1. ELIKADURA
1. GAIA

2. KARGA ELEKTRIKOAK
 GORPUTZAK ELEKTROIAK JASOTZEN
EDO GALTZEN DITUZTENEAN
KARGATZEN DIRA.
 KARGAREN UNITATEA:
◦ COULOMB-A DA
◦ 1C = 6,25· 1018 e
◦ 1 mC = 10-3 C 1μC = 10-6 C

3. DEFINITU
 EROALE
KARGA ELEKTRIKOEI HIGITZEN UZTEN
DIETEN MATERIALEI (METALAK)
 ISOLATZAILEAK
KARGA ELEKTRIKOEI HIGITZEN UZTEN
EZ DIETEN MATERIALEI (PLASTIKOAK)
 KORRONTE ELEKTRIKOA
MODU ORDENATUAN HIGITZEN
DIREN KARGA ELEKTRIKOEN
MULTZOA

4. DEFINITU
 ZIRKUITU ELEKTRIKOA
KARGA ELEKTRIKOAK HASIERAKO
PUNTURA ITZULTZEKO AUKERA
EMATEN DIEN IBILBIDEA DA.
KARGAK MODU JARRAITUAN ZIRKUITU
BATETIK HIGITU AHAL IZATEKO BEHARREZKO
DA AMAIERAN PILA BAT JARTZEA IBILBIDEARI
BERRIZ EKIN DIEZAIOTEN

5. Zirkuitu elektrikoen
elementuak
 Eroalea
 Pila
 Erresistentzia
 Etengailua: irekia itxita
 Motorra
 Sorgailua
 Anperemetroa (korronte elektrikoaren
intentsitatea neurtzeko tresna)

6. Zirkuitu elektrikoen
elementuak
 Voltmetroa (potentzial-diferentzia
neurtzeko tresna)
 Bonbila

7. Korronte elektrikoaren
noranzkoa
 Korronte elektrikoaren noranzko erreala
karga elektrikoak elektroiak dira:
elektroiak polo negatibotik atera eta polo
positibora doaz
• Korronte elektrikoaren noranzko
konbentzionala.
korrontea polo positibotik poo negatibora
joaten da, elektroiak zeudela jakin aurretik
ezarri zen

8. Seriean eta paraleloan
 Serietan: elementuak elkarren segidan
jartzen dira.
 Paraleloan: elementuak zirkuituaren
puntu batetik ateratzen diren
adarretan ezartzen dira eta beste
puntu batean elkartzen dira.

9. MAGNITUDE ELEKTRIKOAK
 INTENTSITATEA = I :
DENBORA UNITATE BATEAN EROALEAREN
SEKZIO BATETIK IGAROTZEN DEN KARGA
ELEKTRIKOA
UNITATEA: ANPERE-a A
Neurtzeko tresna Anperemetroa= elementu
batetik zer intentsitate pasatzen den
neurtzeko SERIEAN jarri behar da

10. POTENTZIAL-DIFERENTZIA
 ZIRKUITU BATEKO BI PUNTUREN
ARTEKO TENTSIOA EDO
POTENTZIAL-DIFERENTZIA (ΔV):
karga unitateak puntu batetik bestera
pasatzean jaso edo galtzen duen
energia.
UNITATEA: VOLT-a V
Neurtzeko tresna VOLTMETROA
PARALELOAN jarri behar da

11. ERRESISTENTZIA
 EROALE BATEN ERRESISTENTZIA
(R) EROALEAK KORRONTEARI
ERAGITEN DION TRABA
ERRESISTENTZIA EROALEAREN
LUZERAREN, LODIERAREN ETA
MATERIALAREN ARABEKOA DA
UNITATEA: OHM-a Ω

12. OHM-EN LEGEA
 ΔV = I · R
 Definizioa:
 Volt bat zera da
Ω bateko erresistentzia duen
elementu batetik A bateko intentsitate
bat zeharkatzean, sortzen den
tentsioa edo potentzial diferentzia da.

13. ZIRKUITU ELEKTRIKO BATEN
ERRESISTENTZIA
 SERIEAN KONEKTATURIKO
ERRESISTENTZIAK
 Rbal= R1+R2+R3+…
 I berbera da seriean dauden elementu
guztietan
 ΔVg = ΔV1 + ΔV2 + ΔV3+…

14. ZIRKUITU ELEKTRIKO BATEN
ERRESISTENTZIA
 PARALELOAN KONEKTATURIKO
ERRESISTENTZIAK
 1 / Rbal= 1/R1+1/R2+1/R3+…
 Intetsitatea: zirkuitu paralelora iristen
den guztizko intentsitatea adarretan
banatzen da I = I1+I2+I3…
 ΔVg = ΔV1= ΔV2 = ΔV3=…

15. KORRONTE ELEKTRIKOAREN
ERABILERAK
 EFEKTU TERMIKOA= korronte
elektrikoa igarotzen denean, haria
berotu egiten da elektroiek hariaren
partikulekin talka egiten dutelako.
JOULE EFEKTUA: energia elektrikoa
energia termiko bihurtzea da

16. POTENTZIA
 ZIRKUITOETATIK ZIRKULATZEN
DUTEN KARGEK KORRONTE
ELEKTRIKOAREN ENERGIA DUTE
 E = I · t · ΔV
 ΔV = I · R orduan E = I · t · I · R
beraz...
 E = I2· t· R unitatea : Joule (J)

17. POTENTZIA ELEKTRIKOA
 TRESNA BATEN POTENTZIA (P)
TRESNA HORREK SOR DEZAKEEN
ENERGIA ETA ENERGIA HORI
SORTZEKO BEHAR DUEN
DENBORAREN ARTEKO ERLAZIOA
P = E / t unitatea Watt-a (W)
1 watt = joule / segundo
E = I2· t· R beraz P = I2· t· R / t
orduan
P = I2· R

18. Kilowatt-ordua
 Energia unitatea da oso erabilia
 1kwh = 3.6 · 106 J