SlideShare a Scribd company logo
1 of 18
HEZKUNTZA ARTISTIKOA ETA BERE DIDAKTIKA<br />Hezkuntza Artistikoa (HA) zirkulu batean mugitzen da<br />Zer nolako HA lortu behar dugu?<br />Arte kontzeptu zabala maneiatzen duena (ARTEA).<br />Ikus kultura lantzen duena (egunean 4 ordu baino gehiago informazio bisuala hartzen dugu).<br />Ikasle kritikoak garatzen laguntzen duena, ez hainbeste jenio txikiak, ikasle kritikoak baizik.<br />Helburuak:<br />Arte hezkuntzaren kontzeptua aldatzean.<br />Arte hezkuntzak pertsona baten garapenean ekar ditzakeen onurak agerian uztea.<br />XXI. Mendeko AHren lan ildoak markatzea (jakitea nondik doan AHren pedagogia).<br />Edukiak:<br />Arte Hezkuntzaren kontzeptuak.<br />Bilakaera historikoa:<br />Lan proiektuak.<br />Ebaluazioa:<br />Portafolioa (egindako ariketen bilduma eta hausnarketa pertsonala).<br />Frogak: arlo teorikoei dagozkionak (azterketa).<br />Lanak entregatzeko epea errespetatzea.<br />Asistentzia eta partehartze aktiboa.<br />ARTE HEZKUNTZAREN KONTZEPTUAK<br />IKASGAIAREN IZENDAPENAK<br />Marrazketa<br />Eskulanak<br />Adierazpen plastikoa<br />Plastika<br />Adierazpen plastiko eta bisuala<br />Ikus hezkuntza<br />Ikus lengoaia<br />Hezkuntza artistikoa diziplina bezala<br />Ikus Arteen Hezkuntza<br />Kultura bisuala<br />Kultura bisuala ulertzeko hezkuntza<br />Hezkuntza Artistikoa<br />Hezkuntza Artistikoa<br />Izendapen hauek zeren arabera eman dira?<br />Arte, Hezkuntza, ikasle kontzeptuen eta Hezkuntza helburuen aldaketen arabera.<br />Adibidez, lehen ikaslea pasiboa zen eta irakaslea protagonista zen, orain ordea, hori aldatu da eta ikaslea da hezkuntzaren protagonista eta era aktiboan parte hartzen du. Irakasleak entrenatzaile bezalakoa da, umeak motibatzen ditu baina gero kalean, patioan, interneten, e.a. gertatzen dena beste gauza bat da. Gure lana motibatzea eta estrategiak irakastea izango da.<br />Arte Hezkuntzaren kontzepzioak aldakorrak:<br />Garai eta kulturaren arabera.<br />Klabe historiko eta sozialen arabera.<br />Artearen kontzeptu eta balio sozialaren arabera.<br />Idei pedagogikoen arabera.<br />Ikaskuntza prozesuen arabera.<br />Eskola, ikasle eta irakaslearen paperaren arabera.<br />AHren kontzepzioen aldaketak nabarmenduko dira beraz …<br />Funtzio/Helburuetan<br />Edukietan<br />Metodologian<br />Irakaslearen eginkizunetan<br />Ulertzeko nola heldu garen gaurko kontzepzioetara …<br />Arte Hezkuntzaren ibilbide historikoa gogoratuko dugu. Saiatuko gara AH beste testuinguruan kokatzen: garaiaren aldaketa sozial eta historikoarekin erlazionatzen eta batez ere garai bakoitzak artea konzebitzeko daukan moduarekin erlazionatzen.<br />TESTUINGURU SOZIALA, KULTURALA, …<br />ARTE ERREALITATERAREN DESKRIPTOREA<br />Funtzioa: errealitatea eta bere esperientzia harrapatzea.<br />Helburua: trebetasunak garatzea errealitate hori harrapatzeko (bolumenak, perspektiba, kolore nahasketa, argi-itzalak, e.a.).<br />ARTEA EXPRESIOA DA<br />Funtzioa: barrukoa espresatzea.<br />Helburua: espresibitatea eta irudimena garatzea.<br />ARTEA JAKINTZA AKUMULATIBOA DA<br />Funtzioa: Artea kultura da. Patrimonioa, jakintza akumulatibo bat.<br />Helburua: Jakintza honen ezagupena eta balorazioa lantzea.<br />KOMUNIKAZIOA:<br />Funtzioa: Artea komunikaziorako tresna bat da, lengoai bat.<br />Helburua: ikaslegoaren “alfabetazioa”.<br />ARTE FIGURATIBOA: Ulertzen dugunean zer den (paisaia, pertsonaia, …). Mimetikoki kopiatu<br />HEZKUNTZA ARTISTIKO “TRADIZIONALA”<br />ERREPRESENTAZIONISMOA<br />ARTE ABSTRAKTOA: Ez dugunean ezer bereizten.EXPRESIONISMOA: Barruko sentimenduak, espresioak espresatzea, eta izan daiteke abstraktu edo figuratiboa.<br />HEZKUNTZA ARTISTIKOA XXI. MENDEAN<br />Dimentsio hauek aurreko garaietan emandako paradigmen herentzia da.<br />ARTEA<br />Momentu-arte argi gelditu da ARTEAARTEA KOMUNIKAZIO BEZALAARTEA ERREALITATEAREN DESKRIPTORE BEZALAARTE EXPRESIO BEZALAARTEA JAKINTZA AKUMULATINO BEZALA definitu dela inguruko egoera edo kulturaren arabera.<br />Geertz, C (antropologoa). “El arte como sistema cultural”. Barcelona. Paidos. (1893, b). “Artelana Sistema kulturala da, garai eta lekuaren arabera artelana izango da”.<br />ARTEA KULTURA SISTEMA BEZALA<br />Artistizidadea ez dago objektuaren baitan.<br />Edozein objektua estetikoki erabil daiteke. Horrek esan nahi du:<br />Paul Duncum-ek (pedagogo)Artearen definizioa baldintzaturik digo leku, garai eta produktu estetikoen eta erakunde kulturaren arteko erlazioen arabera.Artea ez da empresa autonomoa.Artea izan dadin, kulturalki hala onartua eta instituzio espezifiko batzuez ornituta izan beharko du.Esanahia duen edozein objektuak edo irudia arte direnik (Hezkuntza Artistikoaren parte). Haren ikerketa objektuaren kontzepzioa zabaltzen du. Badaude “artefaktu estetiko” batzuk gehitu behar ditugunak hezkuntza artistikoan:<br />Bisualki esanahia dutenak.<br />Jarrera, sinesmen eta baloreen eratzaileak direnak.<br />Hezitzaile artistiko garen aldetik kontutan eduki behar ditugunak. Artearen mugak gainditu dira.<br />KULTURA BISUALA<br />Arte objektuetatik kanpo beste artefaktu batzuk daude gure esperientzia estetikoa (emozionatzen gaituena) hedatzeko. Artea bai, baina bestelako artefaktuak ere bai. Zeintzuk? KULTURA BISUALEKOAK.<br />Egunero 4 ordu baino gehiago informazio bisuala, modu pasiboki, hartzen dugu eta hori esan nahi du guregan influentzia handia sortzen duela (“el universo visual adquiere un papel fundamental como conformador de identidades, por su omnipresencia y por su fuerte poder persuasivo…”).<br />Umeak eta gazteak publiko potentzial eta kontsumitzaile nabarmena dira gaur. Bere merkatu eta kode bisual propioak dituzte (jostailuak, gazteen komikiak, saioak, e.a.).<br />ARTEAKULTURA BISUALAKultura bisuala barruan iragarkiak (publizitatea), marrazki bizidunak, diseinua (moda), diseinu grafikoa (logoak, web orriak, kamisetak, kartelak, …), bizilekuak (“diseño de interiores”), pelikulak, teleserieak, zinea – filmatropia: pelikula konprometituak, mezua dutenak-, antzerkia, bideoklipak, internet, errealitate birtuala, e.a. aurkitu ahal ditugu.<br />KULTURA BISUALA:  - ARTEA<br />- Komunikazio MEDIOEN KULTURA<br />- KULTURA POPULARRA<br />ARTEFAKTU ESTETIKOA: Cualquier artefacto que sea capaz de generar en nosotros una reacción estética (emozioa), de simbolizar estéticamente, gracias a sus cualidades de formas, colores, sonidos, etc, pertenezca o no al cítculo de productos que hoy denominamos arte, debe ser objeto de trabajo en educación artística.<br />Gaur egun, ANALFABETO BISUALAK agertzen dira, pilla bat irudiak daude eta.<br />TATARKIEWICZ (1987): “El arte es una actividad humana consciente capaz de reproducir cosas, construir formas o expresar una experiencia, si el producto de esta reproducción, construcción o expresión, puede deleitar, emocionar o producir un choque”batez ere, IRUDI BISUALAK, BIDEOAK, … batzuetan artea (koadroak, eskulturak, …) baino askoz gehiago.<br />Artefaktu estetikoez ari gara, baina zer gertatzen da maiuskuladun Artearekin?<br />Artea sistema kultural bat da, kulturak esaten digu zer den artea eta zer ez.<br />Artearen balore estetiko eta formal tradizionalak erlatibizatzen dira, ulertzean garai kultura konkretu batzuen kontzepzioekin erlazionatzen direla. Modu honetan, Artea eraikuntza soziala eta aldakorra bezala ulertzen da.<br />“Pinturas rupestres”, “Cleopatra”, … bere garaian artea zen. Errenazimendutik aurrera produkzio artistikoa artisautzatik bereizten da, Erdi Aroko tailerretan eta gremioetan lantzen ziren ofizioetatik aldenduz (Miguel Angel, e.a.).<br />Erromantizismoan (XIX. mendean) artearen balio sublimea handitzen da. Artea arauetatik askatzen da. Esentziaz askea den jarduera bezala ikusten hasten da.<br />INTERNET<br />+ Aspektu positiboak: <br />Jendeak lortzen du<br />Informazio ikusi izugarria<br />Jendeak eraikitzen du<br />Amateur (egiten duenak maite duena)-aren garaipena<br />- Aspektu negatiboak:<br />oraindik ez dakigu zenbat kontrolatzen gaituen<br />interneten ezin dugu ikusi beste aldean dagoena<br />ANTROPOLOGIA DIGITALA: internet sortu berri diren giza sareek erlazionatzeko, komunikatzeko eta indibidualki edota kolektiboki identifikatzeko modu berriak  eskaintzen dizkigute (facebook, twenti, hi5, …).<br />YOUTUBE: espresatzeko, komunikatzeko eta identifikatzeko bide berriak. Bideoak igotzen dira eta jendeak erantzunak ematen ditu: kominikazio bidirekzionala. Sare Soziala da. 2005eko apirilaren sortua. 2008ko datuak:<br />Youtubek EEBB jaiotako lehen 3 telebista banalak bere bizitzaren 60 urtetan emandako programazioa osoa baino gehiago egotzi du produktore barik azkeneko 6 hilabetetan.<br />Gaur egunero 9232 ordu bideotan igotzen dira.<br />3 minututako 200.000 bideo.<br />% 88 berria eta originala (bideo popularrak).<br />IBILBIDE HISTORIOKOAREN HELBURUAK:<br />Haren praktika eta kontzepzioen eboluzioaz kontziente izatea<br />Inguruak HAn izaten duen eraginaz hausnartzea<br />Paradigma  ezberdinen ezaugarriak ezagutzea<br />Paradigmak utzitako herentziak aztertzea<br />PARADIGMAK (Ibilbide Historikoa)<br />Programa logozentrikoa: AKADEMIZISMOA (ezagutzan zentratua)<br />GREZIA+ROMA.- Gure kultura Greziakoan dauka oinarria. Platon eta Aristoteles, hezkuntzari buruz eta arteak honetan izan zezakeen paperaz idatzi zuen.<br />ARTEA=TREBETASUNAARTISTA=ARTISAUTZA<br />Momentu horretan, artea arauen multzo batez osatuta zegoen eta artista izateko, arau horiek ikasi behar ziren.<br />Imajinazioa eta inspirazioa  ARTEA<br />Arte mota 2 bereizten ziren:<br />FISIKOAMENTALA<br />“artea arrunta”“arte liberala”<br />EskulturaGramatika, logika<br />PinturaErretorika, aritmetika<br />POESIA: Filosofia edo profesiotzat hartzen zen.<br />OLERKIGILEA: Poeta<br />Artea irakatsi daitekeen ezagutzen multzoa da eta HAk ezagutza horiek zabaldu behar ditu.<br />OINARRI DIDAKTIKOAK: <br />Ereduaren balio formatiboa. <br />Irakaslearen autoritatearen inportantzia<br />Imitazioa eta zailtasunaren progresioa oinarri metodologiko bezala.<br />Produkzioaren inportantzia intrukzioaren prozesua (modeloa, materiasla, teknika, “eskua”)<br />GREMIOETATIK AKADEMIETARA.- 3  momentu HAren modernizazioan:<br />Eredu Gremialista: zaharrena. Erdi Aroko bide produktiboena.<br />Eredu Humanista: tarteko elkarraldia. XV. Mendekoa (Renacimiento). Margolari ospetsuenak: Miguel Angel eta Leonardo Da Vinci.<br />Eredu Akademizista: AH arautuaren instituzioen finkapen definitiboa: Akademiak.<br />GREMIOAK: ARTEA TREBETASUN BEZALA (ERDI AROA)<br />Erdi Aroan artearen aintzinako ideia jarraitzen zuen, eta trebetasunen heziketan oinarritzen zen.<br />Ikaslea “ofiziala” edo artisau bihurtzen zen.<br />Artea= artisautza.<br />Arte guztiak mekanikoak ziren.<br />ERDI AROA: <br />ERLIJIOA jarduera artistiko guztietan presente.<br />Grezia eta Erroman artistak lortutako ospea et6a eta askatasuna galdu zen kristau artearen hieratismo antinaturala eta zaharkituarekin, auto-adierazpena suntsituz eta estereotipoetara eta kopiara bueltatuz.<br />Kristautasunaren ikuspegi kontserbadorea Vs. Arte merkatua eta modak.<br />Artistak orain artisauak dira, Elizarako lana (artistek erlijioarentzat egiten zuten lan).<br />EREDU HUMANISTA (XV. mendea)<br />Artistak eta arte teoriko errenazentistak esku trebetasunetik aparte jakintasun bereziak ikusi zituzten; araua, kanona eta proportzioa edertasunaren oinarri bezala (“perfektua”).<br />Artearen ezagutzak antolatuko dira zientzia eta autonomoa bezala, erabilgarritasun kriterioetatik independiente. Honek artelanak nobletuko eta artistaren ospe soziala lortuko du.<br />ERRENAZIMENDUA: (Akademiak, Platonen isla).<br />Gremioetatik bereiztu nahi ziren eta artearen eta artisten kontzepzio berria eman nahi zuten.<br />Leonardo da Vinci eta Miguel Angel izango dira nagusiak. Artea eta artisautza ezberdindu.<br />Artea zientzia da (Perspektiba, zientzia anatomikoa, eredu klasikoak aztertzen dute eta hobetzen dute, …).<br />Ikasketa eta ikerketa prozesua 2 ardatz garatzen ziren:<br /> Ezagutza zientifikoa: geometria, perspektiba, historia, …<br />Marrazketaren praktika: pintura eta eskultura.<br />Teoria estetikaren dogma: “Artelana objektu natural baten errepresentazio zuzena eta Fidela izan behar du”.<br />ARTISTAArtista ez da artisaua intelektuala baino. <br />Kuriositate zientifikoa du. <br />Beraien ikuspegi eta izaera pertsonala isladatu. <br />Elite kultural baten partaide (noblezia). <br />Haien sormenak= kutsu dibinoa= genioa<br />EREDU AKADEMIZISTA (XVII.etik XIX.era)<br />Errenazimenduko akademiak ez zeukaten inolako antolaketarik, “humanisten batzar informalak” ziren. XVII. Mendeko pentsamendu arrazionalistak Akademia neoklasikoak bultzatu zituen beste instituzioetan bezala (politika, ekonomia, …), antolaketa hierarkikoa, eta ezagutzen diziplinazkora. Antzinako kultura eta garaikidearen, eta hauen produkzioen ezagutza sakona eta espertoa.<br />ARTEA ZIENTZIA BAT DA: forma bikainak, idealak ezartzeko forma objetiboak bilatzen ziren. Artean arrazionalismoa eta araua ezartzeko, eredu batzuk landu zituzten.<br />ILUSTRAZIOA XVII-XIX: testuinguru soziokulturala.<br />Erdi Aroko sistema soziokulturala krisi sakon batean sartzen da: feudalismotik absolutismora (doktrina politika eta morala).<br />Artearen funtzioa: elizaren doktrina zabaltzea, ilustrazioaren ideiak eta absolutismoaren doktrina politikoa eta morala zabaltzera.<br />Akademiak boterearen euskarri eta eredu: produkzioak monarkiaren ideiak transmititzeko zuen, kapazitatea ikusi zuten.<br />Beraz, akademiaren lan produktiboa eta expositiboa indartzen da.<br />Akademiak indartzen doaz XIX.aren bukaera-arte eta Europa eta Amerikatik zabalduz.<br />XIX. MENDEA<br /> Testuinguru soziohistorikoa: industralizazioa, nazionalismoa, artean neoklasizismoa eta erromantizismoa, eta ilustrazioaren ideal politikoak iraultza frantsesean eta Iparamerikako independentzian islatzen dira.<br />Sozietate industrialak hiritarren alfabetizazioa eskatzen zuen: irakurtzea, idaztea eta marraztea beharrezkoak ziren garapen teknologikoa aurrera eramateko. <br />ERROMANTIZISMOA: XVII. mendean sortu eta batez ere XIXaren 1. Erdian garatu.<br />2 gauza goraipatu: Askatasunaren gorespena (absolutismoaren kontra) eta pasio handien garaia (arrazionalismoaren kontra).<br />Eugene DELACROIX, Theodore GERICAULT, …<br />Akademien beheraldia dator erromantizismoarekin:<br />Artea ulermen intelektuala gainditzen duen gauza bat adierazten du, eta sentimenduen munduan gordetzen da.<br />Askatasuna eta jenialtasuna oinarrizko irizpide artistikoak.<br />Araua kuestionatzen da: Nork ezartzen du araua? Nork onartzen du? Galdera hau gaur egungo problematika da.  <br />Akademizismoa gaurko hezkuntza formalean:<br />Akademizismoan oinarritutako AH garai klasikotik gaurko hezkuntza formal orokorrera beti indarrean egon da. Artearen kontzepzio klasikoa (edertasuna, errepresentazio mimetikoa_errenazimendua) grekar garaian sortua eta askotan berrikusia, gure testuinguru kultural eta sinbolikoaren balore nagusienetarikoa da. HA jakintzen transmisiorako (logozentrikoa), inguru edo instituzioetan leku nagusian dago (adibidez Arte Ederretan=AAEE)<br /> XX. mendearen 1. Erdia (1900-1950)<br />4 paradigma agertuko dira:<br />Eskola berria<br />Haurren marrazkiaren aurkikuntza<br />Autoadierazpen sortzaile<br />?????<br />Eskola Berria VS. Eskola tradizionala (XIX. Bukaeran XX. hasieran)<br />Mugimendu berritzaile batzuk sortuko dira. Rousseau-rekin konekzioa baina errealistagoak testuingurua aztertuz.<br />ANDROZENTRIKOAUmean zentratzen daLOGOZENTRIKOA<br />ESKOLA BERRIA: Kontzeptu klabeak<br />Psikologiak eskainitako gizakiaren ezagutza hobeagoa.<br />Hezkuntza indibidualagoa (ezberdintasunak errespetatu).<br />Ebaluazio indibiduala<br />Komunitate sentimenduen garapena (demokraziarakoa Hezkuntza).<br />Umearen kontzepzioa (ez heldua erdi egina).<br />Umea antolaketa eskolaren ardatza.<br />Irakaslearen kontzepzioa.<br /> Irakaslearen papera: <br />Tarimatik ikasleen espazioara<br />Nagusitasuna galdu “presente” egoteko<br />Motibatu, aktibatu, umearen jarduera naturala (“entrenatzailea”)<br />Ume bakoitzaren ezagupena (nahiak, interesak, ezaugarriak, …)<br />Talde lana bultzatzen du<br /> Eskola berriaren erasoa:<br />Programan zentratuko da eskola<br />Instrukzioa hezkuntza baino<br />Ikasbide berbala, jarduera praktikoak eta naturaren kontaktua baino<br />Irakaslearen nagusitasuna<br />PEDAGODIA TRADIZIONALA:<br />Materian zentratuta<br />Memorizko ikaskuntza eta errepikapenaren bidez<br />Zigorrean oinarrituta<br />XX. mendeko 1. Erdia (1900-1950): Haur marrazkiaren aurkikuntza<br />Antzinatik jakin izan da umeek marrazteko modu berezia dutela eta oso ondo garatzen direla uzten bazaie. Baina XIX. mendearen bukaeran egoera honen ikuspegi berri bat: zirriborroak eta desproportzioak ez ziren akats bezala interpretatzen; haurtzaroak mundua ulertzeko erabiltzen duen berezko espresio originalak dira. <br />GERTAERAK:<br />Hezkuntza teori berrien haurtzaroen ikuspegi berria.<br />Psikologia Ebolutiboaren ikerketek haur adimenaren ulermen sakonagoa.<br />Abangoardiak eta arte berri eta bizi baten inspirazioa: artearen erroetara itzulia (primitiboa, natura, purutasuna).<br />2. Programa androzentrikoa: AUTOADIERAZPEN   SORTZAILEA. <br />Artea lengoaia<br />Berreirakuntz diziplinartekoakDOAH<br />Artearen Tª eta praktikak: erromantizismorik expresionismo abstraktoraXIX. eta XX. Mendeetako testuinguru sozial eta historikoa<br />XIX. eta XX. Mendeetako berreraikuntz pedagogikoen mugimenduak<br />AUTOADIERAZPEN SORTZAILEAPsikoanalista<br />Kreatibitatearen inguruko teknikak<br />Haurtzaroaren kontzepzio berriak <br />Haurraren marrazkien aurkikuntza<br />MARKO HISTORIKOA <br />Ilustrazioan hasten da, modernitatearekin ideiarekin bat: “Ni indibidual libre, Historiaren egilea eta arrazoiaren bidez nire patua kontrolatzeko gai naizena”.<br />XIX. MENDEA:<br />Tª eboluzionistak (Darwin)<br />Bidaiak eta aurkikuntzak<br />Garapen teknologiko zientifikoa/Sistema kapitalistaren garapen handia<br />Kolonialismoa<br />Modernitatea: NI historiaren sortzailea<br />XX. MENDEA:<br />Langileen mugimendu handiak<br />Errusiar iraultzak<br />Lehendabiziko krisi kapitalistak<br />Holokaustoa<br />Deskonolizazio prozesuak<br />Guda mundialak<br />Mugimendu faxistak<br />TEORIA ARTISTIKOAK:<br />Pentsamendu Erromantikoaren ondorengoak<br />Edertasuna gai subjektiboa; irrazionaltasuna eta emotibitatea bilatzen da<br />Gizakia librea da, beraz, artearen esentzia askatasuna da, ez araua<br />Kanonaren proportzioen eta arau konpositiboen objektibitatea zen erlatibizazioa<br />subjetibitatearen balioa. Artista jenioa da<br />Artelanen ebaluazioaren ezintasuna<br />Garai honetako gertaerak, eraginak:<br />PSIKOANALISIAREN ERAGINA. Freud. Inkonszientea (ametsak, desioak) + “asociación libre” metodoa <br />Rousseau, Lowenfeld, …<br />Psikoanalisia eta artea.<br />Arte-terapia: barruko konfliktoak konpontzen balio unibertsala<br />Produkzio kulturalek beharrizan naturalak asetzeko duten tendentzia<br />Sinbolismoa, mitologiaren eta sinboloen garrantzia erantzunak bilatzeko eta ulertzeko<br />Irudien garrantzia pentsamendua eta emozioa adierazteko (gure bizitza psikiko sakonean presente)<br />Sormenaren prozesu inkonszienteen analisia<br />Abangoardia mugimendu batzuen inspirazioa<br />ERROMANTIZIZMOTIK EXPRESIONISMO ABSTRAKTORA<br />Expresionismoan artistek gizakiaren arimaren barnealdera bidaiari hasiera eman zioten, izadi primigenioaren bila. Leku exotikoetan eta antzinean bilatzen zuten bezala erromantikoak (Eduard Munch)<br />Surrealismo<br />Naif (Henri Rousseau)<br />Fauvismo (Emil Nolde)<br />Informalismo, Art Brut<br />Expresionismo abstraktua (akzioa, automatiismoa, abstracción salvaje, …)<br />AUTOADIERAZPEN SORTZAILEA<br />Gizaki guztiok, sormenerako eta adierazpen plastikorako kapazitatea jaiotzez berezkoa dugu.<br />HA-k kapazitate hauek garatzen lagundu behar du.<br />Helduen kriterioak edo kontzeptuak ez dira agertu behar, ikasleen adierazpena kutsatuko dezaketelako.<br />Helduen artelanak kutsakorrak izan daitezke<br />HA pertsona integralki garatzea bilatzen du, ez pertsonak artistak bilakatzea.<br />Akademizismoa arrazoia oinarritzen bazen, hauek kontrakoan egiten du, sentsuekin.<br />HELBURUAK: <br />Autoadierazpen eta sormenaren garapena<br />Haurraren garapen naturala bermatu<br />Identitate pertsonalaren garapena eta gizarte guztiarena<br />EDUKIAK<br />Marrazketa librea adierazpenaren bidea da<br />Ez dago formakuntzarik, adierazpen soila <br />METODOAK<br />Ikasketaren orientazio ludikoa<br />Haurren sormen naturalean konfiantza<br />Marrazki librea, kopiaketarik ez<br />Egite praktikoa, behaketarik ez<br />Diziplina zeziorik ez, askatasun sortzailea<br />Garapena errespetatu, helduen adibideak eta eragina ekidin<br />Irakaslegoak, adierazpena estimulatu<br />Ebaluazioari uko egin<br />EREDU FORMATIBO TRADIZIONALAK<br />AKADEMIZISMOA<br />AUTOADIERAZPEN SORTZAILEA<br />BERREIRAKUNTZ DIZIPLINARREKO MUGIMENDUAK:<br />DBAE (DOAH). USA. Diziplinetan Oinarritutako Arte Hezkuntza<br />Arte lengoaia bezala<br />IKUS KULTURAREN ULERMENERAKO HEZKUNTZA. Ikus kulturaren esparruan aurkitzen diren proposamenak.<br />KRITIKAK<br />Nahiko eskasa da hezkuntza umeei ez zaielako kontzeptu askorik ematen (margo-teknikak, e.a.)<br />Bai irakasleetan bai ikasleetan “deorientazio” sentsazioa sortzen da. Plastika ikasgaia “maria” bihurtzen da.<br />Jendeak pentsatzen du jaiotik balio duzula “genioa” izateko baina zer gertatzen da genioak ez direnekin? (ez dira aurreratzen, e.a.).<br />ARTE HEZKUNTZAREN BILAKAERA HISTORIKOA<br />ARTE HEZKUNTZAREN DIDAKTIKA<br />
Hezkuntza artistikoa eta_bere_didaktika2
Hezkuntza artistikoa eta_bere_didaktika2
Hezkuntza artistikoa eta_bere_didaktika2
Hezkuntza artistikoa eta_bere_didaktika2
Hezkuntza artistikoa eta_bere_didaktika2
Hezkuntza artistikoa eta_bere_didaktika2
Hezkuntza artistikoa eta_bere_didaktika2
Hezkuntza artistikoa eta_bere_didaktika2
Hezkuntza artistikoa eta_bere_didaktika2
Hezkuntza artistikoa eta_bere_didaktika2
Hezkuntza artistikoa eta_bere_didaktika2
Hezkuntza artistikoa eta_bere_didaktika2
Hezkuntza artistikoa eta_bere_didaktika2
Hezkuntza artistikoa eta_bere_didaktika2
Hezkuntza artistikoa eta_bere_didaktika2
Hezkuntza artistikoa eta_bere_didaktika2
Hezkuntza artistikoa eta_bere_didaktika2

More Related Content

Similar to Hezkuntza artistikoa eta_bere_didaktika2

310023e pub isei_competencia_humanistica_e
310023e pub isei_competencia_humanistica_e310023e pub isei_competencia_humanistica_e
310023e pub isei_competencia_humanistica_etxiotxio
 
Lehen hezkuntzako curriculuma
Lehen hezkuntzako curriculumaLehen hezkuntzako curriculuma
Lehen hezkuntzako curriculumaolaiagastiain
 
IKUS HIZKUNTZA ETA IRUDIA irudikapen bisuala - komunikazio bisuala eta artist...
IKUS HIZKUNTZA ETA IRUDIA irudikapen bisuala - komunikazio bisuala eta artist...IKUS HIZKUNTZA ETA IRUDIA irudikapen bisuala - komunikazio bisuala eta artist...
IKUS HIZKUNTZA ETA IRUDIA irudikapen bisuala - komunikazio bisuala eta artist...nanu373
 
Igor Elortzaren Aurkezpena
Igor Elortzaren AurkezpenaIgor Elortzaren Aurkezpena
Igor Elortzaren AurkezpenaJoxe
 
Artea XIX. mendean
Artea XIX. mendeanArtea XIX. mendean
Artea XIX. mendeanXabis Iruña
 
12 ARO MODERNOA - ERRENAZIMENTUA
12 ARO MODERNOA - ERRENAZIMENTUA12 ARO MODERNOA - ERRENAZIMENTUA
12 ARO MODERNOA - ERRENAZIMENTUAnanu373
 
Kultura Nortasuna Hizkuntza Josu Amezaga
Kultura Nortasuna Hizkuntza Josu AmezagaKultura Nortasuna Hizkuntza Josu Amezaga
Kultura Nortasuna Hizkuntza Josu Amezagaibiainsa
 
Igor elortzaren aurkezpena
Igor elortzaren aurkezpenaIgor elortzaren aurkezpena
Igor elortzaren aurkezpenaJoxe
 
2016ko Gure Artea Sariak
 2016ko Gure Artea Sariak 2016ko Gure Artea Sariak
2016ko Gure Artea SariakIrekia - EJGV
 
Kultur ekosistemak
Kultur ekosistemakKultur ekosistemak
Kultur ekosistemakekthuhezi
 
0.Gaia.Presentacion
0.Gaia.Presentacion0.Gaia.Presentacion
0.Gaia.Presentacionjoxefe
 
Sorguneak ikertegia gipuzkoako ikerketak
Sorguneak ikertegia gipuzkoako ikerketakSorguneak ikertegia gipuzkoako ikerketak
Sorguneak ikertegia gipuzkoako ikerketakJoxe
 
Kultura eta kulturak
Kultura eta kulturakKultura eta kulturak
Kultura eta kulturakAinhoa Ezeiza
 
Didaktizaziotik konplexutasunera. Ahozkotasunera hurbiltzen kultura herrikoie...
Didaktizaziotik konplexutasunera. Ahozkotasunera hurbiltzen kultura herrikoie...Didaktizaziotik konplexutasunera. Ahozkotasunera hurbiltzen kultura herrikoie...
Didaktizaziotik konplexutasunera. Ahozkotasunera hurbiltzen kultura herrikoie...Ainhoa Ezeiza
 
ABANGOARDIAK
ABANGOARDIAKABANGOARDIAK
ABANGOARDIAK951961
 

Similar to Hezkuntza artistikoa eta_bere_didaktika2 (20)

310023e pub isei_competencia_humanistica_e
310023e pub isei_competencia_humanistica_e310023e pub isei_competencia_humanistica_e
310023e pub isei_competencia_humanistica_e
 
Lehen hezkuntzako curriculuma
Lehen hezkuntzako curriculumaLehen hezkuntzako curriculuma
Lehen hezkuntzako curriculuma
 
IKUS HIZKUNTZA ETA IRUDIA irudikapen bisuala - komunikazio bisuala eta artist...
IKUS HIZKUNTZA ETA IRUDIA irudikapen bisuala - komunikazio bisuala eta artist...IKUS HIZKUNTZA ETA IRUDIA irudikapen bisuala - komunikazio bisuala eta artist...
IKUS HIZKUNTZA ETA IRUDIA irudikapen bisuala - komunikazio bisuala eta artist...
 
Igor Elortzaren Aurkezpena
Igor Elortzaren AurkezpenaIgor Elortzaren Aurkezpena
Igor Elortzaren Aurkezpena
 
Artea XIX. mendean
Artea XIX. mendeanArtea XIX. mendean
Artea XIX. mendean
 
12 ARO MODERNOA - ERRENAZIMENTUA
12 ARO MODERNOA - ERRENAZIMENTUA12 ARO MODERNOA - ERRENAZIMENTUA
12 ARO MODERNOA - ERRENAZIMENTUA
 
Kultura Nortasuna Hizkuntza Josu Amezaga
Kultura Nortasuna Hizkuntza Josu AmezagaKultura Nortasuna Hizkuntza Josu Amezaga
Kultura Nortasuna Hizkuntza Josu Amezaga
 
Igor elortzaren aurkezpena
Igor elortzaren aurkezpenaIgor elortzaren aurkezpena
Igor elortzaren aurkezpena
 
2016ko Gure Artea Sariak
 2016ko Gure Artea Sariak 2016ko Gure Artea Sariak
2016ko Gure Artea Sariak
 
Kultur ekosistemak
Kultur ekosistemakKultur ekosistemak
Kultur ekosistemak
 
0.Gaia.Presentacion
0.Gaia.Presentacion0.Gaia.Presentacion
0.Gaia.Presentacion
 
Sorguneak ikertegia gipuzkoako ikerketak
Sorguneak ikertegia gipuzkoako ikerketakSorguneak ikertegia gipuzkoako ikerketak
Sorguneak ikertegia gipuzkoako ikerketak
 
HITZALDIAK
HITZALDIAKHITZALDIAK
HITZALDIAK
 
Kultura eta kulturak
Kultura eta kulturakKultura eta kulturak
Kultura eta kulturak
 
Didaktizaziotik konplexutasunera. Ahozkotasunera hurbiltzen kultura herrikoie...
Didaktizaziotik konplexutasunera. Ahozkotasunera hurbiltzen kultura herrikoie...Didaktizaziotik konplexutasunera. Ahozkotasunera hurbiltzen kultura herrikoie...
Didaktizaziotik konplexutasunera. Ahozkotasunera hurbiltzen kultura herrikoie...
 
KULTURATE
KULTURATEKULTURATE
KULTURATE
 
Teknika ezberdinak erabiliz...
Teknika ezberdinak erabiliz...Teknika ezberdinak erabiliz...
Teknika ezberdinak erabiliz...
 
Teknika ezberdinak erabiliz...
Teknika ezberdinak erabiliz...Teknika ezberdinak erabiliz...
Teknika ezberdinak erabiliz...
 
ABANGOARDIAK
ABANGOARDIAKABANGOARDIAK
ABANGOARDIAK
 
ARTE GARAIKIDEA LEHEN HEZKUNTZAN
ARTE GARAIKIDEA LEHEN HEZKUNTZANARTE GARAIKIDEA LEHEN HEZKUNTZAN
ARTE GARAIKIDEA LEHEN HEZKUNTZAN
 

Hezkuntza artistikoa eta_bere_didaktika2

  • 1. HEZKUNTZA ARTISTIKOA ETA BERE DIDAKTIKA<br />Hezkuntza Artistikoa (HA) zirkulu batean mugitzen da<br />Zer nolako HA lortu behar dugu?<br />Arte kontzeptu zabala maneiatzen duena (ARTEA).<br />Ikus kultura lantzen duena (egunean 4 ordu baino gehiago informazio bisuala hartzen dugu).<br />Ikasle kritikoak garatzen laguntzen duena, ez hainbeste jenio txikiak, ikasle kritikoak baizik.<br />Helburuak:<br />Arte hezkuntzaren kontzeptua aldatzean.<br />Arte hezkuntzak pertsona baten garapenean ekar ditzakeen onurak agerian uztea.<br />XXI. Mendeko AHren lan ildoak markatzea (jakitea nondik doan AHren pedagogia).<br />Edukiak:<br />Arte Hezkuntzaren kontzeptuak.<br />Bilakaera historikoa:<br />Lan proiektuak.<br />Ebaluazioa:<br />Portafolioa (egindako ariketen bilduma eta hausnarketa pertsonala).<br />Frogak: arlo teorikoei dagozkionak (azterketa).<br />Lanak entregatzeko epea errespetatzea.<br />Asistentzia eta partehartze aktiboa.<br />ARTE HEZKUNTZAREN KONTZEPTUAK<br />IKASGAIAREN IZENDAPENAK<br />Marrazketa<br />Eskulanak<br />Adierazpen plastikoa<br />Plastika<br />Adierazpen plastiko eta bisuala<br />Ikus hezkuntza<br />Ikus lengoaia<br />Hezkuntza artistikoa diziplina bezala<br />Ikus Arteen Hezkuntza<br />Kultura bisuala<br />Kultura bisuala ulertzeko hezkuntza<br />Hezkuntza Artistikoa<br />Hezkuntza Artistikoa<br />Izendapen hauek zeren arabera eman dira?<br />Arte, Hezkuntza, ikasle kontzeptuen eta Hezkuntza helburuen aldaketen arabera.<br />Adibidez, lehen ikaslea pasiboa zen eta irakaslea protagonista zen, orain ordea, hori aldatu da eta ikaslea da hezkuntzaren protagonista eta era aktiboan parte hartzen du. Irakasleak entrenatzaile bezalakoa da, umeak motibatzen ditu baina gero kalean, patioan, interneten, e.a. gertatzen dena beste gauza bat da. Gure lana motibatzea eta estrategiak irakastea izango da.<br />Arte Hezkuntzaren kontzepzioak aldakorrak:<br />Garai eta kulturaren arabera.<br />Klabe historiko eta sozialen arabera.<br />Artearen kontzeptu eta balio sozialaren arabera.<br />Idei pedagogikoen arabera.<br />Ikaskuntza prozesuen arabera.<br />Eskola, ikasle eta irakaslearen paperaren arabera.<br />AHren kontzepzioen aldaketak nabarmenduko dira beraz …<br />Funtzio/Helburuetan<br />Edukietan<br />Metodologian<br />Irakaslearen eginkizunetan<br />Ulertzeko nola heldu garen gaurko kontzepzioetara …<br />Arte Hezkuntzaren ibilbide historikoa gogoratuko dugu. Saiatuko gara AH beste testuinguruan kokatzen: garaiaren aldaketa sozial eta historikoarekin erlazionatzen eta batez ere garai bakoitzak artea konzebitzeko daukan moduarekin erlazionatzen.<br />TESTUINGURU SOZIALA, KULTURALA, …<br />ARTE ERREALITATERAREN DESKRIPTOREA<br />Funtzioa: errealitatea eta bere esperientzia harrapatzea.<br />Helburua: trebetasunak garatzea errealitate hori harrapatzeko (bolumenak, perspektiba, kolore nahasketa, argi-itzalak, e.a.).<br />ARTEA EXPRESIOA DA<br />Funtzioa: barrukoa espresatzea.<br />Helburua: espresibitatea eta irudimena garatzea.<br />ARTEA JAKINTZA AKUMULATIBOA DA<br />Funtzioa: Artea kultura da. Patrimonioa, jakintza akumulatibo bat.<br />Helburua: Jakintza honen ezagupena eta balorazioa lantzea.<br />KOMUNIKAZIOA:<br />Funtzioa: Artea komunikaziorako tresna bat da, lengoai bat.<br />Helburua: ikaslegoaren “alfabetazioa”.<br />ARTE FIGURATIBOA: Ulertzen dugunean zer den (paisaia, pertsonaia, …). Mimetikoki kopiatu<br />HEZKUNTZA ARTISTIKO “TRADIZIONALA”<br />ERREPRESENTAZIONISMOA<br />ARTE ABSTRAKTOA: Ez dugunean ezer bereizten.EXPRESIONISMOA: Barruko sentimenduak, espresioak espresatzea, eta izan daiteke abstraktu edo figuratiboa.<br />HEZKUNTZA ARTISTIKOA XXI. MENDEAN<br />Dimentsio hauek aurreko garaietan emandako paradigmen herentzia da.<br />ARTEA<br />Momentu-arte argi gelditu da ARTEAARTEA KOMUNIKAZIO BEZALAARTEA ERREALITATEAREN DESKRIPTORE BEZALAARTE EXPRESIO BEZALAARTEA JAKINTZA AKUMULATINO BEZALA definitu dela inguruko egoera edo kulturaren arabera.<br />Geertz, C (antropologoa). “El arte como sistema cultural”. Barcelona. Paidos. (1893, b). “Artelana Sistema kulturala da, garai eta lekuaren arabera artelana izango da”.<br />ARTEA KULTURA SISTEMA BEZALA<br />Artistizidadea ez dago objektuaren baitan.<br />Edozein objektua estetikoki erabil daiteke. Horrek esan nahi du:<br />Paul Duncum-ek (pedagogo)Artearen definizioa baldintzaturik digo leku, garai eta produktu estetikoen eta erakunde kulturaren arteko erlazioen arabera.Artea ez da empresa autonomoa.Artea izan dadin, kulturalki hala onartua eta instituzio espezifiko batzuez ornituta izan beharko du.Esanahia duen edozein objektuak edo irudia arte direnik (Hezkuntza Artistikoaren parte). Haren ikerketa objektuaren kontzepzioa zabaltzen du. Badaude “artefaktu estetiko” batzuk gehitu behar ditugunak hezkuntza artistikoan:<br />Bisualki esanahia dutenak.<br />Jarrera, sinesmen eta baloreen eratzaileak direnak.<br />Hezitzaile artistiko garen aldetik kontutan eduki behar ditugunak. Artearen mugak gainditu dira.<br />KULTURA BISUALA<br />Arte objektuetatik kanpo beste artefaktu batzuk daude gure esperientzia estetikoa (emozionatzen gaituena) hedatzeko. Artea bai, baina bestelako artefaktuak ere bai. Zeintzuk? KULTURA BISUALEKOAK.<br />Egunero 4 ordu baino gehiago informazio bisuala, modu pasiboki, hartzen dugu eta hori esan nahi du guregan influentzia handia sortzen duela (“el universo visual adquiere un papel fundamental como conformador de identidades, por su omnipresencia y por su fuerte poder persuasivo…”).<br />Umeak eta gazteak publiko potentzial eta kontsumitzaile nabarmena dira gaur. Bere merkatu eta kode bisual propioak dituzte (jostailuak, gazteen komikiak, saioak, e.a.).<br />ARTEAKULTURA BISUALAKultura bisuala barruan iragarkiak (publizitatea), marrazki bizidunak, diseinua (moda), diseinu grafikoa (logoak, web orriak, kamisetak, kartelak, …), bizilekuak (“diseño de interiores”), pelikulak, teleserieak, zinea – filmatropia: pelikula konprometituak, mezua dutenak-, antzerkia, bideoklipak, internet, errealitate birtuala, e.a. aurkitu ahal ditugu.<br />KULTURA BISUALA: - ARTEA<br />- Komunikazio MEDIOEN KULTURA<br />- KULTURA POPULARRA<br />ARTEFAKTU ESTETIKOA: Cualquier artefacto que sea capaz de generar en nosotros una reacción estética (emozioa), de simbolizar estéticamente, gracias a sus cualidades de formas, colores, sonidos, etc, pertenezca o no al cítculo de productos que hoy denominamos arte, debe ser objeto de trabajo en educación artística.<br />Gaur egun, ANALFABETO BISUALAK agertzen dira, pilla bat irudiak daude eta.<br />TATARKIEWICZ (1987): “El arte es una actividad humana consciente capaz de reproducir cosas, construir formas o expresar una experiencia, si el producto de esta reproducción, construcción o expresión, puede deleitar, emocionar o producir un choque”batez ere, IRUDI BISUALAK, BIDEOAK, … batzuetan artea (koadroak, eskulturak, …) baino askoz gehiago.<br />Artefaktu estetikoez ari gara, baina zer gertatzen da maiuskuladun Artearekin?<br />Artea sistema kultural bat da, kulturak esaten digu zer den artea eta zer ez.<br />Artearen balore estetiko eta formal tradizionalak erlatibizatzen dira, ulertzean garai kultura konkretu batzuen kontzepzioekin erlazionatzen direla. Modu honetan, Artea eraikuntza soziala eta aldakorra bezala ulertzen da.<br />“Pinturas rupestres”, “Cleopatra”, … bere garaian artea zen. Errenazimendutik aurrera produkzio artistikoa artisautzatik bereizten da, Erdi Aroko tailerretan eta gremioetan lantzen ziren ofizioetatik aldenduz (Miguel Angel, e.a.).<br />Erromantizismoan (XIX. mendean) artearen balio sublimea handitzen da. Artea arauetatik askatzen da. Esentziaz askea den jarduera bezala ikusten hasten da.<br />INTERNET<br />+ Aspektu positiboak: <br />Jendeak lortzen du<br />Informazio ikusi izugarria<br />Jendeak eraikitzen du<br />Amateur (egiten duenak maite duena)-aren garaipena<br />- Aspektu negatiboak:<br />oraindik ez dakigu zenbat kontrolatzen gaituen<br />interneten ezin dugu ikusi beste aldean dagoena<br />ANTROPOLOGIA DIGITALA: internet sortu berri diren giza sareek erlazionatzeko, komunikatzeko eta indibidualki edota kolektiboki identifikatzeko modu berriak eskaintzen dizkigute (facebook, twenti, hi5, …).<br />YOUTUBE: espresatzeko, komunikatzeko eta identifikatzeko bide berriak. Bideoak igotzen dira eta jendeak erantzunak ematen ditu: kominikazio bidirekzionala. Sare Soziala da. 2005eko apirilaren sortua. 2008ko datuak:<br />Youtubek EEBB jaiotako lehen 3 telebista banalak bere bizitzaren 60 urtetan emandako programazioa osoa baino gehiago egotzi du produktore barik azkeneko 6 hilabetetan.<br />Gaur egunero 9232 ordu bideotan igotzen dira.<br />3 minututako 200.000 bideo.<br />% 88 berria eta originala (bideo popularrak).<br />IBILBIDE HISTORIOKOAREN HELBURUAK:<br />Haren praktika eta kontzepzioen eboluzioaz kontziente izatea<br />Inguruak HAn izaten duen eraginaz hausnartzea<br />Paradigma ezberdinen ezaugarriak ezagutzea<br />Paradigmak utzitako herentziak aztertzea<br />PARADIGMAK (Ibilbide Historikoa)<br />Programa logozentrikoa: AKADEMIZISMOA (ezagutzan zentratua)<br />GREZIA+ROMA.- Gure kultura Greziakoan dauka oinarria. Platon eta Aristoteles, hezkuntzari buruz eta arteak honetan izan zezakeen paperaz idatzi zuen.<br />ARTEA=TREBETASUNAARTISTA=ARTISAUTZA<br />Momentu horretan, artea arauen multzo batez osatuta zegoen eta artista izateko, arau horiek ikasi behar ziren.<br />Imajinazioa eta inspirazioa ARTEA<br />Arte mota 2 bereizten ziren:<br />FISIKOAMENTALA<br />“artea arrunta”“arte liberala”<br />EskulturaGramatika, logika<br />PinturaErretorika, aritmetika<br />POESIA: Filosofia edo profesiotzat hartzen zen.<br />OLERKIGILEA: Poeta<br />Artea irakatsi daitekeen ezagutzen multzoa da eta HAk ezagutza horiek zabaldu behar ditu.<br />OINARRI DIDAKTIKOAK: <br />Ereduaren balio formatiboa. <br />Irakaslearen autoritatearen inportantzia<br />Imitazioa eta zailtasunaren progresioa oinarri metodologiko bezala.<br />Produkzioaren inportantzia intrukzioaren prozesua (modeloa, materiasla, teknika, “eskua”)<br />GREMIOETATIK AKADEMIETARA.- 3 momentu HAren modernizazioan:<br />Eredu Gremialista: zaharrena. Erdi Aroko bide produktiboena.<br />Eredu Humanista: tarteko elkarraldia. XV. Mendekoa (Renacimiento). Margolari ospetsuenak: Miguel Angel eta Leonardo Da Vinci.<br />Eredu Akademizista: AH arautuaren instituzioen finkapen definitiboa: Akademiak.<br />GREMIOAK: ARTEA TREBETASUN BEZALA (ERDI AROA)<br />Erdi Aroan artearen aintzinako ideia jarraitzen zuen, eta trebetasunen heziketan oinarritzen zen.<br />Ikaslea “ofiziala” edo artisau bihurtzen zen.<br />Artea= artisautza.<br />Arte guztiak mekanikoak ziren.<br />ERDI AROA: <br />ERLIJIOA jarduera artistiko guztietan presente.<br />Grezia eta Erroman artistak lortutako ospea et6a eta askatasuna galdu zen kristau artearen hieratismo antinaturala eta zaharkituarekin, auto-adierazpena suntsituz eta estereotipoetara eta kopiara bueltatuz.<br />Kristautasunaren ikuspegi kontserbadorea Vs. Arte merkatua eta modak.<br />Artistak orain artisauak dira, Elizarako lana (artistek erlijioarentzat egiten zuten lan).<br />EREDU HUMANISTA (XV. mendea)<br />Artistak eta arte teoriko errenazentistak esku trebetasunetik aparte jakintasun bereziak ikusi zituzten; araua, kanona eta proportzioa edertasunaren oinarri bezala (“perfektua”).<br />Artearen ezagutzak antolatuko dira zientzia eta autonomoa bezala, erabilgarritasun kriterioetatik independiente. Honek artelanak nobletuko eta artistaren ospe soziala lortuko du.<br />ERRENAZIMENDUA: (Akademiak, Platonen isla).<br />Gremioetatik bereiztu nahi ziren eta artearen eta artisten kontzepzio berria eman nahi zuten.<br />Leonardo da Vinci eta Miguel Angel izango dira nagusiak. Artea eta artisautza ezberdindu.<br />Artea zientzia da (Perspektiba, zientzia anatomikoa, eredu klasikoak aztertzen dute eta hobetzen dute, …).<br />Ikasketa eta ikerketa prozesua 2 ardatz garatzen ziren:<br /> Ezagutza zientifikoa: geometria, perspektiba, historia, …<br />Marrazketaren praktika: pintura eta eskultura.<br />Teoria estetikaren dogma: “Artelana objektu natural baten errepresentazio zuzena eta Fidela izan behar du”.<br />ARTISTAArtista ez da artisaua intelektuala baino. <br />Kuriositate zientifikoa du. <br />Beraien ikuspegi eta izaera pertsonala isladatu. <br />Elite kultural baten partaide (noblezia). <br />Haien sormenak= kutsu dibinoa= genioa<br />EREDU AKADEMIZISTA (XVII.etik XIX.era)<br />Errenazimenduko akademiak ez zeukaten inolako antolaketarik, “humanisten batzar informalak” ziren. XVII. Mendeko pentsamendu arrazionalistak Akademia neoklasikoak bultzatu zituen beste instituzioetan bezala (politika, ekonomia, …), antolaketa hierarkikoa, eta ezagutzen diziplinazkora. Antzinako kultura eta garaikidearen, eta hauen produkzioen ezagutza sakona eta espertoa.<br />ARTEA ZIENTZIA BAT DA: forma bikainak, idealak ezartzeko forma objetiboak bilatzen ziren. Artean arrazionalismoa eta araua ezartzeko, eredu batzuk landu zituzten.<br />ILUSTRAZIOA XVII-XIX: testuinguru soziokulturala.<br />Erdi Aroko sistema soziokulturala krisi sakon batean sartzen da: feudalismotik absolutismora (doktrina politika eta morala).<br />Artearen funtzioa: elizaren doktrina zabaltzea, ilustrazioaren ideiak eta absolutismoaren doktrina politikoa eta morala zabaltzera.<br />Akademiak boterearen euskarri eta eredu: produkzioak monarkiaren ideiak transmititzeko zuen, kapazitatea ikusi zuten.<br />Beraz, akademiaren lan produktiboa eta expositiboa indartzen da.<br />Akademiak indartzen doaz XIX.aren bukaera-arte eta Europa eta Amerikatik zabalduz.<br />XIX. MENDEA<br /> Testuinguru soziohistorikoa: industralizazioa, nazionalismoa, artean neoklasizismoa eta erromantizismoa, eta ilustrazioaren ideal politikoak iraultza frantsesean eta Iparamerikako independentzian islatzen dira.<br />Sozietate industrialak hiritarren alfabetizazioa eskatzen zuen: irakurtzea, idaztea eta marraztea beharrezkoak ziren garapen teknologikoa aurrera eramateko. <br />ERROMANTIZISMOA: XVII. mendean sortu eta batez ere XIXaren 1. Erdian garatu.<br />2 gauza goraipatu: Askatasunaren gorespena (absolutismoaren kontra) eta pasio handien garaia (arrazionalismoaren kontra).<br />Eugene DELACROIX, Theodore GERICAULT, …<br />Akademien beheraldia dator erromantizismoarekin:<br />Artea ulermen intelektuala gainditzen duen gauza bat adierazten du, eta sentimenduen munduan gordetzen da.<br />Askatasuna eta jenialtasuna oinarrizko irizpide artistikoak.<br />Araua kuestionatzen da: Nork ezartzen du araua? Nork onartzen du? Galdera hau gaur egungo problematika da. <br />Akademizismoa gaurko hezkuntza formalean:<br />Akademizismoan oinarritutako AH garai klasikotik gaurko hezkuntza formal orokorrera beti indarrean egon da. Artearen kontzepzio klasikoa (edertasuna, errepresentazio mimetikoa_errenazimendua) grekar garaian sortua eta askotan berrikusia, gure testuinguru kultural eta sinbolikoaren balore nagusienetarikoa da. HA jakintzen transmisiorako (logozentrikoa), inguru edo instituzioetan leku nagusian dago (adibidez Arte Ederretan=AAEE)<br /> XX. mendearen 1. Erdia (1900-1950)<br />4 paradigma agertuko dira:<br />Eskola berria<br />Haurren marrazkiaren aurkikuntza<br />Autoadierazpen sortzaile<br />?????<br />Eskola Berria VS. Eskola tradizionala (XIX. Bukaeran XX. hasieran)<br />Mugimendu berritzaile batzuk sortuko dira. Rousseau-rekin konekzioa baina errealistagoak testuingurua aztertuz.<br />ANDROZENTRIKOAUmean zentratzen daLOGOZENTRIKOA<br />ESKOLA BERRIA: Kontzeptu klabeak<br />Psikologiak eskainitako gizakiaren ezagutza hobeagoa.<br />Hezkuntza indibidualagoa (ezberdintasunak errespetatu).<br />Ebaluazio indibiduala<br />Komunitate sentimenduen garapena (demokraziarakoa Hezkuntza).<br />Umearen kontzepzioa (ez heldua erdi egina).<br />Umea antolaketa eskolaren ardatza.<br />Irakaslearen kontzepzioa.<br /> Irakaslearen papera: <br />Tarimatik ikasleen espazioara<br />Nagusitasuna galdu “presente” egoteko<br />Motibatu, aktibatu, umearen jarduera naturala (“entrenatzailea”)<br />Ume bakoitzaren ezagupena (nahiak, interesak, ezaugarriak, …)<br />Talde lana bultzatzen du<br /> Eskola berriaren erasoa:<br />Programan zentratuko da eskola<br />Instrukzioa hezkuntza baino<br />Ikasbide berbala, jarduera praktikoak eta naturaren kontaktua baino<br />Irakaslearen nagusitasuna<br />PEDAGODIA TRADIZIONALA:<br />Materian zentratuta<br />Memorizko ikaskuntza eta errepikapenaren bidez<br />Zigorrean oinarrituta<br />XX. mendeko 1. Erdia (1900-1950): Haur marrazkiaren aurkikuntza<br />Antzinatik jakin izan da umeek marrazteko modu berezia dutela eta oso ondo garatzen direla uzten bazaie. Baina XIX. mendearen bukaeran egoera honen ikuspegi berri bat: zirriborroak eta desproportzioak ez ziren akats bezala interpretatzen; haurtzaroak mundua ulertzeko erabiltzen duen berezko espresio originalak dira. <br />GERTAERAK:<br />Hezkuntza teori berrien haurtzaroen ikuspegi berria.<br />Psikologia Ebolutiboaren ikerketek haur adimenaren ulermen sakonagoa.<br />Abangoardiak eta arte berri eta bizi baten inspirazioa: artearen erroetara itzulia (primitiboa, natura, purutasuna).<br />2. Programa androzentrikoa: AUTOADIERAZPEN SORTZAILEA. <br />Artea lengoaia<br />Berreirakuntz diziplinartekoakDOAH<br />Artearen Tª eta praktikak: erromantizismorik expresionismo abstraktoraXIX. eta XX. Mendeetako testuinguru sozial eta historikoa<br />XIX. eta XX. Mendeetako berreraikuntz pedagogikoen mugimenduak<br />AUTOADIERAZPEN SORTZAILEAPsikoanalista<br />Kreatibitatearen inguruko teknikak<br />Haurtzaroaren kontzepzio berriak <br />Haurraren marrazkien aurkikuntza<br />MARKO HISTORIKOA <br />Ilustrazioan hasten da, modernitatearekin ideiarekin bat: “Ni indibidual libre, Historiaren egilea eta arrazoiaren bidez nire patua kontrolatzeko gai naizena”.<br />XIX. MENDEA:<br />Tª eboluzionistak (Darwin)<br />Bidaiak eta aurkikuntzak<br />Garapen teknologiko zientifikoa/Sistema kapitalistaren garapen handia<br />Kolonialismoa<br />Modernitatea: NI historiaren sortzailea<br />XX. MENDEA:<br />Langileen mugimendu handiak<br />Errusiar iraultzak<br />Lehendabiziko krisi kapitalistak<br />Holokaustoa<br />Deskonolizazio prozesuak<br />Guda mundialak<br />Mugimendu faxistak<br />TEORIA ARTISTIKOAK:<br />Pentsamendu Erromantikoaren ondorengoak<br />Edertasuna gai subjektiboa; irrazionaltasuna eta emotibitatea bilatzen da<br />Gizakia librea da, beraz, artearen esentzia askatasuna da, ez araua<br />Kanonaren proportzioen eta arau konpositiboen objektibitatea zen erlatibizazioa<br />subjetibitatearen balioa. Artista jenioa da<br />Artelanen ebaluazioaren ezintasuna<br />Garai honetako gertaerak, eraginak:<br />PSIKOANALISIAREN ERAGINA. Freud. Inkonszientea (ametsak, desioak) + “asociación libre” metodoa <br />Rousseau, Lowenfeld, …<br />Psikoanalisia eta artea.<br />Arte-terapia: barruko konfliktoak konpontzen balio unibertsala<br />Produkzio kulturalek beharrizan naturalak asetzeko duten tendentzia<br />Sinbolismoa, mitologiaren eta sinboloen garrantzia erantzunak bilatzeko eta ulertzeko<br />Irudien garrantzia pentsamendua eta emozioa adierazteko (gure bizitza psikiko sakonean presente)<br />Sormenaren prozesu inkonszienteen analisia<br />Abangoardia mugimendu batzuen inspirazioa<br />ERROMANTIZIZMOTIK EXPRESIONISMO ABSTRAKTORA<br />Expresionismoan artistek gizakiaren arimaren barnealdera bidaiari hasiera eman zioten, izadi primigenioaren bila. Leku exotikoetan eta antzinean bilatzen zuten bezala erromantikoak (Eduard Munch)<br />Surrealismo<br />Naif (Henri Rousseau)<br />Fauvismo (Emil Nolde)<br />Informalismo, Art Brut<br />Expresionismo abstraktua (akzioa, automatiismoa, abstracción salvaje, …)<br />AUTOADIERAZPEN SORTZAILEA<br />Gizaki guztiok, sormenerako eta adierazpen plastikorako kapazitatea jaiotzez berezkoa dugu.<br />HA-k kapazitate hauek garatzen lagundu behar du.<br />Helduen kriterioak edo kontzeptuak ez dira agertu behar, ikasleen adierazpena kutsatuko dezaketelako.<br />Helduen artelanak kutsakorrak izan daitezke<br />HA pertsona integralki garatzea bilatzen du, ez pertsonak artistak bilakatzea.<br />Akademizismoa arrazoia oinarritzen bazen, hauek kontrakoan egiten du, sentsuekin.<br />HELBURUAK: <br />Autoadierazpen eta sormenaren garapena<br />Haurraren garapen naturala bermatu<br />Identitate pertsonalaren garapena eta gizarte guztiarena<br />EDUKIAK<br />Marrazketa librea adierazpenaren bidea da<br />Ez dago formakuntzarik, adierazpen soila <br />METODOAK<br />Ikasketaren orientazio ludikoa<br />Haurren sormen naturalean konfiantza<br />Marrazki librea, kopiaketarik ez<br />Egite praktikoa, behaketarik ez<br />Diziplina zeziorik ez, askatasun sortzailea<br />Garapena errespetatu, helduen adibideak eta eragina ekidin<br />Irakaslegoak, adierazpena estimulatu<br />Ebaluazioari uko egin<br />EREDU FORMATIBO TRADIZIONALAK<br />AKADEMIZISMOA<br />AUTOADIERAZPEN SORTZAILEA<br />BERREIRAKUNTZ DIZIPLINARREKO MUGIMENDUAK:<br />DBAE (DOAH). USA. Diziplinetan Oinarritutako Arte Hezkuntza<br />Arte lengoaia bezala<br />IKUS KULTURAREN ULERMENERAKO HEZKUNTZA. Ikus kulturaren esparruan aurkitzen diren proposamenak.<br />KRITIKAK<br />Nahiko eskasa da hezkuntza umeei ez zaielako kontzeptu askorik ematen (margo-teknikak, e.a.)<br />Bai irakasleetan bai ikasleetan “deorientazio” sentsazioa sortzen da. Plastika ikasgaia “maria” bihurtzen da.<br />Jendeak pentsatzen du jaiotik balio duzula “genioa” izateko baina zer gertatzen da genioak ez direnekin? (ez dira aurreratzen, e.a.).<br />ARTE HEZKUNTZAREN BILAKAERA HISTORIKOA<br />ARTE HEZKUNTZAREN DIDAKTIKA<br />