Hoe kan de hybride warmtepomp bijdragen aan de verduurzaming van de woningvoorraad van corporaties? In deze presentatie uitleg over wat een (hybride) warmtepomp is, welke typen er zijn en de mogelijkheden voor een CO2-neutraal en aardgasloos corporatiebestand met (hybride) warmtepompen.
2018 05 30 presentatie aardgasloos met warmtepompen bdh martin horstink - b...Martin Horstink
Op woensdagavond 30 mei organiseerde het Buurkracht’ buurtteam in Rolde een informatieavond voor alle inwoners van Drenthse plaats Rolde over de mogelijkheden om aardgasloos te wonen. Ik was er namens Warmtepompplein.nl bij en gaf een presentatie over de mogelijkheden om woningen te gaan verwarmen met warmtepompen.
de syllabus van de infoavond Warm Water heruitgevonden. Deze sessie vond plaats op 3 en 7 mei 2013, en was een organisatie van Bouwunie Antwerpen en Vlaams-Brabant
Studenten Bouwkunde leren over lagetemperatuurverwarmingduurzame verhalen
‘In 2015 spraken we samen met alle andere landen in Parijs af om de temperatuurstijging op aarde te beperken tot 2 graden’, vertelt Jelle van der Galiën, manager Verkoop bij ASN Installaties. ‘Daarom moeten we duurzaam verwarmen, met behulp van zon, wind, water, lucht en bodem.’ Op woensdag 19 december kwamen 16 studenten Bouwkunde uit Sneek en Emmeloord naar het Duurzaam Doen Huis om te leren over lagetemperatuurverwarming.
Klik hier voor het hele verhaal: http://www.centrumduurzaamfriesland.nl/nieuws/studenten-bouwkunde-leren-over-lagetemperatuurverwarming/
'De voordelen van ventileren met warmteterugwinning zijn legio', vertelt Menko Kraeima van Brink Climate Systems. ‘Deze methode biedt verse lucht op plaatsen waar dat nodig is én comfort.’ Op woensdag 29 januari 2020 verzorgden Kraeima en Niek Sanderink een Duurzaam Doen Lezing over all-electric-concepten. Ruim 50 bezoekers waren getuige van deze informatieve presentaties in de Innovatiewerkplaats aan de Leeuwarder Anne Wadmanwei.
Lees het verhaal: https://www.centrumduurzaamfriesland.nl/nieuws/all-electric-concepten-bieden-unieke-mogelijkheden/
Workshop warmteopslag met de SolarFreezerTanja Nolten
De Groot Installatiegroep is gespecialiseerd in duurzame oplossingen voor vraagstukken op het gebied van installatietechniek en alles wat daarmee verband houdt.
Jacques Mathijsen is de expert die je meeneemt in de wereld van installaties die je gebouwontwerp energieneutraal of beter nog, energieleverend maken.
Zo heeft De Groot een oplossing gedacht voor warmteopslag, de Solar Freezer. Een van de mogelijkheden om warmte op te slaan en in te zetten tijdens de winterperiode.
2k. Van gas los in de praktijk: ik krijg stadswarmte! - Saskia Wantia (Het Co...Het ConsultancyHuis
"Van gas los" is een belangrijk thema, sinds is besloten dat de gaskraan in Groningen dicht moet en we onze CO2-uitstoot willen beperken. Het aansluiten van bestaande woningen op stadswarmte is één van de mogelijkheden om dit te doen. Maar wat is stadswarmte, hoe duurzaam is het en wat betekent de overgang van gas naar warmte voor de bewoners zelf? Kom luisteren voor een inkijkje in de wereld van warmte!
Saskia Wantia (Het ConsultancyHuis)
Knowledge Sessie @ Het ConsultancyHuis, Utrecht 7 mei 2019
2018 05 30 presentatie aardgasloos met warmtepompen bdh martin horstink - b...Martin Horstink
Op woensdagavond 30 mei organiseerde het Buurkracht’ buurtteam in Rolde een informatieavond voor alle inwoners van Drenthse plaats Rolde over de mogelijkheden om aardgasloos te wonen. Ik was er namens Warmtepompplein.nl bij en gaf een presentatie over de mogelijkheden om woningen te gaan verwarmen met warmtepompen.
de syllabus van de infoavond Warm Water heruitgevonden. Deze sessie vond plaats op 3 en 7 mei 2013, en was een organisatie van Bouwunie Antwerpen en Vlaams-Brabant
Studenten Bouwkunde leren over lagetemperatuurverwarmingduurzame verhalen
‘In 2015 spraken we samen met alle andere landen in Parijs af om de temperatuurstijging op aarde te beperken tot 2 graden’, vertelt Jelle van der Galiën, manager Verkoop bij ASN Installaties. ‘Daarom moeten we duurzaam verwarmen, met behulp van zon, wind, water, lucht en bodem.’ Op woensdag 19 december kwamen 16 studenten Bouwkunde uit Sneek en Emmeloord naar het Duurzaam Doen Huis om te leren over lagetemperatuurverwarming.
Klik hier voor het hele verhaal: http://www.centrumduurzaamfriesland.nl/nieuws/studenten-bouwkunde-leren-over-lagetemperatuurverwarming/
'De voordelen van ventileren met warmteterugwinning zijn legio', vertelt Menko Kraeima van Brink Climate Systems. ‘Deze methode biedt verse lucht op plaatsen waar dat nodig is én comfort.’ Op woensdag 29 januari 2020 verzorgden Kraeima en Niek Sanderink een Duurzaam Doen Lezing over all-electric-concepten. Ruim 50 bezoekers waren getuige van deze informatieve presentaties in de Innovatiewerkplaats aan de Leeuwarder Anne Wadmanwei.
Lees het verhaal: https://www.centrumduurzaamfriesland.nl/nieuws/all-electric-concepten-bieden-unieke-mogelijkheden/
Workshop warmteopslag met de SolarFreezerTanja Nolten
De Groot Installatiegroep is gespecialiseerd in duurzame oplossingen voor vraagstukken op het gebied van installatietechniek en alles wat daarmee verband houdt.
Jacques Mathijsen is de expert die je meeneemt in de wereld van installaties die je gebouwontwerp energieneutraal of beter nog, energieleverend maken.
Zo heeft De Groot een oplossing gedacht voor warmteopslag, de Solar Freezer. Een van de mogelijkheden om warmte op te slaan en in te zetten tijdens de winterperiode.
2k. Van gas los in de praktijk: ik krijg stadswarmte! - Saskia Wantia (Het Co...Het ConsultancyHuis
"Van gas los" is een belangrijk thema, sinds is besloten dat de gaskraan in Groningen dicht moet en we onze CO2-uitstoot willen beperken. Het aansluiten van bestaande woningen op stadswarmte is één van de mogelijkheden om dit te doen. Maar wat is stadswarmte, hoe duurzaam is het en wat betekent de overgang van gas naar warmte voor de bewoners zelf? Kom luisteren voor een inkijkje in de wereld van warmte!
Saskia Wantia (Het ConsultancyHuis)
Knowledge Sessie @ Het ConsultancyHuis, Utrecht 7 mei 2019
Nederlands Warmtepomp Congres 2016 - Ronald Hennekeij - Duurzaam Bouwen: Ener...Warmtepompen
EnergieNul woningen worden zo toegepast dat er dan wel nul op de energierekening, dan wel er nul op de energiemeter uitkomt. Voor welke installatietechnische keuzes staat een bouw- of installatiebedrijf bij de realisatie hiervan? Welke rol speelt de warmtepomp daarbij? In deze workshop wordt hier aan de hand van een concreet praktijkvoorbeeld op ingegaan.
Vijf bouwteams met architecten en regionale
mkb-bouwpartijen hebben samen met de
toekomstige bewoners een duurzame woonen
leefomgeving gebouwd. Het initiatief van
ecowijk De Kiem in Arnhem is afkomstig van
DNA in de Bouw (De Nieuwe Aanpak). De 61
woningen wekken allemaal hun eigen energie
op en voldoen nu al aan de BENG-eisen (Bijna
Energie Neutraal Gebouwen), die pas volgend
jaar van kracht worden.
Nederlands Warmtepomp Congres 2016 - Ronald Schilt - Praktijkcase: integrale ...Warmtepompen
Het belang van de 'integrale' aanpak met behulp van een bouwteam wordt inmiddels breed onderkend. De praktijk blijkt soms echter weerbarstig. Aan de hand van een praktijkcase wordt in deze workshop geschetst hoe een project integraal wordt opgepakt en uitgevoerd, en wat deze manier van werken betekent voor het opgeleverde resultaat.
Keynotesessie Olaf van Pruissen (TNO) Warmtepompen in de toekomstWarmtepompen
Warmtepompen staan niet alleen in de belangstelling vanwege de huidige toepassingsmogelijkheden bij duurzame woningbouwprojecten. Op verschillende locaties wordt praktijkonderzoek verricht naar de manier waarop warmtepompen in de toekomst kunnen bijdragen aan de overgang naar 'all electric' energievoorzieningen in steden en woonwijken. Architecten, adviseurs, woningcorporaties, installateurs, bouwbedrijven en gemeenten zullen in de komende tien jaar steeds meer rekening moeten houden met deze ontwikkeling.
Voor de mensen die hem hebben gemist of voor diegene die het nog een keer willen nalezen, hierbij mijn VSK presentatie "energiebesparende warmtapwater concepten in collectieve installaties".
Kennismaking Duurzaam Doen Huis | domeindag Centrum Duurzaam | 5 maart 2015duurzame verhalen
Inspirerende domeinochtend Centrum Duurzaam.
Op donderdagochtend 5 maart 2015 waren ongeveer 80 docenten bouw en techniek te gast bij Centrum Duurzaam. Doelstelling van deze ochtend was om docenten iets te laten doen waar ze energie van krijgen aldus Roeland Westra. Door het volgen van een duurzame inspiratieroute maakten de docenten Drachten, Emmeloord en Sneek kennis met Centrum Duurzaam en het Duurzaam Doen Huis.
Duurzaamheidsroute
Alle docenten volgden een duurzaamheidsroute van een 6-tal korte duurzaamheidspitches. Zo was er een kennismaking met het Duurzaam Doen Huis en gaf IMI Hydronic een demonstratie van waterzijdig inregelen. De andere onderwerpen van de inspiratiepitches waren blowerdoortest, windenergie, gebouw beheer systemen en internationaal.
Duurzaam Doen Huis
In het Duurzaam Doen Huis staan praktijkopstellingen op het gebied van verwarming, afgiftesystemen, ventilatie, domotica, duurzame energieopwekking en verlichting. Op het gebied van duurzame installatietechniek, bouwkunde gericht op innovatieve en energiezuinige oplossingen is het Duurzaam Doen Huis voor studenten de laatste stap voor de praktijk. Voor bedrijven is het Duurzaam Doen Huis een innovatieve leeromgeving in het bij- en nascholen van medewerkers. Het Duurzaam Doen Huis is in samenwerking met fabrikanten ingericht.
ROC Friese Poort | Centrum Duurzaam
Centrum Duurzaam wil, als onderdeel van ROC Friese Poort, de kennis en ervaring bij het bedrijfsleven benutten voor het opleiden van jonge vakmensen in de praktische toepassing van innovatieve duurzame technieken. Tevens wil Centrum Duurzaam met goede en objectieve voorlichting de toepassing van deze technieken bij bedrijven en particulieren stimuleren. Kennis, ervaring en vakmanschap voor een duurzame wereld.
Terugdringen van CO2 uitstoot | Remeha | Duurzaam Doen Lezing | Centrum Duurzaamduurzame verhalen
“Ik geloof dat Nederland in 2050 CO2 neutraal kan zijn. Maar dit vraagt wel een andere manier van denken.” Ing. Marco Bijkerk, Manager Innovative Technologies bij Remeha BV houdt op 10 mei 2016. bij Centrum Duurzaam op ROC Friese Poort in Leeuwarden een lezing over het Reduceren van CO2 uitstoot. “De huidige infrastructuur van energievoorziening is nu nog gebruikt voor distributie, maar in de toekomst voor opslag.”
Klik door voor het volledige bericht:
http://www.centrumduurzaamfriesland.nl/nieuws/toekomstige-energie-infrastructuur-distributie-naar-opslag/
Energieneutraal bouwen met Concept Ecovision op Building HollandColt International
Voor vrijwel alle vraagstukken in de bouw heeft de natuur al uitgekiende oplossingen. Energieneutrale oplossingen. Het Concept Ecovision vertaalt natuurlijke principes naar technieken waarmee energieneutrale gebouwen gecreëerd worden.
Lucht water warmtepomp in bestaande bouw nibe | Duurzaam Doen Lezing Centrum ...duurzame verhalen
Hoe kunnen we inspelen op het nieuwe klimaatverdrag van Parijs? Op de Duurzaam Doen Lezing van dinsdag 15 december 2015 lieten Ronald Scheffer van Nobe en Janna Mirck van SolarEdge nieuwe ontwikkelingen zien op het gebied van warmtepompen, zonne-energie en energieopslag. Met een korte lezing van 20 minuten deelden zij technische innovaties met ruim 60 belangstellende bedrijven, studenten en docenten. ‘Je moet niet elke dag blijven doen wat je gisteren deed’, benadrukte Roeland Westra, projectleider Centrum Duurzaam.’ Alleen dan kunnen we nieuwe duurzame technieken toepassen en meewerken aan het realiseren van de doelstellingen in het nieuwe klimaatverdrag.’
Klik door voor het volledige bericht:
<a>www.centrumduurzaamfriesland.nl/nieuws/duurzame-kansen-in...</a>
Nederlands Warmtepomp Congres 2016 - Ronald Hennekeij - Duurzaam Bouwen: Ener...Warmtepompen
EnergieNul woningen worden zo toegepast dat er dan wel nul op de energierekening, dan wel er nul op de energiemeter uitkomt. Voor welke installatietechnische keuzes staat een bouw- of installatiebedrijf bij de realisatie hiervan? Welke rol speelt de warmtepomp daarbij? In deze workshop wordt hier aan de hand van een concreet praktijkvoorbeeld op ingegaan.
Vijf bouwteams met architecten en regionale
mkb-bouwpartijen hebben samen met de
toekomstige bewoners een duurzame woonen
leefomgeving gebouwd. Het initiatief van
ecowijk De Kiem in Arnhem is afkomstig van
DNA in de Bouw (De Nieuwe Aanpak). De 61
woningen wekken allemaal hun eigen energie
op en voldoen nu al aan de BENG-eisen (Bijna
Energie Neutraal Gebouwen), die pas volgend
jaar van kracht worden.
Nederlands Warmtepomp Congres 2016 - Ronald Schilt - Praktijkcase: integrale ...Warmtepompen
Het belang van de 'integrale' aanpak met behulp van een bouwteam wordt inmiddels breed onderkend. De praktijk blijkt soms echter weerbarstig. Aan de hand van een praktijkcase wordt in deze workshop geschetst hoe een project integraal wordt opgepakt en uitgevoerd, en wat deze manier van werken betekent voor het opgeleverde resultaat.
Keynotesessie Olaf van Pruissen (TNO) Warmtepompen in de toekomstWarmtepompen
Warmtepompen staan niet alleen in de belangstelling vanwege de huidige toepassingsmogelijkheden bij duurzame woningbouwprojecten. Op verschillende locaties wordt praktijkonderzoek verricht naar de manier waarop warmtepompen in de toekomst kunnen bijdragen aan de overgang naar 'all electric' energievoorzieningen in steden en woonwijken. Architecten, adviseurs, woningcorporaties, installateurs, bouwbedrijven en gemeenten zullen in de komende tien jaar steeds meer rekening moeten houden met deze ontwikkeling.
Voor de mensen die hem hebben gemist of voor diegene die het nog een keer willen nalezen, hierbij mijn VSK presentatie "energiebesparende warmtapwater concepten in collectieve installaties".
Kennismaking Duurzaam Doen Huis | domeindag Centrum Duurzaam | 5 maart 2015duurzame verhalen
Inspirerende domeinochtend Centrum Duurzaam.
Op donderdagochtend 5 maart 2015 waren ongeveer 80 docenten bouw en techniek te gast bij Centrum Duurzaam. Doelstelling van deze ochtend was om docenten iets te laten doen waar ze energie van krijgen aldus Roeland Westra. Door het volgen van een duurzame inspiratieroute maakten de docenten Drachten, Emmeloord en Sneek kennis met Centrum Duurzaam en het Duurzaam Doen Huis.
Duurzaamheidsroute
Alle docenten volgden een duurzaamheidsroute van een 6-tal korte duurzaamheidspitches. Zo was er een kennismaking met het Duurzaam Doen Huis en gaf IMI Hydronic een demonstratie van waterzijdig inregelen. De andere onderwerpen van de inspiratiepitches waren blowerdoortest, windenergie, gebouw beheer systemen en internationaal.
Duurzaam Doen Huis
In het Duurzaam Doen Huis staan praktijkopstellingen op het gebied van verwarming, afgiftesystemen, ventilatie, domotica, duurzame energieopwekking en verlichting. Op het gebied van duurzame installatietechniek, bouwkunde gericht op innovatieve en energiezuinige oplossingen is het Duurzaam Doen Huis voor studenten de laatste stap voor de praktijk. Voor bedrijven is het Duurzaam Doen Huis een innovatieve leeromgeving in het bij- en nascholen van medewerkers. Het Duurzaam Doen Huis is in samenwerking met fabrikanten ingericht.
ROC Friese Poort | Centrum Duurzaam
Centrum Duurzaam wil, als onderdeel van ROC Friese Poort, de kennis en ervaring bij het bedrijfsleven benutten voor het opleiden van jonge vakmensen in de praktische toepassing van innovatieve duurzame technieken. Tevens wil Centrum Duurzaam met goede en objectieve voorlichting de toepassing van deze technieken bij bedrijven en particulieren stimuleren. Kennis, ervaring en vakmanschap voor een duurzame wereld.
Terugdringen van CO2 uitstoot | Remeha | Duurzaam Doen Lezing | Centrum Duurzaamduurzame verhalen
“Ik geloof dat Nederland in 2050 CO2 neutraal kan zijn. Maar dit vraagt wel een andere manier van denken.” Ing. Marco Bijkerk, Manager Innovative Technologies bij Remeha BV houdt op 10 mei 2016. bij Centrum Duurzaam op ROC Friese Poort in Leeuwarden een lezing over het Reduceren van CO2 uitstoot. “De huidige infrastructuur van energievoorziening is nu nog gebruikt voor distributie, maar in de toekomst voor opslag.”
Klik door voor het volledige bericht:
http://www.centrumduurzaamfriesland.nl/nieuws/toekomstige-energie-infrastructuur-distributie-naar-opslag/
Energieneutraal bouwen met Concept Ecovision op Building HollandColt International
Voor vrijwel alle vraagstukken in de bouw heeft de natuur al uitgekiende oplossingen. Energieneutrale oplossingen. Het Concept Ecovision vertaalt natuurlijke principes naar technieken waarmee energieneutrale gebouwen gecreëerd worden.
Lucht water warmtepomp in bestaande bouw nibe | Duurzaam Doen Lezing Centrum ...duurzame verhalen
Hoe kunnen we inspelen op het nieuwe klimaatverdrag van Parijs? Op de Duurzaam Doen Lezing van dinsdag 15 december 2015 lieten Ronald Scheffer van Nobe en Janna Mirck van SolarEdge nieuwe ontwikkelingen zien op het gebied van warmtepompen, zonne-energie en energieopslag. Met een korte lezing van 20 minuten deelden zij technische innovaties met ruim 60 belangstellende bedrijven, studenten en docenten. ‘Je moet niet elke dag blijven doen wat je gisteren deed’, benadrukte Roeland Westra, projectleider Centrum Duurzaam.’ Alleen dan kunnen we nieuwe duurzame technieken toepassen en meewerken aan het realiseren van de doelstellingen in het nieuwe klimaatverdrag.’
Klik door voor het volledige bericht:
<a>www.centrumduurzaamfriesland.nl/nieuws/duurzame-kansen-in...</a>
Voor iedereen die hem heeft gemist of voor diegene die hem nogmaals willen doorlezen, hierbij mijn VSK presentatie "Energiebesparende warmtapwater concepten in collectieve installaties".
Monteursdagen Pranger-Rosier bij Centrum Duurzaam | waterzijdig inregelen IMIduurzame verhalen
‘Wij vinden het belangrijk dat onze monteurs meepraten over hoe we als bedrijf de toekomst zien. Daarom organiseren we op gezette tijden de “monteursdagen’, zegt Marten Jan Post, technisch directeur van Pranger-Rosier enthousiast. ‘In samenwerking met ROC Friese Poort Bedrijfsopleidingen is een dagprogramma ontwikkeld gericht op het uitwisselen van werkervaringen en het opfrissen van technische kennis’. Ongeveer 150 monteurs van Pranger-Rosier volgden in november 2016 een monteursdag bij Centrum Duurzaam van ROC Friese Poort in Leeuwarden.
Klik door voor het volledige bericht:
http://www.centrumduurzaamfriesland.nl/nieuws/monteursdagen-pranger-rosier-centrum-duurzaam/
Conferentie energie-opslag en -distributie Berenschot
Het jaar 2016 bracht opnieuw vooruitgang in de energietransitie naar duurzaamheid. Berenschot heeft de belangrijke lessen uit zijn energieprojecten in 2016 op een rij gezet. Enkele komen aan de orde tijdens het congres Energieopslag & -distributie 2017
We zitten midden in de energietransitie en duurzaamheid is niet meer weg te denken uit ons dagelijkse leven. Om de omslag naar een duurzame samenleving te maken, is het noodzakelijk om minder energie te gebruiken, benodigde energie uit duurzame bronnen op te wekken en fossiele brandstoffen zo efficiënt mogelijk in te zetten. Tijdens de Academielezing op woensdag 18 april licht Jack Doomernik, lector Smart Energy bij Avans Hogeschool, de ontwikkelingen op het gebied van de energietransitie en de bijgaande uitdagingen toe.
CO2-loos in 2050
De komende decennia gaat het energiesysteem op de schop, met als streven om in 2050 nagenoeg CO2-loos te zijn. Hoe dat precies gerealiseerd gaat worden is nog onduidelijk, maar het zal vrijwel zeker gepaard gaan met verdere elektrificatie van de maatschappij en met een veel groter aandeel variërende duurzame energiebronnen. Doomernik geeft tijdens de lezing tips hoe je zelf je energieverbruik kan verminderen.
Bijeenkomst Kennisplatform Duurzame Gebouwde Omgeving Overijssel "Energie-neutraal Bouwen en Renoveren" 29 oktober 2009; Presentatie Gert Harm ten Bolscher (DWA)
Comfort en verduurzaming in de woning | waterzijdig inregelen | IMI Hydronicduurzame verhalen
Klanten een totaaloverzicht geven van duurzame oplossingen. ‘Dat is het doel van de cursus comfort en verduurzaming in de woning ’ zegt Ity Duursema van ROC Friese Poort Bedrijfsopleidingen.’ Werkvoorbereiders van technische bedrijven uit Friesland volgden in november 2017 vier praktijklessen in het Duurzaam Doen Huis van Centrum Duurzaam van ROC Friese Poort inclusief een gastles van IMI Hydronic over waterzijdig inregelen. Technea Duurzaam en Energie Service Friesland namen deel aan deze bedrijfscursus.
Klik door voor het volledige bericht:
http://www.centrumduurzaamfriesland.nl/nieuws/werkvoorbereider-naar-energietransitie-installateur/
Similar to Hybride warmtepompen in de sociale woningbouw - inleiding en techniek (20)
4. CO₂-neutrale en aardgasloze woningbouw
4
2050 is nog ver weg!
OF NIET?!
In 32 jaar 7.000.000 huizen CO₂-neutraal maken:
• 220.000 huizen per jaar
• 4.200 huizen per week
• 600 huizen per dag, inclusief weekenden en vakantieperiodes
Nederlands doel voor huishoudens: CO2-neutraal en aardgasloos in 2050
5. CO₂-neutrale en aardgasloze woningbouw
5
Elektriciteit:
• 20% van energieverbruik
• Maximum vermogen: ca. 6 kW
Ruimteverwarming
• 65% van energieverbruik
• Maximum vermogen: 10 kW
Warm tapwater:
• 15% van energieverbruik
• Maximum vermogen: 30 kW
Koken
• 1% van energieverbruik
• Maximum vermogen: 10 kW
Vermogens aansluitingen:
• Gas: 60-100 kW
• Elektriciteit: 6-24 kW
Aardgasloos brengt uitdagingen met zich mee
Gemiddeld jaarlijks verbruik huishouden:
Gas: 1.500 m3 = 15.000 kWh
Elektriciteit: 3.500 kWh
We zijn gewend
geraakt aan een heel
‘comfortabele’
energiebron
5
6. CO₂-neutrale en aardgasloze woningbouw
6
Trias energetica
Trias energetica
1. Energievraag reduceren, bv. isolatie, kierdichting
2. Energievraag duurzaam opwekken, warmtepompen, zonPV
3. Overige vraag als het niet anders kan, zo mogelijk
efficiënt fossiel opwekken
• Vergeet bewoners niet, gedrag is leidend
1
2
3
7. CO₂-neutrale en aardgasloze woningbouw
7
1. Warmtenet
2. All-electric
3. Duurzaam gas
Drie routes voor verwarmen
8. Maatregelen
8
Wat is een warmtepomp?
Warmtepomp
COP = 4
25% elektriciteit
75%
omgevingsenergie
100%
warmte
9. All-electric of hybride?
9
• All-electric is (nog) maatwerk in bestaande bouw
• Wat zijn de mogelijkheden van lage temperatuurverwarming in de woning? Of moet er eerst geïsoleerd
worden?
• Is er voldoende ruimte voor warmtepomp, boiler en warmtebuffer in woning?
• Mogelijk andere manier van koken
• Bij all-electric hoort maatwerk advies
• Elektriciteit moet uiteindelijk duurzaam opgewekt worden,
ook in donkere koude perioden in de winter
Eigenschappen all-electric
10. All-electric of hybride?
10
• Hybride warmtepomp kan vaak zonder ingrijpende maatregelen
• Hybride kleiner in vergelijking met all-electric
• Kan als ‘add-on’ bij bestaande ketel geplaatst worden
• Ketel zorgt voor warmte op piekmomenten en/of warm tapwater
• Lage temperatuurverwarming en isolatiekwaliteit minder belangrijk
• Bespaar tot wel 80% op huidig aardgasverbruik
• Voor aardgasloos en CO2-neutraal moet gas verduurzaamd worden
Eigenschappen hybride
11. Hybride warmtepompen
11
• Vervanging van mechanische ventilatiebox
• Warmte ten behoeve van warm tapwater en/of ruimteverwarming
• “Warmtepompboiler” in geval van warmtapwater
• Warmte terugwinning uit warme ventilatielucht
• Hoeveelheid ventilatielucht als bron is beperkt
• Pas op voor “overventilatie”
• Risico’s wel lager als wordt ingezet op warm tapwater levering
Ventilatielucht warmtepomp
12. Hybride warmtepompen
12
Buitenlucht warmtepomp
• Buitenlucht als bron – “onbeperkt” beschikbaar
• PVT-systeem ook mogelijk
• Warmte ten behoeve van warm tapwater en/of ruimteverwarming
• Let op plaatsing buitendelen i.v.m. geluidsproductie
13. Warmtepompen
• Split
• Een buiten- en binnendeel
• Delen verbonden met koudemiddelleidingen
• Monoblock (nieuwe ontwikkeling)
• ‘Alles in één’ buitendeel
• Buitendeel direct verbonden met afgiftesysteem
• Makkelijker voor installateur
• Minimale ruimte benodigd in woning
Buitenlucht split versus monoblock
13
15. All-electric of hybride?
15
• Verbetering energie-index lucht water warmtepompen (ook hybride)
• Variatie: 0.1-0.5 EI-verbetering
• Gemiddeld: 0.25 EI-verbetering
• Tot 2 energielabelstappen mogelijk
Bron: TNO, EPA labelstappen met lucht-naar-water warmtepompen, 2010
Let op oude indexering
Warmtepompen en energie-index
16. All-electric én hybride!
16
Slim voorraadbeheer
Renoveren!“Klaar”
NOM renovatie (all-
electric)
Tijdrovende klus
Maat-
regelen?
Maar vaak nog wel gas
Hybride
Hybride als maatregel
26. Versnellingsprogrammma (hybride) warmtepompen
In de loop van 2018 is nog ruimte beschikbaar voor begeleiding en hulp voor
corporaties
• Analyse woningvoorraad
• De juiste warmtepomp kiezen
• Inschatting kosten en opbrengsten
• Begeleiding overleg met installateur
• 2nd opinion
• Risico’s in kaart brengen en naar mogelijkheid oplossen
• Begeleiden bewonerscommunicatie
• En ook: ‘nee’ zeggen als het moet
Marktontwikkeling voor warmtepompen versnellen
26