Wykorzystaj potencjał Excela, by Twoja firma odniosła sukces!
* Jak zaprząc dodatki Excela do tworzenia dokumentacji firmowej?
* Jak importować pliki z aplikacji zewnętrznych?
* Jak obsługiwać autofiltry i aktualizować dane?
Excel stał się obecnie niezastąpionym programem biurowym. Niestety, nie wszyscy potrafią wykorzystać drzemiący w nim potencjał, bowiem program ten zwykle uważany jest za trudny do przyswojenia. Praca z nim przynosi jednak odczuwalne korzyści, a stosowanie jego różnorodnych narzędzi i dodatków może sprawić, że niepotrzebne staną się wszystkie wyspecjalizowane programy księgowe. Dodatkowym atutem Excela jest możliwość skojarzenia formantów i formularzy z fragmentami programów napisanych w języku VBA.
„Excel w firmie” w przystępny i jasny sposób pokazuje praktyczne rozwiązania w zakresie prowadzenia bogatej dokumentacji biurowej. Z tej książki dowiesz się, jak zbudować skoroszyt, zaktualizować poszczególne arkusze, wprowadzić zmiany, stworzyć gotowe dokumenty i zestawienia księgowe, kadrowe i magazynowe. Zawarte w podręczniku przykłady zostały opisane w taki sposób, aby można je było od razu wykorzystać w praktyce lub potraktować jako wzory do tworzenia własnej dokumentacji.
* Edytor języka Visual Basic
* Formularze, makra i formanty
* Instalacja dodatków
* Przeznaczenie i budowa skoroszytu
* Importowanie danych z plików innych aplikacji
* Pobieranie danych z internetu
* Filtrowanie i sortowanie
* Budowanie arkusza „Faktury VAT”
Excel - asystent niezastąpiony w każdej firmie!
1. Excel z elementami
VBA w firmie
Autor: Sergiusz Flanczewski
ISBN: 978-83-246-1008-2
Wykorzystaj potencja³ Excela, by Twoja firma odnios³a sukces!
• Jak zaprz¹c dodatki Excela do tworzenia dokumentacji firmowej?
• Jak importowaæ pliki z aplikacji zewnêtrznych?
• Jak obs³ugiwaæ autofiltry i aktualizowaæ dane?
Excel sta³ siê obecnie niezast¹pionym programem biurowym. Niestety, nie wszyscy
potrafi¹ wykorzystaæ drzemi¹cy w nim potencja³, bowiem program ten zwykle uwa¿any
jest za trudny do przyswojenia. Praca z nim przynosi jednak odczuwalne korzyœci,
a stosowanie jego ró¿norodnych narzêdzi i dodatków mo¿e sprawiæ, ¿e niepotrzebne
stan¹ siê wszystkie wyspecjalizowane programy ksiêgowe. Dodatkowym atutem Excela
jest mo¿liwoœæ skojarzenia formantów i formularzy z fragmentami programów
napisanych w jêzyku VBA.
„Excel w firmie” w przystêpny i jasny sposób pokazuje praktyczne rozwi¹zania
w zakresie prowadzenia bogatej dokumentacji biurowej. Z tej ksi¹¿ki dowiesz siê, jak
zbudowaæ skoroszyt, zaktualizowaæ poszczególne arkusze, wprowadziæ zmiany, stworzyæ
gotowe dokumenty i zestawienia ksiêgowe, kadrowe i magazynowe. Zawarte w
podrêczniku przyk³ady zosta³y opisane w taki sposób, aby mo¿na je by³o od razu
wykorzystaæ w praktyce lub potraktowaæ jako wzory do tworzenia w³asnej dokumentacji.
• Edytor jêzyka Visual Basic
• Formularze, makra i formanty
• Instalacja dodatków
• Przeznaczenie i budowa skoroszytu
• Importowanie danych z plików innych aplikacji
• Pobieranie danych z internetu
• Filtrowanie i sortowanie
Wydawnictwo Helion • Budowanie arkusza „Faktury VAT”
ul. Koœciuszki 1c
Excel – asystent niezast¹piony w ka¿dej firmie!
44-100 Gliwice
tel. 032 230 98 63
e-mail: helion@helion.pl
2. Spis tre ci
Wstöp .............................................................................................. 7
Rozdziaä 1. Makra, formanty, VBA — czyli narzödzia do programowania Excela .... 9
Makropolecenia — pierwszy krok w programowaniu .................................................... 10
Rejestrowanie makropolecenia ................................................................................. 10
Przegl danie makra za pomoc edytora VBA .......................................................... 15
Formanty — informacje podstawowe ............................................................................. 18
Umieszczanie formantu w arkuszu ........................................................................... 19
Wy wietlenie okna wáa ciwo ci formantu ............................................................... 22
Formanty dost pne z paska narz dzi Formularze — informacje podstawowe ............... 23
Edytor j zyka Visual Basic ............................................................................................. 28
Obsáuga edytora VBA .............................................................................................. 29
Formularze ...................................................................................................................... 38
Dodawanie formantów do formularza ...................................................................... 40
Wáa ciwo ci formularzy ........................................................................................... 40
Wy wietlanie (aktywacja) formularza ...................................................................... 41
Rozdziaä 2. Instalacja dodatków — czyli äatwe ulepszanie Excela ...................... 43
Kopiowanie dodatków z páyty CD .................................................................................. 44
Instalowanie dodatków — Excel XP/2003 ..................................................................... 45
Odinstalowanie dodatku ................................................................................................. 47
Instalowanie dodatków — Excel 2007 ........................................................................... 48
Dodatek Wielkanoc.xla — czyli wyznaczanie daty wi t Wielkanocnych .................... 49
Dodatki Slox.xla oraz Slox_m.xla
— czyli zamiana warto ci liczbowej na zapis sáowny .................................................. 53
Uwagi dotycz ce stosowania funkcji Slox() ............................................................. 54
Uwagi dotycz ce stosowania funkcji Slox_m() ........................................................ 55
Konstrukcja funkcji Slox() oraz Slox_m() ...................................................................... 56
Zapis instrukcji funkcji Slox() .................................................................................. 56
Zapis instrukcji funkcji Slox_m() ............................................................................. 57
Dodatek Calend.xla — czyli áatwe wprowadzanie dat do arkusza ................................. 58
Obsáuga dodatku Calend .......................................................................................... 59
Uwagi dotycz ce obsáugi okien dialogowych dodatku Calend ................................. 63
3. 4 Excel z elementami VBA w firmie
Rozdziaä 3. Odsetki ustawowe lub podatkowe
— czyli wymierne skutki opieszaäo ci w päaceniu ............................ 67
Przeznaczenie i budowa skoroszytu ............................................................................... 67
Obsáuga skoroszytu w wersji Excel XP/2003/2007 ........................................................ 69
Arkusz Odsetki ustawowe .............................................................................................. 69
Obszar wprowadzania danych .................................................................................. 69
Obszar formuá ........................................................................................................... 72
Aktualizacja arkusza Odsetki ustawowe ......................................................................... 75
Arkusz Odsetki podatkowe ............................................................................................. 77
Rozdziaä 4. Informacje z innych aplikacji — czyli äatwe wprowadzanie danych .... 79
Otwieranie plików pochodz cych z aplikacji typu dBase (*.dbf) ................................... 81
Otwieranie plików bazy danych Access (*.mdb) ............................................................ 82
Otwieranie plików tekstowych (*.txt) ............................................................................. 84
Procedura zamiany znaku kropki na znak przecinka ................................................ 88
Importowanie danych z plików innych aplikacji ............................................................ 89
Od wie anie danych ................................................................................................. 91
Importowanie plików z Internetu .................................................................................... 92
Dowody kupna i sprzeda y dewiz
— praktyczne zastosowanie danych pobieranych z Internetu ...................................... 95
Przeznaczenie i budowa skoroszytu ......................................................................... 95
Obsáuga arkusza ....................................................................................................... 97
Arkusz Tabela .......................................................................................................... 97
Arkusz Ustawienia ................................................................................................. 100
Arkusz ND ............................................................................................................. 104
Arkusz Baza ........................................................................................................... 105
Arkusz Dowód ....................................................................................................... 108
Arkusz Cennik — drukowanie ............................................................................... 110
Rozdziaä 5. Lista obecno ci — czyli nasza praca w miesiñcu ........................... 113
Przeznaczenie i budowa skoroszytu ............................................................................. 113
Obsáuga skoroszytu ...................................................................................................... 115
Obsáuga skoroszytu w wersji Excel XP/2003 ......................................................... 115
Obsáuga skoroszytu w wersji Excel 2007 ............................................................... 117
Arkusz Pracownicy ....................................................................................................... 120
Arkusz Lista ................................................................................................................. 121
Cz ü nagáówkowa listy ......................................................................................... 122
Cz ü specyfikacji dni miesi ca dla listy obecno ci ............................................... 128
Obszar specyfikacji dni wi tecznych .................................................................... 130
Formatowanie warunkowe — wersja peána ............................................................ 132
Formatowanie warunkowe — wersja oszcz dna .................................................... 135
Uwagi do konstrukcji skoroszytu w wersji Excel 2007 ................................................ 138
Wstawienie formantów w aplikacji Excel 2007 ..................................................... 138
Formatowanie warunkowe Excel 2007 .................................................................. 139
Ustawienia wst pne skoroszytu Lista obecno ci .................................................... 144
Rozdziaä 6. Kartoteka obecno ci — czyli nasza nieobecno è w pracy .............. 147
Przeznaczenie i budowa skoroszytu ............................................................................. 147
Obsáuga arkusza Excel XP/2003 ............................................................................ 148
Obsáuga skoroszytu w wersji Excel 2007 ............................................................... 150
Arkusz Zestawienie ...................................................................................................... 153
Arkusz Rok ................................................................................................................... 154
Formatowanie warunkowe komórek zawieraj cych nazwy dni tygodnia ............... 157
Wstawienie formantu typu przycisk pokr táa w arkuszu Rok ................................ 160
Wyznaczenie dni wi tecznych w kartotece ........................................................... 163
4. Spis tre ci 5
Formatowanie warunkowe komórek zawieraj cych oznaczenie dni wi tecznych ....... 168
Wstawienie formantu typu pole kombi w arkuszu Rok .......................................... 171
Wstawienie formantu typu przycisk polecenia przeznaczonego
do automatycznego wstawiania kodu nieobecno ci w komórkach arkusza Rok ...... 174
Konstrukcja kodu do obsáugi przycisku wstawiania kodu nieobecno ci ................ 176
Obsáuga arkusza Rok .............................................................................................. 178
Ustawienia wst pne skoroszytu Rok ...................................................................... 179
Rozdziaä 7. Filtrowanie — czyli wydajne szukanie ........................................... 181
Autofiltr — Excel XP/2003 .......................................................................................... 181
Wybór kolumn przeznaczonych do filtrowania ...................................................... 182
Obsáuga Autofiltru .................................................................................................. 184
Autofiltr — Excel 2007 ................................................................................................ 192
Filtrowanie tekstu ................................................................................................... 193
Filtrowanie liczb ..................................................................................................... 195
Filtrowanie dat lub godzin ...................................................................................... 197
Filtrowanie zaawansowane — Excel XP/2003 ............................................................. 200
Wiele warunków w jednej kolumnie ...................................................................... 201
Jeden warunek w dwóch lub wi kszej liczbie kolumn ........................................... 202
Jeden z dwóch zestawów warunków dla dwóch lub wi kszej liczby kolumn ........ 203
Opis struktury przykáadowej tabeli ......................................................................... 204
Filtrowanie zaawansowane — Excel 2007 ................................................................... 211
Rozdziaä 8. Sortowanie — czyli oczekiwana zamiana miejsc ............................ 215
Sortowanie — Excel XP/2003 ...................................................................................... 216
Sortowanie za pomoc przycisków paska narz dzi Standardowy .......................... 218
Sortowanie za pomoc polecenia Sortuj ................................................................. 219
Sortowanie z uwzgl dnieniem wielko ci liter ........................................................ 222
Sortowanie wielokolumnowe ................................................................................. 223
Sortowanie za pomoc listy .................................................................................... 225
Sortowanie — Excel 2007 ............................................................................................ 227
Rozdziaä 9. Za wiadczenie o zatrudnieniu i zarobkach
— czyli co , bez czego nic nie zaäatwimy ...................................... 231
Przeznaczenie i budowa skoroszytu ............................................................................. 231
Obsáuga skoroszytu ...................................................................................................... 233
Obsáuga skoroszytu w wersji Excel XP/2003 ......................................................... 233
Obsáuga skoroszytu w wersji Excel 2007 ............................................................... 234
Arkusz Katalogi ............................................................................................................ 238
Arkusz Dane ................................................................................................................. 239
Wstawienie formantu typu pole kombi sáu cego do aktualizacji komórek
w kolumnie Stanowisko — Excel XP/2003 ......................................................... 240
Wstawienie formantu typu pole kombi sáu cego do aktualizacji komórek
w kolumnie Rodzaj zatrudnienia .......................................................................... 247
Aktualizacja komórek za pomoc formantów typu pole kombi ............................. 249
Wstawienie formantów w aplikacji Excel 2007 ..................................................... 250
Arkusz Za wiadczenie .................................................................................................. 251
Wstawienie formantu typu pole listy ...................................................................... 254
Drukowanie za wiadczenia .......................................................................................... 257
5. 6 Excel z elementami VBA w firmie
Rozdziaä 10. Faktura VAT — czyli to, czego wymaga fiskus ............................... 259
Przeznaczenie i budowa skoroszytu ............................................................................. 259
Obsáuga skoroszytu ...................................................................................................... 261
Obsáuga skoroszytu w wersji Excel XP/2003 ............................................................... 261
Obsáuga skoroszytu w wersji Excel 2007 ..................................................................... 264
Arkusz Towary ............................................................................................................. 267
Konstrukcja makropolecenia do obsáugi przycisku sortowania towarów ............... 268
Wstawienie formantu typu przycisk w arkuszu Towary
oraz przypisanie do niego makropolecenia sortowania towarów ......................... 272
Arkusz Odbiorcy .......................................................................................................... 274
Makropolecenie oraz formant typu przycisk w arkuszu Odbiorcy ......................... 274
Arkusz Ustawienia ........................................................................................................ 275
Arkusz Faktura ............................................................................................................. 276
Tworzenie cz ci nagáówkowej faktury ................................................................. 276
Tworzenie cz ci specyfikacji towarów ................................................................. 305
Tworzenie cz ci sumuj cej faktury ....................................................................... 318
Inne operacje zwi zane z budow arkusza Faktura ................................................ 319
Ustawienia wst pne skoroszytu Faktura ................................................................. 323
Skorowidz .................................................................................... 325
6. Rozdziaä 3.
Odsetki ustawowe
lub podatkowe
— czyli wymierne skutki
opieszaäo ci w päaceniu
Przeznaczenie i budowa skoroszytu
Skoroszyt skáada si z dwóch arkuszy o nazwach: Odsetki ustawowe (rysunek 3.1)
oraz Odsetki podatkowe (rysunek 3.2). Jak wskazuj nazwy arkuszy, ich zadaniem jest
obliczanie wielko ci nale nych odsetek (ustawowych lub podatkowych) przy zadanej
stopie procentowej. Zasada dziaáania obu arkuszy jest taka sama, a sposób obsáugi sta-
nowi najprostsz realizacj procesu naliczania odsetek; oznacza to, e do budowy arku-
sza zostaáa u yta minimalna (niezb dna) liczba formuá, pozwalaj ca na ich zaprojek-
towanie w sposób w peáni funkcjonalny. Ze wzgl du na funkcjonalno ü poszczególnych
komórek w arkuszu mo emy wyró niü dwa zasadnicze obszary:
1. Obszar zapisu parametrów nalicze , przeznaczony do wprowadzania:
a) Kwoty b d cej podstaw naliczenia odsetek.
b) Daty pocz tku zobowi zania podatkowego.
c) Daty ko ca zobowi zania podatkowego.
d) Stopy procentowej odsetek, obowi zuj cej w danym okresie.
e) Daty pocz tku obowi zywania okre lonej stopy procentowej.
2. Obszar formuá, przeznaczony do wykonania nalicze wedáug okre lonych
parametrów.
7. 68 Excel z elementami VBA w firmie
Rysunek 3.1.
Wygl d arkusza
Odsetki ustawowe
Rysunek 3.2.
Wygl d arkusza
Odsetki podatkowe
8. Rozdziaä 3. i Odsetki ustawowe lub podatkowe 69
Oprócz dost pnych w Excelu standardowych formuá do budowy arkusza nalicze od-
setek, do obsáugi skoroszytu zastosowano formularz u ytkownika zaá czony do ni-
niejszej ksi ki jako dodatek Excela, Calendar.xla (opis instalacji dodatku znajduje si
w rozdziale 2.).
Obsäuga skoroszytu
w wersji Excel XP/2003/2007
Opis obsáugi skoroszytu b dzie bardziej zrozumiaáy, je li zostanie on skopiowany z za-
á czonej páyty CD na dysk twardy, w dowolne miejsce, np. do katalogu Moje dokumenty.
W tym celu musisz wykonaü nast puj ce czynno ci:
1. Uruchom program Excel.
2. Wáó páyt CD do nap du CD-ROM.
3. Wybierz polecenie Plik/Otwórz, a nast pnie w oknie dialogowym Otwieranie
na li cie rozwijalnej Szukaj w: ustaw cie k dost pu do nap du CD-ROM.
4. Odszukaj katalog PrzykáadyRozdzial03, a w nim plik Odsetki, nast pnie
otwórz go, klikaj c dwukrotnie mysz jego nazw lub raz przycisk Otwórz.
5. Wybierz polecenie Plik/Zapisz jako, a nast pnie w oknie dialogowym Zapisz
jako na li cie rozwijalnej Zapisz w: ustaw cie k dost pu do nap du C:Moje
dokumenty, po czym kliknij przycisk Zapisz.
Wykonanie punktu 5. pozwoli na swobodn aktualizacj komórek wczytanego przykáadu.
Arkusz Odsetki ustawowe
Obszar wprowadzania danych
Obszar wprowadzania danych przez u ytkownika tworz nast puj ce elementy arkusza:
1. Komórka C2 — umo liwia wprowadzenie i przechowywanie kwoty stanowi cej
podstaw naliczenia odsetek (rysunek 3.3, oznaczenie 3).
2. Komórka C3 — umo liwia wprowadzenie i przechowywanie daty
pocz tkowej okresu naliczania odsetek (rysunek 3.3, oznaczenie 2).
3. Komórka C4 — umo liwia wprowadzenie i przechowywanie daty ko cowej
okresu naliczania odsetek (rysunek 3.3, oznaczenie 1).
4. Komórki z obszaru B9:B100 — umo liwiaj wprowadzenie i przechowywanie
stopy procentowej obowi zuj cej w danym przedziale czasowym (rysunek 3.3,
oznaczenie 5).
9. 70 Excel z elementami VBA w firmie
Rysunek 3.3.
Wygl d arkusza
Odsetki — obszar
wprowadzania danych
5. Komórki z obszaru C9:C100 — umo liwiaj wprowadzenie i przechowywanie
daty pocz tku obowi zywania okre lonej stopy procentowej (rysunek 3.3,
oznaczenie 6).
W cz ci arkusza Odsetki ustawowe, nazwanej umownie obszarem wprowadzania da-
nych, wyst puje jeszcze jedna komórka istotna z u ytkowego punktu widzenia. Ta
komórka to oczywi cie komórka podaj ca warto ü naliczonych odsetek (rysunek 3.3,
oznaczenie 4). Komórka ta ma formuá o postaci:
=JE ELI($G$5<>$G$6;SUMA(J9:J100);0) + JE ELI($G$5=$G$6;J7;0)
umo liwiaj c wybór jednego z dwóch dziaáa :
podsumowanie zakresu komórek zawieraj cych sumy cz stkowe naliczonych
odsetek — je eli okres naliczenia zobowi zania odsetkowego przypada na ró ne
przedziaáy czasowe obowi zywania okre lonej stopy procentowej;
pobranie wyniku z jednej komórki (w naszym przypadku jest to komórka J7)
— je eli okres naliczenia zobowi zania odsetkowego zawarty jest w jednym
przedziale czasowym obowi zywania okre lonej stopy procentowej.
Obsäuga komórek przechowujñcych okres naliczeþ
za pomocñ dodatku Calendar
Aby do komórki C3, przechowuj cej dat pocz tku okresu naliczania odsetek, lub ko-
mórki C4, w której zawarta jest data ko ca okresu nalicze , wprowadziü wybran
dat , nale y wykonaü jedn z procedur:
1. Procedur r cznego wprowadzania dat do komórek przechowuj cych okres
naliczania odsetek.
2. Procedur wprowadzania dat do komórek przechowuj cych okres naliczania
odsetek za pomoc formularza u ytkownika zawartego w dodatku Calendar.xla.
10. Rozdziaä 3. i Odsetki ustawowe lub podatkowe 71
O ile r czne wprowadzanie dat do komórek C3 i C4 nie wymaga szczegóáowych wy-
ja nie — oprócz uwagi, e daty w komórkach nale y wpisaü w formacie RRRR-MM-DD
— o tyle drug procedur nale y wykonaü wedáug poni szych kroków:
1. Zainstalowaü (jednorazowo) dodatek Calendar.xla wedáug opisu zawartego
w rozdziale 2. niniejszej ksi ki.
2. Klikn ü wybran komórk (rysunek 3.4).
Rysunek 3.4.
Procedura
wstawiania dat
w celu naliczenia
odsetek
3. Aktywowaü formularz dodatku Calendar przez naci ni cie kombinacji
klawiszy Ctrl+Shift+C.
4. Dziaáanie z punktu 2. spowoduje wy wietlenie formularza u ytkownika
w postaci pokazanej na rysunku 3.4.
5. Manipuluj c przyciskiem oznaczonym symbolem 1 na rysunku 3.5,
ustawiü numeryczn prezentacj roku nalicze odsetek.
6. Klikn ü przycisk oznaczony symbolem 2, powoduj c tym samym rozwini cie
listy nazw miesi cy (rysunek 3.5, oznaczenie 3).
7. Wybraü miesi c (klikn ü pozycj na li cie).
8. Na klawiaturze numerycznej (oznaczenie 4 na rysunku 3.5) klikn ü przycisk
reprezentuj cy okre lony dzie miesi ca.
9. Dziaáanie z punktu 8. spowoduje wy wietlenie na pasku formularza kalendarza
daty okre lonej przez u ytkownika (rysunek 3.6).
10. Klikn ü przycisk oznaczony symbolem 5 na rysunku 3.5, co spowoduje
wprowadzenie do aktywnej komórki arkusza daty widocznej na pasku
formularza Calendar.
11. Klikni cie jednego z przycisków oznaczonych symbolem 6 na rysunku 3.5
spowoduje ustawienie jako aktywnej nast pnej komórki w kolumnie.
11. 72 Excel z elementami VBA w firmie
Rysunek 3.5.
Elementy skáadowe
formantu typu
pole daty
Rysunek 3.6.
Wygl d paska
formularza
kalendarza
po klikni ciu
przycisku
reprezentuj cego
dzie miesi ca
Obszar formuä
W skáad obszaru nazwanego umownie obszarem formuá (obszar odpowiedzialny za
wáa ciwe naliczenie odsetek ustawowych lub podatkowych) wchodz elementy ozna-
czone na rysunku 3.7 symbolami od 1 do 8.
Rysunek 3.7.
Wygl d obszaru
formuá
12. Rozdziaä 3. i Odsetki ustawowe lub podatkowe 73
Poni ej zostaá przedstawiony opis poszczególnych elementów opisywanego obszaru,
zgodnie z oznaczeniami na rysunku 3.7.
1. Komórki kolumny D o etykiecie DO (od wiersza 9.) zawieraj dat ko cow
okresu obowi zywania okre lonej stopy oprocentowania. Data ta jest wyliczana
za pomoc formuáy. Na przykáad komórka C9 ma formuá o postaci: =C10-1.
Formuáy o tej postaci s wpisane od pierwszej do przedostatniej u ytej komórki
w kolumnie C. Ostatnia u yta komórka ma formuá o postaci: =DZI ().
2. Komórki kolumny E o etykiecie DN zawieraj liczb dni przypadaj cych
na okres obowi zywania okre lonej stopy procentowej odsetek. Na przykáad
komórka E9 ma formuá o postaci: =D9-C9+1. Formuáa ta jest wpisana
do wszystkich u ytych komórek w kolumnie E.
3. Komórki kolumny F o etykiecie N1 (od wiersza 9.) zawieraj liczb dni
b d cych ró nic pomi dzy dat ko cow obowi zywania okre lonej
stopy oprocentowania odsetek a pocz tkow dat okresu naliczania odsetek.
Na przykáad komórka F9 ma formuá o postaci: =(D9-$C$3)+1. Formuáy te s
wpisane do wszystkich u ytych komórek w kolumnie F.
Taka konstrukcja pozwala na wyznaczenie pierwszego przedziaäu czasowego nalicza-
nia odsetek, a dokäadniej: liczby zawartych w nim dni. Wyznacza go komórka, w któ-
rej zostanie po raz pierwszy wy wietlona warto è dodatnia.
4. Komórki kolumny G o etykiecie N2 (od wiersza 9.) zawieraj liczb dni
b d cych ró nic pomi dzy ko cow dat okresu nalicze odsetek a dat
pocz tkow obowi zywania okre lonej stopy oprocentowania odsetek.
Na przykáad komórka G9 ma formuá o postaci: =($C$4-C9)+1. Formuáa ta
jest wpisana do wszystkich u ytych komórek w kolumnie G.
Taka konstrukcja pozwala na wyznaczenie ostatniego przedziaäu czasowego naliczania
odsetek, a dokäadniej: liczby zawartych w nim dni. Wyznacza go komórka, w której zo-
stanie po raz ostatni wy wietlona warto è dodatnia.
5. Komórki kolumny H o etykiecie WSK (od wiersza 9.) zawieraj numer wiersza,
w którym odpowiednie komórki kolumn F i G s dodatnie. Na przykáad
komórka H9 ma formuá o postaci: =JE ELI(ORAZ(F9>0;G9>0);WIERSZ();"").
Do budowy warunku sprawdzaj cego u yto funkcji ORAZ(), która zwraca
warto ü logiczn PRAWDA, je eli wszystkie u yte w niej argumenty maj
warto ü PRAWDA. Formuáa ta jest wpisana do wszystkich u ytych komórek
w kolumnie H.
Taka konstrukcja pozwala na wyznaczenie wszystkich obowiñzujñcych przedziaäów
czasowych naliczania odsetek, a dokäadniej: wyznaczenie wierszy, w których zostaäy one
zapisane.
13. 74 Excel z elementami VBA w firmie
6. Komórki kolumny I o etykiecie DNI (od wiersza 9.) zawieraj liczb dni
z danego przedziaáu czasowego obowi zywania okre lonej stopy oprocentowania
odsetek uwzgl dnion (przyj t ) do naliczenia warto ci odsetek ustawowych.
Na przykáad komórka I9 ma formuá o postaci: =JE ELI(H9=$G$5;F9;0) +
JE ELI(ORAZ(H9>$G$5;H9<$G$6);E9;0) + JE ELI(H9=$G$6;G9;0). Formuáa ta
jest wpisana do wszystkich u ytych komórek w kolumnie I i zapewnia pobranie:
Liczby dni wypadaj cych w pierwszym przedziale czasowym obowi zywania
okre lonej stopy oprocentowania odsetek, okre lonym przez dat pocz tku
naliczania odsetek. Pobranie liczby dni nast puje wtedy z komórki
kolumny F (kolumny o etykiecie N1).
Liczby dni caáego przedziaáu czasowego obowi zywania okre lonej stopy
oprocentowania odsetek, w przypadku gdy jest on zawarty w wybranym
okresie naliczania odsetek. Pobranie liczby dni nast puje wtedy z komórki
kolumny E (kolumny o etykiecie DN).
Liczby dni wypadaj cych w ostatnim przedziale czasowym obowi zywania
okre lonej stopy oprocentowania odsetek, okre lonym przez dat ko ca
naliczania odsetek. Pobranie liczby dni nast puje wtedy z komórki
kolumny G (kolumny o etykiecie N2).
7. Komórki kolumny J o etykiecie WART (od wiersza 9.) zawieraj warto ci
odsetek ustawowych wyliczonych w okre lonym przedziale czasowym
obowi zywania okre lonej stopy procentowej odsetek ustawowych. Na przykáad
komórka J9 ma formuá o postaci: =((($C$2*B9)/100)/365)*I9. Formuáa ta
jest wpisana do wszystkich u ytych komórek w kolumnie I.
8. Obszar komórek przeznaczony do alternatywnych nalicze odsetek w przypadku,
gdy caáy wybrany okres nalicze odsetek mie ci si w jednym przedziale
czasowym obowi zywania okre lonej stopy procentowej. Tak sytuacj
przedstawia rysunek 3.8, na którym pokazano okres nalicze odsetek
przypadaj cy od dnia 24.09.2003 do dnia 15.08.2003, zawieraj cy si
caákowicie w przedziale czasowym od dnia 01.02.2003 do dnia 24.09.3002,
w którym obowi zuje stopa procentowa równa 13,00%. Przy tak okre lonych
datach nalicze odsetek komórki kolumny H o etykiecie WSK zawieraj tylko
jeden wiersz, w którym odpowiednie komórki kolumn F i G s dodatnie — jest
to wiersz o numerze 22. W tym przypadku pozostaáe dane w komórkach 22.
wiersza — á czna liczba dni do nalicze odsetek oraz wyliczona warto ü odsetek
— s bá dne. Do obsáugi takiej sytuacji arkusz Odsetki ustawowe ma dodatkowe
komórki, zaprojektowane wedáug specyfikacji przedstawionej w tabeli 3.1.
Tabela 3.1. Specyfikacja alternatywnego obszaru nalicze odsetek ustawowych
Oznaczenie
Komórka Formuäa
na rysunku
1 G6 =MAX(H9:H100)
2 G5 =MIN(H9:H100)
3 H7 =($C$4-$C$3)+1
4 I7 =ADR.PO R("$B"&G5)
5 J7 =((($C$2*I7)/100)/365)*H7
14. Rozdziaä 3. i Odsetki ustawowe lub podatkowe 75
Rysunek 3.8.
Procedura oblicze
w obszarze
„alternatywnym”
Obliczenia w obszarze alternatywnym sñ wykonywane przy ka dym doborze parame-
trów naliczeþ odsetek ustawowych. Jednak wynik naliczeþ uzyskany w tym obszarze
jest prawdziwy i zostaje przyjöty tylko w przypadku, gdy zawarto è komórek G5 i G6
jest równa. Taki wybór — wyniku koþcowego — naliczeþ odsetek ustawowych za-
pewnia formuäa umieszczona w komórce B6, majñca postaè:
=JE ELI($G$5<>$G$6;SUMA(J9:J100);0) + JE ELI($G$5=$G$6;J7;0)
Aktualizacja arkusza
Odsetki ustawowe
Aktualizacj arkusza Odsetki ustawowe b dziemy musieli przeprowadziü za ka dym
razem, gdy „organa decydenckie” zmieni stop procentow u ywan przy naliczaniu
odsetek ustawowych. W naszym arkuszu zmiana ta b dzie polegaáa na dopisaniu kolej-
nego wiersza i uzupeánieniu go odpowiednimi informacjami. O ile modyfikacja komó-
rek zawieraj cych wysoko ü nowej stopy procentowej oraz dat pocz tku jej obowi -
zywania jest stosunkowo prosta i polega wyá cznie na wpisaniu okre lonych warto ci
w komórkach kolumn B i C, o tyle modyfikacja obszaru formuá wymaga bardziej skom-
plikowanych czynno ci. Aktualizacj t mo emy przeprowadziü od pocz tku do ko ca
„r cznie”.
15. 76 Excel z elementami VBA w firmie
W omawianym arkuszu ko cow dat obowi zywania stopy procentowej równej
11,50% okre la data „uzyskana” za pomoc funkcji DZI (), co sprawia, e dopóki nie
zostanie okre lona przez ustawodawc nowa stopa odsetkowa, wyliczenia odsetek mo na
prowadziü zaraz po otwarciu arkusza, bez konieczno ci wpisywania aktualnej daty do
komórki D.
W chwili kiedy zostanie wyznaczona przez ustawodawc nowa stopa odsetkowa, na-
le y zaktualizowaü arkusz. Na przykáad dla poni szych danych:
Aktualizacj arkusza przeprowadzamy w dniu 06.03.2007 r.
Nowa stopa procentowa w wysoko ci 12,00% obowi zuje od dnia 15.02.2007 r.
Procedur aktualizacji nale y przeprowadziü wedáug nast puj cych kroków:
1. W komórkach kolumn B i C wpisaü, odpowiednio, now warto ü stopy
odsetkowej oraz dat pocz tku jej obowi zywania, jak pokazano to na rysunku 3.9.
Rysunek 3.9.
Rozpocz cie procedury
aktualizacji tabeli
odsetek ustawowych
2. Zaznaczyü komórki w zakresie D:J, znajduj ce si w wierszu poáo onym powy ej
wiersza z komórk maj c zapis formuáy DZI (), a nast pnie przekopiowaü
zawarte w nim formuáy do dwóch nast pnych wierszy (rysunek 3.10).
Rysunek 3.10.
Procedura
kopiowania formuá
3. Bezpo rednio po skopiowaniu formuá wiersze otrzymaj postaü pokazan
na rysunku 3.11.
4. Klikn ü komórk D, w której zostaáy wy wietlone znaki ######### (data ujemna),
po czym wpisaü w niej formuá =DZI () (rysunek 3.12).
5. W wyniku dziaáania wykonanego w punkcie 4. komórka przybierze wygl d
jak na rysunku 3.13, co zako czy proces aktualizacji — dopisania nowej pozycji
„odsetkowej”.
16. Rozdziaä 3. i Odsetki ustawowe lub podatkowe 77
Rysunek 3.11.
Wygl d komórek
bezpo rednio
po wykonaniu
procedury
kopiowania formuá
Rysunek 3.12.
Aktualizacja komórki
zawieraj cej
funkcj DZI ()
Rysunek 3.13.
Wygl d komórki
po wprowadzeniu
formuáy DZI ()
Arkusz Odsetki podatkowe
Arkusz Odsetki podatkowe ma identyczn budow jak arkusz Odsetki ustawowe. Jedyn
ró nic jest tabela stóp procentowych, a dokáadniej kolumny B i C, w których przecho-
wywane s stopy procentowe odsetek podatkowych oraz daty ich obowi zywania (spe-
cyfikacja w tabeli 3.2). Aby otrzymaü arkusz do nalicze odsetek podatkowych, wystarczy
skopiowaü arkusz Odsetki ustawowe do nowego arkusza, po czym w nowym arkuszu
zast piü zapisy stóp procentowych oraz dat pocz tku obowi zywania (zapisane s w ta-
beli drukiem pogrubionym) danymi z poni szej tabeli, pami taj c przy tym, e kolejno ü
wpisów w arkuszu musi byü odwrotna do zapisu informacji podanych w tabeli. W komór-
ce ostatniego zapisanego wiersza, w kolumnie DO, nale y wpisaü formuá o postaci:
=Dzi ().
17. 78 Excel z elementami VBA w firmie
Tabela 3.2. Stopy procentowe odsetek za zwáok od zalegáo ci podatkowych
Stopa Okres obowiñzywania
11,5% od 26 kwietnia 2007
11% od 1 marca 2006 do 25 kwietnia 2007
11,5% od 1 lutego 2006 do 28 lutego 2006
12% od 1 wrze nia 2005 do 31 stycznia 2006
12,5% od 28 lipca 2005 do 31 sierpnia 2005
13% od 30 czerwca 2005 do 27 lipca 2005
14% od 28 kwietnia 2005 do 29 czerwca 2005
15% od 31 marca 2005 do 27 kwietnia 2005
16% od 26 sierpnia 2004 do 30 marca 2005
15% od 29 lipca 2004 do 25 sierpnia 2004
14,5% od 1 lipca 2004 do 28 lipca 2004
13,5% od 26 czerwca 2003 do 30 czerwca 2004
14% od 29 maja 2003 do 25 czerwca 2003
14,5% od 25 kwietnia 2003 do 28 maja 2003
15,5% od 27 marca 2003 do 24 kwietnia 2003
16% od 27 lutego 2003 do 26 marca 2003
17% od 30 stycznia 2003 do 26 lutego 2003
17,5% od 28 listopada 2002 do 29 stycznia 2003
18% od 24 pa dziernika 2002 do 27 listopada 2002
20% od 26 wrze nia 2002 do 23 pa dziernika 2002
21% od 29 sierpnia 2002 do 25 wrze nia 2002
23% od 27 czerwca 2002 do 28 sierpnia 2002
24% od 30 maja 2002 do 26 czerwca 2002
25% od 26 kwietnia 2002 do 29 maja 2002