Greece

2. SPIS TREŚCI
2 Spis treści / Uczestnicy
3 Wstęp
4 Rezydencje Lesvos
5 Lasy Petrified
6 Bizantyjski klasztor Taxi-
archis Michael Mantamadou
7 Wielcy poeci i filozofowie
greccy
8 Akwedukt Moria
9 Lesvos dziś —kryzys
imigracyjny
10 Theophilos - malarz z
Lesvos
11 Laureaci Nagrody Nobla
w dziedzinie literatury
12 Muzeum Przestarzałych
Przedmiotów Szkolnych
13 Digitalizacja dziedzictwa
kulturowego
14 Grecka kuchnia
15 Grecka kuchnia
16 Lesvos– wyspa Ouzo
17 Amygdalota - greckie
ciastka migdałowe
18 Porównanie tradycyjnego
ubioru kobiet na Cyprze i
Lesvos
19 Gra—ubierz lalkę!
SPIS TREŚCI / UCZESTNICY 2
Szkoła Podstawowa, Apúlia, Esposende, Portugalia
Szkoła Podstawowa
Skopelos, Lesvos, Grecja
Szkoła Podstawowa Jurja Sizgoica, Szybenik , Chorwacja
Szkoła Podstawowa Daliou 2, Dali, Cypr
Szkoła Podstawowa nr 1 im. T. Kościuszki, Mierzęcice, PL
Nauczyciele: Paula Sofia Car-
valho, Silvina Carvalho and
Verónica Silva
Uczniowie: Adriano Lima,
Eva Simões, Inês Mouco and
Marta Lopes.
Nauczyciele: Ivana Rupić
Anita Matić i Ivana Dujić
Uczniowie: Klasy 5.a, 6.b, 7.b
i 7.a
Nauczyciele: Kakia Angelidou
Florentia Konnari Parpa
Uczniowie: Neofytou Vasili
Constantinidou Andri Constantinou
Andreas Kallenou Liza i Lazari Eleni
Nauczyciele: Maria Śliż,
Paulina Niegowska
Uczniowie: Karolina Sobczyk,
Paulina Bijak, Zuzanna Jablonska
and Blazej Zabinski

3. Wstęp 3
Primary School of Skopelos Lesvos, Greece
Dzięki programowi Erasmus + nasz mały świat urósł. Staliśmy się
więksi. Zdaliśmy sobie sprawę, co to znaczy być częścią zespołu, rozwi-
jać siebie, a także rozwijać się zawodowo i naukowo. Jesteśmy bardzo
dumni, że zaoferowaliśmy wielu uczniom tę niesamowitą okazję współ-
pracy, podróżowania, doświadczania życia szkolnego w innym świetle.
Uczyniliśmy naszą szkołę instytucją zmieniającą życie i aktywnie
angażującą społeczność lokalną. Staliśmy się w pełni świadomymi tego,
co oznacza stwierdzenie: „Zjednoczeni w różnorodności”. Wszyscy
poszerzyliśmy swoje horyzonty kulturowe i szacunek do innych. Nabyli-
śmy wiele nowych umiejętności. Staliśmy się bardziej aktywnymi i odpo-
wiedzialnymi obywatelami, a teraz jesteśmy w pełni świadomi znaczenia
ochrony wspólnego europejskiego dziedzictwa kulturowego. Uczniowie i
nauczyciele badali różne aspekty dziedzictwa: historyczne, polityczne,
społeczne, przemysłowe, cyfrowe . Kulturowe dziedzictwo Europy uda-
ło nam się ochronić dzięki produktom wypracowanym: tym material-
nym, ale także niematerialnym.
Mamy teraz umiejętności, wiedzę i narzędzia, aby dalej chronić dziedzic-
two kulturowe Europy, ponieważ zdaliśmy sobie sprawę, jak jest to waż-
ne.
Uważamy, że zdecydowanie osiągnęliśmy cele naszego projektu.
Jednak największym sukcesem projektu było to, że aktywnie zaangażo-
waliśmy całe społeczności szkolne z każdej szkoły partnerskiej - nawet te
najbardziej sceptyczne - rodziców, grupy kulturowe, organizacje pozarzą-
dowe, różnego rodzaju instytucje. Zmotywowaliśmy do pracy w naszym
projekcie wiele osób, wpłynęliśmy na zmiany polityki szkolnej, zdecydo-
wanej zmianie uległy nasze postaw.
Bieżący numer naszego Fanzine jest wynikiem spotkań on-line i
wykorzystania cyfrowych narzędzi do zaprezentowania grecko - europej-
skiego dziedzictwa kulturowego oraz tego, że digitalizacja jest głównym
środkiem jego ochrony. Chociaż pandemia nie pozwoliła nam wypełnić
tego numeru Fanzine zdjęciami pełnymi szczęśliwych uczestników mo-
bilności i uczcić zakończenia naszego projektu w Grecji zgodnie z pla-
nem, to i tak uczniowie i nauczyciele każdego dnia świętowali wspólną
pracę podczas ponad 2 letnich działań projektowych.
Ostatnie dwa i pół roku i nasze silne więzi zachęciły do dalszej
współpracy, wykraczającej poza okres finansowania przez program Era-
smus +, aby osiągnąć trwałość rezultatów naszego projektu.
Dyrektor Szkoły Podstawowej Skopelos Lesvos, Grecja
Michael Dialynas
Primary School of
Skopelos Lesvou,
81106, Lesvos,
Greece

4. REZYDENCJE LESVOS 4
Escola Básica de Apúlia, Apúlia,
Esposende, Portugal
Pyrgelia, “małe wieże,” to potoczna nazwa rezydencji na Lesvos. Pierwotnie budowane były poza
miastem i miały służyć głównie ochronie ludzi, zwierząt i towarów. Zbudowane wieże miały służyć
jako schronienie dla każdego przed potencjalnym niebezpieczeństwem.
W związku z rozwojem handlu i innych działałań gospodarczych na początku XIX wieku oraz w
wyniku gorliwych dążeń do poprawy statusu społecznego przez właścicieli ziemskich i burżuazję,
zaczęto także budować rezydencje w mieście. Budowle te noszą takie same nazwy jak ich
właściciele, na przykład: Alamanellis, Fotiadis, Karapiperis i Niania.
Rezydencje mają kilka kondygnacji:
 I kondygnacja - część magazynowa
 II i III - podzielone na dwa pokoje lub tylko jedną wspólną przestrzeń; używane były do
codziennych potrzeb; sypialnie dla personelu domu;
 IV i V piętro - sypialnie właścicieli.
Obecnie niektóre z tych pięknych rezydencji są w ruinie z powodu braku inwestycji oraz ochrony
zabytków. Sytuacja ta niepokoi, ponieważ rezydencje są ważnym dziedzictwem, świadczącym o
pięknie i niepowtarzalnym charakterze wyspy.
Open Lesvos, to zespół przewodników turystycznych, architektów i inżynierów, opracowujących
działania, które maja na celu uświadomienie władzom lokalnym i opinii publicznej, że dewastacja
rezydencji jest problemem. O ich działaniach dowiesz się z: https://www.openlesvos.gr, a nawet
wirtualnie zwiedzisz rezydencje na: https://www.openlesvos.gr/buildings/stoa-koutsouridi
“Red Tower”, rezydencja Apostolosa Efstratiosa jest
jedną z najładnieszych na wyspie.
“Sugar Tower” czy “Tower of Mytilene” są własnością
Constantinosa Chatzichristophasa, który wzbogacił się na
handle cukrem, stąd ta nazwa.
http://www.greek-islands.us
https://www.news247.gr/
Rezydencje Lesvos, digitalizacja i gamifikacja
https://www.jigsawplanet.com/?rc=play&pid=11ee103ce32b
https://www.jigsawplanet.com/?rc=play&pid=111fb6588122
https://www.jigsawplanet.com/?rc=play&pid=2e77d8e5dc76

5. LASY PETRIFIED, LESVOS 5
Osnovna skola Jurja Sizgorica
Sibenik, Croatia
Natura ma swój sposób, aby przekształ-
cić materiał organiczny w kamień, proces
ten nazywa się skamienieniem.
W rzeczywistości skamieniałość to pro-
ces, w którym drewno zamienia się w
kamień, więc skamieniałe drzewa są tak
naprawdę rodzajem skamieniałości. W
tym procesie wszystkie organiczne ele-
menty drzewa są zastępowane minerała-
mi, takimi jak kwarc lub krzemian, mimo
to drzewo zachowuje swoją formę.
Wyspa Lesvos, położona na północno-
wschodnim Morzu Egejskim, jest trzecią
co do wielkości wyspą Grecji o po-
wierzchni 1630 km2. Po zachodniej stro-
nie znajduje się Geopark Skamieniałego
Lasu Lesvos, pierwszy grecki geopark,
obejmujący duże nagromadzenie odsło-
niętych skamieniałych pni drzew.
Skamieniały Las powstał 20 milionów lat
temu, kiedy w tej części północnego
Lesvos eksplodował wulkan, pokrywając
cały obszar popiołem i lawą. Niektóre
pnie mają 20 metrów długości i 3 metry
średnicy, można nawet zobaczyć ich
systemy korzeniowe. Las ciągnie się aż
do morza, a wśród kamyków na plażach
Sigri można znaleźć kawałki skamienia-
łego drewna.
W okolicy znajdują się cztery miejsca ze skamielinami zamienio-
ne w parki: jedno w Sigri, w sąsiedztwie jedynego na świecie
Muzeum Historii Naturalnej, Park na wysepce Nisopi, Park
Plaka i Park Skamieniałego Lasu.
Sieć ścieżek łączy parki i interesujące miejsca (m.in. wulkany
itp.), zapewniając odwiedzającym godną pozazdroszczenia szan-
sę odkrywania wszystkich cudów tego miejsca.
Cyfrowe programy edukacyjne oferuje Muzeum Historii Natu-
ralnej www.lesvosmuseum.gr/en

6. BIZANTYJSKI KLASZTOR TAXIARCHIS MICHAEL MANTAMADOU 6
Jednym z najważniejszych zabytków sakralnych na wyspie Lesvos
jest bizantyjski klasztor Taxiarchis Michael w rejonie Mantama-
dou. Znajduje się w północno-wschodniej części wyspy, 36 km od
Mityleny. Imponujący kościół wraz z pozostałymi budynkami
klasztoru otoczony jest wysokim kamiennym ogrodzeniem, które
wygląda jak forteca. Do budowy użyto kamienia, co czyni go
jeszcze bardziej efektownym.
W momencie podboju wyspy przez Turków Osmańskich (1462)
klasztor został opuszczony. Według kościelnych przekazów historycznych od 1661 r. funkcjonował
jako męski klasztor. Początkowo kościół był mały, ale w 1879 r. na jego miejscu zbudowano im-
ponujący kościół, który istnieje do dziś.
Cudowna ikona Archanioła
Wewnątrz kościoła znajduje się cudowna ikona Michała Archanioła, której
historia jest ściśle związana z historią wyspy Lesvos. Chroni on ludzi i daje
im nadzieję, a jednocześnie jest uważany za opiekuna pilotów sił
powietrznych. Wizerunek Taksiarchis z Lesvos, jak go nazywają, jest
wyjątkowy w swoim rodzaju, ponieważ jest tłoczony, chociaż obrazy
tłoczone są niedozwolone w Kościele prawosławnym. Zgodnie z tradycją,
około X wieku piraci zaatakowali klasztor i wymordowali wszystkich
mnichów, z wyjątkiem tego, który postępował zgodnie z instrukcjami
Taxiarchis i wykonał z ziemi i krwi zmarłych mnichów płaskorzeźbę, która
istnieje do dziś. Mimo setek lat, które minęły, obraz pozostaje
niezmieniony. Cyfrowe zdjęcia na:
https://www.easymoza.com/index.php?p=31&t=10&zo=1040728c700
Dimotiko scholeio Daliou 2 –Cyprus

7. WIELCY POECI I FILOZOFOWIE GRECCY 7
The T. Kościuszko Primary School No 1
Mierzęcice, Poland
Safona
W świecie zdominowanym przez mężczyzn Safona była kobietą,
której udało się zostać słynną poetką. Jest jedną z „dziewięciu
poetów lirycznych”, a właściwie dziesiątą w tej grupie. Pocho-
dziła z wyspy Lesvos. Jej wiersz służył za pieśń weselną. Mo-
żesz posłuchać tego utworu tutaj:
https://www.youtube.com/watch?v=5sZMUReQqxs
Alcaeus
Był współczesnym Safony. Nic dziwnego, że Lesvos nazywano
wyspą poetów.
Homer
Grecki poeta Homer urodził się między XII a VIII wiekiem
pne. Słynie z epickich utworów Iliady i Odysei, które wywarły
ogromny wpływ na kulturę zachodnią. Niewiele jednak o nim
wiadomo. Najprawdopodobniej był ślepy.
Trzej najwięksi greccy filozofowie to:
Sokrates
Żył w latach 496-399 pne. Sokrates był greckim filozofem, a
jego słynna sentencja to: „Wiem, że nic nie wiem”. Uważał, że
dobro i sprawiedliwość są najważniejsze, a zemsta i nienawiść to
wartości słabe. Był demokratą i poszukiwaczem dobra
Platon
Żył w 428-347 pne. Jego prawdziwe imię to Arystokles. Był
wykształconym, mądrym człowiekiem i podróżnikiem. Platon
był założycielem Akademii Nauk. Uważał, że najważniejsze są
dobro, piękno i prawda. Podzielił świat na ziemski i zmysłowy.
Arystoteles
Żył w latach 384-322 pne. Mieszkał w Atenach. Podzielił naukę
na teoretyczna, praktyczną i twórczą. Interesował się między
innymi polityką.
Literatura grecka miała ogromny wpływ na literaturę zachodnią. Literatura starożytnej
Grecji najpierw wpłynęła na literaturę łacińską, a następnie na literaturę europejską.

8. AKWEDUKT MORIA 8
Escola Básica de Apúlia, Apúlia, Portugal
https://themigrationist.net
Akwedukt jest z definicji „strukturą do przenoszenia wody przez ląd, szczególnie podobną do
wysokiego mostu z wieloma łukami, które prowadzą rury lub kanał przez dolinę”. (https://
dictionary.cambridge.org/pt)
Taki cel również miał rzymski akwedukt zbudowany w wiosce Moria na Lesvos w Grecji, 6 km od
miasta Mitylena, stolicy wyspy.
Akwedukt transportował wodę do Mityleny z jeziora Megani Limni na górze Olimp w odległości 26
km i wznosił się na wysokości 600 metrów. Dostarczał miastu około 127 000 metrów sześciennych
wody dziennie. Został zbudowany z dużych bloków szarego marmuru z Lesvos, dzięki czemu jest
bardzo odporny.
Do tej pory przeprowadzno prace pod okiem konserwatora zabytków z Ministerstwa Kultury i
Dziedzictwa Odnowy Zabytków.
Obecnie zachowany obszar ma 170 m długości i obejmuje
17 łuków zwanych Kamares.
Każdy otwór ma 3 łuki wsparte na kolumnie. Łuki te są
najbardziej spektakularnym widokiem z całego akweduktu,
chociaż same nie są akweduktem, służą jedynie do
podtrzymywania prawdziwego akweduktu.
Aby nasi uczniowie mogli dowiedzieć się więcej o Lesvos,
stworzyliśmy cyfrowe ulotki turystyczne zawierające
informacje o atrakcjach wyspy, m.in. o akwedukcie:
https://www.canva.com/design/DAER04UKt7A/
_iYonVzcPvD0x9bHcyaBBw/view?
https://www.angelfire.com

9. LESVOS DZIŚ –Kryzys imigracyjny 9
Lesvos to wyspa, na którą przybyli uchodźcy
wojny domowej w Syrii.
Obóz uchodźców Moria to największy obóz dla
uchodźców, w którym przebywa dwa razy więcej
osób, niż pierwotnie było zaplanowane. Żyją tam
bez prądu, dostają niewielką ilości wody, a w
dodatku dla wielu z nich nie ma tam
odpowiedniego schronienia.
Migranci i uchodźcy uciekają przed przemocą w
swoim kraju, ale tutaj, w obozie, znajdują, jak mówią, piekło. Nie ma prądu, za mało wody, przez
namioty płyną rzeki błota i śmieci. Obóz dla uchodźców Moria jest dowodem, że prawa człowieka są
lekceważone. Nikt nie powinien żyć w takich warunkach. (O kryzysie uchodźców i migracji można
przeczytać: https://refugeeobservatory.aegean.gr/en/repository)
Naprzeciwko obozu znajduje się wioska Moria, w której mieszka 1000 osób. Życie tutaj jest spokojne.
Jest kilka sklepów, które sprzedają podstawowe produkty. Kawiarnie przy głównej ulicy odwiedzają
starcy pijący kawę; czasami rozmawiają, czasami po prostu siedzą cicho. Ale teraz wieśniacy nie czują
się bezpieczni, ponieważ rząd grecki zaczął wysyłać coraz więcej ludzi do Morii. Wyspiarze boją się
przemocy ze strony uchodźców. Nie czują solidarności z uchodźcami. Są przekonani, że nikt nie
powinien żyć w nieludzkich warunkach, ale boją się zdesperowanych ludzi. We wrześniu 2020 r. tysiące
migrantów uciekło z przepełnionych obozów po wybuchu pożaru w obozie. Sytuacja wpływa również
na lokalną ludność, która chce zmian. Ludzie protestują i mówią „Chcemy z powrotem naszą wyspę.
Chcemy odzyskać życie, które mieliśmy wcześniej ”. Stolica wyspy Mytilini to zwykle małe, senne
miasteczko, ale dziś jest pełne uchodźców i migrantów. Wyspiarze protestują przeciwko polityce
migracyjnej. Chcą, aby ich głosy zostały usłyszane i żeby coś zrobiono z sytuacją na wyspie na Morzu
Egejskim. Wielu z nich żyje w strachu i myśli o opuszczeniu wyspy, ale dlaczego to oni muszą
wyjeżdżać?
The T. Kościuszko Primary School No 1 , Mierzęcice, Poland

10. THEOPHILOS MALARZ Z LESVOS 10
Osnovna skola Jurja Sizgorica
Sibenik, Croatia
TheophilosthePainter
Pewnego razu, jak mówią, piekarz kazał biednemu
malarzowi malować go podczas pieczenia chleba. Malarz
przystąpił do pracy, a kiedy zaczął malować piec, zamiast
namalować go poziomo, zgodnie z perspektywą,
narysował go w pionie, pokazując całą jego szerokość.
Następnie w ten sam sposób namalował bochenek w
piekarniku. Piekarz przechodząc obok, powiedział do
niego: „Chleb spadnie tak, jak go namalowałeś”. Malarz
odpowiedział, nie podnosząc głowy: ''Spada tylko
prawdziwe pieczywo. Malowane stoi. W malarstwie
wszystko trzeba zobaczyć.”
Malarzem z tej bajki był niejaki Theophilos G.
Chatzimichael z Mytiliny.
Theophilos Chatzimichael urodził się w 1873 roku w
Vareia niedaleko miasta Mytilini. Zmarł w 1934 roku z
powodu zatrucia pokarmowego.
Jego prace inspirowane są historią, mitologią, naturą i
życiem. Wyróżnia je prymitywizm, ale też wyrazistość i
kombinacje kolorystyczne.
Jego życie było bardzo ciężkie, częściowo dlatego, że
ludzie naśmiewali się z niego, ponieważ często publicznie
nosił tradycyjny grecki kilt, fustanellę. Oprócz malarstwa
zajmował się także organizowaniem popularnych
przedstawień teatralnych z okazji uroczystości
narodowych, a w okresie karnawału odgrywał główną rolę,
czasem przebierał się za Aleksandra Wielkiego, z uczniami
macedońskiej falangi, a czasami jako bohater greckiej
rewolucji, z bronią i kostiumami wykonanymi przez siebie
samgo.
Stratis Eletheriadis (Tériade) odkrył Theophilosa i dzięki
niemu cieszy się on teraz wielkim uznaniem, a także zyskał
międzynarodowy rozgłos, niestety dopiero pośmiertnie.
Z funduszy Tériadego w 1964 roku w Vareia na Lesvos
zbudowano Muzeum Teofilów.
Wystawa online prac uczniów na: Paint as Theophilos
Hatzimihail :
https://www.artsteps.com/view/5f9fb9793887e529ff46bd76?
currentUser

11. LAUREACI NAGRODY NOBLA— LITERATURA 11
The T. Kościuszko Primary School No 1 , Mierzęcice, Poland
Literatura grecka ma swój początek w starożytności, kiedy Sofokles, Homer, Ezop, Eurypides,
Plutarch i inni tworzyli dzieła. Do najważniejszych pisarzy należą: Wlasis Rassias, Dmitrios Wikielas,
Alki Zei, Dionisios Solomos, Grigor Pyrliczew, Nikos Kazadzakis, Kalia Papadaki. Wielka
różnorodność cechuje literaturę grecką. Od starożytności po współczesność greckie arcydzieła
wzbogacają poezję i prozę. Lesvos jest domem współczesnych gwiazd literatury, takich jak Argiris
Eftaliotis, Stratis Mirivillis, Helias Venezis.
Jorgos Seferis
Otrzymał nagrodę Nobla w 1963 za
wybitne dzieła literackie, które okazują
szacunek i upamiętniają rdzenną grec-
ką cywilizację. Pisał zarówno poezję,
jak i prozę, ale znany jest głównie ze
swoich wierszy.
Odysseas Elytis
W 1979 otrzymał nagrodę Nobla za twórczość
poetycką nawiązującą do tradycji greckiej i pre-
cyzyjnie ilustrującą walkę człowieka o wolność i
niepodległość. Słynie z licznych arcydzieł poet-
yckich i prozatorskich oraz przekładów. Dora-
stał na Lesvos, a jego dom rodzinny często od-
wiedzaliśmy podczas naszego wirtualnego
eLTT.
Odwiedź go i Ty na:
https://youtu.be/wxQEfN4scE0
Obejrzyj filmy naszych uczniów, aby poznać jego wiersze:
https://youtu.be/-LhFpwBUXyQ
https://youtu.be/_MkeA_CQ5YQ

12. 12
MUZEUM PRZESTARZAŁYCH PRZEDMIOTÓW SZKOLNYCH 12
Primary School of
SkopesLesvos, Greece
Primary School of
Skopelos Lesvos,
Greece
Ponieważ głównym celem naszego projektu było uświadomienie sobie wagi ochrony dziedzictwa kulturowego,
dzięki dofinansowaniu z programu Erasmus + udało nam się stworzyć w naszej szkole małe muzeum,
„Muzeum Przestarzałych Przedmiotów Szkolnych”. Odkryliśmy wiele małych skarbów w szkolnych maga-
zynach i piwnicach, i przywróciliśmy je do życia. Muzeum i eksponaty pokazały między innymi rolę nauczyciela
w klasie. Mieliśmy specjalne zajęcia w starych zielonych ławkach z drewnianymi bryłami geometrycznymi.
Ciężki mosiężny mikroskop używano w szkołach po II wojnie światowej. Stare metalowe talerze i kubki były
używane przez powojennych uczniów, którzy cierpieli głód. Włożyliśmy stare szkolne mundurki, ćwiczyliśmy
pisanie kredą na starej drewnianej tablicy i tabliczkach, pisaliśmy na maszynie, poprzedniku komputera, dzwo-
niliśmy metalowym dzwonkiem na przerwę i słuchaliśmy starych płyt winylowych, które wykorzystywano na
uroczystościach. Odkryliśmy stary świat, ale dla nas zupełnie nowy!
Cyfrowe muzeum stwor-
zone przez wszystkich part-
nerów:
https://
online.fliphtml5.com/
fhpxc/yjrr/?

13. DIGITALIZACJA DZIEDZICTWA KULTUROWEGO
Primary School
of Skopelos
Lesvos, Greece
Teraz bardziej niż kiedykolwiek świat cyfrowy został zintegrowany z naszym codziennym życiem. Digitalizacja
to proces przekształcania informacji w format cyfrowy (tj. czytelny dla komputera). Wynik jest nazywany
cyfrową reprezentacją lub, dokładniej, cyfrowym obrazem obiektu. (źródło Wikipedia). Dziedzictwo kulturowe
dostaje nowe życie dzięki technologiom cyfrowym i internetowi. Ludzie mają teraz bezprecedensową możliwość
dostępu do materiałów kulturowych, a instytucje mogą dotrzeć do szerszej publiczności, zaangażować nowych
użytkowników i opracować kreatywne i dostępne treści przeznaczone do rekreacji i edukacji.
Platforma Europeana jest największym portalem internetowym stworzonym przez Unię Europejską, zawiera-
jącym zbiory z ponad 3000 instytucji z całej Europy. Zawiera zapisy ponad 10 milionów artefaktów kultur-
owych i naukowych, które opowiadają historię bogatego dziedzictwa europejskiego. W regionie Morza Egejskie-
go Północnego w Grecji znajduje się również wiele repozytoriów cyfrowych, które można wykorzystać jako
źródła informacji i zasoby do tworzenia nowych lub wykorzystywania gotowych materiałów edukacyjnych,
promowania uczenia się opartego na doświadczeniu lub tworzenia zajęć cyfrowych.
 Możesz zapoznać się z dziełami sztuki Muzeum Cyfrowego im. Georgiosa Jakobidesa, które jest
pierwszym w pełni cyfrowym muzeum sztuki w Grecji. Zorganizowane według specjalnego studium
muzeologicznego opartego na nowych technologiach, przedstawia życie i twórczość słynnego greckiego
malarza za pomocą różnorodnych cyfrowych narzędzi.
 W Muzeum Teriade można znaleźć wiele zasobów edukacyjnych z zakresu sztuki współczesnej, znaj-
dują się w nim prace wybitnych artystów. Muzeum organizuje programy edukacyjne we współpracy z
Laboratorium Muzealnictwa Wydziału Technologii Kultury i Komunikacji Uniwersytetu Egejskiego.
 Biblioteka Uniwersytetu Aegean zdigitalizowała 170 000 stron rzadkich starych pozycji ze swojej
kolekcji, które są dostępne dla publiczności w celu wyszukiwania, przeglądania i pobierania za pośrednic-
twem repozytorium Hellanicus.
 Muzeum Historii Naturalnej Skamieniałego Lasu Lesvos to miejsce edukacji, wiedzy i inspiracji.
Projektuje i wdraża cyfrowe programy edukacyjne dla uczniów wszystkich poziomów edukacji, dzieci w
każdym wieku.
 Cyfrowe repozytorium Obserwatorium Kryzysu Uchodźców i Migracji na Morzu Egejskim ma
stać się kluczowym źródłem wiarygodnych informacji dla nauczycieli i badaczy.
 Centralna Biblioteka Publiczna w Mitylenie funkcjonuje jako bank pamięci, który poprzez digitaliza-
cję i swój projekt Digital Herodotus aspiruje do roli nowoczesnej Biblioteki Cyfrowej, uruchamiając
nową formę biblioteki publicznej, gdzie priorytetem jest ratowanie, ochrona i wzmocnienie lokalnej kul-
tury, historii i nauki, poprzez wykorzystanie nowych technologii.
https://
online.fliphtml5.co
m/fhpxc/rsxv/
Zapis 3D starożytnych kamieniołomów marmuru ze skanera
laserowego Uniwersytetu Morza Egejskiego
Archiwum publicznej biblioteki zeskanowano,
aby je zachować i równocześnie zrobić pamiątki

14. KUCHNIA GRECKA
Grecja jest domem wielu produktów, z imponującą liczbą ziół i przypraw rosnących na greckich
wyspach. Stały się one niezbędne w kuchni greckiej. Ponadto wiele ziół jest importowanych, a
niektóre stały się popularne na całym świecie. Zioła występują w różnej postaci. Są świeże i
suszone, całe i w częściach, jak liście czy łodygi, nasiona, strąki ... W kuchni greckiej preferowane są
świeże zioła.
Spanakopita - ciasto szpinakowe z serem feta
Grecy uwielbiają pitę i ciasta, zwykle nadziewane jest świeżą
zieleniną, taką jak szpinak. Do ulubionych należy spanakopita:
bogato nadziewany placek szpinakiem, cebulą, serami i ziołami.
Smażone kwiaty cukini
Kwiaty cukinii są często składnikiem gulaszu warzywnego i tart z
cukinią.
Kolokytholoukoumades to greckie panierowane kwiaty cukinii,
nadziewane grecką fetą i innymi serami, a następnie smażone, dzięki
czemu są chrupiące na zewnątrz i miękkie w środku.
Grecka fasolada - zupa fasolowa w sosie pomidorowym
Zupa ta składa się z białej fasoli, warzyw i dużej ilości oliwy z oliwek.
Jest wartościwym daniem wegetariańskim z fasolą, soczewicą lub cie-
cierzycą, więc może z łatwością wykarmić całą rodzinę. W przeszłości
była uważana za posiłek ubogich ludzi, obecnie jest ważnym daniem
zdrowej śródziemnomorskiej diety. Wielu uważa ją za narodową po-
trawę Grecji.
Feta & sery — Grecka sałatka
Kiedy jesteś w Grecji, świeże sery to czysta radość:
 Feta - kremowy i przepyszny
 Graviera - twardy, złocisto-biały ser
 Tyropita - ciasto z serem
 Mizithra - miękki, biały ser.

15. GRECKA KUCHNIA 15
Escola Básica de Apúlia, Apúlia, Esposende,
Portugal
Miód & baklava
Grecy uwielbiają słodycze w wielu kombinacjach z udziałem oliwy z
oliwek, miodu i ciasta filo.
Deser ten jest chrupiący, słodki i bardzo dekadencki, wykonany z
kruchego ciasta filo z nadzieniem orzechowym z dodatkiem
cynamonu i skąpany w słodkim syropie.
Moussaka
Danie z piekarnika, składa się z warstw smażonego bakłażana,
mielonej jagnięciny, smażonego przecieru pomidorowego, cebuli,
czosnku i przypraw, takich jak cynamon i ziele angielskie, odrobiny
ziemniaków, wszystko to polane puszystym sosem beszamelowym i
posypane serem. Występuje w całym basenie Morza Śródziemnego i
na Bałkanach. Kultowe danie w Grecji.
A teraz pora na to byście sprawdzili swoją wiedzę o greckiej kuchni.
Zróbcie quiz, zagrajcie w grę. Udanej zabawy!
QUIZ
https://wordwall.net/pt/resource/9143182
GRA
https://matchthememory.com/greekcuisinegame

16. LESVOS, WYSPA OUZO! 16
Spotkaliśmy Panią Moutzouri online, oprowadzała nas po świecie ouzo. Pani Moutzouri jest
kustoszem Muzeum Ouzo w Distillery Isidorou Arvaniti, które znajduje się w Plomari Lesvos.
Wykorzystała różnorodne narzędzia cyfrowe, aby oprowadzić nas po muzeum
i pokazać, jak powstaje ouzo.
Uczniowie: Witamy. Na początek chcielibyśmy podziękować Pani za
poświęcony nam czas. Czy mogłaby Pani powiedzieć nam kilka
najważniejszych informacji o ouzo?
MM: Ouzo jest produkowane wyłącznie w Grecji, a jego głównym składniki-
em jest anyż. Jednak według danych statystycznych najlepsze ouzo to ouzo z
Lesvos. Na wyspie ouzo jest nie tylko napojem alkoholowym, ale jest związane
z lokalną tradycją. Na wyspie tradycjnie produkuje się ouzo do połowy XIX
wieku, dokładnie w rejonie Plomari. Obecnie Lesvos wytwarza 50% całkowitej
produkcji greckiego ouzo w 17 gorzelniach. Każda rodzina na Lesvos, która produkuje ouzo, ma
swój własny sekretny przepis, co oznacza, że każdy przepis różni się rodzajem i ilością użytych
aromatycznych ziół. Tutaj możesz posłuchać, jak sam Isidoros opowiada o swoich sekretach
produkcji ouzo.
https://www.theworldofouzo.gr/el/ouzo-plomari/ouzo-museum.php
Uczniowie: Jak produkuje się ouzo?
MM: Proces produkcji, czyli destylacja, jest tradycyjny. Alkohol, anyż, nasiona i
surowce aromatyczne (np. koper, mięta, mastyks, eukaliptus) gotuje się godzinami
w miedzianych kotłach. Produktem finalnym ouzo jest przezroczysty destylat o
atrakcyjnym zapachu. Biorąc pod uwagę, że każdy producent ma swój własny
sekretny przepis, rozumiemy, że istnieje bogactwo smaków i duża różnorodność.
Należy pamiętać, że we wsi Lisvori w Mitylenie produkuje się najwyższej jakości
anyż, który jest używany do produkcji ouzo.
Uczniowie: Jak serwujemy ouzo?
MM: Ouzo w butelce jest czyste, krystaliczne, klarowne i silnie pachnie anyżem.
Podając, wlej ouzo do wysokiej szklanki na około 4 cm, następnie dodaj około 2
cm wody i na koniec dodaj kostki lodu. Niesamowite jest to, że gdy dodamy wodę, ouzo zmienia
kolor na biały. Ouzo zwykle jest podawane w kawiarniach i prostych restauracjach z przystawkami
takimi jak feta, ser, oliwki, owoce morza, mięso.
Uczniowie: Dziękujemy za rozmowę!
Dimotiko Scholeio Daliou 2, Dali, Cyprus
Wywiad z Panią Myrsini Moutzouri

17. AMYGDALOTA - GRECKIE CIASTKA MIGDAŁOWE
Osnovna skola Jurja Sizgorica, Sibenik, Croatia
Słowo amygdalota oznacza słodycze z
migdałów. Drzewa migdałowe są
popularne w Grecji, dlatego migdały
można znaleźć w wielu greckich
wypiekach. Migdały symbolizują szczęście,
dobrobyt i nowe początki, więc ciasteczka
amygdalota są obecne na większości
greckich chrztów i wesel, wraz z innymi
migdałowymi smakołykami. Amygdalota są
zwykle wytwarzane z mielonych migdałów,
białek jaj, cukru i esencji pomarańczowej.
Te ciasteczka są bezglutenowe, ponieważ
nie zawierają mąki.
Składniki:
250 g cukru pudru lub syropu klonowego
1 łyżka skórki pomarańczowej
1/4 łyżeczki soli
3 duże białka jajek lekko ubite
400 g mielonych migdałów lub mąki
migdałowej
1 szklanka pokrojonych migdałów /
płatków migdałowych
Wykonanie:
Piekarnik rozgrzej do 170 ° C (z
termoobiegiem), wyłóż blachę papierem do
pieczenia. Białka ubij ze szczyptą soli. Dodaj
pozostałe składniki oprócz płatków
migdałowych i połącz. Połóż pokrojone
migdały na talerzu. Weź 1 łyżkę mieszanki i
zwiń w kulkę. Lekko dociśnij migdały na
talerzu, aby uzyskać gruby okrągły kształt
ciasteczka. Wyłóż na blaszkę do pieczenia.
Powtórz to z pozostałą mieszanką. Piec przez
13-15 minut aż lekko się zarumienią. Przed
podaniem pozostaw do całkowitego ostygnięcia.
h t t p s : / / a n i m o t o . c o m /
p l a y / 5 G A t T Q c 0 E S f G 8 i x 1 V e C H m Q ?
fbclid=IwAR0pJAB23QUzS1khgFvwI1r66GydZBT
p-WgNPgdoiH8l6FhxxG7NxM4aIsY

18. Dimotiko Scholeio Daliou 2, Dali, Cyprus
Porównanie tradycyjnego ubioru kobiet
na Cyprze i Lesvos 18
Cypr i Lesvos to wyspy położone stosunkowo blisko siebie, oddalone od siebie o około 1100 km.
Niemniej jednak istnieje kilka różnic między tymi dwoma miejscami, jeśli porównamy tradycyjną
odzież damską. W szczególności stroje cypryjskie mają konserwatywny charakter, w którym kobiety
chowają wszystkie części ciała. Tradycyjne kostiumy z Lesvos, chociaż zakrywają ciało, wydają się być
innowacyjne, biorąc pod uwagę, że spód kostiumu, „salvari”, wygląda jak workowate spodnie. Można
powiedzieć, że było to prekursorem spodni. Kobiety z Lesvos były zaangażowane w zbieranie oliwek
z drzew oliwnych rosnących na wyspie i po prostu ubiór ten był wygodniejszy.
Tradycyjny ubiór kobiet na Cyprze
Tradycyjny strój cypryjski to „sayia” - zewnętrzna część
stroju ma długie rękawy. Posiada prosty krój z dużymi
bocznymi otworami dla wygodniejszego chodzenia. Pod
„sayia” noszono długą bluzkę, długą bieliznę i pasek z
klamrą w talii. Nosi się także bordowe, jedwabne hafto-
wane chusty na głowie. Na koniec warto zaznaczyć, że
wszystkie tkaniny stroju zostały zrobione na krośnie, a
haft wykonały same kobiety.
Tradycyjny ubiór kobiet na Lesvos
Cechą szczególną tradycyjnego stroju Agiasos pocho-
dzącego z XVIII wieku jest „salvari”, czyli rodzaj
bryczesów. Ta luźna odzież była noszona w wielu wi-
oskach na wyspie. „Salvari” wyróżnia się jaskrawymi ko-
lorami, takimi jak czerwony i żółty oraz żywymi wzorami
w kratę i paski. Kolejną cechą bryczesów była ich
zwiększona objętość, były bardzo luźne. Efekt taki
powstał, ponieważ kobiety nosiły dwie, trzy lub więcej
par bielizny, o tym samym lub mniejszym rozmiarze, pod
okryciem wierzchnim. Całość dopełniała biała koszula,
kamizelka i haftowana chusta na głowie. Warto zwrócić
uwagę, że spodnie i reszta stroju były tkane na lokalnych
krosnach.
Nasz ebook: https://online.fliphtml5.com/fhpxc/igpq/
Więcej na: https://twinspace.etwinning.net/60968/pages/
page/1121314/edit
Tradycyjny ubiór— Cypr
Tradycyjny ubiór—Lesvos

19. GRA - UBIERZ LALKĘ!
Primary School of Skopelos, Lesvos, Greece
Zagraj w grę:
https://jamboard.google.com/
d/1UWEC0u6_KlLQ6uNKA46z6y220HKz
9UQNhEUV9e31My0/edit?usp=sharing