SlideShare a Scribd company logo
Huiszwaluwen:
bedreigde vissers
van het aero-plankton
Theunis Piersma (RUG/NIOZ)
Schildering:CaryAkroyd
Workum
Gaast
IJsselmeer
Foto:TheunisPiersma
Foto:PietvandenHout
Foto:TheunisPiersma
Foto:ElwindeVink
Gaast
Stirling
1978
HUISZWALUW
BOERENZWALUW
GIERZWALUW
HUISZWALUW
HUISZWALUWBOERENZWALUW
HUISZWALUW
GIERZWALUWHUISZWALUW
Stirling
Malawi
HUISZWALUW
BOERENZWALUW
GIERZWALUW
HUISZWALUW
HUISZWALUWBOERENZWALUW
HUISZWALUW
HUISZWALUWGIERZWALUW
Net als gierzwaluwen,
zijn huiszwaluwen echte hoogvliegers!
En voor hun voedsel
afhankelijk van de insecten
geproduceerd over een groot areaal
Foto:EwindeVink
Net als gierzwaluwen, overwinteren
huiszwaluwen boven het Afrikaanse regenwoud
Foto:TheunisPiersma
Foto:TheunisPiersma
Foto:TheunisPiersma
Foto:EwindeVink
Foto:EwindeVink
Foto:TheunisPiersma
Foto:TheunisPiersma
Foto:TheunisPiersma
begin nestbouw
nest is kompleet
kleine kuikens
grote kuikens
grote kuikens
2e broedsel
0
20
40
60
80
100
120
140
160
180
200
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 251993 1995 1997 1999 2001 2003 2005 2007 2009 2011 2013 2015 2017
aantalhuiszwaluwnesten
E.Brandenburg&T.Piersmaongepubl.
ons toekomstige huis staat in verkoop steenmarter leegt grootste kolonie
Meetnet Broedvogels Sovon/CBS
1968 1975 1982 1990 2000 2010
350
300
250
200
150
100
50
0
Indexaantal(1990=100)
Jules Phillippona
Herman Leys
1968 1975 1982 1990 2000 2010
350
300
250
200
150
100
50
0
Indexaantal(1990=100)
tijdens ‘vrije val’ 70% verlies
van 1968 tot 1980, daarna
‘stabilisering’
wat speelde zich vóór de
vrije val van 1968 tot
1980 af?
tijdens ‘vrije val’ 70% verlies
van 1968 tot 1980, daarna
‘stabilisering’
Rond 1965 vertelde de landarbeider
Derek Warren uit Suffolk: “...er
waren altijd de huiszwaluwen. In
ieder huis woonden mensen en aan
ieder huis nestelden zwaluwen.”
In het dorp Selborne van Gilbert
White broedden in 1785 vast 100en
paren. In 1965 waren er nog 11, in
2008 nog 1, sindsdien 0.
Bij twee, nu nog steeds uitermate
geschikte, bruggen bij Oxford
verdwijnen tussen 1965 en 1980 alle
100en huiszwaluw-nesten.
Rond 1965 vertelde de landarbeider
Derek Warren uit Suffolk: “...er
waren altijd de huiszwaluwen. In
ieder huis woonden mensen en aan
ieder huis nestelden zwaluwen.”
In het dorp Selborne van Gilbert
White broedden in 1785 vast 100en
paren. In 1965 waren er nog 11, in
2008 nog 1, sindsdien 0.
Bij twee, nu nog steeds uitermate
geschikte, bruggen bij Oxford
verdwijnen tussen 1965 en 1980 alle
100en huiszwaluw-nesten.
Factor >1,000
Factor ca. 10
Factor >1,000
Sinds de Tweede Wereldoorlog zijn we
>95% van onze huiszwaluwen kwijtgeraakt!
In the House
Martin, decline
has become most
evident in the
southeast of
Britain, and less
marked towards
the north and
west where
agriculture is
less intense.
Foto:RosemarieKentie
In one study,
aerial
invertebrate
abundance over
pasture was
found to be more
than double that
over silage, and
3.5 times greater
than over cereal
fields.
Foto:RosemarieKentie
Piersma,T.(2012)Whatishabitatquality?Dissectingaresearchportfolioonshorebirds.Pp.383-407
in:BirdsandHabitat:RelationshipsinChangingLandscapes,ed.RobertJ.Fuller.CUP,Cambridge.
Hoorzitting Biodiversiteit Tweede Kamer, afgelopen woensdag
maar wanneer vielen de
klappen?
J.W.Erisman,LouisBolkInstituut,websiteNERN
Hoorzitting Biodiversiteit Tweede Kamer, afgelopen woensdag
J.W.Erisman,LouisBolkInstituut,websiteNERN
ruilverkavelingen
na de oorlog
4 The Great Thinning
“The headlight beams of a speeding car on a summer’s night in the
countryside, turning the moths into snowflakes and crowding them
together the faster you went, in the manner of a telephoto lens, meant
that the true startling scale of their numbers was suddenly apparent…
(I know there are many other insects active at night, but let the moths
stand as a proxy for the rest.)”
4 The Great Thinning
“The headlight beams of a speeding car on a summer’s night in the
countryside, turning the moths into snowflakes and crowding them
together the faster you went, in the manner of a telephoto lens, meant
that the true startling scale of their numbers was suddenly apparent…
(I know there are many other insects active at night, but let the moths
stand as a proxy for the rest.)”
Hoorzitting Biodiversiteit Tweede Kamer, afgelopen woensdag
4 The Great Thinning
“The headlight beams of a speeding car on a summer’s night in the
countryside, turning the moths into snowflakes and crowding them
together the faster you went, in the manner of a telephoto lens, meant
that the true startling scale of their numbers was suddenly apparent…
(I know there are many other insects active at night, but let the moths
stand as a proxy for the rest.)”
“I remember in the fifties driving from Norfolk to London and having
to stop to wipe the windscreen and the headlights two or three times
during every journey.”
“It was still the case in the late 1960s, but not after that. Now there
have been evenings when I have commented that we’ve seen a moth.
It’s almost literally that – one or two moths in a journey. That’s a
completely different kind of situation from when I was growing up.”
Foto:TheunisPiersma
Foto:TheunisPiersma
1968 1975 1982 1990 2000 2010
350
300
250
200
150
100
50
0
Indexaantal(1990=100)
tijdens ‘vrije val’ 70% verlies
van 1968 tot 1980, daarna
‘stabilisering’
is dit niet gek?
Schildering:CaryAkroyd
Workum
Gaast
IJsselmeer
recente koloniegroottes
Gaast
H.deKroon,HoorzittingBiodiversiteit,NERNwebsite
LOGARITME!
in loop van zomer
niks meer te eten!?
1
2010
20 1 10 20 30
2000
1990
1980
10
augustus september
BEGIN
WEGTREK
EINDE
WEGTREK
Huiszwaluwen:
bedreigde vissers
van het aero-plankton
Theunis Piersma (RUG/NIOZ)
Schildering:CaryAkroyd
- huiszwaluwen zijn hoogvliegers, ze
leven van steigende insecten en zijn
dus afhankelijk van een groot areaal
- sinds de Tweede Wereldoorlog zijn
in West Europa >95% van de
huiszwaluwen verdwenen
CONCLUSIES - HYPOTHESEN
- de Mansholt doctrine ‘nooit meer
honger’ (voor mensen) leidde via
intensivering landgebruik tot grote
honger en afnames bij de zwaluwen
- vanaf ca. 1980 werden zwaluwenn
afhankelijk van de insectenproductie
van water, oevers en rietlanden
- het lage percentage 2e broedsels,
de recente lokale afnames en de
steeds vroegere wegtrek geven aan
dat inmiddels de insecten-productie
van de wetlands ook daalt
- ruimtelijke patronen in trends en
tweede broedsels, geinterpreteerd in
samenhang met regional land- en
insecticidengebruik, zullen helpen bij
het ‘lezen’ van de zwaluwverhalen:
DOE VOLGEND JAAR MEE!

More Related Content

More from Sovon Vogelonderzoek

Het Vogeljaar - 70 jaar vogelbelang
Het Vogeljaar - 70 jaar vogelbelangHet Vogeljaar - 70 jaar vogelbelang
Het Vogeljaar - 70 jaar vogelbelang
Sovon Vogelonderzoek
 
De Raaf in Nederland
De Raaf in NederlandDe Raaf in Nederland
De Raaf in Nederland
Sovon Vogelonderzoek
 
De Middelste Bonte Specht koloniseert Nederland
De Middelste Bonte Specht koloniseert NederlandDe Middelste Bonte Specht koloniseert Nederland
De Middelste Bonte Specht koloniseert Nederland
Sovon Vogelonderzoek
 
Het intieme leven van Nachtegalen in Meijendel
Het intieme leven van Nachtegalen in MeijendelHet intieme leven van Nachtegalen in Meijendel
Het intieme leven van Nachtegalen in Meijendel
Sovon Vogelonderzoek
 
Pauzedia's NOU Landelijke Dag 2022
Pauzedia's NOU Landelijke Dag 2022Pauzedia's NOU Landelijke Dag 2022
Pauzedia's NOU Landelijke Dag 2022
Sovon Vogelonderzoek
 
Opening NOU Landelijke Dag 2022
Opening NOU Landelijke Dag 2022Opening NOU Landelijke Dag 2022
Opening NOU Landelijke Dag 2022
Sovon Vogelonderzoek
 
Ganzen_herkennen_workshop.pptx
Ganzen_herkennen_workshop.pptxGanzen_herkennen_workshop.pptx
Ganzen_herkennen_workshop.pptx
Sovon Vogelonderzoek
 
Spektakel op de slaapplaats.pptx
Spektakel op de slaapplaats.pptxSpektakel op de slaapplaats.pptx
Spektakel op de slaapplaats.pptx
Sovon Vogelonderzoek
 
Korfslakken en Platteschijfhoren (Harrie Bosma).pptx
Korfslakken en Platteschijfhoren (Harrie Bosma).pptxKorfslakken en Platteschijfhoren (Harrie Bosma).pptx
Korfslakken en Platteschijfhoren (Harrie Bosma).pptx
Sovon Vogelonderzoek
 
Workshop witjes herkennen - Kars Veling.pptx
Workshop witjes herkennen - Kars Veling.pptxWorkshop witjes herkennen - Kars Veling.pptx
Workshop witjes herkennen - Kars Veling.pptx
Sovon Vogelonderzoek
 
Broedvogels singels en wallen_Friese vrijwilligersdag-3 sept 2022.pptx
Broedvogels singels en wallen_Friese vrijwilligersdag-3 sept 2022.pptxBroedvogels singels en wallen_Friese vrijwilligersdag-3 sept 2022.pptx
Broedvogels singels en wallen_Friese vrijwilligersdag-3 sept 2022.pptx
Sovon Vogelonderzoek
 
Argustelling en monitoring.pptx
Argustelling en monitoring.pptxArgustelling en monitoring.pptx
Argustelling en monitoring.pptx
Sovon Vogelonderzoek
 
Noordse woelmuis Fryslan 2019-2021 Nico Beemster A&W.pptx
Noordse woelmuis Fryslan 2019-2021 Nico Beemster A&W.pptxNoordse woelmuis Fryslan 2019-2021 Nico Beemster A&W.pptx
Noordse woelmuis Fryslan 2019-2021 Nico Beemster A&W.pptx
Sovon Vogelonderzoek
 
Gebouwnestelende eksters on building nesting magpies
Gebouwnestelende eksters on building nesting magpiesGebouwnestelende eksters on building nesting magpies
Gebouwnestelende eksters on building nesting magpies
Sovon Vogelonderzoek
 
Aanpassingen broedgedrag als reactie op klimaatverandering (Christiaan Both)
Aanpassingen broedgedrag als reactie op klimaatverandering (Christiaan Both)Aanpassingen broedgedrag als reactie op klimaatverandering (Christiaan Both)
Aanpassingen broedgedrag als reactie op klimaatverandering (Christiaan Both)
Sovon Vogelonderzoek
 
Batumi Raptor Count (Bart Hoekstra)
Batumi Raptor Count (Bart Hoekstra)Batumi Raptor Count (Bart Hoekstra)
Batumi Raptor Count (Bart Hoekstra)
Sovon Vogelonderzoek
 
Motus wildlife tracking system (Sjoerd Duijns)
Motus wildlife tracking system (Sjoerd Duijns)Motus wildlife tracking system (Sjoerd Duijns)
Motus wildlife tracking system (Sjoerd Duijns)
Sovon Vogelonderzoek
 
Gieren van Artis en GPS (Job van Tol)
Gieren van Artis en GPS (Job van Tol)Gieren van Artis en GPS (Job van Tol)
Gieren van Artis en GPS (Job van Tol)
Sovon Vogelonderzoek
 
Vogeltrek: retourtje van A naar B (Rien van Wijk)
Vogeltrek: retourtje van A naar B (Rien van Wijk)Vogeltrek: retourtje van A naar B (Rien van Wijk)
Vogeltrek: retourtje van A naar B (Rien van Wijk)
Sovon Vogelonderzoek
 
Heart-rate and the energetic cost of migration (Morgan Brown)
Heart-rate and the energetic cost of migration (Morgan Brown)Heart-rate and the energetic cost of migration (Morgan Brown)
Heart-rate and the energetic cost of migration (Morgan Brown)
Sovon Vogelonderzoek
 

More from Sovon Vogelonderzoek (20)

Het Vogeljaar - 70 jaar vogelbelang
Het Vogeljaar - 70 jaar vogelbelangHet Vogeljaar - 70 jaar vogelbelang
Het Vogeljaar - 70 jaar vogelbelang
 
De Raaf in Nederland
De Raaf in NederlandDe Raaf in Nederland
De Raaf in Nederland
 
De Middelste Bonte Specht koloniseert Nederland
De Middelste Bonte Specht koloniseert NederlandDe Middelste Bonte Specht koloniseert Nederland
De Middelste Bonte Specht koloniseert Nederland
 
Het intieme leven van Nachtegalen in Meijendel
Het intieme leven van Nachtegalen in MeijendelHet intieme leven van Nachtegalen in Meijendel
Het intieme leven van Nachtegalen in Meijendel
 
Pauzedia's NOU Landelijke Dag 2022
Pauzedia's NOU Landelijke Dag 2022Pauzedia's NOU Landelijke Dag 2022
Pauzedia's NOU Landelijke Dag 2022
 
Opening NOU Landelijke Dag 2022
Opening NOU Landelijke Dag 2022Opening NOU Landelijke Dag 2022
Opening NOU Landelijke Dag 2022
 
Ganzen_herkennen_workshop.pptx
Ganzen_herkennen_workshop.pptxGanzen_herkennen_workshop.pptx
Ganzen_herkennen_workshop.pptx
 
Spektakel op de slaapplaats.pptx
Spektakel op de slaapplaats.pptxSpektakel op de slaapplaats.pptx
Spektakel op de slaapplaats.pptx
 
Korfslakken en Platteschijfhoren (Harrie Bosma).pptx
Korfslakken en Platteschijfhoren (Harrie Bosma).pptxKorfslakken en Platteschijfhoren (Harrie Bosma).pptx
Korfslakken en Platteschijfhoren (Harrie Bosma).pptx
 
Workshop witjes herkennen - Kars Veling.pptx
Workshop witjes herkennen - Kars Veling.pptxWorkshop witjes herkennen - Kars Veling.pptx
Workshop witjes herkennen - Kars Veling.pptx
 
Broedvogels singels en wallen_Friese vrijwilligersdag-3 sept 2022.pptx
Broedvogels singels en wallen_Friese vrijwilligersdag-3 sept 2022.pptxBroedvogels singels en wallen_Friese vrijwilligersdag-3 sept 2022.pptx
Broedvogels singels en wallen_Friese vrijwilligersdag-3 sept 2022.pptx
 
Argustelling en monitoring.pptx
Argustelling en monitoring.pptxArgustelling en monitoring.pptx
Argustelling en monitoring.pptx
 
Noordse woelmuis Fryslan 2019-2021 Nico Beemster A&W.pptx
Noordse woelmuis Fryslan 2019-2021 Nico Beemster A&W.pptxNoordse woelmuis Fryslan 2019-2021 Nico Beemster A&W.pptx
Noordse woelmuis Fryslan 2019-2021 Nico Beemster A&W.pptx
 
Gebouwnestelende eksters on building nesting magpies
Gebouwnestelende eksters on building nesting magpiesGebouwnestelende eksters on building nesting magpies
Gebouwnestelende eksters on building nesting magpies
 
Aanpassingen broedgedrag als reactie op klimaatverandering (Christiaan Both)
Aanpassingen broedgedrag als reactie op klimaatverandering (Christiaan Both)Aanpassingen broedgedrag als reactie op klimaatverandering (Christiaan Both)
Aanpassingen broedgedrag als reactie op klimaatverandering (Christiaan Both)
 
Batumi Raptor Count (Bart Hoekstra)
Batumi Raptor Count (Bart Hoekstra)Batumi Raptor Count (Bart Hoekstra)
Batumi Raptor Count (Bart Hoekstra)
 
Motus wildlife tracking system (Sjoerd Duijns)
Motus wildlife tracking system (Sjoerd Duijns)Motus wildlife tracking system (Sjoerd Duijns)
Motus wildlife tracking system (Sjoerd Duijns)
 
Gieren van Artis en GPS (Job van Tol)
Gieren van Artis en GPS (Job van Tol)Gieren van Artis en GPS (Job van Tol)
Gieren van Artis en GPS (Job van Tol)
 
Vogeltrek: retourtje van A naar B (Rien van Wijk)
Vogeltrek: retourtje van A naar B (Rien van Wijk)Vogeltrek: retourtje van A naar B (Rien van Wijk)
Vogeltrek: retourtje van A naar B (Rien van Wijk)
 
Heart-rate and the energetic cost of migration (Morgan Brown)
Heart-rate and the energetic cost of migration (Morgan Brown)Heart-rate and the energetic cost of migration (Morgan Brown)
Heart-rate and the energetic cost of migration (Morgan Brown)
 

Huiszwaluw - Theunis Piersma - Jaar van de Huiszwaluw 2018