SlideShare a Scribd company logo
1 of 271
Download to read offline
khangvietbook.com.vn – ĐT: (08) 3910 3821
17
II. Kỹ thuật nhân lượng liên hợp để đưa về tích số
A B A B
A B
A B


A B A B
2
A B
A B


3 3
A B 3 32 3 2
A AB B  3 32 3 2
A B
A AB B 
3
A B 3 2 3 2
A B A B 
3
3 2 3 2
A B
A B A B 
 Phân tích bài toán và hướng tư duy đi đến lời giải (tương tự cho 3 ( ))f x
Gi ( ) ( ) ( ) 0f x g x h x  
 ướng ( ) ( )f x g x ( )h x
( ) ( )f x g x
2
3 2 1 2 3,x x x x      (3 2) ( 1) 2 3x x x    
2
2 3 (2 3)( 1)x x x x     2 3x 
( ) ( )f x g x
( ),h x
 ướng . PP
o
x x  ghép h ng s .
( ) ( ) ( )f X g X h X 
.o
x x
( ( ) ( ) ( )) :( )o
f X g X h X X x  
o
x x
,m n o
x x
( ), ( )o o
m f x n g x  o
x x
[ ( ) ] [ ( )] ( ) 0f x m n g x h x m n      
( ) .h x m n 
Tư duy sáng tạo tìm tòi lời giải PT, BPT, HPT đại số, vô tỷ – ThS. Lê Văn Đoàn
18
câu: 2
3 1 6 3 14 8 0.x x x x      
5x  nên 3.5 1 4m    ( 3 1 4)x  
6 5 1n    (1 6 )x  5.x 
2
3 14 5 ( 5)(3 1)x x x x     5.x 
 ướng ẹp 1 2
, PP
x x x x   ghép .ax b
ax b
,a b
( )f x
1 1
2 2
( )
,
( )
f x ax b
a b
f x ax b
  

 
c ( ).g x Thí d gi i: 2
2 3 4 3 5 9 6 13.x x x x     
0, 1x x   ax b
ax b 3 4x 
3.0 4 .0 2
13.( 1) 4 .( 1)
a b b
aa b
     
 
     
2 3 4 ( 2)x x   
 
5 9x  3. 5 9 ( 3) .x x   
 
 l sau hi nhân lượng liên hợp
( ) ( ) 0o
x x f x   2
( ). ( ) 0.ax bx c f x  
nh ( ) 0,f x 
( )f x
 ( ) 0,f x 
( )f x
x
( )),f x suy ra ( )f x
 ( ) 0f x 
( , ,...)A B A B  ( ) 0f x 
)A B k  .x
khangvietbook.com.vn – ĐT: (08) 3910 3821
19
. Liên hợp với phương trình có nghiệm hữu tỷ hoặc dễ xác định nhân t .
 Nhóm I: Ghép hai căn thức để liên hợp và phân tích biểu thức còn lại
Ví dụ 21. 2
3 2 1 2 3x x x x      ( )
Học sinh giỏi tỉnh Quảng Nam năm 2014
 Lời giải
2
3
x  
2( 3 2 1)( 3 2 1)
( ) 2 3
3 2 1
x x x x
x x
x x
     
    
  
2 3
(2 3)( 1) 0
3 2 1
x
x x
x x

    
  
3
1 2
(2 3) ( 1) 0
13 2 1 1 (1)
3 2 1
x
x x
x x x
x x

 
       
     
   
2
3
x 
2 5
( ) 1 1 1
3 3
f x x      (2)
( ) 3 2 1g x x x   
3 1 2
( ) 0,
32 3 2 2 1
g x x
x x
      
 
( )g x
2
;
3
 

 
nên
1 1
( )
( ) 3 2 1
h x
g x x x
 
  
 2
;
3
2 2 15
; max 1
3 3 5
h x h
 

 
   
      
   
hay ( ) 1h x  (3)
( ) ( )f x h x
Kết luận 3/2.x 
Bình luận. S ( )f x trong (2 3). ( ) 0x f x 
1
( 1)
3 2 1
X
X X
 
  
( )f x ( )g x
 ( )f x ( ) ( )g x h x
Ví dụ 22. Gi 2
1 1 4 3x x x    ( )
Đề thi thử Đại học khối D năm 2013 – THPT Lê Xoay – Vĩnh Phúc
Tư duy sáng tạo tìm tòi lời giải PT, BPT, HPT đại số, vô tỷ – ThS. Lê Văn Đoàn
20
Phân tích. Khi ghép 3 ( 1) 2 1x x x   
2
4 1 (2 1)(2 1)x x x    ế é
ẳ :
( )( )A B A B
A B
A B
 
  

 Lời giải 0.x 
2 2 1
( ) (4 1) ( 3 1) 0 (2 1)(2 1) 0
3 1
x
x x x x x
x x

           
 
0, 0
1 1
(2 1) 2 1 0 2 1 0
23 1
x
x x x x
x x
  
 
            
  
Kết luận
1
2
x  
Ví dụ 23. Gi 3.(2 2) 2 6x x x     ( )
Học Viện Kỹ Thuật Quân Sự
Phân tích Rú ọ ( ) 2.(3 ) 6 3 2 6 9 18x x x x x           và
ghép ( 6) (9 18) 8 24 8.(3 )x x x x        3 x ế
é ờ ả :
 Lời giải
2 0
2.
6 0
x
x
x
  
 
 
8.(3 )
( ) 2.(3 ) 6 9 18 2.(3 )
6 9 18
x
x x x x
x x

         
  
34
(3 ) 1 0
6 9 18 4 (1)6 9 18
x
x
x xx x
  
       
        
2
(1) 10 12 2 ( 6)(9 18) 16 9 36 108 14 5x x x x x x          
2 2 2
14 14
11 3 5
5 5
2
9 36 108 (14 5 ) 16 176 304 0
x x
x
x x x x x
 
   
     
        
Kết luận

  
11 3 5
3,
2
x x
Ví dụ 24. 2 2
2 9 2 1 4x x x x x       ( )
Phân tích ế
ế ả ả
4 0 4x x     ọ é ờ
(TM)
(TM)
khangvietbook.com.vn – ĐT: (08) 3910 3821
21
: 2 2
(2 9) (2 1) 2( 4)x x x x x       é
4x  ế ả ờ ả :
 Lời giải 4 0 4.x x    
         
   
    
2 2 2 2
2 2
( 2 9 2 1)( 2 9 2 1)
( ) 4
2 9 2 1
x x x x x x x x
x
x x x x
2 2
(do : 2 9 2 1 2 8 4, 4)x x x x x x x             
2 2
2 2
2( 4)
4 2 9 2 1 2
2 9 2 1
x
x x x x x
x x x x

         
    
(1)
( ),
2 2
2 2
2 9 2 1 2
2 9 2 1 4
x x x x
x x x x x
      

      
2 2 2
2 2 9 6 4(2 9) ( 6)x x x x x x        
2
7 8 0 0x x x    
8
:
7
x 
Kết luận
8
0,
7
x x  
Bình luận ế 4,x  
( ) 0f x  ế ọ
đưa về hệ tạm ả V
?! TL
 T ờ ( ) ( ) .f x g x ax b  
( ) ( ), ( ( ))f x g x hay ax b f x  
é é
ế ế ờ
Ví dụ 25. Gi 2 2
9 24 6 59 149 5x x x x x       ( )
Phân tích 2 2 2 2
(6 59 149) ( 9 24) 5 50 125 5( 5)x x x x x x         
5x  é
 Lời giải .D 
2 2
( ) 6 59 149 9 24 5x x x x x        
2
2 2
5.( 5)
5
6 59 149 9 24
x
x
x x x x

  
    
2 2
5.( 5)
( 5) 1 0
6 59 149 9 24
x
x
x x x x
 
     
      
Tư duy sáng tạo tìm tòi lời giải PT, BPT, HPT đại số, vô tỷ – ThS. Lê Văn Đoàn
22
5x  2 2
6 59 149 9 24 5.( 5)x x x x x       (1)
( ), (1),
2 2
2 2
9 24 6 59 149 5
6 59 149 9 24 5.( 5)
x x x x x
x x x x x
       

      
(2)
(3)
(2) (3), suy ra: 2
2
5 19
9 24 2 10
33 31 76 0
x
x x x x
x x
 
       
  
Kết luận
19
5,
3
x x  
Ví dụ 26. 3 2 2 3
1 2 2 3 3x x x x x       ( )
Phân tích 2 2
( 1) (2 3) 3 2x x x x x       é
:
3 33 3 2 3 2
3 3
3 3 3 32 3 2 2 3 2
( ) ( )
( ) ( )
A B A AB B A B
A B
A AB B A AB B
    
  
   
2
3 2,x x  ờ ả :
 Lời giải .D  3 2 3
1; 2 3a x x b x    
3 2 23
( ) ( 1 2 3) ( 3 2) 0x x x x x         
2
2
2 2 2 23 3 3
3 2
( 3 2) 0
( 1) ( 1)(2 3) (2 3)
x x
x x
x x x x x x
 
    
       
  
            
   
2 2
2 2
11
( 3 2) 1 0 3 2 0
2
x
x x x x
xa ab b
Nhận xét T é ả
3 3
, .a A b B  ẳ
q : 2 2 3 3
( ).( )a b a ab b a b    :
 
    
 
2 2
2 2 3
0.
2 4
b b
a ab b a
Ví dụ 27. Gi 3 32 23 3
2 1 2 2 1x x x x      ( )
 Lời giải. .D 
3 32 23 3
( ) ( 2 1) ( 2 1 2) 0x x x x         (1)
3 32 23 3
2 , 1, 2 1, 2.a x b x m x n x      
2 2
2 2 2 2
2 1 2 1
(1) 0
x x x x
a ab b m mn n
   
  
   
2
2 2 2 2
1 1
(2 1) 0 1x x x
a ab b m mn n
 
        
    
h
1
2
x   
Kết luận 0,5x   và 1.x 
khangvietbook.com.vn – ĐT: (08) 3910 3821
23
Ví dụ 28. 2 2
( 3 1)( 4 3) 2x x x x x x       ( )
Nhận xét
ờ
ế x ế ế
ả ( 3) ( 1) 2x x    ế x
ế 3 1 0x x    ờ ả :
 Lời giải 0x  ?!
2
( ) ( 1)( 3) .( 3 1)x x x x x x        
2
( 3) ( 1)( 3) 1 0x x x x x x x         
 
( 3) 1( 3 ) 0 ( 3)( 1) 0x x x x x x x x x x             
3 1 5
21
x x
x
x x
   
  
  
1 13
2
x


Kết luận
1 5 1 13
,
2 2
x x
 
  
Ví dụ 29. Gi i: 2 2 2 2 2
( 1 4 1).( 5 1 2 1) 3x x x x x x x         ( )
Phân tích 2 2 2
(5 1) (2 1) 3x x x    ế ả
ế ờ ả :
 Lời giải .D 
 0x 
 V 0,x  ta có:
2 2
2 2
2 2
1 4 1
( ) 3 3
5 1 2 1
x x x x
x x
x x
    
   
  
2 2 2 2
4 1 1 5 1 2 1x x x x x x          (1)
Do 0x  thì 2 2
1 4 1x x x x     và 2 2
5 1 2 1x x   nên:
2 2
2 2 2 2
3 3
(1)
4 1 1 5 1 2 1
x x
x x x x x x
 
       
2 2 2 2
1 1
4 1 1 5 1 2 1x x x x x x
 
       
2 2 2 2
4 1 1 5 1 2 1x x x x x x          (2)
(1), (2), suy ra:
2 2 2 2
2 2 2 2
4 1 1 5 1 2 1
4 1 1 5 1 2 1
x x x x x x
x x x x x x
         

        
(3)
(4)
2 2 2
(3) (4) 4 1 5 1 0 0x x x x x x           x 1 (TM)
Kết luận 0, 1.x x 
Tư duy sáng tạo tìm tòi lời giải PT, BPT, HPT đại số, vô tỷ – ThS. Lê Văn Đoàn
24
Ví dụ 30. Gi

   
2
5.( 3)
1 2 4
2 18
x
x x
x
( )
Đề thi thử Đại học 2013 – THPT Chuyên Nguyễn Trãi – Hải Dương
Phân tích. Có 1 2 4 1 16 4x x x x       và ( 1) (16 4 ) 5.( 3)x x x    
é ờ ả sau:
 Lời giải 1 4.x  
2
( ) 2 18.( 1 16 4 ) 5.( 3)x x x x       
2
2
3 : TM5.( 3) 2 18
5.( 3)
2 18 1 16 4 (1)1 16
Đ
4
Kxx x
x
x x xx x
  
    
       
2 2 2
(1) 2 3 1 4 ( 1)(4 ) 4 3 4 2 3 1x x x x x x x x             (2)
Nhận xét S
3
1, ,
2
x x   hay
2
( 1).(2 3) 2 3,x x x x     :
Hướng 1 A B
2
4 3 2
2
1
2 3 1 0 1
(2) 2
4 12 29 42 63 0
( 1)(2 3)(2 7 21) 0
x x x x
x x x x
x x x x

         
  
          
1x  
3
:
2
x 
Hướng 2 2
2 3.x x 
2 2
(2) (2 3) 4. ( 1) 3 4 0x x x x x            
(3)
Xét 2
1 3 4 0 1x x x x         1x  
Xét 2
1 3 4 0 1,x x x x         ( 1;4].x 
2
2
2
4.(2 3)
(3) (2 3) 0
1 3 4
x x
x x
x x x
 
    
    
2 2
2
0, ( 1;4].
1
4
(2 3) 1 0 2 3 0 3
1 3 4
2
x
x
x x x x
xx x x
   
                         
Hướng 3. n n
a b
ẵ
2 2 2
(2) 4 2.2. 3 4 ( 3 4) 6 9x x x x x x           
khangvietbook.com.vn – ĐT: (08) 3910 3821
25
2
2 2 2
2
2 3 4 3
(2 3 4) ( 3)
2 3 4 3
x x x
x x x
x x x
      
       
       
2
2
3 4 2 3
1
23 4 5 0 : 1;4o
x x x
x x
x x x VN x
     
      
          
Ví dụ 31. Gi
2
6 4
2 4 2 2
4
x
x x
x

   

( )
Phân tích. (2 4) (8 4 ) 6 4x x x     ế ả
ế é ờ ả :
 Lời giải 2 2.x  
 
          
  
2
2 (6 4) 4
( ) 4.( 2 4 8 4 ) 6 4 6 4
2 4 8 4
x x
x x x x x
x x
2
2
2
4
3(6 4) 1 0
2 4 8 4
2 4 8 4 4 (1)
xx
x
x x
x x x

                    
2 2 2
(1) 2 12 2 (2 4)(8 4 ) 4 4 8 2 2 8x x x x x x x            
4 3 2
2 2
2
4 2 2.
(2) 0
( ) 4 20 32 64 0
x
x
x x x
f
f x x x x x
  
 
        
      
Kết luận
2
, 2.
3
x x 
Nhận xét Q ế 31 ế é
é ẳ S
ả q ế .
 Nhóm II: S dụng casio, tìm nghiệm duy nhất  PP
o
x x ghép hằng số.
Ví dụ 32. Gi 2
3 1 6 3 14 8 0x x x x       ( )
Đại học khối B năm 2010
Phân tích é
: 2
3 1 6 3 14 8X X X X      và 2
= ả 5.X 
ú 2
( 3 1 6 3 14 8) :( 5)X X X X X       và
ế shift solve 2 = thì cho ế q ả ế
Tư duy sáng tạo tìm tòi lời giải PT, BPT, HPT đại số, vô tỷ – ThS. Lê Văn Đoàn
26
T ẳ 1 é
T é : 2
( 3 1 ) ( 6 ) 3 14 8 0x m n x x x m n           ,m n
5,x  ĩ
3 1 3.5 1 4
6 6 5 1
m x
n x
     

    
2
( 3 1 4) (1 6 ) 3 14 5 0x x x x         
( ) ( 5)x  ờ ả ế :
 Lời giải
3 1 0 1
6.
6 0 3
x
x
x
  
   
 
2
( ) ( 3 1 4) (1 6 ) 3 14 5 0x x x x          
3( 5) 5
(3 1)( 5) 0
3 1 4 1 6
x x
x x
x x
 
     
   
3 1
( 5) 3 1 0 5.
3 1 4 1 6
x x x
x x
 
         
    
Do
1
;6 ,
3
x
 
  
 
suy ra:
3 1
3 1 0.
3 1 4 1 6
x
x x
   
   
Kết luận 5.x 
Ví dụ 33. Gi 2 3
3 10 3 3 26 5 2x x x x x       ( )
Phân tích S 2x 
é : ( 3 3 ), ( 5 2 )x m x n   
3 3 3.2 3 3, 5 2 5 2.2 1m x n x          ờ ả :
 Lời giải
3 3 0 5
1
5 2 0 2
x
x
x
  
    
 
3 2
( ) ( 3 3 3) (1 5 2 ) 3 10 24 0x x x x x           
 
      
   
23( 2) 2( 2)
( 2)( 12) 0
3 3 3 1 5 2
x x
x x x
x x
23 2
( 2) ( 12) 0
3 3 3 5 2 1
x x x
x x
 
        
    
2x  23 2
12
3 3 3 5 2 1
x x
x x
   
   
(1)
2
( ) 12f x x x  
5
1;
2
 
 
 
có
1
( ) 2 1 0
2
f x x x      
Mà
5 33 1 49
( 1) 10, ,
2 2 2 2
f f f
   
          
   
Suy ra:
5
1;
2
max ( ) 10.f x
 
 
 
 
khangvietbook.com.vn – ĐT: (08) 3910 3821
27
  (1)
( ) 10,VP f x mà
 
      
     
(1)
3 2 5
0, 1; ,
23 3 3 5 2 1
VT x
x x
Kết luận 2.x 
Ví dụ 34. Gi i: 2 3 2
3 4 2 3 1 2 1 6 7 3 0x x x x x x          ( )
Phân tích S 1x 
é
1,x  ờ ả :
 Lời giải. 2
2 1 0; 3 1 0 1
23 4 2 0
x x
x
x x
    
  
  
2 3 2
( ) ( 3 4 2 1) ( 3 1 2) ( 2 1 1) 6 7 1 0x x x x x x              
2
3 2
2
3 4 1 3 3 2 2
6 7 1 0
3 1 2 2 1 13 4 2 1
x x x x
x x
x xx x
   
      
     
2
2
( 1)(3 1) 3( 1) 2( 1)
( 1)(6 6 1) 0
3 1 2 2 1 13 4 2 1
x x x x
x x x
x xx x
   
       
     
2
2
3 1 3 2
( 1) 6 6 1 0
3 1 2 2 1 13 4 2 1
x
x x x
x xx x
 
                
2
2
1
3 1 3 2
6 6 1 0 (1)
3 1 2 2 1 13 4 2 1
x
x
x x
x xx x
 

       
      
2
( ) 6 6 1f x x x   trên
1
;
2
 

 
có
1
( ) 12 6 0,
2
f t x x      
( )f x
1
; ,
2
 

 
suy ra:
1 7
( )
2 2
f x f
 
   
 
Mà
2
3 1 3 2 1
( ) 0,
23 1 2 2 1 13 4 2 1
x
g x x
x xx x

      
     
(1)
( ) ( ) 0,VT f x g x  
Kết luận: 1.x 
Ví dụ 35. Gi 2 2
15 3 2 8x x x     ( )
Phân tích S 1,x 
ghé : 2 2
( ) 15 8 3 2x x x      
và có 2 2
15 8 0,x x x     ( ) 3 2 0.x   V
ế
Tư duy sáng tạo tìm tòi lời giải PT, BPT, HPT đại số, vô tỷ – ThS. Lê Văn Đoàn
28
2
3
x  
 Lời giải 1
 
            
   
2 2
2 2
2 2
1 1
( ) 15 4 8 3 3 3 3( 1)
15 4 8 3
x x
x x x x
x x
2 2
1 1
( 1) 3 0
15 4 8 3
x x
x
x x
  
       
    
1x 
2 2
1 1
3
15 4 8 3
x x
x x
 
 
   
(1)
2 2
(1)
2 2 2 2
1 1 8 15 1
( 1) ( 1)
15 4 8 3 ( 15 4)( 8 3)
x x
VT x x
x x x x
     
       
        
2
,
3
x  suy ra: 2 2
1 0
8 15 1 0
x
x x
  

    
nên    (1) 1
0 3VT VP
Kết luận 1.x 
 Lời giải 2 : 2 2
( ) 15 8 3 2 0x x x       
2 2
( ) 15 8 3 2f x x x x      v x >
2
3
có:
2 2
2 2 2 2
8 15 2
( ) 3 . 3 0,
315 8 ( 8)( 15)
x x x x
f x x x
x x x x
   
          
     
( )f x
2
;
3
 
 
 
và có (1) 0,f  nên 1x 
Ví dụ 36. Gi 23
9 2 3 5 1 1x x x x      ( )
Học sinh giỏi Tp. Hà Nội 2013
Phân tích S 1.x 
é ờ ả 1 :
1
5 1 0
5
x x    
 Lời giải 1
23
( ) ( 9 2) (2 5 1) 2 3 5 0x x x x          
23 3
1 5( 1)
( 1)(2 5) 0
( 9) 2 9 4 5 1 2
x x
x x
x x x
 
     
     
khangvietbook.com.vn – ĐT: (08) 3910 3821
29
23
1 5
( 1) 2 5 0 1:
( 9 1) 3 5 1 2
x x x
x x
 
        
      
Do
23
1 5 5 2 1
2 5 5 0,
2 5 5( 9 1) 3 5 1 2
x x
x x
          
    
Nhận xét é
( ). ( )o
x x f x ( )f x ả
q ế Đối với loại ghép h ng số
( )f x phương pháp truy ngư c d u ả ả
( )f x đối với phương trình c nghiệm duy nh t :
 Bước 1. ế
23
( ) 9 5 1 2 3 1 0x x x x        
 Bước 2 ax : é
:     
   
3
23 3
1
9 2 ( 1) ,
( 9) 2 9 4
x x
x x
23 3
1
( 9) 2 9 4x x   
:
 
     
   
5(1 ) 5
2 5 1 ( 1) ,
2 5 1 2 5 1
x
x x
x x
( )m A thành ( )),A A m :
 
    
 
5( 1) 5 1
5 1 ( 5 1 2)
5 1 2
x x
x x
x
      5 1( 5 1 2) 5 1 2 5 1x x x x
5 1x  ế ờ ả :
 Lời giải 2. Ta có: 23
( ) 2 9 2 5 1 4 6 2 0x x x x        
23
2( 9 2) 5 1( 5 1 2) 4 5 0x x x x x          
23 3
1 5( 1) 5 1
( 1)(4 5) 0
( 9) 2 9 4 5 1 2
x x x
x x
x x x
  
     
     
23
1 5 5 1
( 1) (4 5) 0 1 0 1.
( 9 1) 3 5 1 2
x
x x x x
x x
 
            
      
Ví dụ 37. Gi 2
2 4 2 5 2 5x x x x x       ( )
Đề nghị Olympic 30/04/2013 – Chuyên Nguyễn Thị Minh Khai – S c Trăng
5
4.
2
x 
 Phân tích và lời giải 1. (L ờ : S 3x 
é :
Tư duy sáng tạo tìm tòi lời giải PT, BPT, HPT đại số, vô tỷ – ThS. Lê Văn Đoàn
30
( 2 ), ( 4 ), ( 2 5 )x m x n x p      , ,m n p
3,x 
2 1, 4 1, 2 5 1.m x n x p x        
2
( ) ( 2 1) ( 4 1) ( 2 5 1) 2 5 3x x x x x            
3 3 2( 3)
( 3)(2 1)
2 1 4 1 2 5 1
x x x
x x
x x x
  
     
     
1 1 2
( 3) (2 1) 0
2 1 4 1 2 5 1
x x
x x x
 
        
      
3
1 2 1
2 1 (1)
2 1 2 5 1 4 1
x
x
x x x
 
     
      
(1) vô nghi m do
5
;4
2
x
 
  
 
có
(1)
(1)
1 2 1 2
3
1 12 1 2 5 1
1 5
2 1 2 1 2. 1 6
24 1
VT
x x
VP x x
x

    
    

        
  
Kết luận: So v u ki m duy nh t 3.x 
 Phân tích và lời giải 2. (T c d u): Sau khi chuy n vế sao cho h s
th c luôn thì 2
( ) 2 5 2 4 2 5 0x x x x x          nếu ghép và liên
h ờng thì
3 3
(1 2) ( ), (1 4 ) ( )
1 2 1 4
x x
x a x b
x x
 
     
   
và
2(3 )
(1 2 5) ( )
1 2 5
x
x c
x

  
 
th y bi u th c ( ), ( )a c b c d u so v i bi u th c
( )b c l i theo d ng ( )m A A A m   và có lời giải 2.
2
( ) 2 5 2 4 2 5 0x x x x x         
2
2( 2 1) (1 4 ) 2 5( 2 5 1) 2 8 6 0x x x x x x x              
( 3) 2 3 2( 3) 2 5
2( 3)( 1) 0
2 1 1 4 2 5 1
x x x x x
x x
x x x
    
      
     
2 1 2 2 5
( 3) 2( 1) 0
2 1 1 4 2 5 1
x x
x x
x x x
  
        
       
3
5
0 : ;4 .2 1 2 2 5
20 2( 1)
2 1 1 4 2 5 1
o
x
VN xx x
x
x x x
 
 
                   
Kết luận: So v u ki m duy nh t 3.x 
khangvietbook.com.vn – ĐT: (08) 3910 3821
31
Ví dụ 38. Gi 3 2
5 6 ( 2)( 2 2 5 )x x x x x x       ( )
Đề nghị Olympic 30/04/2013 – Sở Giáo Dục & Đào Tạo tỉnh Bạc Liêu
1 5.x  
2
( ) ( 5 6) ( 2)( 2 2 5 )x x x x x x        
( 2)( 3) ( 2)( 2 2 5 )x x x x x x       
( 3) 2 2 5x x x x      (1) (do: : 2 0, 1;5x x     
 Lời giải 1 1.x 
2
(1) ( 2 2 2) ( 5 2) ( 3 4) 0x x x x         
2( 1) 1
( 1)( 4) 0
2 2 2 2 5
x x
x x
x x
 
     
   
1x 
2 1
4
2 2 2 2 5
x
x x
  
   
(2)
Ta có:
(2)
(2)
2 2
1
22 2 2
1;5
1
4 4 3
2 5
VT
x
x
VP x x
x

  
  
     
      
  
Kết luận 1.x 
 Lời giải 2 ( 1). ( ) 0x f x  có ( ) 0.f x 
2
(1) 3 2 2 5 0x x x x      
2
2 2( 2 2 2) 2(2 5 ) 2 4 6 0x x x x x          
( 1) 2 2 ( 1)
( 1)( 3) 0
2 2 2 2 5
x x x
x x
x x
  
     
   
1x  ho c
2 2 1
0 3 0
2 2 2 2 5
x
x
x x

    
   
vô nghi m 1;5 .x   
Kết luận 1.x 
Ví dụ 39. Gi 23
6 1 1x x x     ( )
1 0 1.x x   
 Lời giải 1. 2,x 
23
( ) ( 6 2) ( 1 1) 4x x x        
2 33
2 2
( 2)( 2)
1 1( 6) 2. 6 4
x x
x x
xx x
 
    
    
23
1 1
( 2) 2 0
( 6 1) 3 1 1
x x
x x
 
       
      
(1)
Tư duy sáng tạo tìm tòi lời giải PT, BPT, HPT đại số, vô tỷ – ThS. Lê Văn Đoàn
32
Do
23
1 1 1 2
2 1 2 0, 1
3 3( 6 1) 3 1 1
x x x x
x x
            
    
nên:
(1) 2 0 2.x x    
Kết luận 2.x 

 Phân tích và lời giải 2. Chuyên vế thì 2 3
( ) 4 4 4 6 4 1 0x x x        và
ả
33 2 2
( )A A m ế
ờ 3
m A ờ ả :
23
(2) 6 1 1x x x     
2 23 3
4 5 6 6 ( 6) 4 4 1( 1 1) 0x x x x x x               
3
2 33
( 2)( 14) 6 4( 2) 1
( 2)(4 3) 0
1 1( 6) 4 6 16
x x x x x
x x
xx x
    
     
    
3
23
0, 1
( 14) 6 4 1
( 2) 4 3 0 2 0 2.
( 6 2) 12 1 1
x
x x x
x x x x
x x
  
   
           
      
Kết luận 2.x 
Ví dụ 40. Gi 3 2 2
2 2 5 2 4 5 5 4x x x x x x        ( )
2
2 5 0 5
44 5 0
x x
x
x
   
   
 
 Phân tích và lời giải 1. S 1,x 
é ờ ả 1 :
3 2 2
( ) 2 5 4 (2 2 5) 2(3 4 5) 0x x x x x x            
2
2
2
2 1 4 4
( 1)( 4) 2 0
4 5 32 5 2
x x x
x x x
xx x
    
       
   
2
2
( )
1 8
( 1) 4 0
4 5 32 5 2
f x
x
x x x
xx x
 
             
(1)
2 2
2
1
( 1) 4 2 ( 1) 1 1 1
( 1) 4 2
x
x x x x
x

            
  
(2)
5
,
4
x   suy ra
8 8 8 8
3 34 5 3 4 5 3x x
    
   
(3)
khangvietbook.com.vn – ĐT: (08) 3910 3821
33
2
2 11 1 1 5
( ) 4 0,
3 2 12 4
f x x x x x
 
           
 
(4)
(1) 1 0 1.x x    
Kết luận 1.x 
 Phân tích và lời giải 2.
T
8( 1) 4 5
2 4 5( 4 5 3)
4 5 3
x x
x x
x
 
   
 
8 4 5 5
0,
44 5 3
x
x
x

   
 
2 4 5( 4 5 3) 2(4 5) 3.2 4 5x x x x       3 4 5x 
ế 3 2
(2 2 5)x x   2
( ) 2 5ax b x x      
.( 1)m x  ọ 1a  2
.x
2
2
2
(2 2) 5
( ) 2 5
2 5
b x b
x b x x
x b x x
             
.( 1)m x 
2
2 2
5
m b
m b
  

  
ả 1b  3.b  
ả ọ 1b  ờ ả :
3 2 2
( ) 3 6 15 12 3 2 5 6 4 5 0x x x x x x          
2 3 2
3( 1 2 5) 2 4 5( 4 5 3) 3 6 4 1 0x x x x x x x x             
2
2
12( 1) 8( 1) 4 5
( 1)(3 3 1) 0
4 5 31 2 5
x x x
x x x
xx x x
  
      
    
2
2
12 8 4 5
( 1) 3 3 1 0 1.
4 5 31 2 5
x
x x x x
xx x x
 
          
      
Kết luận 1.x 
Ví dụ 41. Gi (5 4) 2 3 (4 5) 3 2 2x x x x      ( )
Chọn đội tuyển VMO năm 2015 – Tỉnh Đồng Nai
Phân tích S 6.x  ế
ế ế
2 2
(2 3)(5 4) (3 2)(4 5) 2x x x x      ả
A B C  ế ế ú ỉ
1 é ờ ả :
 Lời giải.
3
2
x  
( ) (5 4) 2 3 2 (4 5) 3 2x x x x       
3 2 3 2
50 155 152 48 48 152 155 46 4(4 5) 3 2x x x x x x x x          
Tư duy sáng tạo tìm tòi lời giải PT, BPT, HPT đại số, vô tỷ – ThS. Lê Văn Đoàn
34
3 2
2 3 3 2 4(4 5) 3 2 0x x x x x        (1)
3 2
(4 5) 3 2.( 3 2 4) 2 15 20 12 0x x x x x x          (2)
23( 6)(4 5) 3 2
( 6)(2 3 2) 0
3 2 4
x x x
x x x
x
  
     
 
23(4 5) 3 2
( 6) 2 3 2 0 6
3 2 4
x x
x x x x
x
  
          
   
Do 23(4 5) 3 2 3
2 3 2 0,
23 2 4
x x
x x x
x
 
      
 
Kết luận 6.x 
Bình luận T ế 1 ỹ
4(4 5)(4 3 2)x x   thành (4 5) 3 2.( 3 2 4)x x x   
Ví dụ 42. Gi 2
( 1) 2 ( 6) 7 7 12x x x x x x        ( )
2.x  
 Phân tích và lời giải 1. S 2,x 
é
é ( 1).( 2 ), ( 6).( 7 ).x x m x x n     
2
( ) ( 1)( 2 2) ( 6)( 7 3) ( 2 8) 0x x x x x x            
2 2
( 1) ( 6) ( 2)( 4) 0
2 2 7 3
x x
x x x x
x x
 
         
   
1 6
( 2) 4 0 2.
2 2 2 3
x x
x x x
x x
  
        
    
Do 2,x   suy ra: 2 0, 6 0x x    và lúc này, ta luôn có:
1 6 2 2 6 6
4
2 22 2 7 3 2 2 7 3
x x x x x x
x
x x x x
        
         
          
1 2 2 6 6 1 6 1
0
2 2 3 2 62 2 2 2 2 2
x x x x x
x x x
    
         
     
Kết luận 2.x 
 Phân tích và lời giải 2. Nếu liên h p d ng
( 1)( 2)
( 1)( 2 2)
2 2
x x
x x
x
 
   
 
1x  2x   ĩ ế
2
( 2)( 1)x x  sau khi ả
( 2)( 1)x x  1, 2x x  
é ( ) 2ax b x   
 
khangvietbook.com.vn – ĐT: (08) 3910 3821
35
ả ( 2)( 1)),x x 
2 2 2 2 2 2 1 4
,
3 31 2 1 2 1
khi x x ax b a b
a b
khi x x ax b a b
          
   
            
é
1 4
( 1) 2
3 3
x x x
  
      
  
ả ế 3 ế
2 2
( 1)( 2) ( 2)( 1)
( 1) ( 4) 3 2
4 3 2 4 3 2
x x x x x
x x x
x x x x
          
       
ả ả
:

   
  
2
( 1)
0, 2.
4 3 2
x
x
x x
:
( 6)( 2)
( 6)(3 7)
3 7
x x
x x
x
 
    
 
6 0x    2,x : ( 6)(3 7)x x  
( 2)( 6) 7
( 6) 7( 7 3)
7 3
x x x
x x x
x
  
    
 
( 6) 7
0, 2.
7 3
x x
x
x
 
   
 
T ờ ả :
2
( ) ( 1)( 4 3 2) ( 6) 7( 7 3) 3 10 0x x x x x x x x              
2
( 1) ( 2) 2
( 6) 7 ( 2)( 5) 0
4 3 2 7 3
x x x
x x x x
x x x
  
        
    
2
0, 2
( 1) ( 6) 7
( 2) 5 0 2.
4 3 2 7 3
x
x x x
x x x
x x x
   
   
        
      
Kết luận 2.x 
Ví dụ 43. Gi 2
( 1) 4 5 2( 5) 3 3 14 13x x x x x x        ( )
4 5 0.x  
 Lời giải 1. 1x 
2
( ) ( 1)( 4 5 3) 2( 5)( 3 2) 3 7 10x x x x x x           
4( 1).( 1) 2( 5)( 1)
( 1)(3 10) 0
4 5 3 3 2
x x x x
x x
x x
   
     
   
4( 1) 2( 5)
( 1) (3 10) 0 1.
4 5 3 3 2
x x
x x x
x x
  
         
    
Do
4 5 05
5 04
x
x
x
  
    
 
4( 1) 2( 5)
(3 10)
4 5 3 3 2
x x
x
x x
 
  
   
4 5 4 5 2( 5) 5 25 5
3 34 5 3 3 2 4 5 3
x x x x
x x x
    
     
      
4 5 4 5 2( 5) 5 25 5 2 10 5
0
3 3 2 3 34 5 3 4 5 3
x x x x x
x x
    
        
   
Tư duy sáng tạo tìm tòi lời giải PT, BPT, HPT đại số, vô tỷ – ThS. Lê Văn Đoàn
36
Kết luận có nghi m duy nh t 1.x 
 Lời giải 2.
2
( ) 2( 1). ( 2) 4 5 2( 5) 3.( 3 2) 2 6 8 0x x x x x x x x               
 
2
2( 1) ( 1) 2( 5)(x 1) 3
2( 1)( 4) 0
2 4 5 3 2
x x x x
x x
x x x
    
     
    
2
2( 1) 2( 5) 3
( 1) 2( 4) 0 1.
2 4 5 3 2
x x x
x x x
x x x
   
         
      
Do
2
2( 1) 2( 5) 3 5
2( 4) 0,
42 4 5 3 2
x x x
x x
x x x
  
       
    
Kết luận m duy nh t 1.x 
Sai lầm thường gặp i v i cách gi i 1, sai l ng g p c a h c sinh là
4( 1) 2( 5) 4 2
(3 10) ( 1) ( 5) (3 10)
3 24 5 3 3 2
x x
x x x x
x x
 
         
   
2 23 5
0,
3 4
x
x

       B i lẻ v i
5
4
x   thì d u c a 1x  c nh âm
t.
Ví dụ 44. Gi 23
3 2 3 2 2 2 1x x x x     ( )
 Lời giải.
2
3
x  
23
( ) ( 3 2 2) 2 ( 3 2 2) 2 2 2 1x x x x x          
23
( 3 2 2) ( 3 2 2) 2 ( 1) 2 1 0x x x x x             
2 233
3( 2) 3 ( 2) 2 ( 2)
0
3 2 2(3 2) 2 3 2 4 1 2 1
x x x x x
xx x x x
  
   
       
2 233
3 3 2
( 2) 0
3 2 2(3 2) 2 3 2 4 1 2 1
x x
x
xx x x x
 
     
         
2
23 2
3 (3 2 1 2 3 2 3 1)
( 2) 0
( 3 2 1) 3 ( 3 2 2)( 1 2 1)
x x x x
x
x x x x
     
    
        
2
2
23 2
( )
18 12 17
3 1
3 3 2 1 2 3 2
( 2) 0
( 3 2 1) 3 ( 3 2 2)( 1 2 1)
f x
x x
x x
x x
x
x x x x
   
     
        
        
  
2 0 2.x x     Do
2
• 8 72
3 •
x x
x
x
   
   
 
nên ( ) 0.f x 
khangvietbook.com.vn – ĐT: (08) 3910 3821
37
Kết luận 2.x 
Ví dụ 45. Gi 2
18 (2 9) 3 2 5 1 0x x x x x        ( )
1
5
x  
 Lời giải 1. Liên h ng.
2
( ) (2 9)( 3 2) 2(2 5 1) 3 4 0x x x x x           
1 10.(1 )
(2 9) ( 1)( 4) 0
3 2 5 1 2
x x
x x x
x x
 
       
   
2 9 10
( 1) 4 0
3 2 5 1 2
x
x x
x x
 
       
    
(1)
2 9 10
( ) 4
3 2 5 1 2
x
f x x
x x

   
   
trên
1
;
5
 

 
2 2
2 3 8 3 5 1
( ) 1 0,
52 3( 3 2) 5 1( 5 1 2)
x x
f x x
x x x x
  
       
     
( )f x
1
; ,
5
 

 
suy ra
1 227 94 5
( ) 0
5 10
f x f
  
   
 
(2)
1 0 1.x x   
Kết luận 1.x 
 Lời giải 2 c d u.
( ) 3(4 18 11 3) 2 5 1( 5 1 2) ( 1)(2 1) 0x x x x x x x             
( 1)(16 39) 10( 1) 5 1
3 ( 1)(2 1) 0
4 18 11 3 5 1 2
x x x x
x x x
x x x
   
       
    
(16 39) 3 10 5 1
( 1) (2 1) 0 1.
4 18 11 3 5 1 2
x x x
x x x
x x x
   
         
      
Do
1
,
5
x  suy ra:
(16 39) 3 10 5 1
2 1 0.
4 18 11 3 5 1 2
x x x
x
x x x
  
   
    
Kết luận 1.x 
 Nhóm III: Có nghiệm đẹp 1 2
  , PP
x x x x ghép bậc nhất  .ax b
Ví dụ 46. Gi 2 2
2 3 21 17x x x x x      ( )
Phân tích. S 2 2
2 3 21 17X X X X X     
2.X 
ú 2 2
( 2 3 21 17) :( 2)X X X X X X       ,
1.X 
Tư duy sáng tạo tìm tòi lời giải PT, BPT, HPT đại số, vô tỷ – ThS. Lê Văn Đoàn
38
2
( 2)( 1) 3 2x x x x     é
: 2
2 3 ( ) , ( ) 21 17x x ax b cx d x             
, , ,a b c d :
2 2
2 2
1 2 3 2.1 1 3 2 1
12 2 3 2.2 2 3 3 2
khi x x x ax b a b a
bkhi x x x ax b a b
              
 
           
và
1 21 17 21.1 17 2 2 3
2 5 12 21 17 21.2 17 5 2
khi x x cx d c d c d c
c d dkhi x x cx d c d
               
    
              
é ờ ả :
 Lời giải. 21 17 0.x  
2 2
( ) 2 3 ( 1) (3 1) 21 17 ( 3 2) 0x x x x x x x                    
2 2
2
2
3 2 9( 3 2)
( 3 2) 0
3 1 21 172 3 1
x x x x
x x
x xx x x
   
     
     
2
2
1 9
( 3 2) 1 0
3 1 21 172 3 1
x x
x xx x x
 
              
(1)
Do
17
,
21
x  suy ra:
2
1 9
1 0
3 1 21 172 3 1 x xx x x
  
     
nên:
(1) 2
3 2 0 1x x x      2.x 
Kết luận 1, 2.x x 
Ví dụ 47. Gi 2
2 3 4 3 5 9 6 13x x x x      ( )
u ki n:
3 4 0 4
5 9 0 3
x
x
x
  
   
 
Phân tích S : 0, 1.x x   é
2. 3 4 ( ) , 3. 5 9 ( ) ,x ax b x cx d        
   
:
0 3 4 3.0 4 2 .0 1
21 3 4 3.( 1) 4 1 .( 1)
khi x x ax b a b b a
bkhi x x ax b a b a b
             
 
                
0 5 9 5.0 9 3 .0 1
31 5 9 5.( 1) 9 2 .( 1)
khi x x cx d c d d c
dkhi x x cx d c d c d
             
  
                
 Lời giải. Ta có: 2
( ) 2 3 4 ( 2) 3 5 9 ( 3)x x x x x x             
   
2 2
22( ) 3( )
( ) 0
3 4 2 5 9 3
x x x x
x x
x x x x
  
    
     
2 2 02 3
( ) 1 0 0
13 4 2 5 9 3
x
x x x x
xx x x x
  
           
        
khangvietbook.com.vn – ĐT: (08) 3910 3821
39
Do
4
,
3
x   suy ra:
2 3
1 0.
3 4 2 5 9 3x x x x
  
     
Kết luận 1, 0.x x  
Ví dụ 48. Gi 2 2
3 2 1 5 4 4x x x x    ( )
Đề nghị Olympic 30/04/2014 – THPT Chuyên Bình Long – Bình Phước
Phân tích S
1
, 1
2
x x  é
V 2 1x  thì
1 1 1
22 1 2 1 0
2 2 2
1
1 2 1 2.1 1 1 1.
ax x ax b a b
b
x x ax b a b

           
  
           
V 2
5 4x thì
2
2 2
1 1
5 4 5 1 2 2
2 2
3
1 5 4 5 4.1 1
khi x x ax b a b a
b
khi x x ax b a b

            
  
          
 Lời giải
1 5
2 2
x   ( )a

1
2
x 
 V
1
2 1 2 1 0
2
x x x      thì:
2 2
( ) 3 2 1 (2 1) . 5 4 ( 2 3) 3(2 3 1) 0x x x x x x x                   
2 2
2
2
6(2 3 1) 4 (2 3 1)
3(2 3 1) 0
2 1 2 1 5 4 3 2
x x x x x
x x
x x x x
    
     
     
2
2
6 4
(2 3 1) 3 0
2 1 2 1 5 4 3 2
x
x x
x x x x
 
              
2 1
2 3 1 0
2
x x x      (lo i) ho c 1.x 
Kết luận
1
1,
2
x x  
Nhận xét T ả é ờ
1
2 1 2 1 0
2
x x x      
é ế ờ ọ .
Ví dụ 49. Gi 23
3 5 2 19 30 2 7 11x x x x      ( )
Đề nghị Olympic 30/04/2014 – Chuyên Nguyễn Thị Minh Khai – S c Trăng
Tư duy sáng tạo tìm tòi lời giải PT, BPT, HPT đại số, vô tỷ – ThS. Lê Văn Đoàn
40
Phân tích S 2, 3x x 
é ờ ả :
 Lời giải
5
3 5 0
3
x x     ( )a
23
( ) 3 5 ( 1) 2 ( 19 30 ) 2 10 12x x x x x x            
 
2 3
2 233
3 5 ( 1) 19 30
2 2( 2)( 3)
3 5 1 (19 30) 19 30
x x x x
x x
x x x x x x
    
     
      
2 233
( 2)( 3) ( 2)( 3)( 5)
2 2( 2)( 3)
3 5 1 (19 30) 19 30
x x x x x
x x
x x x x x x
    
      
      
2 233
0, ( )
1 2( 5)
( 2)( 3) 2 0
3 5 1 (19 30) 19 30
x a
x
x x
x x x x x x
  
 
      
        
( 2)( 3) 0 2x x x      ho c 3.x 
Kết luận 2, 3.x x 
Ví dụ 50. 3 2 2
( 1) 3 1 2 1 2 1 6x x x x x x x         ( )
2
3 1 0 1
31 0
x
x
x x
  
   
  
Phân tích và lời giải 1 S 2 0, 1,x x 
2
( 1) .x x x x   D é
: 2
( 1). 3 1 ( ) , 2. ( ) 1x x ax b cx d x x             
:
0 3 1 1 1
11 3 1 2
Khi x x ax b b a
bKhi x x ax b a b
         
 
        
:
2
2
0 1 1 0
11 1 1
Khi x x x cx d d c
dKhi x x x cx d c d
          
  
        
T ờ ả 1 :
2 3 2
( ) ( 1) 3 1 ( 1) 2(1 1) 3 4 0x x x x x x x x              
 
2 2
2
2
( 1)( ) 2( )
( )( 4) 0
3 1 1 1 1
x x x x x
x x x
x x x x
    
     
     
2
2
01 2
( ) 4 0
13 1 1 1 1
xx
x x x
xx x x x
   
                   
Do
2
1 2 1 1
4 2 4 1 0,
1 33 1 1 1 1
x x
x x x x
xx x x x
 
              
     
Kết luận 0, 1.x x 
khangvietbook.com.vn – ĐT: (08) 3910 3821
41
Phân tích và lời giải 2 V ( )f x trong 2
( ). ( )x x f x sau khi
liên : 2
2.(1 1)x x   :
2 2
2. 1.( 1 1)x x x x     3 1 ( 1)x x   3 1.( 1 3 1)x x x   
( )f x p T ờ ả :
2 2 3
( ) 2 1( 1 1) 3 1( 1 3 1) 0x x x x x x x x x              
2 2 2
2
2
2( ) 1 ( ) 3 1
( )( 1) 0
1 3 11 1
x x x x x x x
x x x
x xx x
    
     
    
2
2 2
2
02 1 3 1
( ) 1 0 0
11 3 11 1
xx x x
x x x x x
xx xx x
     
                    
Do
1
,
3
x   suy ra:
2
2
2 1 3 1
1 0.
1 3 11 1
x x x
x
x xx x
  
   
    
Kết luận 0, 1.x x 
Ví dụ 51. 3 2
3 2 4 4 1x x x x x x x          ( )
 Phân tích và lời giải. S 1, 2x x  
é T
é ế 2
( 1)( 2) 2.x x x x    
ế ế ả ọ
2 3.x  
2
( ) ( 3 1) ( 2 ) ( 2)( 2)x x x x x x x           
2 2
22 2
( 2)( 2) 0
3 1 2
x x x x
x x x
x x x x
     
       
    
2 1 1
( 2) 2 0
3 1 2
x x x
x x x x
 
         
      
2
2 0 1x x x        2.x 
Kết luận 1, 2.x x  
2. Liên hợp với phương trình có nghiệm vô tỷ hoặc có sự biến đổi
 Nhóm I: Đặt ẩn phụ để đơn giản hơn hoặc có sự biến đổi, rồi liên hợp
Ví dụ 52. Gi (8 13) 4 7 2( 2) 2 3 12 35x x x x x       ( )
Phân tích. S
1
2
x   N
2 ,x ả q
1 2
2 3 2 3.t x x t    
Tư duy sáng tạo tìm tòi lời giải PT, BPT, HPT đại số, vô tỷ – ThS. Lê Văn Đoàn
42
2 2 3 2
( ) (4 1) 2 1 6 17 0t t t t t         ú 2,t  é
ờ ả :
 Lời giải 2 3 0.x   2
2 3 0 2 3.t x x t     
2 2 3 2
( ) (4 1) 2 1 6 17t t t t t       
2 2 3 2
(4 1) 2 1 ( 1) 3 2 16 0t t t t t           
2 2
2
2
(4 1)( 2 )
( 2)(3 4 8) 0
2 1 1
t t t
t t t
t t
 
     
  
2
2
0, 0
1 1
( 2) 3 4 8 0 2 0 2
22 1 1
t
t t t t t x
t t
  
 
               
   
Kết luận
1
2
x  
Bình luận ế 2 3 0t x  
2t   é 2 2 2
(4 1)( 2 1 3) ( 2)( 4 7)t t t t t      
ế ẳ ả
q ế ả ế
ọ ả
2 2
(4 1)( 2 1 3)t t   2 2
(4 1). 2 1 ( 1)t t t      
ả ả
V ế ả 1t  ?!
TL
 ở 0,t  ế .( 2)t t 
é ax b 0, 2)t t 
é 1,t  ọ
2 3 2
(4 1)( 1) 4 4 1t t t t t      :
3 2 2
3 2 16 ( 2)(3 4 8)t t t t t      có 2
3 3 8 0, , (do : 0, 3 0).t t t a       
Ví dụ 53. Gi 3 2 4 2
(8 6 1) 4 21 16 12 2 21x x x x x x       ( )
Chọn đội tuyển VMO năm 2014 – Tỉnh Nghệ An
Phân tích S 1.x  Nh
2 ,x ả
2t x ờ ả :
 Lời giải 2 .t x
3 2 4 2
( ) ( 3 1) 21 3 21t t t t t t        
3 2 3
( 3 1) 21 ( 3 1) 21t t t t t t       
khangvietbook.com.vn – ĐT: (08) 3910 3821
43
3
3 2
2
21.( 3 1)
( 3 1).( 21 ) 21 21
21
t t
t t t t
t t
 
       
 
3 2 3 2
3 1 21 ( 3 2) ( 3 21) 0t t t t t t t t             
2 2
2 2
6( 2) 6
( 2)( 1) 0 ( 2) ( 1) 0
3 21 3 21
t
t t t t
t t t t
 
          
       
2,t  suy ra: 2 2 1.t x x   
Kết luận 1.x 
Ví dụ 54. Gi 3 3 4 3
(28 4 ) 2 15 2 3 14 16x x x x x      ( )
Phân tích. 3 3 4 3 3 3
28 4 4(7 ); 2 14 2 ( 7); 2 15 2( 7) 1x x x x x x x x         
ả 3 3 3
7 7 7t x x t x t        ờ ả :
 Lời giải 3 3
15
2 15 0
2
x x    
        3 3 3 3
( ) 2 ( 7) 3( 7) 5 4(7 ) 2( 1)x x x x x (1)
3 3
7 7t x x t     3 3 1
2 15 0 2 2 14 1
2
x t x t        
3 3
(1) 2 7 4 2 1 3 5 2 ( 7 2) 4 ( 2 1 1) 5( 1) 0t t t t t t t t t t              
2 33
2 ( 1) 8 ( 1)
5( 1) 0 1 2.
2 1 1( 7) 2 7 4
t t t t
t t x
tt t
 
        
    
Do:
2 33
2 8 1
5 0,
22 1 1( 7) 2 7 4
t t
t
tt t
     
    
Kết luận 2.x 
Ví dụ 55. Gi i 2 4 2 4 2
91 2 2 93 2 2 2 93x x x x x x x x x           
Đề nghị Olympic 30/04/2014 – THPT Phân Châu Trinh – Đà Nẵng
 Lời giải
4 2
2
2 2 93 2 0
x
x x x x
 

     
4 2
2 2 93 0.t x x x x     
Suy ra: 2 4 2 2 2
2 2 93 ( 2) 91.t x x x x x x        
h
2 2 2 2 2
2 2 2 2
( 2) 91 2 91
91 2 2 91
x x t x x t
x t t t t x
         
 
         
2 2
( )( )
( )( ) 0
2 2 91 91
x t x t x t
x t x t
x t t x

  
     
     
( , 2)x t 
Tư duy sáng tạo tìm tòi lời giải PT, BPT, HPT đại số, vô tỷ – ThS. Lê Văn Đoàn
44
2 2
1
( ) 0 .
2 2 91 91
x t
x t x t x t
x t t x
 
                
Suy ra: 2 2 2 2
91 2 ( 91 10) ( 2 1) ( 9)x x x x x x           
2
( 3)( 3) 3
( 3)( 3)
2 191 10
x x x
x x
xx
  
    
  
2
3 1
( 3) ( 3) 0 3 :
2 191 10
x
x x x
xx
 
         
    
Do:
2
3 1 3 1
( 3) ( 3) 0, 2.
102 1 2 191 10
x x
x x x
x xx
 
         
    
Kết luận 3.x 
Bình luận. Trong bài giả t n ph h i x ng
lo i II, ta s tìm hi u d u hi u nh n d th ở nh ng bài họ
n a, qua bài này tôi mu n g i m p r ng: khi g p h i x ng
lo i II ch c thì sau khi l y vế tr vế s liên h p luôn nh c ,x y ho c
có th s d ng nhân t .x y
Ví dụ 56. Gi
3 2 9
3 1 3
x x
xx x
 

  
( )
Phân tích
q
ế ú ú ọ
ế T ờ
2
1 2
( ) .( )( )f x ax bx c a x x x x      1 2
,x x
( ) 0f x  ẳ
:
2
2 2
2 2
•
•
•
x x x x x x
x x x x
x x x x
             

        

       
T ế ờ ả :
 Lời giải
1 0; 9 0 1 9
3 1 3 0.
0 0
x x x
x x
x x
       
      
  
( 1 2)( 1 2) 2 9
( )
( 1 1)( 1 2) ( 1 1)( 1 1)
x x x
x x x x
    
  
       
( 1 2)( 1 1) 2 9 3 3 1 2 9 0x x x x x x             
( 8) 1 2( 8)
1( 1 3) 2(1 9 ) 0 0
1 3 1 9
x x x
x x x
x x
  
          
   
khangvietbook.com.vn – ĐT: (08) 3910 3821
45
8 0 8 :x x    
Do:  1 2
0, 1;9  0
1 3 1 9
x
x
x x

     
   
.
Kết luận 8.x 
Ví dụ 57. Gi
( 6) 1 8 2 2 1 5
23 1
x x x x
x x
     

  
( )
 Lời giải V 1,x  thì ta có:
2
3 2
•
• 6 8 5 6
( 1) 2( 1) 5 1 6 ( 1 2)( 1 3)( 1 1)
x x x x x x
x x x x x x
x x x x x x
             

               

             
1 1
21 1 0
x x
xx
   
  
   
( 1 2)( 1 3)( 1 1) 2 1 5 2 1 5
( ) 1 3
2 2( 1 1)( 1 2)
x x x x x
x
x x
         
      
   
x 5 nên có tách ghép:
( 2 1 3) 2
1 2 1 2( 1 2) ( 2 1 3)
2
x
x x x
  
          
2( 5) 2( 5) 1 1
( 5) 0
1 2 2 1 3 1 2 2 1 3
x x
x
x x x x
  
       
        
5 0 1
5 :
2 1 1 1 0 2 2 2 1 1
x x
x
x x x x x
   
    
          
Kết luận 5.x 
Ví dụ 58. Gi
2
9 14 25 ( 1 1)(2 4)
3 3 4 2 1
x x x x
xx x
    

  
( )
 Phân tích và lời giải 1,x  suy ra: 3 3 4 2 1 0.x x    Ta có:
2 2
(3 3) 4 2 1 (3 3) 4 2 1 (3 3) 16 2 1 9 14 25x x x x x x x x              
  
2
9 14 25
(3 3) 4 2 1
3 3 4 2 1
x x
x x
x x
 
    
  
( 1 1)(2 4)
( ) 3 3 4 2 1
x x
x x
x
  
     
2
3 3 4 2 1 (2 4) 1 2 4x x x x x x x        
2
3 5 4 4 2 1 2( 2) 1 0x x x x x x        
Tư duy sáng tạo tìm tòi lời giải PT, BPT, HPT đại số, vô tỷ – ThS. Lê Văn Đoàn
46
D ẵ
n n
A B ẳ :
2 2
4 2.2 . 2 1 (2 1) ( 2) 2.( 2). 1 ( 1) 0x x x x x x x x               
   
2 2 2 2
(2 2 1) ( 2 1) 0 (2 2 1) ( 2 1)x x x x x x x x              
2 2 1 2 1 1 2 1 2
2 2 1 2 1 3 2 1 2 1 0
x x x x x x x
x x x x x x x
           
  
             
(1)
(2)
1 ọ 1x 
:
2 2
(1) 3 2 2 ( 1)(2 1) 4 4 2 ( 1)(2 1) 6x x x x x x x x x             
Do 1,x  suy ra: 2 2
2 ( 1)(2 1) 2 .2 2 2. 2 6
Cauchy
x x x x x x x x        
S 1,x  é (2) :
(2) 1 2 1( 2 1 1) ( 1) 0x x x x         ỹ
2( 1) 2 1
1 ( 1) 0
2 1 1
x x
x x
x
 
     
 
0, 1
2 ( 1)(2x 1)
1 1 1 0 1 0 1.
2 1 1
x
x
x x x x
x
  
  
            
   
Kết luận 1.x 
Ví dụ 59. 3 2 3 2 2
3 2 9 4 4 2 2 4 1x x x x x x x        ( )
32 2 2 3
( ) 16 4 4 9 4 4 3 2 2 0x x x x x x x           (1)
3 2 3 3 2
3 2 2 0 35 54 0 0x x x x x x       
54
35
x  
 TH 1 V 0x  0x 
 TH 2 V
54
0;
35
x
 
 
 
0,x 
3
2 2
1 1 1 1 2
(1) 16 4 9 4 3 1
x x xx x
   
          
   
(2)
3
2
1,t
x
  suy ra:
3
3 2 1 1
1
2
t
t
x x

    
6 6
(2) 15 8 3 2 0t t t       u ki n: 3 2 0)t  
6 6
6 6
6 6
1 1
( 15 4) (3 8) 3 3 3( 1)
15 4 8 3
t t
t t t t
t t
 
           
   
khangvietbook.com.vn – ĐT: (08) 3910 3821
47
3 2 3 2
6 6
( 1)( 1) ( 1)( 1)
( 1) 3 0 1 1.
15 4 8 3
t t t t t t
t t x
t t
      
          
     
3 2 3 2
6 6
6 6
( 1)( 1) ( 1)( 1)
15 4 8 3
15 4 8 3
t t t t t t
t t
t t
     
      
   
Suy ra:
3 2 3 2
6 6
( 1)( 1) ( 1)( 1) 2
3 0,
315 4 8 3
t t t t t t
t
t t
     
     
   
 TH 3 V ( ;0),x  ho 0,x 
32 2 2 31 1 1
(1) 16 4 4 9 4 4 3. 2 2x x x x x x
x x x
   
              
   
3
2 2
1 1 1 1 2
9 4 16 4 3 1
x x xx x
   
          
   
(3)
3
2
1,t
x
  suy ra:
3
3 2 1 1
1
2
t
t
x x

     Do 3
0 1 1.x t t      
6 6
(3) 8 15 3 2 0t t t       (4)
6 6
( ) 8 15 3 2f t t t t      trên ( ; 1), 
5
6 6
1 1
( ) 3 3 0, 1.
8 15
f t t t
t t
 
          
  
( )f t
trên ( ; 1),  suy ra: 6 6
( ) 8 15 3 2 f( 1) 2f t t t t         (5)
5
Kết luận 0, 1.x x 
Ví dụ 60. 2 2
6 1 (2 1) 2 3x x x x x      ( )
Học sinh giỏi tỉnh Long An năm 2014
T nh: .D 
Phân tích và lời giải 1 S
2 2
0 :(2 1)( 2 3 ) 6 1 2a x x x a x x ax a         
p:
2 2
2
2
2 3
(2 1) (6 2 ) 1 .
2 3
x x a
x x a x a
x x a
  
      
  
: 2
2 6 2 2
2
3 4 1 23 1
a a
a
a a
    
   
     
ờ ả 1 :
2
2 2 2
2
(2 1)( 2 1)
( ) (2 1)( 2 3 2) 2 1 2 1
2 3 2
x x x
x x x x x x x
x x
  
            
  
Tư duy sáng tạo tìm tòi lời giải PT, BPT, HPT đại số, vô tỷ – ThS. Lê Văn Đoàn
48
2
2
22
2 1 02 1
( 2 1) 1 0
2 3 2 12 3 2
x xx
x x
x x xx x
    
                 
2 2
1 2 1 2
2 1 0 3 15
2 3 (2 1) 3
x x
x
x
x x x
      
 
      
      
Kết luận
3 15
1 2,
3
x x

    
 Lời giải 2.
Do
1
2
x  
2
2 6 1
( ) 2 3 2 2
2 1
x x
x x
x
 
      

22 2
22
1 22 1 02 1 2 1
3 152 1 2 2 3 2 12 3 2
3
xx xx x x x
x x x xx x x
          
               

Bình luận V q ế ax b ế
q ế ả hệ số x2 ng nhau nên để
đơn giản c thể thêm h ng số a T ờ ả 3 phương
pháp đ t n số phụ không hoàn toàn (nên làm khi là số chính phương):
 Lời giải 3 2 2 2
2 3 2 2 3t x x x t x       
2
( ) (2 1) 4 2 0t x t x        2
(2 3)t
x   2t  2 1.t x 
Suy ra:
2
2
2 3 2
1 2
2 3 2 1
x x
x
x x x
   
    
    
3 15
3
x


Ví dụ 61.
3 2
2
2
2 3 1
1
2
x x x
x x
x
  
  

( )
Phân tích ế ế 2 2 3 2
( 2) 1 ( ) 2 (3 ) 1x x x ax b x x a x b             
ế ế ế ả 3
ế ế ả é
ờ ả :
 Lời giải .D 
2 2
2 2
5 3 5 3
( ) 1 2 1 ( 2)
2 2
x x
x x x x x x
x x
                  
(1)
 V 2 2
1 2 0 1 2 :x x x x x x          
 V 2
1 2 0x x x    
khangvietbook.com.vn – ĐT: (08) 3910 3821
49
2 22 2
(5 3) 5 3 3 1 1
(1) 0
52 21 2 1 2
x x
x
x xx x x x x x
  
       
        
(2)
2 2 1 3 2 5
(2) 1
2
x x x x x
 
       
Kết luận
3 1 3 2 5
,
5 2
x x
 
   
Ví dụ 62. 2 2
2 16 18 1 2 4x x x x      ( )
Đề nghị Olympic 30/04/2013 – Chuyên Thoại Ngọc Hầu – An Giang
2 1x    1.x 
Phân tích và lời giải 1 S 1,x  
2
1.x  2
1x  ả 1,x   ế ú
ỉ é ế 2
2 16 18 (2 4)x x x   
ở ế ẵ
é é 2 4 0.x   T ờ ả 1:
2 2
( ) 2 16 18 (2 4) 1 0x x x x           
2
2
2
2( 1)
1 0
2 16 18 2 4
x
x
x x x
 
   
   
2
2
2
2 1
1 1 0
2 16 18 2 4
x
x
x x x
 
    
     
2
1 0 1x x      2 2
2 16 18 2 4 2 1x x x x      (1)
2 2
2
2 2
2 16 18 1 2 4
( ),(1) 3 1 4 8
2 16 18 2 1 2 4
x x x x
x x
x x x x
      
     
      
2 2 2
4 8 0 2 32 3 57
79( 1) (4 8) 7 64 73 0
x x
x
x x x x
       
     
       
Kết luận
32 3 57
1,
7
x x
 
   
Phân tích và lời giải 2 4, 1a b  
ĩ
2 2
2 16 18 .( 2) .( 1)x x a x b x     
2 2 2
( ) 4( 2) 2( 1) 2( 2) 1x x x x         (1)
Do 2x   2 0,x  
Tư duy sáng tạo tìm tòi lời giải PT, BPT, HPT đại số, vô tỷ – ThS. Lê Văn Đoàn
50
2 2
2
1 1
(1) 4 2 2
2( 2)
x x
xx
 
    

(2)
2
1
0
2
x
t
x

 

2
2 2
0
0 2
(2) 4 2 2 4
4 2 (2 )
3
t
t
t t
t t t
 
              
 V
2
21
0 0 1 0 1:
2
x
t x x
x

        

 V
2
24 1 4 32 3 57
3 1 4( 2) :
3 2 3 7
x
t x x x
x
  
        

3 57 32
1,
7
x x

   
Ví dụ 63. 2 21 1
1 2 2 1 2 2 5x x x x
x x
   
          
   
( )
 Lời giải 0.x 
2 2 2 21
( ) 2 2 2 2 ( 2 2 2 2) 5x x x x x x x x
x
             
2 2
2 2
1 4
2 2 2 2 5
2 2 2 2
x
x x x x
x x x x x
        
    
2 2
2 2
4
2 2 2 2 5
2 2 2 2
x x x x
x x x x
       
    
2 2 2 2
2 2 2 2 ( 1) 1 ( 1) 1 2.t x x x x x x            
24
(1) 5 5 4 0 1t t t t
t
         4t 
Suy ra: 2 2 2 2 2
2 2 2 2 4 2 ( 2 2)( 2 2) 8x x x x x x x x x             
4 2
4 4 2 2
6 6 6 6 2 6
4 6
34 12 36 12 32
x x
x x x
x x x x
       
          
      
 Nhóm II: S dụng chức năng table của casio tìm nhân t bậc hai, bậc ba
V q ọ ú
ú é ú
ờ q ả
Ví dụ 64. Gi
2
2
2
1 2
2. 4
4 1
x x
x
x x
 
  
 
( )
khangvietbook.com.vn – ĐT: (08) 3910 3821
51
Phân tích
2
2
2
1 2
2. 4
4 1
X X
X
X X
 
  
 
SHIFT / CACL / 9 / 
1.732050808.X  T
TABLE : casio fx – 570 ES PLUS)
 ế X A : ALPHA / ) / SHIFT / RCL / (–)
 2
( )f X A AX  : MODE SETUP / 7 / ALPHA
/ (–) / 2
x /  / ALPHA / (–) / ALPHA / ) /  /  / 9 /  / 9 /  / 1 / 
:
( )
9 1 4.732,
10 0 3
X F X
 q ế dòng có .
T 1 0 3 2
3x 
3 ( )F X : 2
.X bX c 
casio fx – 570 VN PLUS ho c Vinacal 570es flus:
( )g x : MODE SETUP / 7 /
ALPHA /(–) / 2
x /  / ALPHA / (–) / ALPHA / ) /  /  /  / 9 /  / 9 /  / 1 / 
T é ờ ả :
 Lời giải
2
1
0 4 0 4.
4
x x
x x
x
 
      

2
2
2
1 2
( ) ( 3) 2. 1 1 0
4 1
x x
x
x x
    
              
2
2
2
2 2
1
1
1 24( 3) 2. 0
1 1
1
4
x x
xxx
x x x
x
 

     
  


2 2
2
2 2 2
2.( 3) 3
( 3) 0
( 4)( 1) 4 1.( 1 2)
x x
x
x x x x x x
 
    
       
2
2 2 2
32 1
( 3) 1 0
3( 4)( 1) 4 1 2 1
x
x
xx x x x x x
   
       
             
Do
2 2 2
2 1
1 0, 4.
( 4)( 1) 4 1 2 1
x
x x x x x x
     
       
Kết luận 3, 3.x x  
Bình luận: S 2
3,x  ờ
ờ ả ọ é 1
Tư duy sáng tạo tìm tòi lời giải PT, BPT, HPT đại số, vô tỷ – ThS. Lê Văn Đoàn
52
2
3x  ỉ “ ả ”
2
1
,
4
x x
x
 

é
2
1
4
x x
a
x
 


và
2 2 2 2
21 (1 ) 1 4
4 4
x x x a x a
a
x x
     
  
 
2
3x  nên t ọ 1.a  “ ả ”
é q 2
3x 
Ví dụ 65. Gi
2
2 2
9 2 1
42 3
x x
x x x
 
 
  
( )
Phân tích S 2
7x  é
T ờ ả :
 Lời giải 9 3x    3.x 
2
22
( 7) 8 2 9
( ) 0
4 23
x x
x xx
  
    
 
2
2 2
1 2 9
( 7) 1 1 0
4 3 2
x
x
x x x
   
                
2 2
2
2 2
1 3 2 2 9
( 7) 0
4 3 2
x x x x
x
x x x
     
    
  
2 2
2
2 2 2 2
1 7 7
( 7) 0
4 3.( 3 2) 2 ( 9)( 2)
x x
x
x x x x x x x
 
    
        
2
2 2 2 2
1 1 1
( 7) 0
2 3.( 3 2) 2 ( 9)( 2)
x
x x x x x x x
 
     
          
2
7 0 7x x      7.x 
Do
2 2 2 2
1 1 1
0, ( ).
2 3.( 3 2) 2 ( 9)( 2)
x a
x x x x x x x
    
        
Kết luận 7.x  
Bình luận Q ế
é
ẵ T é ế :
Ví dụ 66. Gi 2 2
2(1 ) 2 1 2 1x x x x x      ( )
2 1 2
2 1 0
2 1
x
x x
x
   
    
  
khangvietbook.com.vn – ĐT: (08) 3910 3821
53
Phân tích B 2 2
( ).ax bx c dx e ax fx g      ả
T ả 2
2 5x x  :
 Lời giải 2
2 5.x x 
2 2
( ) ( 2 5) 2( 1)( 2 1 2) 0x x x x x         
22
2
22
2 5 02( 1)( 2 5)
( 2 5) 0
2 1 22 1 2
x xx x x
x x
x x xx x
     
      
       
(1)
(2)
(1) 1 6x    1 6.x   
2
(2) 2 1 2 :x x x    
Kết luận 1 6.x   
Ví dụ 67. Gi 3 3 2 2
7 11 5 3 5 7x x x x x x        ( )
Đề nghị Olympic 30/04/2014 – THPT Chuyên Bảo Lộc – Lâm Đồng
Phân tích S 2
3x x  ẵ
T é
5 7x  n ghép ( ) 5 7ax b x   :
2
3.x x  V
1, 2a b  : 2 2
3 (5 7) ( 2) .x x x x      H 2x 
2x  é T ờ ả ế :
 Lời giải   
7
5
x 3 3 2
7 11 5, 2.a x x x b x     
32 3 2
( ) ( 3) 7 11 5 ( 2) ( 2) 5 7 0x x x x x x x x                     
2 2
2
2 2
3 3
3 0
2 5 7
x x x x
x x
a ab b x x
   
     
    
2
2 2
1 1 1 13
( 3) 1 0
22 5 7
x x x
a ab b x x
  
         
     
Do: 2 2
1 1 7
1 0,
52 5 7
x
a ab b x x
      
    
Kết luận
1 13
2
x

 
Ví dụ 68. 3 32 3
12 46 15 5 1 2 2x x x x x       ( )
Phân tích S 2X  1
3 32 3
( 12 46 15 5 1 2 2) :( 2)X X X X X X       
solve 9 = ế
2
2 1.x x 
Tư duy sáng tạo tìm tòi lời giải PT, BPT, HPT đại số, vô tỷ – ThS. Lê Văn Đoàn
54
2 3
( 2)( 2 1) 5 2x x x x x     
ờ
 Lời giải 3 32 3
12 46 15, 2 1, 5 1.a x x b x c x x       
3 32 3
( ) 12 46 15 (2 1) ( 5 1 1) 0x x x x x             
3 3 3 3
2 2 2 2 2 2
8 40 16 5 2 8( 5 2) 5 2
0 0
1 1
x x x x x x x x
a ab b c c a ab b c c
        
     
       
3
2 2 2
0, , ,
28 1
( 5 2) 0
1 1 2
a b c
x
x x
a ab b c c x
  
  
        
        
Kết luận 2x  1 2.x   
Ví dụ 69. Gi 3 3 2 2 174
16 62 78 7 36
5
x x x x x
x
      

( )
Phân tích S 1X  1
3 3 2 2 174
16 62 78 7 36 :( 1)
5
x x x x x X
x
 
        
 
và
9 = ế
2
3 11.x x 
2 3 2
( 1)( 3 11) 4 8 11,x x x x x x       ờ ả ế :
 Lời giải 5.x  
3 3 2 3 2
( ) ( 5) 16 62 78 2 6x x x x x x x         
33 2 3 2 2
4 8 11 ( 5) 16 62 78 2 9 5x x x x x x x x x           
33 2 3 2
4 8 11 ( 5) 16 62 78 ( 5)(2 1)x x x x x x x x x           
33 2 3 2
4 8 11 ( 5). 16 62 78 (2 1)x x x x x x x x             
33 2 3 2
( 4 8 11) ( 5). (2 1) 16 62 78 0x x x x x x x x              
3 3 2
2 1, 16 62 78.a x b x x x     
3 2
3 2
2 2
7( 5)( 4 8 11)
( 4 8 11) 0
x x x x
x x x
a ab b
   
     
 
3 2
2 2
7( 5)
( 4 8 11) 1 0
x
x x x
a ab b
  
       
  
2 2
3 2
2 2
3
7( 5)
2 4
( 4 8 11) 0
3
2 4
a a
b x
x x x
a a
b
 
    
      
 
  
 
khangvietbook.com.vn – ĐT: (08) 3910 3821
55
2
2
3 2
2 2
3
(2 1) 7( 5)
2 4
( 4 8 11) 0
3
2 4
a
b x x
x x x
a a
b
 
     
      
 
  
 
2 2
3 2
2 2
12 16 143
2 4
( 4 8 11) 0
3
2 4
a x x
b
x x x
a a
b
   
  
      
 
  
 
3 2
4 8 11 0 1x x x x      
3 53
2
x

 
Vì:
2
2 2 2
12 16 143 0,
3
0; 0
2 2 4
x x x
a a a
b b
    

   
       
   
2 2
2 2
12 16 143
2 4
0.
3
2 4
a x x
b
a a
b
   
  
  
 
  
 
Kết luận
3 53
1,
2
x x

  
Ví dụ 70. Gi 3 2 2
3 2 2 4 2 11x x x x x x       ( )
Phân tích S 2
2 7x x  ờ ả :
 Lời giải 4.x  
2
( ) ( 3) 2 4 ( 2) 2 1 0x x x x x             
   
(1)
 ( 3) 2 4 ( 2) 2 1 0x x x x          
   
1 2 2 :x   
 1 2 2 ( 3) 2 4 ( 2) 2 1 0x x x x x              
   
2 2 2
( 2 7) 2 7
(1) 0
3 2 4 2 2 1
x x x x x
x x x x
   
  
     
2
2 1
( 2 7) 0
3 2 4 2 2 1
x
x x
x x x x
 
      
      
2
2
2 7 0 2 2 1.
( 2 2 1) 3 2 4 0 (2)
x x x
x x x x x
       
 
        
(2), ( ),
3 2 2
3 2 2
3 2 2 4 2 11
2 3 2 11 2 4
x x x x x x
x x x x x x
       

       
2 2 2 2
1 2 4 2 11 2 11 2 4 2.( 4) 11x x x x x x x x

            
Tư duy sáng tạo tìm tòi lời giải PT, BPT, HPT đại số, vô tỷ – ThS. Lê Văn Đoàn
56
2 2
3 1x x  
Kết luận 2 2 1.x  
Ví dụ 71. Gi 2 3
8 3 3 1x x x    ( )
Phân tích S 2
1x x  ờ ả :
 Lời giải 2 8 3 8 3
8 3 0
3 3
x x      
2 2
( ) ( 1)( 1) (2 ) 8 3 0x x x x x            
2
2
2
4( 1)
( 1)( 1) 0
2 8 3
x x
x x x
x x
 
     
  
2
2
2
2
1 0 (1)
4
( 1) 1 0 4
1 0 (2)2 8 3
2 8 3
x x
x x x
xx x
x x
   
  
                   
2 1 5
(1) 1 0 :
2
x x x

     
2
(2) ( 1)(2 8 3 ) 4 0x x x       2 3
8 3 3 1x x x   
3 3
( 1)(2 3 1) 4 ( 1)( 4 3) 4 0x x x x x x x            
4 2 3 2 2 3
( 4 4) 4 0 0 ( 2) 4 0 :x x x x x x x             
Kết luận
1 5 1 5
,
2 2
x x
 
  
Ví dụ 72. Gi 2 2 3 2
(3 11) 1 3 3. 8 11 3. 4x x x x x      ( )
 Lời giải 3 2
3 3. 8 11 3. 4 0x x x    (1)
2 2 2 2
( ) (3 11) 1 3. (3 11) 8 4x x x x x       
2 2
2 2 2 2
2
(3 11)(1 2 )
(3 11)( 1 3. ) 4(1 2 ) 4(1 2 )
1 3.
x x
x x x x x
x x
 
        
 
2
2 2 2 2
2
3 11
(1 2 ) 4 0 (1 2 )(3 11 4 1 4 3 ) 0
1 3.
x
x x x x x
x x
 
            
  
2 2 2 2 2
(1 2 ) ( 1 2. 1.2 2 ) 2( 2 . 3 3) 0x x x x x             
(2)
2
2 2 2 2 2
1 2 0
(1 2 ) ( 1 2) 2( 3) 0 1 2 0
3 0
x
x x x x
x
  

                
 
khangvietbook.com.vn – ĐT: (08) 3910 3821
57
1
2
x  
3 2
23
x
x
x
  
  

3.x 
Kết luận
2
, 3.
2
x x 
Bình luận T ế ả
2 2 0
0
0
A
A B
B
 
   

ế ờ
ẵ ế ẳ
ỹ ở ả ẳ ả
trình : 2
4 3 3 4 3 2 2 1x x x x x      ế ẳ
: (4 2.2. 3 3) (1 2 2 1 2 1) 0x x x x         
2 2 2 3 0
(2 3) (1 2 1) 0 1.
1 2 1 0
x
x x x
x
   
         
  
S ờ
ọ 1,x  é
sau: 2
4 ( 3 2) 2( 2 1 1) 4 5 1x x x x x       
1
4 ( 1) 4( 1)
( 1)(4 1) 4 4
4 1 03 2 2 1 1
3 2 2 1 1
x
x x x
x x x
xx x
x x
 
                    
ú T q q
ọ ả
ọ ả
ọ
Ví dụ 73. Gi 33 2 3
8x 2 2 20 2( 1)x x x x       ( )
Phân tích S 2
2 2x x  ờ ả :
 Lời giải 3 2
8 2 0x x x    ( )a
33 2 3
( ) 8 2 2 (2 4) 2 20x x x x x         
3 2 3 3
33 2 2 3 3 23
8 6 (2 4) 8( 20)
8 2 2 (2 4) 2(2 4) 20 ( 20)
x x x x x
x x x x x x x
     
 
         
2 2
33 2 2 3 3 23
( 3)( 2 2) 48( 2 2)
8 2 2 (2 4) 2(2 4) 20 ( 20)
x x x x x
x x x x x x x
     
 
         
2
32 3 3 2 3 23
2 2 0 1 3
48 3
(1)
(2 4) 2(2 4) 20 ( 20) 8 2 2
x x x
x
x x x x x x x
      

   
         
Tư duy sáng tạo tìm tòi lời giải PT, BPT, HPT đại số, vô tỷ – ThS. Lê Văn Đoàn
58
 V
 
 
1 2
3 2 3 23 3
1 3 2
48
0
( 20) 3 ( 20)
(2 4)
3 (1) : .2 4
3
0
8 2 2
o
VT
x x
x
x VN
x
VP
x x x
 
 
   
   
      

 
   
 V
3 3
3 2
2 2 2 20 0
3 ( ) :
8 2 0
x x
x
x x x
    
    
   
Kết luận 1 3.x  
Ví dụ 74. Gi 3 2 3 2
( 3 5) 2 5 3 5 2 5x x x x x x x       ( )
 Lời giải 2 5
2 5 0
2
x x x     0.x 
3 2 3 2 3
( ) ( 3 5)( 2 5 1) 3 5 2 5 ( 3 5)x x x x x x x x x            
2
3 2
2
2 5 1
( 3 5) (2 5 1)
2 5 1
x x
x x x x x
x x
 
       
 
23
2
3 22
2 5 1 03 5
(2 5 1) 0
3 5 ( 2 5 1)2 5 1
x xx x
x x x
x x x x xx x
     
                 
(1)
(2)
5 33
(1)
4
x
 
 
5 33
:
4
x
 

2
3 2 3 2
(2) 2 5 2 5 (2 5) ( . 2 5)x x x x x x x x x x           
3 2 3 2 3
( ) 2 (2 5) (2 5) (2 5)x x x x x x      
3 2 3 2
( ) (2 5) (2 5) 0x x x x     
2 3
3 2 2 2 5 02 5 3
(2 5) 0 :
2 4 2 5 0
x xx
x x
x
      
        
   
Kết luận
5 33 5 33
,
4 4
x x
   
  
Bình luận 3 2 3 2
(3 5 2 5) ( 3 5) (2 5 1)x x x x x x x x         ế
é
2
2
2
2 5 1
2 5 1
2 5 1
x x
x x
x x
 
  
 
2
2 5 1x x 
é T ra .
Ví dụ 75. Gi 2 2
(3 5 6) 2 3 6 5x x x x x      ( )
khangvietbook.com.vn – ĐT: (08) 3910 3821
59
 Lời giải 2
2 0 3 2 6
33 6 5 0
x
x
x x
   
  
  
2
2 2
2
3 5 7
( ) (3 5 7) 2 3 6 5 2
3 6 5 2
x x
x x x x x x
x x x
 
          
   
2
2
1
(3 5 7) 2 0
3 6 5 2
x x x
x x x
 
        
    
2
2
22
3 5 7 0 5 109
3 5 7 0
61
2
(2 )(3 6 5) 1:3 6 5 2 o
x x
x x x
x
x x x x VNx x x
    
    
    
         
Kết luận
5 109
6
x

 
Ví dụ 76. Gi 2 2 3 2
( 3) 1 3 4 1x x x x x x       ( )
Đề nghị Olympic 30/04/2014 – Chuyên Lương Văn Chánh – Phú Yên
 Lời giải. .D 
3 2
2
2 2
3 4 1 7 8
( ) 1 ( 3)
3 3
x x x x
x x x
x x
   
       
 
                   
2
2 2 2
7 8 7 8 7 8
1 ( 3) 0 0
3 3 1 3
x x x
x x x
x x x x x
2 2
2 2
8
1 1
7(7 8) 0
3 1 3 1 (1)
x
x
x x x x x x x x

                    
2
2 2 21 3 3
1 1.
2 4 2
t x x x t x x
 
           
 
2 21 5 1 3 2 5
(1) 1 0 2 2 1 5 0
2 2
t t t x x x
  
             
Kết luận
8 1 3 2 5
,
7 2
x x
 
   
BÀI TẬP RÈN LUYỆN
BT 11. Gi 10 1 3 5 9 4 2 2.x x x x       ( )x
BT 12. Gi 2 2 2 2
3 5 1 2 3( 1) 3 4x x x x x x x         
BT 13. Gi 2 3 1 3 1 2 3.x x x x       ( )x
BT 14. Gi 2 2
( 1) 5 1.x x x x     ( )x
Tư duy sáng tạo tìm tòi lời giải PT, BPT, HPT đại số, vô tỷ – ThS. Lê Văn Đoàn
60
BT 15. Gi 2 2 10 2 3.x x x     ( )x
BT 16. Gi 2 3 2 6.x x x    ( )x
BT 17. Gi i 2 2
4 5 1 2 1 9 3.x x x x x       ( )x
BT 18. Gi 2 1 1 2.x x x     ( )x
BT 19. Gi 2
2 3 2 2.x x x x      ( )x
BT 20. Gi
3
4 1 3 2
5
x
x x

     ( )x
BT 21. Gi
3 1
4 1 2
5
x
x x

     ( )x
BT 22. Gi 9( 4 1 3 2) 3.x x x     ( )x
BT 23. Gi 2 2
2 3 5 2 3 5 3 .x x x x x      ( )x
BT 24. Gi i 2 2
2 1 1 3 .x x x x x      ( )x
BT 25. Gi
3
3 1 1.
3 10
x
x
x
  

( )x
BT 26. Gi 1 3 1.
2
x
x x
x
   

( )x
BT 27. Gi 2 2
9 8 1 3 1 8 .x x x x x       ( )x
BT 28. Gi
4 1 5
2x x x
x x x
      ( )x
BT 29. Gi 2
2 4 2 5 1.x x x x      ( )x
BT 30. Gi 4 3 2
3 2 1 5 12 15 3 0.x x x x x x        
BT 31. Gi 2 2
12 5 3 5.x x x     ( )x
BT 32. Gi 2 2 10
91 7 4.
3
x x x      ( )x
BT 33. Gi 2
3 5 2 7 2 0.x x x x       ( )x
BT 34. Gi 3 2
5 1 2 5 10 13 0.x x x x x        ( )x
BT 35. Gi 3 2
3 1 2 1 3 2 5 3 0.x x x x x x         
BT 36. Gi 3 2
3 17 8 9 3 2 7 0.x x x x x        ( )x
BT 37. Gi 4 3 2
3 2 2 2 3 8 8 0.x x x x x x        
BT 38. Gi 2
9 20 2 3 10.x x x    ( )x
khangvietbook.com.vn – ĐT: (08) 3910 3821
61
BT 39. Gi nh:
2
2
2( 1)
20.
(3 7 2 )
x
x
x

 
 
( )x
BT 40. Gi
2
2
6
2 1 1.
( 2 1 1)
x
x x
x
   
 
( )x
BT 41. Gi
8
3 2 1 1.
8 1 1
x
x
x
  
 
( )x
BT 42. Gi 2 2
( 4)( 1 1) .x x x    ( )x
BT 43. Gi 2
( 7 3)(1 10 21) 4.x x x x       ( )x
BT 44. Gi 2
( 5 2)(1 7 10) 3.x x x x       ( )x
BT 45. Gi ( 1 1)( 1 2 5) .x x x x      ( )x
BT 46. Gi h: 2 3
2 11 21 3 4 4.x x x    ( )x
BT 47. Gi 3
2 3 4 2 5 4 16.x x x     ( )x
BT 48. Gi 3 2
4 1 2 3.x x x     ( )x
BT 49. Gi 23
6 1 1.x x x     ( )x
BT 50. Gi 3 2 3
2. ( 4) 7 3 28 0.x x x x x       ( )x
BT 51. Gi 3 2 2 2
3 8 2 15.x x x     ( )x
BT 52. Gi 23
6 7 1.x x x     ( )x
BT 53. Gi : 3
3 5 3 4.x x    ( )x
BT 54. Gi 3
2 3 3 1 2 .x x x     ( )x
BT 55. Gi 3 3
2 6 5 .x x x     ( )x
BT 56. Gi 3 23
3 2 3 3 0.x x x x     ( )x
BT 57. Gi 23
4 2 7 8 13 0.x x x x       ( )x
BT 58. Gi 23
2 1 2 13 4 44 117 0.x x x x       ( )x
BT 59. Gi 3 3
2 3 ( 2) 3 6 3.x x x x       ( )x
BT 60. Gi : 3 23 3
2 5 2 3 2( 1).x x x x x       ( )x
BT 61. Gi 3 2
2 4 4 2 1 4.x x x x      ( )x
BT 62. Gi 3 3 2
4 2 2.x x x x     ( )x
BT 63. Gi 3 2 2
1 2 1 2.x x x x x        ( )x
Tư duy sáng tạo tìm tòi lời giải PT, BPT, HPT đại số, vô tỷ – ThS. Lê Văn Đoàn
62
BT 64. Gi 33 2 2
2 ( 1) 2 1 2 .x x x x x x      ( )x
BT 65. Gi 3 3 2 2
1 3.x x x x     ( )x
BT 66. Gi 3 2 2
10 1 1.x x x x      ( )x
BT 67. Gi 3
3 5 3 2 2.x x x     ( )x
BT 68. Gi 3 3 23
4
4 3 2 3 .
3
x x x x x      ( )x
BT 69. Gi 2 3
2 4 1 3 2.x x x x x     ( )x
BT 70. Gi 2 2
5 5 2 3 2.x x x x x       ( )x
BT 71. Gi 2
( 2 2 1 1)(1 1 ) .x x x x x x       ( )x
BT 72. Gi 32 2 2
( 1)(2 3 ) 3 5 5 3.x x x x x       ( )x
BT 73. Gi 2 2 2
(2 2 5)( 1) 4 1 2 2 5x x x x x x x x        
BT 74. Gi 3 2 3 2 2
3 2 9 4 4 2 2 4 1.x x x x x x x       
BT 75. Gi 2
2 11 2 16 28 5 .x x x x      ( )x
BT 76. Gi
2
2
2
3 3 3
6 2 .
3 24
x x
x
xx
 
  

( )x
BT 77. Gi
2 2
2
2 1
1
2 32
x x x
xx
 
   

( )x
BT 78. Gi 2
2 3 2 2( 1) 2 3 8 4.x x x x x       ( )x
BT 79. Gi ( 2) 1 (4 5) 2 3 6 23 0.x x x x x        ( )x
BT 80. Gi 2 2
( 2) 3 6 2 1 3 10 0.x x x x x        ( )x
BT 81. Gi 2
( 1) 4 5 2( 5) 3 3 14 13.x x x x x x       
BT 82. Gi 2
( 1) 2 3 2(3 1) 4 2 16 14 2.x x x x x x       
BT 83. Gi 2
3 1 5 4 3 3.x x x x      ( )x
BT 84. Gi 2 2
2 5 7 5 6 3 0.x x x x x        ( )x
BT 85. Gi 2 2 3 2
( 3) 1 3 4 1.x x x x x x       ( )x
BT 86. Gi 32 3 2
2 1 3 5.x x x x x x        ( )x
BT 87. Gi 3
5 1 7 8 2 2 1.x x x x      ( )x
BT 88. Gi 2 2
( 1) 2 5 4 1 2( 1).x x x x x x       ( )x
khangvietbook.com.vn – ĐT: (08) 3910 3821
63
BT 89. Gi 23
2 3 5 6.x x x x      ( )x
BT 90. Gi 3 3 2
(5 1) 3 6 2 3.x x x x x      ( )x
BT 91. Gi 2 3 3 2
6 18 9 10 81.x x x x x x x      ( )x
BT 92. Gi
1 1
1 1 .
2 2
x x x x x
   
        
   
( )x
BT 93. Gi 26
2 1 4 9 2 3.x x x
x
      ( )x
BT 94. Gi
2
4 1 2
1 3.
3 ( 2 1)
x x
x
x
  
   
 
( )x
BT 95. Gi 2 46 17
3 6 1 5 8x.
2 1 4 3 1
x
x x
x x

    
  
( )x
BT 96. Gi i: 2 2 2
( 10 26) 4 ( 2 2) 2 3 18.x x x x x x x x          ( )x
BT 97. Gi 3
( 3)(2 2) 2 5 3 7.x x x x       ( )x
BT 98. Gi 2
6 2 6 6 5 2 5.x x x x x        ( )x
BT 99. Gi 2 2
3 2 5 6 ( 5 9 18 2).x x x x x x      
BT 100. Gi 3 2 2
4x 3 2x 5 2x 13.x x x       ( )x
BT 101. Gi 3 2 2
3 2 2 4 2 11.x x x x x x       ( )x
BT 102. Gi 2 2
3 2 1 2 3 3 2 .x x x x x x        ( )x
BT 103. Gi 2
3 2.x x x x     ( )x
BT 104. Gi 3 2 3 2
2 ( 1) 3 2 6 7 2 .x x x x x x      ( )x
BT 105. Gi 4
4 ( 8) ( 1 1) .x x x x x       ( )x
BT 106. Gi
3
6 1
1.
1 1
x
x
x x

  
 
( )x
BT 107. Gi
2
2
1 2
1
x x x
x x
 
 

( )x
BT 108. Gi 2 2
(3 5 6) 2 3 6 5.x x x x x      ( )x
BT 109. Gi 32
2 3 1.
4
x
x x

    ( )x
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1
He phuong trinh vo ty 1

More Related Content

What's hot

Tuyển tập tích phân luyện thi đại học 2014 [đáp án chi tiết]
Tuyển tập tích phân luyện thi đại học 2014 [đáp án chi tiết]Tuyển tập tích phân luyện thi đại học 2014 [đáp án chi tiết]
Tuyển tập tích phân luyện thi đại học 2014 [đáp án chi tiết]https://www.facebook.com/garmentspace
 
Toan pt.de021.2011
Toan pt.de021.2011Toan pt.de021.2011
Toan pt.de021.2011BẢO Hí
 
Toan pt.de022.2011
Toan pt.de022.2011Toan pt.de022.2011
Toan pt.de022.2011BẢO Hí
 
Luonggiac chuong5
Luonggiac chuong5Luonggiac chuong5
Luonggiac chuong5Huynh ICT
 
Latihan soal persamaan dan pertidaksamaan
Latihan soal persamaan dan pertidaksamaanLatihan soal persamaan dan pertidaksamaan
Latihan soal persamaan dan pertidaksamaanRafirda Aini
 
200 Bài tập Tích phân - Megabook.vn
200 Bài tập Tích phân - Megabook.vn200 Bài tập Tích phân - Megabook.vn
200 Bài tập Tích phân - Megabook.vnMegabook
 
Phuong trinh nghiem nguyen
Phuong trinh nghiem nguyenPhuong trinh nghiem nguyen
Phuong trinh nghiem nguyenlovemathforever
 

What's hot (10)

Kunci Sukino 3A Bab 1
Kunci Sukino 3A Bab 1Kunci Sukino 3A Bab 1
Kunci Sukino 3A Bab 1
 
Tuyển tập tích phân luyện thi đại học 2014 [đáp án chi tiết]
Tuyển tập tích phân luyện thi đại học 2014 [đáp án chi tiết]Tuyển tập tích phân luyện thi đại học 2014 [đáp án chi tiết]
Tuyển tập tích phân luyện thi đại học 2014 [đáp án chi tiết]
 
Toan pt.de021.2011
Toan pt.de021.2011Toan pt.de021.2011
Toan pt.de021.2011
 
Toan pt.de022.2011
Toan pt.de022.2011Toan pt.de022.2011
Toan pt.de022.2011
 
Bpt mu-logarit-1
Bpt mu-logarit-1Bpt mu-logarit-1
Bpt mu-logarit-1
 
Luong giac
Luong giacLuong giac
Luong giac
 
Luonggiac chuong5
Luonggiac chuong5Luonggiac chuong5
Luonggiac chuong5
 
Latihan soal persamaan dan pertidaksamaan
Latihan soal persamaan dan pertidaksamaanLatihan soal persamaan dan pertidaksamaan
Latihan soal persamaan dan pertidaksamaan
 
200 Bài tập Tích phân - Megabook.vn
200 Bài tập Tích phân - Megabook.vn200 Bài tập Tích phân - Megabook.vn
200 Bài tập Tích phân - Megabook.vn
 
Phuong trinh nghiem nguyen
Phuong trinh nghiem nguyenPhuong trinh nghiem nguyen
Phuong trinh nghiem nguyen
 

He phuong trinh vo ty 1

  • 1.
  • 2.
  • 3.
  • 4.
  • 5.
  • 6.
  • 7.
  • 8.
  • 9.
  • 10.
  • 11.
  • 12.
  • 13.
  • 14.
  • 15.
  • 16.
  • 17.
  • 18. khangvietbook.com.vn – ĐT: (08) 3910 3821 17 II. Kỹ thuật nhân lượng liên hợp để đưa về tích số A B A B A B A B   A B A B 2 A B A B   3 3 A B 3 32 3 2 A AB B  3 32 3 2 A B A AB B  3 A B 3 2 3 2 A B A B  3 3 2 3 2 A B A B A B   Phân tích bài toán và hướng tư duy đi đến lời giải (tương tự cho 3 ( ))f x Gi ( ) ( ) ( ) 0f x g x h x    ướng ( ) ( )f x g x ( )h x ( ) ( )f x g x 2 3 2 1 2 3,x x x x      (3 2) ( 1) 2 3x x x     2 2 3 (2 3)( 1)x x x x     2 3x  ( ) ( )f x g x ( ),h x  ướng . PP o x x  ghép h ng s . ( ) ( ) ( )f X g X h X  .o x x ( ( ) ( ) ( )) :( )o f X g X h X X x   o x x ,m n o x x ( ), ( )o o m f x n g x  o x x [ ( ) ] [ ( )] ( ) 0f x m n g x h x m n       ( ) .h x m n 
  • 19. Tư duy sáng tạo tìm tòi lời giải PT, BPT, HPT đại số, vô tỷ – ThS. Lê Văn Đoàn 18 câu: 2 3 1 6 3 14 8 0.x x x x       5x  nên 3.5 1 4m    ( 3 1 4)x   6 5 1n    (1 6 )x  5.x  2 3 14 5 ( 5)(3 1)x x x x     5.x   ướng ẹp 1 2 , PP x x x x   ghép .ax b ax b ,a b ( )f x 1 1 2 2 ( ) , ( ) f x ax b a b f x ax b       c ( ).g x Thí d gi i: 2 2 3 4 3 5 9 6 13.x x x x      0, 1x x   ax b ax b 3 4x  3.0 4 .0 2 13.( 1) 4 .( 1) a b b aa b               2 3 4 ( 2)x x      5 9x  3. 5 9 ( 3) .x x       l sau hi nhân lượng liên hợp ( ) ( ) 0o x x f x   2 ( ). ( ) 0.ax bx c f x   nh ( ) 0,f x  ( )f x  ( ) 0,f x  ( )f x x ( )),f x suy ra ( )f x  ( ) 0f x  ( , ,...)A B A B  ( ) 0f x  )A B k  .x
  • 20. khangvietbook.com.vn – ĐT: (08) 3910 3821 19 . Liên hợp với phương trình có nghiệm hữu tỷ hoặc dễ xác định nhân t .  Nhóm I: Ghép hai căn thức để liên hợp và phân tích biểu thức còn lại Ví dụ 21. 2 3 2 1 2 3x x x x      ( ) Học sinh giỏi tỉnh Quảng Nam năm 2014  Lời giải 2 3 x   2( 3 2 1)( 3 2 1) ( ) 2 3 3 2 1 x x x x x x x x               2 3 (2 3)( 1) 0 3 2 1 x x x x x          3 1 2 (2 3) ( 1) 0 13 2 1 1 (1) 3 2 1 x x x x x x x x                      2 3 x  2 5 ( ) 1 1 1 3 3 f x x      (2) ( ) 3 2 1g x x x    3 1 2 ( ) 0, 32 3 2 2 1 g x x x x          ( )g x 2 ; 3      nên 1 1 ( ) ( ) 3 2 1 h x g x x x       2 ; 3 2 2 15 ; max 1 3 3 5 h x h                     hay ( ) 1h x  (3) ( ) ( )f x h x Kết luận 3/2.x  Bình luận. S ( )f x trong (2 3). ( ) 0x f x  1 ( 1) 3 2 1 X X X      ( )f x ( )g x  ( )f x ( ) ( )g x h x Ví dụ 22. Gi 2 1 1 4 3x x x    ( ) Đề thi thử Đại học khối D năm 2013 – THPT Lê Xoay – Vĩnh Phúc
  • 21. Tư duy sáng tạo tìm tòi lời giải PT, BPT, HPT đại số, vô tỷ – ThS. Lê Văn Đoàn 20 Phân tích. Khi ghép 3 ( 1) 2 1x x x    2 4 1 (2 1)(2 1)x x x    ế é ẳ : ( )( )A B A B A B A B        Lời giải 0.x  2 2 1 ( ) (4 1) ( 3 1) 0 (2 1)(2 1) 0 3 1 x x x x x x x x                0, 0 1 1 (2 1) 2 1 0 2 1 0 23 1 x x x x x x x                      Kết luận 1 2 x   Ví dụ 23. Gi 3.(2 2) 2 6x x x     ( ) Học Viện Kỹ Thuật Quân Sự Phân tích Rú ọ ( ) 2.(3 ) 6 3 2 6 9 18x x x x x           và ghép ( 6) (9 18) 8 24 8.(3 )x x x x        3 x ế é ờ ả :  Lời giải 2 0 2. 6 0 x x x        8.(3 ) ( ) 2.(3 ) 6 9 18 2.(3 ) 6 9 18 x x x x x x x               34 (3 ) 1 0 6 9 18 4 (1)6 9 18 x x x xx x                     2 (1) 10 12 2 ( 6)(9 18) 16 9 36 108 14 5x x x x x x           2 2 2 14 14 11 3 5 5 5 2 9 36 108 (14 5 ) 16 176 304 0 x x x x x x x x                      Kết luận     11 3 5 3, 2 x x Ví dụ 24. 2 2 2 9 2 1 4x x x x x       ( ) Phân tích ế ế ả ả 4 0 4x x     ọ é ờ (TM) (TM)
  • 22. khangvietbook.com.vn – ĐT: (08) 3910 3821 21 : 2 2 (2 9) (2 1) 2( 4)x x x x x       é 4x  ế ả ờ ả :  Lời giải 4 0 4.x x                        2 2 2 2 2 2 ( 2 9 2 1)( 2 9 2 1) ( ) 4 2 9 2 1 x x x x x x x x x x x x x 2 2 (do : 2 9 2 1 2 8 4, 4)x x x x x x x              2 2 2 2 2( 4) 4 2 9 2 1 2 2 9 2 1 x x x x x x x x x x                 (1) ( ), 2 2 2 2 2 9 2 1 2 2 9 2 1 4 x x x x x x x x x                2 2 2 2 2 9 6 4(2 9) ( 6)x x x x x x         2 7 8 0 0x x x     8 : 7 x  Kết luận 8 0, 7 x x   Bình luận ế 4,x   ( ) 0f x  ế ọ đưa về hệ tạm ả V ?! TL  T ờ ( ) ( ) .f x g x ax b   ( ) ( ), ( ( ))f x g x hay ax b f x   é é ế ế ờ Ví dụ 25. Gi 2 2 9 24 6 59 149 5x x x x x       ( ) Phân tích 2 2 2 2 (6 59 149) ( 9 24) 5 50 125 5( 5)x x x x x x          5x  é  Lời giải .D  2 2 ( ) 6 59 149 9 24 5x x x x x         2 2 2 5.( 5) 5 6 59 149 9 24 x x x x x x          2 2 5.( 5) ( 5) 1 0 6 59 149 9 24 x x x x x x               
  • 23. Tư duy sáng tạo tìm tòi lời giải PT, BPT, HPT đại số, vô tỷ – ThS. Lê Văn Đoàn 22 5x  2 2 6 59 149 9 24 5.( 5)x x x x x       (1) ( ), (1), 2 2 2 2 9 24 6 59 149 5 6 59 149 9 24 5.( 5) x x x x x x x x x x                 (2) (3) (2) (3), suy ra: 2 2 5 19 9 24 2 10 33 31 76 0 x x x x x x x              Kết luận 19 5, 3 x x   Ví dụ 26. 3 2 2 3 1 2 2 3 3x x x x x       ( ) Phân tích 2 2 ( 1) (2 3) 3 2x x x x x       é : 3 33 3 2 3 2 3 3 3 3 3 32 3 2 2 3 2 ( ) ( ) ( ) ( ) A B A AB B A B A B A AB B A AB B             2 3 2,x x  ờ ả :  Lời giải .D  3 2 3 1; 2 3a x x b x     3 2 23 ( ) ( 1 2 3) ( 3 2) 0x x x x x          2 2 2 2 2 23 3 3 3 2 ( 3 2) 0 ( 1) ( 1)(2 3) (2 3) x x x x x x x x x x                                    2 2 2 2 11 ( 3 2) 1 0 3 2 0 2 x x x x x xa ab b Nhận xét T é ả 3 3 , .a A b B  ẳ q : 2 2 3 3 ( ).( )a b a ab b a b    :          2 2 2 2 3 0. 2 4 b b a ab b a Ví dụ 27. Gi 3 32 23 3 2 1 2 2 1x x x x      ( )  Lời giải. .D  3 32 23 3 ( ) ( 2 1) ( 2 1 2) 0x x x x         (1) 3 32 23 3 2 , 1, 2 1, 2.a x b x m x n x       2 2 2 2 2 2 2 1 2 1 (1) 0 x x x x a ab b m mn n            2 2 2 2 2 1 1 (2 1) 0 1x x x a ab b m mn n                 h 1 2 x    Kết luận 0,5x   và 1.x 
  • 24. khangvietbook.com.vn – ĐT: (08) 3910 3821 23 Ví dụ 28. 2 2 ( 3 1)( 4 3) 2x x x x x x       ( ) Nhận xét ờ ế x ế ế ả ( 3) ( 1) 2x x    ế x ế 3 1 0x x    ờ ả :  Lời giải 0x  ?! 2 ( ) ( 1)( 3) .( 3 1)x x x x x x         2 ( 3) ( 1)( 3) 1 0x x x x x x x            ( 3) 1( 3 ) 0 ( 3)( 1) 0x x x x x x x x x x              3 1 5 21 x x x x x           1 13 2 x   Kết luận 1 5 1 13 , 2 2 x x      Ví dụ 29. Gi i: 2 2 2 2 2 ( 1 4 1).( 5 1 2 1) 3x x x x x x x         ( ) Phân tích 2 2 2 (5 1) (2 1) 3x x x    ế ả ế ờ ả :  Lời giải .D   0x   V 0,x  ta có: 2 2 2 2 2 2 1 4 1 ( ) 3 3 5 1 2 1 x x x x x x x x             2 2 2 2 4 1 1 5 1 2 1x x x x x x          (1) Do 0x  thì 2 2 1 4 1x x x x     và 2 2 5 1 2 1x x   nên: 2 2 2 2 2 2 3 3 (1) 4 1 1 5 1 2 1 x x x x x x x x           2 2 2 2 1 1 4 1 1 5 1 2 1x x x x x x           2 2 2 2 4 1 1 5 1 2 1x x x x x x          (2) (1), (2), suy ra: 2 2 2 2 2 2 2 2 4 1 1 5 1 2 1 4 1 1 5 1 2 1 x x x x x x x x x x x x                     (3) (4) 2 2 2 (3) (4) 4 1 5 1 0 0x x x x x x           x 1 (TM) Kết luận 0, 1.x x 
  • 25. Tư duy sáng tạo tìm tòi lời giải PT, BPT, HPT đại số, vô tỷ – ThS. Lê Văn Đoàn 24 Ví dụ 30. Gi      2 5.( 3) 1 2 4 2 18 x x x x ( ) Đề thi thử Đại học 2013 – THPT Chuyên Nguyễn Trãi – Hải Dương Phân tích. Có 1 2 4 1 16 4x x x x       và ( 1) (16 4 ) 5.( 3)x x x     é ờ ả sau:  Lời giải 1 4.x   2 ( ) 2 18.( 1 16 4 ) 5.( 3)x x x x        2 2 3 : TM5.( 3) 2 18 5.( 3) 2 18 1 16 4 (1)1 16 Đ 4 Kxx x x x x xx x                 2 2 2 (1) 2 3 1 4 ( 1)(4 ) 4 3 4 2 3 1x x x x x x x x             (2) Nhận xét S 3 1, , 2 x x   hay 2 ( 1).(2 3) 2 3,x x x x     : Hướng 1 A B 2 4 3 2 2 1 2 3 1 0 1 (2) 2 4 12 29 42 63 0 ( 1)(2 3)(2 7 21) 0 x x x x x x x x x x x x                          1x   3 : 2 x  Hướng 2 2 2 3.x x  2 2 (2) (2 3) 4. ( 1) 3 4 0x x x x x             (3) Xét 2 1 3 4 0 1x x x x         1x   Xét 2 1 3 4 0 1,x x x x         ( 1;4].x  2 2 2 4.(2 3) (3) (2 3) 0 1 3 4 x x x x x x x             2 2 2 0, ( 1;4]. 1 4 (2 3) 1 0 2 3 0 3 1 3 4 2 x x x x x x xx x x                               Hướng 3. n n a b ẵ 2 2 2 (2) 4 2.2. 3 4 ( 3 4) 6 9x x x x x x           
  • 26. khangvietbook.com.vn – ĐT: (08) 3910 3821 25 2 2 2 2 2 2 3 4 3 (2 3 4) ( 3) 2 3 4 3 x x x x x x x x x                        2 2 3 4 2 3 1 23 4 5 0 : 1;4o x x x x x x x x VN x                         Ví dụ 31. Gi 2 6 4 2 4 2 2 4 x x x x       ( ) Phân tích. (2 4) (8 4 ) 6 4x x x     ế ả ế é ờ ả :  Lời giải 2 2.x                   2 2 (6 4) 4 ( ) 4.( 2 4 8 4 ) 6 4 6 4 2 4 8 4 x x x x x x x x x 2 2 2 4 3(6 4) 1 0 2 4 8 4 2 4 8 4 4 (1) xx x x x x x x                       2 2 2 (1) 2 12 2 (2 4)(8 4 ) 4 4 8 2 2 8x x x x x x x             4 3 2 2 2 2 4 2 2. (2) 0 ( ) 4 20 32 64 0 x x x x x f f x x x x x                      Kết luận 2 , 2. 3 x x  Nhận xét Q ế 31 ế é é ẳ S ả q ế .  Nhóm II: S dụng casio, tìm nghiệm duy nhất  PP o x x ghép hằng số. Ví dụ 32. Gi 2 3 1 6 3 14 8 0x x x x       ( ) Đại học khối B năm 2010 Phân tích é : 2 3 1 6 3 14 8X X X X      và 2 = ả 5.X  ú 2 ( 3 1 6 3 14 8) :( 5)X X X X X       và ế shift solve 2 = thì cho ế q ả ế
  • 27. Tư duy sáng tạo tìm tòi lời giải PT, BPT, HPT đại số, vô tỷ – ThS. Lê Văn Đoàn 26 T ẳ 1 é T é : 2 ( 3 1 ) ( 6 ) 3 14 8 0x m n x x x m n           ,m n 5,x  ĩ 3 1 3.5 1 4 6 6 5 1 m x n x             2 ( 3 1 4) (1 6 ) 3 14 5 0x x x x          ( ) ( 5)x  ờ ả ế :  Lời giải 3 1 0 1 6. 6 0 3 x x x          2 ( ) ( 3 1 4) (1 6 ) 3 14 5 0x x x x           3( 5) 5 (3 1)( 5) 0 3 1 4 1 6 x x x x x x             3 1 ( 5) 3 1 0 5. 3 1 4 1 6 x x x x x                  Do 1 ;6 , 3 x        suy ra: 3 1 3 1 0. 3 1 4 1 6 x x x         Kết luận 5.x  Ví dụ 33. Gi 2 3 3 10 3 3 26 5 2x x x x x       ( ) Phân tích S 2x  é : ( 3 3 ), ( 5 2 )x m x n    3 3 3.2 3 3, 5 2 5 2.2 1m x n x          ờ ả :  Lời giải 3 3 0 5 1 5 2 0 2 x x x           3 2 ( ) ( 3 3 3) (1 5 2 ) 3 10 24 0x x x x x                         23( 2) 2( 2) ( 2)( 12) 0 3 3 3 1 5 2 x x x x x x x 23 2 ( 2) ( 12) 0 3 3 3 5 2 1 x x x x x                 2x  23 2 12 3 3 3 5 2 1 x x x x         (1) 2 ( ) 12f x x x   5 1; 2       có 1 ( ) 2 1 0 2 f x x x       Mà 5 33 1 49 ( 1) 10, , 2 2 2 2 f f f                    Suy ra: 5 1; 2 max ( ) 10.f x        
  • 28. khangvietbook.com.vn – ĐT: (08) 3910 3821 27   (1) ( ) 10,VP f x mà                (1) 3 2 5 0, 1; , 23 3 3 5 2 1 VT x x x Kết luận 2.x  Ví dụ 34. Gi i: 2 3 2 3 4 2 3 1 2 1 6 7 3 0x x x x x x          ( ) Phân tích S 1x  é 1,x  ờ ả :  Lời giải. 2 2 1 0; 3 1 0 1 23 4 2 0 x x x x x            2 3 2 ( ) ( 3 4 2 1) ( 3 1 2) ( 2 1 1) 6 7 1 0x x x x x x               2 3 2 2 3 4 1 3 3 2 2 6 7 1 0 3 1 2 2 1 13 4 2 1 x x x x x x x xx x                  2 2 ( 1)(3 1) 3( 1) 2( 1) ( 1)(6 6 1) 0 3 1 2 2 1 13 4 2 1 x x x x x x x x xx x                   2 2 3 1 3 2 ( 1) 6 6 1 0 3 1 2 2 1 13 4 2 1 x x x x x xx x                    2 2 1 3 1 3 2 6 6 1 0 (1) 3 1 2 2 1 13 4 2 1 x x x x x xx x                   2 ( ) 6 6 1f x x x   trên 1 ; 2      có 1 ( ) 12 6 0, 2 f t x x       ( )f x 1 ; , 2      suy ra: 1 7 ( ) 2 2 f x f         Mà 2 3 1 3 2 1 ( ) 0, 23 1 2 2 1 13 4 2 1 x g x x x xx x               (1) ( ) ( ) 0,VT f x g x   Kết luận: 1.x  Ví dụ 35. Gi 2 2 15 3 2 8x x x     ( ) Phân tích S 1,x  ghé : 2 2 ( ) 15 8 3 2x x x       và có 2 2 15 8 0,x x x     ( ) 3 2 0.x   V ế
  • 29. Tư duy sáng tạo tìm tòi lời giải PT, BPT, HPT đại số, vô tỷ – ThS. Lê Văn Đoàn 28 2 3 x    Lời giải 1                    2 2 2 2 2 2 1 1 ( ) 15 4 8 3 3 3 3( 1) 15 4 8 3 x x x x x x x x 2 2 1 1 ( 1) 3 0 15 4 8 3 x x x x x                 1x  2 2 1 1 3 15 4 8 3 x x x x         (1) 2 2 (1) 2 2 2 2 1 1 8 15 1 ( 1) ( 1) 15 4 8 3 ( 15 4)( 8 3) x x VT x x x x x x                        2 , 3 x  suy ra: 2 2 1 0 8 15 1 0 x x x          nên    (1) 1 0 3VT VP Kết luận 1.x   Lời giải 2 : 2 2 ( ) 15 8 3 2 0x x x        2 2 ( ) 15 8 3 2f x x x x      v x > 2 3 có: 2 2 2 2 2 2 8 15 2 ( ) 3 . 3 0, 315 8 ( 8)( 15) x x x x f x x x x x x x                      ( )f x 2 ; 3       và có (1) 0,f  nên 1x  Ví dụ 36. Gi 23 9 2 3 5 1 1x x x x      ( ) Học sinh giỏi Tp. Hà Nội 2013 Phân tích S 1.x  é ờ ả 1 : 1 5 1 0 5 x x      Lời giải 1 23 ( ) ( 9 2) (2 5 1) 2 3 5 0x x x x           23 3 1 5( 1) ( 1)(2 5) 0 ( 9) 2 9 4 5 1 2 x x x x x x x              
  • 30. khangvietbook.com.vn – ĐT: (08) 3910 3821 29 23 1 5 ( 1) 2 5 0 1: ( 9 1) 3 5 1 2 x x x x x                   Do 23 1 5 5 2 1 2 5 5 0, 2 5 5( 9 1) 3 5 1 2 x x x x                 Nhận xét é ( ). ( )o x x f x ( )f x ả q ế Đối với loại ghép h ng số ( )f x phương pháp truy ngư c d u ả ả ( )f x đối với phương trình c nghiệm duy nh t :  Bước 1. ế 23 ( ) 9 5 1 2 3 1 0x x x x          Bước 2 ax : é :          3 23 3 1 9 2 ( 1) , ( 9) 2 9 4 x x x x 23 3 1 ( 9) 2 9 4x x    :             5(1 ) 5 2 5 1 ( 1) , 2 5 1 2 5 1 x x x x x ( )m A thành ( )),A A m :          5( 1) 5 1 5 1 ( 5 1 2) 5 1 2 x x x x x       5 1( 5 1 2) 5 1 2 5 1x x x x 5 1x  ế ờ ả :  Lời giải 2. Ta có: 23 ( ) 2 9 2 5 1 4 6 2 0x x x x         23 2( 9 2) 5 1( 5 1 2) 4 5 0x x x x x           23 3 1 5( 1) 5 1 ( 1)(4 5) 0 ( 9) 2 9 4 5 1 2 x x x x x x x x                23 1 5 5 1 ( 1) (4 5) 0 1 0 1. ( 9 1) 3 5 1 2 x x x x x x x                       Ví dụ 37. Gi 2 2 4 2 5 2 5x x x x x       ( ) Đề nghị Olympic 30/04/2013 – Chuyên Nguyễn Thị Minh Khai – S c Trăng 5 4. 2 x   Phân tích và lời giải 1. (L ờ : S 3x  é :
  • 31. Tư duy sáng tạo tìm tòi lời giải PT, BPT, HPT đại số, vô tỷ – ThS. Lê Văn Đoàn 30 ( 2 ), ( 4 ), ( 2 5 )x m x n x p      , ,m n p 3,x  2 1, 4 1, 2 5 1.m x n x p x         2 ( ) ( 2 1) ( 4 1) ( 2 5 1) 2 5 3x x x x x             3 3 2( 3) ( 3)(2 1) 2 1 4 1 2 5 1 x x x x x x x x                1 1 2 ( 3) (2 1) 0 2 1 4 1 2 5 1 x x x x x                   3 1 2 1 2 1 (1) 2 1 2 5 1 4 1 x x x x x                (1) vô nghi m do 5 ;4 2 x        có (1) (1) 1 2 1 2 3 1 12 1 2 5 1 1 5 2 1 2 1 2. 1 6 24 1 VT x x VP x x x                         Kết luận: So v u ki m duy nh t 3.x   Phân tích và lời giải 2. (T c d u): Sau khi chuy n vế sao cho h s th c luôn thì 2 ( ) 2 5 2 4 2 5 0x x x x x          nếu ghép và liên h ờng thì 3 3 (1 2) ( ), (1 4 ) ( ) 1 2 1 4 x x x a x b x x             và 2(3 ) (1 2 5) ( ) 1 2 5 x x c x       th y bi u th c ( ), ( )a c b c d u so v i bi u th c ( )b c l i theo d ng ( )m A A A m   và có lời giải 2. 2 ( ) 2 5 2 4 2 5 0x x x x x          2 2( 2 1) (1 4 ) 2 5( 2 5 1) 2 8 6 0x x x x x x x               ( 3) 2 3 2( 3) 2 5 2( 3)( 1) 0 2 1 1 4 2 5 1 x x x x x x x x x x                   2 1 2 2 5 ( 3) 2( 1) 0 2 1 1 4 2 5 1 x x x x x x x                     3 5 0 : ;4 .2 1 2 2 5 20 2( 1) 2 1 1 4 2 5 1 o x VN xx x x x x x                         Kết luận: So v u ki m duy nh t 3.x 
  • 32. khangvietbook.com.vn – ĐT: (08) 3910 3821 31 Ví dụ 38. Gi 3 2 5 6 ( 2)( 2 2 5 )x x x x x x       ( ) Đề nghị Olympic 30/04/2013 – Sở Giáo Dục & Đào Tạo tỉnh Bạc Liêu 1 5.x   2 ( ) ( 5 6) ( 2)( 2 2 5 )x x x x x x         ( 2)( 3) ( 2)( 2 2 5 )x x x x x x        ( 3) 2 2 5x x x x      (1) (do: : 2 0, 1;5x x       Lời giải 1 1.x  2 (1) ( 2 2 2) ( 5 2) ( 3 4) 0x x x x          2( 1) 1 ( 1)( 4) 0 2 2 2 2 5 x x x x x x             1x  2 1 4 2 2 2 2 5 x x x        (2) Ta có: (2) (2) 2 2 1 22 2 2 1;5 1 4 4 3 2 5 VT x x VP x x x                        Kết luận 1.x   Lời giải 2 ( 1). ( ) 0x f x  có ( ) 0.f x  2 (1) 3 2 2 5 0x x x x       2 2 2( 2 2 2) 2(2 5 ) 2 4 6 0x x x x x           ( 1) 2 2 ( 1) ( 1)( 3) 0 2 2 2 2 5 x x x x x x x              1x  ho c 2 2 1 0 3 0 2 2 2 2 5 x x x x           vô nghi m 1;5 .x    Kết luận 1.x  Ví dụ 39. Gi 23 6 1 1x x x     ( ) 1 0 1.x x     Lời giải 1. 2,x  23 ( ) ( 6 2) ( 1 1) 4x x x         2 33 2 2 ( 2)( 2) 1 1( 6) 2. 6 4 x x x x xx x             23 1 1 ( 2) 2 0 ( 6 1) 3 1 1 x x x x                  (1)
  • 33. Tư duy sáng tạo tìm tòi lời giải PT, BPT, HPT đại số, vô tỷ – ThS. Lê Văn Đoàn 32 Do 23 1 1 1 2 2 1 2 0, 1 3 3( 6 1) 3 1 1 x x x x x x                   nên: (1) 2 0 2.x x     Kết luận 2.x    Phân tích và lời giải 2. Chuyên vế thì 2 3 ( ) 4 4 4 6 4 1 0x x x        và ả 33 2 2 ( )A A m ế ờ 3 m A ờ ả : 23 (2) 6 1 1x x x      2 23 3 4 5 6 6 ( 6) 4 4 1( 1 1) 0x x x x x x                3 2 33 ( 2)( 14) 6 4( 2) 1 ( 2)(4 3) 0 1 1( 6) 4 6 16 x x x x x x x xx x                 3 23 0, 1 ( 14) 6 4 1 ( 2) 4 3 0 2 0 2. ( 6 2) 12 1 1 x x x x x x x x x x                           Kết luận 2.x  Ví dụ 40. Gi 3 2 2 2 2 5 2 4 5 5 4x x x x x x        ( ) 2 2 5 0 5 44 5 0 x x x x            Phân tích và lời giải 1. S 1,x  é ờ ả 1 : 3 2 2 ( ) 2 5 4 (2 2 5) 2(3 4 5) 0x x x x x x             2 2 2 2 1 4 4 ( 1)( 4) 2 0 4 5 32 5 2 x x x x x x xx x                  2 2 ( ) 1 8 ( 1) 4 0 4 5 32 5 2 f x x x x x xx x                 (1) 2 2 2 1 ( 1) 4 2 ( 1) 1 1 1 ( 1) 4 2 x x x x x x                  (2) 5 , 4 x   suy ra 8 8 8 8 3 34 5 3 4 5 3x x          (3)
  • 34. khangvietbook.com.vn – ĐT: (08) 3910 3821 33 2 2 11 1 1 5 ( ) 4 0, 3 2 12 4 f x x x x x                 (4) (1) 1 0 1.x x     Kết luận 1.x   Phân tích và lời giải 2. T 8( 1) 4 5 2 4 5( 4 5 3) 4 5 3 x x x x x         8 4 5 5 0, 44 5 3 x x x        2 4 5( 4 5 3) 2(4 5) 3.2 4 5x x x x       3 4 5x  ế 3 2 (2 2 5)x x   2 ( ) 2 5ax b x x       .( 1)m x  ọ 1a  2 .x 2 2 2 (2 2) 5 ( ) 2 5 2 5 b x b x b x x x b x x               .( 1)m x  2 2 2 5 m b m b        ả 1b  3.b   ả ọ 1b  ờ ả : 3 2 2 ( ) 3 6 15 12 3 2 5 6 4 5 0x x x x x x           2 3 2 3( 1 2 5) 2 4 5( 4 5 3) 3 6 4 1 0x x x x x x x x              2 2 12( 1) 8( 1) 4 5 ( 1)(3 3 1) 0 4 5 31 2 5 x x x x x x xx x x                2 2 12 8 4 5 ( 1) 3 3 1 0 1. 4 5 31 2 5 x x x x x xx x x                     Kết luận 1.x  Ví dụ 41. Gi (5 4) 2 3 (4 5) 3 2 2x x x x      ( ) Chọn đội tuyển VMO năm 2015 – Tỉnh Đồng Nai Phân tích S 6.x  ế ế ế 2 2 (2 3)(5 4) (3 2)(4 5) 2x x x x      ả A B C  ế ế ú ỉ 1 é ờ ả :  Lời giải. 3 2 x   ( ) (5 4) 2 3 2 (4 5) 3 2x x x x        3 2 3 2 50 155 152 48 48 152 155 46 4(4 5) 3 2x x x x x x x x          
  • 35. Tư duy sáng tạo tìm tòi lời giải PT, BPT, HPT đại số, vô tỷ – ThS. Lê Văn Đoàn 34 3 2 2 3 3 2 4(4 5) 3 2 0x x x x x        (1) 3 2 (4 5) 3 2.( 3 2 4) 2 15 20 12 0x x x x x x          (2) 23( 6)(4 5) 3 2 ( 6)(2 3 2) 0 3 2 4 x x x x x x x            23(4 5) 3 2 ( 6) 2 3 2 0 6 3 2 4 x x x x x x x                   Do 23(4 5) 3 2 3 2 3 2 0, 23 2 4 x x x x x x            Kết luận 6.x  Bình luận T ế 1 ỹ 4(4 5)(4 3 2)x x   thành (4 5) 3 2.( 3 2 4)x x x    Ví dụ 42. Gi 2 ( 1) 2 ( 6) 7 7 12x x x x x x        ( ) 2.x    Phân tích và lời giải 1. S 2,x  é é ( 1).( 2 ), ( 6).( 7 ).x x m x x n      2 ( ) ( 1)( 2 2) ( 6)( 7 3) ( 2 8) 0x x x x x x             2 2 ( 1) ( 6) ( 2)( 4) 0 2 2 7 3 x x x x x x x x                 1 6 ( 2) 4 0 2. 2 2 2 3 x x x x x x x                  Do 2,x   suy ra: 2 0, 6 0x x    và lúc này, ta luôn có: 1 6 2 2 6 6 4 2 22 2 7 3 2 2 7 3 x x x x x x x x x x x                               1 2 2 6 6 1 6 1 0 2 2 3 2 62 2 2 2 2 2 x x x x x x x x                      Kết luận 2.x   Phân tích và lời giải 2. Nếu liên h p d ng ( 1)( 2) ( 1)( 2 2) 2 2 x x x x x         1x  2x   ĩ ế 2 ( 2)( 1)x x  sau khi ả ( 2)( 1)x x  1, 2x x   é ( ) 2ax b x     
  • 36. khangvietbook.com.vn – ĐT: (08) 3910 3821 35 ả ( 2)( 1)),x x  2 2 2 2 2 2 1 4 , 3 31 2 1 2 1 khi x x ax b a b a b khi x x ax b a b                             é 1 4 ( 1) 2 3 3 x x x              ả ế 3 ế 2 2 ( 1)( 2) ( 2)( 1) ( 1) ( 4) 3 2 4 3 2 4 3 2 x x x x x x x x x x x x                    ả ả :         2 ( 1) 0, 2. 4 3 2 x x x x : ( 6)( 2) ( 6)(3 7) 3 7 x x x x x          6 0x    2,x : ( 6)(3 7)x x   ( 2)( 6) 7 ( 6) 7( 7 3) 7 3 x x x x x x x           ( 6) 7 0, 2. 7 3 x x x x         T ờ ả : 2 ( ) ( 1)( 4 3 2) ( 6) 7( 7 3) 3 10 0x x x x x x x x               2 ( 1) ( 2) 2 ( 6) 7 ( 2)( 5) 0 4 3 2 7 3 x x x x x x x x x x                  2 0, 2 ( 1) ( 6) 7 ( 2) 5 0 2. 4 3 2 7 3 x x x x x x x x x x                         Kết luận 2.x  Ví dụ 43. Gi 2 ( 1) 4 5 2( 5) 3 3 14 13x x x x x x        ( ) 4 5 0.x    Lời giải 1. 1x  2 ( ) ( 1)( 4 5 3) 2( 5)( 3 2) 3 7 10x x x x x x            4( 1).( 1) 2( 5)( 1) ( 1)(3 10) 0 4 5 3 3 2 x x x x x x x x               4( 1) 2( 5) ( 1) (3 10) 0 1. 4 5 3 3 2 x x x x x x x                   Do 4 5 05 5 04 x x x           4( 1) 2( 5) (3 10) 4 5 3 3 2 x x x x x          4 5 4 5 2( 5) 5 25 5 3 34 5 3 3 2 4 5 3 x x x x x x x                   4 5 4 5 2( 5) 5 25 5 2 10 5 0 3 3 2 3 34 5 3 4 5 3 x x x x x x x                  
  • 37. Tư duy sáng tạo tìm tòi lời giải PT, BPT, HPT đại số, vô tỷ – ThS. Lê Văn Đoàn 36 Kết luận có nghi m duy nh t 1.x   Lời giải 2. 2 ( ) 2( 1). ( 2) 4 5 2( 5) 3.( 3 2) 2 6 8 0x x x x x x x x                  2 2( 1) ( 1) 2( 5)(x 1) 3 2( 1)( 4) 0 2 4 5 3 2 x x x x x x x x x                 2 2( 1) 2( 5) 3 ( 1) 2( 4) 0 1. 2 4 5 3 2 x x x x x x x x x                      Do 2 2( 1) 2( 5) 3 5 2( 4) 0, 42 4 5 3 2 x x x x x x x x                 Kết luận m duy nh t 1.x  Sai lầm thường gặp i v i cách gi i 1, sai l ng g p c a h c sinh là 4( 1) 2( 5) 4 2 (3 10) ( 1) ( 5) (3 10) 3 24 5 3 3 2 x x x x x x x x                 2 23 5 0, 3 4 x x         B i lẻ v i 5 4 x   thì d u c a 1x  c nh âm t. Ví dụ 44. Gi 23 3 2 3 2 2 2 1x x x x     ( )  Lời giải. 2 3 x   23 ( ) ( 3 2 2) 2 ( 3 2 2) 2 2 2 1x x x x x           23 ( 3 2 2) ( 3 2 2) 2 ( 1) 2 1 0x x x x x              2 233 3( 2) 3 ( 2) 2 ( 2) 0 3 2 2(3 2) 2 3 2 4 1 2 1 x x x x x xx x x x                2 233 3 3 2 ( 2) 0 3 2 2(3 2) 2 3 2 4 1 2 1 x x x xx x x x                   2 23 2 3 (3 2 1 2 3 2 3 1) ( 2) 0 ( 3 2 1) 3 ( 3 2 2)( 1 2 1) x x x x x x x x x                     2 2 23 2 ( ) 18 12 17 3 1 3 3 2 1 2 3 2 ( 2) 0 ( 3 2 1) 3 ( 3 2 2)( 1 2 1) f x x x x x x x x x x x x                                2 0 2.x x     Do 2 • 8 72 3 • x x x x           nên ( ) 0.f x 
  • 38. khangvietbook.com.vn – ĐT: (08) 3910 3821 37 Kết luận 2.x  Ví dụ 45. Gi 2 18 (2 9) 3 2 5 1 0x x x x x        ( ) 1 5 x    Lời giải 1. Liên h ng. 2 ( ) (2 9)( 3 2) 2(2 5 1) 3 4 0x x x x x            1 10.(1 ) (2 9) ( 1)( 4) 0 3 2 5 1 2 x x x x x x x               2 9 10 ( 1) 4 0 3 2 5 1 2 x x x x x                (1) 2 9 10 ( ) 4 3 2 5 1 2 x f x x x x          trên 1 ; 5      2 2 2 3 8 3 5 1 ( ) 1 0, 52 3( 3 2) 5 1( 5 1 2) x x f x x x x x x                  ( )f x 1 ; , 5      suy ra 1 227 94 5 ( ) 0 5 10 f x f          (2) 1 0 1.x x    Kết luận 1.x   Lời giải 2 c d u. ( ) 3(4 18 11 3) 2 5 1( 5 1 2) ( 1)(2 1) 0x x x x x x x              ( 1)(16 39) 10( 1) 5 1 3 ( 1)(2 1) 0 4 18 11 3 5 1 2 x x x x x x x x x x                  (16 39) 3 10 5 1 ( 1) (2 1) 0 1. 4 18 11 3 5 1 2 x x x x x x x x x                      Do 1 , 5 x  suy ra: (16 39) 3 10 5 1 2 1 0. 4 18 11 3 5 1 2 x x x x x x x             Kết luận 1.x   Nhóm III: Có nghiệm đẹp 1 2   , PP x x x x ghép bậc nhất  .ax b Ví dụ 46. Gi 2 2 2 3 21 17x x x x x      ( ) Phân tích. S 2 2 2 3 21 17X X X X X      2.X  ú 2 2 ( 2 3 21 17) :( 2)X X X X X X       , 1.X 
  • 39. Tư duy sáng tạo tìm tòi lời giải PT, BPT, HPT đại số, vô tỷ – ThS. Lê Văn Đoàn 38 2 ( 2)( 1) 3 2x x x x     é : 2 2 3 ( ) , ( ) 21 17x x ax b cx d x              , , ,a b c d : 2 2 2 2 1 2 3 2.1 1 3 2 1 12 2 3 2.2 2 3 3 2 khi x x x ax b a b a bkhi x x x ax b a b                              và 1 21 17 21.1 17 2 2 3 2 5 12 21 17 21.2 17 5 2 khi x x cx d c d c d c c d dkhi x x cx d c d                                     é ờ ả :  Lời giải. 21 17 0.x   2 2 ( ) 2 3 ( 1) (3 1) 21 17 ( 3 2) 0x x x x x x x                     2 2 2 2 3 2 9( 3 2) ( 3 2) 0 3 1 21 172 3 1 x x x x x x x xx x x                 2 2 1 9 ( 3 2) 1 0 3 1 21 172 3 1 x x x xx x x                  (1) Do 17 , 21 x  suy ra: 2 1 9 1 0 3 1 21 172 3 1 x xx x x          nên: (1) 2 3 2 0 1x x x      2.x  Kết luận 1, 2.x x  Ví dụ 47. Gi 2 2 3 4 3 5 9 6 13x x x x      ( ) u ki n: 3 4 0 4 5 9 0 3 x x x          Phân tích S : 0, 1.x x   é 2. 3 4 ( ) , 3. 5 9 ( ) ,x ax b x cx d             : 0 3 4 3.0 4 2 .0 1 21 3 4 3.( 1) 4 1 .( 1) khi x x ax b a b b a bkhi x x ax b a b a b                                  0 5 9 5.0 9 3 .0 1 31 5 9 5.( 1) 9 2 .( 1) khi x x cx d c d d c dkhi x x cx d c d c d                                    Lời giải. Ta có: 2 ( ) 2 3 4 ( 2) 3 5 9 ( 3)x x x x x x                  2 2 22( ) 3( ) ( ) 0 3 4 2 5 9 3 x x x x x x x x x x               2 2 02 3 ( ) 1 0 0 13 4 2 5 9 3 x x x x x xx x x x                        
  • 40. khangvietbook.com.vn – ĐT: (08) 3910 3821 39 Do 4 , 3 x   suy ra: 2 3 1 0. 3 4 2 5 9 3x x x x          Kết luận 1, 0.x x   Ví dụ 48. Gi 2 2 3 2 1 5 4 4x x x x    ( ) Đề nghị Olympic 30/04/2014 – THPT Chuyên Bình Long – Bình Phước Phân tích S 1 , 1 2 x x  é V 2 1x  thì 1 1 1 22 1 2 1 0 2 2 2 1 1 2 1 2.1 1 1 1. ax x ax b a b b x x ax b a b                             V 2 5 4x thì 2 2 2 1 1 5 4 5 1 2 2 2 2 3 1 5 4 5 4.1 1 khi x x ax b a b a b khi x x ax b a b                              Lời giải 1 5 2 2 x   ( )a  1 2 x   V 1 2 1 2 1 0 2 x x x      thì: 2 2 ( ) 3 2 1 (2 1) . 5 4 ( 2 3) 3(2 3 1) 0x x x x x x x                    2 2 2 2 6(2 3 1) 4 (2 3 1) 3(2 3 1) 0 2 1 2 1 5 4 3 2 x x x x x x x x x x x                  2 2 6 4 (2 3 1) 3 0 2 1 2 1 5 4 3 2 x x x x x x x                  2 1 2 3 1 0 2 x x x      (lo i) ho c 1.x  Kết luận 1 1, 2 x x   Nhận xét T ả é ờ 1 2 1 2 1 0 2 x x x       é ế ờ ọ . Ví dụ 49. Gi 23 3 5 2 19 30 2 7 11x x x x      ( ) Đề nghị Olympic 30/04/2014 – Chuyên Nguyễn Thị Minh Khai – S c Trăng
  • 41. Tư duy sáng tạo tìm tòi lời giải PT, BPT, HPT đại số, vô tỷ – ThS. Lê Văn Đoàn 40 Phân tích S 2, 3x x  é ờ ả :  Lời giải 5 3 5 0 3 x x     ( )a 23 ( ) 3 5 ( 1) 2 ( 19 30 ) 2 10 12x x x x x x               2 3 2 233 3 5 ( 1) 19 30 2 2( 2)( 3) 3 5 1 (19 30) 19 30 x x x x x x x x x x x x                   2 233 ( 2)( 3) ( 2)( 3)( 5) 2 2( 2)( 3) 3 5 1 (19 30) 19 30 x x x x x x x x x x x x x                    2 233 0, ( ) 1 2( 5) ( 2)( 3) 2 0 3 5 1 (19 30) 19 30 x a x x x x x x x x x                      ( 2)( 3) 0 2x x x      ho c 3.x  Kết luận 2, 3.x x  Ví dụ 50. 3 2 2 ( 1) 3 1 2 1 2 1 6x x x x x x x         ( ) 2 3 1 0 1 31 0 x x x x           Phân tích và lời giải 1 S 2 0, 1,x x  2 ( 1) .x x x x   D é : 2 ( 1). 3 1 ( ) , 2. ( ) 1x x ax b cx d x x              : 0 3 1 1 1 11 3 1 2 Khi x x ax b b a bKhi x x ax b a b                      : 2 2 0 1 1 0 11 1 1 Khi x x x cx d d c dKhi x x x cx d c d                        T ờ ả 1 : 2 3 2 ( ) ( 1) 3 1 ( 1) 2(1 1) 3 4 0x x x x x x x x                 2 2 2 2 ( 1)( ) 2( ) ( )( 4) 0 3 1 1 1 1 x x x x x x x x x x x x                  2 2 01 2 ( ) 4 0 13 1 1 1 1 xx x x x xx x x x                         Do 2 1 2 1 1 4 2 4 1 0, 1 33 1 1 1 1 x x x x x x xx x x x                        Kết luận 0, 1.x x 
  • 42. khangvietbook.com.vn – ĐT: (08) 3910 3821 41 Phân tích và lời giải 2 V ( )f x trong 2 ( ). ( )x x f x sau khi liên : 2 2.(1 1)x x   : 2 2 2. 1.( 1 1)x x x x     3 1 ( 1)x x   3 1.( 1 3 1)x x x    ( )f x p T ờ ả : 2 2 3 ( ) 2 1( 1 1) 3 1( 1 3 1) 0x x x x x x x x x               2 2 2 2 2 2( ) 1 ( ) 3 1 ( )( 1) 0 1 3 11 1 x x x x x x x x x x x xx x                 2 2 2 2 02 1 3 1 ( ) 1 0 0 11 3 11 1 xx x x x x x x x xx xx x                            Do 1 , 3 x   suy ra: 2 2 2 1 3 1 1 0. 1 3 11 1 x x x x x xx x             Kết luận 0, 1.x x  Ví dụ 51. 3 2 3 2 4 4 1x x x x x x x          ( )  Phân tích và lời giải. S 1, 2x x   é T é ế 2 ( 1)( 2) 2.x x x x     ế ế ả ọ 2 3.x   2 ( ) ( 3 1) ( 2 ) ( 2)( 2)x x x x x x x            2 2 22 2 ( 2)( 2) 0 3 1 2 x x x x x x x x x x x                    2 1 1 ( 2) 2 0 3 1 2 x x x x x x x                    2 2 0 1x x x        2.x  Kết luận 1, 2.x x   2. Liên hợp với phương trình có nghiệm vô tỷ hoặc có sự biến đổi  Nhóm I: Đặt ẩn phụ để đơn giản hơn hoặc có sự biến đổi, rồi liên hợp Ví dụ 52. Gi (8 13) 4 7 2( 2) 2 3 12 35x x x x x       ( ) Phân tích. S 1 2 x   N 2 ,x ả q 1 2 2 3 2 3.t x x t    
  • 43. Tư duy sáng tạo tìm tòi lời giải PT, BPT, HPT đại số, vô tỷ – ThS. Lê Văn Đoàn 42 2 2 3 2 ( ) (4 1) 2 1 6 17 0t t t t t         ú 2,t  é ờ ả :  Lời giải 2 3 0.x   2 2 3 0 2 3.t x x t      2 2 3 2 ( ) (4 1) 2 1 6 17t t t t t        2 2 3 2 (4 1) 2 1 ( 1) 3 2 16 0t t t t t            2 2 2 2 (4 1)( 2 ) ( 2)(3 4 8) 0 2 1 1 t t t t t t t t            2 2 0, 0 1 1 ( 2) 3 4 8 0 2 0 2 22 1 1 t t t t t t x t t                          Kết luận 1 2 x   Bình luận ế 2 3 0t x   2t   é 2 2 2 (4 1)( 2 1 3) ( 2)( 4 7)t t t t t       ế ẳ ả q ế ả ế ọ ả 2 2 (4 1)( 2 1 3)t t   2 2 (4 1). 2 1 ( 1)t t t       ả ả V ế ả 1t  ?! TL  ở 0,t  ế .( 2)t t  é ax b 0, 2)t t  é 1,t  ọ 2 3 2 (4 1)( 1) 4 4 1t t t t t      : 3 2 2 3 2 16 ( 2)(3 4 8)t t t t t      có 2 3 3 8 0, , (do : 0, 3 0).t t t a        Ví dụ 53. Gi 3 2 4 2 (8 6 1) 4 21 16 12 2 21x x x x x x       ( ) Chọn đội tuyển VMO năm 2014 – Tỉnh Nghệ An Phân tích S 1.x  Nh 2 ,x ả 2t x ờ ả :  Lời giải 2 .t x 3 2 4 2 ( ) ( 3 1) 21 3 21t t t t t t         3 2 3 ( 3 1) 21 ( 3 1) 21t t t t t t       
  • 44. khangvietbook.com.vn – ĐT: (08) 3910 3821 43 3 3 2 2 21.( 3 1) ( 3 1).( 21 ) 21 21 21 t t t t t t t t             3 2 3 2 3 1 21 ( 3 2) ( 3 21) 0t t t t t t t t              2 2 2 2 6( 2) 6 ( 2)( 1) 0 ( 2) ( 1) 0 3 21 3 21 t t t t t t t t t                      2,t  suy ra: 2 2 1.t x x    Kết luận 1.x  Ví dụ 54. Gi 3 3 4 3 (28 4 ) 2 15 2 3 14 16x x x x x      ( ) Phân tích. 3 3 4 3 3 3 28 4 4(7 ); 2 14 2 ( 7); 2 15 2( 7) 1x x x x x x x x          ả 3 3 3 7 7 7t x x t x t        ờ ả :  Lời giải 3 3 15 2 15 0 2 x x             3 3 3 3 ( ) 2 ( 7) 3( 7) 5 4(7 ) 2( 1)x x x x x (1) 3 3 7 7t x x t     3 3 1 2 15 0 2 2 14 1 2 x t x t         3 3 (1) 2 7 4 2 1 3 5 2 ( 7 2) 4 ( 2 1 1) 5( 1) 0t t t t t t t t t t               2 33 2 ( 1) 8 ( 1) 5( 1) 0 1 2. 2 1 1( 7) 2 7 4 t t t t t t x tt t                 Do: 2 33 2 8 1 5 0, 22 1 1( 7) 2 7 4 t t t tt t            Kết luận 2.x  Ví dụ 55. Gi i 2 4 2 4 2 91 2 2 93 2 2 2 93x x x x x x x x x            Đề nghị Olympic 30/04/2014 – THPT Phân Châu Trinh – Đà Nẵng  Lời giải 4 2 2 2 2 93 2 0 x x x x x          4 2 2 2 93 0.t x x x x      Suy ra: 2 4 2 2 2 2 2 93 ( 2) 91.t x x x x x x         h 2 2 2 2 2 2 2 2 2 ( 2) 91 2 91 91 2 2 91 x x t x x t x t t t t x                       2 2 ( )( ) ( )( ) 0 2 2 91 91 x t x t x t x t x t x t t x                 ( , 2)x t 
  • 45. Tư duy sáng tạo tìm tòi lời giải PT, BPT, HPT đại số, vô tỷ – ThS. Lê Văn Đoàn 44 2 2 1 ( ) 0 . 2 2 91 91 x t x t x t x t x t t x                    Suy ra: 2 2 2 2 91 2 ( 91 10) ( 2 1) ( 9)x x x x x x            2 ( 3)( 3) 3 ( 3)( 3) 2 191 10 x x x x x xx            2 3 1 ( 3) ( 3) 0 3 : 2 191 10 x x x x xx                  Do: 2 3 1 3 1 ( 3) ( 3) 0, 2. 102 1 2 191 10 x x x x x x xx                  Kết luận 3.x  Bình luận. Trong bài giả t n ph h i x ng lo i II, ta s tìm hi u d u hi u nh n d th ở nh ng bài họ n a, qua bài này tôi mu n g i m p r ng: khi g p h i x ng lo i II ch c thì sau khi l y vế tr vế s liên h p luôn nh c ,x y ho c có th s d ng nhân t .x y Ví dụ 56. Gi 3 2 9 3 1 3 x x xx x       ( ) Phân tích q ế ú ú ọ ế T ờ 2 1 2 ( ) .( )( )f x ax bx c a x x x x      1 2 ,x x ( ) 0f x  ẳ : 2 2 2 2 2 • • • x x x x x x x x x x x x x x                                  T ế ờ ả :  Lời giải 1 0; 9 0 1 9 3 1 3 0. 0 0 x x x x x x x                   ( 1 2)( 1 2) 2 9 ( ) ( 1 1)( 1 2) ( 1 1)( 1 1) x x x x x x x                 ( 1 2)( 1 1) 2 9 3 3 1 2 9 0x x x x x x              ( 8) 1 2( 8) 1( 1 3) 2(1 9 ) 0 0 1 3 1 9 x x x x x x x x                  
  • 46. khangvietbook.com.vn – ĐT: (08) 3910 3821 45 8 0 8 :x x     Do:  1 2 0, 1;9 0 1 3 1 9 x x x x            . Kết luận 8.x  Ví dụ 57. Gi ( 6) 1 8 2 2 1 5 23 1 x x x x x x           ( )  Lời giải V 1,x  thì ta có: 2 3 2 • • 6 8 5 6 ( 1) 2( 1) 5 1 6 ( 1 2)( 1 3)( 1 1) x x x x x x x x x x x x x x x x x x                                               1 1 21 1 0 x x xx            ( 1 2)( 1 3)( 1 1) 2 1 5 2 1 5 ( ) 1 3 2 2( 1 1)( 1 2) x x x x x x x x                      x 5 nên có tách ghép: ( 2 1 3) 2 1 2 1 2( 1 2) ( 2 1 3) 2 x x x x               2( 5) 2( 5) 1 1 ( 5) 0 1 2 2 1 3 1 2 2 1 3 x x x x x x x                     5 0 1 5 : 2 1 1 1 0 2 2 2 1 1 x x x x x x x x                     Kết luận 5.x  Ví dụ 58. Gi 2 9 14 25 ( 1 1)(2 4) 3 3 4 2 1 x x x x xx x          ( )  Phân tích và lời giải 1,x  suy ra: 3 3 4 2 1 0.x x    Ta có: 2 2 (3 3) 4 2 1 (3 3) 4 2 1 (3 3) 16 2 1 9 14 25x x x x x x x x                  2 9 14 25 (3 3) 4 2 1 3 3 4 2 1 x x x x x x           ( 1 1)(2 4) ( ) 3 3 4 2 1 x x x x x          2 3 3 4 2 1 (2 4) 1 2 4x x x x x x x         2 3 5 4 4 2 1 2( 2) 1 0x x x x x x        
  • 47. Tư duy sáng tạo tìm tòi lời giải PT, BPT, HPT đại số, vô tỷ – ThS. Lê Văn Đoàn 46 D ẵ n n A B ẳ : 2 2 4 2.2 . 2 1 (2 1) ( 2) 2.( 2). 1 ( 1) 0x x x x x x x x                    2 2 2 2 (2 2 1) ( 2 1) 0 (2 2 1) ( 2 1)x x x x x x x x               2 2 1 2 1 1 2 1 2 2 2 1 2 1 3 2 1 2 1 0 x x x x x x x x x x x x x x                              (1) (2) 1 ọ 1x  : 2 2 (1) 3 2 2 ( 1)(2 1) 4 4 2 ( 1)(2 1) 6x x x x x x x x x              Do 1,x  suy ra: 2 2 2 ( 1)(2 1) 2 .2 2 2. 2 6 Cauchy x x x x x x x x         S 1,x  é (2) : (2) 1 2 1( 2 1 1) ( 1) 0x x x x         ỹ 2( 1) 2 1 1 ( 1) 0 2 1 1 x x x x x           0, 1 2 ( 1)(2x 1) 1 1 1 0 1 0 1. 2 1 1 x x x x x x x                        Kết luận 1.x  Ví dụ 59. 3 2 3 2 2 3 2 9 4 4 2 2 4 1x x x x x x x        ( ) 32 2 2 3 ( ) 16 4 4 9 4 4 3 2 2 0x x x x x x x           (1) 3 2 3 3 2 3 2 2 0 35 54 0 0x x x x x x        54 35 x    TH 1 V 0x  0x   TH 2 V 54 0; 35 x       0,x  3 2 2 1 1 1 1 2 (1) 16 4 9 4 3 1 x x xx x                    (2) 3 2 1,t x   suy ra: 3 3 2 1 1 1 2 t t x x       6 6 (2) 15 8 3 2 0t t t       u ki n: 3 2 0)t   6 6 6 6 6 6 1 1 ( 15 4) (3 8) 3 3 3( 1) 15 4 8 3 t t t t t t t t                  
  • 48. khangvietbook.com.vn – ĐT: (08) 3910 3821 47 3 2 3 2 6 6 ( 1)( 1) ( 1)( 1) ( 1) 3 0 1 1. 15 4 8 3 t t t t t t t t x t t                         3 2 3 2 6 6 6 6 ( 1)( 1) ( 1)( 1) 15 4 8 3 15 4 8 3 t t t t t t t t t t                  Suy ra: 3 2 3 2 6 6 ( 1)( 1) ( 1)( 1) 2 3 0, 315 4 8 3 t t t t t t t t t                  TH 3 V ( ;0),x  ho 0,x  32 2 2 31 1 1 (1) 16 4 4 9 4 4 3. 2 2x x x x x x x x x                        3 2 2 1 1 1 1 2 9 4 16 4 3 1 x x xx x                    (3) 3 2 1,t x   suy ra: 3 3 2 1 1 1 2 t t x x       Do 3 0 1 1.x t t       6 6 (3) 8 15 3 2 0t t t       (4) 6 6 ( ) 8 15 3 2f t t t t      trên ( ; 1),  5 6 6 1 1 ( ) 3 3 0, 1. 8 15 f t t t t t                 ( )f t trên ( ; 1),  suy ra: 6 6 ( ) 8 15 3 2 f( 1) 2f t t t t         (5) 5 Kết luận 0, 1.x x  Ví dụ 60. 2 2 6 1 (2 1) 2 3x x x x x      ( ) Học sinh giỏi tỉnh Long An năm 2014 T nh: .D  Phân tích và lời giải 1 S 2 2 0 :(2 1)( 2 3 ) 6 1 2a x x x a x x ax a          p: 2 2 2 2 2 3 (2 1) (6 2 ) 1 . 2 3 x x a x x a x a x x a              : 2 2 6 2 2 2 3 4 1 23 1 a a a a a                ờ ả 1 : 2 2 2 2 2 (2 1)( 2 1) ( ) (2 1)( 2 3 2) 2 1 2 1 2 3 2 x x x x x x x x x x x x                   
  • 49. Tư duy sáng tạo tìm tòi lời giải PT, BPT, HPT đại số, vô tỷ – ThS. Lê Văn Đoàn 48 2 2 22 2 1 02 1 ( 2 1) 1 0 2 3 2 12 3 2 x xx x x x x xx x                        2 2 1 2 1 2 2 1 0 3 15 2 3 (2 1) 3 x x x x x x x                        Kết luận 3 15 1 2, 3 x x        Lời giải 2. Do 1 2 x   2 2 6 1 ( ) 2 3 2 2 2 1 x x x x x           22 2 22 1 22 1 02 1 2 1 3 152 1 2 2 3 2 12 3 2 3 xx xx x x x x x x xx x x                             Bình luận V q ế ax b ế q ế ả hệ số x2 ng nhau nên để đơn giản c thể thêm h ng số a T ờ ả 3 phương pháp đ t n số phụ không hoàn toàn (nên làm khi là số chính phương):  Lời giải 3 2 2 2 2 3 2 2 3t x x x t x        2 ( ) (2 1) 4 2 0t x t x        2 (2 3)t x   2t  2 1.t x  Suy ra: 2 2 2 3 2 1 2 2 3 2 1 x x x x x x               3 15 3 x   Ví dụ 61. 3 2 2 2 2 3 1 1 2 x x x x x x        ( ) Phân tích ế ế 2 2 3 2 ( 2) 1 ( ) 2 (3 ) 1x x x ax b x x a x b              ế ế ế ả 3 ế ế ả é ờ ả :  Lời giải .D  2 2 2 2 5 3 5 3 ( ) 1 2 1 ( 2) 2 2 x x x x x x x x x x                    (1)  V 2 2 1 2 0 1 2 :x x x x x x            V 2 1 2 0x x x    
  • 50. khangvietbook.com.vn – ĐT: (08) 3910 3821 49 2 22 2 (5 3) 5 3 3 1 1 (1) 0 52 21 2 1 2 x x x x xx x x x x x                     (2) 2 2 1 3 2 5 (2) 1 2 x x x x x           Kết luận 3 1 3 2 5 , 5 2 x x       Ví dụ 62. 2 2 2 16 18 1 2 4x x x x      ( ) Đề nghị Olympic 30/04/2013 – Chuyên Thoại Ngọc Hầu – An Giang 2 1x    1.x  Phân tích và lời giải 1 S 1,x   2 1.x  2 1x  ả 1,x   ế ú ỉ é ế 2 2 16 18 (2 4)x x x    ở ế ẵ é é 2 4 0.x   T ờ ả 1: 2 2 ( ) 2 16 18 (2 4) 1 0x x x x            2 2 2 2( 1) 1 0 2 16 18 2 4 x x x x x           2 2 2 2 1 1 1 0 2 16 18 2 4 x x x x x              2 1 0 1x x      2 2 2 16 18 2 4 2 1x x x x      (1) 2 2 2 2 2 2 16 18 1 2 4 ( ),(1) 3 1 4 8 2 16 18 2 1 2 4 x x x x x x x x x x                     2 2 2 4 8 0 2 32 3 57 79( 1) (4 8) 7 64 73 0 x x x x x x x                       Kết luận 32 3 57 1, 7 x x       Phân tích và lời giải 2 4, 1a b   ĩ 2 2 2 16 18 .( 2) .( 1)x x a x b x      2 2 2 ( ) 4( 2) 2( 1) 2( 2) 1x x x x         (1) Do 2x   2 0,x  
  • 51. Tư duy sáng tạo tìm tòi lời giải PT, BPT, HPT đại số, vô tỷ – ThS. Lê Văn Đoàn 50 2 2 2 1 1 (1) 4 2 2 2( 2) x x xx         (2) 2 1 0 2 x t x     2 2 2 0 0 2 (2) 4 2 2 4 4 2 (2 ) 3 t t t t t t t                   V 2 21 0 0 1 0 1: 2 x t x x x             V 2 24 1 4 32 3 57 3 1 4( 2) : 3 2 3 7 x t x x x x              3 57 32 1, 7 x x      Ví dụ 63. 2 21 1 1 2 2 1 2 2 5x x x x x x                    ( )  Lời giải 0.x  2 2 2 21 ( ) 2 2 2 2 ( 2 2 2 2) 5x x x x x x x x x               2 2 2 2 1 4 2 2 2 2 5 2 2 2 2 x x x x x x x x x x               2 2 2 2 4 2 2 2 2 5 2 2 2 2 x x x x x x x x              2 2 2 2 2 2 2 2 ( 1) 1 ( 1) 1 2.t x x x x x x             24 (1) 5 5 4 0 1t t t t t          4t  Suy ra: 2 2 2 2 2 2 2 2 2 4 2 ( 2 2)( 2 2) 8x x x x x x x x x              4 2 4 4 2 2 6 6 6 6 2 6 4 6 34 12 36 12 32 x x x x x x x x x                            Nhóm II: S dụng chức năng table của casio tìm nhân t bậc hai, bậc ba V q ọ ú ú é ú ờ q ả Ví dụ 64. Gi 2 2 2 1 2 2. 4 4 1 x x x x x        ( )
  • 52. khangvietbook.com.vn – ĐT: (08) 3910 3821 51 Phân tích 2 2 2 1 2 2. 4 4 1 X X X X X        SHIFT / CACL / 9 /  1.732050808.X  T TABLE : casio fx – 570 ES PLUS)  ế X A : ALPHA / ) / SHIFT / RCL / (–)  2 ( )f X A AX  : MODE SETUP / 7 / ALPHA / (–) / 2 x /  / ALPHA / (–) / ALPHA / ) /  /  / 9 /  / 9 /  / 1 /  : ( ) 9 1 4.732, 10 0 3 X F X  q ế dòng có . T 1 0 3 2 3x  3 ( )F X : 2 .X bX c  casio fx – 570 VN PLUS ho c Vinacal 570es flus: ( )g x : MODE SETUP / 7 / ALPHA /(–) / 2 x /  / ALPHA / (–) / ALPHA / ) /  /  /  / 9 /  / 9 /  / 1 /  T é ờ ả :  Lời giải 2 1 0 4 0 4. 4 x x x x x           2 2 2 1 2 ( ) ( 3) 2. 1 1 0 4 1 x x x x x                     2 2 2 2 2 1 1 1 24( 3) 2. 0 1 1 1 4 x x xxx x x x x               2 2 2 2 2 2 2.( 3) 3 ( 3) 0 ( 4)( 1) 4 1.( 1 2) x x x x x x x x x                2 2 2 2 32 1 ( 3) 1 0 3( 4)( 1) 4 1 2 1 x x xx x x x x x                           Do 2 2 2 2 1 1 0, 4. ( 4)( 1) 4 1 2 1 x x x x x x x               Kết luận 3, 3.x x   Bình luận: S 2 3,x  ờ ờ ả ọ é 1
  • 53. Tư duy sáng tạo tìm tòi lời giải PT, BPT, HPT đại số, vô tỷ – ThS. Lê Văn Đoàn 52 2 3x  ỉ “ ả ” 2 1 , 4 x x x    é 2 1 4 x x a x     và 2 2 2 2 21 (1 ) 1 4 4 4 x x x a x a a x x            2 3x  nên t ọ 1.a  “ ả ” é q 2 3x  Ví dụ 65. Gi 2 2 2 9 2 1 42 3 x x x x x        ( ) Phân tích S 2 7x  é T ờ ả :  Lời giải 9 3x    3.x  2 22 ( 7) 8 2 9 ( ) 0 4 23 x x x xx           2 2 2 1 2 9 ( 7) 1 1 0 4 3 2 x x x x x                      2 2 2 2 2 1 3 2 2 9 ( 7) 0 4 3 2 x x x x x x x x               2 2 2 2 2 2 2 1 7 7 ( 7) 0 4 3.( 3 2) 2 ( 9)( 2) x x x x x x x x x x                 2 2 2 2 2 1 1 1 ( 7) 0 2 3.( 3 2) 2 ( 9)( 2) x x x x x x x x                    2 7 0 7x x      7.x  Do 2 2 2 2 1 1 1 0, ( ). 2 3.( 3 2) 2 ( 9)( 2) x a x x x x x x x               Kết luận 7.x   Bình luận Q ế é ẵ T é ế : Ví dụ 66. Gi 2 2 2(1 ) 2 1 2 1x x x x x      ( ) 2 1 2 2 1 0 2 1 x x x x            
  • 54. khangvietbook.com.vn – ĐT: (08) 3910 3821 53 Phân tích B 2 2 ( ).ax bx c dx e ax fx g      ả T ả 2 2 5x x  :  Lời giải 2 2 5.x x  2 2 ( ) ( 2 5) 2( 1)( 2 1 2) 0x x x x x          22 2 22 2 5 02( 1)( 2 5) ( 2 5) 0 2 1 22 1 2 x xx x x x x x x xx x                      (1) (2) (1) 1 6x    1 6.x    2 (2) 2 1 2 :x x x     Kết luận 1 6.x    Ví dụ 67. Gi 3 3 2 2 7 11 5 3 5 7x x x x x x        ( ) Đề nghị Olympic 30/04/2014 – THPT Chuyên Bảo Lộc – Lâm Đồng Phân tích S 2 3x x  ẵ T é 5 7x  n ghép ( ) 5 7ax b x   : 2 3.x x  V 1, 2a b  : 2 2 3 (5 7) ( 2) .x x x x      H 2x  2x  é T ờ ả ế :  Lời giải    7 5 x 3 3 2 7 11 5, 2.a x x x b x      32 3 2 ( ) ( 3) 7 11 5 ( 2) ( 2) 5 7 0x x x x x x x x                      2 2 2 2 2 3 3 3 0 2 5 7 x x x x x x a ab b x x                2 2 2 1 1 1 13 ( 3) 1 0 22 5 7 x x x a ab b x x                    Do: 2 2 1 1 7 1 0, 52 5 7 x a ab b x x             Kết luận 1 13 2 x    Ví dụ 68. 3 32 3 12 46 15 5 1 2 2x x x x x       ( ) Phân tích S 2X  1 3 32 3 ( 12 46 15 5 1 2 2) :( 2)X X X X X X        solve 9 = ế 2 2 1.x x 
  • 55. Tư duy sáng tạo tìm tòi lời giải PT, BPT, HPT đại số, vô tỷ – ThS. Lê Văn Đoàn 54 2 3 ( 2)( 2 1) 5 2x x x x x      ờ  Lời giải 3 32 3 12 46 15, 2 1, 5 1.a x x b x c x x        3 32 3 ( ) 12 46 15 (2 1) ( 5 1 1) 0x x x x x              3 3 3 3 2 2 2 2 2 2 8 40 16 5 2 8( 5 2) 5 2 0 0 1 1 x x x x x x x x a ab b c c a ab b c c                        3 2 2 2 0, , , 28 1 ( 5 2) 0 1 1 2 a b c x x x a ab b c c x                         Kết luận 2x  1 2.x    Ví dụ 69. Gi 3 3 2 2 174 16 62 78 7 36 5 x x x x x x         ( ) Phân tích S 1X  1 3 3 2 2 174 16 62 78 7 36 :( 1) 5 x x x x x X x              và 9 = ế 2 3 11.x x  2 3 2 ( 1)( 3 11) 4 8 11,x x x x x x       ờ ả ế :  Lời giải 5.x   3 3 2 3 2 ( ) ( 5) 16 62 78 2 6x x x x x x x          33 2 3 2 2 4 8 11 ( 5) 16 62 78 2 9 5x x x x x x x x x            33 2 3 2 4 8 11 ( 5) 16 62 78 ( 5)(2 1)x x x x x x x x x            33 2 3 2 4 8 11 ( 5). 16 62 78 (2 1)x x x x x x x x              33 2 3 2 ( 4 8 11) ( 5). (2 1) 16 62 78 0x x x x x x x x               3 3 2 2 1, 16 62 78.a x b x x x      3 2 3 2 2 2 7( 5)( 4 8 11) ( 4 8 11) 0 x x x x x x x a ab b             3 2 2 2 7( 5) ( 4 8 11) 1 0 x x x x a ab b               2 2 3 2 2 2 3 7( 5) 2 4 ( 4 8 11) 0 3 2 4 a a b x x x x a a b                     
  • 56. khangvietbook.com.vn – ĐT: (08) 3910 3821 55 2 2 3 2 2 2 3 (2 1) 7( 5) 2 4 ( 4 8 11) 0 3 2 4 a b x x x x x a a b                       2 2 3 2 2 2 12 16 143 2 4 ( 4 8 11) 0 3 2 4 a x x b x x x a a b                      3 2 4 8 11 0 1x x x x       3 53 2 x    Vì: 2 2 2 2 12 16 143 0, 3 0; 0 2 2 4 x x x a a a b b                       2 2 2 2 12 16 143 2 4 0. 3 2 4 a x x b a a b                  Kết luận 3 53 1, 2 x x     Ví dụ 70. Gi 3 2 2 3 2 2 4 2 11x x x x x x       ( ) Phân tích S 2 2 7x x  ờ ả :  Lời giải 4.x   2 ( ) ( 3) 2 4 ( 2) 2 1 0x x x x x                  (1)  ( 3) 2 4 ( 2) 2 1 0x x x x               1 2 2 :x     1 2 2 ( 3) 2 4 ( 2) 2 1 0x x x x x                   2 2 2 ( 2 7) 2 7 (1) 0 3 2 4 2 2 1 x x x x x x x x x              2 2 1 ( 2 7) 0 3 2 4 2 2 1 x x x x x x x                 2 2 2 7 0 2 2 1. ( 2 2 1) 3 2 4 0 (2) x x x x x x x x                    (2), ( ), 3 2 2 3 2 2 3 2 2 4 2 11 2 3 2 11 2 4 x x x x x x x x x x x x                  2 2 2 2 1 2 4 2 11 2 11 2 4 2.( 4) 11x x x x x x x x              
  • 57. Tư duy sáng tạo tìm tòi lời giải PT, BPT, HPT đại số, vô tỷ – ThS. Lê Văn Đoàn 56 2 2 3 1x x   Kết luận 2 2 1.x   Ví dụ 71. Gi 2 3 8 3 3 1x x x    ( ) Phân tích S 2 1x x  ờ ả :  Lời giải 2 8 3 8 3 8 3 0 3 3 x x       2 2 ( ) ( 1)( 1) (2 ) 8 3 0x x x x x             2 2 2 4( 1) ( 1)( 1) 0 2 8 3 x x x x x x x            2 2 2 2 1 0 (1) 4 ( 1) 1 0 4 1 0 (2)2 8 3 2 8 3 x x x x x xx x x x                            2 1 5 (1) 1 0 : 2 x x x        2 (2) ( 1)(2 8 3 ) 4 0x x x       2 3 8 3 3 1x x x    3 3 ( 1)(2 3 1) 4 ( 1)( 4 3) 4 0x x x x x x x             4 2 3 2 2 3 ( 4 4) 4 0 0 ( 2) 4 0 :x x x x x x x              Kết luận 1 5 1 5 , 2 2 x x      Ví dụ 72. Gi 2 2 3 2 (3 11) 1 3 3. 8 11 3. 4x x x x x      ( )  Lời giải 3 2 3 3. 8 11 3. 4 0x x x    (1) 2 2 2 2 ( ) (3 11) 1 3. (3 11) 8 4x x x x x        2 2 2 2 2 2 2 (3 11)(1 2 ) (3 11)( 1 3. ) 4(1 2 ) 4(1 2 ) 1 3. x x x x x x x x x              2 2 2 2 2 2 3 11 (1 2 ) 4 0 (1 2 )(3 11 4 1 4 3 ) 0 1 3. x x x x x x x x                   2 2 2 2 2 (1 2 ) ( 1 2. 1.2 2 ) 2( 2 . 3 3) 0x x x x x              (2) 2 2 2 2 2 2 1 2 0 (1 2 ) ( 1 2) 2( 3) 0 1 2 0 3 0 x x x x x x                       
  • 58. khangvietbook.com.vn – ĐT: (08) 3910 3821 57 1 2 x   3 2 23 x x x        3.x  Kết luận 2 , 3. 2 x x  Bình luận T ế ả 2 2 0 0 0 A A B B        ế ờ ẵ ế ẳ ỹ ở ả ẳ ả trình : 2 4 3 3 4 3 2 2 1x x x x x      ế ẳ : (4 2.2. 3 3) (1 2 2 1 2 1) 0x x x x          2 2 2 3 0 (2 3) (1 2 1) 0 1. 1 2 1 0 x x x x x                  S ờ ọ 1,x  é sau: 2 4 ( 3 2) 2( 2 1 1) 4 5 1x x x x x        1 4 ( 1) 4( 1) ( 1)(4 1) 4 4 4 1 03 2 2 1 1 3 2 2 1 1 x x x x x x x xx x x x                        ú T q q ọ ả ọ ả ọ Ví dụ 73. Gi 33 2 3 8x 2 2 20 2( 1)x x x x       ( ) Phân tích S 2 2 2x x  ờ ả :  Lời giải 3 2 8 2 0x x x    ( )a 33 2 3 ( ) 8 2 2 (2 4) 2 20x x x x x          3 2 3 3 33 2 2 3 3 23 8 6 (2 4) 8( 20) 8 2 2 (2 4) 2(2 4) 20 ( 20) x x x x x x x x x x x x                   2 2 33 2 2 3 3 23 ( 3)( 2 2) 48( 2 2) 8 2 2 (2 4) 2(2 4) 20 ( 20) x x x x x x x x x x x x                   2 32 3 3 2 3 23 2 2 0 1 3 48 3 (1) (2 4) 2(2 4) 20 ( 20) 8 2 2 x x x x x x x x x x x                      
  • 59. Tư duy sáng tạo tìm tòi lời giải PT, BPT, HPT đại số, vô tỷ – ThS. Lê Văn Đoàn 58  V     1 2 3 2 3 23 3 1 3 2 48 0 ( 20) 3 ( 20) (2 4) 3 (1) : .2 4 3 0 8 2 2 o VT x x x x VN x VP x x x                            V 3 3 3 2 2 2 2 20 0 3 ( ) : 8 2 0 x x x x x x               Kết luận 1 3.x   Ví dụ 74. Gi 3 2 3 2 ( 3 5) 2 5 3 5 2 5x x x x x x x       ( )  Lời giải 2 5 2 5 0 2 x x x     0.x  3 2 3 2 3 ( ) ( 3 5)( 2 5 1) 3 5 2 5 ( 3 5)x x x x x x x x x             2 3 2 2 2 5 1 ( 3 5) (2 5 1) 2 5 1 x x x x x x x x x             23 2 3 22 2 5 1 03 5 (2 5 1) 0 3 5 ( 2 5 1)2 5 1 x xx x x x x x x x x xx x                         (1) (2) 5 33 (1) 4 x     5 33 : 4 x    2 3 2 3 2 (2) 2 5 2 5 (2 5) ( . 2 5)x x x x x x x x x x            3 2 3 2 3 ( ) 2 (2 5) (2 5) (2 5)x x x x x x       3 2 3 2 ( ) (2 5) (2 5) 0x x x x      2 3 3 2 2 2 5 02 5 3 (2 5) 0 : 2 4 2 5 0 x xx x x x                     Kết luận 5 33 5 33 , 4 4 x x        Bình luận 3 2 3 2 (3 5 2 5) ( 3 5) (2 5 1)x x x x x x x x         ế é 2 2 2 2 5 1 2 5 1 2 5 1 x x x x x x        2 2 5 1x x  é T ra . Ví dụ 75. Gi 2 2 (3 5 6) 2 3 6 5x x x x x      ( )
  • 60. khangvietbook.com.vn – ĐT: (08) 3910 3821 59  Lời giải 2 2 0 3 2 6 33 6 5 0 x x x x           2 2 2 2 3 5 7 ( ) (3 5 7) 2 3 6 5 2 3 6 5 2 x x x x x x x x x x x                  2 2 1 (3 5 7) 2 0 3 6 5 2 x x x x x x                 2 2 22 3 5 7 0 5 109 3 5 7 0 61 2 (2 )(3 6 5) 1:3 6 5 2 o x x x x x x x x x x VNx x x                          Kết luận 5 109 6 x    Ví dụ 76. Gi 2 2 3 2 ( 3) 1 3 4 1x x x x x x       ( ) Đề nghị Olympic 30/04/2014 – Chuyên Lương Văn Chánh – Phú Yên  Lời giải. .D  3 2 2 2 2 3 4 1 7 8 ( ) 1 ( 3) 3 3 x x x x x x x x x                                   2 2 2 2 7 8 7 8 7 8 1 ( 3) 0 0 3 3 1 3 x x x x x x x x x x x 2 2 2 2 8 1 1 7(7 8) 0 3 1 3 1 (1) x x x x x x x x x x                       2 2 2 21 3 3 1 1. 2 4 2 t x x x t x x                 2 21 5 1 3 2 5 (1) 1 0 2 2 1 5 0 2 2 t t t x x x                  Kết luận 8 1 3 2 5 , 7 2 x x       BÀI TẬP RÈN LUYỆN BT 11. Gi 10 1 3 5 9 4 2 2.x x x x       ( )x BT 12. Gi 2 2 2 2 3 5 1 2 3( 1) 3 4x x x x x x x          BT 13. Gi 2 3 1 3 1 2 3.x x x x       ( )x BT 14. Gi 2 2 ( 1) 5 1.x x x x     ( )x
  • 61. Tư duy sáng tạo tìm tòi lời giải PT, BPT, HPT đại số, vô tỷ – ThS. Lê Văn Đoàn 60 BT 15. Gi 2 2 10 2 3.x x x     ( )x BT 16. Gi 2 3 2 6.x x x    ( )x BT 17. Gi i 2 2 4 5 1 2 1 9 3.x x x x x       ( )x BT 18. Gi 2 1 1 2.x x x     ( )x BT 19. Gi 2 2 3 2 2.x x x x      ( )x BT 20. Gi 3 4 1 3 2 5 x x x       ( )x BT 21. Gi 3 1 4 1 2 5 x x x       ( )x BT 22. Gi 9( 4 1 3 2) 3.x x x     ( )x BT 23. Gi 2 2 2 3 5 2 3 5 3 .x x x x x      ( )x BT 24. Gi i 2 2 2 1 1 3 .x x x x x      ( )x BT 25. Gi 3 3 1 1. 3 10 x x x     ( )x BT 26. Gi 1 3 1. 2 x x x x      ( )x BT 27. Gi 2 2 9 8 1 3 1 8 .x x x x x       ( )x BT 28. Gi 4 1 5 2x x x x x x       ( )x BT 29. Gi 2 2 4 2 5 1.x x x x      ( )x BT 30. Gi 4 3 2 3 2 1 5 12 15 3 0.x x x x x x         BT 31. Gi 2 2 12 5 3 5.x x x     ( )x BT 32. Gi 2 2 10 91 7 4. 3 x x x      ( )x BT 33. Gi 2 3 5 2 7 2 0.x x x x       ( )x BT 34. Gi 3 2 5 1 2 5 10 13 0.x x x x x        ( )x BT 35. Gi 3 2 3 1 2 1 3 2 5 3 0.x x x x x x          BT 36. Gi 3 2 3 17 8 9 3 2 7 0.x x x x x        ( )x BT 37. Gi 4 3 2 3 2 2 2 3 8 8 0.x x x x x x         BT 38. Gi 2 9 20 2 3 10.x x x    ( )x
  • 62. khangvietbook.com.vn – ĐT: (08) 3910 3821 61 BT 39. Gi nh: 2 2 2( 1) 20. (3 7 2 ) x x x      ( )x BT 40. Gi 2 2 6 2 1 1. ( 2 1 1) x x x x       ( )x BT 41. Gi 8 3 2 1 1. 8 1 1 x x x      ( )x BT 42. Gi 2 2 ( 4)( 1 1) .x x x    ( )x BT 43. Gi 2 ( 7 3)(1 10 21) 4.x x x x       ( )x BT 44. Gi 2 ( 5 2)(1 7 10) 3.x x x x       ( )x BT 45. Gi ( 1 1)( 1 2 5) .x x x x      ( )x BT 46. Gi h: 2 3 2 11 21 3 4 4.x x x    ( )x BT 47. Gi 3 2 3 4 2 5 4 16.x x x     ( )x BT 48. Gi 3 2 4 1 2 3.x x x     ( )x BT 49. Gi 23 6 1 1.x x x     ( )x BT 50. Gi 3 2 3 2. ( 4) 7 3 28 0.x x x x x       ( )x BT 51. Gi 3 2 2 2 3 8 2 15.x x x     ( )x BT 52. Gi 23 6 7 1.x x x     ( )x BT 53. Gi : 3 3 5 3 4.x x    ( )x BT 54. Gi 3 2 3 3 1 2 .x x x     ( )x BT 55. Gi 3 3 2 6 5 .x x x     ( )x BT 56. Gi 3 23 3 2 3 3 0.x x x x     ( )x BT 57. Gi 23 4 2 7 8 13 0.x x x x       ( )x BT 58. Gi 23 2 1 2 13 4 44 117 0.x x x x       ( )x BT 59. Gi 3 3 2 3 ( 2) 3 6 3.x x x x       ( )x BT 60. Gi : 3 23 3 2 5 2 3 2( 1).x x x x x       ( )x BT 61. Gi 3 2 2 4 4 2 1 4.x x x x      ( )x BT 62. Gi 3 3 2 4 2 2.x x x x     ( )x BT 63. Gi 3 2 2 1 2 1 2.x x x x x        ( )x
  • 63. Tư duy sáng tạo tìm tòi lời giải PT, BPT, HPT đại số, vô tỷ – ThS. Lê Văn Đoàn 62 BT 64. Gi 33 2 2 2 ( 1) 2 1 2 .x x x x x x      ( )x BT 65. Gi 3 3 2 2 1 3.x x x x     ( )x BT 66. Gi 3 2 2 10 1 1.x x x x      ( )x BT 67. Gi 3 3 5 3 2 2.x x x     ( )x BT 68. Gi 3 3 23 4 4 3 2 3 . 3 x x x x x      ( )x BT 69. Gi 2 3 2 4 1 3 2.x x x x x     ( )x BT 70. Gi 2 2 5 5 2 3 2.x x x x x       ( )x BT 71. Gi 2 ( 2 2 1 1)(1 1 ) .x x x x x x       ( )x BT 72. Gi 32 2 2 ( 1)(2 3 ) 3 5 5 3.x x x x x       ( )x BT 73. Gi 2 2 2 (2 2 5)( 1) 4 1 2 2 5x x x x x x x x         BT 74. Gi 3 2 3 2 2 3 2 9 4 4 2 2 4 1.x x x x x x x        BT 75. Gi 2 2 11 2 16 28 5 .x x x x      ( )x BT 76. Gi 2 2 2 3 3 3 6 2 . 3 24 x x x xx       ( )x BT 77. Gi 2 2 2 2 1 1 2 32 x x x xx        ( )x BT 78. Gi 2 2 3 2 2( 1) 2 3 8 4.x x x x x       ( )x BT 79. Gi ( 2) 1 (4 5) 2 3 6 23 0.x x x x x        ( )x BT 80. Gi 2 2 ( 2) 3 6 2 1 3 10 0.x x x x x        ( )x BT 81. Gi 2 ( 1) 4 5 2( 5) 3 3 14 13.x x x x x x        BT 82. Gi 2 ( 1) 2 3 2(3 1) 4 2 16 14 2.x x x x x x        BT 83. Gi 2 3 1 5 4 3 3.x x x x      ( )x BT 84. Gi 2 2 2 5 7 5 6 3 0.x x x x x        ( )x BT 85. Gi 2 2 3 2 ( 3) 1 3 4 1.x x x x x x       ( )x BT 86. Gi 32 3 2 2 1 3 5.x x x x x x        ( )x BT 87. Gi 3 5 1 7 8 2 2 1.x x x x      ( )x BT 88. Gi 2 2 ( 1) 2 5 4 1 2( 1).x x x x x x       ( )x
  • 64. khangvietbook.com.vn – ĐT: (08) 3910 3821 63 BT 89. Gi 23 2 3 5 6.x x x x      ( )x BT 90. Gi 3 3 2 (5 1) 3 6 2 3.x x x x x      ( )x BT 91. Gi 2 3 3 2 6 18 9 10 81.x x x x x x x      ( )x BT 92. Gi 1 1 1 1 . 2 2 x x x x x                  ( )x BT 93. Gi 26 2 1 4 9 2 3.x x x x       ( )x BT 94. Gi 2 4 1 2 1 3. 3 ( 2 1) x x x x          ( )x BT 95. Gi 2 46 17 3 6 1 5 8x. 2 1 4 3 1 x x x x x          ( )x BT 96. Gi i: 2 2 2 ( 10 26) 4 ( 2 2) 2 3 18.x x x x x x x x          ( )x BT 97. Gi 3 ( 3)(2 2) 2 5 3 7.x x x x       ( )x BT 98. Gi 2 6 2 6 6 5 2 5.x x x x x        ( )x BT 99. Gi 2 2 3 2 5 6 ( 5 9 18 2).x x x x x x       BT 100. Gi 3 2 2 4x 3 2x 5 2x 13.x x x       ( )x BT 101. Gi 3 2 2 3 2 2 4 2 11.x x x x x x       ( )x BT 102. Gi 2 2 3 2 1 2 3 3 2 .x x x x x x        ( )x BT 103. Gi 2 3 2.x x x x     ( )x BT 104. Gi 3 2 3 2 2 ( 1) 3 2 6 7 2 .x x x x x x      ( )x BT 105. Gi 4 4 ( 8) ( 1 1) .x x x x x       ( )x BT 106. Gi 3 6 1 1. 1 1 x x x x       ( )x BT 107. Gi 2 2 1 2 1 x x x x x      ( )x BT 108. Gi 2 2 (3 5 6) 2 3 6 5.x x x x x      ( )x BT 109. Gi 32 2 3 1. 4 x x x      ( )x