6. ANG GRAFT AT CORRUPTION
Corruption (Korapsiyon) ay isang maling
gawi o kasanayang kinasasangkutan ng
opisyal ng isang institusyon.
Ito ay ang pang-aabuso sa hawak na
posisyon upang magkaroon ng
pakinabang.
7. ANG GRAFT AT CORRUPTION
Graft ay isang anyo ng political na
korapsiyon kung saan ang opisyal ng
pamahalaan ay nagkakamal ng
pinansiyal na pakinabang sa hindi tapat
o hindi legal na paraan
8. ANYO O URI NG CORRUPTION
1. Embezzlement o Paglustay – Ito ay
pagnanakaw ng pera ng isang taong
pinagkatiwalaan nito. Karaniwang ito
ay ginagawa sa pamamagitan ng
paglustay o maling paggamit
(misappropriation) ng pondo ng
pamahalaan.
Ang pangkaraniwang ipinapataw na parusa sa
ganito ay panghabambuhay na pagkakakulong.
9. ANYO O URI NG CORRUPTION
2. Bribery o Lagay System – Ito ay
ang pag-aalok, pagbibigay,
pagtanggap, o paghingi ng ano
mang bagay na may halaga
upang impluwensiyahan ang
mga aksiyon ng isang opisyal o
empleyado ng pamahalaan.
Isang halimbawa nito ay ang red tape. Ang mga fixer
na binabayaran upang mapabilis ang proseso ng
dokumento.
10. ANYO O URI NG CORRUPTION
3. Fraud o Pamemeke – Ito ay
tumutukoy sa pandaraya o
panlilinlang (deception) sa
layuning makalamang o
makakuha ng salapi o iba pang
benepisyo.
Ang ilang halimbawa nito ay ang paggamit ng mga
palsipikadong dokumento o paglikha ng scam.
11. ANYO O URI NG CORRUPTION
4. Extortion o Pangingikil –
Isang illegal na paggamit
ng kapangyarihan. Ito ay
tumutukoy sa
panghuhuthot,
panghihingi, o sapilitang
pagkuha ng salapi.
Karaniwang ginagamit ang blackmailing o
pangunguwalta sa pamamagitan ng pananakot.
12. Iba pang uri ng korupsiyon. Maaaring ang mga ito ay
kaugnay o nakapaloob sa mga pangunahing uri ng
korapsiyon.
1. Tax Evasion o Pagtakas sa pagbabayad ng
kaukulang buwis
2. Ghost Project at Ghost Payroll
3. Evasion of public bidding in the awarding of
contracts
4. Passing of contracts
5. Nepotismo at Paboritismo
6. Tong o Protection Money
13. EPEKTO SA PAGTITIWALA AT PARTISIPASYON NG
MAMAMAYAN SA MGA PROGRAMA NG PAMAHALAAN
1. Nawawalan ng ganang makipagtulungan ang mga
mamamayans a pamahalaan kahit na sila ay may
pagnanais na umunlad ang bansa.
2. Nakapag-iisip na makibagay o makiayon na
lamang sa maling kalakaran.
3. Lalong tumitindi ang puwang sa pagitan ng
mayayaman at mahihirap
14. ANG KAUGNAYAN NITO SA ASPEKTONG PANGKABUHAYAN
AT PANLIPUNAN
1. Lalong tataas ang presyo ng bilihin dahil babawiin ng
mga negosyante ang pangingikil na ginagawa ng mga
opisyales.
2. Nauubos ang pondo ng bansa. Mananatiling mababa
ang pasahod sa mga empleyado at tataas ang buwis.
3. Babagsak ang ekonomiya ng bansa
4. Ang mga negosyante ay mawawalan ng ganang
mamuhunan
5. Imbis na nakalaan ang pondo para sa serbisyo ng
Mga Epekto sa Kabuhayan
15. ANG KAUGNAYAN NITO SA ASPEKTONG PANGKABUHAYAN
AT PANLIPUNAN
1. Unti-unting mauubos ang kaban ng bayan
2. Mawawalan ng kredibilidad ang mga pampublikong
institusyon at tanggapan
3. Mawawala ang integridad ng mga opisyal.
4. Kapag ito ay naging tradisyon na, patuloy na
magkakaroon ng hindi pagkakapantay-pantay sa lipunan
5. Ito ay maaaring magdulot ng mga rally at pag-aalsa sa
mga taong nais kumawala sa ganitong sitwasyon.
Mga Epektong Panlipunan at Pampolitika
16. 1. Matalinong pagpili ng mga ihahalal sa pwesto
2. Pagkakaron ng transparency o regular na pag-uulat ng
pamahalaan tungkol sa pondo ng bayan
3. Pagsasabatas ng Freedom of Information Bill
4. Paigtingin ang pagmomonitor ng Statement of Assets,
Liabilities and Networth (SALN) na isusumite ng mga
opisyal at empleyado ng pamahalaan
5. Patawan ng mabigat na parusa ang mga napatunayang
nangurakot
6. Paigtingin ang pagtuturo ng kasamaan ng graft at
corruption sa paaralan
MGA MUNGKAHING PARAAN O SOLUSYON
