2. EKOSISTEMAK
INGURUNE FISIKOA
Ekosistemako osagai bizigabe
guztiak osatzen
dute.Harriak,airea,ura...
Ekosistema ingurune fisikoa eta izaki bizidunak dira.
IZAKI BIZIDUNAK
Lehorreko
inguruneak
lehorrean
daude,beraz,izaki
bizidunak airez bizi
dira.Horrelakoetan
hauek dira ingurune
fisikoko faktore
garrantzitsuenak:ten-
peratura,hezetasuna..
Uretako inguruneak
ur masaren bat dago.Izaki
bizidunak urez inguratuta
daude.Faktore hauek duten
eragin handiena:ur -
lasterrek,tenperaturak...Adibide
z,ibai baten goi ibilbidean, ur -
lasterraren indarrak eta uraren
tenperatura baxuak eragin
handia dute izaki bizidunengan.
Flora Fauna
espezietan banatuta daude
Flora:landare multzoa
Fauna:animali multzoa
Komunitatea:populazio guztien multzoa.
4. Izaki bizidunak lurzoruan kokatuak eta airez inguratuak
Zenbait motatako lehorreko ekosistemak
Basoak :Zuhaitz landaredia da nagusi
Baso atlantikoak eta
mediterraneoak
Baso atlantikoa: pagoz,haritzez...
osatua, klima hezea eta uda epelak.
Hartzak,otsoa,basoilarra...
Baso mediterraneoa:Artez,artelatzez..
osatua,klima lehorra eta uda beroak.
Untxia,katamotza...
Mendiko belardiak :
Landare guztiak belarkarak.
Buruxkak dituzten landareek:
nartzisoak, orkideak, bioletak..
Mendi-eremuetan negu hotzeko
eta hezetasun handiko
eremuetan.
Belardietan: tximeletak,
matxinsaltoak,marmotak...
Basamortuak eta estepak:
Belarkiak eta sastraka txikiak,
klima lehorreko eta erliebe lau
edo uhinduko eremuetan.
Erbiak, saguak, muskerrak...
LEHORREKO EKOSISTEMAK
6. URETAKO EKOSISTEMAK
Bi motatako uretako ekosistemak daude:
Itsas ekosistemak eta ur gezako
ekosistemak
Itsas Ekosistemak:
Ezaugarri nagusiak hauek dira:Gazitasunak, uren eten
gabeko mugimendua ,olatuen eta ur lasterren
ondorioz.Urak gatz kantitate asko du
Ur gezako Ekosistemak:Urak
ez du ia gatzik
Hondartzak:itsasaldiek eta olatuek daukate
eragina.Hegaztiak daude eta arean lurperatutako
animaliak.
Kostalde harritsua:ez oso sakonak eta eguzkiaren
argia heltzen zaie eta algek fotosintesia egin
dezakete.Animali ugari bizi : Olagarroak,anemonak….
Itsas zabala:kostatik urrun,ur sakonean.Eguzkiaren
argia ehun m-ra ailegatzen da hortik behera ez daude
mikroskopioak.Marmokak,izurdeak…
Ibaiak:ura mugituak etengabe.
Ekosistema horietan bizi direnek ur
lasterraren indarrera egokituak
daude.Igarabak, ur-zozoa,
amuarrainak…
Urmaelak:ura ez da mugitzen.
Zinta belarrak,lezkak...
Kopetazuria,igela, lertxuna…
8. ARGA IBAIA
Arga mediterraneorako isurialdea duen Nafarroa garaiko ibaia
da. Erroibarko iparraldean,jaio eta 145km egin ondoren Aragoi
ibaian isurtzen da.Iruñea zeharkatzen du.Eugiko urtegiak
gordetzen ditu,Iruñerria hornitzeko.
9. ARGA IBAIAREN LANDAREDIA
Arga ibaian sasiak eta zuhaitzak nagusi dira. Zumarrak, Makalak...Zuhaitzak dira eta Argan
daude. Ere loreak daude:Kanaberak,margaritak...
Arga ibaiaren ibilbidea Iruñean
Arga ibaiaren paisaia
11. ARGA IBAIAREN FAUNA
Arga ibaian ahateak dira nagusi.Arga ibaian kastore fibereak daude, iberiar penintsulan desagertu
ziren,baina 5.garren mendean Nafarroan agertu ziren eta orain Iruñean daude.2003an legez kanpoko
aske batez etorri ziren eta berea ez den inguru batean daude.Ere arrainak daude:katu
arraina,karpak...
kastore bat enbor bat hoska egiten
Arga ibaian
ahate batzuk Arga ibaian
12. ERRONKARIKO MENDIKO BELARDIAK
Erronkariko mendiko belardietan pagadiak eta izeiak daude, baina pinuak dira nagusi.
Loreak: Margaritak eta flora basotarra dago.Mendiko belardi asko daude. Orkatzak,
basurdeak eta putreak daude eta hartzak duela asko joan ziren. Txoriak: Kaskabeltza,
zozoa, okil beltza... Abereak: ardiak, zaldiak, behiak...
Erronkariko mendiko belardi bat
Erronkariko mendiko belardien ardiak
