1. FONÉTICA
SEMÁNTICA FONOLOXÍA
GRAMÁTICA
SINTAXE MORFOLOXÍA

2. • FONÉTICA E FONOLOXÍA

3. • A FONÉTICA ocúpase da descrición e da
pronuncia dos sons.
• Os sons son innumerábeis, varían de
persoa a persoa e incluso no mesmo
individuo.

5. • A FONOLOXÍA describe como a lingua
emprega os sons para compor
significantes
• Os FONEMAS son unidades mínimas
(sen significado) que serven para
distinguir significados /rata/ /mata/ /pata/
Non se deben confundir cos grafemas
(letras)

6. • Fonema vocálico : pode formar sílaba só
e o aire sae pola boca sen ningún
obstáculo.

8. DEFINICIÓN DE FONEMAS
VOCÁLICOS
• /a/: central, aberta.
• / /: posterior, media aberta.
• /o/: posterior, media pechada.
• /u/: posterior, pechada.
• /i/. anterior, pechada.
• /e/: anterior, media pechada.
• /e/: anterior, media aberta.

9. • Presentan no sistema máis común vogal tónica
semiaberta
•
• As vogais de abertura media que portan un acento diacrítico:
vén, só, póla, óso, présa, nós, vós
• Os substantivos rematados en -el ou -ol e os seus plurais: papel,
papeis,tonel, toneis, caracol, caracois, farol, farois.
• Os verbos da 2ª conxugación (-er) con vogal radical -e- ou -o-
que presentan alternancia vocálica, nas segundas persoas do
Pres. Ind.: bebes, bebe, beben, comes, come, comen
• Os verbos da 3ª conxugación (-ir) con vogal radical -e- ou -u-
que presentan alternancia vocálica, nas segundas persoas do
Pres. Ind.: serves, serve, serven, foxes, foxe, foxen
• As formas verbais do tema de perfecto (pretérito, antepretérito,
pretérito de subxuntivo e futuro de subxuntivo) irregular:
irregular
coubeches, coubera, fixese...
• Os nomes das seguintes letras: e, efe, ele, eme, ene, eñe, erre,
ese, o.
• Palabras frecuentes: sempre, onte, ben, é, e

10. • Presentan vogal tónica semipechada
• As formas dos verbos da primeira conxugación nas que a vogal -e- ou -o-
vai seguida de -i- ou de consoante palatal (grafías x, ch, ll, ñ ) e nos verbos
rematados en -ear ou -oar:
Deite, axexa, pechas, tellan, empeña, coxean.
Loita, despexas, acocha, ollan, soñas, voas
• As formas do tema de perfecto dos verbos ser e ir: fomos, fora, fose,
for.
• As formas verbais do tema de perfecto regular: collemos, collera,
collese, coller.
• As formas do infinitivo: coller, collermos..., pór, pormos,...
• Os nomes das seguintes letras: be, ce, de,gue,pe, que, te, xe, ceta.
• A maior parte das palabras acabadas en -és: coruñés, vigués,
montañés,...
• As palabras nas que -o- forma ditongo con -u-: touro, tesouro,...
• Os nomes acabados en: -edo (medo), -ello (cortello), -eo (feo), -eza
(grandeza), -ón (corazón), -or (matador), -oso (fermoso).
• O o e o e cando están en posición postónica son sempre pechados:
débeda, conde, morto, símbolo
Palabras frecuentes: non, hoxe, agora,con,sen (prep.), por

11. •Fonema consonántico : non pode formar sílaba só
e o aire atopa obstáculos ao saír.

13. DEFINICIÓN DE FONEMAS CONSONÁNTICOS
• /b/: oclusiva, bilabial, sonora. Grafemas b,v
• /d/: oclusiva, dental, sonora.
• /g/: oclusiva, velar, sonora. Grafemas: g (+a,o,u),
• gu (+e,i).
• /h/: gheada dialectal.
• /p/: oclusiva, bilabial, xorda.
• /t/: oclusiva, dental, xorda.
• /k/: oclusiva, velar, xorda. Grafemas: c (+a,o, o),
• qu (+e,i), k
• /f/: fricativa, babiodental, xorda.
• /q/: fricativa, interdental, xorda. Grafemas: z
• (final, +a,o,u), c (+e,i).
• /s/: fricativa, alveolar, xorda. Seseo dialectal.
• /∫/: fricativa, palatal, xorda. Grafema x.
• /t∫/: africada, palatal, xorda. Grafema ch.
• /m/: nasal, bilabial, sonora.
• /n/: nasal, alveolar, sonora.
• / /: nasal, palatal, sonora. Grafema ・
• / /: nasal, velar, sonora. Grafema nh.
• /l/: lateral, alveolar, sonora.
• /λ /: lateral, palatal, sonora. Grafema ll (moi escasa nos falantes).
• /r/: vibrante, alveolar. Grafema r (inicial, despois de n,s,l) ou rr.