun ve istasyonun birbirlerine en yakın mesafeleri dikkate alınır. (3) Eğitim kurumlarının bütün birimlerinin; a) Aynı binanın birbirine bitişik daire veya katlarında veya bitişik binaların birbirine bağlantılı aynı katlarında, b) Kuruma ait olan bir arsa içinde ve birbirine uzaklığı en fazla 100 metre olan müstakil binalarda, olması gerekir. (4) Bakanlıktan izin alınmadan, onaylanmış yerleşim planlarında herhangi bir değişiklik yapılamaz ve yerleşim planında belirtilen bölümler, amaçları dışında kullanılamaz. (5) Eğitim kurumlarınca kurumun girişinin bulunduğu kısma EK 8 de örneği yer alan ve kurum unvanına göre hazırlanan tabela asılır. Aynı binada, bakanlıkça yetkilendirilen birden fazla kurum bulunması durumunda, kullanılacak tabela için Bakanlık onayı alınması şartıyla, tüm unvanları gösteren tek bir tabela kullanılabilir. Bu yönetmeliğin yayım tarihinden önce yetkilendirilmiş eğitim kurumları, bu fıkrada yer alan şartları, Yönetmeliğin yayımından itibaren altı ay içinde yerine getirir. İdari bölümlerde aranacak şartlar MADDE 16 – (1) Eğitim kurumlarında bulunması gereken bölümler aşağıdaki gibidir: a) Sorumlu müdür odası, en az 10 metrekare. b) Eğitici odası tek derslik için en az 15 metrekare, birden fazla dersliğin olması durumunda ise en az 25 metrekare, c) Büro hizmetleri, arşiv ve dosya odası, en az 15 metrekare; ayrı ayrı olmaları hâlinde toplamı en az 20 metrekare. ç) Her derslik için erkek ve kadın ayrı olmak üzere en az birer tuvalet ve lavabo. (2) Dinlenme yeri, kurum içinde bağımsız bir bölüm hâlinde veya ayrı ayrı bölümlerden meydana gelebilir ve tek derslik için en az 30 metrekare, ilave her derslik başına en az 10 metrekare olmalıdır. Alan hesabında yönetim ve eğitime ayrılan diğer bölümler ile koridorlar dikkate alınmaz. (3) Bölümlerin, alan (metrekare) veya hacim (metreküp) ölçümü sonucu çıkan küsuratlı rakamlar ile kontenjanlar belirlenirken 0,5 ve daha büyük çıkan küsuratlı rakamlar bir üst tam sayıya yükseltilir. Derslik ve diğer bölümlerde aranacak şartlar MADDE 17 –(1) Dersliklerde 25’ten fazla kursiyer bulunmaz. (2) Dersliklerde kursiyer başına en az 10 metreküp hava hacmi olması ve derslikler ile diğer bölümlerin tavan yüksekliklerinin en düşük olduğu noktada 2,40 metreden az, dört metreden fazla olmaması esastır. Dört
  • 62. metre üzerinde olan yükseklikler ile eğitim amaçlı kullanılan ekranın görülmesinin mümkün olmadığı kısımlar hacim hesabında dikkate alınmaz. (3) Derslik ve diğer bölümlerde bulunan pencerelerde; doğal havalandırmaya müsaade edecek şekilde binanın dış cephesinde olması, pencere alanının bulunduğu bölümün taban alanının %10 undan az olmaması ve yerden yüksekliğinin 90 santimetreden fazla olmaması şartları aranır. Binanın dış cephesinin tamamen veya kısmen camla kaplı olması durumunda uygun havalandırma sistemi şartı aranır. (4) Derslik kapılarının genişliği 80 santimetreden az olamaz ve kapı kasasının içten içe ölçülmesiyle belirlenir. Derslik kapıları dışa doğru açılmalı ancak çift taraflı derslik bulunan koridorlarda karşılıklı açılmamalıdır. Aydınlatma, gürültü ve termal konfor şartları MADDE 18 – (1) Eğitim kurumlarının bölümlerinde yeterli aydınlatma ve termal konfor şartları sağlanır, gürültüye karşı gerekli önlemler alınır. Genel Müdürlükçe gerekli görülmesi halinde, durumun tespitine yönelik ölçümlerin yaptırılması istenebilir. Eğitim kurumlarının yetkilendirilmesi MADDE 19 – (1) Eğitim kurumları tarafından hazırlanan başvuru dosyası Bakanlıkça incelenir, posta yoluyla yapılan başvurularda eksiklikler yazılı olarak, şahsen yapılan müracaatlarda ise derhal bildirilir. Dosya üzerinde incelemesi tamamlanan başvurular için yerinde inceleme yapılır. İnceleme işlemlerinde tespit edilen eksikliklerin giderilmesi için her defasında otuz günden fazla olmamak üzere en fazla iki defa süre verilir. Belirlenen sürelerde eksiklikler giderilmez ise dosya iade edilir ve bir yıl içinde tekrar başvuru yapılamaz. Dosya üzerinde ve yerinde incelemeleri tamamlanan başvuruların, bu Yönetmelikte belirtilen şartları taşımaları halinde, dosyasında belirtilen adres ve unvana münhasıran, en geç on gün içinde Bakanlıkça EK-2’deki örneğine uygun eğitim kurumu yetki belgesi düzenlenir. Başka bir adreste şube açılmak istendiği takdirde, aynı usul ve esaslar dâhilinde, bu bölümde belirtilen şartların yerine getirilmesi kaydıyla şube için ayrıca yetki belgesi düzenlenir. (2) Bu Yönetmelikteki şartları yerine getirmeyen eğitim kurumlarına yetki belgesi düzenlenemez. (3) Yetki belgelerinin, eğitim kurumu tarafından beş yılda bir vize ettirilmesi zorunludur. (4) Eğitim kurumları, iş güvenliği uzmanlığı eğitim kurumu yetki belgesini almadıkça eğitim için katılımcı kaydı yapamaz ve eğitime başlayamazlar. (5) Eğitim kurumları, eğitim hizmetlerinin bir kısmını veya tamamını başka bir kişi veya kuruma devredemezler. (6) Eğitim kurumları, aşağıda belirtilen hususlara uymak zorundadırlar: a) İsim ve unvanlar Türkçe olarak tescil ettirilir, tabela ve basılı evrak, broşür, afiş ve internet ile diğer medya ortamlarında herhangi bir amaçla kullanılan her türlü yazılı ve görsel dokumanda sadece yetki belgesinde belirtilen isim ve unvanlar yazılır. İsim ve unvanların belirlenmesinde Türk Dil Kurumunca yayınlanan Büyük Türkçe Sözlük esas alınır. Verilen isim anlam ifade etmelidir. b) Özel kuruluşlar tarafından, kamu kurum ve kuruluşlarına ait olan isimler ticari isim olarak kullanılamaz. (7) Eğitim kurumlarında, eğitici olarak, sadece işyeri hekimliği ve iş güvenliği uzmanlığı eğitici belgesine sahip olanlar görev alabilirler. (8) Eğitim kurumları, yetki aldıkları yerde Bakanlıkça yetkilendirilmedikleri konularda hizmet veremez ve faaliyette bulunamazlar. (9) Bakanlık, hizmetin etkin ve verimli bir şekilde verilip verilmediğinin izlenmesi amacıyla kendi görev ve yetki alanına giren konularda eğitim kurumlarını, eğiticileri ve sorumlu müdürleri, yetki alınan mekanda, elektronik sistem veya evrak üzerinden kontrol eder ve denetler. Eğitim kurumlarınca yetki aldıkları mekan dışında düzenlenen işyeri hekimliği ve iş güvenliği uzmanlığı sınavlarına yönelik ilave ve tamamlayıcı eğitimler de aynı kapsamda değerlendirilir. Sorumlu müdür MADDE 20 (1) Eğitim kurumu sorumlu müdürü, a)Bakanlığa elektronik ve benzeri ortamlar, e-posta, yazı veya faks gibi araçlar vasıtasıyla gönderilen her türlü bilgi ve belgeyi hazırlamak, göndermek ve imzalamakla, b)Eğitim programlarının onaylanmış şekliyle uygulanmasını sağlamakla, c)İkamet adresi ile tüm sabit ve mobil telefon numaralarını ve kendisine ulaşılamaması durumunda iletişime geçilecek en az bir kişinin iletişim bilgilerini Genel Müdürlüğe bildirmekle, ç)Açık olduğu beyan edilen tarihlerde, herhangi bir nedenle eğitim kurumu kapalı olsa dahi, Genel Müdürlükçe görevlendirilen personelinin kendisiyle iletişime geçmesi durumunda, 09:00 ile 21:00 saatleri arasında olmak şartıyla, kendisinin veya denetime refakat edebilecek nitelikte en az bir kurum personelinin en az bir saat içerisinde kuruma intikal etmesini sağlamakla, yükümlüdür.
  • 63. (2) Eğitim kurumunun sorumlu müdürünün, kurumda uygulanan eğitim programının günlük ders saatinin en az yarısında kurumda bulunması sağlanır. Kurumda birden fazla program uygulanması durumunda, bu hüküm her program için ayrı ayrı uygulanır ve süre hesabında her program için ayrı ayrı hesaplama yapılır. Hastalık, kaza veya öngörülemeyen durumlar gibi mücbir nedenlerin geçerli bir belgeye dayandırılması ve ispatı eğitim kurumları tarafından gerçekleştirilir. Sorumlu müdürün kurumda bulunmadığı durumlarda, tam süreli iş sözleşmesiyle görevlendirilen eğiticilerden birisinin sorumlu müdüre vekâlet amacıyla aynı süreler boyunca kurumda bulunması sağlanır. Vekâlet eden eğitici, sorumlu müdür tarafından yapılması gereken her türlü iş ve işlemin yapılmasını sağlar ve görevi süresince Bakanlıkça sorumlu müdür olarak kabul edilir. (3) Sorumlu müdür veya vekilinin mevzuat hükümlerine aykırı davranışlarından ve görev ve sorumluluklarını yerine getirmesinden eğitim kurumu tüzel kişiliği sorumludur. İşyeri hekimliği ve iş güvenliği uzmanlığı eğiticileri MADDE 21 – (1) İşyeri hekimliği ve iş güvenliği uzmanlığı eğitici belgesi; a) Pedagojik formasyona veya eğiticilerin eğitimi belgesine ve iş sağlığı ve güvenliği alanında en az beş yıllık mesleki tecrübeye sahip; (A) sınıfı iş güvenliği uzmanları, iş sağlığı ve güvenliği, iş sağlığı veya iş güvenliği programında doktora eğitimine sahip mühendis, mimar veya teknik elemanlar ile Bakanlıkta görevli iş sağlığı ve güvenliği uzmanlarına, b) Pedagojik formasyona veya eğiticilerin eğitimi belgesine sahip ve en az beş yıl teftiş yapmış iş müfettişlerine, c) Pedagojik formasyona veya eğiticilerin eğitimi belgesine ve en az on yıllık uzmanlık tecrübesine sahip, mühendis, mimar veya teknik eleman niteliğini haiz Bakanlıkta görevli çalışma ve sosyal güvenlik eğitim uzmanlarına, ç) Mühendis, mimar, fizikçi, kimyager ve teknik öğretmenler ile hukuk fakültelerinden mezun olanlardan üniversitelerde Bakanlıkça ilan edilen eğitim programlarına uygun en az sekiz yarıyıl ders verenlere, başvurmaları halinde, EK-3 teki örneğine uygun olarak düzenlenir. Eğitim kurumlarının eğitici kadrosu MADDE 22 – (1) Eğitim kurumları, iş güvenliği uzmanlığı eğitim programı için işyeri hekimliği ve iş güvenliği uzmanlığı eğitici belgesine sahip; makine, inşaat, kimya, elektrik veya maden mühendisleri ile bu branşlarda eğitim görmüş teknik öğretmenlerden en az ikisiyle tam süreli, müfredatta belirtilen konulara uygun işyeri hekimliği ve iş güvenliği uzmanlığı eğitici belgesine sahip diğer eğiticiler ile kısmi süreli iş sözleşmesi yapar. (2) Eğitim kurumlarında tam veya kısmi süreli iş sözleşmesi ile görevlendirilen eğiticilerle ilgili sosyal güvenlik mevzuatından doğan bildirim ve prim ödeme gibi yükümlülüklerin yerine getirilmesi eğitim kurumlarınca sağlanır. Eğitim kurumlarında görev alan eğiticilerin listesi Genel Müdürlükçe Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirilir. (3) Eğitim kurumlarında, bu maddenin 1 inci fıkrası gereğince ve İş Kanunu’nun 63 üncü maddesine göre tam süreli iş sözleşmesiyle görev alan eğiticiler, tâbi oldukları özel kanunlardan doğan hakları saklı kalmak üzere, 5510 sayılı Kanuna göre başka bir yerde sigortalı olarak görev alamazlar. (4) Eğitim kurumlarınca görevlendirilen her bir eğitici için bir dosya oluşturulur. Bu dosyada, yapılan iş sözleşmesinin bir örneği ile sorumlu müdür tarafından onaylanmış eğitici belgesi örneği bulundurulur. Bu belgelerin doğruluğundan eğitim kurumları sorumludur. (5) Tam süreli iş sözleşmesiyle çalışan eğiticilerden biri, aynı zamanda sorumlu müdürlük görevini de yürütebilir. (6) Eğitim kurumlarında görevlendirme zorunluluğu bulunan personelin işten ayrılması halinde üç işgünü içinde durum Genel Müdürlüğe yazı ile bildirilir. Otuz gün içerisinde bu kişilerin yerine aranan niteliklere sahip personel görevlendirilmesi ve Genel Müdürlüğe bildirilmesi zorunludur. Bu işlemler eğitim kurumlarınca, Genel Müdürlükçe kullanılan elektronik sisteme ayrıca işlenir. (7) Genel Müdürlüğe bildirilen eğitici sözleşmeleri sözleşme hükümlerine aykırı olmayacak şekilde, eğitim kurumlarınca veya eğiticilerce tek taraflı feshedilene kadar, sözleşme süresince geçerlidir. Süresi dolan sözleşmelerin elektronik sistem üzerinden yenilenmesi durumu yazılı bildirim olarak kabul edilir. (8) Eğiticiler, görev aldıkları kurumlarca düzenlenen eğitim programlarında, söz konusu kurumla imzalayarak Genel Müdürlüğe gönderilmiş olan sözleşmede belirtilen toplam görev süresinden fazla görev alamazlar. Bu hükmün uygulanması eğiticiler tarafından, takibi ise kurumun sorumlu müdürü tarafından yürütülür. (9) Eğiticiler, eğitim programı katılımcılarının, Bakanlıkça belirlenen müfredatta her ders için yer alan konunun genel amacı ve öğrenme hedeflerine ulaşmasını sağlar ve bu amaçla aynı dokümanda yer alan alt başlıklardan faydalanır. Eğitim programlarına başvuru
  • 64. MADDE 23 – (1) İş güvenliği uzmanlığı eğitim programlarına katılmak isteyen adaylar eğitim kurumlarına aşağıdaki belgeler ile başvururlar: a) Başvuru yapılan eğitim kurumuna hitaben yazılan ve adayın hangi iş güvenliği uzmanlığı eğitim programına katılacağını belirten ve T.C. kimlik numarası ile iletişim bilgilerini içeren imzalı başvuru yazısı. b) Adayın mühendis, mimar veya teknik eleman olduğunu gösteren lisans diploması veya mezuniyet belgesi. c) (A) sınıfı iş güvenliği uzmanlığı eğitim programına katılacaklar için (B) sınıfı iş güvenliği uzmanlığı belgesi ve bu belgeyle en az dört yıl fiilen görev yaptığını gösteren belge. ç) (B) sınıfı iş güvenliği uzmanlığı eğitim programına katılacaklar için (C) sınıfı iş güvenliği uzmanlığı belgesi ve bu belgeyle en az üç yıl fiilen görev yaptığını gösteren belge. d) İş güvenliği uzmanlığı yenileme eğitimine katılacaklar için geçerli mevcut belge. e) Adayın T.C kimlik numarası bulunan nüfus cüzdanı veya ehliyeti (2) Yukarıda belirtilen belgelerin aslı ile birlikte örneğinin getirilmesi halinde eğitim kurumları tarafından tasdiki yapılır. Başvuru sırasında gerçeğe aykırı belge ve beyanda bulunduğu tespit edilenlerin başvuruları reddedilir. Bu durumun sonradan tespiti halinde eğitim, sınav ve belgeleri geçersiz sayılır. (3) Eğitim kurumları, başvuru esnasında adaylardan katılacakları programın gerektirdiği şartları karşıladığını gösteren belgeleri istemek ve bu belgeleri beş yıl süreyle her bir aday için açılan dosyada saklamak zorundadır. Bu konuda, Yönetmeliğin ilgili maddelerinde belirtilen hükümlere aykırı işlemlerden doğacak sorumluluk eğitim kurumuna aittir. (4) Bu Yönetmelikte belirtilen çalışma sürelerinin tespitinde Sosyal Güvenlik Kurumu kayıtları, diploma veya mezuniyet belgelerinin doğruluğunun tespitinde Yükseköğretim Kurulu kayıtları esas alınır. Eğitim programları MADDE 24 – (1) Eğitim kurumları eğitime başlayabilmek için; Bakanlıkça belirlenen müfredat esas alınarak hazırlanan ve eğitim verilecek konulara uygun eğiticiler ile en az bir en fazla üç olmak üzere eğiticilerin yedeklerinin yer aldığı teorik eğitim programını ve eğitime katılacakların listesini eğitimin başlangıç tarihinden en az on iş günü önce Bakanlığa elektronik ortamda ve yazılı olarak bildirirler. (2) Eğitim kurumları, pratik eğitimin yapılacağı işyerlerinin listesi ve eğitim tarihlerini Bakanlığa elektronik ortamda ve yazılı olarak bildirirler. (3) Bakanlıkça onaylanmamış programlarla eğitime başlanamaz. (4) Teorik ve uygulamalı dersler haftanın günlerine dengeli olarak dağıtılır. Adayların, teorik eğitimin %90’ına ve uygulamalı eğitimin tamamına katılımı zorunludur. Eğitim kurumlarınca, adayların derslere devam durumunu gösteren çizelge EK-7 dekine uygun olarak düzenlenir. (5) Eğitimlerde kullanılacak araç ve gereçler günün teknolojisine uygun olacaktır. (6) Eğitim programı; uzaktan, yüz yüze ve pratik eğitim derslerinin tarih ve saatleri, asil ve yedek eğiticileri, aday dosyaları, katılım listeleri, katılım devam çizelgeleri ile bir bütündür. Zorunlu bir nedenin varlığı ve bu nedenin geçerli bir belgeye dayandırılarak Bakanlığın onayının alınması şartıyla programda görevli eğiticilerde değişiklik yapılabilir. (7) Eğitim programları, eğitim kurumu içerisinde katılımcılar tarafından kolaylıkla görülebilecek bir şekilde ilan edilir. (8) Eğitim kurumlarınca yetki aldıkları mekân dışında düzenlenen işyeri hekimliği ve iş güvenliği uzmanlığı sınavlarına yönelik ilave veya tamamlayıcı mahiyetteki eğitimler, bu eğitimlerin başlamasından en fazla beş işgünü önce Genel Müdürlüğe bildirilir. Bu eğitimlerin başlatılması için Genel Müdürlük onayı aranmaz. (9) Uzaktan eğitim tamamlanmadan yüz yüze eğitim, yüz yüze eğitim tamamlanmadan pratik eğitim başlatılamaz. Pratik eğitimler, yüz yüze eğitimin tamamlanmasından itibaren en geç bir ay içerisinde tamamlanır. BEŞİNCİ BÖLÜM Eğitim ve Sınavlar İş güvenliği uzmanlarının eğitimleri MADDE 25 – (1) Bakanlıkça belirlenecek eğitim programları teorik ve uygulamalı olmak üzere iki bölümden oluşur. Eğitim süreleri, teorik kısmı 180 saatten, uygulama kısmı 40 saatten ve toplamda 220 saatten az olamaz. Teorik eğitimin en fazla yarısı uzaktan eğitim ile verilebilir. Uygulamalı eğitimler, iş güvenliği uzmanı bulunan bir işyerinde yapılır. (2) İş güvenliği uzmanları, belgelerini aldıkları tarihten itibaren beş yıllık aralıklarla eğitim kurumları tarafından düzenlenecek yenileme eğitimine katılmak zorundadırlar. Bu eğitimin süresi otuz saatten az olamaz. Eğitim katılım belgesi