More Related Content
More from Hamideh Iraj
More from Hamideh Iraj (20)
FMEA
- 1. آﻧﺎﻟﻴﺰ ﺣﺎﻻت ﺑﺎﻟﻘﻮه ﺧﺮاﺑﻲ و آﺛﺎر آن FMEA اﺳﺘﺎد راﻫﻨﻤﺎ: ﺟﻨﺎب آﻗﺎي دﻛﺘﺮ ﻓﻴﻠﻲ ﮔﺮد آورﻧﺪه: ﺣﻤﻴﺪه اﻳﺮج 1
- 2. ﻓﺼﻞ اول آﻧﺎﻟﻴﺰ ﺣﺎﻻت ﺑﺎﻟﻘﻮه ﺧﺮاﺑﻲ و آﺛﺎر آن 2
- 3. ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ و روش ﭘﻴﺎده ﺳﺎزي در ﺣﻴﻄﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي ﺗﻮﻟﻴﺪي و ﺧﺪﻣﺎﺗﻲ ، ﻣﺴﺎﺋﻠﻲ ﻧﻈﻴﺮ :ﺷﺪت رﻗﺎﺑﺖ، ﺑﺎﻻ رﻓﺘﻦ ﺗﻮﻗﻊ و ﺗﻐﻴﻴﺮات ﺧﻮاﺳـﺘﻪ ﻫﺎ و اﻧﺘﻈﺎرات ﻣﺸﺘﺮي، ﺗﺤﻮﻻت روز اﻓﺰون ﻓﻨﺎوري، ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﻳﺶ ﺗﻌﻬﺪات ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻛﻨﻨﺪﮔﺎن در زﻣﻴﻨـﻪ رﻓـﻊ ﻋﻴﻮب در ﻣﺤﺼﻮل و اﻣﺤﺎ ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﻛﻤﺒﻮد و اﻧﺤﺮاف در ﻋﻤﻠﻜﺮد آن اﺳﺖ.در ﻏﻴﺮ اﻳﻦ ﺻﻮرت، ﺳﻬﻢ ﺑﺎزار ﺑـﻪ دﻟﻴﻞ ﻛﺎﻫﺶ رﺿﺎﻳﺖ ﻣﺸﺘﺮي ، از دﺳﺖ ﺧﻮاﻫﺪ رﻓﺖ . ﺑﺮاي ﺗﺤﻘﻖ ﻫﺪف ﻳﺎد ﺷﺪه، ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎي اﻣﺮوزي از اﺑﺰاري ﺑﻪ ﻧـﺎم "روش ﻫـﺎي ﺗﺠﺰﻳـﻪ و ﺗﺤﻠﻴـﻞ ﻋﻮاﻣـﻞ ﺷﻜﺴﺖ و آﺛﺎر آﻧﻬﺎ " ﻳﺎ FMEAاﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮد و ﻣﻄﻤﺌﻦ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﺤﺼﻮﻟﻲ ﺑﺪون ﻋﻴﺐ و ﻗﺎﺑﻞ رﻗﺎﺑﺖ ﺑﻪ ﺑﺎزار ﻋﺮﺿﻪ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ.ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از اﻳﻦ اﺑﺰار ﻛﺎرآﻣﺪ، ﻣﻴﺘﻮان ﺣﺎﻻت ﺑﺎﻟﻘﻮه ﺧﺮاﺑﻲ در ﺳﻴـﺴﺘﻢ ، ﻓﺮاﻳﻨـﺪ، ﻣﺤﺼﻮل و ﺧﺪﻣﺖ را ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ و اوﻟﻮﻳﺖ ﺑﻨﺪي ﻛﺮد ، اﻗﺪاﻣﺎت ﻻزم ﺑﺮاي ﺣﺬف ﻳـﺎ ﻛـﺎﻫﺶ ﻣﻴـﺰان وﻗـﻮع ﺣﺎﻻت ﺑﺎﻟﻘﻮه ﺧﺮاﺑﻲ را ﺗﻌﺮﻳﻒ و ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻛﺮد ودر ﻧﻬﺎﻳﺖ ، ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻫﺎي اﻧﺠﺎم ﺷﺪه را ﺑـﺎ ﻫـﺪف ﺗﻬﻴـﻪ ﻣﺮﺟﻌﻲ ﻛﺎﻣﻞ ﺑﺮاي ﺣﻞ ﻣﺸﻜﻼت آﺗﻲ، ﺑﻪ ﺛﺒﺖ رﺳﺎﻧﺪ . ﻣﻄﺎﻟﺒﻲ ﻛﻪ در زﻳﺮ ﻣﻴﺨﻮاﻧﻴﺪ ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ و روش ﭘﻴﺎده ﺳﺎزي ﺿﻤﻦ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﺗﻜﻨﻴﻚ ﻳﺎد ﺷـﺪه FMEAآﻧـﺎﻟﻴﺰ ﺣﺎﻻت ﺑﺎﻟﻘﻮه ﺧﺮاﺑﻲ ، اﻧﻮاع ﻛﺎرﺑﺮدﻫﺎي آن را در ﻣﻮارد ﻣﺨﺘﻠﻒ :ﻃﺮاﺣﻲ ﻗﻄﻌﻪ /ﻣﺤﺼﻮل، ﻃﺮاﺣﻲ ﺳﻴـﺴﺘﻢ، ﻓﺮاﻳﻨﺪﻫﺎي ﺗﻮﻟﻴﺪ، ﻣﺎﺷﻴﻦ ﻫﺎ و اﺑﺰارﻫﺎي ﺗﻮﻟﻴﺪ و اراﺋﻪ ﺧﺪﻣﺎت، ﺑﻪ زﺑﺎﻧﻲ ﺳﺎده ﺗﻮﺿﻴﺢ داده ﺷﺪه و ﻧﻴﺎزﻫـﺎي ﻣﺨﺎﻃﺐ را ﺑﺎ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدﻫﺎي اﺟﺮاﻳﻲ ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺮﻃﺮف ﻣﻴﻜﻨﺪ . 3
- 4. ﻓﺼﻞ اول-ﻣﻌﺮﻓﻲ ﺗﻜﻨﻴﻚ FMEA اﻓﺰاﻳﺶ رﻗﺎﺑﺖ، اﻓﺰاﻳﺶ ﺗﻮﻗﻌﺎت و ﺗﻘﺎﺿﺎﻫﺎي ﻣﻜﺮر ﻣﺸﺘﺮي و ﺗﻐﻴﻴﺮات ﺳﺮﻳﻊ ﻓﻨﺎوري، ﺑﺎﻋﺚ اﻓـﺰاﻳﺶ ﺳـﺮﻳﻊ ﺗﻌﻬﺪات ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻛﻨﻨﺪﮔﺎن اﻣﺮوزي ﺷﺪه اﺳﺖ.ﻫﺮ ﻛﻤﺒﻮد و اﻧﺤﺮاف در ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻣﺤﺼﻮل، ﺑﺎﻋﺚ از دﺳﺖ دادن ﺑﺎزار ﻣﻴﺸﻮد.اﻳﻦ ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﻮﺟﺐ ﺷﺪه ﻛﻪ اﻣﺮوزه ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎ ﺑﻪ اﺳـﺘﻔﺎده از اﻳـﻦ ﺗﻜﻨﻴـﻚ روي آورﻧـﺪ ﺗـﺎ ﺑـﻪ ﻛﻤﻚ آن ﻣﻄﻤﺌﻦ ﺷﻮﻧﺪ ﻣﺤﺼﻮﻟﻲ ﺑﻲ ﻋﻴﺐ و ﻗﺎﺑﻞ رﻗﺎﺑﺖ رواﻧﻪ ﺑﺎزار ﻣﻴﻜﻨﻨﺪ . 1-1ﻣﻌﺮﻓﻲ ﺗﻜﻨﻴﻚ FMEAو اﻫﺪاف آن ﺗﻌﺮﻳﻒ :FMEAﻣﺘﺪوﻟﻮژي ﻳﺎ روﺷﻲ اﺳﺖ ﺳﻴﺴﺘﻤﺎﺗﻴﻚ ﻛﻪ ﺑﻪ دﻻﻳﻞ زﻳﺮ ﺑﻪ ﻛﺎر ﻣﻲ رود : اﻟﻒ-ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ و اوﻟﻮﻳﺖ ﺑﻨﺪي ﺣﺎﻻت ﺑﺎﻟﻘﻮه ﺧﺮاﺑﻲ در ﻳﻚ ﺳﻴﺴﺘﻢ، ﻣﺤﺼﻮل، ﻓﺮاﻳﻨﺪو ﻳﺎ ﺳﺮوﻳﺲ ب-ﺗﻌﺮﻳﻒ و اﺟﺮاي اﻗﺪاﻣﺎﺗﻲ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺣﺬف و ﻳﺎ ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻴﺰان وﻗﻮع ﺣﺎﻻت ﺑﺎﻟﻘﻮه ﺧﺮاﺑﻲ پ-ﺛﺒﺖ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻫﺎي اﻧﺠﺎم ﺷﺪه ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﻓﺮاﻫﻢ ﻛﺮدن ﻣﺮﺟﻌﻲ ﻛﺎﻣﻞ ﺑﺮاي ﺣﻞ ﻣﺸﻜﻼت در آﻳﻨﺪه در دﻫﻪ 0591 اﻫﻤﻴﺖ ﻣﺴﺎﺋﻞ اﻳﻤﻨﻲ و ﭘﻴﺸﮕﻴﺮي از ﺣﻮادث ﻗﺎﺑﻞ ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ در ﺻﻨﻌﺖ ﻫﻮا -ﻓـﻀﺎ، ﻋﻠـﺖ اﺻﻠﻲ ﭘﻴﺪاﻳﺶ FMEAﺷﺪ .ﭼﻨﺪي ﺑﻌﺪ اﻳﻦ روش ﺑﻪ ﻋﻨـﻮان اﺑـﺰاري ﻛﻠﻴـﺪي ﺑـﺮاي اﻓـﺰاﻳﺶ اﻳﻤﻨـﻲ رد ﻓﺮاﻳﻨﺪﻫﺎي ﺻﻨﺎﻳﻊ ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ ﻣﻄﺮح ﺷﺪ واز آن ﺑﻪ ﺑﻌﺪ، ﻫﺪف از اﺟﺮاي FMEAﭘﻴـﺸﮕﻴﺮي از ﺗـﺼﺎدﻓﺎت و اﺗﻔﺎﻗﺎت ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺷﺪه اﺳﺖ.در ﻓﻮرﻳﻪ 2991 اﺳـﺘﺎﻧﺪارد 9371 - SAE -Jﺑـﻪ ﻋﻨـﻮان اﺳـﺘﺎﻧﺪارد ﻣﺮﺟـﻊ 4
- 5. FMEAدر ﺻﻨﺎﻳﻊ ﺧﻮدرو ﻣﻌﺮﻓﻲ ﺷﺪ و ﺑﻪ دﻧﺒﺎل آن در ﺳﺎل ﻫﺎي اﺧﻴﺮ، ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺳﻴـﺴﺘﻢ ﻫـﺎي ﺗـﻀﻤﻴﻦ 0009-QSدر ﺻﻨﻌﺖ ﺧﻮدروي اﻣﺮﻳﻜﺎ، ﻣﻮﺟـﺐ ﻛﻴﻔﻴﺖ در ﺻﻨﻌﺖ ﺧﻮدروﺑﺨﺼﻮص وﺿﻊ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﺪ ﻛﻪ اﺳﺘﻔﺎده از FMEAرواج ﺑﻴﺸﺘﺮي ﻳﺎﺑﺪ. FMEAﺗﻜﻨﻴﻜﻲ ﺗﺤﻠﻴﻠﻲ و ﻣﺘﻜﻲ ﺑﺮ ﻗﺎﻧﻮن )ﭘﻴﺸﮕﻴﺮي ﻗﺒﻞ از وﻗﻮع( اﺳـﺖ ﻛـﻪ ﺑـﺮاي ﺷﻨﺎﺳـﺎﻳﻲ ﻋﻮاﻣـﻞ ﺑﺎﻟﻘﻮه ﺧﺮاﺑﻲ ﺑﻜﺎر ﻣﻴﺮود.ﺗﻮﺟﻪ اﻳﻦ ﺗﻜﻨﻴﻚ ﺑﺮ ﺑﺎﻻ ﺑـﺮدن ﺿـﺮﻳﺐ اﻣﻨﻴـﺖ ودر ﻧﻬﺎﻳـﺖ رﺿـﺎﻳﺖ ﻣـﺸﺘﺮي، از ﻃﺮﻳﻖ ﭘﻴﺸﮕﻴﺮي از وﻗﻮع ﺧﺮاﺑﻲ اﺳﺖ . FMEAاﺑﺰاري اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻛﻤﺘﺮﻳﻦ رﻳﺴﻚ، ﺑﺮاي ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ ﻣﺸﻜﻼت و ﻧﻘﺺ ﻫﺎ در ﻣﺮاﺣﻞ ﻃﺮاﺣﻲ و ﻳﺎ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻓﺮاﻳﻨﺪﻫﺎ وﺧﺪﻣﺎت در ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﻪ ﻛﺎر ﻣﻴﺮود . ﻳﻜﻲ از ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ FMEAزﻣﺎن اﺟﺮاي آن اﺳﺖ. اﻳﻦ ﺗﻜﻨﻴﻚ ﺑﺮاي آن ﻃﺮح رﻳﺰي ﺷـﺪه ﻛـﻪ "ﻳـﻚ اﻗﺪام ﻗﺒﻞ از واﻗﻌﻪ ﺑﺎﺷﺪ" ﻧﻪ "ﻳﻚ ﺗﻤﺮﻳﻦ ﺑﻌﺪ از آﺷﻜﺎر ﺷﺪن ﻣﺸﻜﻼت". ﺑﻪ ﺑﻴﺎﻧﻲ دﻳﮕﺮ، ﻳﻜـﻲ از ﺗﻔـﺎوت ﻫﺎي اﺳﺎﺳﻲ FMEAﺑﺎ ﺳﺎﻳﺮ ﺗﻜﻨﻴﻚ ﻫﺎي ﻛﻴﻔﻲ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ FMEAﻳـﻚ اﻗـﺪام ﻛﻨـﺸﻲ اﺳـﺖ، ﻧـﻪ واﻛﻨﺸﻲ. در ﺑﺴﻴﺎري از ﻣﻮارد وﻗﺘﻲ ﺑﺎ ﻣﺸﻜﻠﻲ ﻣﻮاﺟﻪ ﻣﻲ ﺷﻮﻳﻢ، ﻣﻤﻜـﻦ اﺳـﺖ ﺑـﺮاي ﺣـﺬف آن اﻗـﺪاﻣﺎت اﺻﻼﺣﻲ ﺗﻌﺮﻳﻒ و اﺟﺮا ﺷﻮد.اﻳﻦ اﻗﺪاﻣﺎت ، واﻛﻨﺸﻲ در ﺑﺮاﺑﺮ آﻧﭽﻪ اﺗﻔـﺎق اﻓﺘـﺎده اﺳـﺖ.درﭼﻨـﻴﻦ ﻣـﻮاردي ﺣﺬف ﻫﻤﻴﺸﮕﻲ ﻣﺸﻜﻞ، ﺑﻪ ﻫﺰﻳﻨﻪ و ﻣﻨﺎﺑﻊ زﻳﺎد ﻧﻴﺎز دارد، زﻳﺮا ﺣﺮﻛﺖ از وﺿﻌﻴﺖ ﻣﻮﺟﻮد ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺷـﺮاﻳﻂ ﺑﻬﻴﻨﻪ اﻳﻨﺮﺳﻲ زﻳﺎدي ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ، اﻣﺎ در اﺟﺮاي FMEAﺑـﺎ ﭘـﻴﺶ ﺑﻴﻨـﻲ ﻣـﺸﻜﻼت ﺑـﺎﻟﻘﻮه و ﻣﺤﺎﺳـﺒﻪ ﻣﻴﺰان رﻳﺴﻚ ﭘﺬﻳﺮي آﻧﻬﺎ، اﻗﺪاﻣﺎﺗﻲ در ﺟﻬﺖ ﺣﺬف و ﻳﺎ ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻴﺰان وﻗﻮع آﻧﻬﺎ ﺗﻌﺮﻳﻒ و اﺟﺮا ﻣﻴﺸﻮد.اﻳﻦ ﺑﺮﺧﻮرد ﭘﻴﺸﮕﻴﺮاﻧﻪ ﻛﻨﺸﻲ اﺳﺖ در ﺑﺮاﺑﺮ آﻧﭽﻪ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ در آﻳﻨـﺪه رخ دﻫـﺪ و ﻣـﺴﻠﻤﺎ اﻋﻤـﺎل اﻗـﺪاﻣﺎت اﺻﻼﺣﻲ در ﻣﺮاﺣﻞ اوﻟﻴﻪ ﻃﺮاﺣﻲ ﻣﺤﺼﻮل ﻳﺎ ﻓﺮاﻳﻨﺪ، ﻫﺰﻳﻨﻪ و زﻣﺎن ﺑﺴﻴﺎر ﻛﻤﺘﺮي در ﺑﺮﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ . 5
- 6. ﻋﻼوه ﺑﺮ اﻳﻦ، ﻫﺮ ﺗﻐﻴﻴﺮي دراﻳﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﺮ روي ﻃﺮاﺣﻲ ﻣﺤﺼﻮل ﻳﺎ ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﺑﺮاﺣﺘﻲ اﻧﺠﺎم ﺷﺪه و در ﻧﺘﻴﺠﻪ اﺣﺘﻤﺎل ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮات ﺑﺤﺮاﻧﻲ در آﻳﻨﺪه را ﺣﺬف ﻣﻴﻜﻨﺪﻳﺎ ﻛﺎﻫﺶ ﺧﻮاﻫﺪ داد . FMEAاﮔﺮ درﺳﺖ و ﺑﻪ ﻣﻮﻗﻊ اﺟﺮا ﺷﻮد، ﻓﺮاﻳﻨﺪي زﻧﺪه و ﻫﻤﻴﺸﮕﻲ اﺳﺖ .ﻳﻌﻨﻲ ﻫﺮزﻣﺎن ﻛﻪ ﻗﺮار اﺳﺖ ﺗﻐﻴﻴﺮات ﺑﻨﻴﺎدي در ﻃﺮاﺣﻲ ﻣﺤﺼﻮل و ﻳﺎﻓﺮاﻳﻨﺪ ﺗﻮﻟﻴﺪ )ﻳﺎ ﻣﻮﻧﺘﺎژ( اﻧﺠﺎم ﮔﻴﺮد ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮوز ﺷﻮﻧﺪو ﻟﺬا ﻫﻤﻮاره اﺑﺰاري ﭘﻮﻳﺎﺳﺖ ﻛﻪ در ﭼﺮﺧﻪ ﺑﻬﺒﻮد ﻣﺴﺘﻤﺮ ﺑﻪ ﻛﺎر ﻣﻴﺮود .ﻫﺪف از اﺟﺮاي FMEAﺟﺴﺘﺠﻮي ﺗﻤﺎم ﻣﻮاردي اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﻜﺴﺖ ﻳﻚ ﻣﺤﺼﻮل ﻳﺎ ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﻣﻴﺸﻮد، ﻗﺒﻞ ازاﻳﻨﻜﻪ آن ﻣﺤﺼﻮل ﺑﻪ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺑﺮﺳﺪ و ﻳﺎﻓﺮاﻳﻨﺪ آﻣﺎده ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺷﻮد . FMEAﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﻳﻲ ﻣﺴﺎﺋﻞ و ﻣﺸﻜﻼت را ﺑﺮﻃﺮف ﻧﻤﻲ ﻛﻨﺪ، ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺎﻳﺪ در ﻛﻨﺎر ﺳﺎﻳﺮ ﺗﻜﻨﻴﻚ ﻫﺎي ﺣﻞ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻣﻮرداﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﻴﺮد.ﺗﻬﻴﻪ FMEAﻓﺮﺻﺖ ﻫﺎﻳﻲ را ﺑﺮاي ﺳﺎزﻣﺎن ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﻴﻜﻨﺪ ﻛﻪ اﮔﺮ ﻓﻘﻂ در ﻗﺎﻟﺐ ﻳﻚ ﻓﺮم ﻣﺴﺘﻨﺪ ﺷﻮﻧﺪ، ﻫﺮﮔﺰ ﻣﺸﻜﻼت را ﺣﻞ ﻧﻤﻲ ﻛﻨﻨﺪ . 2-1ﻛﺎرﺑﺮد FMEA FMEAدر ﻫﺮ ﻳﻚ از ﺷﺮاﻳﻂ زﻳﺮ اﺟﺮا ﻣﻴﺸﻮد : 1- درزﻣﺎن ﻃﺮاﺣﻲ ﺳﻴﺴﺘﻤﻲ ﺟﺪﻳﺪ، ﻣﺤﺼﻮﻟﻲ ﺟﺪﻳﺪ وﻳﺎ ﻓﺮاﻳﻨﺪي ﺟﺪﻳﺪ . 2- زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻗﺮار اﺳﺖ ﻃﺮح ﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮدو ﻳﺎ ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﺗﻮﻟﻴﺪ/ﻣﻮﻧﺘﺎژ 3- زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻓﺮاﻳﻨﺪﻫﺎي ﺗﻮﻟﻴﺪ و ﻳﺎ ﻣﻮﻧﺘﺎژ و ﻳﺎ ﻳﻚ ﻣﺤﺼﻮل در ﻣﺤﻴﻄﻲ ﺟﺪﻳﺪ و ﻳﺎ ﺷﺮاﻳﻂ ﻛﺎري ﺟﺪﻳﺪ ﻗﺮار ﻣﻴﮕﻴﺮد .Carry Over Designs/Processes 4- ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي ﺑﻬﺒﻮد ﻣﺴﺘﻤﺮ 6
- 7. 3-1ﺗﺎﺛﻴﺮ FMEAﺑﺮ ﻧﺮخ ﺧﺮاﺑﻲ ﻣﺤﺼﻮل اﺳﺘﻔﺎده از FMEAدر ﻣﺮاﺣﻞ ﻣﺨﺘﻠﻒ، ﻣﻮﺟﺐ ﻛﺎﻫﺶ ﻧﺮخ ﺧﺮاﺑﻲ ﻣﺤﺼﻮل در زﻣﺎن ﻣﺼﺮف ﻣﻲ ﺷﻮد . اﻟﻒ-اﺟﺮاي Design/ System- FMEA ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﻃﺮاﺣﻲ را ﺑﺎ ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻴﺰان رﻳﺴﻚ ﺧﺮاﺑﻲ، اﺳﺘﺤﻜﺎم ﻣﻲ ﺑﺨﺸﺪ.ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﺎ ﺗﺼﺤﻴﺢ ﻧﻘﺺ ﻫﺎ و اﺷﻜﺎﻻت ﻃﺮاﺣﻲ ﻣﺤﺼﻮل )ﻳﺎ ﺳﻴﺴﺘﻢ(، ﻣﻴﺰان ﺧﺮاﺑﻲ را در دوره "ﻋﻤﺮ ﻣﻔﻴﺪ" ﻛﺎﻫﺶ داده، و ﺷﻜﺴﺖ ﻫﺎي ﻣﺤﺘﻤﻞ در زﻣﺎن ﻓﺮﺳﻮدﮔﻲ را ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﺗﻌﻮﻳﻖ ﻣﻲ اﻧﺪازد . ب-اﺟﺮاي Process- FMEA ﻋﻮاﻣﻞ ﺑﺎﻟﻘﻮه ﺧﺮاﺑﻲ ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﺳﺎﺧﺖ ﻳﺎ ﻣﻮﻧﺘﺎژ را ﻛﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﺤﺼﻮل ﻧﺎﻣﻨﺎﺳـﺐ ﻣﻴـﺸﻮد، ﺷﻨﺎﺳـﺎﻳﻲ ﻣﻴﻜﻨﺪ و ﻟﺬا ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﺳﺎﺧﺖ و ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﺤﺼﻮل را ﺑﺎ ﻛﺎﻫﺶ رﻳﺴﻚ ﺧﺮاﺑﻲ،اﺳﺘﺤﻜﺎم ﻣﻲ ﺑﺨﺸﺪ .PFMEAﺑـﺎ اﺻﻼح ﻧﻘﺺ ﻫﺎي ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﺳﺎﺧﺖ و ﻳﺎ ﻣﻮﻧﺘﺎژ،ﻧﺮخ ﺧﺮاﺑﻲ ﻫﺎي ﻣﺤﺼﻮل را در دوره "ﻋﻤﺮ آﻏـﺎزﻳﻦ"ﻣﺤـﺼﻮل ﻛـــــــــــــــــــــــــــــﺎﻫﺶ ﻣﻴﺪﻫـــــــــــــــــــــــــــــﺪ . .4-1ﻣﺮاﺣﻞ ﺗﻬﻴﻪ FMEA 1- ﺗﻬﻴﻪ FMEAﻧﻴﺎزﻣﻨﺪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺗﻴﻤﻲ اﺳﺖ .ﺗﻌﺪاد ﺗﺮﻛﻴﺐ اﻓﺮاد در ﺗﻴﻢ FMEAﺑﻪ ﭘﻴﭽﻴﺪﮔﻲ ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﻳﺎ ﻣﺤﺼﻮل ﺗﺤﺖ ﺑﺮرﺳﻲ ﺑﺴﺘﮕﻲ دارد، اﻣﺎ ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻴﻜﻨﻴﻢ ﻛﻪ ﺗﻌـﺪاد اﻓـﺮاد ﺗـﻴﻢ ﺑﻴـﺸﺘﺮ از 6 ﻧﻔـﺮ ﻧﺒﺎﺷـﺪ.در ﺻﻮرت ﭘﻴﭽﻴﺪﮔﻲ ﻣﺤﺼﻮل ﻳﺎ ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﺑﻬﺘﺮاﺳﺖ ﻛﻤﻴﺘﻪ ﻫﺎي ﻣﺘﻌـﺪدي ﺗـﺸﻜﻴﻞ ﺷـﻮﻧﺪ و ﻫـﺮ ﺗـﻴﻢ ﻓﺮﻋـﻲ ، ﻗﺴﻤﺘﻲ از ﻣﻮﺿﻮع را ﺑﻪ ﻋﻬﺪه ﺑﮕﻴﺮد.ﺗﻴﻢ ﻫﺎ از اﻓﺮاد ﺧﺒﺮه ﻛـﻪ ﺑﻴـﺸﺘﺮﻳﻦ ﺷـﻨﺎﺧﺖ را از ﻣﺤـﺼﻮل /ﻓﺮاﻳﻨـﺪ دارﻧﺪ، ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻴﺸﻮد.اﻓﺮادي ﭼﻮن ﻣﻬﻨﺪﺳﻴﻦ و ﻣﺘﺨﺼﺼﻴﻦ ﻃﺮاﺣﻲ ، ﺳﺎﺧﺖ و ﻣﻮﻧﺘﺎژ ، ﻛﻴﻔﻴﺖ ، ﺧﺪﻣﺎت 7
- 8. ﭘﺲ از ﻓﺮوش ، ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ و ﺗﺪارﻛﺎت.اﻳﻦ ﺗﻴﻢ ﻫﺎ ار ﻣﺮاﺣﻞ آﻏﺎزﻳﻦ ﻛﺎرﺗﺎ زﻣﺎن اﺟﺮاي اﻗﺪاﻣﺎت ﭘﻴـﺸﻨﻬﺎدي و ﺑﺮرﺳﻲ ﻧﺘﺎﻳﺞ آﻧﻬﺎ و ﻧﻬﺎﻳﺘﺎ ﺗﻜﻤﻴﻞ FMEAﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﺗﻤﺎم ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي ﻣﺮﺑﻮط را ﺑﻪ ﻋﻬـﺪه دارﻧـﺪ .ﻳﻜـﻲ از ﻓﻮاﻳﺪ اﻳﻦ روﻳﻜﺮد ﺗﻴﻤﻲ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﺮ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻲ ﻛﻪ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﻴﺸﻮد ﻫﻤﻮاره ﻣﻮرد ﺗﻮاﻓـﻖ ﻫﻤـﻪ واﺣـﺪﻫﺎي ﺳﺎزﻣﺎن ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد و ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ اﺟﺮاي آﻧﻬﺎ ﻫﻴﭻ ﮔﻮﻧﻪ ﻣﺸﻜﻞ و ﻳﺎ ﻣﻘﺎوﻣﺘﻲ را در ﭘﻲ ﻧﺨﻮاﻫﺪ داﺷﺖ . 2- ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺗﻜﻤﻴﻞ FMEAﺗﻴﻢ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮاي ﺳﻮاﻻت زﻳﺮ ﭘﺎﺳﺦ ﻫﺎي ﻛﺎﻣﻠﻲ ﺗﻬﻴﻪ ﻛﻨﺪ : اﻟﻒ-ﺗﺤﺖ ﭼﻪ ﺷﺮاﻳﻄﻲ ﻣﺤﺼﻮل ﻧﻤﻲ ﺗﻮاﻧﺪ اﻫﺪاف و ﻣﻘﺎﺻﺪ ﻃﺮاﺣﻲ را ﺑﺮآورده ﺳﺎزد و ﻳﺎ ﻧﻴﺎزﻫﺎي ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﺗﺤﻘﻖ ﻧﻤﻲ ﻳﺎﺑﺪ؟ ب-ﺣﺎﻻت ﺧﺮاﺑﻲ ﭼﻪ ﺗﺎﺛﻴﺮي ﺑﺮ ﻣﺸﺘﺮي ﺧﻮاﻫﻨﺪ داﺷﺖ؟ پ-اﺛﺮ ﺧﺮاﺑﻲ ﭼﻪ ﺷﺪﺗﻲ دارد؟)ﻋﺪد ﺷﺪت( ت-ﻋﻠﻞ ﺑﺎﻟﻘﻮه ﺧﺮاﺑﻲ ﻛﺪاﻣﻨﺪ؟ ث-اﺣﺘﻤﺎل وﻗﻮع ﻋﻠﻞ ﺧﺮاﺑﻲ ﭼﻘﺪر اﺳﺖ؟)ﻋﺪد وﻗﻮع( ج-در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ ﭼﻪ ﻛﻨﺘﺮل ﻫﺎﻳﻲ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﭘﻴﺸﮕﻴﺮي و ﻳﺎ ﺗﺸﺨﻴﺺ ﺣﺎﻻت ﺧﺮاﺑﻲ و ﻋﻠﻞ آن اﻧﺠﺎم ﻣﻴﺸﻮد؟ چ-ﻗﺪرت ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻛﻨﺘﺮل ﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد ﭼﻪ ﻣﻴﺰان اﺳﺖ؟)ﻋﺪد ﺗﺸﺨﻴﺺ( ح-ﻣﻴﺰان ﺧﻄﺮ ﭘﺬﻳﺮي ﺣﺎﻻت ﺑﺎﻟﻘﻮه ﺧﺮاﺑﻲ ﺑﻪ ازاي ﻋﻠﻞ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﭼﻪ ﻣﻘﺪاراﺳﺖ؟ )ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ( RPN ﻣﻨﻈﻮر از ﻋﺪد RPNﻳﺎ ، Risk Priority Numberﻧﻤﺮه اوﻟﻮﻳﺖ رﻳﺴﻚ اﺳﺖ . ﺗﺸﺨﻴﺺ × وﻗﻮع × ﺷﺪت = RPNﻧﻤﺮه اوﻟﻮﻳﺖ رﻳﺴﻚ 8
- 9. خ-ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻴﺰان ﺧﻄﺮ ﭘﺬﻳﺮي ﭼﻪ اﻗﺪاﻣﺎﺗﻲ ﻣﻴﺘﻮاﻧﺪ ﺻﻮرت ﮔﻴﺮد؟ FMEAﺑﻪ دﻻﻳﻞ زﻳﺮ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺳﻮاﺑﻖ ﻣﺤﺼﻮل و ﻳﺎ ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﻣﺴﺘﻨﺪ ﻣﻴﺸﻮد : 1- ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺑﻪ ﺳﺎدﮔﻲ ﺑﺮﻗﺮار ﻣﻴﺸﻮد )ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ زﺑﺎن ﻣﺸﺘﺮك ﺑﺮاي ﻫﻤﻪ اﻓﺮاد( 2- ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﻣﻨﺒﻊ اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ ﻣﻔﻴﺪ ﺑﺮاي ﺗﻬﻴﻪ FMEAآﺗﻲ ﻗﺎﺑﻞ اﺳﺘﻔﺎده اﺳﺖ . 3- ﺗﻤﺎﻣﻲ ﺗﻔﻜﺮات و ﻧﻈﺮﻫﺎي اﻓﺮاد ﺟﻤﻊ آوري ﻣﻴﺸﻮد . 4- ﻳﻜﻲ از ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﻬﻢ ﺑﻬﺒﻮد ﻣﺴﺘﻤﺮ اﺳﺖ . .5-1ﻓﻮاﻳﺪ اﺟﺮاي FMEA ﭘﺎره اي از ﻓﻮاﻳﺪ اﺟﺮاي FMEAﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از : 1- ﺑﻬﺒﻮد ﻛﻴﻔﻴﺖ، اﻓﺰاﻳﺶ درﺟﻪ اﻃﻤﻴﻨﺎن ﻛﺎﻻ و اﻳﻤﻨﻲ ﻣﺤﺼﻮﻻﺗﻲ ﻛﻪ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺧﻮاﻫﻨﺪ داﺷﺖ . 2- ﻛﺎﻫﺶ زﻣﺎن ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻣﺤﺼﻮل ﺑﻪ ﺑﺎزار.دﻳﺮ رﻓﺘﻦ ﻣﺤﺼﻮل ﺑﻪ ﺑﺎزار ﻣﻌﻤﻮﻻ ﻧﺎﺷﻲ از ﺑﺮوز ﻣﺴﺎﺋﻞ و ﻣﺸﻜﻼﺗﻲ در ﻣﺮاﺣﻞ ﻧﻬﺎﻳﻲ ﻃﺮاﺣﻲ و ﻳﺎ ﻣﺮاﺣﻞ اوﻟﻴﻪ ﺗﻮﻟﻴﺪ اﺳﺖ.اﺟﺮاي FMEAﺑﺎ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﭼﻨﻴﻦ ﻣﺸﻜﻼﺗﻲ در ﻣﺮاﺣﻞ آﻏﺎزﻳﻦ ﻛﺎر از وﻗﻮع آﻧﻬﺎ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي ﻣﻴﻜﻨﺪ . 3- ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮات ﺿﺮوري در ﻓﺮاﻳﻨﺪ و ﻳﺎ ﻣﺤﺼﻮل در زﻣﺎن ﺗﻮﻟﻴﺪ اﻧﺒﻮه ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ . 4- ﺑﻬﺒﻮد ﺗﺼﻮﻳﺮ ﺳﺎزﻣﺎن در ﻧﻈﺮ ﻣﺸﺘﺮي، ﭼﺮا ﻛﻪ ﻣﺸﺘﺮي ﻋﻴﻮب ﻛﻤﺘﺮي را ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ.و ﻣﻮﺟﺐ اﻓﺰاﻳﺶ رﻗﺎﺑﺖ ﭘﺬﻳﺮي ﺳﺎزﻣﺎن در ﺑﺎزار ﻣﻲ ﺷﻮد . 5- ﻛﺎﻫﺶ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻫﺎي ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺧﺮاب و ﻳﺎ ﻧﺎﻣﻨﻄﺒﻖ . 6- رواج ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻛﺎرﺗﻴﻤﻲ در درون ﺳﺎزﻣﺎن . .6-1اﻧﻮاع FMEA 9
- 10. در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﻛﺎرﺑﺮد FMEAﺷﺎﻣﻞ ﻣﻮارد زﻳﺮ اﺳﺖ : 1- ﻃﺮاﺣﻲ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻫﺎ و زﻳﺮ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻫﺎ از اﺑﺘﺪاﻳﻲ ﺗﺮﻳﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ .) (System- FMEA 2- ﻃﺮاﺣﻲ ﻗﻄﻌﺎت ﺟﺪﻳﺪ و ﻳﺎ اﻋﻤﺎل ﺗﻐﻴﻴﺮات در ﻃﺮح ﻫﺎي ﺟﺎري .)(Design- FMEA 3- ﻃﺮاﺣﻲ و ﻳﺎ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻓﺮاﻳﻨﺪﻫﺎي ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻳﺎ ﻣﻮﻧﺘﺎژ .) (Process-FMEA 4- ﻃﺮاﺣﻲ و ﻳﺎ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻫﺎ و اراﺋﻪ ﺧﺪﻣﺎت .) ( Service-FMEA 5- ﻃﺮاﺣﻲ ﻣﺎﺷﻴﻦ آﻻت .) ( Machinery-FMEA ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﻴﺮي ﺷﻤﺎ اﮔﺮ ﻛﺎرﺗﺎن را ﺑﺮ ﻃﺒﻖ روال ﻗﺒﻞ اﻧﺠﺎم دﻫﻴﺪ، ﭼﻴﺰي را ﺑﻪ دﺳﺖ ﺧﻮاﻫﻴﺪ آورد ﻛﻪ ﻗﺒﻼ ﺑﻪ دﺳﺖ آورده اﻳﺪ. اﮔﺮ ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ از ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻛﺎر ﺧﻮد راﺿﻲ اﺳﺖ ﻧﻴﺎزي ﺑﻪ اﺟﺮاي FMEAﻧﺪارد، اﻣﺎ اﮔﺮ ﻣﺸﻜﻼﺗﻲ در ﭘﻴﺶ رو دارد ، اﺟﺮاي FMEAدر ﻛﻨﺎر ﺳﺎﻳﺮ ﺗﻜﻨﻴﻚ ﻫﺎي ﺣﻞ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﭼﺎره ﺳﺎز ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد. 01
- 11. ﻓﺼﻞ دوم ﻛﺎرﺑﺮد آﻧﺎﻟﻴﺰ ﺣﺎﻻت ﺑﺎﻟﻘﻮه ﺧﺮاﺑﻲ در ﻃﺮاﺣﻲ ﺳﻴﺴﺘﻢ 11
- 12. ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ اي ﻧﻈﺎم ﻳﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﻫﺪف ﺧﺎﺻﻲ ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺧﻮد ﺷﺎﻣﻞ اﺟﺰا ﻳﺎ زﻳﺮ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻫﺎي دﻳﮕﺮ ﻣﻴﺸﻮد، ﻣﺜﻞ ﺟﻌﺒﻪ دﻧﺪه، ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺧﻨﻚ ﻛﻨﻨﺪه ﺧﻮدرو، ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺗﻌﻠﻴﻖ . 1-2- ﺗﻌﺮﻳﻒ System-FMEA System-FMEAروﺷﻲ ﺳﻴﺴﺘﻤﺎﺗﻴﻚ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺗﺤﻠﻴﻞ و ﺑﺮرﺳﻲ ﻳﻚ ﺳﻴﺴﺘﻢ و زﻳﺮ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻫﺎي آن در اﺑﺘﺪاﻳﻲ ﺗﺮﻳﻦ ﻣﺮاﺣﻞ ﻃﺮاﺣﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻴﺸﻮد . System-FMEAﻋﻤﻮﻣﺎ ﺑﺮ ﺣﺎﻻت ﺑﺎﻟﻘﻮه ﺧﺮاﺑﻲ ﻛﻪ ﻣﻴﺘﻮاﻧﺪ در ﻋﻤﻠﻜﺮدﻫﺎي ﺳﻴﺴﺘﻢ رخ دﻫﺪ ﺗﻤﺮﻛﺰ ﻣﻴﻜﻨﺪ.اﻳﻦ ﺧﺮاﺑﻲ ﻫﺎ از وﺟﻮد ﻧﻘﺼﺎن و ﻳﺎ ﻛﻤﺒﻮدﻫﺎﻳﻲ در ﻃﺮاﺣﻲ ﺳﻴﺴﺘﻢ و ﻳﺎ وﺟﻮد ﺗﻘﺎﺑﻞ ﻧﺎﻣﻄﻠﻮب ﺑﻴﻦ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻣﻮﻟﻔﻪ ﻫﺎي ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻳﺎ زﻳﺮ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻧﺎﺷﻲ ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ . داﻣﻨﻪ ﺷﻤﻮل System-FMEAدر ﺑﺮﮔﻴﺮﻧﺪه ﻣﺮاﺣﻞ ﻃﺮاﺣﻲ ﻣﻔﻬﻮﻣﻲ، ﻃﺮاﺣﻲ ﺟﺰﻳﻲ ، ﺗﻜﻮﻳﻦ ، آزﻣﺎﻳﺶ و ارزﻳﺎﺑﻲ ﺳﻴﺴﺘﻢ اﺳﺖ و ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ اﺑﺘﺪاﻳﻲ ﺗﺮﻳﻦ FMEAﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪﻛﻪ ﺗﻜﻤﻴﻞ ﻣﻴﺸﻮد و ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﻲ آﺛﺎر ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ اﺟﺰا و زﻳﺮ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻫﺎ ﺑﺮ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ و ﻳﺎ ﺑﺮ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻫﺎي دﻳﮕﺮ ﻣﻴﭙﺮدازد.ﻃﺮح در اﻳﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﺗﻜﺎﻣﻠﻲ دارد و در آن، ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ اﺳﺘﻔﺎده از روش ﻫﺎ و ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺮاي رﺳﻴﺪن ﺑﻪ ﻳﻚ ﺳﻴﺴﺘﻢ اﻳﺪه آل ﻣﻄﺮح ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ.ﻧﺘﻴﺠﻪ اﻳﻦ ﺗﺠﺰﻳﻪ و ﺗﺤﻠﻴﻞ ، اﻃﻼﻋﺎت اوﻟﻴﻪ ﺑﺮاي اﺟﺮاي Design FMEAﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد. در واﻗﻊ DFMEAﭘﺲ از ﺗﻜﻤﻴﻞ System-FMEAﺗﻬﻴﻪ ﻣﻴﺸﻮد و ﻋﻤﻮﻣﺎ ﻋﻠﻞ ﺧﺮاﺑﻲ در System-FMEAﺣﺎﻻت ﺧﺮاﺑﻲ در DFMEAﻫﺴﺘﻨﺪ . ﻫﺪف از اﺟﺮاي System-FMEAﺑﻪ ﺣﺪاﻗﻞ رﺳﺎﻧﺪن رﻳﺴﻚ ﺧﺮاﺑﻲ در ﻃﺮاﺣﻲ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻧﻴﺎزﻫﺎ و ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﻫﺎي ﻣﺸﺘﺮي اﺳﺖ.اﻳﻦ ﻧﻴﺎزﻫﺎ و ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﻫﺎ ﻣﻴﺘﻮاﻧﺪ ﺑﺮﮔﺮﻓﺘﻪ از QFDﺑﺎﺷﺪ . .2-2ﺧﺮوﺟﻲ System-FMEA 21
- 13. 1- ﻓﻬﺮﺳﺘﻲ از ﺣﺎﻻت ﺑﺎﻟﻘﻮه ﺧﺮاﺑﻲ ﻛﻪ ﺑﺮ اﺳﺎس ﺷﺎﺧﺺ RPNرﺗﺒﻪ ﺑﻨﺪي ﺷﺪه اﻧﺪو . 2- ﻓﻬﺮﺳﺘﻲ از آزﻣﺎﻳﺶ ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺣﺎﻻت ﺧﺮاﺑﻲ را ﻛﺸﻒ ﻛﻨﻨﺪ . 3- ﻓﻬﺮﺳﺘﻲ از اﻗﺪاﻣﺎت ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدي ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺣﺬف ﺣﺎﻻت ﺧﺮاﺑﻲ، اﻓﺰاﻳﺶ اﻳﻤﻨﻲ وﻳﺎ ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻴﺰان وﻗﻮع . .3-2ﻓﻮاﻳﺪ اﺟﺮاي System-FMEA 1- ﻛﻤﻚ ﺑﻪ اﻧﺘﺨﺎب ﻃﺮاﺣﻲ ﺑﻬﻴﻨﻪ ﺳﻴﺴﺘﻢ از ﺑﻴﻦ ﻛﻠﻴﻪ ﻃﺮح ﻫﺎي ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدي .2ﻛﻤﻚ ﺑﻪ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻫﺎ ي ﺟﺒﺮاﻧﻲ 3- اﻓﺰاﻳﺶ اﺣﺘﻤﺎل ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺣﺎﻻت ﺑﺎﻟﻘﻮه ﺧﺮاﺑﻲ 4- ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺣﺎﻻت ﺑﺎﻟﻘﻮه ﺧﺮاﺑﻲ در ﺳﻴﺴﺘﻢ وآﺛﺎر ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ آﻧﻬﺎ ﺑﺎ زﻳﺮﺳﻴﺴﺘﻢ ﻫﺎ وﻳﺎ ﺳﺎﻳﺮ ﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎ .4-2ﮔﺎم ﺑﻪ ﮔﺎم ﺑﺎ ﺗﺤﻠﻴﻞ System-FMEA دو ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪي ﺑﺮاي ﺗﻜﻤﻴﻞ System-FMEAوﺟﻮد دارد.اوﻟﻴﻦ ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪي ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻓﺮﻣﻲ ﻣﻨﺎﺳﺐ و دوﻣﻴﻦ آن ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ و ﻳﺎ ﺗﺪوﻳﻦ راﻫﻨﻤﺎﻫﺎي رﺗﺒﻪ ﺑﻨﺪي . ﻓﺮم اﺳﺘﺎﻧﺪاردي ﺑﺮاي System-FMEAوﺟﻮد ﻧﺪارد و ﻫﺮ ﺷﺮﻛﺖ ﻓﺮم ﻣﺨﺼﻮص ﺑﻪ ﺧﻮد دارد ﻛﻪ ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪه ﻧﻴﺎزﻫﺎي ﺳﺎزﻣﺎن و ﻣﺸﺘﺮﻳﺎن آن اﺳﺖ . .1-4-2ﻣﺸﺨﺼﺎت ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻧﺎم ﺳﻴﺴﺘﻢ را ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻴﻜﻨﺪ . .2-4-2ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻧﺎم ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﺴﺌﻮل و ﺑﺨﺶ ﻳﺎ واﺣﺪي ﻛﻪ ﻣﺴﺌﻮل ﻃﺮاﺣﻲ ﺳﻴﺴﺘﻢ اﺳﺖ.ﮔﺎه ﻻزم اﺳﺖ ﻧﺎم ﻓﺮد ﻳﺎ ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﻣﺴﺌﻮل ﻃﺮاﺣﻲ ﺳﻴﺴﺘﻢ اﺳﺖ ﻋﻨﻮان ﺷﻮد . 31
- 14. .3-4-2ﻧﺎم اﻋﻀﺎي ﺗﻴﻢ ﻧﺎم اﻋﻀﺎي ﺗﻴﻢ و ﺳﺎﻳﺮ واﺣﺪﻫﺎي داﺧﻞ ﺳﺎزﻣﺎن را ﻛﻪ ﺑﺮ ﻃﺮاﺣﻲ ﺳﻴﺴﺘﻢ اﺛﺮﮔﺬار ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻧﺎم ﺑﺒﺮﻳﺪ . .4-4-2ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻛﻨﻨﺪﮔﺎن و دﻳﮕﺮ اﻓﺮاد درﮔﻴﺮ اﻓﺮاد دﻳﮕﺮ، ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻛﻨﻨﺪﮔﺎن و ﻳﺎ ﮔﺎرﮔﺎه ﻫﺎي ﺧﺎرج از ﺳﺎزﻣﺎن را ﻛﻪ ﺑﺮ ﻃﺮاﺣﻲ ﺳﻴﺴﺘﻢ اﺛﺮﮔﺬارﻧﺪ و درﮔﻴﺮ ﻃﺮاﺣﻲ ﺳﺎﺧﺖ و ﻳﺎ ﻣﻮﻧﺘﺎژ ﻳﺎ ﺳﺮوﻳﺲ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻧﺎم ﺑﺒﺮﻳﺪ . .5-4-2ﻣﺪل ﻳﺎ ﻣﺤﺼﻮل ﻣﺪل ﻳﺎ ﻣﺤﺼﻮﻟﻲ را ﻛﻪ از ﺳﻴﺴﺘﻢ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻴﻜﻨﺪ ﻧﺎم ﺑﺒﺮﻳﺪ . .6-4-2ﺗﺎرﻳﺦ اﻧﺘﺸﺎر ﻣﺸﺨﺼﺎت ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺗﺎرﻳﺨﻲ را ﻛﻪ ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻃﺮاﺣﻲ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺑﺎﻳﺪ ﻃﺒﻖ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﻮﻧﺪ ذﻛﺮ ﻛﻨﻴﺪ . .7-4-2ﺗﻬﻴﻪ ﻛﻨﻨﺪه ﻋﻤﻮﻣﺎ ﻧﺎم ﻣﻬﻨﺪس ﻃﺮاح ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻛﻪ ﻣﺴﺌﻮل FMEAاﺳﺖ ذﻛﺮ ﻣﻴﺸﻮد. ﮔﺎه اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻴﺸﺘﺮي ﻧﻴﺰ ﺛﺒﺖ ﻣﻴﺸﻮد، ﻣﺎﻧﻨﺪ : ﺷﻤﺎره ﺗﻠﻔﻦ ﻣﻬﻨﺪس ﻃﺮاح ﺳﻴﺴﺘﻢآدرس ﻣﻬﻨﺪس ﻃﺮاح ﺳﻴﺴﺘﻢﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ و ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﻳﮕﺮ ، ﺑﺨﺶ ﻳﺎ واﺣﺪ و ﻏﻴﺮهاﻋﻀﺎي ﺗﻴﻢ )ﻧﺎم/ﺗﻠﻔﻦ /آدرس(.8-4-2ﺗﺎرﻳﺦ اﺟﺮاي FMEA ﺗﺎرﻳﺦ ﺷﺮوع FMEAراﺛﺒﺖ ﻛﻨﻴﺪ . .9-4-2ﺗﺎرﻳﺦ ﺑﺎزﻧﮕﺮي FMEA ﺗﺎرﻳﺦ آﺧﺮﻳﻦ ﺑﺎزﻧﮕﺮي را ﺛﺒﺖ ﻛﻨﻴﺪ . .01-4-2ﻧﺎم اﺟﺰاي ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻳﺎ زﻳﺮ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻫﺎ/ﺗﺸﺮﻳﺢ ﻋﻤﻠﻜﺮد 41
- 15. ﻧﺎم اﺟﺰا و ﻳﺎ زﻳﺮ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ راﻓﻬﺮﺳﺖ ﻛﻨﻴﺪ.ﺳﭙﺲ ﻧﻴﺖ، ﻣﻘﺼﻮد و ﻫﺪف ﻳﺎ ﻋﻤﻠﻜﺮد اﺟﺰاي ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻳﺎ زﻳﺮ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻫﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﻮد.ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮﮔﺮﻓﺘﻪ از ﻧﻴﺎزﻫﺎي ﺳﻴﺴﺘﻢ در دﺳﺖ ﻃﺮاﺣﻲ و ﻳﺎ ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﻫﺎ و ﺗﻮﻗﻌﺎت ﻣﺸﺘﺮي ﺑﺎﺷﺪ. اﻳﻨﻬﺎ ﺷﺎﻣﻞ ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪي ﻫﺎي اﻳﻤﻨﻲ ، ﻣﻘﺮرات دوﻟﺘﻲ و دﻳﮕﺮ ﺿﺮورﻳﺎﺗﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ از درون ﻳﺎ ﺑﺮون ﺳﺎزﻣﺎن ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪه اﻧﺪ . ﺑﺮاي اﻳﻨﻜﻪ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺳﻴﺴﺘﻢ رﺳﺎ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﺟﺰﺋﻴﺎت و ﺑﺎ ﺑﻴﺎﻧﻲ دﻗﻴﻖ ، ﺳﺎده ﺑﻴﺎن ﺷﻮد.ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﻴﺘﻮان اﻳﻦ ﻋﻤﻠﻜﺮد را از ﻃﺮﻳﻖ "ﺑﻠﻮك ﻳﺎﮔﺮام" ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ اﻳﻦ دﻳﺎﮔﺮام اﺟﺰاي ﺳﻴﺴﺘﻢ را ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﺠﺰا ﻧﺸﺎن دﻫﺪ . .11-4-2ﺣﺎﻻت ﺑﺎﻟﻘﻮه ﺧﺮاﺑﻲ ﻫﺮ ﻧﻮع ﻧﻘﺺ، ﻣﺸﻜﻞ و ﻳﺎ ﺣﺘﻲ ﻓﺮﺻﺖ ﺑﺮاي ﺑﻬﺒﻮد در ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﻳﻚ ﺣﺎﻟﺖ ﺧﺮاﺑﻲ ﺑﺎﺷﺪ.ﻣﻌﻤﻮﻻ وﻗﺘﻲ در ﻣﻮرد ﺣﺎﻻت ﺑﺎﻟﻘﻮه ﺧﺮاﺑﻲ ﺑﺤﺚ ﻣﻲ ﺷﻮد ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ از دﺳﺖ رﻓﺘﻦ ﻛﺎراﻳﻲ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻓﻜﺮ ﻛﺮد . ﺑﺮاي ﻫﺮ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺳﻴﺴﺘﻢ، ﺑﺎﻳﺪ ﺧﺮاﺑﻲ ﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ آن ﻣﺸﺨﺺ ﺷﻮد.ﺑﺮاي ﻛﻤﻚ ﺑﻪ ﺗﺸﺨﻴﺺ ﺣﺎﻻت ﺑﺎﻟﻘﻮه ﺧﺮاﺑﻲ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ از دﺳﺖ رﻓﺘﻦ ﻛﺎراﻳﻲ ﻓﻜﺮ ﻛﺮد ﻣﺎﻧﻨﺪ: ﺑﺎز ﻧﻤﻲ ﺷﻮد، ﻣﻮﻟﺪ ﺑﺮق ﻛﺎﻓﻲ ﺗﻬﻴﻪ ﻧﻤﻲ ﻛﻨﺪ، رﻟﻪ ﻋﻤﻞ ﻧﻤﻲ ﻛﻨﺪ، درﻳﭽﻪ ﺑﺴﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد، و ﺳﺮﻋﺖ ﻣﻮﺗﻮر ﻛﻨﺘﺮل ﻧﻤﻲ ﺷﻮد . .21-4-2آﺛﺎر ﺑﺎﻟﻘﻮه ﺧﺮاﺑﻲ اﺛﺮ ﺑﺎﻟﻘﻮه ﺧﺮاﺑﻲ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻳﻚ ﺣﺎﻟﺖ ﺧﺮاﺑﻲ ﺳﻴﺴﺘﻢ اﺳﺖ.ﺳﻮاﻟﻲ ﻛﻪ ﻣﻄﺮح ﻣﻴﺸﻮد اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮ اﺛﺮ وﻗﻮع اﻳﻦ ﺧﺮاﺑﻲ ﭼﻪ اﺗﻔﺎﻗﻲ ﻣﻲ اﻓﺘﺪ؟ اﻳﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ و اﺛﺮ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺧﻮد ﺳﻴﺴﺘﻤﻒ ﻣﺤﺼﻮل، ﻣﺸﺘﺮي و ﻳﺎ ﻣﻘﺮرات دوﻟﺘﻲ ﺑﺎﺷﺪ.ﻣﻌﻤﻮﻻ اﺛﺮ ﺧﺮاﺑﻲ از دﻳﺪﮔﺎه ﻣﺸﺘﺮي و ﻳﺎ ﺑﺮ اﺳﺎس ﺗﺠﺮﺑﻪ او در اﺳﺘﻔﺎده از آن ﻣﺤﺼﻮل ﻳﺎ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻣﺸﺎﺑﻪ ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻲ ﺷﻮد . از ﻣﻨﺎﺑﻊ زﻳﺮ ﻣﻲ ﺗﻮان آﺛﺎر ﺑﺎﻟﻘﻮه ﺧﺮاﺑﻲ را ﻛﺸﻒ ﻛﺮد :/ -ﻣﺪارك ﺧﺪﻣﺎت ﭘﺲ از ﻓﺮوش 51
- 16. ﺷﻜﺎﻳﺎت ﻣﺸﺘﺮيﻣﻄﺎﻟﻌﺎت اﻣﻜﺎن ﺳﻨﺠﻲﻣﻬﻢ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ آﺛﺎر ﺧﺮاﺑﻲ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ ، آﻧﭽﻪ اﻫﻤﻴﺖ دارد ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺗﻤﺎم آﺛﺮ ﺑﺎﻟﻘﻮه ﺧﺮاﺑﻲ اﺳﺖ . ﻣﺜﺎﻟﻲ ﺑﺮاي اﺛﺮ ﺧﺮاﺑﻲ ﺑﻪ ﻗﺮار زﻳﺮ اﺳﺖ : ﺣﺎﻟﺖ ﺧﺮاﺑﻲ ﺑﺮاي ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺧﻨﻚ ﻛﻨﻨﺪه :ﺗﺮﻣﻮﺳﺘﺎت ﻋﻤﻞ ﻧﻤﻴﻜﻨﺪ . اﺛﺮ ﺧﺮاﺑﻲ ﺑﺮ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻫﺎي دﻳﮕﺮ:ﻫﻴﭻ .اﺛﺮ ﺧﺮاﺑﻲ ﺑﺮ ﻣﺤﺼﻮل :ﻣﻮﺗﻮر داغ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ .اﺛﺮ ﺧﺮاﺑﻲ ﺑﺮ ﻣﺸﺘﺮي :ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻋﻤﻞ ﻧﻤﻲ ﻛﻨﺪ ، ﻣﺸﺘﺮي ﻛﺎﻣﻼ ﻧﺎراﺿﻲ ﻣﻲ ﺷﻮد .ﺗﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ ﻗﻮاﻧﻴﻦ دوﻟﺘﻲ: ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﻠﻲ ﺷﻤﺎره ......ﻧﻴﺴﺖ .ﻣﺸﺨﺼﺎت ﺑﺤﺮاﻧﻲ ﻣﻌﻤﻮﻻ در System-FMEAوﺟﻮد ﻧﺪارد .زﻳﺮا در اﻳﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﻫﻨﻮز ﺳﺨﺖ اﻓﺰار ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻧﻬﺎﻳﻲ ﻧﺸﺪه اﺳﺖ.و ﺗﺎ زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺳﺨﺖ اﻓﺰار ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻧﺸﺪه ﺑﺎﺷﺪ ، ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻣﻬﻢ و ﺑﺤﺮاﻧﻲ را ﻧﻤﻲ ﺗﻮان ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻛﺮد . ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﺸﺨﺼﺎت ﺑﺤﺮاﻧﻲ در DFMEAاﺳﺖ ﺟﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻣﻌﺮﻓﻲ اﻳﻦ ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻓﻘﻂ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻛﻨﺘﺮل ﻫﺎي ﻣﺨﺼﻮص ﺑﺮاي ﻓﺮاﻳﻨﺪ و ﻳﺎ ﺳﺮوﻳﺲ اﺳﺖ . .31-4-2ﺷﺪت ﺷﺪت ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از رﺗﺒﻪ اي ﻛﻬﺤﺎد ﺑﻮدن اﺛﺮ ﺣﺎﻟﺖ ﺧﺮاﺑﻲ ﺳﻴﺴﺘﻢ را ﻧﺸﺎن ﻣﻴﺪﻫﺪ . ﺷﺪت ﻫﻤﻴﺸﻪ در ﻣﻮرد آﺛﺎر ﺣﺎﻟﺖ ﺧﺮاﺑﻲ ﺑﻪ ﻛﺎرﻣﻴﺮود.درواﻗﻊ راﺑﻄﻪ اي ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺑﻴﻦ اﺛﺮ و ﺷﺪت وﺟﻮد دارد. 61
- 17. ﻣﻨﺒﻊ: آﻧﺎﻟﻴﺰ ﺣﺎﻻت ﺑﺎﻟﻘﻮه ﺧﺮاﺑﻲ و آﺛﺎر آن – ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ و روش ﭘﻴﺎده ﺳﺎزي ﮔﺮدآوري و ﺗﺪوﻳﻦ : اﻣﻮر ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﺗﺠﺮﻳﻪ و ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻋﻮاﻣﻞ ﺷﻜﺴﺖ و آﺛﺎر آن ﻧﺸﺮﺳﺎﭘﻜﻮ 71
- 18. ﺗﻮﻓﺎن ﻓﻜﺮي ﺗﻮﻓﺎن ﻓﻜﺮي " "BRAIN STORMINGﻳﻜـﻲ از ﺷـﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷـﺪه ﺗـﺮﻳﻦ ﺷـﻴﻮه ﻫـﺎي ﺑﺮﮔـﺰاري ﺟﻠﺴﺎت ﻫﻢ ﻓﻜﺮي و ﻣﺸﺎوره ﺑﻮده و ﻛﺎرﺑﺮد ﺟﻬﺎﻧﻲ دارد. اﻳﻦ روش داراي ﻣﺰاﻳﺎ ووﻳﮋﮔﻴﻬﺎﻳﻲ ﻣﻨﺤﺼﺮﺑﻪ ﻓـﺮد اﺳﺖ . درواﻗﻊ ﺑﺴﻴﺎري از ﺗﻜﻨﻴﻚ ﻫﺎي دﻳﮕﺮ ﻣﻨﺸﻌﺐ از اﻳﻦ روش اﺳﺖ . در اﻳﻨﺠﺎ ﺿﻤﻦ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻛﻮﺗﺎﻫﻲ از ﺗﺎرﻳﺨﭽﻪ و ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺗﻮﻓﺎن ﻓﻜﺮي ﺑﻪ ﺑﺮرﺳـﻲ ﻗﻮاﻋـﺪاﻳﻦ روش ﻣـﻲ ﭘـﺮدازﻳﻢ . آﻧﮕـﺎه ﺗﺮﻛﻴـﺐ اﻋـﻀﺎ و ﮔـﺮوه ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻲ ﺷﻮد و ﭘﺲ از آن روﻧﺪﺑﺮﮔﺰاري ﻳﻚ ﺟﻠﺴﻪ ﺗﻮﻓﺎن ﻓﻜﺮي اراﺋـﻪ ﻣـﻲ ﮔـﺮدد. درﻧﻬﺎﻳـﺖ ﻣﺰاﻳـﺎ و ﻣﻌﺎﻳﺐ اﻳﻦ روش ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻣﻲ ﺷﻮد ﺗﺎ دﺑﻴﺮان و روﺳﺎي ﺟﻠﺴﺎت ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ داﻣﻨﻪ ﻛﺎرﺑﺮد آن را ارزﻳـﺎﺑﻲ ﻛـﺮده و درﺟﺎي ﺧﻮداز آن اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﻨﺪ. اﻳﻦ روش ﺗﻮﺳﻂ اﻟﻜﺲ اﺳﺒﻮرن در ﺳﺎل 8891 ﻣﻌﺮﻓﻲ ﮔﺮدﻳﺪ. در آن زﻣﺎن ﺑﻨﻴﺎد ﻓﺮﻫﻨﮕـﻲ اﺳـﺒﻮرن اﻳـﻦ روش را در ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺷﺮﻛﺖ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺗﻲ ، ﺑﺎزرﮔﺎﻧﻲ ، ﻋﻠﻤﻲ وﻓﻨﻲ ﺑﺮاي ﺣﻞ ﻣﺸﻜﻼت و ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣـﺪﻳﺮﻳﺖ ﺑـﻪ ﻛﺎر ﮔﺮﻓﺖ . ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ اﻳﻦ روش در ﻛﻤﻚ ﺑﻪ ﺣﻞ ﻣﺴﺎﺋﻞ آﻧﭽﻨﺎن ﺑﻮد ﻛﻪ ﻇﺮف ﻣـﺪت ﻛﻮﺗـﺎﻫﻲ ﺑـﻪ ﻋﻨـﻮان روﺷﻲ ﻛﺎرآﻣﺪ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪ. ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻟﻐﺖ و ﺑﺴﺘﺮ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺗﻮﻓﺎن ﻓﻜﺮي را ﭼﻨﻴﻦ ﺑﻴﺎن ﻣـﻲ دارد: "ﺗﻜﻨﻴـﻚ ﺑﺮﮔﺰاري ﻳﻚ ﻛﻨﻔﺮاﻧﺲ ﻛﻪ در آن ﺳﻌﻲ ﮔﺮوه ﺑﺮ اﻳﻦ اﺳﺖ ﺗﺎ راه ﺣـﻞ ﻣﺸﺨـﺼﻲ را ﺑﻴﺎﺑـﺪ". در اﻳـﻦ روش ﻫﻤﻪ ﻧﻈﺮات در ﺟﻤﻊ ﺑﻨﺪي ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮﻧﺪ. روش ﺗﻮﻓﺎن ﻓﻜﺮي اﻣﺮوزه ﻳﻜﻲ ازﻣﺘﺪاول ﺗـﺮﻳﻦ روﺷﻬﺎي ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﻴﺮي ﮔﺮوﻫﻲ اﺳﺖ و ﻣﻮﺟﺐ ﮔﺴﺘﺮش و ﺗﺤـﻮل ﺑـﺴﻴﺎري ازروﺷـﻬﺎي ﻣـﺮﺗﺒﻂ و ﻣـﺸﺎﺑﻪ ﮔﺮدﻳﺪه اﺳﺖ . داﻧﺸﻤﻨﺪان زﻳﺎدي ازﺟﻤﻠﻪ : اﺳﺒﻮرن ، ﻛﺎل وﻫﻤﻜﺎران ، ﺑﻮﭼﺎرد، ﮔﭽﻜﺎ و ﻫﻤﻜﺎران ، دﻟﺒـﮓ و ﻫﻤﻜﺎران ، ﻟﻮﺋﺲ ، وﻧﮕﺎﻧﺪي و ﺳﻴﺞ درﻛﺘﺎﺑﻬﺎي ﺧﻮد ﺑﻪ اﻳﻦ روش ﭘﺮداﺧﺘﻪ اﻧﺪ و ﺟﻬﺖ ارﺗﻘﺎ آن ﻛﻮﺷﻴﺪه اﻧﺪ. 81
- 19. ﻗﻮاﻋﺪ ﺗﻮﻓﺎن ﻓﻜﺮي اﺳﺒﻮرن ﻋﻨﻮان ﻣﻲ دارد: "ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد اﻳﺠﺎد ﺷﺪه در ذﻫﻦ ﻳﻚ ﻓﺮد ﻋﺎدي در ﮔﺮوه ، 2 ﺑﺮاﺑﺮﭘﻴـﺸﻨﻬﺎد اﻳﺠـﺎد ﺷﺪه درﺣﺎﻟﺖ اﻧﻔﺮادي اﺳﺖ ". درﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ﻗﻮاﻋﺪ و ﻣﻘﺮرات ﻣﺸﺨﺼﻲ ﺑـﺮاي ﺟﻠـﺴﺎت ﺗﻮﻓـﺎن ﻓﻜـﺮي در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ و رﻋﺎﻳﺖ ﮔﺮدد، اﻳﻦ روش ﺑﺴﻴﺎر ﻛﺎرآﻣﺪﺗﺮﺧﻮاﻫﺪﺷﺪ. ﺗﻮﻓﺎن ﻓﻜﺮي ﺑﺮ دو اﺻـﻞ و ﭼﻬـﺎر ﻗﺎﻋـﺪه اﺳﺎﺳﻲ اﺳﺘﻮار اﺳﺖ .اﺻﻞ اول ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ ﺗﻨﻮع ﻧﻈﺮات اﺳـﺖ . ﺗﻨـﻮع ﻧﻈـﺮات آن ﺑﺨـﺶ از ﻣﻐـﺰ را ﻛـﻪ ﺑـﻪ ﺧﻼﻗﻴﺖ ﻣﺮﺑﻮط اﺳﺖ ﻓﻌﺎل ﺗﺮ ﻣـﻲ ﻛﻨـﺪ ﺗـﺎ ﺑـﺮ ﺗﻔﻜـﺮ ﻗـﻀﺎوﺗﻲ ""JUDJMENTAL THINKING ﺧﻮدﻓﺎﺋﻖ آﻳﺪ. ﺗﻔﻜﺮ ﻗﻀﺎوﺗﻲ درواﻗﻊ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﻲ ارزﻳﺎﺑﻴﻬﺎ و ﻧﻈﺮات ﺗﻜﻤﻴﻠﻲ ﻧﺴﺒﺖ ﺑـﻪ ﻣﻄﻠﺒـﻲ ﻣﻄـﺮح ﺷـﺪه اﺳﺖ . ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﻨﻈﻮر ﺑﻌﺪ از آﻧﻜﻪ ﺗﻤﺎﻣﻲ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدات را ﺟﻤﻊ آوري ﮔﺮدﻳﺪ:ﺑﺮرﺳـﻲ و ارزﻳـﺎﺑﻲ ﭘﻴـﺸﻨﻬﺎدات ﺻﻮرت ﻣﻲ ﮔﻴﺮد. اﺻﻞ دوم ﻛﻤﻴﺖ ، ﻓﺰاﻳﻨـﺪه ﻛﻴﻔﻴـﺖ اﺳـﺖ . ﻳﻌﻨـﻲ ﻫﺮﭼـﻪ ﺗﻌـﺪاد ﭘﻴـﺸﻨﻬﺎدات ﺑﻴـﺸﺘﺮ ﺷﻮد،اﺣﺘﻤﺎل رﺳﻴﺪن ﺑﻪ ﻳﻚ راه ﺣﻞ ﺑﻬﺘﺮ اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ. ﭼﻬﺎر ﻗﺎﻋﺪه اﺳﺎﺳﻲ ﺗﻮﻓﺎن ﻓﻜﺮي 1 - اﻧﺘﻘﺎل ﻣﻤﻨﻮع : اﻳﻦ ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﻗﺎﻋﺪه اﺳﺖ و ﻻزم اﺳﺖ ﺗﻤﺎم اﻋﻀﺎ ﺑﻪ آن ﺗﻮﺟﻪ ﻛﺮده وﺑﺮرﺳﻲ و ارزﻳﺎﺑﻲ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد را ﺑﻪ آﺧﺮ ﺟﻠﺴﻪ ﻣﻮﻛﻮل ﻛﻨﻨﺪ. ﺿﻤﻦ اﻳﻨﻜﻪ ﻣﻼﺣﻈﻪ ﺗﺒﻌﻴﺾ آﻣﻴﺰ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدات ﻧﻴﺰ ﻣﻤﻨﻮع اﺳﺖ . 2 - اﻇﻬﺎرﻧﻈﺮ آزاد و ﺑﻴﻮاﺳﻄﻪ : 91
- 20. اﻳﻦ ﻗﺎﻋﺪه ﺑﺮاي ﺟﺮات ﺑﺨﺸﻴﺪن ﺑﻪ ﺷﺮﻛﺖ ﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﺑﺮاي اراﺋﻪ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎداﺗﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ذﻫﻦ آﻧﻬﺎ ﺧﻄﻮر ﻣﻲ ﻛﻨﺪ. ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﻳﮕﺮ در ﻳﻚ ﺟﻠﺴﻪ ﺗﻮﻓﺎن ﻓﻜﺮي ﺗﻤﺎم اﻋﻀﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺟﺴﺎرت و ﺷﻬﺎﻣﺖ اﻇﻬﺎرﻧﻈﺮ را ﭘﻴـﺪا ﻛﺮده ﺑﺎﺷﻨﺪ و ﺑﺪون آﻧﻜﻪ ﺗﺮﺳﻲ از ارزﻳﺎﺑﻲ و ﺑﻌﻀﺎ اﻧﺘﻘﺎد ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ; ﺑﺘﻮاﻧﻨـﺪ ﭘﻴـﺸﻨﻬﺎد و ﻧﻈـﺮ ﺧﻮد را ﺑﻴﺎن ﻛﻨﻨﺪ.ﻫﺮﭼﻪ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدات ﺟﺴﻮراﻧﻪ ﺗﺮ ﺑﺎﺷﺪ ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪه اﺟﺮاي ﻣﻮﻓﻖ ﺗﺮ ﺟﻠﺴﻪ اﺳﺖ . 3 - ﺗﺎﻛﻴﺪ ﺑﺮ ﻛﻤﻴﺖ : ﻫﺮﭼﻪ ﺗﻌﺪاد ﻧﻈﺮات ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ، اﺣﺘﻤﺎل وﺟﻮد ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدات ﻣﻔﻴﺪ وﻛﺎرﺳﺎزﺗﺮ در ﺑﻴﻦ آﻧﻬﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﻲ ﺷﻮد. ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ اﺟﺮاي روش ﺗﻮﻓﺎن ﻓﻜﺮي ﺑﺎ ﺗﻌﺪادﭘﻴﺸﻨﻬﺎدات ﻣﻄﺮح ﺷﺪه در ﺟﻠﺴﻪ راﺑﻄﻪ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ دارد. در اﻳـﻦ روش اﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﻲ ﺷﻮدﻛﻪ ﻫﺮﭼﻪ ﺗﻌﺪاد ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ اﺣﺘﻤﺎل وﺟﻮد ﻃﺮح ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻛﻴﻔـﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮ اﺳﺖ . 4 - ﺗﻠﻔﻴﻖ و ﺑﻬﺒﻮد ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدات : اﻋﻀﺎ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻋﻼوه ﺑﺮ اراﺋﻪ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد، ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺑﻬﺒﻮدﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﺧﻮد اﻗﺪام ﻛﻨﻨﺪ. روش ﺗﻮﻓﺎن ﻓﻜﺮي اﻳﻦ اﻣﻜﺎن را ﺑﻪ اﻋﻀﺎ ﻣﻲ دﻫﺪ ﻛﻪ ﭘﺲ ازﺷﻨﻴﺪن ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدات دﻳﮕﺮان ﭘﻴـﺸﻨﻬﺎد اوﻟﻴـﻪ ﺑﻬﺒـﻮد داده ﺷـﻮد. آﻧﻬـﺎ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدﺧﻮد را ﺑﺎ ﭼﻨﺪ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد دﻳﮕﺮ ﺗﻠﻔﻴﻖ ﻛﺮده و ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﺑﻬﺘﺮ و ﻛـﺎﻣﻠﺘﺮي را ﺑـﻪ دﺳﺖ آورﻧﺪ. ﺗﺮﻛﻴﺐ اﻋﻀﺎي ﮔﺮوه ﺗﻮﻓﺎن ﻓﻜﺮي 02
- 21. درﻫﺮ ﺟﻠﺴﻪ ﺗﻮﻓﺎن ﻓﻜﺮي ﻻزم اﺳﺖ اﻓﺮاد ذﻳﻞ ﺣﻀﻮر داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ: رﺋﻴﺲ ، دﺑﻴﺮﺟﻠﺴﻪ و اﻋـﻀﺎي ﮔـﺮوه . رﺋﻴﺲ ﺟﻠﺴﻪ ، ﻗﻮاﻋﺪﻛﺎري و ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻣﻮردﺑﺤﺚ "ﻣﺸﻜﻞ " را ﻣﻄـﺮح ﻣـﻲ ﻛﻨـﺪو ﻧـﺎﻇﺮ ﺑـﺮ ﺣـﺴﻦ اﺟـﺮاي آﻧﻬﺎﺳﺖ . دﺑﻴﺮ، ﻛﺎر ﺛﺒﺖ ﺻﻮرﺗﺠﻠﺴﻪ را اﻧﺠﺎم ﻣﻲ دﻫﺪ. ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ دﺑﻴﺮ ﻧﺰدﻳﻚ رﺋﻴﺲ ﺟﻠﺴﻪ ﺑﻨـﺸﻴﻨﺪ، ﺑـﻪ ﻃﻮري ﻛﻪ ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﻧﻘﺶ راﺑﻂ ﻏﻴﺮﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺑﻴﻦ رﺋﻴﺲ ﺟﻠﺴﻪ و اﻋﻀﺎ را اﻳﻔـﺎ ﻛﻨـﺪ. ﺑﻬﺘـﺮ اﺳـﺖ ﭘﻴـﺸﻨﻬﺎدات ﺑﻄﻮر ﮔﺰارﺷﻲ - ﻧﻪ ﻛﻠﻤﻪ ﺑﻪ ﻛﻠﻤﻪ -ﻳﺎدداﺷﺖ ﺷﻮﻧﺪ. اﺳﺒﻮرن ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻣﻲ ﻛﻨـﺪ ﻛـﻪ از اﻓـﺮادي ﻛـﻪ داراي ﻣﻮﻗﻌﻴﺘﻬﺎي ﺷﻐﻠﻲ ﻳﻜﺴﺎن ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺑﺮاي ﻫﻢ ﻓﻜﺮي ، دﻋﻮت ﺑﻪ ﻋﻤﻞ آﻳﺪ. ﺿﻤﻨﺎ ﺑﺎﻳﺪ درﻧﻈﺮداﺷـﺖ ﭼﻨﺎﻧﭽـﻪ رﺋﻴﺲ وﻣﺮﺋﻮس ﺑﺎ ﻫﻢ در ﻳﻚ ﮔﺮوه ﺑﺎﺷﻨﺪ، اﺻﻞ اﻇﻬﺎرﻧﻈﺮ آزاد و ﺑﻴﻮاﺳﻄﻪ ﺧﺪﺷـﻪ ﺧﻮاﻫـﺪﻳﺎﻓﺖ ﻣﮕﺮآﻧﻜـﻪ ﺑــــــــــﺮاي آن ﻗــــــــــﺒﻼ ﺗــــــــــﺪاﺑﻴﺮي اﻧﺪﻳــــــــــﺸﻴﺪه ﺷــــــــــﺪه ﺑﺎﺷــــــــــﺪ. ـ ـ ـ ـ ـ ـ روﻳﻪ ﺑﺮﮔﺰاري ﺟﻠﺴﺎت ﺗﻮﻓﺎن ﻓﻜﺮي ﻳﻚ ﮔﺮوه 6 ﺗﺎ 21 ﻧﻔﺮي از اﻋﻀﺎ اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ "ﺣﺘﻲ اﻻﻣﻜﺎن از ﻟﺤﺎظ رﺗﺒـﻪ اداري ﻫﻤـﺴﺎن ﺑﺎﺷـﻨﺪ. ﻣﺸﻜﻞ ﺑﻪ روﺷﻨﻲ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺷﺪه ، و ﺑﺮاي ﺷﺮﻛﺖ ﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﺗﻮﺿﻴﺢ ﻛﺎﻓﻲ داده ﻣﻲ ﺷﻮد.ﺣﺪاﻗﻞ ﻳﻚ ﻫﻔﺘﻪ از ﻃﺮح ﺻﻮرت ﻣﺴﺌﻠﻪ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ "ﻳﻌﻨﻲ دﺳﺘﻮر ﻛﺎر ﻫﺮ ﺟﻠﺴﻪ ﻗﺒﻼ اﻋﻼم ﺷﺪه ﺑﺎﺷـﺪ. ﺑﻼﻓﺎﺻـﻠﻪ ﭘـﻴﺶ از ﺟﻠﺴﻪ اﺻﻠﻲ ﺗﻮﻓﺎن ﻓﻜﺮي ، ﺑﺮاي اﻋﻀﺎ، ﺟﻠﺴﻪ اي ﺗﻮﺟﻴﻬﻲ ﺑﺮﮔﺰارﻣﻲ ﺷﻮد. ﺑﺎ ﻧﻮﺷـﺘﻦ ﺻـﻮرت ﻣـﺴﺌﻠﻪ ﺑـﺮ روي ﺗﺨﺘﻪ ﺳﻴﺎه ﺑﻪ ﻃﻮري ﻛﻪ ﺑﺮاي ﻫﻤﻪ ﻗﺎﺑﻞ ﺧﻮاﻧﺪن ﺑﺎﺷﺪ،ﺟﻠﺴﻪ ﺗﻮﻓﺎن ﻓﻜﺮي ﺷﺮوع ﻣـﻲ ﺷـﻮد. رﺋـﻴﺲ ﺟﻠﺴﻪ 4 ﻗﺎﻋﺪه ﺟﻠﺴﻪ ﺗﻮﻓﺎن ﻓﻜﺮي را ﻣﺘﺬﻛﺮ ﻣﻲ ﺷﻮد. ﻫﺮﻳﻚ از اﻋﻀﺎ ﻛﻪ ﻣﺎﻳﻞ ﺑـﻪ اراﺋـﻪ ﭘﻴـﺸﻨﻬﺎد ﺑﺎﺷـﺪ دﺳﺖ ﺧﻮد را ﺑﺎﻻ ﻣﻲ ﺑﺮد و در ﻫﺮ ﻧﻮﺑﺖ ﻳﻚ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد را اراﺋﻪ ﻣـﻲ دﻫـﺪ. رﺋـﻴﺲ ﺟﻠـﺴﻪ ﻃـﻲ ﻳﺎدداﺷـﺘﻲ 2ﻛﻠﻤﻪ اي و ﻛﻮﺗﺎه ، ﻫﺮﻳﻚ از ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدات را روي ﺗﺨﺘﻪ ﺳﻴﺎه ﻣﻲ ﻧﻮﻳﺴﺪ و در ﻫﻤـﻴﻦ ﺣـﺎل دﺑﻴـﺮ ﺟﻠـﺴﻪ 12
- 22. ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد را ﺑﺎ ﺟﺰﺋﻴﺎت ﺑﻴﺸﺘﺮي ﺛﺒﺖ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ. درﺻﻮرت ﻟﺰوم رﺋﻴﺲ ﺟﻠـﺴﻪ ﻣـﻲ ﺗﻮاﻧـﺪ ﺑـﺮاي ﺑـﺮاﻧﮕﻴﺨﺘﻦ اذﻫﺎن در اراﺋﻪ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدات ﺟﺪﻳﺪﺻﻮرت ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻳﺎ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدات اراﺋﻪ ﺷﺪه ، را ﻣﺠﺪدا ﻃﺮح ﻛﻨﺪ. ﻣﺪت زﻣﺎن ﺟﻠــــﺴﻪ ﻧﺒﺎﻳــــﺪ از ﺣــــﺪ ﻣﺠــــﺎز، ﻛــــﻪ ﻣﻌﻤــــﻮﻻ 06 دﻗﻴﻘــــﻪ اﺳــــﺖ ﺗﺠــــﺎوز ﻛﻨــــﺪ. ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ﻣﺰاﻳﺎ و ﻣﻌﺎﻳﺐ ﺑﺎ وﺟﻮدي ﻛﻪ روش ﺗﻮﻓﺎن ﻓﻜﺮي ﺑﺴﻴﺎر ﻣﺘﺪاول و راﻳﺞ اﺳـﺖ ، ﻟـﻴﻜﻦ ﺗـﺎﻛﻨﻮن ﺑـﻪ ﻃﻮرﺧـﺎص ، درﺟﻬـﺖ روﺷﻦ ﻧﻤﻮدن ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﺷﺮاﻳﻂ اﺟﺮاي اﻳﻦ روش ، ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﻛﺎﻓﻲ ﺻﻮرت ﻧﮕﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ . ﻣﺰاﻳﺎي اﻳـﻦ روش ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از: 1 - ﺑﺎﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﺻﻞ ﻫﻢ اﻓﺰاﻳﻲ ﻳﺎ ﺳﻴﻨﺮژي ﺑﺎﻋﺚ ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ ﺧﻼﻗﻴﺖ ﮔﺮوﻫﻲ ﻣﻮﺛﺮﺗﺮ ازﺧﻼﻗﻴﺖ ﻓﺮدي ﻋﻤﻞ ﻛﻨﺪ. 2 - ﺑﺎ اﻳﻦ روش ، در ﻣﺪت زﻣﺎن ﻧﺴﺒﺘﺎ ﻛﻮﺗﺎﻫﻲ ، ﺷﻤﺎر زﻳﺎدي ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﺣﺎﺻﻞ ﻣﻲ ﺷﻮد. ﻣﻌﺎﻳﺐ و ﻧﻘﺎﻳﺺ اﻳﻦ روش ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از: 1 - ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ، اﻳﺠﺎد ﺷﺮاﻳﻂ ﺟﻬﺖ اﻇﻬﺎرﻧﻈﺮ آزاد و ﺑﻴﻮاﺳﻄﻪ دﺷﻮار ﺑﺎﺷﺪ; 2 - ﮔﺮوه ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر اﻛﺜﺮﻳﺖ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﻣﻮﺟﺐ ﻣﻲ ﺷﻮد ﻓﺮد ﺑﺎ ﻧﻈﺮ اﻛﺜﺮﻳﺖ ﻣﻮاﻓﻘﺖ ﻛﻨﺪ، ﺣﺘﻲ اﮔﺮ ﻗﻮﻳﺎ اﺣﺴﺎس ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻧﻈﺮ اﻛﺜﺮﻳﺖ اﺷﺘﺒﺎه اﺳﺖ ; 3 - اﻛﺜﺮ اوﻗﺎت ﺗﻤﺎﻳﻞ ﮔﺮوه ﺑﺮ ﺣﺼﻮل ﻳﻚ ﺗﻮاﻓﻖ اﺳﺖ ، ﺗﺎ دﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑﻪ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدات ﻣﺘﻨﻮﻋﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻲ ﻣﻮردﺑﺮرﺳﻲ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ; درواﻗﻊ اﻳﻦ ﺣﺮﻛﺖ در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ ﺑﺨﺎﻃﺮﺳﺎﺧﺘﺎر ﺟﻠﺴﺎت ، ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻋﺎدت در آﻣﺪه اﺳﺖ . 22
- 23. 4 - ﻫﻨﮕﺎم ﺗﻮﻓﺎن ﻓﻜﺮي ، اﻏﻠﺐ اﻓﺮاد ﻣﻮاردي ﺑﺪﻳﻬﻲ ﻳﺎ اﻳﺪه آل را ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ و اﻳﻦ ازﺗﻼش آﻧﻬﺎ ﺑﺮاي ﺑﺤﺚ ﺑﻴﺸﺘﺮ و درﻧﺘﻴﺠﻪ اراﺋﻪ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدات ﺧﻼق ﻣﻲ ﻛﺎﻫﺪ; 5 - ﻣﺎﻫﻴﺖ ﺗﻨﻮع ﮔﺮاي ﺗﻮﻓﺎن ﻓﻜﺮي ; ﺧﻮد ﺑﻪ ﺧﻮد ﻣﺴﺒﺐ اﻓﺰاﻳﺶ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدات ﻣﻲ ﺷﻮد وﻟﻲ اﺻﻼح و ﭘﺎﻻﻳﺶ ﺳﺎﺧﺘﺎري ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدات را درﺑﺮﻧﺪارد; 6 - اﮔﺮ ﮔﺮوه از ﻳﻚ رﺋﻴﺲ ﺟﻠﺴﻪ ﺧﻮب ﺑﺮﺧﻮردار ﻧﺒﺎﺷﺪ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﺮﺧﻲ از اﻓﺮادﺟﻠﺴﻪ را، ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﺎﻣﻞ ﺗﺤﺖ اﻟﺸﻌﺎع ﺧﻮد ﻗﺮار دﻫﻨﺪ; 7 - اﺟﺮاي ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ آﻣﻴﺰ اﻳﻦ روش ﻣﺴﺘﻠﺰم ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻗﺒﻠﻲ اﻓﺮاد از ﻣﺴﺌﻠﻪ اﺳﺖ ; 8 - در اﻳﻦ روش ، ﺑﻬﺒﻮد ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﻪ ﻣﺮﺣﻠﻪ "ﺗﺪرﻳﺠﻲ " ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدات ﻛﻤﺘﺮ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد; 9 - ﮔﺎﻫﻲ اوﻗﺎت اﻳﻦ روش ، ﺑﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻧﺴﺒﺘﺎ ﺳﺎده و ﭘﻴﺶ ﭘﺎاﻓﺘﺎده ﻣﺤﺪود ﮔﺸﺘﻪ و ﺑﺎﻋﺚ ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ روش اراﺋﻪ ﺷﺪه ، ﺑﺮاي ﺣﻞ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻛﻠﻲ ﭘﻴﭽﻴﺪه و ﻛﺎرآﻳﻲ ﻛﺎﻓﻲ را ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ; 01 - ﺑﺮاي ﺑﻌﻀﻲ اﻓﺮاد، ﭘﻴﺮوي از ﻗﻮاﻋﺪ اﻳﻦ روش ، ﻳﺎ اراﺋﻪ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدات ﻣﺘﻨﻮع ﻣﺸﻜﻞ اﺳﺖ . روﺷﻬﺎ و ﺗﻜﻨﻴﻚ ﻫﺎي ﻣﺸﺎﺑﻪ از ﺗﻮﻓﺎن ﻓﻜﺮي روﺷﻬﺎي ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻧﻲ ﻣﺸﺘﻖ ﺷـﺪه اﺳـﺖ . ﻣـﺜﻼ، ﻳـﻚ روش ﻣـﻲ ﮔﻮﻳـﺪ ﺑﻬﺘﺮاﺳـﺖ ﺷـﺮﻛﺖ ﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﭘﻴﺶ از ورود ﺑﻪ ﺟﻠﺴﻪ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدات ﺧﻮد را ﻛﺘﺒﺎ، دراﺧﺘﻴـﺎر رﺋـﻴﺲ ﺟﻠـﺴﻪ ﻗـﺮار دﻫﻨـﺪ، رﺋـﻴﺲ ﺟﻠﺴﻪ ، ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدات را ﺑﺪون اﻋﻼم ﻣﻨﺒﻊ ، ﺑﺮاي ﻫﻤﻪ ﺷﺮﻛﺖ ﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﻗﺮاﺋﺖ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ. اﻳﻦ روش ﻛﻪ ﺑﺮاي ازﺑﻴﻦ ﺑﺮدن ﻣﻌﺎﻳﺐ ﺑﻨﺪﻫﺎي 2و3 ﻣﻮرداﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮارﻣﻲ ﮔﻴﺮد، ﺗﻮﻓﺎن ﻓﻜﺮي ﮔﻤﻨﺎم " ANONYMOUS "BRAINSTORINGﻧﺎم دارد. ﺷﻴﻮه ﻫﺎي دﻳﮕﺮي ﻧﻴﺰ وﺟﻮد دارد. ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل از ﺷﺮﻛﺖ ﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد، ﺗﺎﻧﻈﺮات ﺧـﻮد را 32
- 24. در ﻣﺪﺗﻲ ﻛﻮﺗﺎه ﺑﻪ رﺷﺘﻪ ﺗﺤﺮﻳﺮ درآورﻧﺪ. اﻳﻦ روش اﻓﻜﺎرﻧﻮﻳﺴﻲ " "BRAINWRITINGﺧﻮاﻧـﺪه ﻣـﻲ ﺷــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ ـﻮد. ـ ﺗﻠﻔﻴﻘﻲ از اﻓﻜﺎرﻧﻮﻳﺴﻲ و ﺗﻮﻓﺎن ﻓﻜﺮي ﻧﻴﺰ وﺟﻮد دارد ﻛﻪ ﺑﻪ روش TRIGGERﻣﺸﻬﻮراﺳﺖ . اﻳﻦ روش را ﺟﻮرج ﻣﻮﻟﺮ ﻛﺎرﺷﻨﺎس ﺷﺮﻛﺖ ﻓﻮرد ﻣﻮﺗﻮرز اﺑﺪاع ﻛﺮد. در اﻳﻦ روش ﺷﺮﻛﺖ ﻛﻨﻨـﺪﮔﺎن ﻫﺮﻛـﺪام ﺷﺨـﺼﺎ ﻓﻬﺮﺳﺘﻲ از ﻛﻠﻤﺎت ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﻪ ﻣﺴﺌﻠﻪ را ﺗﻬﻴﻪ ﻣﻴﻜﻨﻨﺪ. ﻣﺰﻳﺖ اﻳﻦ روش ﺑﺮ روش ﺗﻮﻓﺎن ﻓﻜﺮي در اﻳﻦ اﺳـﺖ ﻛﻪ ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﺑﺴﻂ و ﮔﺴﺘﺮش ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدات رادارد. وﻳﻠﻴﺎم ﮔﻮردن ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﻏﻠﺒﻪ ﺑﺮ ﺑﺮﺧﻲ ﻣﺸﻜﻼت ﺗﻮﻓﺎن ﻓﻜﺮي ﺷﻴﻮه ﺟﺪﻳﺪي را اﺑﺪاع ﻛﺮد. روﻳﻪ آن ﺑـﺪﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ اﺳﺖ ﻛﻪ : رﺋﻴﺲ ﺟﻠﺴﻪ ، از ﮔﺮوه ﻣﻲ ﺧﻮاﻫﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﻣﻔﻬﻮم ﻳﺎ اﺻﻮل ﻣﺴﺌﻠﻪ ﭘﺮداﺧﺘﻪ و ﻣﺴﺌﻠﻪ را رﻳﺸﻪ اي ﻣﻮردﺑﺮرﺳﻲ ﻗﺮار دﻫﻨﺪ. رﻓﺘﻪ رﻓﺘﻪ ، ﺑﺎ ﻣﻄﺮح ﺷﺪن ﻧﻈﺮات ﻣﺘﻔـﺎوت ، اﻓـﺮاد اﻃﻼﻋـﺎت ﺑﻴـﺸﺘﺮي ﭘﻴـﺪا ﻛﺮده و ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدات ﺟﺪﻳﺪي ﻣﻄﺮح ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ.ﻣﺰﻳﺖ ﻋﻤﺪه اﻳﻦ روش ، اﻣﻜﺎن ﺑﺮرﺳﻲ ﺳـﺎﻳﺮ ﭘﻴـﺸﻨﻬﺎدات و ﻋﺪم ﺗﻤﺮﻛﺰ ﺑﺮ ﻳﻚ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎداﺳﺖ . درﻧﺘﻴﺠﻪ اﻳﻦ روش ﻣﺎﻧﻊ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﻴﺮي ﻧﺎﭘﺨﺘﻪ در ﻓﺮاﻳﻨـﺪ ﺣـﻞ ﻣـﺴﺌﻠﻪ ﻣﻲ ﮔﺮدد. ﮔﻮﻧ ـﻪ دﻳﮕ ـﺮ ﺗﻮﻓ ـﺎن ﻓﻜ ـﺮي ﺷ ـﻴﻮه INTEGERATION OF PROBLEM SUCCESIVE ـ ـ ـ ـ ـ ELEMENTS=SILاﺳﺖ . اﻳﻦ روش ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﻫﻠﻤﻮت اﺷﻠﻴﻜـﺴﻮپ از ﻣﻮﺳـﺴﻪ ﺑﺎﺗـﻞ اﺑـﺪاع ﮔﺮدﻳـﺪ. ﻣﻌﺎﻳﺐ ﺑﻨﺪﻫﺎي ﺷﻤﺎره 5،3،2 ﺑﺎ اﻳﻦ روش ﺑﺮﻃﺮف ﺧﻮاﻫﺪﺷﺪ. در اﻳـﻦ روش ﻋﻨﺎﺻﺮﺟﻠـﺴﺎت آزاد و رواﺑـﻂ اﺟﺒﺎري ﺑﻄﻮر ﻓﺰاﻳﻨﺪه ﺗﺮﻛﻴﺐ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ﺗﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﮔﺮوه ﺑﻪ راه ﺣﻞ ﻧﻬـﺎﻳﻲ ﻣﻮردﺗﻮاﻓـﻖ دﺳـﺖ ﻳﺎﺑـﺪ. ﺗﻮﻓـﺎن ﻓﻜﺮي ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از ﺑﻴﺎن ﺗﻔﻜﺮﻫﺎي ﻣﺘﻨﻮع ، درﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ روش SILﻛﺘﺒﻲ ﺑـﻮده و ﺗﻔﻜـﺮ "ﭼـﻪ ﻣﺘﻨـﻮع ، ﭼﻪ ﻣﺸﺎﺑﻪ " اﺻﻞ اﺳﺖ . 42
- 25. QFD QUALITY FUNCTION DEVELOPMENTﻳﻚ ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﮔﺮوﻫﻲ ﻣﻨﻈﻢ ﺟﻬﺖ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي و ﻃﺮاﺣﻲ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺟﺪﻳﺪ ﻳﺎ ﺑﻬﺒﻮد ﻣﺤﺼﻮﻻت / ﺧﺪﻣﺎت ﺑﻄﺮﻳﻖ زﻳﺮ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ: • ﺗﻤﺮﻛﺰ روي ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪﻳﻬﺎي ﻣﺸﺘﺮﻳﺎن • ﺑﻜﺎر ﺑﺮدن ﻣﺤﻴﻄﻬﺎي ﻗﺎﺑﻞ رﻗﺎﺑﺖ و ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪﻳﻬﺎي ﺑﺎزار ﺑﺮاي ﺑﺎﻻ ﺑﺮدن اﻫﺪاف ﻃﺮاﺣﻲ . • اﻳﺠﺎد ﻛﺎر ﮔﺮوﻫﻲ و اﺳﺘﻔﺎده از ﻓﻮاﺋﺪ آن . • ﺗﻬﻴﻪ ﻣﺴﺘﻨﺪاﺗﻲ ﺑﺮاي آﺳﺎن ﺷﺪن ﻳﻜﺴﺎن ﺳﺎزي . • ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪﻳﻬﺎي ﻛﻴﻔﻲ ﻣﺸﺘﺮي ﺑﻪ اﻫﺪاف ﻗﺎﺑﻞ اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي ﺑﮕﻮﻧﻪ اي ﻛﻪ ﻣﺤﺼﻮﻻت و ﺳﺮوﻳﺴﻬﺎي ﻣﻨﺎﺳﺐ ، ﺑﺼﻮرت ﺻﺤﻴﺢ و در اوﻟﻴﻦ ﻓﺮﺻﺖ ﺑﻪ ﺑﺎزار ﻣﻌﺮﻓﻲ ﮔﺮدﻧﺪ . ﭼﺮا QFD؟ روش ، QFDﻓﺮاﻳﻨﺪ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻳﺎﻓﺘﻪ اي اﺳﺖ ﻛﻪ اﻫﺪاف زﻳﺮ را در ﺑﺮ دارد: • ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻧﻴﺎزﻫﺎي ﻣﺸﺘﺮي ﺑﻪ ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪﻳﻬﺎي ﻃﺮاﺣﻲ ﻳﺎ ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ • ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪﻳﻬﺎي ﻃﺮاﺣﻲ ﻳﺎ ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﺑﻪ وﻳﮋﮔﻴﻬﺎي ﻗﻄﻌﻪ ﻳﺎ ﻣﺤﺼﻮل • ﺗﺒﺪﻳﻞ وﻳﮋﮔﻴﻬﺎي ﻗﻄﻌﻪ ﻳﺎ ﻣﺤﺼﻮل ﺑﻪ ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺳﺎﺧﺖ و ﺗﻮﻟﻴﺪ . • ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺳﺎﺧﺖ و ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺑﻪ ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺧﺎص و ﻛﻨﺘﺮﻟﻬﺎي آن . ﭼﻪ وﻗﺖ QFD؟ در ﻃﺮاﺣﻲ ﻣﺤﺼﻮل ﺟﺪﻳﺪ ﻳﺎ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﺤﺼﻮل ﻗﺪﻳﻢ ﻣﻲ ﺗﻮان از QFDاﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮد. در ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﺤﺼﻮل ﻗﺪﻳﻢ ﻣﻲ ﺗﻮان ﻧﻴﺎز ﻣﺸﺘﺮﻳﺎن را ﻣﻌﻴﻦ ﻛﺮد و ﺳﭙﺲ اﻳﻦ ﻧﻴﺎز ﻫﺎ ﺑﺎ ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻃﻮري ﺗﺮﻛﻴﺐ ﮔﺮدد ﺗﺎ 52
- 26. ﻣﺪﻳﺮان ﺗﺎ ﻣﺪﻳﺮان ﻗﺎدر ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺑﺎ ﻛﻤﺘﺮﻳﻦ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ، ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﺗﺎﺛﻴﺮ را در ارﺿﺎء ﻧﻴﺎزﻫﺎي ﻣﺸﺘﺮﻳﺎن داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ. در ﻃﺮاﺣﻲ ﻣﺤﺼﻮل ﺳﻌﻲ ﻣﻲ ﺷﻮد ﻣﺤﺼﻮل ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ ﻧﻴﺎز ﻣﺸﺘﺮﻳﺎن ﺑﺎﺷﺪ ﺗﺎ رﺿﺎﻳﺖ آﻧﻬﺎ ﺣﺎﺻﻞ ﮔﺮدد . ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺣﺎﺻﻞ از QFD • ﻣﺸﺘﺮي ﻣﺪاري • ﺑﻬﺒﻮد ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻣﻄﺎﺑﻖ آﻧﭽﻪ ﻛﻪ ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﻣﺸﺘﺮي اﺳﺖ • ﺗﺸﻮﻳﻖ و ﮔﺴﺘﺮش ﻛﺎر ﮔﺮوﻫﻲ • ﻛﺎﻫﺶ ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻼﺣﻈﻪ در ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻫﺎي راه اﻧﺪازي • ﻛﺎﻫﺶ ﺗﻐﻴﻴﺮات در ﺣﻴﻦ ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﻃﺮاﺣﻲ • اﻓﺰاﻳﺶ ﺑﻬﺮه وري، ﻛﻴﻔﻴﺖ و داﻧﺶ ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ • ﺗﻐﻴﻴﺮات ﻛﻤﺘﺮ ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ • ﭼﺮﺧﻪ ﻛﻮﺗﺎﻫﺘﺮ ﻣﺤﺼﻮل 62
- 27. ﻛﺎﻳﺰن )ﺑﻬﺒﻮد ﻣﺴﺘﻤﺮ( ﺗﻜﻨﻴﻚ ﻛﺎﻳﺰن ﺑﻴﺎﻧﮕﺮ اﻳﻦ ﻧﻜﺘﻪ اﺳﺖ ﻛﻪ: ﺑﻬﺒﻮدِ ﻓﺮاﻳﻨﺪﻫﺎ و در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺑﻬﺮه وري در ﺳﺎزﻣﺎن، ﻣﻨﻮط ﺑﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮات ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﻲ ﻧﻴﺴﺖ، ﺑﻠﻜﻪ ﻫﺮ ﻧﻮع ﺑﻬﺒﻮد ﺑﻪ ﺷﺮط آﻧﻜﻪ ﻣﺴﺘﻤﺮ ﺑﺎﺷﺪ، ﻣﻮﺟﺐ اﻓﺰاﻳﺶ ﺑﻬﺮه وري در ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻲ ﮔﺮدد. ﺳﻪ اﻗﺪام ﻣﻬﻢ در ﻧﻬﺎدﻳﻨﻪ ﻛﺮدن ﻛﺎﻳﺰن : 1- ﻛﻠﻴﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻫﺰﻳﻨﻪ زا ﻫﺴﺘﻨﺪ وﻟﻲ ارزﺷﻲ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻧﻤﻲ ﻛﻨﻨﺪ ﺣﺬف ﺷﻮﻧﺪ.)( Muda 2- ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﻮازي در ﺳﺎزﻣﺎن اﻧﺠﺎم ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ادﻏﺎم ﺷﻮﻧﺪ.)( Muri 3- ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻫﺎي ﺗﻜﻤﻴﻠﻲ در ﺟﻬﺖ ﺑﻬﺒﻮد ﻣﺴﺘﻤﺮ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺷﻮﻧﺪ. )( Mura اﺻﻮل ﺑﻴﺴﺖ ﮔﺎﻧﻪ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ در ﻛﺎﻳﺰن 1- ﻧﮕﻮﻳﻴﺪ ﭼﺮا اﻳﻦ ﻛﺎر اﻧﺠﺎم ﻧﻤﻲ ﺷﻮد. ﻓﻜﺮ ﻛﻨﻴﺪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻴﺪ آن را اﻧﺠﺎم دﻫﻴﺪ. 2- در ﻣﻮرد ﻣﺸﻜﻞ ﺑﻪ وﺟﻮد آﻣﺪه ﻧﮕﺮاﻧﻲ ﺑﻪ ﺧﻮد راه ﻧﺪﻫﻴﺪ. ﻫﻤﻴﻦ اﻻن ﺑﺮاي رﻓﻊ آن اﻗﺪام ﻧﻤﺎﻳﻴﺪ. 3- از وﺿﻌﻴﺖ ﻣﻮﺟﻮد راﺿﻲ ﻧﺒﺎﺷﻴﺪ. ﺑﺎور داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﺪ ﻛﻪ ﻫﻤﻴﺸﻪ راه ﺑﻬﺘﺮي ﻫﻢ وﺟﻮد دارد. 4- اﮔﺮ ﻣﺮﺗﻜﺐ اﺷﺘﺒﺎه ﺷﺪﻳﺪ، ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ در ﺻﺪد رﻓﻊ اﺷﺘﺒﺎه ﺑﺮآﻳﻴﺪ. 5- ﺑﺮاي ﺗﺤﻘﻖ ﻫﺪف ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﻛﻤﺎل ﻣﻄﻠﻮب ﻧﮕﺮدﻳﺪ. اﮔﺮ 06% از ﺗﺤﻘﻖ ﻫﺪف اﻃﻤﻴﻨﺎن دارﻳﺪ دﺳﺖ ﺑﻜﺎر ﺷﻮﻳﺪ. 6- ﺑﺮاي ﭘﻲ ﺑﺮدن ﺑﻪ رﻳﺸﻪ ﻣﺸﻜﻼت 5 ﺑﺎر ﺑﭙﺮﺳﻴﺪ ﭼﺮا؟ 7- "ﮔِﻤﺒﺎ" ﻣﺤﻞ واﻗﻌﻲ روﻳﺪاد ﺧﻄﺎﺳﺖ. ﺳﻌﻲ ﻧﻜﻨﻴﺪ از دﻓﺘﺮ ﻛﺎر ﺧﻮد ﻣﺸﻜﻼت ﻣﺤﻴﻂ را ﺣﻞ ﻛﻨﻴﺪ. 72
- 28. 8- ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﺮاي ﺣﻞ ﻣﺸﻜﻞ از داده و اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻪ روز اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﻴﺪ. 9- ﺑﺮاي ﺣﻞ ﻣﺸﻜﻞ ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻛﺮدن ﻧﺒﺎﺷﻴﺪ. ﺑﻠﻜﻪ از ﺧﺮد ﺧﻮد اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﻴﺪ. اﮔﺮ ﻋﻘﻠﺘﺎن ﺑﻪ ﺟﺎﻳﻲ ﻧﻤﻲ رﺳﺪ، آن را در ﻫﻤﻜﺎراﻧﺘﺎن ﺑﺠﻮﻳﻴﺪ و از ﺧﺮد ﺟﻤﻌﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﻴﺪ. 01- ﻫﻴﭻ وﻗﺖ ﻧﻜﺎت رﻳﺰ ﻣﺴﺌﻠﻪ را ﻓﺮاﻣﻮش ﻧﻜﻨﻴﺪ. رﻳﺸﻪ ﺑﺴﻴﺎري از ﻣﺸﻜﻼت ﺑﺰرگ ﻫﻤﻴﻦ ﻧﻜﺎت رﻳﺰ اﺳﺖ. 11- ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ارﺷﺪ ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻪ ﻗﻮل و ﻛﻼم ﻧﻴﺴﺖ. ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺑﺎﻳﺪ ﺣﻀﻮر ﻣﺸﻬﻮد و ﻣﻠﻤﻮس داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ. 21- ﺑﺮاي ﺣﻞ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻫﺮ ﺟﺎ ﻛﻪ اﻣﻜﺎن آن وﺟﻮد دارد از واﮔﺬاري اﺧﺘﻴﺎر ﺑﻪ زﻳﺮدﺳﺘﺎن اﺑﺎ ﻧﻜﻨﻴﺪ. 31- ﻫﻴﭻ وﻗﺖ ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﻣﻘﺼﺮ ﻧﮕﺮدﻳﺪ. ﻫﻴﭻ ﮔﺎه ﻋﺠﻮﻻﻧﻪ ﻗﻀﺎوت ﻧﻜﻨﻴﺪ. 41- ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ دﻳﺪاري و اﻧﺘﻘﺎل اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ اﺑﺰار ﺑﺮاي ﺣﻞ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﮔﺮوﻫﻲ اﺳﺖ. 51- ارﺗﺒﺎط ﻳﻚ ﻃﺮﻓﻪ دﺳﺘﻮري از ﺑﺎﻻ ﺑﻪ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﻣﺸﻜﻼت ﺳﺎزﻣﺎن را ﭘﻴﭽﻴﺪه ﺗﺮ ﻣﻴﻜﻨﺪ. ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ارﺷﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﻻﻳﻪ ﻫﺎي ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺗﺮ ﺳﺎزﻣﺎن ارﺗﺒﺎط دو ﺟﺎﻧﺒﻪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ. 61- اﻧﺴﺎﻧﻬﺎ ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ ﻫﺎي ﻓﺮاواﻧﻲ دارﻧﺪ. از اﻟﮕﻮﻫﺎي ﭼﻨﺪ ﻣﻬﺎرﺗﻲ و ﻏﻨﻲ ﺳﺎزي ﺷﻐﻠﻲ ﺑﺮاي ﺷﻜﻮﻓﺎ ﺷﺪن آﻧﻬﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﻴﺪ. 71- ﺗﻨﻬﺎ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻫﺎﻳﻲ را اﻧﺠﺎم دﻫﻴﺪ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﺳﺎزﻣﺎن ﺷﻤﺎ ارزش اﻓﺰوده اﻳﺠﺎد ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ. 81- ﻓﺮاﻣﻮش ﻧﻜﻨﻴﺪ ﻛﻪ Five Sﭘﺎﻳﻪ و اﺳﺎس اﻳﺠﺎد ﻣﺤﺼﻮﻟﻲ ﺑﺎ ﻛﻴﻔﻴﺖ اﺳﺖ. 91- ﺑﺮ اﺳﺎس اﻟﮕﻮﻫﺎي ﻛﺎر ﮔﺮوﻫﻲ ، ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﺤﻴﻂ ﻛﺎرﺗﺎن را ﺣﻞ ﻛﻨﻴﺪ. 02- ﺣﺬف ﻣﻮدا ) اﺗﻼف( ﻓﺮآﻳﻨﺪي ﭘﺎﻳﺎن ﻧﺎﭘﺬﻳﺮ اﺳﺖ. ﻫﺮﮔﺰ از اﻳﻦ ﻛﺎر ﺧﺴﺘﻪ ﻧﺸﻮﻳﺪ. 82
- 29. Bayesian network A Bayesian network or Bayesian belief network or just belief network is a directed graph of nodes representing variables and arcs representing dependence relations among the variables. If there is an arc from node A to another node B, then we say that A is a parent of B. If a node has a known value, it is said to be an evidence node. A node can represent any kind of variable, be it an observed measurement, a parameter, a latent variable, or a hypothesis. Nodes are not restricted to representing random variables; this is what is "Bayesian" about a Bayesian network. A Bayesian network is a representation of the joint distribution over all the variables represented by nodes in the graph. Let the variables be X(1), ..., X(n). Let parents(A) be the parents of the node A. Then the joint distribution for X(1) through X(n) is represented as the product of the probability distributions for i = 1 to n. If X has no parents, its probability distribution is said to be unconditional, otherwise it is conditional. Questions about dependence among variables can be answered by studying the graph alone. It can be shown that the graphical notion called d-separation corresponds to the notion of conditional independence: if nodes X and Y are d-separated (given specified evidence nodes), then variables X and Y are independent given the evidence variables. The set of all other nodes that node X can directly depend on is given by X's Markov blanket. In order to fully specify the Bayesian network and to carry out numerical calculations, it is necessary to further specify for each node X the probability distribution for X conditional on its parents. The distribution of X given its 29
- 30. parents may have any form. However, it is common to work with discrete or Gaussian distributions, since that simplifies calculations. Sometimes only constraints on a distribution are known; one commonly uses the principle of maximum entropy to specify the distribution with the greatest information entropy given these constraints. In this way the distribution makes the fewest additional assumptions beyond what is known to be true as expressed by the constraints. (Analogously, in the specific context of a dynamic Bayesian network, one commonly specifies the conditional distribution for the hidden state's temporal evolution to maximize the entropy rate of the implied stochastic process.) Often these conditional distributions depend on unknown parameters which must be estimated from data, ideally using maximum likelihood. However, the likelihood maximization is often intractable for many problems, leading to the use of iterative approximation techniques, the most widespread being the expectation-maximization algorithm. The goal of inference is typically to find the conditional distribution of a subset of the variables, conditional on known values for some other subset (the evidence), and integrating over any other variables. This conditional distribution is known as the posterior distribution of the subset of the variables given the evidence. The posterior gives a universal sufficient statistic for detection applications, when one wants to choose values for the variable subset which minimize some expected loss function, for instance the probability of decision error. A Bayesian network can thus be considered a mechanism for automatically constructing extensions of Bayes' theorem to more complex problems. The most common exact inference methods are variable elimination that eliminates (by integration or summation) the non- 30
- 31. observed non-query variables one by one by distributing the sum over the product, clique tree propagation that caches the computation so that the many variables can be queried at one time, and new evidence can be propagated quickly, recursive conditioning that allows for a space-time tradeoff but still allowing for the efficiency of variable elimination when enough space is used - all of these methods have complexity that is exponential in tree width. The most common approximate inference algorithms are stochastic simulation, mini-bucket elimination (which generalizes loopy belief propagation) and variational methods. Bayesian networks are used for modelling knowledge in gene regulatory networks, medicine, engineering, text analysis, image processing, data fusion, and decision support systems. Learning the structure of a Bayesian network is a very important part of machine learning. Given the information that the data is being generated by a Bayesian network and that all the variables are visible in every iteration, the following methods are used to learn the structure of the acyclic graph and the conditional probability table associated with it. The elements of a structure finding algorithm are a scoring function and a search strategy. An exhaustive search returning back a structure that maximizes the score is one implementation which is superexponential in the number of variables. A local search algorithm makes incremental changes aimed at improving the score of the structure. A global search algorithm like Markov chain Monte Carlo can avoid getting trapped in local minima. Friedman et. al. talk about using mutual information between variables and finding a structure that maximizes this. They do this by restricting the parent candidate set to k nodes and exhaustively searching therein. 31
- 32. Latent variable Latent variables, as opposed to observable variables, are those variables that cannot be directly observed but are rather inferred from other variables that can be observed and directly measured. Examples of latent variables include quality of life, business confidence, morale, happiness, conservatism. Latent variables are also called as hypothetical variables or hypothetical constructs. The use of latent variables is common in social sciences and to an extent in the economics domain. The exact definition of latent variables varies in different domains. One advantage of using latent variables is that it reduces the dimensionality of data. A large number of observable variables can be aggregated to represent an underlying concept, making it easier for human beings to understand and assimilate information. Bayesian probability Bayesianism is the philosophical tenet that the mathematical theory of probability applies to the degree of plausibility of a statement. This also applies to the degree of believability contained within the rational agents of a truth statement. Additionally, when a statement is used with Bayes' theorem, it then becomes a Bayesian inference. This is in contrast to frequentism, which rejects degree-of-belief interpretations of mathematical probability, and assigns probabilities only to random events according to their relative frequencies of occurrence. The Bayesian interpretation of probability allows probabilities to be assigned to 32
- 33. random events, but also allows the assignment of probabilities to any other kind of statement. Whereas a frequentist and a Bayesian might both assign a 1/2 probability to the event of getting a head when a coin is tossed, only a Bayesian might assign 1/1000 probability to a personal belief in the proposition that there was life on Mars a billion years ago. This assertion is made without intending to assert anything about relative frequency. ﺷﺒﻜﻪ ﺑﺎﻳﺴﻲ ﺷﺒﻜﻪ ﺑﺎﻳﺴﻲ ﻳﻚ ﮔﺮاف ﺟﻬﺖ دار اﺳﺖ ﻛﻪ در آن ﮔﺮه ﻫـﺎ ﻣﺘﻐﻴﺮﻫـﺎ را ﻧـﺸﺎن ﻣـﻲ دﻫﻨـﺪ و ﻳﺎﻟﻬـﺎ راﺑﻄـﻪ وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻣﻲ ﮔـﻮﻳﻴﻢB ﺑﻪ ﮔﺮهA واﺑﺴﺘﮕﻲ ﺑﻴﻦ ﻣﺘﻐﻴﺮﻫﺎ را ﻧﺸﺎن ﻣﻲ دﻫﻨﺪ.اﮔﺮ ﻛﻤﺎﻧﻲ از ﮔﺮه اﺳﺖ. اﮔﺮ ﮔﺮه اي ﻣﻘﺪار ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه اي داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ ﮔﺮه ﺷﺎﻫﺪ اﺳﺖ. ﻳﻚB واﻟﺪA ﮔﺮه ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﻫﺮ ﻧﻮع ﻣﺘﻐﻴﺮ را ﻧﺸﺎن دﻫﺪ. ﻳﻚ ﻣﻘﺪار ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﺪه ﻳﻚ ﭘﺎراﻣﺘﺮ، ﻳﻚ ﻣﺘﻐﻴﺮ ﺑﺎﻟﻘﻮه ﻳـﺎ ﻳـﻚ .ﻓﺮض. ﮔﺮه ﻫﺎ ﻣﺤﺪود ﺑﻪ ﻧﻤﺎﻳﺶ ﻣﺘﻐﻴﺮﻫﺎي ﺗﺼﺎدﻓﻲ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ. اﻳﻦ ﻣﻌﻨﻲ ﺑﺎﻳﺴﻲ در ﻳﻚ ﺷﺒﻜﻪ ﺑﺎﻳﺴﻲ اﺳﺖ 33
- 34. ﻃﺮح رﻳﺰي ﭘﻴﺸﺎﭘﻴﺶ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻣﺤﺼﻮل )(APQP ﻫﺪف از اﻳﻦ روش اﺟﺮاﻳﻲ ﺗﺸﺮﻳﺢ ﻧﺤﻮه اﺳﺘﻘﺮار و ﻧﮕﻬﺪاري ﺳﻴﺴﺘﻤﻲ ﺑـﺮاي ﻛﻨﺘـﺮل ﻓﺮآﻳﻨـﺪ ﻃـﺮح رﻳـﺰي ﭘﻴﺸﺎﭘﻴﺶ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻣﺤﺼﻮل ﺟﻬﺖ ﺣﺼﻮل اﻃﻤﻴﻨﺎن از ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻣﻨﻄﺒﻖ ﺑـﺎ ﻧﻴﺎزﻣﻨـﺪﻳﻬﺎي ﺷـﺮﻛﺖ و ﻛﺴﺐ رﺿﺎﻳﺖ ﻣﺸﺘﺮي، ﻧﻬﺎدﻳﻨﻪ ﻛﺮدن ﺑﻬﺒﻮد ﻣﺴﺘﻤﺮ و ﭘﻴﺸﮕﻴﺮي از ﺑﺮوز اﺷﻜﺎﻻت ﺑﻌﺪي ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ. داﻣﻨﻪ ﻛﺎرﺑﺮد: 1- ﺑﺮاي ﺗﻤﺎﻣﻲ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺟﺪﻳﺪ ﺧﻮدروﺳﺎزان 2- ﻣﺤﺼﻮﻻﺗﻲ ﻛﻪ ﺑﺮ اﺳﺎس ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﻣﺸﺘﺮي ﺗﻐﻴﻴﺮاﺗﻲ روي آن اﻋﻤﺎل ﺷﺪه اﺳﺖ. 3- ﺑﺮاي ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎي ﺟﺪﻳﺪ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﺤﺼﻮﻻت 4- وﻗﻔﻪ ﺑﻴﺶ از ﺷﺶ ﻣﺎه در ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﺤﺼﻮل 5- ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﻣﺸﺘﺮي ﺑﺮاي ﻣﺤﺼﻮﻻﺗﻲ ﻛﻪ ﻗﺒﻼ اﻳﻦ ﻓﺮآﻳﻨﺪ را ﻃﻲ ﻧﻜﺮده اﻧﺪ. ﺧﻼﺻﻪ روﻧﺪ ﺗﻜﻮﻳﻦ ﻣﺤﺼﻮل ﻓﺎز 1 : ﺗﻌﺮﻳﻒ ﭘﺮوژه و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي ﻓﺎز 2 : ﻃﺮاﺣﻲ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﺤﺼﻮل ﻓﺎز 3 : ﻃﺮاﺣﻲ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﻓﺎز 4 : ﺻﺤﻪ ﮔﺬاري ﻣﺤﺼﻮل و ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﻓﺎز 5 : ﺑﺮرﺳﻲ ﺑﺎزﺧﻮر و اﻗﺪاﻣﺎت اﺻﻼﺣﻲ PPAPﻳﺎ ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﺗﺎﻳﻴﺪ ﻗﻄﻌﻪ ﺗﻮﻟﻴﺪي : 43
- 35. ﺑﻬﺪ از آن ﻛﻪ واﺣﺪ ﻛﻨﺘﺮل ﺗﻮﻟﻴﺪ آزﻣﺎﻳﺸﻲ را ﺗﺎﻳﻴﺪ ﻛﺮد، ﻣﺪارك را ﺟﻤﻊ آوري ﻛﺮده ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﻧﻤﻮﻧﻪ و ﮔﺰارﺷﺎت آزﻣﺎﻳﺸﺎت اﺑﻌﺎدي، ﻋﻤﻠﻜﺮدي و دوام ﻣﻄﺎﺑﻖ روش اﺟﺮاﻳﻲ APQPﺑﺮاي ﻣﺸﺘﺮﻳﺎن ارﺳﺎل ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﺪ. 53