SlideShare a Scribd company logo
Энерги хадгалагдах, хувирах
           хууль

      ОД ЦОГЦОЛБОР СУРГУУЛЬ
Зорилго



  Энерги хадгалагдах ба
хувирах хуулийн зүй
тогтлыг мэдэх
Зорилт
Энерги гэж юу вэ?
Энергийн төрлүүд
Механик энергийн хэлбэрүүд
Потенциал ба кинетик энергийн томъёо
Энергийн хувирал
Энерги хадгалагдах, хувирах хууль
Энергийг амьдралд хэрэглэх нь
Энерги гэж юу вэ?


Аливаа биеийн ажил хийх
чадварыг илэрхийлэх физик
хэмжигдэхүүнийг энерги гэнэ.
                    м2
 Е→[Ж]→[Н∙м]→[   кг 2
                    с
                         ]
Энергийн төрлүүд

 Механик энерги
 Дулааны энерги
 Цахилгааны энерги
 Дотоод энерги
 Гэрлийн энерги
 Салхины энерги
 Цөмийн энерги
Механик энергийн хэлбэрүүд



         Механик
          энерги



Потенциал        Кинетик
 энерги           энерги
Потенциал ба кинетик энерги

Потенциал     энерги:      Биеийн
 харилцан     үйлчлэлийн     болон
 деформацийн үед үүсээд, байршлаас
 хамаарна.           k x 2

     Еп=mgh     En
                       2
Кинетик     энерги:        Биеийн
 хөдөлгөөний дүнд үүсээд хурднаас
             хамаарна.
             Ек=m 2/2
УНАЖ БАЙГАА БИЕИЙН ХӨДӨЛГӨӨН



        h1

  h
        h2
ХӨӨРЧ БАЙГАА БИЕИЙН ХӨДӨЛГӨӨН



         h2

  h
         h1
Энерги хоорондын шилжилт


Е=const=
Энерги хадгалагдах, хувирах хууль

Энерги   нь    устаж   үгүй
болохгүй, шинээр үүсэж бий
болохгүй зөвхөн энергийн нэг
төлөвөөс    нөгөө   төлөврүү
шилжих буюу нэг төрлөөс
нөгөө төрөлд шилждэг.
Энерги хадгалагдах, хувирах хуулийг
           томъѐолох нь




  E        W Q U
Бодлого дасгал

 10м өндөрт орших 100кг масстай биеийн газартай
  харьцангуй потенциал энерги ямар байх вэ?
 9г масстай 600м/с хурдтай сум, 60кг масстай 18км/ц
  хурдтай яваа хүн хоѐрын кинетик энергийг олоод
  жиш.
 0,5кг масстай шувуу 20м өндөрт нисэж байх үедээ
  36км/ц-н хурдтай нисэж байв. Шувууны механик
  энергийг ол.
 Хэрэв 4м/с хурдтай хөдлөн яваа 500г масстай биеийн
  нийт энерги нь 14Ж байсан бол потенциал энерги
  ямар байх вэ? Ямар өндөри байсан бэ?
Анхаарал тавьсан та бүхэнд
       баярлалаа

More Related Content

What's hot

Energi
EnergiEnergi
EnergiTsets
 
9 р анги цахим
9 р анги цахим9 р анги цахим
9 р анги цахимNTsets
 
механик ажил
механик ажилмеханик ажил
механик ажилnsuren1
 
тарааж өгөх материал
тарааж өгөх материалтарааж өгөх материал
тарааж өгөх материалmoogii102
 
6 r angi pizik
6 r angi pizik6 r angi pizik
6 r angi pizik
Shagaishuu Xoo
 
бодисын хувирал
бодисын хувиралбодисын хувирал
бодисын хувиралganzorig_od
 
физик 7 анги 8 анги
физик 7 анги  8 ангифизик 7 анги  8 анги
физик 7 анги 8 ангиtumee53
 
ц.о.хүчлэг
ц.о.хүчлэгц.о.хүчлэг
ц.о.хүчлэгsubdaa
 
шингэний даралт
шингэний даралтшингэний даралт
шингэний даралтБаяраа Х.
 
Kinetik energy physics
Kinetik energy physicsKinetik energy physics
Kinetik energy physics
Maa Goo
 
бие даалтын бодлого
бие даалтын бодлогобие даалтын бодлого
бие даалтын бодлогоTsetsegsuten Baatar
 
10 r angi awiyas duunii dolgion duu awia
10 r angi awiyas duunii dolgion duu awia10 r angi awiyas duunii dolgion duu awia
10 r angi awiyas duunii dolgion duu awia
Shagaishuu Xoo
 
пүршин дүүжингийн хөдөлгөөн
пүршин дүүжингийн хөдөлгөөнпүршин дүүжингийн хөдөлгөөн
пүршин дүүжингийн хөдөлгөөн
Chimgee Chimgee
 
Tsahim hicheel 1
Tsahim hicheel 1Tsahim hicheel 1
Tsahim hicheel 1
batgerel79
 
энергийн хувирал
энергийн хувиралэнергийн хувирал
энергийн хувиралulziihappy_0130
 
ньютоны хууль
ньютоны хуульньютоны хууль
ньютоны хуульUran_uka
 
цэнэг шилжүүлэх, гүйцэтгэх ажил
цэнэг шилжүүлэх, гүйцэтгэх ажилцэнэг шилжүүлэх, гүйцэтгэх ажил
цэнэг шилжүүлэх, гүйцэтгэх ажилSpirit Eden
 
харилцан үйлчлэл
харилцан үйлчлэлхарилцан үйлчлэл
харилцан үйлчлэлnsuren1
 

What's hot (20)

Energi
EnergiEnergi
Energi
 
9 р анги цахим
9 р анги цахим9 р анги цахим
9 р анги цахим
 
механик ажил
механик ажилмеханик ажил
механик ажил
 
Mehanic energy
Mehanic energyMehanic energy
Mehanic energy
 
тарааж өгөх материал
тарааж өгөх материалтарааж өгөх материал
тарааж өгөх материал
 
6 r angi pizik
6 r angi pizik6 r angi pizik
6 r angi pizik
 
бодисын хувирал
бодисын хувиралбодисын хувирал
бодисын хувирал
 
физик 7 анги 8 анги
физик 7 анги  8 ангифизик 7 анги  8 анги
физик 7 анги 8 анги
 
ц.о.хүчлэг
ц.о.хүчлэгц.о.хүчлэг
ц.о.хүчлэг
 
шингэний даралт
шингэний даралтшингэний даралт
шингэний даралт
 
Kinetik energy physics
Kinetik energy physicsKinetik energy physics
Kinetik energy physics
 
бие даалтын бодлого
бие даалтын бодлогобие даалтын бодлого
бие даалтын бодлого
 
10 r angi awiyas duunii dolgion duu awia
10 r angi awiyas duunii dolgion duu awia10 r angi awiyas duunii dolgion duu awia
10 r angi awiyas duunii dolgion duu awia
 
пүршин дүүжингийн хөдөлгөөн
пүршин дүүжингийн хөдөлгөөнпүршин дүүжингийн хөдөлгөөн
пүршин дүүжингийн хөдөлгөөн
 
Tsahim hicheel 1
Tsahim hicheel 1Tsahim hicheel 1
Tsahim hicheel 1
 
энергийн хувирал
энергийн хувиралэнергийн хувирал
энергийн хувирал
 
ньютоны хууль
ньютоны хуульньютоны хууль
ньютоны хууль
 
Phys
PhysPhys
Phys
 
цэнэг шилжүүлэх, гүйцэтгэх ажил
цэнэг шилжүүлэх, гүйцэтгэх ажилцэнэг шилжүүлэх, гүйцэтгэх ажил
цэнэг шилжүүлэх, гүйцэтгэх ажил
 
харилцан үйлчлэл
харилцан үйлчлэлхарилцан үйлчлэл
харилцан үйлчлэл
 

Viewers also liked

Физик ном 2010
Физик ном 2010Физик ном 2010
Физик ном 2010
Моёко Хакер
 
Мэргэжлийн тодорхойлолт
Мэргэжлийн тодорхойлолтМэргэжлийн тодорхойлолт
Мэргэжлийн тодорхойлолт
Балжинням Алтанхуяг
 
хадгалагдах хуулиуд
хадгалагдах хуулиудхадгалагдах хуулиуд
хадгалагдах хуулиуд
khulan_
 
Normative mongolia (catalog) 917
Normative mongolia (catalog) 917Normative mongolia (catalog) 917
Normative mongolia (catalog) 917
Harku417
 
сургалт Pp-28-08-2017 (1)
сургалт Pp-28-08-2017 (1)сургалт Pp-28-08-2017 (1)
сургалт Pp-28-08-2017 (1)
Battulga Ulambayar
 
ДАЛАЙЦТАЙ СЭТГЭЖ, ИРЭЭДҮЙГЭЭ ТӨЛӨВЛӨ
ДАЛАЙЦТАЙ СЭТГЭЖ, ИРЭЭДҮЙГЭЭ ТӨЛӨВЛӨДАЛАЙЦТАЙ СЭТГЭЖ, ИРЭЭДҮЙГЭЭ ТӨЛӨВЛӨ
ДАЛАЙЦТАЙ СЭТГЭЖ, ИРЭЭДҮЙГЭЭ ТӨЛӨВЛӨ
Балжинням Алтанхуяг
 
ШУТИС. ДаТС. Танилцуулга
ШУТИС. ДаТС. ТанилцуулгаШУТИС. ДаТС. Танилцуулга
ШУТИС. ДаТС. Танилцуулга
Ynjmaa Battsetseg
 

Viewers also liked (9)

Физик ном 2010
Физик ном 2010Физик ном 2010
Физик ном 2010
 
семинар6
семинар6семинар6
семинар6
 
Мэргэжлийн тодорхойлолт
Мэргэжлийн тодорхойлолтМэргэжлийн тодорхойлолт
Мэргэжлийн тодорхойлолт
 
хадгалагдах хуулиуд
хадгалагдах хуулиудхадгалагдах хуулиуд
хадгалагдах хуулиуд
 
Normative mongolia (catalog) 917
Normative mongolia (catalog) 917Normative mongolia (catalog) 917
Normative mongolia (catalog) 917
 
сургалт Pp-28-08-2017 (1)
сургалт Pp-28-08-2017 (1)сургалт Pp-28-08-2017 (1)
сургалт Pp-28-08-2017 (1)
 
Lekts 3
Lekts 3Lekts 3
Lekts 3
 
ДАЛАЙЦТАЙ СЭТГЭЖ, ИРЭЭДҮЙГЭЭ ТӨЛӨВЛӨ
ДАЛАЙЦТАЙ СЭТГЭЖ, ИРЭЭДҮЙГЭЭ ТӨЛӨВЛӨДАЛАЙЦТАЙ СЭТГЭЖ, ИРЭЭДҮЙГЭЭ ТӨЛӨВЛӨ
ДАЛАЙЦТАЙ СЭТГЭЖ, ИРЭЭДҮЙГЭЭ ТӨЛӨВЛӨ
 
ШУТИС. ДаТС. Танилцуулга
ШУТИС. ДаТС. ТанилцуулгаШУТИС. ДаТС. Танилцуулга
ШУТИС. ДаТС. Танилцуулга
 

Similar to Energi

Daalgavar1 bagsh tugsjargal
Daalgavar1 bagsh tugsjargalDaalgavar1 bagsh tugsjargal
Daalgavar1 bagsh tugsjargaln.ochiko
 
Daalgavar1 bagsh tugsjargal
Daalgavar1 bagsh tugsjargalDaalgavar1 bagsh tugsjargal
Daalgavar1 bagsh tugsjargalCan Can
 
Daalgavar1 bagsh tugsjargal
Daalgavar1 bagsh tugsjargalDaalgavar1 bagsh tugsjargal
Daalgavar1 bagsh tugsjargalCan Can
 
тулгуур ухагдахуун1 уранчимэг
тулгуур ухагдахуун1 уранчимэгтулгуур ухагдахуун1 уранчимэг
тулгуур ухагдахуун1 уранчимэгUran_uka
 

Similar to Energi (9)

Amarsaihan
AmarsaihanAmarsaihan
Amarsaihan
 
Daalgavar1 bagsh tugsjargal
Daalgavar1 bagsh tugsjargalDaalgavar1 bagsh tugsjargal
Daalgavar1 bagsh tugsjargal
 
Daalgavar1 bagsh tugsjargal
Daalgavar1 bagsh tugsjargalDaalgavar1 bagsh tugsjargal
Daalgavar1 bagsh tugsjargal
 
Daalgavar1 bagsh tugsjargal
Daalgavar1 bagsh tugsjargalDaalgavar1 bagsh tugsjargal
Daalgavar1 bagsh tugsjargal
 
тулгуур ухагдахуун1 уранчимэг
тулгуур ухагдахуун1 уранчимэгтулгуур ухагдахуун1 уранчимэг
тулгуур ухагдахуун1 уранчимэг
 
энерги ба
энерги баэнерги ба
энерги ба
 
зан хичээл12
зан хичээл12зан хичээл12
зан хичээл12
 
семинар5
семинар5семинар5
семинар5
 
Mehanic energy
Mehanic energyMehanic energy
Mehanic energy
 

Energi

  • 1. Энерги хадгалагдах, хувирах хууль ОД ЦОГЦОЛБОР СУРГУУЛЬ
  • 2. Зорилго Энерги хадгалагдах ба хувирах хуулийн зүй тогтлыг мэдэх
  • 3. Зорилт Энерги гэж юу вэ? Энергийн төрлүүд Механик энергийн хэлбэрүүд Потенциал ба кинетик энергийн томъёо Энергийн хувирал Энерги хадгалагдах, хувирах хууль Энергийг амьдралд хэрэглэх нь
  • 4. Энерги гэж юу вэ? Аливаа биеийн ажил хийх чадварыг илэрхийлэх физик хэмжигдэхүүнийг энерги гэнэ. м2 Е→[Ж]→[Н∙м]→[ кг 2 с ]
  • 5. Энергийн төрлүүд  Механик энерги  Дулааны энерги  Цахилгааны энерги  Дотоод энерги  Гэрлийн энерги  Салхины энерги  Цөмийн энерги
  • 6. Механик энергийн хэлбэрүүд Механик энерги Потенциал Кинетик энерги энерги
  • 7. Потенциал ба кинетик энерги Потенциал энерги: Биеийн харилцан үйлчлэлийн болон деформацийн үед үүсээд, байршлаас хамаарна. k x 2 Еп=mgh En 2 Кинетик энерги: Биеийн хөдөлгөөний дүнд үүсээд хурднаас хамаарна. Ек=m 2/2
  • 8. УНАЖ БАЙГАА БИЕИЙН ХӨДӨЛГӨӨН h1 h h2
  • 9. ХӨӨРЧ БАЙГАА БИЕИЙН ХӨДӨЛГӨӨН h2 h h1
  • 11. Энерги хадгалагдах, хувирах хууль Энерги нь устаж үгүй болохгүй, шинээр үүсэж бий болохгүй зөвхөн энергийн нэг төлөвөөс нөгөө төлөврүү шилжих буюу нэг төрлөөс нөгөө төрөлд шилждэг.
  • 12. Энерги хадгалагдах, хувирах хуулийг томъѐолох нь E W Q U
  • 13.
  • 14. Бодлого дасгал  10м өндөрт орших 100кг масстай биеийн газартай харьцангуй потенциал энерги ямар байх вэ?  9г масстай 600м/с хурдтай сум, 60кг масстай 18км/ц хурдтай яваа хүн хоѐрын кинетик энергийг олоод жиш.  0,5кг масстай шувуу 20м өндөрт нисэж байх үедээ 36км/ц-н хурдтай нисэж байв. Шувууны механик энергийг ол.  Хэрэв 4м/с хурдтай хөдлөн яваа 500г масстай биеийн нийт энерги нь 14Ж байсан бол потенциал энерги ямар байх вэ? Ямар өндөри байсан бэ?
  • 15. Анхаарал тавьсан та бүхэнд баярлалаа