Đồ án tốt nghiệp điện tử viễn thông Tìm hiểu công nghệ truyền hình internet iptv và hệ thống iptv tại việt nam điểm cao
- sdt/ ZALO 093 189 2701
Viết thuê Đồ án tốt nghiệp điện tử viễn thông, Bài mẫu Đồ án tốt nghiệp ngành điện tử viễn thông, Khóa luận tốt nghiệp ngành điện tử viễn thông, Đề tài đồ án tốt nghiệp ngành điện tử viễn thông
http://vietthuewriter.com/category/do-an-tot-nghiep-nganh-dien-tu-vien-thong/
Download luận văn thạc sĩ ngành kế toán với đề tài: Một số giải pháp nâng cao chất lượng sử dụng phần mềm kế toán doanh nghiệp Việt Nam, cho các bạn có thể tham khảo
Nhận viết luận văn đại học, thạc sĩ trọn gói, chất lượng, LH ZALO=>0909232620
Tham khảo dịch vụ, bảng giá tại: https://vietbaitotnghiep.com/dich-vu-viet-thue-luan-van
Download luận án tiến sĩ với đề tài: Bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên thực hành các trường dạy nghề khu vực miền núi phía Bắc, cho các bạn làm luận án tham khảo
Đồ án tốt nghiệp điện tử viễn thông Tìm hiểu công nghệ truyền hình internet iptv và hệ thống iptv tại việt nam điểm cao
- sdt/ ZALO 093 189 2701
Viết thuê Đồ án tốt nghiệp điện tử viễn thông, Bài mẫu Đồ án tốt nghiệp ngành điện tử viễn thông, Khóa luận tốt nghiệp ngành điện tử viễn thông, Đề tài đồ án tốt nghiệp ngành điện tử viễn thông
http://vietthuewriter.com/category/do-an-tot-nghiep-nganh-dien-tu-vien-thong/
Download luận văn thạc sĩ ngành kế toán với đề tài: Một số giải pháp nâng cao chất lượng sử dụng phần mềm kế toán doanh nghiệp Việt Nam, cho các bạn có thể tham khảo
Nhận viết luận văn đại học, thạc sĩ trọn gói, chất lượng, LH ZALO=>0909232620
Tham khảo dịch vụ, bảng giá tại: https://vietbaitotnghiep.com/dich-vu-viet-thue-luan-van
Download luận án tiến sĩ với đề tài: Bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên thực hành các trường dạy nghề khu vực miền núi phía Bắc, cho các bạn làm luận án tham khảo
Tải bản đầy đủ tại địa chỉ http://ouo.io/wFFyVB hoặc http://twineer.com/27Se
Mục tiêu luận văn xây dựng tòa soạn điện tử hệ thống quản trị nội dung đáp ứng mục tiêu tin học hóa hiện đại hóa quá trình làm báo.
Download luận văn thạc sĩ ngành tài chính ngân hàng với đề tài: Ứng dụng một số mô hình đầu tư chính hiện đại vào thị trường chứng khoán Việt Nam, cho các bạn có thể tham khảo
2. M CL C
Ph n I: ð i cương v Tin h c.................................................................................... 3
Chương I: Gi i thi u chung ...................................................................................... 3
1. Thông tin và tin h c............................................................................................ 3
1.1 Khái ni m thông tin........................................................................................... 3
1.2 Khái ni m tin h c .............................................................................................. 3
2. H ñ m trong máy vi tính ................................................................................... 3
2.1 H 10 ................................................................................................................ 3
2.2 H 2 .................................................................................................................. 4
2.3 H 16 ................................................................................................................ 4
2.4 Bi u di n s trong máy tính và các ñơn v thông tin........................................... 5
2.5 Chuy n ñ i gi a các h ñ m.............................................................................. 6
2.6 Các phép toán trong h 2 ................................................................................... 8
3. T p và thư m c................................................................................................. 10
3.1 T p.................................................................................................................. 10
3.2 Thư m c.......................................................................................................... 10
4. Mã hoá .............................................................................................................. 11
4.1 Khái ni m mã hoá ........................................................................................... 11
4.2 Mã ASCII........................................................................................................ 12
5. ð i s logic ...................................................................................................... 12
5.1 Khái ni m m nh ñ Logic, bi n Logic, hàm Logic........................................... 12
5.2 Các toán t Logic cơ b n ................................................................................. 13
Bài t p -Câu h i ôn t p........................................................................................... 15
Chương II: C u trúc máy vi tính ............................................................................ 16
1. Ch c năng và sơ ñ c u trúc c a máy vi tính ...................................................... 16
1.1 Ch c năng c a máy vi tính .............................................................................. 16
1.2 Sơ ñ c u trúc máy vi tính ............................................................................... 16
2. Các b ph n cơ b n c a máy vi tính .................................................................. 17
2.1 B x lý trung tâm........................................................................................... 17
2.2 B nh ............................................................................................................ 18
2.3 Thi t b ngo i vi .............................................................................................. 18
3. T ch c m t phòng máy tính và cách b o qu n .................................................. 21
3.1 T ch c m t phòng máy .................................................................................. 21
3.2 B o qu n ñĩa t , màn hình, bàn phím............................................................... 21
Bài t p - Câu h i ôn t p......................................................................................... 22
2
Trư ng ð i h c Nông nghi p 1 - Giáo trình Tin h c ñ i cương --------------------------------------------- 2
3. Chương III: H ñi u hành ...................................................................................... 23
1. Khái ni m h ñi u hành ..................................................................................... 23
1.1 Khái ni m h ñi u hành ................................................................................... 23
1.2 Phân lo i h ñi u hành..................................................................................... 23
1.3 M t s h ñi u hành thông d ng ...................................................................... 23
2. H ñi u hành Microsoft windows 98/2000........................................................ 25
2.1 Kh i ñ ng máy và các thành ph n cơ b n........................................................ 25
2.2 T o, thay ñ i các bi u tư ng ho c m c ch n cho m t n i dung ....................... 28
2.3 S d ng h p tho i CONTROL PANEL ........................................................... 29
2.4 S d ng chương trình Windows Explorer ........................................................ 35
Bài t p - Câu h i ôn t p......................................................................................... 39
Chương IV: H so n th o văn b n Microsoft Word ............................................... 40
1. Gi i thi u chương trình MS-Word ..................................................................... 40
1.1 Gi i thi u chung.............................................................................................. 40
1.2 Cách s d ng chu t ......................................................................................... 40
1.3 Kh i ñ ng và ra kh i Word ............................................................................. 41
1.4 Mô t các thành ph n trong màn hình Word .................................................... 42
2. Các phím gõ t t (Shortcut-Key) .......................................................................... 47
2.1 Các phím gõ t t b t ñ u b ng phím ALT ......................................................... 47
2.2 Các phím gõ t t b t ñ u b ng phím CTRL ....................................................... 47
2.3 Các phím gõ t t b t ñ u b ng phím SHIFT ...................................................... 47
3. Các thao tác ñ nh d ng ....................................................................................... 48
3.1 Phương pháp ti ng Vi t ................................................................................... 48
3.2 ð nh d ng kí t ................................................................................................ 49
3.3 ð nh d ng ño n văn b n .................................................................................. 51
3.4 ð nh d ng trang gi y ....................................................................................... 51
4. K b ng bi u ...................................................................................................... 47
4.1 Chèn b ng bi u và văn b n .............................................................................. 52
4.2 M t s thao tác s a ch a b ng bi u ................................................................. 54
4.3 ðánh s th t trong m t c t ........................................................................... 55
4.4 T o b ng băng bút chì ..................................................................................... 56
5. Các thao tác thư ng g p ..................................................................................... 56
5.1 Vi t ch cái ñ u tiên......................................................................................... 56
5. 2 Chia trang ho c ño n văn b n thành nhi u c t ................................................. 56
5. 3 Thu t ng vi t t t ........................................................................................... 57
5. 4 T o ño n văn b n m u..................................................................................... 58
5. 5 Vi t s mũ và ch s ........................................................................................ 59
3
Trư ng ð i h c Nông nghi p 1 - Giáo trình Tin h c ñ i cương --------------------------------------------- 3
4. 5. 6 Chèn vào văn b n m t kí t ñ c bi t ................................................................ 59
6. T ñ ng hoá quá trình so n th o......................................................................... 59
6.1 T o dòng TAB. ................................................................................................ 59
6.2. T o các Style................................................................................................... 60
6.3 T o Macro........................................................................................................ 62
7. ð ho ............................................................................................................... 65
7.1 Các thao tác v cơ b n ...................................................................................... 65
7.2 Ch ngh thu t ................................................................................................. 68
8. Tr n tài li u t o thành văn b n m i .................................................................... 71
8.1 T o m u gi y m i............................................................................................. 71
8.2 T o danh sách .................................................................................................. 71
9. Các thao tác h tr .............................................................................................. 72
9.1 Khôi ph c các thanh công c ............................................................................ 72
9.2 Hi n ho c d u các thanh công c ...................................................................... 73
9.3 Thêm b t ch c năng trên thanh công c ............................................................ 74
9.4 B o m t văn b n............................................................................................... 75
Bài t p - Câu h i ôn t p......................................................................................... 78
Chương V: Internet và cách s d ng Internet ........................................................ 83
1. Gi i thi u chung................................................................................................. 83
1.1 M ng máy tính ................................................................................................ 83
1.2 Nhà cung c p d ch v Internet ......................................................................... 84
1.3 K t n i Internet ................................................................................................ 85
2. S d ng trình duy t Internet Explorer (IE).......................................................... 86
2.1 Kh i ñ ng Internet Explorer ............................................................................. 86
2.2 Ra kh i Internet Explorer ................................................................................. 86
2.3 Tìm ki m thông tin ........................................................................................... 86
2 4 Cách lưu tr các ñ a ch và cách t ch c l i các ñ a ch . .................................... 87
2.5 M t s tuỳ ch n Internet Explorer .................................................................... 87
2.6 Lưu trang Web vào máy tính ............................................................................ 88
2.7 Lưu nh............................................................................................................ 88
2.8 In trang Web .................................................................................................... 88
3. Thư ñi n t (E-mail)........................................................................................... 89
3.1 Gi i thi u Email ............................................................................................... 89
3.2 Các mô hình ho t ñ ng c a d ch v Email ........................................................ 90
3.3 T o hòm thư mi n phí v i Yahoo ..................................................................... 90
3.4 G i và nh n thư v i Yahoo............................................................................... 90
3.5 G i nh n thư b ng Outlook Express ................................................................. 92
4
Trư ng ð i h c Nông nghi p 1 - Giáo trình Tin h c ñ i cương --------------------------------------------- 4
5. 3.6 Download và m t s ñ a ch Internet................................................................. 94
Bài t p - Câu h i ôn t p ......................................................................................... 95
Chương VI: Gi i thu t ............................................................................................. 96
1. Khái ni m gi i thu t ........................................................................................... 96
2. Các yêu c u v i gi i thu t................................................................................... 97
3. Các cách di n t gi i thu t .................................................................................. 97
4. Thi t k gi i thu t............................................................................................... 99
5. Gi i thu t s p x p..............................................................................................100
6. Gi i thu t tìm ki m............................................................................................101
7.Gi i thu t ñ quy ...............................................................................................102
Bài t p chương VI. ...............................................................................................105
Ph n II: Ngôn ng l p trình Turbo Pascal .............................................................106
Chương I: C u trúc c a chương trình Pascal.........................................................106
1. Gi i thi u v ngôn ng l p trình ........................................................................106
2. Yêu c u ph n m m và cách kh i ñ ng...............................................................107
3. Nh ng quy ñ nh v cách vi t bi u th c và chương trình ....................................108
4. C u trúc chung c a m t chương trình Pascal .....................................................109
Câu h i ôn t p chương I .......................................................................................109
Chương II: Các ki u d li u cơ s và cách khai báo ........................................111
1. Khái ni m d li u, ki u d li u ..........................................................................111
2. Các ki u d li u ñơn gi n ..................................................................................111
3. Cách khai báo....................................................................................................115
4. Bi u th c và câu l nh ........................................................................................117
Bài t p chương II ..................................................................................................117
Chương III:.Các th t c vào ra d li u và các c u trúc ñi u khi n .......................118
1. Phép gán ...........................................................................................................118
2. Các th t c Vào-Ra d li u................................................................................118
3. Các câu lênh ñi u ki n.......................................................................................123
4. Các l nh l p ......................................................................................................126
Bài t p chương III .................................................................................................134
Chương IV: Ki u d li u có c u trúc: ki u m ng, ki u xâu kí t , ki u t p h p 135
1. Ki u m ng.........................................................................................................135
2. Ki u xâu kí t ....................................................................................................142
5
Trư ng ð i h c Nông nghi p 1 - Giáo trình Tin h c ñ i cương --------------------------------------------- 5
6. 3. Ki u t p.............................................................................................................146
Bài t p chương IV. ..............................................................................................150
Chương V: Chương trình con: Hàm và th t c ................................................151
1. C u trúc c a hàm và th t c...............................................................................151
2. Bi n toàn c c, bi n c c b và truy n d li u......................................................154
3. Tính ñ quy c a chương trình con .....................................................................154
4. M t s chương trình con c a Turbo Pascal ........................................................156
Bài t p chương V. .....................................................................................................
Chương VI: Ki u d li u có c u trúc: Ki u b n ghi và ki u t p. .....................157
1. Ki u b n ghi .....................................................................................................157
2. Ki u t p.............................................................................................................159
Bài t p chương VI. ...............................................................................................171
Chương VII:.ð h a và âm thanh ......................................................................172
1. ð h a ..............................................................................................................172
2. Âm thanh ..........................................................................................................182
Bài t p chương VII. ..............................................................................................185
Tài li u tham kh o. ............................................................................................186
6
Trư ng ð i h c Nông nghi p 1 - Giáo trình Tin h c ñ i cương --------------------------------------------- 6
7. M ð U
Tin h c là m t ngành khoa h c ñư c d y trong t t c các trư ng ñ i h c, tuy nhiên n i
dung d y có khác nhau. Tuỳ theo yêu c u c a t ng ngành mà ch ñ nh s ti t, ngành nông
nghi p ñư c chia ra làm hai kh i, kh i A và kh i B, thư ng d y 60 ti t cho kh i A và 45 ti t
cho kh i B.
Giáo trình Tin h c ñ i cương này ñư c vi t cho sinh viên ð i h c Nông nghi p thu c
các chuyên ngành kh i A. N i dung vi t theo ñ cương môn h c trong khung chương trình
ñào t o k sư Nông nghi p c a B Giáo d c và ðào t o năm 2004.
Giáo trình này cung c p cho sinh viên nh ng ki n th c cơ b n v Tin h c, ki n th c
l p trình trong ngôn ng Pascal và m t s ph n m m ñư c ng d ng r ng rãi nh t hi n nay,
t ñó giúp sinh viên nâng cao hi u bi t v tin h c và v n d ng ki n th c Tin h c vào các môn
h c chuyên ngành, cũng như v n d ng Tin h c vào các công vi c c a mình.
Giáo trình này vi t cho ngư i h c, do ñó khi d y các giáo viên c n tham kh o thêm
sách vi t v c u trúc máy tính, h ñi u hành, h so n th o văn b n Mirosoft Word, m ng máy
tính, Internet, c u trúc d li u và thu t gi i, l p trình trong Turbo Passcal.
ð n m v ng ki n th c trình bày trong sách không có cách nào t t hơn là xem k các
thí d , làm ñ các bài t p, tr l i các câu h i ôn t p và tăng cư ng th c hành trên máy tính,
ngoài ra còn ph i có trình ñ ti ng Anh t i thi u là trình ñ B.
N i dung c a giáo trình chia 2 ph n; Ph n I bao g m 6 chương nêu lên nh ng ki n
th c ñ i cương v Tin h c. Ph n 2 g m 7 chương nêu lên cách l p trình trong Turbo Pascal.
Sau m i chương có ph n bài t p ho c câu h i ôn t p. Các bài t p ñã ñư c ch n l c m c ñ
trung bình ñ sinh viên qua ñó hi u thêm bài gi ng và thu ho ch thêm m t s n i dung m
r ng g n v i th c t .
Chương I - Ph n 1 trình bày các khái ni m chung trong Tin h c. Chương này gi i
thi u các khái ni m cơ b n c n thi t nh t trong Tin h c như: Thông tin và Tin h c, h ñ m s
d ng trong máy tính, mã hoá, ñ i s Logic, t p và thư m c. Các khái ni n ñư c trình bày m t
cách cơ b n và ng n g n nh t. Ch nêu nh ng ph n c n thi t trong Tin h c ñ phù h p v i
th i lư ng c a môn h c. Cu i chương là các bài t p và câu h i ôn t p ñ c ng c ki n th c.
Chương II - Ph n 1 trình bày c u trúc c a máy vi tính. Chương này gi i thi u các
thành ph n cơ b n c a máy vi tính ñó là: B x lý trung tâm, b nh và các thi t b ngo i vi.
Ngoài ra còn gi i thi u cách t ch c và b o qu n m t phòng máy tính. Chương này ch gi i
thi u các kh i chính c a máy vi tính bao g m c u trúc và ch c năng, tránh ñi vào c u t o chi
ti t làm cho sinh viên khó hi u vì sinh viên không thu c chuyên ngành Tin h c nên thi u các
ki n th c v k thu t ñi n t và k thu t s .
Chương III - Ph n 1 gi i thi u h ñi u hành. Trư c tiên là khái ni m h ñi u hành,
phân lo i h ñi u hành, trình bày khái quát các h ñi u hành thông d ng hi n nay. Ph n chính
c a chương này trình bày c th v h ñi u hành WINDOWS 98/2000 trong ñó có chương
trình WINDOWS EXPLORER. Trong chương này nên chú tr ng ph n th c hành.
7
Trư ng ð i h c Nông nghi p 1 - Giáo trình Tin h c ñ i cương --------------------------------------------- 7
8. Chương IV - Ph n 1 trình bày v h so n th o văn b n Microsoft Word 2000. Trong
ñó quan tr ng nh t là các l nh v so n th o văn b n, trình bày văn b n, k b ng bi u, các l nh
trên t p, các l nh v . Chú tr ng th c hành nhi u trên máy ñ c ng c các ki n th c và tăng
cư ng các k năng so n th o.
Chương V - Ph n 1 trình bày v Internet. Chương này cung c p cho ngư i h c ki n
th c v Internet, cách s d ng Internet, cách s d ng thư ñi n t và các d ch v khác trên
Internet.
Chương VI - Ph n 1 trình bày v gi i thu t. Chương này cung c p cho ngư i h c ki n
th c v gi i thu t, các gi i thu t cơ b n v s p x p và tìm ki m.
Chương I - Ph n 2 trình bày c u trúc c a chương trình trong Turbo Pascal. Chương
này nêu lên c u trúc c a chương trình và các bư c cơ b n khi l p trình.
Chương II - Ph n 2 trình bày các ki u d li u cơ s . Chương này cung c p các ki n
th c v các ki u d li u và ñi sâu vào các ki u d li u ñơn gi n.
Chương III - Ph n 2 nêu ra nh ng ki n th c t ch c các th t c vào, ra d li u và các
c u trúc ñi u khi n trong Pascal.
Chương IV - Ph n 2 trình bày các ki u d li u có c u trúc, bao g m ki u m ng, ki u
xâu kí t , ki u t p h p.
Chương V - Ph n 2 nêu ra cách t ch c chương trình con là hàm và th t c, cách s
d ng bi n toàn c c và bi n c c b , v n ñ truy n d li u trong và tính ñ quy trong chương
trình con.
Chương VI - Ph n 2 trình bày các ki u d li u có c u trúc bao g m ki u b n ghi và
ki u t p.
Chương VII - Ph n 2 trình bày các ki n th c v ñ h a và âm thanh trong Pascal.
Khi biên so n chúng tôi ñã c g ng ñưa ra m t b c c c a cu n sách sao cho bám sát
ñư c ñ cương chi ti t c a môn h c, v i hy v ng r ng giáo trình này s r t b ích và c n thi t
ñ i v i các sinh viên ñ i h c Nông nghi p và các ngành khác.
Giáo trình này ñư c vi t b i các th y cô trong khoa Công ngh thông tin. Th y Dương
Xuân Thành vi t chương IV ph n 1 và chương VII ph n 2. Cô Nguy n Th Th y vi t chương
I, chương II và chương III ph n 2. Th y Nguy n Tu n Anh vi t chương VI ph n 1. Cô ð Th
Mơ vi t chương I, chương II, chương III, chương V ph n 1 và chương IV, chương V, chương
VI ph n 2.
Trong quá trình biên so n sách chúng tôi ñã nh n ñư c nhi u ý ki n ñóng góp quý báu
c a các giáo viên trong b môn Công ngh ph n m m và b môn khoa h c máy tính - Khoa
công ngh thông tin trư ng ñ i h c Nông nghi p I Hà n i. Chúng tôi xin chân thành c m ơn.
Tuy ñã h t s c c g ng nhưng chúng tôi nghĩ r ng cu n sách này còn nhi u thi u sót,
r t mong s góp ý c a b n ñ c. Xin chân thành c m ơn.
Hà n i, ngày 20 tháng 2 năm 2006
Các tác gi
8
Trư ng ð i h c Nông nghi p 1 - Giáo trình Tin h c ñ i cương --------------------------------------------- 8
9. PH N I: ð I CƯƠNG V TIN H C
CHƯƠNG I: GI I THI U CHUNG
ð tìm hi u sâu hơn v các ph n trong giáo trình này trư c tiên ph i có nh ng ki n
th c cơ b n ban ñ u. Chương này cung c p nh ng khái ni m, nh ng ki n th c cơ b n nh t
trong Tin h c. N i dung chính c a chương này bao g m các ph n: Khái ni m Thông tin và
Tin h c, h ñ m ñư c s d ng trong máy tính, mã hoá, ñ i s logic, t p và thư m c.
1 – Thông tin và Tin h c
1.1 - Khái ni m Thông tin
* Thông tin là t p h p các d u hi u, các ñ c ñi m, các tính ch t cho ta hi u bi t v m t
ñ i tư ng.
* Thông tin có th ñư c bi u di n dư i nhi u d ng phong phú như bi u tư ng, kí t ,
hình nh, âm thanh v.v... . Thi d bi n ñăng kí xe ô tô, xe máy bao g m các kí t d ng ch và
s , cho ta bi t các thông tin v xe như xe ñó thu c t nh nào, xe công hay xe tư, .... Trên các
bưu ki n có hình cái c c và hình cái ô ñ báo cho bi t trong thùng có v t d v và ph i che ñ
không b th m nư c.
* Nói t i thông tin ph i ñ c p t i quá trình x lý thông tin. Ngày nay do xã h i phát
tri n nên lư ng thông tin c n x lý r t l n, ñ ph c t p c a quá trình x lý r t cao, do v y x
lý thông tin b ng th công, cơ gi i không th ñáp ng ñư c yêu c u t ñ ng hoá quá trình x
lý thông tin. Tin h c ra ñ i ñ ñáp ng yêu c u ñó
1.2 – Khái ni m Tin h c
T "Tin h c" (Informatique) ñư c ngư i Pháp tên là Phillipe Dreyfus dùng ñ u tiên
vào năm 1962 ñ ñ nh nghĩa cho m t môn khoa h c m i m trong lĩnh v c x lí thông tin.
Sau ñó vào năm 1966 vi n hàn lâm khoa h c Pháp ñã ñưa ra ñ nh nghĩa sau: "Tin h c là môn
khoa h c v x lí h p lí các thông tin, ñ c bi t b ng các thi t b t ñ ng, các thông tin ñó
ch a ñ ng ki n th c c a loài ngư i trong các lĩnh v c kĩ thu t, kinh t và xã h i "
V y ta có th coi môn h c Tin h c là m t môn h c nghiên c u vi c t ñ ng hoá quá trình
x lý thông tin.
ð nh nghĩa trên cho phép ta phân Tin h c thành hai lĩnh v c sau:
- Ph n m m (Soft Ware): Xây d ng các thu t toán, các chương trình máy tính ñ x lý
thông tin.
- Ph n c ng (Hard Ware): Thi t k , l p ñ t, b o trì các thi t b t ñ ng ñ x lí thông
tin.
Ngày nay, các kĩ thu t viên tin h c v a có kh năng ho t ñ ng trên lĩnh v c ph n c ng
cũng như ph n m m.
2- H ñ m trong máy vi tính
2.1- H 10 ( H th p phân: Decimal)
H 10 hay h th p phân là h ñ m ñư c s d ng ñ ñ m và tính toán trong ñ i s ng
hàng ngày.
H 10 s d ng 10 kí hi u ch s 0,1,2,3,4,5,6,7,8,9 ñ bi u di n các s . Do s d ng b
10 ch s nên h ñ m này có cơ s là 10.
ð phân bi t s trong các h ñ m khác nhau ngư i ta thư ng vi t s trong h 10 kèm
theo cơ s d ng sau: Nb ( s N trong h ñ m cơ s b) ho c vi t ch D vào sau s
9
Trư ng ð i h c Nông nghi p 1 - Giáo trình Tin h c ñ i cương --------------------------------------------- 9
10. Ví d : 209210; 789,1210 ; 1027D; 125,47D
Ta có th bi u di n s theo cơ s c a h ñ m. Ví d bi u di n s N trong h 10 theo cơ
s c a nó như sau:
8623,5610 = 8×103 + 6×102 + 2×101 + 3×100 + 5×10-1 + 6×10-2
T ng quát bi u di n m t s trong h ñ m cơ s b qua cơ s c a h ñ m như sau:
Gi s có s Nb có n+1 ch s ph n nguyên là anan-1 … a1a0 và m ch s ph n l là
c1c2 … cm . S này ñư c vi t t ng quát như sau Nb = anan-1 … a1a0, c1c2 … cm
S Nb ñư c bi u di n theo cơ s b như sau:
Nb = anan-1 … a1a0, c1c2 … cn = an×bn + an-1×bn-1 +…+ a1×b1 + a0×b0 + c1×b-1+c2×b-2+…+cm×b-m (*)
Công th c (*) nêu trên s ñư c s d ng ñ chuy n ñ i s gi a các h ñ m.
2.2- H 2 (H nh phân: Binary)
H 2 hay h nh phân là h ñ m s d ng 2 ch s 0, 1 ñ bi u di n các s .
Bit là ñơn v cơ b n c a thông tin theo h th ng s nh phân ( Binary digit). Các m ch
ñi n t trong máy tính s phát hi n s khác nhau gi a hai tr ng thái (dòng ñi n m c cao và
dòng ñi n m c th p) và bi u di n các tr ng thái ñó dư i d ng m t trong hai s nh phân 1
ho c 0. Vì vi c ch t o m t m ch ñi n tin c y có th phân bi t ñư c s khác nhau gi a 1 và 0
là tương ñ i d dàng và r ti n, cho nên máy tính có kh năng x lý n i b các thông tin nh
phân m t cách r t chính xác, theo tiêu chu n, nó m c ít hơn m t l i n i b trong 100 t thao
tác x lý
Do ch s d ng t p 2 ch s nên h 2 có cơ s là 2. S N trong h 2 ñư c kí hi u N2
ho c vi t ch B vào sau s
Ví d : 100112 ; 110101112 ; 1110011B ; 10100001B
Bi u di n tương ñương h 10 và h 2 như sau:
H 10 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 …
H 2 1 10 11 100 101 110 111 1000 1001 1010 1011 1100 1101 1110 1111 …
Trong máy tính s d ng h 2. Như v y m i thông tin ñưa vào máy tính ñ u ñư c mã
hoá và chuy n sang h 2. H 2 trong máy tính ñư c s d ng do lý do k thu t: ch t o các
l nh ki n có 2 tr ng thái ( ng v i s 0 và s 1) thì ñơn gi n và có tính n ñ nh cao. N u s
d ng h 10 thì các linh ki n ph i có 10 trang thái tương ng v i 10 ch s như v y s r t khó
khăn và ph c t p.
2.3- H 16 (Hexadecimal)
H 16 s d ng 16 kí hi u 0,1,2,3,4,5,6,7,8,9,A,B,C,D,E,F ñ bi u di n các s . Do s
d ng 16 kí hi u nên h này có cơ s là 16. M i ch s c a h 16 tương ng v i 1 nhóm 4 bít
trong h 2. S N trong h 16 ñư c kí hi u N16 ho c vi t ch H vào sau s
Ví d : 10EF16 ; AE9F16 ; 2EFBH ; 45CDH
Bi u di n tương ñương h 10, h 16 và h 2 như sau:
H 10 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
H 16 1 2 3 4 5 6 7 8 9 A B C
H 2 0001 0010 0011 0100 0101 0110 0111 1000 1001 1010 1011 1100
H 10 13 14 15 16 17 …
H 16 D E F 10 11 …
H 2 1101 1110 1111 0001 0000 00010001 …
10
Trư ng ð i h c Nông nghi p 1 - Giáo trình Tin h c ñ i cương --------------------------------------------- 10
11. H 16 ñư c dùng ñ ghi ñ a ch các ô nh trong b nh c a máy tính, ñ a ch các c ng
vào / ra c a máy tính.
2.4- Bi u di n s trong máy tính và các ñơn v thông tin
a) Bi u di n s trong máy tính
* Trong máy tính các s ñư c bi u di n theo m t khuôn th ng nh t, ñ dài khuôn có
th 8 bít ho c 16 bít ho c 32 bít, …
Có th bi u di n s theo d ng d u ph y tĩnh ho c d ng d u ph y ñ ng. Trong ph n
này ta ch xét cách bi u di n s nguyên theo d ng d u ph y tĩnh.
* Bi u di n s nguyên d u ph y tĩnh: S ñư c bi u di n theo khuôn th ng nh t, bít trái
nh t (bít cao nh t) dùng ñ bi u di n d u: d u dương (+) ng v i 0, d u âm (-) ng v i 1.
Các bít còn l i dùng ñ bi u di n giá tr c a s . Gi s dùng khuôn 8 bít như sau:
7 6 5 4 3 2 1 0
D u(0 h c 1) Ph n giá tr
Ví d : Bi u di n s +610 trong khuôn 8 bít. Trư c tiên ph i ñ i 610 sang h 2 là 1102 ,
k t qu như sau:
0 0 0 0 0 1 1 0
* Bi u di n s nguyên âm d u ph y tĩnh theo phương pháp bù 2:
Qui t c bi u di n s nguyên âm theo phương pháp bù 2: Trư c tiên bi u di n s
nguyên dương có giá tr tuy t ñ i b ng v i s ñó trong khuôn qui ư c, sau ñó ñ o t ng bít ( 1
ñ i thành 0, 0 ñ i thành 1), cu i cùng công v i +1 (s gi i thích sau ph n phép c ng trong
h 2).
Ví d : bi u di n s – 6 trong khuôn 8 bít như sau:
- Bi u di n + 6 :
0 0 0 0 0 1 1 0
- ð o t ng bít:
1 1 1 1 1 0 0 1
- Công +1
0 0 0 0 0 0 0 1
- K t qu - 6 :
1 1 1 1 1 0 1 0
b) ðơn v thông tin
* BIT là ñơn v nh nh t c a thông tin, nó bi u th m t ph n t nh c a máy tính. Các
thi t b máy tính ñ u xây d ng b ng các linh ki n ñi n t ch có hai tr ng thái khác nhau và
ñư c mã hoá b ng hai s 0/1 (g i là con s nh phân), n u qui ư c g i tr ng thái này là 1 thì
tr ng thái kia là 0 (thí d công t c ñi n ñóng=1/ng t=0 ; bóng ñèn sáng=1/t t=0).
11
Trư ng ð i h c Nông nghi p 1 - Giáo trình Tin h c ñ i cương --------------------------------------------- 11
12. Các thông tin ñưa vào máy ph i ñư c chuy n hoá thành các xung ñi n có m c ñi n th
cao (g i là m c Logic1) ho c m c ñi n th th p (m c Logic 0). M i ph n t nh c a máy
tính ch có th ñư c thi t l p tr ng thái 1 ho c 0 nên m i ph n t ñó g i là m t BIT (Binary
digiT=ch s nh phân).
* BYTE (ñ c là Bai) là m t nhóm 8 BIT. Máy tính dùng 8 ph n t nh ñ ghi nh
m t kí t . V y m i kí t ng v i m t BYTE (8 bit). Bít th p nh t có s th t là 0
Ví d : Kí t “A” có mã ASCII 6510 tương ng v i 10000012, ñư c bi u di n trong 1
byte như sau
0 1 0 0 0 0 0 1
* WORD (T ) là m t nhóm g m 2 ho c 4 Byte (v i các máy tính dùng m ch vi x lí
80286 tr v trư c m i t ñơn g m 2 Byte, phù h p v i lo i thanh ghi 16 Bit ; v i các máy
tính dùng m ch vi x lí t 80386 v sau m i t kép g m 4 Byte phù h p v i thanh ghi 32
Bit).
* Cũng như các ñơn v ño lư ng khác, ñơn v ño lư ng thông tin cũng có các ñơn v
b i như sau:
1 Bít = 0 ho c 1
1 Byte= 8 Bít
1 Kilobyte (KB) = 210 Bytes= 1024 Bytes
1 MegaByte (MB) = 1024 KB
1 GigaByte (GB) = 1024 MB
1 TeraByte (TB) = 1024 GB
2.5- Chuy n ñ i s gi a các h ñ m
a) Chuy n ñ i s t h ñ m cơ s b sang h 10
* Qui t c: Mu n chuy n ñ i s t h ñ m cơ s b sang h 10 ta dùng công th c (*)
trong m c 2.1 c a chương này như sau:
Nb = anan-1 … a1a0, c1c2 … cm
Nb = an ×bn + an-1×bn-1 +…+ a1×b1 + a0×b0 + c1×b-1+c2×b-2+…+cm×b-m
Ví d 1 : ð i s 1101012 sang h 10, ñây b=2
N10 = 1 × 25 + 1×24 + 0 ×23 + 1×22 + 0×2 + 1 ×20 = 32+16+4+1 = 5310
Ví d 2: ð i s 110101,112 sang h 10
N10 =1 × 25 + 1×24 + 0 ×23 + 1×22 + 0×2 + 1 ×20 + 1×2-1 + 1×2-2 = 52+ 0,5 + 0,25= 52,7510
Ví d 3: : ð i s 10F16 sang h 10, ñây b=16
N10 = 1×162 + 0×16 + 15×160 = 256+15 = 27110
b) Chuy n ñ i s t h ñ m 10 sang h ñ m cơ s b
* Chuy n ñ i s nguyên dương t h 10 sang h ñ m cơ s b:
- Qui t c: L y s h 10 chia nguyên liên ti p cho cơ s b, k t qu s trong h ñ m cơ s b là
các s dư c a phép chia l y theo th t ngư c l i ( s dư c a phép chia cu i cùng là s l n nh t).
Chú ý: Chia nguyên liên ti p cho cơ s b có nghĩa là thương c a phép chia trư c l i ñư c
l y chia nguyên ti p cho b. . . và ch d ng l i khi thương = 0.
12
Trư ng ð i h c Nông nghi p 1 - Giáo trình Tin h c ñ i cương --------------------------------------------- 12
13. Ví d 1: ð i s 3010 sang h 2, ta nên t o ra b ng chia nguyên liên ti p ñ theo dõi s dư cho d
dàng như sau
S b chia S chia (b) Thương S dư
30 2 15 0
15 2 7 1
7 2 3 1
3 2 1 1
1 2 0 1
K t qu N2 = 111102
Ví d 2: ð i s 17210 sang h 16, ñây b=16
S b chia S chia (b) Thương S dư
172 16 10 12
10 16 0 10
K t qu N16 = AC16 ( 10 ng v i A, 12 ng v i C )
* Chuy n ñ i ph n l t h 10 sang h ñ m cơ s b :
- Qui t c: L y ph n l nhân liên ti p v i cơ s b, k t qu l y ph n nguyên c a phép nhân
theo ñúng th t th c hi n. N u ph n l b ng 0 thì d ng; n u ph n l khác 0, mu n lây bao nhiêu
ch s ta th c hiên bây nhiêu phép nhân.
Ví d 1: ð i s 6,2510 sang h 2, ñây b=2
610 ñ i sang h 2 là 1102
0,2510 ñ i sang h 2 b ng cách th c hi n phép nhân liên ti p như sau:
0,25 × 2 = 0,50
0,50 × 2= 1,0
Như v y 0,2510 thì h 2 s là 0,012
K t qu 6,2510 ñ i sang h 2 là: 110,012
Ví d 2: ð i s 7, 3710 sang h 2, ñây b=2
710 ñ i sang h 2 là 1112
0,3710 ñ i sang h 2 như sau:
0,37 ×2 = 0, 74
0,74 ×2 = 1,48
0,48 ×2 = 0,96
0,96 ×2 = 1,92
Ta d ng 4 phép nhân v i 4 ch s ph n l , như vây 0,3710 sang h 2 là 0,01012
K t qu 7,3710 ñ i sang h 2 là 111,01012
c) Chuuy n ñ i s t h 16 sang h 2 và t h 2 sang h 16
* Chuy n ñ i s t h 16 sang h 2:
- Quy t c: Thay 1 ch s h 16 b ng m t nhóm 4 bít h 2 tương ng.
Ví d : ð i s 105EF16 h 2
N2 = 0001 0000 0101 1110 11112
13
Trư ng ð i h c Nông nghi p 1 - Giáo trình Tin h c ñ i cương --------------------------------------------- 13
14. * Chuy n ñ i s t h 2 sang h 16:
- Quy t c: Thay m t nhóm 4 bít h 2 b ng1 ch s h 16 tương ng, vi c nhóm các bít h 2
ñư c th c hi n t ph i qua trái, nhóm cu i cùng không ñ 4 bit thì s thêm các bít 0 vào trư c. Vì
h 16 dùng ñ ghi ñ a ch nên ch dùng các s nguyên không có ph n l .
Ví d : ð i s 11100101011102 sang h 16.
Ta thêm các s 0 vào trư c cho ñ các nhóm 4 bít như sau: N2 = 0001 1100 1010 1110
tương ng v i N16 =1CAE16
2.6- Các phép toán trong h 2
a) Phép c ng
* Quy t c c ng 2 bít như sau: Th c hi n theo b ng c ng ( còn g i là b ng chân lý) sau
ñây, trong Carry là bít nh chuy n sang bít cao hơn.
A B A+B Carry
0 0 0 0
0 1 1 0
1 0 1 0
1 1 0 1
- Cách th c th c hi n phép c ng hai s h 2 có nhi u bít như sau: ñ u tiên c ng t ng
c p bít có cùng th t c a hai s v i nhau, sau ñó c ng bít k t qu v a th c hi n v i bít nh
chuy n sang t bít th p hơn.
Ví d : A =0 0 1 0 1 1 0
B =0 1 0 1 1 0 1
A+B = 1 0 0 0 0 1 1
b) Phép tr
* Quy t c tr 2 bít như sau: Th c hi n theo b ng tr sau ñây, trong ñó Carry là bít nh
chuy n sang bít cao hơn c a s tr .
A B A-B Carry
0 0 0 0
1 0 1 0
1 1 0 0
0 1 1 1
- Cách th c th c hi n phép tr hai s h 2 có nhi u bít ta th c hi n tr t ng c p bít
theo b ng tr trên, làm tương t như trong h 10.
Ví d : A=1101011
B=1001101
A-B=0011110
Cách khác th c hi n phép tr : L y s b tr c ng v i s tr bi u di n d ng s âm.
a- b = a + (-b)
14
Trư ng ð i h c Nông nghi p 1 - Giáo trình Tin h c ñ i cương --------------------------------------------- 14
15. Ví d : Th c hiên phép tính 1510 – 610 trong khuôn 8 bít.
Trong ví d này ph i bi u di n s -610 trong khuôn 8 bít
( l y k t qu ví d m c 2.4 a)
1510 bi u di n trong khuôn 8 bít:
-610 bi u di n trong khuôn 8 bít : 0 0 0 0 1 1 1 1
1 1 1 1 1 0 1 0
K t qu c ng 2 byte trên ( 1510 – 610 ) :
0 0 0 0 1 0 0 1
Khi c ng h 2 ta theo quy t c trên, chú ý bít trái nh t là bít d u nên khi c ng không nh sang bít
cao hơn.
c) Phép nhân
* Qui t c nhân 2 bít: Th c hi n theo b ng nhân sau ñây
A B A×B
0 0 0
1 0 0
0 1 0
1 1 1
- Cách th c th c hi n phép nhân hai s h 2 có nhi u bít ta th c hi n tương t như
trong h 10 v i b ng nhân trên, phép nhân ñư c th c hi n k t h p gi a phép d ch trái và phép
c ng.
Ví d : a= 100112 b= 10112 , th c hi n a×b như sau:
10011
× 1011
10011
+ 10011
00000
10011
K t qu : 1101 0 0 01
d) Phép chia
Trong ph n này ch xét phép chia nguyên.
* Cách th c hi n: Phép chia ñư c th c hi n tương t như trong h 10.
Ví d : A=1100 B=100 A: B = 11
Cách khác th c hi n phép chia: L y s b chia tr liên ti p cho s chia, n u hi u là s dương
ho c là 0 thì thương ñư c c ng v i 1. D ng th c hi n khi hi u là s âm ho c là 0.
15
Trư ng ð i h c Nông nghi p 1 - Giáo trình Tin h c ñ i cương --------------------------------------------- 15
16. Ví d : a=1210 b= 610 th c hi n a: b trong h 2 v i khuôn 8 bít
a=1210 bi u di n trong khuôn 8 bít như sau: 00001100
b=610 v y -610 bi u di n như sau: 11111010
Th c hi n phép tr liên ti p và cho thương như sau:
Bư c 1: 12= 00001100 thương=0
-6= 11111010
Bư c 2: Hi u 00000110 thương= 0+1=1
-6= 11111010
Hi u 00000000 thương=1 +1=10 D ng th c hi n
V y 00001100 : 00000110 = 10
3- T p và thư m c
3.1- T p ( File)
* ð nh nghĩa t p: T p là t p h p thông tin có liên quan v i nhau và ñư c lưu tr trong b
nh ngoài, b nh ngoài thông d ng hi n nay là ñĩa t . Các thông tin ta ñưa vào trong máy tính như
chương trình, văn b n, d li u,... ñ u ñư c lưu tr trên ñĩa t dư i d ng t p.
Ví d : M t bài thơ, m t b ng ñi m, m t chương trình ñư c lưu tr trên ñĩa t dư i d ng t p.
M i t p ñư c ñ t m t tên duy nh t, hai t p trong m t m c không ñư c trùng tên.
* Tên t p: Tên t p g m hai ph n là tên chính và ñuôi cách nhau b ng d u ch m (.)
- Tên chính là m t nhóm ký t b t kỳ thư ng không ch a d u ch m (.), tên chính dùng
ñ phân bi t t p, tên t pthư ng ñư c ch n phù h p v i n i dung t p. B t bu c ph i có tên
chính trong tên t p.
- Ph n ñuôi t p ( ph n m r ng t p: Extension) thư ng ch a 3 kí t không ch a d u
ch m(.). ðuôi t p ñư c dùng ñ phân lo i t p. T p không nh t thi t ph i có ñuôi.
Các t p có ñuôi EXE , COM , BAT , PRG ... là các t p ki u chương trình.
DAT , DBF ... là các t p d li u
TXT , DOC là các t p ki u văn b n.
PIC , GIF ... là các t p ñ ho và nh .
Ví d tên t p : DIEM.DBF ; BAOCAO.DOC ; TINHLUONG.PRG
- Trong tên t p cho phép dùng kí hi u g p (kí hi u thay th ) : d u? thay th cho m t kí
t b t kỳ và d u * thay th cho m t nhóm kí t b t kỳ. Các kí hi u g p này ch dùng trong
m t s l nh như tìm ki m, thay th , xoá,…
Ví d : Trong l nh tìm ki m ta mu n tìm các t p có tên là LOP1.DAT, LOP2.DAT,
LOP3.DAT, có th ñư c ñ t b ng m t tên g p là LOP?.DAT trong ñó d u ? ñ i di n cho 1 kí
t là 1,2 và 3 ñ ng sau ch LOP.
*.DOC là tên nhóm các t p văn b n trong WORD
*.* là tên nhóm ñ i di n cho t t c m i t p.
3.2 Thư m c (Directory hay folder)
ð tìm ki m thông tin nhanh và qu n lý t t các t p trên các thi t b lưu tr thông tin
c a máy tính ngư i ta t ch c thông tin theo thư m c.
* Thư m c là m t ngăn logic ch a t p trong các thi t b lưu tr thông tin c a máy tính
(ñĩa t , băng t ho c ñĩa CD). Gi ng như m t t ch c thư vi n, các thông tin cũng ñư c s p
x p vào t ng ngăn.
16
Trư ng ð i h c Nông nghi p 1 - Giáo trình Tin h c ñ i cương --------------------------------------------- 16
17. M i thư m c ñư c ñ t m t tên duy nh t và 2 thư m c không ñư c trùng tên. Tên thư
m c ñ t gi ng như ph n tên chính c a t p.
* T ch c thư m c trên ñĩa t : Thư m c ñư c t ch a theo mô hình phân c p ( mô
hình cây : TREE): M i ngăn ch a g i là m t thư m c (Directory), ngăn to nh t bao trùm trên
toàn b ñĩa g i là thư m c g c (ROOT), trong thư m c g c có ch a các thư m c con ( ngăn
con) và các t p, trong thư m c con l i có ch a các thư m c con c a nó ( thư m c cháu) và các
t p,...
M t mô t ñ y ñ c u trúc c a t ch c thư m c k t thư m c g c ñ n các thư m c
con bên trong g i là cây thư m c (TREE).
Ví d : Thư m c HOCSINH có c u trúc như sau
HOCSINH KHOI12 LOPA
LOPB
KHOI11 LOPA1
LOPA2
KHOI10 LOPA
LOPB
LOPC
4. Mã hoá
4.1- Khái ni m mã hoá
* Mã hoá là thu t toán nh m gán cho m i ñ i tương m t nhóm s .
Ví d : ðánh s báo danh cho các thí sinh trong phòng thi là mã hoá, k t qu là m i thí
sinh s nh n ñư c m t s báo danh, ch c n bi t s báo danh c a thí sinh ta s tìm ñư c m i
thông tin v thí sinh ñó. M i trư ng s có cách ñánh s báo danh riêng hay cách mã hoá riêng.
* Như ph n trên ta ñã bi t các thông tin trong máy tính ñ u ñư c bi u di n d ng h
2. Các thông tin ñưa vào máy vi tính bao g m các ch cái la tinh A..Z, a..z, các s 0..9 và các
d u (g i chung là kí t - Character), b ng kí t ñó s ñư c mã hoá tương ng v i m t b ng
mã s . S lư ng các kí t nh hơn ho c b ng 256, n u dùng mã nh phân (s h 2) thì ch c n
dùng khuôn 8 bít là ñ ( có th bi u di n s t 0 ñ n 28 = 255). Do v y ñ mã hoá cho các kí
t ñư c ñưa vào máy vi tính ngư i ta dùng mã nh phân trong khuôn 8 bít.
17
Trư ng ð i h c Nông nghi p 1 - Giáo trình Tin h c ñ i cương --------------------------------------------- 17
18. 4.2- Mã ASCII (American Standard Code for Information Interchange)
* B ng mã ASCII là b ng mã chu n c a M và ñư c s d ng thông d ng hi n nay.
Mã ASCII dùng mã nhi phân trong khuôn 8 bít. B ng mã này ñánh s th t cho các kí t như
sau:
Các kí t Mã s
Các kí t ñi u khi n : 0 ---> 31
Kho ng cách (Space Bar) : 32
D u!"#$%&'() +,-./ 33 ---> 47
Các s t 0 ñ n 9 : 48 ---> 57
D u:;<=>?@ 58 ---> 64
Các ch cái to A ---> Z : 65 ---> 90
D u[ ] ^ _ ` 91 ---> 96
Các ch cái nh a --> z : 97 ---> 122
D u { | } ~ <DEL> 123 ---> 127
Các kí t ñ c bi t , kí t k khung : 128 ---> 255
ñây ta s d ng s h 10 ñ vi t cho g n và d nh , trong máy m i s s ñư c bi u di n
b ng m t nhóm 8 bít trong h 2.
Ví d : Kí t "A" có mã 6510, bi u di n trong máy tính là 0010000012
Kí t "B" có mã 6610, bi u di n trong máy tính là 0010000102
5. ð i s logic
5.1- Khái ni m m nh ñ logic, bi n logic, hàm logic
* M nh ñ logic: M nh ñ logic là m t câu nói ho c câu vi t có tính ch t kh ng ñ nh
ho c ph ñ nh m t s ki n. M i m nh ñ logic ñ u có th ñ t ñư c câu h i có ñúng không
ho c có sai không.
- Các câu c m thán, các câu m nh l nh ho c các kh u hi u không g i là m nh ñ logic.
Các câu chung chung ch ng ñúng mà cũng ch ng sai cũng không g i là m nh ñ logic.
Ví d : "Tôi ñã già" ; "Anh A h c gi i" là m nh ñ logic
"Hãy làm cho tôi vi c này" không ph i là m nh ñ logic
"Ôi hôm nay tr i ñ p quá" là câu c m thán không g i là m nh ñ logic
- M i m nh ñ ch nh n m t giá tr ho c "ñúng" ( TRUE) ho c "sai" (FALSE) tương t
như m t m ch ñi n ho c "ñóng" ho c "t t". Môn logic m nh ñ không quan tâm ñ n câu cú
ng pháp c a m nh ñ mà ch xét ñ n tính ñúng sai c a m nh ñ .
- T các m nh ñ ñơn gi n ta có th xây d ng lên các m nh ñ ph c t p hơn nh các
phép liên k t "Không", "Và" , "Ho c"
Ví d : Các m nh ñ ñơn A = "Hà n i ñông dân "
B = "Hà n i có nhi u cây xanh "
X = "An là con li t sĩ "
Y = "An là bôi ñ i "
Phép "Và" liên k t A và B cho C = "Hà n i ñông dân và có nhi u cây xanh",
Phép “Không” v i X cho Z= “ Không ph i An là con li t sĩ”.
Phép "Ho c" liên k t X và Y cho Z = “An là con li t sĩ ho c An là b ñ i”
- Các phép "Không", "Và", "Ho c" cùng v i các m nh ñ làm thành m t ñ i s g i là
ñ i s logic hay ñ i s m nh ñ
18
Trư ng ð i h c Nông nghi p 1 - Giáo trình Tin h c ñ i cương --------------------------------------------- 18
19. * Hai giá tr TRUE ( ñúng) và FALSE ( sai) là 2 h ng logic, v i TRUE > FALSE.
* Bi n logic: Là bi n ch có th nh n 1 trong 2 giá tr logic là ñúng (TRUE) ho c sai
( FALSE).
Ví d : X= "S m là s âm " , trong ví d này X là m t bi n logic vì nó có th nh n giá
tr TRUE ho c FALSE tuỳ theo giá tr c a m, gi s m=-5 thì X nh n giá tr TRUE, n u m=7
thì X nh n giá tr FALSE.
* Hàm logic:
- Nh ng bài toán Logic thư ng ñư c phát bi u dư i d ng các câu nói ho c câu vi t xác
ñ nh các yêu c u và các ràng bu c ñ i v i h th ng mà bài toán gi i quy t. Ta có th bi u
di n s liên k t gi a các m nh ñ b ng m t bi u th c Logic ho c ñư c g i là hàm Logic.
- Hàm logic là m t hàm c a các bi n logic. K t qu c a hàm tr v 1 giá tr logic.
Ví d : Bi n X="Sinh viên có h kh u Hà n i"
Bi n Y="Sinh viên có tu i > 20 "
Hàm F= X "và" Y hay F= X AND Y có nghĩa F = "Sinh viên có h kh u Hà n i
và có tu i > 20 ". Như v y ng v i nh ng giá tr X, Y khác nhau thì hàm F s cho các giái tr
khác nhau ñư c mô t theo b ng sau:
X Y X AND Y
FALSE FALSE FALSE
FALSE TRUE FALSE
TRUE FALSE FALSE
TRUE TRUE TRUE
Các giá tr có th c a m t hàm logic ñư c bi u di n dư i d ng m t b ng, b ng này ñư c g i
là b ng chân lý. Hàm logic có n bi n thì b ng chân lý s có 2n giá tr có th c a hàm.
5.2- Các toán t logic cơ b n
Các phép toán trong ñ i s logic g i là các toán t logic. Sau ñây s trình bày 4 toán t logic
cơ b n theo th t ưu tiên c a các toán t , các toán t logic khác ñ u có th ñư c bi u di n qua 4
toán t cơ b n này.
* Toán t NOT ( ph ñ nh hay ñ o)
B ng chân lý:
X NOT X
FALSE TRUE
TRUE FALSE
* Toán t AND (và )
B ng chân lý:
X Y X AND Y
FALSE FALSE FALSE
FALSE TRUE FALSE
TRUE FALSE FALSE
TRUE TRUE TRUE
19
Trư ng ð i h c Nông nghi p 1 - Giáo trình Tin h c ñ i cương --------------------------------------------- 19
20. * Toán t OR (ho c )
B ng chân lý:
X Y X OR Y
FALSE FALSE FALSE
FALSE TRUE TRUE
TRUE FALSE TRUE
TRUE TRUE TRUE
* Toán t XOR (ho c lo i tr )
B ng chân lý:
X Y X XOR Y
FALSE FALSE FALSE
FALSE TRUE TRUE
TRUE FALSE TRUE
TRUE TRUE FALSE
* Th t ưu tiên c a 4 toán t trên là: NOT, AND, OR, XOR
* Bi u th c logic: Là s k t h p gi a các h ng logic, bi n logic, hàm logic và các
toán t logic. K t qu c a bi u th c logic là 1 h ng logic ( TRUE ho c FALSE).
Có th tính gía tr c a bi u th c logic theo th t sau:
- Thay giá tr vào các bi n n u có.
- Th c hi n các phép tính s h c, các phép tính so sánh n u có.
- Th c hi n các toán t logic theo thư t ưu tiên ñã nêu.
Các phép tính s h c và phép so sánh các s ta ñã bi t, chú ý hơn v so sánh 2 xâu kí
t .
* So sánh 2 xâu kí t : Khi so sánh 2 xâu kí t ta ti n hành so sánh mã ASCII c a t ng
c p kí t tương ng t 2 xâu, k t qu c a phép so sánh theo 3 trư ng h p sau:
- N u g p m t c p có mã khác nhau thì xâu ch a kí t có mã nh hơn là xâu nh hơn.
- N u hai xâu có t t c các c p kí t có mã b ng nhau thì 2 xâu b ng nhau.
- N u trong qúa trình so sánh m t xâu ñã h t các kí t , m t xâu v n còn kí t thì xâu ít
kí t hơn là xâu nh hơn.
Ví d : “ABCD” < “AX”
“ABCD” = ”ABCD”
“ABC” < ”ABCDE”
Ví d : Tính giá tr bi u th c logic sau
(“AB” > “1234”) OR ( sinx >2) AND NOT ((X2 +Y2+ 2XY) ≥ 0 )
= TRUE OR FALSE AND NOT TRUE
= TRUE OR FALSE AND FALSE
= TRUE OR FALSE = TRUE
20
Trư ng ð i h c Nông nghi p 1 - Giáo trình Tin h c ñ i cương --------------------------------------------- 20
21. Bài t p chương I
Bài 1: Chuy n ñ i s trong các h ñ m
a, Chuy n 3310 , 3510 sang s h 2,h 16
b, Chuy n 101110012, 10011012 h 10, h 16
c, Chuy n 20A16, 3EB16 sang h 2, h 10
Bài 2: Th c hi n các phép tính trong h 2
a, x=3610, y=1810 Tính x+y, x-y, x*y, x/y
b, x=2010, y=510 Tính x+y, x-y, x*y, x/y
Bài 3: Tính giá tr c a các bi u th c logic sau
a, NOT (LOAI < 'C') AND ( GIA >= 500000) OR (LOAI <= 'B') AND (GIA <=200000)
Tính khi : 1- LOAI='D' , GIA= 500000
2- LOAI='A' , GIA= 300000
3- LOAI='B' , GIA= 100000
b, NOT (DT>8) AND (KV=3) AND (DIEM>=16) OR (DT>8) AND (KV=1) AND
(DIEM>=15)
Tính khi : 1- DT=6, KV=3, DIEM=17
2- DT=9, KV=1, DIEM=16
3- DT=6, KV=3, DIEM=15
c, (TEN='H*' ) AND (TINH='T*') OR NOT(TEN='D*') AND (TINH < > 'H*')
Chú ý: D u * thay cho m t dãy kí t b t kỳ.
Tính khi : 1- TEN='HA' , TINH= 'THAI BINH'
2- TEN='DUNG', TINH=' HA NOI'
3- TEN='MAI', TINH='THAI NGUYEN'
d, (SIN2 X <2) OR NOT( 'ABC' > 'AXY') AND ( (X+Y)2 ≥ 2XY )
e, ( ( COS X + SIN X ) > 2 ) OR ( 'ABC' < 'XY' ) AND NOT ((3<7) = (‘1’>’a’) )
f, NOT ((lg100 + 1!) >2) AND ((3!+2)<6) AND NOT ((‘123’<'ABC') > (‘abc’<’ABC’))
Câu h i ôn t p chương I
1. Tin h c là gì?
2. Trong máy tính dùng các h ñ m nào?
3. Bi u di n s trong máy tính như th nào?
4. Trình bày các ñơn v thông tin s d ng hi n nay.
5. Trình bày cách chuy n ñ i s gi a các h ñ m.
6. Trình bày các phép tính trong h 2.
7. Trình bày cách ñ t tên t p, tên thư m c.
8. B ng mã thông d ng trong tin h c hi n nay là b ng mã nào? Trình bày v b ng mã ñó.
9. Trình bày các toán t logic cơ b n theo th t ưu tiên.
10. Trình bày cách so sánh 2 xâu kí t .
21
Trư ng ð i h c Nông nghi p 1 - Giáo trình Tin h c ñ i cương --------------------------------------------- 21
22. CHƯƠNG II: C U TRÚC MÁY VI TÍNH
ð s d ng t t máy vi tính ph c v cho chuyên môn c a mình trư c tiên ph i hi u
ch c năng và c u t o c a máy vi tính. ðây là m t giáo trình Tin h c d y cho sinh viên không
ph i chuyên ngành Tin h c do ñó không ñi sâu vào c u t o chi ti t máy vi tính mà ch gi i
thi u c u trúc c a máy vi tính hay các kh i chính c a máy vi tính. Chương này cung c p các
ki n th c chính như sau: Ch c năng và sơ ñ c u trúc c a máy vi tính, CPU, b nh , các thi t
b ngo i vi, cách t ch c m t phòng máy.
1- Ch c năng và sơ ñ c u trúc c a máy vi tính
1.1- Ch c năng c a máy vi tính
Máy vi tính là máy vi ñi n t ho t ñ ng theo chương trình và có các ch c năng cơ b n
sau ñây:
* Ti p nh n thông tin vào và ñưa thông tin ra ( Vào / Ra : Input / Output). V i ch c
năng này ngư i s d ng giao ti p ñư c v i máy vi tính.
* X lý thông tin hay bi n ñ i thông tin, ñây là ch c năng quan tr ng nh t c a máy vi
tính, th c hi n nhi m v t ñ ng hoá x lý thông tin thay cho con ngư i.
* Lưu tr thông tin. Các thông tin s d ng trên máy vi tính n u c n s ñư c lưu tr ñ
trao ñ i và s d ng cho nhi u l n sau.
1.2- Sơ ñ c u trúc máy vi tính
ð ñ m nh n ñư c các ch c năng cơ b n trên, máy vi tính ñư c thi t k v i các kh i chính
theo sơ ñ c u trúc sau (Hình 1.2)
ðơn v vào ðơn v ra
(Input) B nh (Output) Ngư i s
Ngư i (Memory) d ng
s d ng
ðơn v tính toán s h c
và logic (ALU)
ðơn v ñi u khi n
(Control unit )
Hình 1.2
Trong sơ ñ trên dùng 2 kí hi u:
Tín hi u thông tin
Tín hi u ñi u khi n
22
Trư ng ð i h c Nông nghi p 1 - Giáo trình Tin h c ñ i cương --------------------------------------------- 22
23. * Các tín hi u thông tin t ngư i s d ng qua ñơn v vào ( bàn phím, chu t, ñĩa,...)
ñư c ñưa vào b nh , t b nh các thông tin ñư c chuy n vào ñơn v tính toán s h c và
logic ñ x lý, x lý xong k t qu ñư c chuy n vào b nh , t b nh chuy n ñ n ñơn v ra
( màn hình, máy in, máy v , ...) và t i ngư i s d ng.
* Các tín hi u ñi u khi n ñư c thi t l p gi a ñơn v ñi u khi n và các kh i khác trong
dàn máy vi tính ñ chuy n các tín hi u ñi u khi n c a ñơn v ñi u khi n t i các kh i khác và
chuy n các tín hi u ph n h i t các kh i khác v ñơn v ñi u khi n.
* Các kh i trong máy vi tính ñư c n i v i nhau b ng các cáp truy n d n ( BUS), g m
3 lo i cáp ñó là cáp ñ a ch (Bus Address), cáp D li u (Bus Data) và cáp ñi u khi n (Bus
Control).
* Trong máy vi tính 2 kh i quan tr ng nh t là ñơn v tinh toán s h c và logic, ñơn v
ñi u khi n n m trong cùng m t v c a m ch vi x lí (Micro Processor), ñư c g i là ñơn v
x lý trung tâm (CPU : Central Processor Unit) hay b vi x lý(Micro Processor).
* CPU và b nh n m trong thân máy. ðơn v vào/ ra n m bên ngoài máy ñư c g i
chung là thi t b ngo i vi, ngày nay các thi t b ngo i vi c a máy vi tính r t phong phú và ña
d ng.
* Ngoài các kh i cơ b n k trên, ñ cho máy vi tính ho t ñ ng c n có m t b ngu n
n i v i máy.
2- Các b ph n cơ b n c a máy vi tính
2.1- B x lý trung tâm(CPU: Central Processor Unit )
a) Ch c năng c a CPU
CPU là b ch huy c a máy vi tính, có các ch c năng sau:
- Th c hi n vi c nh n l nh, gi i mã l nh và ñi u khi n các kh i khác th c hi n l nh.
- Th c hi n các phép tính s h c, logic và các phép tính khác.
- Sinh ra các tín hi u ñ a ch trên máy.
b) C u t o c a CPU
CPU bao g m các ph n sau:
* ðơn v ñi u khi n (Control unit): Th c hi n vi c nh n l nh, gi i mã l nh và ñi u
khi n các kh i khác th c hi n l nh và sinh ra các tín hi u ñ a ch trên máy ñ qu n lý b nh .
* ðơn v tính toán s h c và logic (Arithmeric – Logic Unit): Bao g m các vi m ch
tính ñ th c hi n các phép tính s h c, logic và các phép tính khác.
* Thanh ghi (Register) là m t c u trúc g m 16 bít (ho c 32 bit) nh li n k nhau ñư c
thi t l p ngay trong m ch vi x lý. Các thanh ghi này ñư c phân thành 4 nhóm theo m c ñích
s d ng sau:
- Nhóm 1: 4 thanh ghi ña năng kí hi u là AX,BX,CX,DX ñư c s d ng cho nhi u m c
ñích khác nhau.
- Nhóm 2: 4 thanh ghi ñ a ch ño n (Segment) b nh , thanh ghi CS (Code segment)
ch a ñi c ch ño n mã l nh, thanh ghi DS (Data Segment) ch a ñ a ch ño n d li u, thanh
ghi SS (Stack Segment) ch a ñ a ch ño n ngăn x p, thanh ghi ES (Extra Segment) ch a ñ a
ch ño n d li u m r ng.
- Nhóm 3: 5 thanh ghi ñ a ch tương ñ i (offset), thanh ghi IP (Instruction Pointer) tr
t i ô ch a l nh trong ño n CS; thanh ghi SI (Source Index) tr t i ô ch a d li u ngu n trong
23
Trư ng ð i h c Nông nghi p 1 - Giáo trình Tin h c ñ i cương --------------------------------------------- 23
24. ño n DS, Thanh ghi DI (Destination Index) tr t i ô ch a d li u ñích trong ño n DS, Thanh
ghi SP (Stack Pointer) tr t i ô ch a d li u trong ño n ngăn x p SS và thanh ghi BP (Base
Pointer) tr t i ô d li u trong ño n ch a d li u m r ng ES.
Nhóm 4: 1 thanh ghi c (Flag) ñ ghi các tr ng thái (ta g i là c ) x y ra trong các
phép toán s h c.
2.2- B nh ( Memory)
B nh hay còn g i là b nh trong ( b nh ) chính c a máy vi tính.
* Ch c năng c a b nh : B nh dùng ñ ch a các thông tin c n thi t như chương
trình, d li u trong quá trình máy ho t ñ ng.
* T ch c c a b nh :
- Các thông tin ñư c c t trong b nh dư i d ng mã nh phân ( các bít 0 ho c 1).
- M t nhóm các bít có th là 16 bít ho c 32 bít,... g i là m t ô nh . M i ô nh ñư c
ñánh m t s th t trong h 16 g i là ñ a ch c a ô nh . Thông tin ghi bên trong ô nh là n i
dung c a ô nh . Dùng ñ a ch ñ truy nh p vào ô nh ñ ñ c n i dung ho c ghi nôi dung vào
ô nh .
- Kích thư c c a b nh hay dung lư ng c a b nh là s lư ng thông tin mà b nh
có kh năng ch a ñư c, thư ng dùng ñơn v MB ho c GB.
* Phân lo i b nh : Theo tính ch t thông tin ch a trong b nh ngư i ta chia thành b
nh ROM và RAM.
- ROM ( Read Only Memory): là b nh c ñ nh cho phép ch ñ c thông tin mà không
ghi thông tin vào ñư c. ROM là b nh c ng do hãng ch t o cài ñ t s n các chương trình
bên trong, bao g m các chương trình ki m tra và các chương trình cơ s c t lõi nh t c a máy
vi tính. Các thông tin trong ROM s không b m t ñi khi ta t t ngu n c a máy.
- RAM (Random Access Memory): Là b nh m m, có th thay ñ i, truy nh p m t
cách ng u nhiên. RAM làm t các m ch vi m ch (g i là Chip nh ). RAM dùng ñ ghi
chương trình c a h ñi u hành n p vào t ñĩa kh i ñ ng, chương trình và d li u c a ngư i s
d ng. Có th ñ c và ghi thông tin vào RAM. Thông tin trong RAM s b m t ñi khi ta t t
ngu n c a máy, do v y ta ph i lưu tr thông tin ra b nh ngoài.
2.3- Thi t b ngo i vi
a) Bàn phím (Keyboard)
* Bàn phím là thi t b vào thông d ng c a máy vi tính. Dùng bàn phím có th ñưa vào
máy các l nh ñi u khi n, chương trình, d li u.
* Nguyên t c c a bàn phím: n m t phím thì gây ra s ti p ñi n gi a m t dây d c và
m t dây ngang t o ra m t xung ñi n , xung ñi n này qua chương trình ñi u khi n bàn phím s
ñưa vào máy mã ASCII c a kí t c a phím ñó.
* Bàn phím g m 5 khu v c sau:
- Khu phím máy ch g m các phím ch , phím d u và phím s như các phím trên bàn
phím máy ch trong ñó có phím cách (Space bar)
- Khu phím ch c năng F1,F2,..F12 có tác d ng th c hi n m t ch c năng hoàn ch nh
nào ñó khi ta gõ phím ñó, tác d ng c a nó ñư c cài ñ t tuỳ theo chương trình. Thí d
DOS dùng phím F1 ñ nh c l i t ng kí t c a câu l nh v a gõ trư c, F3 ñ nh c l i toàn b
câu l nh v a gõ.
- Khu v c phím s bên ph i bàn phím
24
Trư ng ð i h c Nông nghi p 1 - Giáo trình Tin h c ñ i cương --------------------------------------------- 24
25. - Khu phím d ch chuy n con tr màn hình g m các phím d ch lên, d ch xu ng, d ch trái,
d ch ph i, d ch v ñ u màn hình (Home), d ch xu ng cu i (End), d ch lên m t trang (PgUp),
d ch xu ng m t trang (PgDn), D ch trái và xoá (Back space), phím TAB d ch con tr ñi m t
kho ng 8 c t (g i là m t tab)
- Khu phím ñi u khi n:
ESC ñ thoát ra kh i chương trình ho c l nh ñang th c hi n
CapsLock ñ chuy n ñ i thư ng xuyên ki u ch nh sang to và ngư c l i
Shift có tác d ng chuy n t m th i ch to thành nh ho c ngư c l i khi ñè gi
phím ñó và gõ ch . V i các phím có 2 kí t thì n u gõ ñư c kí t dư i, n u ñè shift và gõ
thì cho kí t trên.
Insert - chèn kí t vào v trí con tr
Delete - xoá kí t t i v trí con tr
Print Screen - In màn hình
Scroll Lock - b t ho c t t tr ng thái cu n màn hình
Pause/Break - Ch ho c ng t chương trình
Ctrl và Alt dùng ñ m r ng ch c năng c a bàn phím.
Num Lock - ñ kích ho t bàn phím s , bàn phím s ch có tác d ng khi nào ñèn
Num Lock sáng.
b) Màn hình ( Display)
* Màn hình là thi t b ra thông d ng t i thi u c a may vi tính. Các kí hi u ta gõ vào t
bàn phím, các k t qu x lý, các thông báo c a máy vi tính ñ u ñư c hi n ra trên màn hình.
* Màn hình có c u t o v t lý gi ng như m t màn hình vô tuy n thông thư ng cũng
g m có ng phóng tia ñi n t , m ch quét ngang và quét d c, tia ñi n t ñ p vào màn hình t o
thành m t ñi m sáng, b ñi u khi n CRT t o tín hi u b t ho c t t tia ñi n t theo tín hi u l y
ra t b nh màn hình 1 hay 0, tia ñi n t quét t trái sang ph i t o thành m t dòng, t dòng
trên cùng xu ng dòng dư i cùng t o thành m t mành. T n s quét mành b ng 60Hz nghĩa
là trong 1 giây ñ ng h màn hình ñư c làm m i l i t ñ u 60 l n, th i gian h i d c ñ tia
ñi n t chuy n v góc trái trên cùng là 1,25ms
* Có 2 ki u màn hình: ki u màn hình văn b n và màn hình ñ ho :
- Màn hình văn b n (Text mode) ñư c phân thành 2 ch ñ : 80 c t ( kí t ) 25 dòng là
d ng chu n ho c 40 c t ( kí t ) 25 dòng.
- Màn hình ð ho (Graphic Mode) ñư c thi t k g m nhi u ñi m sáng (Pixel) theo
hai chi u ngang và d c. Màn hình ñ ho ñư c phân thành nhi u ch ñ khác nhau tuỳ theo
ñ phân gi i, ch ng h n chi u ngang 640 pixel chi u d c 200 pixel (640x200), 640x350,
640x480, 1024x768 . Màn hình càng có ñ phân gi i cao thì hình nh càng min.
- M u c a màn hình ñư c t o ra b i s pha tr n c a 4 y u t sau: 3 m u cơ b n là ñ
(Red), xanh lá cây (Green), xanh da tr i (Blue) và ñ chói. V i t h p c a 3 m u cơ b n
ñ chói khác nhau c a t ng m u mà máy tính có th t o ra t i 256 m u khác nhau.
c) ñĩa và ñĩa t
ñĩa và ñĩa t là thi t b vào / ra : Có th ñ c thông tin t ñĩa t và ghi thông tin vào
ñĩa t .
* ñĩa là kh i hình ch nh t có ch a các thi t b và linh ki n ñ làm vi c v i ñĩa t .
Máy vi tính có 2 lo i ñĩa t là ñĩa c ng (Hard Disk/ Fixed Disk) và ñĩa m m (Soft
Disk/Flopy Disk).
25
Trư ng ð i h c Nông nghi p 1 - Giáo trình Tin h c ñ i cương --------------------------------------------- 25
26. - ñĩa c ng ñư c l p trong thân máy, n u máy có 1 ñĩa c ng thì tên ñĩa là C: , n u
máy có 2 ñĩa c ng thì tên là C: , D: . ñĩa c ng ch a các ñĩa c ng có dung lư ng lưu tr
l n t 40 MB ñ n hàng ch c GB.
- ñĩa m m l p ngay bên ngoài v máy, 2 m m có tên là A: , B: , ñĩa m m ch a
các ñĩa m m có dung lư ng lưu tr nh hơn ñĩa c ng, hi n nay thông d ng là 1,44MB.
* ðĩa t có hình d ng tròn ñư c c u t o b ng ch t d o ( ñĩa m m ) ho c nhôm ( ñĩa
c ng) có ph các h t s t t trên b m t ñ lưu tr thông tin d a theo ñ c tính nhi m t c a các
h t s t t . Các thông tin lưu tr trên ñĩa t d ng mã nhi phân ( bít 0 ho c 1).
- M i ñĩa t m m g m có hai m t t hoá ñư c ñánh s là m t 0/1, có 2 ñ u t ti p
xúc trên dư i ñ ñ c và ghi thông tin, m i m t phân thành nhi u rãnh (Track) ñánh s t 0 tr
ñi ,rãnh ngoài g n mép ñĩa là rãnh s 0, m i m t ñư c phân thành nhi u cung (sector) ñư c
ñánh s t 1 tr ñi, (ñĩa 1,2M phân thành 80 rãnh và15 sectơ, ñĩa 1,44 M phân thành 80 rãnh
và 18 sectơ ), m i cung ch a 512 byte.
- ðĩa c ng g m nhi u m t ñĩa cùng tr c quay t o thành kh i tr g i là cylinder, s
m t tuỳ theo dung lư ng c a ñĩa, ch ng h n ñĩa có 8 ñ u t (Head) ñánh s t 0 ñ n 7
g m 4 m t ñĩa, m i m t c a ñĩa c ng ñư c phân thành 17 sectơ, m i m t g m nhi u rãnh
(ðĩa c ng XT g m 305 rãnh, ñĩa c ng AT g m 615 rãnh ), m i rãnh trên m t cung ch a 1024
byte.
d) Máy in (Printer)
* Máy in là thi t b ra c a máy vi tính, dùng ñ in ra k t qu x lý, d li u, chương
trình, thông báo c a máy vi tính.
* Máy in dùng trong máy tính g m nhi u lo i khác nhau ho t ñ ng theo các nguyên
lý khác nhau. Ta có th phân thành các lo i cơ b n sau:
- Máy in m u (Ploter) g m 8 bút v màu khác nhau ho t ñ ng trên nguyên t c bút v .
- Máy in Lazer ho t ñ ng trên nguyên t c dùng tia Laeser ép nóng ch y b t m c khô
bám trên lô
- Máy in kim (9 kim ho c 24 kim) ho t ñ ng trên nguyên t c kim phun b n vào băng
m c và t o ra trên gi y các n t ch m ñen.
Hi n nay máy in Laser ñư c s d ng r ng rãi vì có ưu ñi m là in nhanh và ch t lư ng
t t nhưng giá ñ t hơn máy in kim. Máy in kim giá r hơn và b n hơn nhưng ch t lư ng không
cao và in ch m hơn.
e) Thi t b chu t
Chu t là m t thi t b vào c a máy vi tính. Có th ch n l nh, ch n các ñ i tư ng, di
chuy n và thay ñ i kích thư c các ñ i tư ng b ng chu t.
Thông thư ng chu t có 2 nút b m. Nút trái dùng cho ph n l n các thao tác, nút ph i
tuỳ theo t ng chương trình mà có các ch c năng khác nhau, thông thư ng nh n nút ph i ñ
hi n ra các l nh có th th c hi n ñư c t i v trí v a ch n c a chu t. l nh này tuỳ thu c ph n
m m ñang s d ng.
f) Các thi t b khác
Các thi t b ngo i vi c a máy vi tính hi n nay r t phong phú, ngoài các thi t b cơ b n
nêu trên còn các thi t b khác như : ðĩa CD-ROM, máy chi u (Projecter), máy quét nh
26
Trư ng ð i h c Nông nghi p 1 - Giáo trình Tin h c ñ i cương --------------------------------------------- 26
27. (Scaner), ... T t c các thi t b ngo i vi giúp cho vi c ñưa thông tin vào máy nhi u d ng t
các kí t ñ n âm thanh, hình nh.
3- T ch c m t phòng máy tính và cách b o qu n
3.1- T ch c m t phòng máy
Khi thi t l p m t phòng máy tính, c n ch n v trí thoáng mát, tránh ánh n ng m t tr i,
tránh nơi có nam châm và t trư ng. Không nên ñ t máy g n c a s , nhà b p. Nên ñ t máy vi
tính cách xa tư ng ñ tránh m và nên ñ máy sao cho nh ng ngư i ng i làm máy không
quay lưng vào ñuôi máy. Nhìn chung, máy tính nên ñư c ch y qua n áp ñ tránh nh ng thay
ñ i ñ t ng t ñi n áp làm nh hư ng ñ n máy tính. Nên l p ñi u hoà, máy hút m trong phòng
máy ñ ñ m b o nhi t ñ và ñ m trong phòng ñư c chu n. T t nh t là t 200 C ñ n 250C.
Trong phòng máy nên tr i th m cách ñi n và máy nên n i ñ t ñ kh tĩnh ñi n.
Trong phòng máy ph i dùng các bi n pháp ñ ngăn ch n b i b m thâm nh p vào máy
tính. Vì v y, không nên ñi giày, dép vào phòng máy tính, không hút thu c trong phòng máy,
không ñ các ch t hay gây cháy n trong phòng máy. Không ñ ki n, gián và các lo i côn
trùng khác vào phòng máy tính.
3.2 B o qu n ñĩa t , màn hình, bàn phím
*ð i v i ñĩa t :
- ðĩa c ng: Tu i th c a ñĩa c ng thư ng t 8.000 ñ n 20.000 gi . ð u máy ph i ñ t
trên bàn b ng ph ng, v ng ch c, không lung lay. Khi máy ñang v n hành, n u vô ý ñ p manh
vào ñ u máy, ho c vô ý làm lung lay m nh thì ñ u t s ñ p m nh vào ñĩa c ng làm bong l p
t ph ngoài ho c chính ñ u t b v ho c l ch d n ñ n tình tr ng c ng không s d ng
ñư c.
Khi nhi t ñ tăng cao thì l p t tính trên m t ñĩa s b bong ra ho c ñĩa b cong. Trong
trư ng h p này, d li u trên ñĩa c ng không th l y ra ñư c và b n cũng không truy nh p
thông tin lên ñĩa ñư c.
Khi di chuy n ñ u máy, ñ ñ m b o an toàn cho ñĩa c ng, b n c n ch y chương trình
“Park” ñ di chuy n ñ u t ra mé ngoài c a ñĩa c ng vì v trí này không có d li u.
Nhìn chung, b n nên thư ng xuyên ki m tra tình tr ng c a ñĩa c ng b ng các chương
trình ti n ích như Scandisk, NDD…
Khi m máy, b n ph i tuân th các nguyên t c v v n hành máy như sau: c m n áp
vào ngu n lư i, b t n áp, b t công t c ñ u máy. Khi t t máy, b n làm ñ ng tác ngư c l i:
t t máy tính, t t n áp, rút phích c m n áp ra kh i ñi n lư i.
- ðĩa m m thư ng có ch t lư ng không ñư c t t b ng ñĩa c ng, Vì v y, n u b n lưu tr
d li u trên ñĩa m m thì c n ph i thư ng xuyên ki m tra tình tr ng c a ñĩa và d li u ñư c
lưu tr trên ñĩa. Khi dùng ñĩa, b n không ñư c ch m tay vào ph n phía trong c a ñĩa mà ch
ñư c c m ph n v nh a bên ngoài. Không ñ b i rơi vào ph n lõi nh a bên trong, không ñ
ñĩa g n nơi có t tính, tránh xa các nơi có tia X quang. Không ñ v t n ng ñè lên ñĩa, không
ñư c ñ ñĩa b cong, tránh tuy t ñ i ñ ñĩa m m nơi m ư t, nhi t ñ cao. Tránh va ch m
m nh vào ñĩa. Khi di chuy n máy, c n có ñĩa gi ñưa vào ñĩa ñ ñ u t không b l c, rung.
Khi ñĩa b b n do b i, b n không nên ñưa ñĩa vào vì có th s làm b n ñ u t ho c th m chí
có th làm h ng ñ u t .
*Màn hình:Khi không dùng máy, b n ph i ph kín máy ñ che b i, khói và nh t là ch t
l ng bám vào. Không ñư c bít các l thông hơi hai bên hông và phía trên màn hình. Thư ng
27
Trư ng ð i h c Nông nghi p 1 - Giáo trình Tin h c ñ i cương --------------------------------------------- 27
28. xuyên lau chùi b i b m các khe rãnh thông hơi. B n cũng c n lưu ý r ng: khi làm vi c, màn
hình và ñ u máy phát nhi t nhi u nên hút b i r t m nh.
Khi làm vi c, ñi n th trong màn hình có th lên t i hàng nghìn vôn nên có th gây ch t
ngư i trong giây lát. Vì v y, khi máy ñang làm vi c, b n không ñư c m n p nh a, tránh ñ
nh ng nơi m th p. B n không nên ñ màn hình nh ng v trí có th b nư c mưa h t vào.
Không ñư c ñ ng ch m m nh vào phía trư c màn hình. Khi v n chuy n màn hình kh i khu
v c làm vi c, b n b t bu c ph i cho màn hình vào h p có ñ m x p.
* Bàn phím: dư i các phím ñ u có các lò xo ñ ñàn h i khi gõ phím. Vì v y, b n
không nên gõ m nh lên m t phím. Ph i ñ y bàn phím khi không dùng t i. Không ñư c ñ bàn
phím b b i b n, ch t l ng ho c nư c h t vào s làm bàn phím b k t, không s d ng dư c.
Khi b o qu n bàn phím, b n nên dùng c n ñ lau m t bàn phím nhưng không ñư c ñ c n
ch y xu ng phía dư i bàn phím.
Câu h i ôn t p chương II
1. Nêu các ch c năng cơ b n c a máy vi tính.
2. T i sao CPU l i là b não c a máy vi tính? Các thành ph n c a CPU.
3. ð ch a các thông tin c n thi t khi máy làm vi c thì c n có b ph n nào? T i sao ph i
lưu tr thông tin ra b nh ngoài?
4. T i sao l i g i là các thi t b ngo i vi? Trình bày các thi t b ngo i vi thông d ng c a
máy vi tính.
5. Cách b o qu n ñĩa t , màn hình, bàn phím.
28
Trư ng ð i h c Nông nghi p 1 - Giáo trình Tin h c ñ i cương --------------------------------------------- 28
29. CHƯƠNG III: H ðI U HÀNH
ð s d ng máy vi tính trư c tiên ph i hi u và bi t s d ng b chương trình ñi u khi n các
ho t ñ ng chung c a máy vi tính. B chương trình ñó chính là h ñi u hành. Chương này tình
bày các ki n th c chính v h ñi u hành: Khái ni m h ñi u hành, các h ñi u hành thông
d ng hi n nay, h ñi u hành Microsoft Windows 98/2000, kh i ñ ng và các thành ph n cơ
b n c a windows 98/2000, thay ñ i các bi u tư ng ho c m c ch n trong Windows 98/2000,
s d ng Windows Explorer trong windows 98/2000.
1 - Khái ni m h ñi u hành
1.1 - Khái ni m h ñi u hành
* H ñi u hành là h th ng các chương trình ñi u khi n các hành vi cơ b n c a dàn máy
vi tính. Ch khi h ñi u hành ñư c n p vào trong b nh thì máy tính m i ho t ñ ng.
H ñi u hành m c ñích giúp ngư i s d ng máy tính d dàng và hi u qu .
* Ch c năng cơ b n c a H ñi u hành:
- H ñi u hành ñi u khi n t t c ho t ñ ng c a máy tính và các thi t b ngo i vi.
- H ñi u hành là ngư i thông d ch, c u n i gi a ngư i s d ng và máy vi tính.
1.2 - Phân lo i h ñi u hành
Có th chia h ñi u hành thành 2 lo i: H ñi u hành máy tính cá nhân, h ñi u hành
m ng
* H ñi u hành máy tính cá nhân là h ñi u hành vi t ñ ñi u khi n m t máy tính riêng
l còn g i là máy tính cá nhân.
Các h ñi u hành máy tính cá nhân thông d ng như: MS-DOS, WINDOWS 95,
WINDOWS 98, WINDOWS 2000, WINDOWS XP
* H ñi u hành m ng là h ñi u hành vi t ñ ñi u khi n m t m ng máy tính bao g m 1
máy ch k t n i v i các máy tr m, h ñi u hành ñư c cài ñ t trong máy ch .
Theo kho ng cách ñ a lý có th phân ra các lo i m ng máy tính sau: M ng c c b , m ng
ñô th , m ng di n r ng, m ng toàn c u.
- M ng c c b ( LAN - Local Area Network ): là m ng ñư c cài ñ t trong ph m vi
tương ñ i nh h p như trong m t toà nhà, m t xí nghi p...v i kho ng cách l n nh t gi a các
máy tính trên m ng trong vòng vài km tr l i.
- M ng ñô th ( MAN - Metropolitan Area Network ): là m ng ñư c cài ñ t trong ph m
vi m t ñ th , m t trung tâm văn hoá xã h i, có bán kính t i ña kho ng 100 km tr l i.
- M ng di n r ng ( WAN - Wide Area Network ): là m ng có di n tích bao ph r ng
l n, ph m vi c a m ng có th vư t biên gi i qu c gia th m chí c l c ñ a.
- M ng toàn c u ( GAN - Global Area Network ): là m ng có ph m vi tr i r ng toàn c u
ñó là Internet
Các h ñi u hành m ng thông d ng hi n nay là: WINDOWS NT, UNIX,
WINDOWS 2000 SERVER
1.3 - M t s h ñi u hành thông d ng
* H ñi u hành MS-DOS
H ñi u hành MS DOS là m t h ñi u hành ra ñ i cách ñây khá lâu và r t ph d ng
trư c khi có s n ph m cùng hãng c a nó là h ñi u hành WINDOWS ra ñ i.
DOS qu n lý, lưu tr thông tin dư i d ng các t p tin và thư m c.
Giao di n c a DOS v i ngư i s d ng là giao di n dòng l nh.
29
Trư ng ð i h c Nông nghi p 1 - Giáo trình Tin h c ñ i cương --------------------------------------------- 29
30. * H ñi u hành WINDOWS 98/2000
H ñi u hành WINDOWS 98/2000 do hãng ph n m m MICROSOFT phát hành. ðây
là m t h ñi u hành theo phong cách hoàn toàn m i và nó nhanh chóng tr thành m t trong
nh ng h ñi u hành ph d ng và ñư c yêu thích nh t hi n nay.
Trư c kia ñ làm vi c ñư c v i h ñi u hành MS DOS, c n ph i nh r t nhi u l nh
v i cú pháp dài dòng và r c r i, cùng v i vi c ph i ñ i di n v i m t màn hình t i om s làm
cho công vi c tr nên nhàm chán. H ñi u hành WINDOWS ra ñ i, tương thích v i h ñi u
hành MS DOS, ñã mang l i r t nhi u ti n l i trong vi c s d ng. H ñi u hành WINDOWS
vì s d ng giao di n ñ h a do ñó r t d s d ng. M t s ñ c ñi m n i tr i c a WINDOWS
98/2000
- Cung c p m t giao di n ñ ho ngư i-máy thân thi n (GUI- Graphic User
Interface).
- Cung c p m t phương pháp ñi u khi n th ng nh t cho m i ng d ng trên môi
trư ng WINDOWS 95
- Ho t ñ ng ch ñ ña nhi m
- Môi trư ng Nhúng - Liên k t các ñ i tư ng (OLE - Object Linking and Embeding)
- T ñ ng nh n d ng và cài ñ t trình ñi u khi n các thi t b (Plus and Play).
- H tr m ng.
* H ñi u hành WINDOWS NT
Windows NT là h ñi u hành m ng ñư c ngư i dùng tin c y. Qua s d ng, nó ch ng
t là h ñi u hành m ng tích h p nhi u tính năng như các giao th c truy n tin chu n, tính
năng tìm ñư ng (routing), truy c p t xa, t c ñ , b o m t m c C2, giao di n ñơn gi n, d
qu n tr , ñ c bi t ñây là h ñi u hành n n t ng cho r t nhi u chương trình và ng d ng ph
bi n hi n nay như MS SQL Server. MS Mail Server, MS Exchange Server 4.0, Internet
Infomation Server (bao g m FTP Server, Gopher Server, W.W.W. Server), MS Proxy Server,
...
Windows NT là h ñi u hành 32 bit, ña nhi m có ưu tiên nh m khai thác h t kh năng
c a các b vi x lý như Intel x86, RISC và các h th ng ña x lý ñ i x ng (symmetric
multiproccessing system).
Bên ngoài là m t giao di n ngư i s d ng gi ng như Windows, Windows NT ñã ñư c
thi t k l i ph n h t nhân (kernel) c n thi t v i các h ñi u hành ñã có Windows NT th c hi n
ñư c h u h t các chương trình ñang ch y trên các h máy tính x86 và RISC dư i MS-DOS,
Windows, MS OS/2 version 1.x và các ng d ng cùng v i các ch c năng phát tri n v b o
m t và qu n tr .
Tính m : ð duy trì tương thích ví d v i các ng d ng vi t trên UNIX theo chu n
POSIX. Tuy nhiên ñ t n d ng h t kh năng c a WINDOWS NT ta c n th c hi n các ng
d ng vi t riêng cho h ñi u hành 32 bit này mà MS SQL Server là m t ví d .
* H ñi u hành UNIX
UNIX là h ñi u hành m ng ña nhi m, ña ngư i dùng. UNIX v i s c m nh và tính tin
c y truy n th ng, c ng thêm nh ng kh năng mũi nh n v truy n thông, k t n i m ng qua
TCP/IP, thư ñi n t , cơ s d li u, tính an toàn cao. ð c bi t, các ng d ng chuyên nghi p
ñ u ñư c vi t r t hoàn thi n trên UNIX.
H ñi u hành UNIX ñã ñư c phát tri n t i phòng thí nghi m AT&T Bell t i Murray
bang New Jersey - m t trong nh ng phòng nghiên c u l n nh t trên th gi i. T khi phiên
b n ñ u tiên c a h ñi u hành UNIX ñư c Ken Thompson thi t k năm 1969, nó ñã tr i qua
30
Trư ng ð i h c Nông nghi p 1 - Giáo trình Tin h c ñ i cương --------------------------------------------- 30
31. m t quá trình phát tri n và ngày càng hoàn thi n. Khi h ñi u hành UNIX ñã phát tri n, r t
nhi u máy tính v n còn ch y ch ñ ñơn nhi m, nghĩa là máy tính ch ph c v ñư c m t
ngư i trong cùng m t kho ng th i gian, do ñó ngư i s d ng không khai thác h t ñư c năng
l c cũng như t c ñ c a máy tính. Hơn th n a, môi trư ng làm vi c c a các l p trình viên b
cô l p v i các l p trình viên khác. ði u ñó t o nên s khó khăn trong vi c chia x d li u và
chương trình, ñi u ñó gi m năng su t làm vi c c a nh ng ngư i làm vi c trong cùng m t d
án hay cùng m t m c ñích. H ñi u hành UNIX ra ñ i ñã cung c p ba ti n b ch y u so v i
h th ng ñơn nhi m cũ là:
- UNIX cho phép nhi u hơn m t ngư i có th s d ng máy tính ho c nhi u chương
trình cùng x lý trong cùng m t lúc (ña nhi m).
-UNIX cho phép t ng cá nhân có th thông tin tr c ti p v i các máy tính khác thông
qua thi t b ñ u cu i .
- Cu i cùng UNIX làm cho s chia x d li u và chương trình gi a các cá nhân v i
nhau d dàng hơn.
H ñi u hành UNIX ñư c xây d ng trên b n ph n chính bao g m:
• Ph n lõi (kernel)
• H th ng t p (file system)
• Ph n v (shell)
• Các l nh (commands)
Hi n nay có r t nhi u h ñi u hành UNIX do nhi u hãng phát tri n.
2 - H ñi u hành Microsoft windows 98/2000
2.1 - Kh i ñ ng máy và các thành ph n cơ b n
a) Kh i ñ ng h ñi u hành
H ñi u hành ñư c cài ñ t trong C: c a máy vi tính. Khi m máy ( n nút Power ) thì h
ñi u hành ñư c n p vào trong b nh c a máy vi tính, khi n p xong s hi n ra màn hình chính
c a Windows ( Desk top) như sau (hình 1.3)
31
Trư ng ð i h c Nông nghi p 1 - Giáo trình Tin h c ñ i cương --------------------------------------------- 31
32. Hình 1.3
- Phía trên là các bi u tư ng c a các trình ng d ng. Khi mu n m 1 trình ng d ng ta
ch vi c kích ñúp chu t vào bi u tư ng c a nó.
- Dư i cùng là thanh ng d ng TASKBAR
b) Thanh ng d ng TASKBAR
Thanh ng d ng Taskbar như sau:
Thanh ng d ng này ch a nút Start và danh sách các ng d ng ñã kích ho t. T t c các
c a s ng d ng khi ñưa v ch ñ c c ti u ñ u xu t hi n trên thanh Taskbar. Khi này, các
b n ch c n nháy ñúp chu t lên bi u tư ng c a nó trên thanh này.
- Di chuy n Taskbar
Thanh Taskbar có th thay ñ i các v trí khác nhau trên màn hình. Mu n thay ñ i v
trí, các b n ch c n thao tác nháy và kéo lên n n c a Taskbar. T i nơi xu t hi n mũi tên hai
chi u, các b n nháy và kéo lên các biên phía trong ñ thay ñ i kích thư c c a Taskbar.
- Các thao tác chính.
Khi b n nháy nút ph i chu t lên n n c a Taskbar s xu t hi n b ng ch n.
Các m c ch n trong b ng ch n có ý nghĩa như sau:
+ Toolbars: Khi ñưa con tr ñ n m c ch n này thì h p tho i xu t hi n.
N u ch n Desktop thì các bi u tư ng trên màn hình chính c a Windows xu t hi n trên
thanh Taskbar.
32
Trư ng ð i h c Nông nghi p 1 - Giáo trình Tin h c ñ i cương --------------------------------------------- 32
33. N u ch n New Toolbar thì h p tho i New Toolbar xu t hi n. Gi s b n ch n Printer
thì h p tho i Printer xu t hi n theo d ng rút g n trên thanh Taskbar.
+ Cascade Windows: Các c a s ñang m x p l p lên nhau.
+ Tile Windows Horizontally: Các c a s ng d ng x p l p lên nhau theo chi u
ngang.
+ Tile Windows Vertically: Các c a s ng d ng x p c nh nhau theo chi u ñ ng.
+ Minimize All Windows: C c ti u hóa các c a s ñang m và ñưa v Taskbar.
+ Properties: ð nh nghĩa cách th hi n c a Taskbar và thay ñ i các thành ph n trong
Start Menu Programs. Khi ch n m c này, h p tho i Taskbar Properties xu t hi n. Các m c
ch n trong h p tho i này có các ch c năng như sau:
Always on top: Taskbar luôn xu t hi n trên màn hình t t c các ng d ng.
Auto hide: Taskbar b che d u ñ n khi con tr chu t di chuy n ñ n v trí c a nó.
Show small icon in Start menu: Thay ñ i kích thư c các bi u tư ng trên b ng
ch n Start.
Show Clock: Hi n hay n ñ ng h trên Taskbar.
c) Nút Start
Nút Start th c hi n nhi u ch c năng quan tr ng: Th c hi n các ng d ng, m t p, g i
c a s tr giúp, tìm t p, thoát kh i Windows 98, … và các công c thi t l p c u hình khác.
Khi b n nháy chu t nút Start, trên màn hình xu t hi n b ng ch n Start Menu
Programs. Tùy theo vi c cài ñ t mà trong b ng ch n Start s xu t hi n các m c khác nhau.
B ng ch n Start có d ng như sau (Hình 2.3)
Hình 2.3
Các m c ch n chính trong b ng ch n này có ch c năng như sau:
- Programs: Th c hi n các chương trình ng d ng trên Windows.
- Documents: M các tài li u văn b n, ñ h a.
- Settings: Thi t l p c u hình Control Panel, máy in, Taskbar.
- Find / Search: Tìm ki m t p ho c thư m c.
- Help: M c a s tr giúp.
- Run: Ch y các t p chương trình.
- Shut Down: Khi ch n m c này, m t m c ch n xu t hi n, b n có th ch n m t trong
các ch c năng:
33
Trư ng ð i h c Nông nghi p 1 - Giáo trình Tin h c ñ i cương --------------------------------------------- 33
34. Shut down T t máy.
Restart Kh i ñ ng l i h ñi u hành Windows.
Stand by Kh i ñ ng l i Windows và vào ch ñ MS – DOS.
d) M trình ng d ng
ð m 1 trình ng d ng ta có th th c hi n 1 trong 3 cách sau:
Cách 1: Kích ñúp chu t vào bi u tư ng c a trình ng d ng trên màn hình chính c a
Windows
Cách 2: Ch n nút START/ ch n m c PROGRAMS/ ch n trình ng d ng
Cách 3: Ch n nút START/ ch n m c RUN / ch n BROWSE/ ch n thư m c và trình
ng d ng/ ch n OK
e) T t máy
Ch n nút START/ SHUTDOWN / SHUTDOWN/ OK
Sau ñó t t màn hình.
f) Kk i ñ ng l i
Trong quá trình làm vi c máy b treo (không ho t ñ ng ti p), ñ kh i ñ ng l i máy ta n
nút RESET ( ho c n ñ ng th i 3 phím CTRL, ALT, DEL).
2.2 - T o, thay ñ i các bi u tư ng ho c m c ch n cho m t n i dung
a) T o bi u tư ng ho c m c ch n cho m t chương trình ñ c l p.
ð i v i các chương trình ñ c l p, ch ng h n như: Microsoft Excel, Microsoft Word,
Foxpro, ta có th t o m t m c ch n n m trong m t b ng ch n nào ñó ho c t o m t bi u tư ng
trên màn hình Windows ñ khi ch n m c ch n ho c bi u tư ng tương ng thì chương trình
th c hi n mà không ph i th c hi n các thao tác tìm ki m ph c t p.
Trình t th c hi n như sau:
- Nh n nút Start.
- Ch n m c Settings. Khi này, m t b ng ch n xu t hi n.
- Ch n Taskbar. Khi này b ng ch n Taskbar Properties xu t hi n.
- Ch n Start menu Programs, nh n nút Add… trong khung Customize Start Menu.
Khi này h p Create Shortcut xu t hi n.
- Nh n nút Browse…
- Ch n thư m c ch a chương trình.
- Ch n t p chương trình .
- Ch n Next. Khi này, b ng ch n Select Program Folder xu t hi n.
- Trong khung Select folder to place shortcut in, ta ph i ch n v trí ñ ch a bi u tư ng:
+ N u ta nh n chu t trên Desktop, bi u tư ng s xu t hi n trên màn hình chính c a
Windows .
+ N u ch n Programs, bi u tư ng s xu t hi n trong khung Programs.
+ N u ch n Start Menu, m c ch n ñư c ñ t trong khung Start.
+ N u ch n StartUp, chương trình s ñư c th c hi n ngay sau khi kh i ñ ng
Windows.
34
Trư ng ð i h c Nông nghi p 1 - Giáo trình Tin h c ñ i cương --------------------------------------------- 34
35. + N u ch n New Folder, Windows s t o m t b ng ch n m i trong b ng ch n
Programs ñ ch a bi u tư ng c a chương trình.
- Sau khi ch n xong, b ng ch n Select a title for the Program xu t hi n.
- Trong khung Select a name for the Shortcut, ta c n ñưa tên cho m c ch n này, n u ta
không ñưa tên m i vào khung trên thì Windows s ñưa tên ng m ñ nh
- Nh n nút Finish k t thúc.
b) Thay ñ i bi u tư ng và tên c a bi u tư ng
* Thay ñ i bi u tư ng:
Gi s c n thay ñ i bi u tư ng cho chương trình ñ t trong b ng ch n Programs, các bư c
ti n hành như sau:
- ðưa con tr ñ n bi u tư ng này
- Nh n chu t ph i. Khi này, h p tho i Properties xu t hi n.
- Nh n chu t ph i vào nút Change Icon ñ thay ñ i bi u tư ng. Khi này, h p tho i
Change Icon xu t hi n:
Ch n bi u tư ng c n thi t ho c có th nh n nút Browse ñ tìm bi u tư ng thích h p
trong các thư m c khác. Các t p là bi u tư ng có ph n m r ng là *.ICO. Cũng c n lưu ý
r ng, trong thư m c System c a Windows có t p Shell32.dll là m t t p ch a r t nhi u bi u
tư ng. B n có th m t p này và ch n bi u tư ng c n thi t.
Xin lưu ý: Có th t t o bi u tư ng b ng cách t o ho c s a m t hình nh và ñ t tên t p
có ph n m r ng là *.ICO. Khi này, hình nh ñư c t o có th làm bi u tư ng cho m t m c
ch n nào ñó.
* Thay ñ i tên bi u tư ng
ð thay ñ i tên bi u tư ng ti n hành như sau:
- N u bi u tư ng n m trên màn hình c a Windows (Desktop) thì có th nh n chu t vào
tên bi u tư ng. Khi này, con tr n m tên bi u tư ng và s a l i tên này. Cũng có th ti n
hành như dư i ñây.
Vào b ng ch n ch a bi u tư ng, ch n bi u tư ng c n s a l i tên, nh n chu t ph i. Khi
này, m t b ng ch n xu t hi n.
Ch n m c Rename. Khi này, h p tho i xu t hi n. S a l i tên bi u tư ng (m c ch n)
trong khung New name.
Xin lưu ý: Trong b ng ch n còn có các m c sau:
+ Ch n m c Delete s xóa m c ch n (bi u tư ng) ñã ch n.
+ Ch n open s th c hi n n i dung c a m c ch n.
+ Ch n m c Create Shortcut s t o m t bi u tư ng cho m c ch n này trên màn hình
chính c a Windows (Desktop).
2.3 - S d ng h p tho i control panel
H p tho i Control Panel là h p tho i r t quan tr ng dùng ñ cài ñ t các tham s liên quan
ñ n giao di n c a Windows, ph n m m ng d ng, ph n c ng c a máy …
ð m h p tho i Control Panel, ti n hành các bư c sau:
- Vào b ng ch n Start, ch n m c Settings.
- Ch n Control Panel. Khi này, h p tho i Control Panel xu t hi n như hình sau ( Hình 3.3)
35
Trư ng ð i h c Nông nghi p 1 - Giáo trình Tin h c ñ i cương --------------------------------------------- 35