1. GIZARTE ERALDAKETARAKO
HEZKUNTZA (hitzaldiak)
1. UNRWA Euskadi (Ekialde Hurbileko Palestinako Errefuxiatuentzako Nazio Batuen Agentzia).
Palestinako errefuxiatuekin (batez ere emakumeekin) lan egiten duen agentzia da.
Agentzia honen helburu nagusia sentsibilizazioa eta estereotipo eta aurreiritziak
haustea da. Hasieran 700.000 errefuxiaturi laguntzeko sortua izan zen; gaur egun,
ordea, 5.000.000 errefuxiatu dira (hasieran zeudenak eta haien ondorengoak).
Arteari garrantzia ematen zaio, izan ere komiki bat ere egin dute, Gaza Amal
izenekoa (Amal = itxaropena).
Honako hauek izan dira hitzaldian zehar jaso ditudan ideia nagusiak:
• Helburua pertsona kritikoak sortzea (partaidetasuna sustatuko duena)
• Aldaketa indibidualak ez ezik, kolektiboak ere eman beharko lirateke (baloreak
landuz solidaritatea sustatu)
• Munduan arazo eta testuinguru berriak daude, beraz, behar berriak ere sortzen dira.
Horregatik, hezkuntzak horietara moldatu behar du, ezin du zerbait monotonoa
izan (aldaketak eta egokitzeak eman)
• Pertsona kritikoak bere ingurunearekin bizitzen ikasi behar du, sujetoa protagonista
(gizarte anitzak daude eta bakoitzak errealitate bat du) ; testuinguru horietako
bakoitzera egokitzeko bakoitzaren gaitasun eta trebetasunak kontuan hartu behar
dira.
• Etengabeko gogeta eta ikaskuntza ahalbidetu
• Bakoitzaren ikuspegia hezkuntza testuinguru desberdinetara moldatu
• Eragile parte hartzaileak: erakunde publikoak, komunikabideak,… baina
eraldaketarako ezinbestekoa da guztien inplikazioa.
ARTEAREKIN LOTURA (artea tresna gisa)
• Arte hezkuntza oso erabilgarria hezkuntzarako, eta 3 helburu nagusi izan behar
ditu:
2. • Metodologiak eskuragarria izan behar du
• Kalitatezko programak izan behar ditu (interesgarriak)
• Garai eta toki bakoitzeko testuingurura egokitu behar da
2. ARTEA
• “Transformar: irrumpir y perturbar lo pedagógico desde propuestas artísticas (como
herramienta)”
• TRANSFORMAZIOA —> egitura sozialak aldatzeko prest dauden ekintzak sortzea
izango litzateke, baina oso prozesu geldoa da.
• Artearen helburu nagusi gisa honako hau har dezakegu: “Proporcionar al ciudadano
elementos de análisis crítico que le permitan reflexionar (usando las metodologías
artísticas como herramienta)”
• Gaur egun artearen inguruan ezjakintasun asko dago
• “El arte es buscar, indagar, reflexionar, investigar,…” ; hori horrela, abentura hartu
beharko genuke ardatz gisa, eta gure burua galtzen utzi (“dejarse llevar”)
• Unibertsitatean, adibidez, ikertze eta hausnartze ekintza/ariketak egiten dira
(erakusketak,…)
• Artea ere sorkuntza bat da (gauzak egitea)
• “¿Es realmente el arte enriquecedor para ayudar al conocimiento?”
• ONDORIOAK:
- Garapen artistikoa —> gai, ideia eta kontzeptu gakoak
- Sormena ekintza aktibo gisa
- Gugan eragiten duten erreferente artistikoen ereduak izatea
- “Dejarse llevar”—> ardatz pedagokiko gisa abentura izatea ; horretarako, gelatik
ateratzearen garrantzia azpimarratu(erakusketak,…)
- Kultura bisuala
- Testuinguru soziala
- Informazioaren etika
- Anonimatoa eta adierazpen-askatasuna
- Isilarazitako istorioak
3. 3. ALBOAN (ONG de cooperación internacional).
• Kooperazioa herrialde askotan (Indian, adibidez) —> errefuxiatuei, eskola gabeko
haurrei,… laguntzen diete.
• Kanpainak ere egiten dituzte (gertakariak salatzeko, dirua jasotzeko,…)
• Hezkuntzari dagokionez, proposamenak eta baliabide hezigarriak (posterrak,
mandalak, komikiak, erakusketa, bisita kulturalak, antzerkia, proposamen
didaktikoak,…)
• Haien materialek kulturen arteko elkarrizteka sustatzen dute
• Gaur egungo gizartea aldatzen saiatzen dira
• Ez da nahikoa hausnarketak egitearekin, ekintzak burutzea falta da (“pasar a la
acción”)
• Ekitaldiak egiten dituzte adierazpen kultural anitzagoak izateko
• Argazkilaritza ere kontuan hartzen dute, izan ere, irudiak oso garrantzitsuak dira
• Erronka sozial nagusienak hezkuntzarekin zerikusia du, hezkuntzan oso pertsona
gutxi jarduten dute baitira artearen arloan. Laburbilduz, hezkuntzan artearen
inguruko ezagutza handitzea da erronka nagusiena.
4. IKASTETXETIK AUZORA
Bi kidek osatzen dute taldea, eta hainbat eskolatako haurrekin (LH) lan egiten dute.
Haien helburua komunitatearekin dagoen erlazioa sustatu eta sendotzea da, eta
horretarako auzoko kide (eragileak),irakasle, ikasle, familia eta beste eskola batzuekin
elkarlanean aritzen dira.
• Prozesu bat —> baliabideak eskaintzen dituzte komunitate osoak helburuak lor
ditzan (kritikotasuna, jarrera kritikoa,…)
• LHko haurrekin gai zehatzak lantzen dituzte, hala nola, errespetua, maitasuna,
• Formakuntza eta hausnarketa saioak ere eskaintzen dituzte bai familia eta baita
irakasleentzat ere.
4. • Aholkularitza zerbitzua ere badute, eta haiek eskaintzen dituzten materialak behar
eta testuinguru bakoitzaren arabera moldatzen dituzte
NOLA LAN EGIN
Nola txertatu halako gaiak hezkuntzan?
Parte hartzaile eta artearekin zerikusia duten ekintzen bidez, adibidez. Hauek dira
LHn gai horiek lantzeko egokiak izango diren baliabideak:
• Jolasa —> jendartea aldatzeko tresna (jolasaren garrantzia HHn eta LHn), adibidez,
patioa edo jolastokia eraldatu daiteke jolasen bidez.
• Antzerkia —> oso tresna potentea
• Aurkezpenak —> gai bat jorratzean taldeka azaltzen dute zer ikasi duten, zer egin
duten,…
• Marrazkiak eta muralak —> amaieran sortzen dira, haurrak zerekin geratu diren
edo gaia landu ondoren zer ikasi duten (hori marrazteko askatasuna. Bestalde,
mural horiek eskolan jartzen dituzte, gainerakoekin partekatzeko aukera emanez.
• Erakusketak —> lantzen ari direnari buruz (parte hartzea bultzatu)
• Dinamikak —> talde lana bultzatu (idazketa landu)
• Ipuina —> betiko ipuinak birmoldatu (familia eta irakasleei ere irakurri ; ipuinak ez
dira haurrentzat soilik)
• Kanpainak —> sentsibilizazioa, umeekin lanketa
• Bideoa —> egindakoaren laburpena (haurrei protagonismoa eman ; garrantzitsuak
sentitzen dira haien burua bertan ikusita)
• Errepresentanteak —> mezuak partekatzea eta transmititzea
• “Agintariak umeak izango balira dena askoz hobeto jaongo litzateke (oso naturalak
dira)”
• Parte hartzea sustatu
• Auzoaren inguruan lantzen dituzten gaiak beti izan behar dute behar batzuetatik
abiatuta (behar horiek hartu oinarritzat).
5. 5. PALESTINA
Azken hitzaldiko hizlaria, aita palestinarra duen emakume artista bat izan da, eta bere
helburu nagusia haiekiko (orientalak) dauden estereotipoak ezabatzea da. Haien
jatorriak eta askotan baita izen abizenek ere, haiekiko dugun ikuspegia baldintzatzen
dute, baina baita lan egiteko aukera baldintzatu ere. Laburbilduz, pertsona hauen
jatorriak haien bizitza guztiz baldintzatzen duela.
• Garai batean palestinarrei dena kendu zieten (oso egoera txarra zegoen) eta haien
herrialdetik ihes egin zuten; horren ondorioz eskubide guztiak galdu zituzten.
• Hezkuntzan garrantzi handia —> arraza eta generoetan ez direla hesiak jarri behar,
eskoletan denok berdinak garelako.
• ONDORIO NAGUSIA:
“Borrar los muros (lo establecido) y desdibujar fronteras”