The students of 198 High School in Armenia realized a project called "The Preservation of Endemic Animals in Armenia". They visited the Yerevan Zoo, which has endemic animals and agreed to help the students. The students learned about endemic birds, mammals, and reptiles found in Armenia. They created booklets about which animals are endemic, which are endangered, reasons for declining populations, and what can be done to help increase their numbers. The students distributed the booklets and held seminars to educate people on preserving endemic species.
The black rhino and white tiger are both endangered species. The black rhino population has declined drastically due to poaching, with only around 5,000 remaining in the wild. While the white tiger population is also threatened by poaching and habitat loss. Conservation efforts are underway to help protect and increase the populations of these rare animals.
The students of 198 High School in Armenia realized a project called "The Preservation of Endemic Animals in Armenia". They visited the Yerevan Zoo, which has endemic animals and agreed to help the students. The students learned about endemic birds, mammals, and reptiles found in Armenia. They created booklets about which animals are endemic, which are endangered, reasons for declining populations, and what can be done to help increase their numbers. The students distributed the booklets and held seminars to educate people on preserving endemic species.
The black rhino and white tiger are both endangered species. The black rhino population has declined drastically due to poaching, with only around 5,000 remaining in the wild. While the white tiger population is also threatened by poaching and habitat loss. Conservation efforts are underway to help protect and increase the populations of these rare animals.
The black rhino and white tiger are both endangered species. The black rhino population has declined drastically due to poaching, with only around 5,000 remaining in the wild. White tigers are also at risk of extinction from threats like habitat loss and lack of genetic diversity within small populations.
The black rhino and white tiger are both endangered species. The black rhino population has declined drastically due to poaching, with only around 5,000 remaining in the wild. White tigers are also at risk of extinction from threats like habitat loss and lack of genetic diversity within small populations.
1. ԵՂԵՎՆԻ
Վաղ անցյալում մարդիկ զարդարում էին
ծառերը` հավատալով, որ դրանք օժտված
են բարի ուժերվ, դրանցում ապրում են բարի
ոգիներ: Ծառերին նվերներ կախելով`
մարդիկ աշխատում էին գոհացնել բարի
ոգիներին: Ծառերը զարդարող խնձորները
խորհրդանշում էին պտղաբերություն,
ընկուզեղենը` աստվածային
նախախնամության անիմանալիություն,
ձվերը` զարգացող կյանք,
ներդաշնակություն և լիակատար
բարեկեցություն:Եղևնին զարդարելու
սովորույթն առաջացել է ավելի քան 2000
տարի առաջ: Մշտադալար եղևնին
առանձնահատուկ տեղ է գրավել բոլոր
ծառերի մեջ: Այն խորհրդանշել է կյանքը և
կյանքի վերածնունդը մթից ու խավարից:
Շատերը կարծում են, թե մշտադալար
եղևնին դրախտում աճող անմահության
ծառն է, վառվող մոմերը կամ լույսերը`
մարդկային հոգիները, իսկ
զարդարանքները` խորհրդանշական
նվիրատվությունները:
2. Սբ. Ծննդյան Տոնի ծառի մասին շատ
լեգենդներ կան: Ահա ամենահայտնի և
ամենագեղեցիկ լեգենդներից մեկը.
Երկրի վրա իջավ խորհրդավոր սուրբ
գիշերը` մեծ ուրախություն պարգևելով
մարդկանց: Բեթղեհեմի լքված քարայրերից
մեկում ծնվեց աշխարհի Փրկիչը: Ականջ
դնելով հրեշտակների երգեցողությանը`
հովիվները փառաբանում և
երախտագիտություն էին հայտնում
Աստծուն, հետևելով ուղեցույց աստղին`
մոգերը հեռավոր արևելքից շտապում էին`
խոնարհվելու Աստվածային Մանկանը: Ոչ
միայն մարդիկ, այլև քարայրը շրջապատող
ծառերն ու ծաղիկներն էին յուրովի
մասնակցում մեծ խորհրդին: Նրանք ուրախ
տարուբերվում էին` ասես խոնարհվելով
Օրհնյալ Մանկանը: Բոլորն էլ ցանկանում
էին տեսնել նորածին Փրկչին. ծառերն ու
թփերը տարածում էին իրենց
ճյուղերը, ծաղիկները` բարձրացնում
գլուխները` ջանալով տեսնել քարայրի
ներսը:
3. Բոլորից երջանիկ էին քարայրի մուտքի մոտ
կանգուն երեք ծառերը, նրանց լավ տեսանելի էր
մսուրը և այնտեղ պառկած Մանուկը`
շրջապատված հրեշտակների դասով: Այդ ծառերն
էին` սլացիկ արմավենին, հրաշալի բուրող ձիթենին
և համեստ, կանաչ եղևնին: Եվ ահա լսվեց հետևյալ
խոսակցությունը.
- Գնանք մենք էլ խոնարհվենք Աստվածային
Մանկանը և նրան մատուցենք մեր նվերները, ասաց ձիթենին` դիմելով արմավենուն:
- Ինձ էլ տարեք ձեզ հետ, - ամաչկոտ ասաց
համեստ եղևնին:
- Ո՞ւր` մեզ հետ, - արհամարհանքով նայելով
նրան` հպարտորեն ասաց արմավենին:
- Իսկ դու ի՞նչ նվեր կարող ես տալ Աստվածային
Մանկանը, - ավելացրեց ձիթենին: - Դու ի՞նչ ունես.
միայն ծակող ասեղներ և զզվելի կպչուն խեժ:
Լռեց խեղճ եղևնին և հնազանդորեն ետ քաշվեց`
չհամարձակվելով մտնել քարայր:
Սակայն հրեշտակը լսեց ծառերի խոսակցությունը,
տեսավ թե արմավենու և ձիթենու հպարտությունն
ու գոռոզությունը, թե եղևնու համեստությունը:
Հրեշտակը խղճաց եղևնուն և կամեցավ օգնել նրան:
4. Սակայն հրեշտակը լսեց ծառերի
խոսակցությունը, տեսավ թե արմավենու և
ձիթենու հպարտությունն ու
գոռոզությունը, թե եղևնու համեստությունը:
Հրեշտակը խղճաց եղևնուն և կամեցավ օգնել
նրան:
Սակայն հրեշտակը լսեց ծառերի
խոսակցությունը, տեսավ թե արմավենու և
ձիթենու հպարտությունն ու
գոռոզությունը, թե եղևնու համեստությունը:
Հրեշտակը խղճաց եղևնուն և կամեցավ օգնել
նրան:
- Թող այն Քեզ զովություն պարգևի շոգ
օրերին, - ասաց նա:
Իսկ ձիթենին խոնարհեց իր ճյուղերն ու
հոտավետ յուղ կաթեցրեց, և ամբողջ
քարայրը լցվեց անուշ բույրով:
Եղևնին հետևում էր նրանց տխուր, սակայն`
առանց նախանձի:
<<Նրանք իրավացի են, ինչպե՞ս կարող եմ
համեմատվել նրանց հետ: Ես այնքան խեղճ
եմ, չնչին, արդյո՞ք արժանի եմ մոտենալու
Աստվածային Մանկանը>>, - մտածում էր
նա:
Սակայն հեշտակն ասաց նրան.
5. - Քո համեստությամբ ինքդ քեզ նվաստացնում
ես, սիրելի եղևնի, սակայն ես քեզ կմեծարեմ և
քույրերիցդ ավելի լավ կզարդարեմ:
Եվ հրեշտակը երկնքին նայեց, մութ երկինքը
փայլեց պայծառ աստղերով: Հրեշտակը նշան
արեց, և աստղերը մեկը մյուսի ետևից սկսեցին
թափվել ցած, ուղիղ եղեևնու կանաչ ճյուղերի
վրա, և շուտով եղևնին փայլեց վառ կրակներով:
Իսկ երբ Աստվածային Մանուկն
արթնացավ, Նրա ուշադրությունը գրավեցին ոչ
թե քարայրի սքանչելի բույրը և արմավենու շքեղ
հովհարը, այլ փայլփլուն եղևնին: Մանուկը
նայեց եղևնուն, ժպտաց և թաթիկները մեկնեց
դեպի եղևնին: Հրճվեց
եղևնին, սակայն չհպարտացավ, չմեծամտացա
վ և իր ողջ փայլով ջանաց լուսավորել ստվերում
կանգնած ձիթենուն և արմավենուն: Չարին նա
պատասխանեց բարով: Իսկ հրեշտակը տեսավ
դա և ասաց.
- Սիրելի եղևնի, դու բարի ես, և դրա համար էլ
կպարգևատրվես: Ամեն տարի այդ նույն
ժամանակ դու կզարդարվես լույսերի փայլով և
թե երեխաները, թե մանուկները կուրախանան`
նայելով քեզ: Եվ դու, համեստ, կանաչ
եղևնի, այսուհետև կդառնաս Սբ. Ծննդյան
ուրախ տոնի խորհրդանիշը:
6. Տարածվածությունը
Տարածված
է Եվրոպայում, Ասիայում, Հյուսիսային
Ամերիկայում, Ռուսաստանում: Աճում է
կավային, ավազակավային հողերում:
Ապրում է 250–300 (հազվադեպ՝ 500) տարի:
Հայտնի է ավելի քան 40 (այլ տվյալներով՝
50) տեսակ,ՀՀ-ում աճեցվում է 4 տեսակ:
Առավել տարածված են սովորական կամ
եվրոպական և կեռիկավոր կամ
արծաթափայլ եղևնիները:
7. Նկարագրությունը
Գլխավոր ճյուղերն ունեն օղակաձև
դասավորություն: Բունն ուղիղ է:
Ասեղնատերևները դասավորված են
մեկական, պարուրաձև, տափակ են, ստորին
կողմից մոմափառի երկու շերտով: Հասունացած
կոներն ուղիղ կանգնած են, հասունանում են
փոշոտվելու տարին և վերածվում են մասերի:
Հիմնականում աճում է Հյուսիսային կիսագնդում:
Կան եղևնու տարբեր տեսակներ. եղևի
Կովկասյան A.nordmanniana, որը դեկորատիվ ծառ
է, աճում է կովկասյան լեռների արևմտյան
մասում, եղևնի սիբիրական A. sibirica, որն աճում է
Սիբիրում, եղևնի սպիտակակեղև A.
nephrolepis, որն աճում է Պրիմորյեի
լեռներում, եղևնի եվրոպական A. alba: Սաղարթը
խիտ է, կոնաձև, բունը՝ ուղիղ, բարձրությունը՝ 20–
50 մ: Բնի և բազմամյա ճյուղերի կեղևը մոխրագույն
է: Ասեղնատերևիկները քառանիստ են, երբեմն՝
հարթ՝ կոշտ, սուր ծայրով, կապտականաչ կամ
արծաթափայլ, պահպանվում են 5–7 (9–12) տարի:
Իգական կոները գլանաձև են, երկարավուն, կախ
ընկած: Սերմերն ունեն արտահայտված գդալաձև
թեվիկներ: Բնափայտը սպիտակ
է, թեթև, օգտագործվում է
շինարարության, թղթի, թաղանթանյութի
արտադրության մեջ, երաժշտական գործիքներ
պատրաստելու համար: Կեղևից ստանում են
խեժ, բևեկնայուղ, աղաղանյութեր և
այլն: Գեղազարդիչ է:
8. Եղևնին որպես խորհրդանիշ
Տարբեր ժողովուրդների
պատկերացումներում եղևնին համարվում է
խիզախության, բարձր
տրամադրության, հավատարմության, երկա
րակեցության և անմահության խորհրդանիշ:
Այն նաև Ամանորի զարդն է` տոնածառը `
տանը և քաղաքների հրապարակներում: